Расстрэл украінскага палоннага вайскоўца, што выгукнуў забойцам “Слава Украіне!” перад самай смерцю – стаў адной з самых рэзанансных падзей тыдня. Праз некалькі дзён пошукаў і сумненняў, імя воіна было канчаткова ўстаноўленае, гэта Аляксандр Маціеўскі.
Амаль увесь тыдзень у Грузіі праходзілі і перамаглі праеўрапейскія пратэсты, а ў Малдове пачаліся прарасійскія.
На Магілёўшчыне навіны асабліва не радавалі. Палова Крычава заставалася без вады з-за прарыва трубы.
Пад Горкамі была зарэгістраваная ўспышка шаленства – хворая ліса прабралася ў вёску, заразіла сабаку.
Пад Чэрыкавам зграя ваўкоў загрызла касулю і паядала яе некалькі дзён на самым ускрайку вёскі.
Адразу ў трох калодзежах вёскі Дубінка пад Магілёвам забаранілі браць пітную ваду.
Горад-пабрацім Магілёва, літоўская Клайпеда ўвайшла ў топ-5 лепшых гарадоў у свеце.
У Даніі знайшлі самую старажытную ўзгадку бога Одзіна.
Горацкаму краязнаўчаму музею перадалі карціны вядомага земляка Якава Сімкіна.
У вёсцы Котлева Горацкага раёна гаспадар сядзібы знайшоў на ўласным падворку памерлую лісу. Праверка паказала, што драпежнік хварэў на шаленства. Пры гэтым ліса кантактавала з гаспадарскім сабакам, які пазней паводзіў сябе агрэсіўна. Усім асобам, што маглі атрымаць заражэнне, прапісаныя антырабічныя прывіўкі – паведамляе “Горацкі веснік”.
Работы знакамітага ўраджэнца вёскі Леніно Горацкага раёна знайшоў і перадаў у музей пляменнік мастака.
Якаў Сімкін нарадзіўся ў вёсцы Леніно Горацкага раёна ў 1921 годзе. Прайшоў усю Вялікую Айчынную вайну, а ў сталым узросце заняўся жывапісам. Ён не атрымаў прафесійнай адукацыі, але заняткі ў вучня Казіміра Малевіча М. Хазанава далі яму дастатковы досвед, каб дасягнуць прызнання. У 1969 годзе ён стаў сябрам Саюза мастакоў СССР, быў удзельнікам шматлікіх персанальных і ўсесаюзных выставаў. Мастацтвазнаўцы адзначалі, што галоўным у працы мастака з’яўляецца духоўнасць, прыгажосць навакольнага свету і асаблівае колерабачанне і таму называлі Я. Сімкіна “цветаносным” мастаком.
8 работ мастака – сем малюнкаў і адна жывапісная карціна – былі перададзены ў Горацкі музей пляменнікам мастака Леанідам Сімкіным, які пражывае ў Ізраілі. Ён знайшоў гэтыя працы ў сваіх далёкіх сваякоў у Маскве. Паведамляецца, што перадачы карцін у музей паспрыяў іншы вядомы ўраджэнец Горак – Уладзімір Ліўшыц.
Стан вадаправоднай вады ў вёсцы Мацюты Горацкага раёна – на фота. Вада перыядычна становіцца брудна-рудой, хоць у вёсцы функцыянуе станцыя абезжалезвання вады.
Сітуацыю “Горацкамі весніку” пракаментаваў начальнік участка водаканала Сяргей Дольнікаў. Паводле яго словаў, з надыходам станоўчых тэмператур на вуліцы адразу будзе праведзена прамыванне водаправодных сетак у в. Мацюты. Пакуль для таго, каб паправіць сітуацыю, працаўнікі ўчастку падрэгулявалі сістэмы станцыі, а таксама прамылі фільтры ва ўстаноўцы. Але, як бачна на фота, гэтыя меры дапамагаюць толькі часова – жыхарам вёскі прыходзіцца набіраць у дом ваду з калонак, альбо вазіць бутэляваную з Горак.
“Пагнулі дыск – едзем у суд”. “Не дарога, а галандскі сыр” – так каментуаюць у сацсетках дарожнае пакрыццё на мосце па вуліцы Савецкай у Горках.
