З пачатку красавіка самы буйны дзеючы вулкан Еўропы забаўляе турыстаў, выпускаючы ў паветра “кольцы дыму”. Рэдкая з’ява, вядомая як “вулканічныя віхравыя кольцы”, утвараецца ў выніку хуткага выкіду газу і дзякуючы форме адтуліны новага кратэра, які нядаўна адкрыўся на вяршыні Этны – паведамляе Associated Press.
Фотаздымкі і відэа паказваюць, што вулкан выглядае як комін, які выдзімае паток кольцаў, альбо як курыльшчык. “Этна б’е ўсе папярэднія рэкорды” – растлумачыў вулканолаг з Нацыянальнага інстытута геафізікі і вулканалогіі ў Катаніі Барыс Бенке – “ні адзін вулкан на Зямлі не стварае столькі паравых кольцаў, як Этна.”
Беспрэцэдэнтная па сваёй масавасці атака Ірана на Ізраіль адбылася ў ноч на 14 красавіка. Персідская дзяржава запусціла 185 беспілотнікаў, 110 ракет класа “зямля-зямля”, 36 крылатых ракет. Таксама Ізраіль быў атакаваны з тэрыторыі Лівана, Емена і Ірака. Афіцыйныя прадстаўнікі Ірана заявілі, што гэтая атака стала адказам на ізраільскі ўдар па іранскаму консульству ў Сірыі, у выніку якога загінуў прадстаўнік вышэйшага камандавання іранскай арміі.
Атака ажыццяўлялася некалькімі хвалямі і працягвалася каля 5-6 гадзін. Прэс-сакратар ізраільскай арміі Авічай Адраі так пракаментаваў вынік іранскага ўдару: “З прыкладна 170 запушчаных Іранам беспілотнікаў – ні адзін з іх не пранік у Дзяржаву Ізраіль, бо баявыя самалёты і сістэмы супрацьпаветранай абароны нашы і нашых саюзнікаў перахапілі дзясяткі з іх. З больш чым 30 крылатых ракет, запушчаных Іранам, ні адна ракета не прабілася на тэрыторыю Ізраіля. Нашы баявыя самалёты перахапілі за межамі краіны 25 ракет. З больш чым 120 балістычных ракет вельмі малая колькасць прарвалася праз ізраільскую мяжу, а астатнія ракеты былі перахопленыя. Гэтая невялікая колькасць упала на базу ВПС у Нафаціме і нанесла невялікі ўрон інфраструктуры.”
Таксама паведамляецца, што ў выніку падзення ашчэпкаў збітых ракет у ізраільскім горадзе Негеў была параненая маладая жанчына. 30 чалавек звярнуліся па медыцынскую дапамогу ў Ізраілі пасля сігналаў трывогі.
Афіцыйнае паведамленне пра смерць расійскага палітыка з’явілася на сайце Федэральнай службы выканання пакаранняў па Ямала-Ненецкай аўтаномнай акрузе Расійскай Федрацыі. Навальны ўтрымліваўся тут у выпраўленчай калоніі №3. 14 лютага прэс-сакратар палітыка Кіра Ярмыш паведамляла, што Навальнага ў 27-ы раз за час зняволення адправілі ў штрафны ізалятар.
Паводле інфармацыі расійскага дзяржаўнага інфармацыйнага агенцтва RT, прычынай смерці палітыка стаў тромб.
«У папраўчай калоніі №3 асуджаны Навальны А.А. пасля прагулкі адчуў сябе дрэнна, практычна адразу страціўшы прытомнасць. Неадкладна прыбылі медыцынскія работнікі ўстановы, была выклікана брыгада хуткай медыцынскай дапамогі. Праведзены ўсе неабходныя рэанімацыйныя мерапрыемствы, якія станоўчых вынікаў не далі.» – гаворыцца ў паведамленні Федэральнай службы выканання пакаранняў па Ямала-Ненецкай аўтаномнай акрузе.
Расійскае рэгіянальнае выданне “Свабодныя навіны” з горада Саратава надрукавала поўны тэкст рашэння Вярхоўнага суда пра прызнанне “Міжнароднага грамадскага руху ЛГБТ” экстрэмісцкім фарміраваннем. З тэкста вынікае, што прыкметамі гей-прапаганды з’яўляецца выкарыстанне фемінітываў – гэта словы жаночага роду, альтэрнатыўныя або парныя аналагічным паняццям мужчынскага роду.
Ізраільскія ваенныя заявілі пра завяршэнне місіі па знішчэнні інфраструктуры ХАМАС на поўначы Газы. Цяпер баявыя дзеянні тут скарачаюцца і перакідваюцца на поўдзень рэгіёна – паведамляе Associated Press.
