У двух суседніх раёнах згарэла 1,8 тысяч кубаметраў лесу, амаль 3,8 тысяч кубаметраў ўратавалі.
У полі побач з вёскай Анюціна ў Чэрыкаўскім раёне агонь паспеў знішчыць 1600 кубаметраў круглага лесу. Яшчэ 3,4 тысячы кубаметраў ратавальнікі і супрацоўнікі лясгаса здолелі выратаваць –паведамляе інфармацыйнае агенцтва БелТА.
Значна меншыя масштабы пажару былі ў Крычаўскім раёне, дзе агонь знішчыў 200 кубаметраў круглага лесу каля вёскі Бель-1. Інцыдэнт з узгараннем штабеля лесу адбыўся на адкрытай пляцоўцы аэрадрома сельскагаспадарчага прадпрыемства «Бель», які на сённяшні дзень не эксплуатуецца. На шчасце, ратавальнікі і леснікі змаглі ўратаваць яшчэ 380 кубаметраў лесу –пішуцьпра здарэнне “Магілеўскія ведамасці”.
Пацярпелых у выніку здарэнняў няма. Прычыны абодвух пажараў высвятляюцца.
Дзень Перамогіў Вялікай Айчыннай вайне 1941–1945 гадоў.
Вялікая Айчынная вайна – частка Другой сусветнай вайны 1939–1945 гадоў, пачалася досвіткам 22 чэрвеня 1941 года, калі фашысцкая Германія напала на СССР. На баку Нямеччыны выступілі Румынія, Італія, 23 чэрвеня да іх далучылася Славакія, 25 чэрвеня – Фінляндыя, 27 чэрвеня – Венгрыя, 16 жніўня – Нарвегія.
Вайна доўжылася амаль чатыры гады і стала самым буйным узброеным сутыкненнем у гісторыі чалавецтва. На фронце, які распасціраўся ад Баранцава да Чорнага мораў, абапал у розныя перыяды вайны адначасова ваявалі ад 8 мільёнаў да 13 мільёнаў чалавек, ужывалася ад 6 тысяч да 20 тысяч танкаў, ад 85 да 165 тысяч гармат і мінамётаў, ад 7 тысяч да 19 тысяч самалётаў.
Падчас вайны ў Беларусі загінула больш за 2,3 мільёны жыхароў, былі разбураны і разрабаваны 209 з 270 гарадоў і раённых цэнтраў (на 80-90% былі разбураны Мінск, Гомель, Віцебск), 9200 вёсак.
Улада і апазіцыя адзіны ў тым, што свята – усенароднае. Іх пазіцыі, аднак, адрозніваюцца ў падыходах да “напаўнення” свята, да таго, хто павінен быць у калонах на парадах. Так, 9 мая 1994 года АМАПне прапусціў на мінскую плошчу Перамогі народнага пісьменніка, франтавіка, пісьменніка Васіля Быкава.
У Дзень Перамогі выйшаў Указ Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР аб заснаванні медаля “За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.” на георгіеўскай стужцы. Ён стаў самым масавым медалём: 14,9 млн. узнагароджаных. Асобы, якія атрымалі медаль, мелі права на ўзнагароды юбілейнымі медалямі да 20, 30, 40, 50, 60, 65, 70, 75 год Перамогі.
1878 год. У сям’і беларуса – выхадца з Чавускага павета нарадзіўся сын, географ Міхаіл Самбікін(1878–1968).
Вядомы савецкі фізіка-географ, метэаролаг, прафесар, член-карэспандэнт Галоўнай геафізічнай абсерваторыі Пецярбургскай акадэміі навук.
У 1934–1941 гадах працаваў прафесар і загадчыкам кафедры метэаралогіі Беларускай сельгасакадэміі, прафесарам кафедры фізічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута.
1913 год. Нарадзіўся Васіль Івашын (1913–2009).