Кожная спроба залатаць ямы на мосце па вуліцы Савецкай у Горках дазваляе вырашыць праблему толькі на некалькі дзён – прызналіся спецыялісты жыллёва-камунальнай гаспадаркі. Ямачны рамонт не дапамагае, ён праводзіўся ўжо пяць разоў за гэты год – расказаў намеснік старшыні горацкага райвыканкама па пытаннях ЖКГ і будаўніцтва Сяргей Котаў. Пра сітуацыю з асфальтам па Савецкай вуліцы ў Горках пісалі mogilev.media.
Спецыялісты адзначаюць, што для якаснага рамонта дарогі патрэбна тэхніка для зразання фрэзой старога асфальтавага пакрыцця. Такой тэнікі ў Горках няма, яе трэба прасіць у Магілёўскім аблвыканкаме. Акрамя таго, падобныя работы паводле тэхналогіі дапускаецца праводзіць толькі пры плюсавой тэмпературы. А гэта значыць, што ямы на праблемным вучастку дарогі па вуліцы Савецкай застануцца яшчэ на нявызначаны тэрмін.
Сакавік – першы каляндарны вясновы месяц. Але феналагічная вясна пачынаецца ў Магілёўскай вобласці толькі ў апошняй дэкадзе месяца.
За пачатак вясны бярэцца дзень, калі зацвітае арэшнік. Па сярэдніх дадзеных назіранняў, гэта адбывецца ў Бабруйску 25 сакавіка, у Магілёве 27 сакавіка, у Горках 31 сакавіка. У Магілёве раз на 20 гадоў дата пачатку вясны прыпадае на 10 сакавіка, адзін раз на 20 гадоў – пазней за 10 красавіка.
Вясна на тэрыторыі Магілёўскай вобласці, па сутнасці, укладваецца ў адзін месяц – красавік, бо па сярэдніх датах “укладваецца” у Бабруйску да 1 мая, у Магілёве – да 2 мая, у Горках – да 5 мая.
Сакавік – месяц святла.
21 сакавіка ў дзень роўнадзенства дзень роўны 12 гадзінам, у канцы месяца амаль 13 гадзін, гэта азначае, што ў параўнанні з лютым ён прырасце на 2 гадзіны. Сонца падымаецца над гарызонтам на 36° (22 снежня ў Магілёве і на яго шырыні – 12,5°), сонечная радыяцыя павялічваецца ўдвая ў параўнанні з лютым, рэзка падымаецца тэмпература паветра – на 4°С. Аднак у межах Магілёўскай вобласці яна застаецца на адмоўным узроўні.
Сярэдняя тэмпература сакавіка ў Бабруйску -1,6°С, у Горках -3,3°С. Але анамальныя амплітуды тэмператур сакавіка вельмі значныя – да 55°С. Так, у Магілёве на пачатку сакавіка 1964 года тэрмометр паказваў -35°С, а ў 1913 годзе +19,8°С.
У сакавіку выпадае каля 40 мм ападкаў. Розніца паміж рознымі часткамі Магілёўскай вобласці па ападках неістотная, а па гадах значная: у 1950 годзе сакавіцкія ападкі ў Бабруйску склалі 2 мм, а у 1912 годзе ў Магілёве выпала 110 мм.
Як правіла, снегавое покрыва дэградуе ў сярэднім 14 сакавіка на паўднёвым захадзе, 23 – на паўночным усходзе вобласці, у Магілёве – 22 сакавіка. Адхіленні ад сярэдніх паказчыкаў налічваюць тыдні.
Адносная вільготнасць паветра памяншаецца да 80%, узрастае доля яснага неба – да 26% дзён, скарачаецца колькасць пахмурнага – да 14%. Звычайна 3–6 дзён з туманамі, 2 дні з галалёдам, 2 – з крышталічнай намараззю.
Часцей за ўсё на рэках пачынаецца крыгалом, у асобныя гады назіраецца разводдзе. Скарачаецца глыбіня прамярзання глебы. Гатовы да абуджэння дрэвы, першацветы.
З зімовых кватэр накіроўваюцца ў месцы гняздоўяў амялушкі, снегіры, чачоткі. Ажываюць гракоўнікі.
Пачынаецца новы сезон у дачнікаў. Сакавік – самы адказны перыяд для садавода – час абразання, а ў раннія дні вясны і прышчэплівання дрэў. Прышчэпліванне трэба рабіць да набухання пупышак.
