Category: Экалогія

Парушэнні санітарыі – на кожным пятым аб’екце ў вобласці

Навіна ад

Магілёўскай санэпідслужбай на 22,3% правераных аб’ектаў вобласці выяўлены парушэнні добраўпарадкавання і санітарнага ўтрымання тэрыторый – паведамляе сайт ведамства.

У 1 квартале 2023 года санэпідслужба абследавала 14 599 тэрыторый і аб’ектаў. Рознага роду парушэнні выкрыты на 3 254 аб’ектах (гэта 22,3%). 

Вынесена 56 пастаноў аб накладанні штрафу. Кіраўнікам арганізацый, прадпрыемствам выдадзена 565 прадпісанняў, рэкамендацый. Да дысцыплінарнай адказнасці прыцягнута 18 вінаватых асоб. Ліквідавана 37 несанкцыянаваных звалак.  

У многіх месцах вобласці – нездавальняючы стан па ўтрыманню кантэйнерных пляцовак і прылеглых да іх тэрыторый, несвоечасова вывозяцца камунальныя адкіды. І такая сітуцыя назіраецца штогод.

Фота мае ілюстрацыйны характар

Марскія плыні запавольваюцца, магчыма пахаладанне па ўсёй Еўропе

Навіна ад

Навукоўцы з Даследчага цэнтра змены клімату з аўстралійскага Ўніверсітэта Новага Паўднёвага Ўэльса прыйшлі да высновы, што хуткае раставанне антарктычных ільдоў выклікае рэзкае запаволенне глыбінных акіянскіх плыняў – піша часопіс Nature.

Марскія плыні абумоўлены рухам уніз халоднай і шчыльнай салёнай вады, але з-за раставання леднікоў ўзровень салёнасці зніжаецца. Гэта запавольвае натуральныя працэсы і можа мець катастрафічныя наступствы для клімату.

Навукоўцы канстатуюць, што марскія плыні былі адносна стабільнымі на працягу тысячагоддзяў, але пры бягучым тэмпе яны могуць скараціцца адразу на 40% да 2050 года.

Плыні нясуць цеплыню, кісларод, вуглярод і пажыўныя рэчывы па ўсім зямным шары, таму іх запаволенне можа прывесці да пахаладання ў Еўропе, а таксама зменшыць здольнасць акіяна паглынаць вуглякіслы газ з атмасферы.

Нядаўна навукоўцы ўстанавілі, што марскі лёд Антарктыды растаяў да рэкорднага ўзроўню. Папярэдні гістарычны мінімум быў устаноўлены ў мінулым годзе.

Фота носяць ілюстрацыйны характар.

Тыповы магілёўскі пейзаж выхаднога дня, ад якога хочацца плакаць – фота

Навіна ад

Чытачы mogilev.media падзяліліся сваімі сумнымі назіраннямі. Прадпрыемствы, размешчаныя на ўчастку Свабоднай эканамічнай зоны на паўднёвым усходзе Магілёва па выхадных днях вось так радуюць жыхароў навакольных паселішчаў.

У паветры стаіць моцны непрыемны пах. Падобныя выкіды рэдка назіраюцца ў працоўныя дні – заўважылі чытачы.

Дым падымаецца ледзь не з усіх труб Омск-карбона, з труб “Кранаспана” і “ВМГ індастры”.

Фота ад чытачоў mogilev.media

Эксперты ААН распрацавалі кіраўніцтва па выжыванні для чалавецтва

Навіна ад

Міжурадавая група экспертаў па зменах клімату пад эгідай ААН апублікавала даследаванне пад назвай “кіраўніцтва па выжыванні для чалавецтва”, піша UN News. 

Вучоныя лічаць, што ключавы парог глабальнага пацяплення ў 1,5°С будзе пройдзены ўжо ў 2030-х гадах. “Кіраўніцтва” тлумачыць, як выкарыстоўваць чыстую энергію і тэхналогіі, каб пазбегнуць кліматычнай катастрофы. 