Беларускі літаратуразнаўца, акадэмік НАНБ, АПН СССР, Расійкай акадэміі адукацыі, доктар філалагічных навук, прафесар, даследчык літаратурнай спадчыны Янкі Купалы.
Скончыў Мінскі педінстытут. Працаваў у Віцебскім педвучылішчы,у Інстытуце літаратуры АН БССР, дырэктарам НДІ педагогікі Міністэрства адукацыі БССР (зараз – Нацыянальны інстытут адукацыі).
Аўтар навуковых прац па пытаннях тэорыі і гісторыі беларускай літаратуры, літаратурных сувязей, метадалогіі і методыкі выкладання літаратуры ў школе. Аўтар падручніка па беларускай літаратуры для 8-9 класаў.
1929 год. У в. Продзвіна Бабруйскага раёна нарадзіўся Людвіг Асецкі (1929–2005).
Беларускі графік, заслужаны дзеяч мастацтваў. Узнагароджаны медалём Ф. Скарыны.
Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут. Выкладаў у ім, быў старшынём Мастацкага фонду БССР.
Працаваў у галіне станковай і кніжнай графікі, манументальнага жывапісу, графіцы.
Стварыў ілюстрацыі да кніг «Мы раскажам пра Мінск», «Людзі на балоце» і «Подых навальніцы» І. Мележа і іншыя.
Да 90-годдзя з дня нараджэння Максіма Багдановіча падрыхтаваў серыю «Ад родных ніў».
Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі, Літаратурным музеі імя Я. Купалы, Беларускім музеі Вялікай Айчыннай вайны, музей сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, Магілёўскім абласным мастацкім музеі імя П. Масленікава.
1929 год. Пачала працу камісія ЦК ВКП(б) па вывучэнні практыкі правядзення новай нацыянальнай палітыкі ў БССР.
Камісія 27 чэрвеня 1929 года зрабіла крытычны даклад на адрас беларускай творчай інтэлігенцыі. Апагеем барацьбы з нацыянал-дэмакратызмам стала сфабрыкаваная прысланым з Масквы старшынём ДПУ БССР Р. Рапапортам справа так званага “Саюза вызвалення Беларусі”, па якой увясну-ўлетку 1930 былі арыштаваныя больш за 110 дзеячаў навукі і культуры Беларусі, у 1931 многія з іх былі асуджаны.
З гэтага часу пачалася палітыка абмежавання мовы тытульнай нацыі, працягам якой стала рэформа беларускага правапісу 1933 года, якая штучна наблізіла беларускую мову да рускай.
1953 год. У Мінску выйшаў першы нумар часопісу «Маладосць».
Штомесячны літаратурна-мастацкі і грамадска-палітычны ілюстраваны часопіс Саюза пісьменнікаў Беларусі на беларускай мове.
Публікуе прозу, паэзію, публіцыстыку, крытычныя і літаратуразнаўчыя артыкулы, рэцэнзіі і пераклады. Тыраж на канец 2022 года склаў 460 экзэмпляраў.
Выйшла больш за 830 нумароў.
У 2002-2012 гадах уваходзіў у склад рэдакцыйна-выдавецкай установы “Літаратура і Мастацтва”, затым у складзе рэдакцыйна-выдавецкай установы “Выдавецкі дом “Звязда”. З 2021 года ўваходзіць у склад выдавецтва “Мастацкая літаратура”.
У часопісе друкаваліся В. Быкаў – “Жураўліны крык”, “Трэцяя ракета”, “Альпійская балада”, “Мёртвым не баліць”, “Круглянскі мост”, У. Караткевіч – “Дзікае паляванне караля Стаха”, “Чорны замак Альшанскі”, І. Шамякін – “Ах, Міхаліна, Міхаліна”, І. Чыгрынаў – «Плач перапёлкі» і іншыя.
1986 год. У Мсціславе адкрыты мемарыяльны комплекс Курган Славы.
Прысвечаны землякам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
1995 год. Адчынены Мціслаўскі гістарычна-археалагічны музей – адзіны ў Магілеўскай вобласці гісторыка-археалагічны.