Папярэдні прагноз надвор’я на сакавік 2023.
Паводле папярэдніх мадэляў, сакавік у гэтым 2023 годзе будзе дастаткова суровы. Ён пацвердзіць статус вельмі няўстойлівага месяца з традыцыйнымі вяртаннямі халадоў, узмацненнем маразоў, арктычнымі ўварваннямі і зарадамі снегу, але сярэднямесячная тэмпература ўсё ж чакаецца вышэй за норму на 2-4°С.
Пры ўсім гэтым нагадваем, што да доўгатэрміновых прагнозаў трэба ставіцца філасофскі: дакладнасць вагаецца ў межах 60-70%.
Продолжаем большое аналитическое путешествие по регионам Могилевщины. Сейчас вашему вниманию – плохой Горецкий район а хороший Горецкий район был здесь.
В советские времена реализовывалась практика горизонтального перемещения кадров. И в белорусской чиновничьей повседневности мы видим ряд примеров такого перемещения: как министров сельского хозяйства, председателей облисполкомов, так и руководителей более низкого уровня.
Не миновала чаша сия и Михаила Гулого, который до перевода в Горки с июля 2019 г. по июнь 2021 г. возглавлял Кировский район, который по площади и объемам производства сопоставим с Горецким. В Кировске результатом его деятельности оказался довольно высокий рост производства продукции сельского хозяйства (2019 – +3,4 %, 2020 – +11,1 %), а вот Горецкий район в 2018, 2019 и в начале 2021 гг. явно проваливал запланированные результаты.
Однако, бывший председатель райисполкома Александр Бутарев “ушел” на повышение помощником руководітеля государства по Минской области, что вполне заслуженно по опыту работы и его принципиальности. Кстати, как раз Михаил Гулый менял в свое время Александра Бутарева на соответствующем посту Кировского района. Увы, в Горецком районе его опыт управления успешным районом (Кировским) результата пока не дал. При этом, многие из результатов на грани провальных. Судите сами.
Производство сельскохозяйственной продукции в сельскохозяйственных организациях в 2022 г. к уровню 2021 г. составил 99,5 %, а если учесть, что и в предыдущем году откатились до уровня 99,0 % к 2020 г., то вспоминаются достижения 2016 г., на которые и нужно ориентироваться.
Становится понятной кадровая чехарда в управлении Горецкого района, как и неустойчивость показателей по всем позициям.
По объему производства молока (98,2 %) район постепенно сдает высокие позиции, а по удою молока на 1 корову (- 93 кг) район в республике скатился с 58 на 63 место. Продолжает “минусовать” и в текущем феврале – ежедневно район недобирает по продажам 5 % или 7,2 т. молока к уровню предыдущего года. И есть настораживающий момент – товарность молока составляет 86 %, а это, господа, уже приписки.
Не все так безоблачно и в производстве мяса: при довольно посредственном показателе среднесуточного привеса крупного рогатого скота в 471 гр. умудрились в прошлом году (2021) “отминусоваать” 10 граммов.
В растениеводстве свои заморочки: валовый сбор картофеля превысил показатель 2021 г. на 75 %, а вот урожайность клубней уменьшили почти на 50 ц\га. Это сколько же лишней площади засадили картошкой, при таком показателе урожайности!
Резко снизили вал по сахарной свекле – на 9 % к уровню предыдущего года, а вот урожайность по свекле уменьшили на 46 ц/га – о какой тут эффективности можно говорить.
Но, пожалуй, главный провал растениеводов в недальновидности при заготовке кормов. На 1 января 2023 г. всего кормов, в том числе и концентрированных, в районе осталось на уровне прошлого года, а вот на 1 условную голову на 0,5 ц к.е. (к. е. – кормовая единица) меньше прошлогоднего уровня. Можно, конечно, мечтать о высоких рубежах в животноводстве, в том числе и за счет увеличение поголовья скота, но ведь его накормить нужно для получения соответствующих результатов.
Если взять показатели отдельных хозяйств, то и они вызывают по меньшей мере недоумение, а то и сомнение по выводу в передовики района, который сейчас по надою занимает 6 место в области и не видно предпосылок для изменения ситуации в положительную сторону.