Геминиды – это красивый яркий звездопад, около 150 метеоров в час. Можно наблюдать всю ночь, с 13 на 14 декабря 2023 года над южным горизонтом, при ясной погоде.
Луна близка к новолунию, 1%, не будет мешать наблюдениям, а вот погода, вероятнее всего, помешает. Прогноз на ночь по Могилёвщине: облачно, около 0°, осадки.
Благодаря пролетающему астероиду Фаэтон, мелкие остатки-метеоры Геминиды – белые и яркие летят с невысокой скоростью около 35 км/с они движутся не навстречу земле, а догоняют. Особо хорошо видны вдали от городов, где нет светового шума.
К сведению любителей природной красоты, есть даже календарь, когда можно увидеть это фантастическое зрелище во всем великолепии. Каждый метеорный поток имеет свое название: Лириды, Дракониды, Ориониды, Леониды, Гемениды и прочие.
Следующие космические шоу будем наблюдать уже в следующем году, 4 января: Квадрантиды и 19 января: Гамма-Урса Минориды.
Вывяржэнне вулкана Марапі на востраве Суматра ў Інданэзіі застала знянацку 75 альпіністаў. Таксама некалькі вёсак былі накрытыя вулканічным попелам.
Маштабнае вывяржэнне вулкана Марапі на Суматры адбылося днём 3 снежня паведамляе Reuters. Паводле звестак СМІ, пры гэтым адбываліся выкіды вулканічнага попелу на вышыню тры кіламетры. Калі пачалося стыхійнае бедства, паводле звестак выратавальных службаў, у раёне вулкана знаходзіліся 75 альпіністаў. 49 з іх удалося аператыўна эвакуіраваць. Некаторым з выратаваных спатрэбілася медыцынская дапамога з-за апёкаў. 11 чалавек загінулі, яшчэ 12 лічацца зніклымі без вестак.
Аналізуючы каментарыі крыніц у ізраільскай арміі і малазаўважныя заявы, зробленыя прадстаўнікамі ЦАХАЛ, брытанскае выданне The Guardian апублікавала даследаванне пра выкарыстанне Ізраілем у вайне супраць ХАМАС сістэмы штучнага інтэлекта. Гэтая сістэма, вядомая як “Евангелле”, значна паўплывала на пошук дапушчальных мэтаў для атак.
Сваю першую вайну з выкарыстаннем штучнага інтэлекта Ізраіль праводзіў яшчэ ў 2021 годзе. Гэта была 11-дзённая вайна, падчас якой прадстаўнікі ізраільскай арміі заявілі пра актыўнае выкарыстанне машыннага навучання і перадавых вылічэнняў. Па выніках канфлікта ў траўні 2021 года Ізраіль заявіў пра небывалы поспех і знішчэнне ваеннай інфраструктуры ХАМАС.
Сучасная вайна паміж Ізраілем і ХАМАС дае ЦАХАЛ беспрэцэдэнтна большыя магчымасці для выкарыстання перадавых ваенных тэхналогій на тэатры баявых дзеянняў. Брытанскае выданне The Guardian сабрала і прааналізавала падрабязнасці пра выкарыстанне ізраільцянамі сістэмы штучнага інтэлекту пад назвай “Хабсора”, альбо “Евангелле” – па-беларуску.
Да 100 мэтаў у дзень
Сакрэтны аддзел адміністрацыі (выяўлення і прызначэння) мэтаў для нанясення ўдараў быў створаны ў ЦАХАЛ у 2019 годзе пры разведвальным упраўленні. У кароткай заяве на вэб-сайце ЦАХАЛа сцвярджалася, што ў вайне супраць ХАМАС яна выкарыстоўвае сістэму на аснове штучнага інтэлекту, каб “выяўляць мэты ў хуткім тэмпе”.
ЦАХАЛ заявіў, што “дзякуючы хуткаму і аўтаматычнаму здабыванню інтэлектуальных дадзеных”, Евангелле дало рэкамендацыі па таргетынгу для сваіх даследчыкаў “з мэтай поўнага супадзення паміж рэкамендацыямі машыны і ідэнтыфікацыяй, праведзенай чалавекам”.
Шматлікія крыніцы, знаёмыя з працэсамі цэлеўказання ЦАХАЛа, пацвердзілі існаванне механізаванага алгарытма, заявіўшы, што ён выкарыстоўваўся для стварэння аўтаматызаваных рэкамендацый для нападу на цэлі – такія, як прыватныя дамы асоб, якія падазраюцца ў дзейнасці ў групоўках ХАМАС або Ісламскі Джыхад.