Створаны ў чэрвені 1988 года. Значная частка экспанатаў была атрымана падчас археалагічных раскопак Л. Аляксеева, М. Ткачова, А. Трусава.
Пастаянная экспазіцыя займае тры залы: “Духоўныя крыніцы зямлі Мсціслаўскай”, “З гісторыі Мсціслаўшчыны ад старажытнасці да канца XVIII стагоддзя”, “Павятовы горад Мсціслаў”. Колькасць экспанатаў музея перавышае 20 000, з іх болей за 12 000 уваходзіць у асноўны фонд.
Найбольш цікавай калекцыяй з’яўляецца “Археалогія”.
З 2007 года музей прымае ўдзел у арганізацыі і правядзенні свята сярэднявечнай культуры “Рыцарскі фэст. Мсціслаў”.
2002 год. Апублікаваны канчатковы варыянт Рамкавай канвэнцыі ААН па змене клімату.
Сярэднія тэмпературы на Беларусі павялічаліся амаль на 1⁰С, клімат памякчэў, стаў менш кантынентальным, зіма ў сярэднім стала цяплей на 5-6⁰С у параўнанні з 1960-мі гадамі.
2005 год. У Магілёвена плошчы Славы адкрыта першая чарга Алеі Славы “Гонар і слава Магілёўшчыны”.
На ёй 137 дошак з імёнамі Герояў Савецкага Саюза – ураджэнцаў Магілёўскай вобласці.
Першым Героем Савецкага Саюза стаў акадэмік О. Шміт ў 1937 годзе, апошнім – воін-“афганец” А. Мельнікаў у 1988 годзе пасмяротна.
2005 год. У Буйнічах Магілёўскага раёна адчыніўся заасад.
Заснаваны ў 2004 годзе пры Магілёўскім агралесатэхнічным каледжы імя К. Арлоўскага яго дырэктарам Г. Маліноўскім.
Размяшчаецца на правым беразе Дняпра на плошчы ў 124 га. Асноўную частку заасада займаюць прасторныя вальеры, у якіх жывуць насельнікі беларускіх лясоў і экзатычныя для Беларусі звяры.
Да заасаду прымыкае стылізаваная «Этнаграфічная беларуская вёска» – музей пад адкрытым небам. Тут можна наведаць дом каваля, ганчара, азнаёміцца з побытам беларускага народа пачатку ХХ стагоддзя. У маёнтку памешчыка размясціліся кафэ і гасцініца, у сялянскіх хатах – майстэрні рамеснікаў і сувенірныя крамы.
2009 год.Свой першы рэйс здзейсніў цягнік на чыгуначнай міні-дарозе ў заасадзе ў Буйнічах.
Першымі пасажырамі сталі ветэраны вайны і школьнікі Буйніцкай школы.
Цягнік можа развіваць хуткасць да 10 км/г. Працягласць дарогі складае 2 км і дазваляе пазнаёміцца бліжэй з насельнікамі заасада: зубрамі, еўрапейскай ланню і плямістым аленем, казулямі.
Падарожнічаючы па чыгунцы, можна назіраць разгалінаваную сістэму каньёнаў, якія ўтварыліся на тэрыторыі заасаду ў ледніковы перыяд. У зоне інтэнсіўнага наведвання заасада частка каньёна ператворана ў штучны вадаём, на якім жывуць прадстаўнікі вадаплаўнай фаўны краіны – качкі і лебедзі.
Мемарыяльныя дошкі былым старшыням калгасаў адкрылі ў аграгарадку Дашкаўка – паведамляе “Прыдняпроўская Ніва”. Па ініцыятыве раённай ветэранскай арганізацыі, іх устанавілі ў гонар Герасіма Бабакова і Навума Майсеева.