Так вот, по итогам 2022 г. лучшее хозяйство района РУП “Учхоз БГСХА” по надою на 1 голову (6 462 кг) занял… 300-е место в республике, уступив соседям из оршанской “Лариновки”, вдумайтесь, 5 880 кг. При этом Учхоз умудрился отминусовать на 1 корову 118 кг к уровню 2021 г.
А что с производством мяса в передовом хозяйстве? ОАО “Горецкая РАПТ” по среднесуточным привесам на крупном рогатом скоте заняла 47 место в Беларуси, снизив привес на 10 граммов. Как утешение, валовое производство мяса составило 106 %. Чуть хуже показатели по производству мяса у областных лидеров: УКСП “Совхоз “Доброволец” Кличевского района снизил производство мяса на 0,6 %, а ОАО “Александрийское” Шкловского на 15,3 %.
Но ведь у них среднесуточные привесы 766 и 748 гр. соответственно при 465 гр. в горецкой “РАПТ”. Тут тебе и технологии и кормовая база, а еще и передовой опыт работы в животноводстве. Так что не тракторными покатушками заниматься нужно, а сутками не вылезать с ферм руководителям и специалистам всех уровней.
На этом фоне непонятна позиция ученых БГСХА, которые могли бы подставить могучее плечо науки под неустойчивость сельхозрезультатов местных аграриев. Кстати, как руководство академии, так и ее студенты приняли активное участие в тракторном биатлоне – им, конечно, интересно поучаствовать в прикладном спорте – в колхозе опыт гонок на тракторах будет весьма полезен.
Продолжаем большое аналитическое путешествие по регионам Могилевщины. Сейчас вашему вниманию – хороший Горецкий район, а плохой Горецкий район остаим напоследок. Предыдущий материал из серии обзоров – здесь.
В феврале 2023 г. на базе сельскохозяйственной академии прошли соревнования по тракторному биатлону. Это новый подвид спорта, когда лыжи заменяют тракторами, а мишени расстреливают из пневматики. Тракторный биатлон весьма популярен в мире в разных вариациях, в России, сейчас и в Беларуси.
Среди дополнительных упражнений “восьмерка”, большая “змейка”, продевание нитки в иголку и опускание груза в мишень и все это делается с помощью трактора. И, конечно же, виртуозность вождения. Спонсором биатлона в этот раз назначили Горецкий элеватор. Но особая пикантность соревнований – в личном участии в них председателя местного райисполкома Михаила Гулого. Но с каким настроением он рулил по сложной трассе академического полигона?
В этой должности уважаемый Михаил Владимирович в Горецком районе пребывает с июня 2021 г., возглавив подвластную территорию в довольно непростой ситуации в ее экономике. Инвестиции в основной капитал носили неустойчивый характер (в 2020 г. спад на 34,6 %), промышленность с 2019 г. перманентно ухудшала показатели, в сельском хозяйстве откровенные провалы с 2018 г. (исключение 2020 г.), тогда же возникли проблемы с динамикой заработной платы по отношению к среднеобластной.
Имелись проблемы объективного характера: в целом численность занятого населения за последние 7 лет уменьшилась на 2,2 тыс. человек или на 0,2 п.п. (процентных пункта); численность трудоспособного населения также снизилась – на 0,7 п.п., в то время как по области увеличилась на 0,4 п.п. Снизилась и доля сельского населения на 0,6 п.п., тогда как по области возросла на 0,8 п.п.
Не будет усматривать для района от подобных тенденций какие-то трагические последствия – Горецкий район имеет самую высокую плотность населения в Могилевской области (30 чел/км2) и в отдельных случаях избыточный трудовой потенциал.
Тем не менее, в 2021 г. соотношение принятых и уволенных работников составило 86,6 %, а это один их худших показателей в области. Что явилось причиной – объективность ситуации или политика нового руководства (любят молодые наводить дисциплину), время покажет, но в результате экономика потеряла 500 работников, а это штат 2-х средних колхозов.
Если рассматривать уровень доходов занятых в экономике, есть одна неприятная тенденция, “переехавшая” в 2022 г.: если по итогам работы за 2020 г. Горецкий район по уровню начисленной зарплаты был на 5-ом месте в области, по итогам 2021 г. – на 7-м, то за 2022 г. уже на 8-м. При этом реальная зарплата уменьшилась к уровню 2021 г. на 0,8 %. Тут уже оценка качества управления территорией, в том числе и его главных должностных лиц.