Навукоўцы занепакоеныя тым, што ключавая глабальная мэта па тэмпературы, верагодна, ужо недасяжная. Свет пацяплеў на 1,1°С, а ў 2030-х гадах ён, верагодна, перавысіць парог, які лічыўся недапушчальным, у 1,5°С. Ад змены клімату і далейшых паводак, паводле прагнозаў, мацней за ўсё пацерпяць прыбярэжныя раёны і невялікія астравы ў Ціхім акіяне.

Аўтары даклада падкрэсліваюць, што ў чалавецтва ёсць шанец прадухіліць кліматычную катастрофу, калі прыняць тэрміновыя меры па дэкарбанізацыі (змяншэння выкідаў вуглякіслага газа) эканомікі. Аўтары “кіраўніцтва” прапануюць пераход на сонечную і ветравую энергію, змену рацыёну харчавання, разумнае абыходжанне з адыходамі і выкарыстанне нізкавугляроднага транспарту.

Нядаўна навукоўцы высветлілі, што плошча лёду вакол Антарктыды паменшылася да рэкорднага ўзроўню.

Фота мае ілюстрацыйны характар

Трапічныя лясы кампенсуюць толькі чвэрць выкідаў вугляроду

Навіна ад

Даследаванне супрацоўнікаў Брыстольскага ўніверсітэта, апублікаванае ў часопісе Nature паказала, што дэградаваныя пад ўздзеяннем чалавечай дзейнасці і другасныя лясы (выгадаваныя з нуля) штогод паглынаюць каля 107 мільёнаў тон вугляроду. Такія вынікі заснаваны на спадарожнікавых назіраннях за трыма арэаламі найбуйнейшых трапічных лясоў свету. 

Навукоўцы падлічылі, што зараз такія лясы кампенсуюць каля 26% ад усіх выкідаў вугляроду. Яны таксама выявілі, што ў адрозненні ад трапічных лясоў Амазоніі і Цэнтральнай Афрыкай, лясы на інданезійскім востраве Барнэа нашмат больш эфектыўна скарачаюць выкіды вугляроду.  Наяўнасць вялікай колькасці балот, клімат і навакольнае асяроддзе на Барнэа спрыяюць таму, каб вуглярод паглынаўся там прыкладна на 50% хутчэй, чым у іншых рэгіёнах.

Даследчыкі адзначаюць, што траціна з тых лясоў, якія пацярпелі ад высечкі або пажару – потым так і не былі адноўлены, што яшчэ раз падкрэслівае ўразлівасць трапічных дрэў.

Вядома, што павялічэнне аб’емаў выкідаў вуглякіслага газа спрыяе пацяпленню клімата. Агульныя выкіды вуглякіслага газу ў 2022 годзе ўзраслі на 1% у параўнанні з 2021-м.

У цэлым вугляроднае забруджванне, хоць і працягвае павялічвацца, расце не такімі хуткімі тэмпамі, як 10-15 гадоў таму. Але навукоўцы выказваюць сумнеў у тым, што чалавецтву удасца стрымаць пацяпленне ў межах 1,5 градуса вышэй за даіндустрыяльныя значэнні. 

Фота з адкрытых крыніц

Спякотны люты ў Еўропе

Навіна ад

Рэха спякоты адгукнецца на беларускіх выходных, праўда, у значна мяккай форме

Магілёўцаў, як і усіх беларусаў, магчыма, уразілі маразы апошніх двух сутак. А вось Еўропу ўразіла зімовая спякота. 

У Заходняй і Цэнтральнай Еўропе – як паведамляе climatebook, з сярэдзіны лютага ўсталяваліся экстрэмальна высокія для зімы тэмпературы паветра. 

У Германіі 18 лютага тэмпература паветра перавысіла +20°C нават у раёнах з адноснай вышынёй больш за 700 м над узроўнем мора. 

У Аўстрыі, у Інсбруку тэмпература паветра дасягнула +21,7 °C  – рэкорд зімы, самы гарачы зімовы дзень у гісторыі Ціроля. 

Францыі слупок тэрмометра падняўся вышэй за +23°C, гэта адзін з самых засушлівых перыядаў у гісторыі краіны.

Першая хваля зімовай цеплыні ў Еўропе прыйшла пад Новы 2023 год.

Беларусь знаходзіцца ў цэнтры Еўропы і яе надвор’е фарміруецца пад ўздзеяннем паветраных мас, якія прыходзяць, як з Захаду, у большай ступені, так і з Усходу, Поўначы і Поўдня. Амаль, як у палітыцы.