Навум Майсееў (1897-1959) быў старшынём калгасаў “Чырвоны спаборнік” і “Армія працы”, намеснікам старшыні Дашкаўскага сельвыканкама, дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР трох скліканняў. Да гэтага служыў у царскай, Чырвонай арміі, удзельнічаў у грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнах.
Герасім Бабакоў (1919-2006) – ураджэнец в. Лыкава Магілёўскага раёна. Удзельнік вайны. Працаваў ў Дашкаўцы ветэрынарам, старшынёй калгаса «Чырвоная зорка». Пры ім у калгасе былі пабудаваны новыя фермы, вырасла пагалоўе жывёлы, ураджайнасць культур, гаспадарка стала адной з лепшых у вобласці.
У вёсцы Галынец Магілёўскага раёна работнікі культуры правялі рэканструкцыю святкавання Юр’ева дня – варажылі на яйках, вадзілі карагод.
Юр’еў дзень – адно з галоўных святаў беларускага народнага календара. Адзначаюць яго традыцыйна 6 траўня. Менавіта ў гэты дзень «адкрывалі» сезон вясенне-летніх песень, усталёўвалі арэлі, упершыню пасля зімы выганялі жывёлу на пашу і купаліся ў расе. Юр’еўскія абрады напярэдадні свята ў вёсцы Галынец Магілёўскага раёна правялі работнікі мясцовага сельскага клуба і раённага Цэнтра культуры – паведамляе “Прыдняпроўская ніва”.
Раніцай гаспадар, узяўшы з сабой каравай, выпечаны напярэдадні, адпраўляўся ў поле, засеянае жытам. Гаспадар параўноўваў: калі каравай вышэй сцяблінкі маладога жыта – ураджай будзе добрым. Пакуль гаспадар гнаў жывёлу, дзяўчаты варажылі – хто першай замуж выйдзе. Для гэтага яны падкідвалі фарбаваныя яйкі пад ногі жыўнасці і назіралі: чыё яйка будзе растаптана – тая і пойдзе замуж.
Работнікі і работніцы сельскага клуба зладзілі таксама рэканструкцыю Юр’еўскага карагода. Цікава, што Юр’еў дзень у Галынцы адзначалі загадзя, за некалькі дзён да ўласна Юр’ева дня, які прыпадае на 6 мая.
Прэс-служба Магілёўскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя канстатуе, што парушэнні санітарыі выяўлены на 28% з усіх правераных аб’ектаў, а колькасць звалак не менее.
За чатыры месяцы 2023 года санітарнымі службамі абследавана 22 274 тэрыторыі, аб’екты, парушэнні выяўляліся на 6 247 аб’ектах – гэта 28%.
Па выніках нагляду за выяўленыя парушэнні, у тым ліку паўторна, вынесена 79 пастаноў аб накладанні штрафу. Для ўстаранення парушэнняў кіраўнікам арганізацый выдадзена 975 прадпісанняў, рэкамендацый. Ліквідавана 207 несанкцыянаваных звалак. Да дысцыплінарнай адказнасці прыцягнута 51 вінаватая асоба.
Як і ў прапярэднія гады парушаюцца правілы ўтрымання кантэйнерных пляцовак, прылеглых да іх тэрыторый, несвоечасова вывозяцца адкіды.
Магілёўскі гісторык Яўген Балбераў атрымаў афіцыйны адказ з Інстытута гісторыі Акадэміі навук Беларусі наконт земляных прац у Магілёве. “Зафіксавана грубае парушэнне заканадаўства Рэспублікі Беларусь у сферы аховы гісторыка-культурных каштоўнасцяў” – гаворыцца ў дакуменце.
Як паведамлялі mogilev.media, на месцы касцёла Ксаверыя ў цэнтры Магілёва камунальнікі праводзілі земляныя работы ў 20-х чыслах красавіка, прычым археолагі пры гэтым заўважаныя не былі. Таксама мы пісалі, што падчас рамонту дарожнага палатна на вуліцы Камсамольскай у Магілёве была выяўлена магчыма дарэвалюцыйная брукаванка, якая потым канчаткова знікла.