Что касается иных показателей развития Горецкого района, поражает их неоднозначность на фоне постоянного декларирования успешности данной территории. Но что необходимо поставить в заслугу новому руководителю в том числе, так это результативность в поиске инвестиционных вложений в экономику района.
Если по итогам 2021 г. темп роста инвестиций в основной капитал по району составил 106,1 %, то по итогам 2022 г. уже 110,9 %, а вместе с этим можно поздравить местное руководство с надеждой на возрождение былой славы Горецкого района. Хорошо поработали с вводом в эксплуатацию жилья – 162 % к уровню 2021 г., а в сельской местности даже 221,6 %. И неважно, что в 2021 г. ввод жилья к уровню предыдущего года составил всего лишь 35,6 % – задел по жилью вдохновляет.
И еще 2 показатели вдохновляющего характера: рост объемов производства зерновых культур на 7,9 % и выращивания скота на 2,9 %.
А вот ситуация в целом по аграрному сектору экономики, увы, не должна способствовать безмятежному сну всего комсостава Горецкого района.
Праверка будаўнічай фірмы ў Горках паказала, што арганізацыя пазбягала выплаты часткі падаткаў, аформіўшы арэндныя затраты на карыстанне офіснай тэхнікай. Як высветлілася, тэхніка належыла самой фірме, а не індывідуальнаму прадпрымальніку, як указвалася ў арэнднай дамове. Гэтая махінацыя дазваляла ўстанове закладаць выдаткі на аргтэхніку ў страты і не плаціць з гэтых сум падаткі. У выніку будаўнічая арганізацыя будзе вымушаная выплаціць у дзяржаўны бюджэт дадаткова каля 140 000 рублёў схаваных такім чынам падаткаў– піша БелТА.
1268 год. Бітва на рацэ Кегола каля Ракавора (Везенберга, Эстонія) паміж аб’яднаным войскам Паўночна-Усходняй Русі і дацка-нямецкімі рыцарамі з нічыйным вынікам.
Малавядомая бітва, але з ліку найбуйнейшых у сярэднявечнай Еўропы, як па колькасці ўдзельнікаў, так і па колькасці загінуўшых у ёй.
Зімой 1268 года магістр Тэўтонскага ордэна Лютэрберг распачаў паход у Літву. У гэты ж час моцнае пскоўска-наўгародска-цвярское войска пад начальствам князя Яраслава Аляксандравіча і князя літоўскага і пскоўскага Даўмонта ўварвалася ў Эстляндыю і на рацэ Кегола натыкнуліся на нямецкія палкі, якія “стаялі як лес дрымучы”.
Адбылося пабоішча страшнае, кажа летапісец, якога не бачылі ні бацькі, ні дзяды. Пабіта было ваяроў без ліку, што нават конніца не магла прабіцца па іх трупам.
1370 год. Параза літвінаў пад Рудавай каля Кёнігсбергу ад войска Тэўтонскага ордэна.
Вялікалітоўскае войска на чале з Альгердам, Ягайлам, Кейстутам і Вітаўтам на пачатку боя было рассечана тэўтонамі на дзве часткі – частка Кейстута адступіла, частка Альгерда ўмацавалася ў лесе і пэўны час адбівалася.
Бітва скончылася перамогай Ордэна, трэцяй на працягу 60 гадоў (пад Ваплаўкен, 1311, на Стрэве, 1348).
Войска ВКЛ страціла ад 1 000 – 5 500 да 11 000 ваяроў, Ордэн – ад 126 – 300 (з іх 26 рыцараў) да 5 000 кнехтаў, 200 рыцараў і 26 комтураў.
Паводле Т. Нарбута, абодва бокі панеслі вялікія страты, а літвіны, калі і не перамаглі ў бітве, то мелі з яе немалую карысць, бо забілі шмат крыжацкіх военачальнікаў і ўзялі багатую здабычу.
1386 год. Вялікі князь літоўскі Ягайла ажаніўся з 12-гадовай Ядвігай, спадкаемцай польскага стальца.
4 сакавіка быў урачыста каранаваны на «караля Польшчы, вярхоўнага князя Літоўскага і дзедзіча Рускага», паклаўшы пачатак каралеўскай дынастыі Ягелонаў.