Авіў Кохаві, які займаў тады пасаду кіраўніка Арміі абароны Ізраіля, заявіў, што новае падраздзяленне, гэта дывізія, “абсталяваная магчымасцямі штучнага інтэлекту” і якая ўключае ў сябе сотні афіцэраў і салдат. У інтэрв’ю, апублікаваным перад бягучай вайной, ён сказаў, што гэта “машына, якая вырабляе велізарныя аб’ёмы дадзеных больш эфектыўна, чым любы чалавек, і ператварае іх у цэлі для ўдару”. Па словах Кохаві, “як толькі гэтая машына была актываваная” падчас 11-дзённай вайны Ізраіля з ХАМАС у маі 2021 года, яна стварала 100 цэляў у дзень.
Цяпер – незалежна ад рангу
Новая дывізія са штучным інтэлектам была створана для вырашэння хранічнай праблемы ЦАХАЛа. У ранейшых аперацыях у Газе ў ізраільскай арміі нярэдка проста не хапала мэтаў для нанясення ўдараў, паколькі высокапастаўленыя чыноўнікі ХАМАС знікалі ў тунэлях у пачатку любога новага наступу
Як паведамляюць крыніцы выдання, такія сістэмы, як Евангелле, дазволілі ЦАХАЛу выяўляць і атакаваць значна большую групу малодшых аператыўнікаў.
Адзін чыноўнік, які працаваў над прыняццем рашэнняў аб цэлеўказанні ў папярэдніх аперацыях у Газе, сказаў, што ЦАХАЛ раней не нападаў на дамы малодшых членаў ХАМАС. І гэта змянілася ў дачыненні да цяперашняга канфлікту – цяпер дамы падазраваных актывістаў ХАМАС становяцца мішэнню незалежна ад рангу.
Згодна з дадзенымі, апублікаванымі ЦАХАЛам у лістападзе, на працягу першых 35 дзён вайны Ізраіль атакаваў 15 000 аб’ектаў у Газе, што значна вышэй, чым у папярэдніх ваенных аперацыях на гэтай густанаселенай прыбярэжнай тэрыторыі. Для параўнання, у вайне 2014 года, якая доўжылася 51 дзень, ЦАХАЛ разбамбіў ад 5000 да 6000 цэляў.
“Гэта сапраўды як фабрыка”
Крыніцы, знаёмыя з тым, як сістэмы на аснове штучнага інтэлекту былі інтэграваныя ў аперацыі ЦАХАЛа, сказалі, што такія інструменты значна паскорылі працэс стварэння мэты.
– Мы рыхтуем мішэні аўтаматычна і працуем у адпаведнасці з кантрольным спісам. – паведаміла крыніца, якая раней працавала ў мэтавым аддзеле, выданню +972/Local Call – Гэта сапраўды як фабрыка. Мы працуем хутка і няма часу ўнікаць у цэль. Мяркуецца, што нас ацэньваюць паводле таго, колькі мэтаў нам удалося стварыць.
У кароткай заяве ЦАХАЛа аб дзейнасці дывізіі па цэлеўказанні высокапастаўлены чыноўнік сказаў, што падраздзяленне “вырабляе дакладныя атакі на інфраструктуру, звязаную з ХАМАС, наносячы пры гэтым вялікую шкоду праціўніку і мінімальную шкоду асобам, якія не ўдзельнічаюць у баявых дзеяннях”.
Былая высокапастаўленая ізраільская ваенная крыніца распавяла Guardian, што аператыўнікі выкарыстоўваюць “вельмі дакладнае” вымярэнне хуткасці грамадзянскіх асоб, якія эвакуіруюцца з будынка незадоўга да ўдару. “Мы выкарыстоўваем алгарытм, каб ацаніць, колькі мірных жыхароў засталося. Ён дае нам зялёны, жоўты, чырвоны, як сігнал святлафора”.
Аднак эксперты ў галіне штучнага інтэлекту і ўзброеных канфліктаў, якія размаўлялі з Guardian, заявілі, што скептычна ставяцца да сцвярджэнняў, што сістэмы на аснове штучнага інтэлекту памяншаюць шкоду грамадзянскаму насельніцтва, заахвочваючы больш дакладнае нацэльванне.
“Паглядзіце на фізічны ландшафт Газы. – сказаў Рычард Моес, даследчык, які ўзначальвае групу Article 36, якая змагаецца за зніжэнне шкоды ад зброі – Мы назіраем паўсюднае руйнаванне гарадской тэрыторыі з дапамогай цяжкай выбуховай зброі, таму заявы аб дакладнасці і абмежаванасці прымянення сілы не пацвярджаюцца фактамі.