З пытаннем пра законнасць падобных дзеянняў магілёўскі гісторык Яўген Балбераў звярнуўся ў Інстытут гісторыі Акадэміі навук Беларусі – пра што ён напісаў у сваім Facebook. Земляныя работы па вуліцы Камсамольскай, а таксама на падмурках былога езуіцкага касцёла Святога Францыска Ксаверыя ў г. Магілёве праводзіліся незаконна, без апавяшчэння і ўзгаднення з Інстытутам гісторыі НАН Беларусі – адказалі Балбераву.
Профільны інстытут даведаўся пра правядзенне гэтых работ з публікацый у інтэрнэце. Быў неадкладна праведзены агляд, але на яго момант брук па Камсамольскай вуліцы ўжо не выяўлены, яго лёс не вядомы. Інстытутам зафіксавана грубае парушэнне заканадаўства Рэспублікі Беларусь у сферы аховы гісторыка-культурных каштоўнасцей. Земляныя работы, праведзеныя з выкарыстаннем цяжкай тэхнікай, знішчаюць верхнія напластаванні культурнага пласта Шклоўскага пасада. Дадзены ўчастак знаходзіцца на тэрыторыі матэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасці «Гістарычны цэнтр г. Магілёва: будынкі і збудаванні, планіровачная структура, ландшафт і культурны пласт».
Паводле інфармацыі абласнога асвода, за апошні час у Магілёўскай вобласці зафіксаваны чатыры выпадкі гібелі людзей на вадаёмах.
У Бабруйску на Бярэзіне быў знойдзены малады мужчына 1994 года нараджэння, які сышоў з дому яшчэ ў студзені гэтага года. У Магілёве на Дняпры было знойдзена цела мужчыны 1942 года нараджэння, а ў Глускім раёне ў сажалцы ўтапіўся мужчына 1963 года.
Аднак самы загадкавы інцыдэнт адбыўся ў Магілёве, дзе першага траўня ў закапанай у зямлю двухсотлітровай бочцы была знойдзена жанчына 1959 года нараджэння. —паведамляюць “Магілёўскія ведамасці”.
Адзначым, што ўсе тапельцы былі знойдзены ў адзенні. На дадзены момант абставіны гібелі людзей высвятляюцца.
Жыхарка Магілёва знайшла свой дачны домік у горадзе са слядамі ўзлома. Выявіла гэта не адразу, бо нячаста бывае на лецішчы, аднак праваахоўнікі ўсё ж знайшлі злачынцу. Выявілася, што ў чужы дачны дом пралез 47-гадовы, раней судзімы жыхар Салігорска.
Мужчына прыехаў у Магілёў і бадзяўся па прыватным сектары. Прабраўшыся ў дом 57-гадовай жыхаркі абласнога цэнтра, пераапрануўся ў вопратку, кую знайшоў у доме. Потым паеў, выпіў спіртнога, якое знайшоў у хаце, пакурыў і заснуў. Раніцай пакінуў дом, забраўшы з дома некаторыя рэчы – паведамляе прэс-служба абласнога УУС. Заведзена крымінальная справа.
На выходныя ў Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць паніжэнне сярэднесутачных тэмператур, з ваганнямі ноччу ад -2°С да +2°С, днём – ад +7°С да +14°С.
Так што спякоты да +26 +28°С, як ў 2018 годзе, халадоў да -3°С, як у 1999 годзе не чакаецца.
Будзе пераважаць пераменна воблачнае з праясненнямі, месцамі з ападкамі надвор’е. Працягласць дня вырасце да 15 гадзін 36 хвілін 9 мая. На Дзень Перамогі сонца ўзыйдзе а 5:36, зойдзе а 20:45.
Сінаптычны прагноз надвор’я на “доўгія” выходныя наступны.