Уладзіслаў II Ягайла і каралева Ядвіга правілі як манархі сумесна.
1537 год. У Маскве падпісаны мірны дагавор, які скончыў вайну Маскоўскай дзяржавы з Вялікім княствам Літоўскім. Скончылася пятая літоўска-маскоўская вайна (1534-1537).
Жыгімонт I Стары згадзіўся прыслаць у Маскву да 6-цігадовага Івана IV сваё «вялікае пасольства». Падчас цяжкіх і доўгіх перагавораў – Масква патрабавала Кіеў і Полацк, Вільня – Ноўгарад і Пскоў, перамоўшчыкі пайшлі на кампраміс. Гомель з усёй зямлёй заставауся ў складзе ВКЛ, Себеж і Завалочча перадаваліся Маскоўскай дзяржаве, астатнюю мяжу пакідалі нязменнай. Падпісаны трактат прадугледжваў пяцігадовае перамір’е, мір на межах і свабоду гандлю.
Пачаткам вайны стала вестка пра смерць вялікага князя маскоўскага Васіля III. Гэта абудзіла у ВКЛ надзеі на рэванш і на вяртанне страчаных раней тэрыторый у выніку войнаў.Падчас вайны 1500–1503 і 1512–1522 гадоў ВКЛ страціла ад 25 да 30% сваёй тэрыторыі, у тым ліку Гомель і Смаленск.
1845 год. Памёр Ігнат Анацэвіч.
Беларускі гісторык і архівіст, педагог, прафесар Віленскага ўніверсітэта.
Адзін са стваральнікаў нацыянальнай беларускай гістарыяграфіі.
Стваральнік першага спецыялізаванага ўніверсітэцкага курса па мінуламу беларускага і літоўскага народаў.
Стварыў цэласную карціну гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, склаў перыядызацыю гісторыі ад 1009 да 1569 гадоў і распрацаваў класіфікацыю гістарычных крыніц.
Паводле словаў А. Латышонка, Ігнат Анацэвіч – адзін з тых “гістарычна адукаваных спакойных [уніяцкіх] паповічаў, якія, уласна, і стварылі беларускую нацыянальную ідэю на сумежжы 18 і 19 стагоддзяў”.
1893 год. У в. Малая Багацькаўка (зараз – Мсціслаўскі раён) нарадзіўся Максі́м Гарэцкі
Класік беларускай літаратуры. Зрабіў вялікі ўклад у развіццё беларускай культуры і фарміраванне беларускай нацыянальнай самасвядомасці. Пачынальнік твораў маральна-этычнай праблематыкі, даследаванняў гісторыі беларускай літаратуры, адзін з пачынальнікаў эпічнага жанру, інтэлектуальна-філасофскай, лірычнай, дакументальнай прозы ў беларускай літаратуры.
Аўтар першай «Гісторыі беларускай літаратуры», «Хрэстаматыі беларускай літаратуры. XI век – 1905 год», «Руска-беларускага слоўніка» (з Г. Гарэцкім), «Беларуска-расійскага слоўнічка», «Практычнага маскоўска-беларускага слоўніка» (з М. Байковым).
Працаваў у БДУ, Камуністычным універсітэце, Інбелкульце, загадчыкам кафедры беларускай мовы, літаратуры і гісторыі Горацкай сельгасакадэміі.
Арыштоўваўся ў 1930 і 1937 гадах. Быў у ссылцы. 5 студзеня прысуджаны да расстрэлу, расстраляны 10 лютага 1938 года ў Вязьме.
У Мсціславе працуе Літаратурны музей Максіма Гарэцкага, у Горках музей-кабінет. Яго імя носяць бібліятэка ў Горках, вуліцы ў Мінску, Мсціславе і Горках. У Мінску і Вязьме пастаўлены помнікі, адкрыты памятныя дошкі на будынках Віленскай беларускай гімназіі, школы ў расійскім Кіраве, вучэбнага корпуса № 4 БДСГА у Горках.
У 2012 годзе пры падрыхтоўцы да рэспубліканскага свята «Дажынкі» ў Горках, нягледзячы на пратэсты грамадства, быў знесены дом, у якім у 1926-1928 гадах жыў Максім Гарэцкі, на доме была ўсталяваная памятная дошка.
Пра яго дзейнасць і літаратурную спадчыну напісаны многія кнігі, зняты фільмы.