У Крычаве каналізацыя выцякае проста ў рэчку

Навіна ад

У невялікую рэчку Крычаўку, што ўпадае ў Сож, сцякае каналізацыйны ручай, які падпітваецца вадой са сцёкавай трубы новага жылога квартала.   

Побач з дамамі ў мікрараёне Камсамольскі ў Крычаве знаходзіцца вялікі маляўнічы яр, які працінае невялікая рэчка Крычаўка. Яна мае тры водных прытока, адзін з якіх з’яўляецца каналізацыяй. Размешчана каналізацыя ў лагчынцы побач з новай школай №8. Вада, якая выцякае з яе, ператвараецца ў моцны ручай, які нясе сваю брудную ваду ў Крычаўку. Прычым гэтай каналізацыі ўжо і не адзін дзясятак год.

У гэты ж каналізацыйны ручай, які мае непрыемны пах, выліваецца вада са сцёкавай трубы трох новых дамоў мікрараёна, што будаваліся на працягу 2018-2020 гадоў. Праблема са сцёкавай трубой узнікла яшчэ ўвесну 2020 года, аднак яна не вырашана да сённяшняга дня, бо ні мясцовыя жыхары, ні супрацоўнікі крычаўскай санэпідэмстанцыі гэтай праблемы, відаць, не заўважаюць.

Адзначым, што на працягу 2019-2020 гадоў крычаўскімі чыноўнікамі абмяркоўвалася пытанне адаптацыі берага Крычаўкі ў ланшафтна-рэкрэацыйную зону. Больш за тое, у Крычаўскім райвыканкаме ў гэты ж час адбыліся грамадскія абмеркаванні наконт экалагічнай ацэнкі градабудаўнічага праекта – будаўніцтва новага жылога квартала каля школы №8, якія да пазітыўных вынікаў не правялі.

Фота: mogilev.media 

Чем опасен золотарник – прекрасный обитатель Черной книги Беларуси

Навіна ад

Все знают о Красной книге Республики Беларусь, в которую включены исчезающие виды растений и животных. Существует и Черная книга – перечень животных и растений, с распространением которых надо бороться. 

Среди них борщевик Сосновского, золотарник канадский, эхиноцистис лопастной, робиния лжеакация, клен ясенелистный, мак и конопля (последние два попали в список из-за наркотических свойств). Основное внимание в борьбе за чистоту территорий уделяется борщевику Сосновского и золотарнику. 

Контакт человека с борщевиком чреват химическими ожогами и долго незаживающими язвами. Введенный в культуру сельскохозяйственного производства в европейской части СССР (урожайность зеленой массы до 1 500 ц/га) в качестве силосной культуры еще в 60-х гг. прошлого столетия, особое распространение получил в Прибалтике, вскоре проявился и на территории Беларуси. О ядовитых свойствах сока борщевика, попавшего на кожу человека в солнечную погоду, заговорили в последние десятилетия, тогда же и приступили к уничтожению захваченных борщевиком территорий. 

Например, в 2021 г. в Могилевской области уничтожили 37 мест произрастания борщевика на площади 18,5 га (27 % от всей площади). Особенно продуктивно поработали в Быховском, Белыничском, Дрибинском районах и в Могилеве. Правда, параллельно обнаружили еще 64 места произрастания данной культуры. Не удивительно, что в Кричевском, Мстиславском и Шкловском районах наблюдается увеличение популяций борщевика. Так что конца борьбы с ним дождемся не скоро.

Превращает почву в пыль

Иное дело золотарник: приятное на вид шикарно цветущее растение по своему воздействию на почву обладает тотально разрушительным воздействием. Там, где растет золотарник, почвенная структура на десятилетия теряет плодородные свойства – фактически она превращается в пыль. 

Еще 10 лет назад золотарник возделывался на дачных и приусадебных участках, им украшали цветники административных зданий, создавая условия для его распространения. Борьба с золотарникам специфична и трудоемка – всего за год площадь его произрастания сократилась на 18,68 га. Оперативно по золотарнику отреагировали в Шклове: убрали его с территории гостиницы (кафе «Дуэт») и центрального рынка (универсам «Парковый»), но в частном секторе есть недопонимание со стороны хозяев участков.