Перадвыходны дзень, 5 мая, пятніца
Надвор’е абяцае быць ясным ноччу, воблачным на працягу дня, з дажджамі. Уноч да +1 +2°С, раніцой і ўвечар да +4 +5°С, днём тэмпература падрасце незначна – да +7°С. На працягу сутак будуць паступаць паветраныя масы з паўночнага захаду, поўначы, хуткасць вятроў 3-6 м/с. Поўня. Магнітнае поле спакойнае.
Субота, 6 мая
Уноч замаразкі да -2°С, яснае неба, раніцой і ўвечары да +2 +4°С, днём малавоблачна і з тэмпературай да +8°С. Без ападкаў. У начны і ранішні час у асобных раёнах чакаюцца слабыя туман і галалёдзіца. На працягу сутак будуць паступаць паветраныя масы з паўночнага захаду, поўначы, хуткасць вятроў 3-6 м/с. Поўня. Магнітнае поле няўстойлівае.
Нядзеля, 7 мая
Ноччу замаразкі да -1 -2°С, раніцай да +4°С, удзень паветра прагрэецца да +9°С, увечары тэрмометры пакажуць +5°С. У начны і ранішні час у асобных раёнах чакаюцца слабыя туман і галалёдзіца. Малавоблачна, без ападкаў. З рання і да вечара вызначаць надвор’е будуць паўночныя вятры хуткасцю 1-3 м/с, месцамі да 9 м/с. Поўня. Магнітнае поле няўстойлівае.
Панядзелак, 8 мая
Ранак панядзелка 8 мая пачнецца з воблачнага з праясненнямі надвор’я, без ападкаў, з паўднёва ўсходнімі вятрамі хуткасцю да 1-3 м/с, тэмпературай каля 0°С. Днём паветра прагрэецца да +11 +14°С.
На Дзень Перамогі, 9 Мая, аўторак
Ноччу і ўранні будзе яснае надвор’е з тэмпературай каля +2°С, удзень прагназуецца воблачнасць, тэмпературы каля +13°С. На працягу сутак вызначаць надвор’е будуць паўднёвыя вятры хуткасцю 1-3 м/с. Убываючы месяц.
Чытачы mogilev.media заўважылі таямнічую цырымонію адкрыцця мемарыяльнай дошкі чэкісту і разведчыку Льву Маневічу, якога лічаць праобразам Шцірліца. Дошка ўсталяваная на будынку ліцэя БРУ па вуліцы Ленінскай. Ліцэй, як высвятляецца, носіць імя Маневіча.
Папярэдне ў афіцыйных крыніцах пра адкрыццё дошкі не паведамлялася, а на месцы мерапрыемства былі заўважаныя людзі ў штатскім, якія перашкаджалі некаторым мінакам фатаграфаваць цырымонію і нават выклікалі міліцыю.
Леў Маневіч нарадзіўся ў Чавусах у яўрэйскай сям’і. З маленства ён жыў у Еўропе, але пасля 1917 года вярнуўся на радзіму і стаў служыць у Чырвонай арміі. Як чалавек, які мае добры жыццёвы вопыт у Еўропе і вольна валодае некалькімі мовамі, ён быў завербаваны ў разведку і адпраўлены для шпіёнскай дзейнасці ў Заходнюю Еўропу. Там Маневіч стварыў разгалінаваную сетку інфарматараў, але быў арыштаваны і на працягу ўсёй Другой Сусветнай вайны утрымліваўся ў зняволенні.
Аднак нават з канцлагераў у яго атрымлівалася перадаваць разведдадзеныя ў Цэнтр. У 1945 годзе Маневіч быў вызвалены амерыканцамі, але амаль адразу ён памёр ад туберкулёза. Некаторыя мяркуюць, што яго асоба стала адным з правобразаў героя раманаў Юліяна Сямёнава – Шцірліца.
“Магілёўскія ведамасці” паведамляюць, што ініцыятарам усталявання памятнай дошкі Льву Маневічу выступіла Магілёўскае абласное упраўленне КДБ.