1912 год. У в. Шасцёраўка (зараз – Клімавіцкі раён) нарадзіўся Клім Грыневіч.
Беларускі паэт. Працаваў на будаўніцтве чыгункі Асіповічы–Магілёў–Рослаў (1929-1930).
Скончыў Рагачоўскі педтэхнікум, вучыўся ў Мінскім, Ленінградскім педінстытутах. Працаваў у друкарні, у газетах «Рабочий» і «Сельгасрабочы», у ЦК прафсаюза работнікаў сельскай гаспадаркі.
Арыштаваны НКУС у 1933 годзе, сасланы ў Казахстан. Пасля ссылкі служыў у арміі, настаўнічаў у школах г. Балагое.
Памёр ад сухотаў 3 сакавіка 1941 года.
Аўтар вершаў у газетах «Піянер Беларусі», «Чырвоная змена», зборніка паэзіі «На бераг», які быў прыхільна сустрэты крытыкай.
Клімавічы, пачатак ХХ стагоддзя
1913 год. Рэкорд прэзідэнтства пастаўлены ў Мексіцы.
Пэдра Ласкуран (1856–1952) устанаўлівае рэкорд, прабыўшы на пасадзе прэзідэнта Мексікі 45 хвілін (па іншых дадзеных ад 25 да 55).
За гэты час ён прыняў прысягу і адразу прызначыў сваім пераемнікам генерала В. Хуэрта, і сышоў у адстаўку.
Скарочаны тэрмін паўнамоцтваў Ласкурана – самы кароткі прэзідэнцкі тэрмін у гісторыі – быў цалкам наўмысным. У мінулым мэр Мехіка і міністр замежных спраў пры прэзідэнце Ф. Мадэра, Ласкуран быў выкарыстаны генералам Віктарыяна Хуэрта ў якасці пешкі ў палітычным перавароце. Ласкуран быў прыведзены да прысягі, каб надаць перавароту пэўную легітымнасць.
1916 год. Памерла Цётка (Алаіза Пашкевіч).
Беларуская паэтэса, адна са стваральнікаў Беларускай Сацыялістычнай Грамады. Адна з пачынальніц беларускай прозы.
Удзельніца пецярбургскага гуртка студэнтаў-беларусаў «Круг беларускай народнай прасветы». Аўтар кніг «Першае чытанне для дзетак беларусаў», першага «Беларускага лемантара», «Гасцінец для малых дзяцей», вершаў, публіцыстычных артыкулаў, нарысаў, даследаванняў па гісторыі беларускага тэатра.
Асноўныя матывы яе паэзіі – любоў да радзімы, да прыроды, самаахвярнае служэнне народу.
1922 год. Нарадзіўся Міхаіл Савіцкі.
Народны мастак Беларусі, жывапісец, педагог. Акадэмік акадэміі мастацтваў Расіі, акадэміі навук Беларусі, Герой Беларусі.
Працаваў у галіне станкавага і манументальнага жывапісу. У аснове твораў ваеннай тэматыкі асабістыя ўражанні ад гераічнай барацьбы народа супраць акупантаў, злачынстваў фашыстаў супраць чалавецтва. Значнае месца ў творчасці займаюць партрэты, хрысціянская тэматыка.
1963 год. Нарадзіўся Міхаіл Тумеля.
Беларускі рэжысёр, аніматар, мастак і сцэнарыст.
Стаў працаваць расфарбоўшчыкам у цэху мультыплікацыйнага кіно «Беларусьфільм» яшчэ школьнікам, працаваў на студыі мультыплікацыйнага кіно, рэжысёрам мінскай студыі «АФ-Цэнтр», на анімацыйных студыях у Маскве, Портлендзе (ЗША) і Сеуле (Рэспубліка Карэя), кінастудыі «Троицкий мост» (Пецярбург).
Быў вядучым тэлеперадачы «Мультиклуб» на Беларускім тэлебачанні.
Зняў шэраг рэкламных ролікаў і ТБ-заставак. Супрацоўнічае са студыямі «Пилот», «Панорама». Здымаўся ў шэрагу дакументальных серыялаў.
Яго фільм «Выцінанкі-выразанкі» атрымаў прыз за лепшую рэжысуру на Адкрытым расійскім фэстывалі анімацыйнага кіно (Суздаль, 2011).