Фота: Maxar Technologies/Reuters
Іншая крыніца паведаміла выданню, што Евангелле дазволіла ЦАХАЛу запусціць “фабрыку масавых забойстваў”, у якой “акцэнт робіцца на колькасці, а не на якасці”. Чалавечае вока, па яго словах, “будзе аглядаць цэлі перад кожнай атакай, але яму не прыходзіцца марнаваць на гэта шмат часу”.
У некаторых экспертаў, якія даследуюць штучны інтэлект і міжнароднае гуманітарнае права, такое паскарэнне выклікае шэраг праблем. Доктар Марта Бо, навуковы супрацоўнік Стакгольмскага міжнароднага інстытута даследавання праблем міру, сказала, што нават калі “людзі знаходзяцца ў курсе”, існуе рызыка таго, што ў іх узнікне “схільнасць да аўтаматызацыі” і “празмерная залежнасць ад сістэмы, якія аказваюць занадта вялікі ўплыў на складаныя чалавечыя рашэнні”.
Мойес з Article 36 сказаў, што, абапіраючыся на такія інструменты, як Евангелле, камандзірам “перадаецца спіс мэтаў, створаны кампутарам”, і яны “неабавязкова ведаюць, як гэты спіс быў створаны, або маюць магчымасць адэкватна аналізаваць і ставіць пад сумнеў рэкамендацыі па таргетынгу”.
“Існуе небяспека, – дадаў ён – што калі людзі пачынаюць спадзявацца на гэтыя сістэмы, яны становяцца вінцікамі ў механізаваным працэсе і губляюць здольнасць разумна разглядаць рызыку нанясення шкоды грамадзянскаму насельніцтва”.
Хворыя дзеці працягваюць вучыцца і ім ставяць парты проста ў бальнічных палатах.
Паведамляецца, што ўсплёск рэспіраторных захворванняў у Кітаі, асабліва сярод дзяцей, захлынуў педыятрычныя аддзяленні ў гарадскіх бальніцах, у той час як улады заклікаюць да спакою, звязваючы гэта з хваляй хваробы пасля карантынных абмежаванняў.
Па паведамленнях дзяржаўных і іншых СМІ Кітая, многія бальнічныя палаты сталіцы краіны запоўненыя, піша Guardian. Так, Global Times паведаміла ў аўторак, што пекінская дзіцячая бальніца прымала да 9 378 пацыентаў у дзень і працавала на поўную магутнасць на працягу апошніх двух месяцаў. Таксама гаворыцца, што амбулаторныя паліклінікі, педыятрычныя клінікі і рэспіраторныя аддзяленні ў некалькіх пекінскіх бальніцах былі забраніраваны як мінімум на сем дзён.
У СМІ курсіруюць мноства фотаздымкаў, на якіх бачна, што хворыя вучні працягваюць вучыцца, а прыёмныя пакоі абсталяваныя партамі. Гэтыя кадры выклікалі папярэджанні мясцовых улад аб тым, што школы не павінны прымушаць дзяцей даганяць працу, пакуль яны хворыя.
На мінулым тыдні Сусветная арганізацыя аховы здароўя заявіла, што адсочвае рост «невыяўленай пнеўманіі ў дзіцячых бальніцах у Пекіне, Ляанін і іншых месцах Кітая».
Міністэрства аховы здароўя Кітая сцвярджае, што група рэспіраторных інфекцый у краіне не выклікаецца новым вірусам. Наяўныя дадзеныя сведчаць аб тым, што ўзровень грыпападобных захворванняў больш чым удвая перавышае паказчыкі апошніх гадоў, але ўлады заклікаюць да спакою, звязваючы рост колькасці выпадкаў з пачаткам першага сезона грыпу пасля адмены пандэмічных абмежаванняў.
Самы вялікі ў свеце айсберг, вядомы пад назвай А23а, адкалоўся ад Антарктыды больш за трыццаць гадоў таму, а цяпер пачаў сваё першае плаванне – паведамляе Guardian.
A23a адкалоўся ад шэльфавага лёду Фільхнера ў Антарктыдзе ў 1986 годзе, але затрымаўся на дне акіяна і шмат гадоў заставаўся ў моры Уэдэла. Па дадзеных Брытанскай антарктычнай службы, адзін з найбуйнейшых у свеце айсбергаў дрэйфуе за межы антарктычных вод пасля таго, як стаяў на зямлі больш за тры дзесяцігоддзі.
Нядаўнія спадарожнікавыя здымкі паказваюць, што айсберг вагой амаль трыльён метрычных тон цяпер хутка дрэйфуе міма паўночнай ускрайку Антарктычнага паўвострава, чаму спрыяюць моцныя вятры і плыні.
Айсберг прыкладна ў тры разы большы за Нью-Ёрк і мае памер каля 4000 квадратных кіламетраў.