Поэтому, совет населению – прежде чем завести у себя на огороде неизвестное красивое растение, разберитесь с его происхождением и возможными негативными последствиями от его возделывания.

Фото из открытых источников

Усе міні-палігоны адыходаў зачыняць – абяцае Мінпрыроды трэці год запар

Навіна ад

У Беларусі за 2023 год плануюць зачыніць усе міні-палігоны цвёрдых бытавых адыходаў – інфармуе БелТА са словаў супрацоўніцы Мінпрыроды Кацярыны Нясцюк.

У мінулым годзе па краіне быў рэкультываваны 61 міні-палігон і застаецца яшчэ 55. У планах міністэрства прадугледжана поўная іх ліквідацыя на працягу 2023 года. Але ж такія самыя мэты па закрыцці міні-палігонаў былі і два гады назад, калі Мінпрыроды абяцаў іх зачыніць да 31 снежня 2021 года.

Завод у Бабруйску так і не з’явіўся.

У жніўні 2021 года упраўленне жыллёва-камунальнай гаспадаркі Магілёўскага аблвыканкама анансавала будаўніцтва трох рэгіянальных палігонаў з заводамі па перапрацоўцы адыходаў – у Бабруйску, Магілёве і Крычаўскім раёне.

Першы з іх, завод у Бабруйску магутнасцю 100 000 тон для абслугоўваня горада, а таксама Бабруйскага, Глускага, Кіраўскага, Клічаўскага і Асіповіцкага раёнаў павінен быў запрацаваць да 2022 года. Прайшло больш года, а завод так і не пачаў сваю дзейнасць. У жніўні 2022 года планы памяняліся і тэрміны ўвядзення адсунуліся на пачатак 2023 года – паведамляла “Звязда”.

Аналагічны бабруйскаму павінны з’явіцца заводы і ў Магілёве да 2025 года, у Крычаўскім раёне – да 2028 года, але аб ходзе выбару пляцоўкі, праектавання, будоўлі пакуль мала яснасці.

Вядома толькі, што магілёўскі завод будзе абслугоўваць сваю зону – абласны цэнтр, Бялыніцкі, Быхаўскі, Горацкі, Дрыбінскі, Круглянскі, Чавускі, Магілёўскі, Шклоўскі раёны. Астатнія раёны вобласці на ўсходзе – Крычаўскі, Клімавіцкі, Касцюковіцкі, Краснапольскі, Мсціслаўскі, Слаўгарадскі, Хоцімскі, Чэрыкаўскі – будуць свае адкіды перавозіць для перапрацоўкі пад Крычаў (за 30-70 км).

Фота мае ілюстрацыйны характар

Айсберг памерамі з Лондан адкалоўся ад ледавіка Антарктыды

Навіна ад

Ад шэльфавага ледавіка Антарктыды адкалоўся айсберг у 1 500 квадратных кіламетраў. Гэта як плошча Лондана, паведамляе партал Science Alert са спасылкай на Антарктычную службу Вялікабрытаніі. 

Айсберг таўшчынёй 150 метраў аддзяліўся ад шэльфавага ледніка Бранта. Першыя разрывы на шэльфе былі знойдзены вучонымі яшчэ 10 гадоў назад.

Навукоўцы лічаць, што адколіна не звязана з кліматычнымі зменамі, што гэта вынік натуральнага руху льда. Спецыялісты працягнуць адсочваць рух новага айсберга і нададуць яму імя.

У 2022 годзе ад Антарктыды ўжо адколваліся гіганцкія айсбергі: адзін на пачатку года меў плошчу 1 270 квадратных кіламетраў (гэта як плошча Горацкага раёна), другі – у маі –  4 320 квадратных метраў, што амаль ўдвая перавышае плошчу самага вялікага ў Магілёўскай вобласці Быхаўскага раёна (2 240).

Айсберг памерамі з Лондан адкалоўся ад ледавіка Антарктыды

Навукоўцы канстатуюць, што плошча марскога лёду ў Антарктыцы рэкордна зменшылася ў другі раз за 5 апошніх гадоў.