1979 год. Памёр Юрка Гаўрук.
Беларускі перакладчык, рэжысёр, паэт, літаратурны крытык. Выкладчык Горацкай акадэміі і Магілёўскага педінстытута.
Запісваў на Случчыне беларускі фальклор. Член «Маладняка». Працаваў дацэнтам кафедры беларускай мовы і літаратуры БСГА у Горках (1925-1931), кафедры літаратуры Магілёўскага педінстытута (1931-1935).
Арыштаваны 8 лютага 1935 года ў Магілёве, асуджаны да 8 гадоў пазбаўлення волі, высланы з БССР. Больш за 20 гадоў працаваў у Карэліі, Усходняй Сібіры, Комі АССР.
У 1957—1967 гадах працаваў у купалаўскім, коласаўскім тэатрах, рабіў для пастановак пераклады п’есы з сусветнай класікі.
Перакладчык з французскай, англійскай, нямецкай, польскай, рускай, украінскай моў.
Аўтар баек, жартаў, песень, апрацовак расказаў сялян, фальклорнага матэрыяла, першага на Беларусі зборніка паэтычных перакладаў «Кветкі з чужых палёў», кніг арыгінальных вершаў і перакладаў, зборніка выбраных перакладаў паэзіі, артыкулаў па тэорыі і практыцы мастацкага перакладу, эсэ, якія ўвайшлі ў кнігу «Ступень адказнасці».
1995 год. Памёр Заір Азгур.
Беларускі скульптар, народны мастак БССР і СССР. Герой Сацыялістычнай працы. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР. Двойчы Лаўрэат Сталінскай прэміі. Акадэмік Акадэміі мастацтваў СССР.
Вучань М. Шагала і М. Керзіна. Студэнтам жыў у Янкі Купалы і Якуба Коласа.
Цэнтральная фігура ў беларускай пасляваеннай пластыцы, у галіне станковай і манументальнай скульптуры. Працаваў над манументальнай скульптурай, кіраваў Майстэрняй скульптуры Акадэміі мастацтваў СССР у Мінску.
Стварыў партрэты дзеячаў сацыялістычнага і рэвалюцыйнага руху для даваеннага Дома ўрада, стварыў мноства партрэтаў герояў вайны, прадстаўнікоў айчыннай і сусветнай культуры Ф. Скарыны, А. Бразера, 3. Бядулі, Л. Александроўскай, Я. Купалы, Я. Коласа, М. Гусоўскага, К. Чорнага, нацыянальна-вызваленчага руху, палкаводцаў, герояў працы, вучоных, артыстаў.
Па яго праектах створаны шматлікія помнікі І. Сталіну, У. Леніну ў Беларусі, Расіі і Казахстане, П. Машэраву ў Віцебску, Я. Коласу і С. Грыцаўцу ў Мінску, Ф. Багушэвічу ў Жупранах, Я. Купалу ў Вязынцы, В. Талашу ў Петрыкаве, А. Бутлераву і Я. Вучэцічу ў Маскве. Аўтар барэльефа «Слава загінуўшым героям» для помніка-абеліска Перамогі ў Мінску.
Аўтар мемуараў, публіцыстычных артыкулаў па мастацтву.
Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Беларускім музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, Траццякоўскай галерэі ў Маскве, Дзяржаўным мастацкім музеі Малдовы і іншых галерэях, музеях, фондах.
Яго імя носіць вуліца ў Мінску, СШ №1 г. Сянно, у яго гонар устаноўлены мемарыяльныя дошкі – дзве ў сталіцы, у Віцебску.
2002 год. Зацверджаны гербы Кіраўска, Крычава.
Кіраўск – малады горад. Ён узнік у 1955 годзе пры аб’яднанні п. Кіраўск (з 1934 года, каля в. Старцы на месцы былых хутараў і в. Качэрычы), вёсак Кірава і Стараселле.
Старажытны Крычаў (вядомы з 1136 года) у 1633 годзе атрымаў магдэбургскае права за гераізм ў вайне з Масковіяй. У 1663 годзе кароль і вялікі князь Ян II Казімір пацвердзіў правы на магдэбургскае права, карыстанне гарадскімі пячаткай і гербам з выявай крыжа і мяча. Менавіта гэты герб і зацверджаны ў 2002 годзе ў якасці сучаснага сімвала.
