Навукоўцы з Даследчага цэнтра змены клімату з аўстралійскага Ўніверсітэта Новага Паўднёвага Ўэльса прыйшлі да высновы, што хуткае раставанне антарктычных ільдоў выклікае рэзкае запаволенне глыбінных акіянскіх плыняў – піша часопіс Nature.
Марскія плыні абумоўлены рухам уніз халоднай і шчыльнай салёнай вады, але з-за раставання леднікоў ўзровень салёнасці зніжаецца. Гэта запавольвае натуральныя працэсы і можа мець катастрафічныя наступствы для клімату.
Навукоўцы канстатуюць, што марскія плыні былі адносна стабільнымі на працягу тысячагоддзяў, але пры бягучым тэмпе яны могуць скараціцца адразу на 40% да 2050 года.
Плыні нясуць цеплыню, кісларод, вуглярод і пажыўныя рэчывы па ўсім зямным шары, таму іх запаволенне можа прывесці да пахаладання ў Еўропе, а таксама зменшыць здольнасць акіяна паглынаць вуглякіслы газ з атмасферы.
Нядаўна навукоўцы ўстанавілі, што марскі лёд Антарктыды растаяў да рэкорднага ўзроўню. Папярэдні гістарычны мінімум быў устаноўлены ў мінулым годзе.
На новы рабочы тыдзень у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць у асноўным пахмурнае, прахалоднае, з дажджамі і снегам надвор’е, якое прынясуць цыклоны Ёханэс і Хільмар з Еўропы.
Да канца месяца цяпла чакаць не варта. Снегавое покрыва, якое амаль ужо растаяла, можа зноў пачаць фарміравацца. У аўторак узмацніцца вецер хуткасцю да 20 м/с.
У апошні тыдзень сакавіка цяплыні да +18 +20°С як у 2014 годзе і марозаў да -15 -17°С, як у 1958 годзе не прагназуецца. Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце на 17 хвілін і дасягне 12 гадзін 57 хвілін. Ужо ў канцы працоўнага тыдня сонца ўзыдзе ў 6:36, зойдзе ў 19:33.
Сінаптычны прагноз на панядзелак, 27 сакавіка. У ноч з нядзелі на панядзелак ападкаў па вобласці не чакаецца, хаця ўжо днём месцамі пройдуць кароткачасовыя дажджы. Раніцай ад -1 да +4°С, у дзённыя гадзіны паветра прагрэецца да +2 +9°С, месцамі да +10 +15°С. На працягу сутак будзе пахмурна, месцамі ў першай палове дня з праясненнямі неба. Вятры паўднёвага напрамку хуткасцю да 5-10 м/с, пры парывах да 14 м/с.
У аўторак 28 сакавіка надвор’е абяцае быць пахмурным, чакаецца дождж, месцамі дождж са снегам і снег. Будуць панаваць паўночна-заходнія вятры хуткасцю 15-20 м/с. Месцамі на дарогах галаледзіца. Уноч ад -1 да +4 °С, днём тэмпература +4 +9°С. Да ночы тэмпературы дасягнуць адмоўных значэнняў, месцамі да -4 °С.
У сярэдзіне рабочага тыдня, 29 сакавіка, прагназуецца воблачнае надвор’е з дажджом, мокрым снегам. Уранні ад -2 -4 да 0°С, удзень ад 0° +1°С да +4°С. Месцамі на дарогах галаледзіца. На працягу сутак прагназуецца прыток паветраных мас з захаду і паўночнага захаду, хуткасць вятроў да 9 м/с.
У чацвер, 30 сакавіка, сіноптыкі прагназуюць пахмурнае надвор’е з дажджом і снегам. Вецер памяняе свій напрамак на паўднёвы. Хуткасць ветра да 7 м/с. Ноччу да -5°С, зрання каля 0 -3 °С, удзень да +3 +4°С, да ночы тэмпература панізіцца да 0°С. На дарогах галаледзіца.
У апошні дзень працоўнага тыдня, 31 сакавіка, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным пахмурнае з невялікімі дажджамі, але ўжо бяз снегу, на працягу дня надвор’е, з панаваннем заходніх вятроў хуткасцю 3-4 м/с. Раніцай да +1°С, днём да +5°С, увечары каля +5 °С, да ночы тэмпература можа панізіцца да +2 +3°С.
На новы рабочы тыдзень, на які прыпадае Масленіца, у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць лютаўскае, з маразамі да -18°С надвор’е, з праясненнямі зімовага неба, з ападкамі. Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце на 17 хвілін і дасягне 10 гадзін 25 хвілін.
У першы дзень Масленіцы, панядзелак, 20 лютага – раніцай і ўвечары да -2 0°С, удзень каля 0 -2°С. Прагназуюцца снегапады, пахмурна. Вецер у першай палове дня заходні і паўночна-заходні, хуткасцю да 8-10 м/с у другой палове дня памяняецца на паўднёвы хуткасцю да 5 м/с. На працягу сутак будзе неустойлівае геамагнітнае поле. На дарогах захаваецца галаледзіца.
Лука (народны каляндар). Прыкметы.
Калі дзьме паўдзённы вецер – да ўраджаю яравых.
Калі сонца заходзіць чырвона – да халоднага лета. Да вятроў калючых.
У аўторак, 21 лютага, на Дзень роднай мовы, надвор’е абяцае быць пахмурным, з невялікім снегам. Раніцай тэмпература 0 -1°С, але паўночныя вятры прынясуць ужо днём паніжэнне тэмператур да -2 -3°С, да ночы да -5 -7°С, месцамі да -10°С. Хуткасць ветра 3-5 м/с, месцамі да 7-10 м/с.
Захар (народны каляндар)
Чым халаднейшы апошні тыдзень лютага, тым цяплейшы апошні тыдзень у сакавіку.
Перастае кляваць (“дзяўбсці”) рыба.
У сярэдзіне рабочага тыдня, 22 лютага, маразы ўзмацняцца, пакажа свой нораў люты. Уранні ўжо слупок тэрмометра апусціцца да -10 -12°С, месцамі пры праясненнях нават і ніжэй. Удзень каля -8 -10°С, да ночы слупок тэрмометра апусціцца да -13 -15°С. Пахмурна з праясненнямі. На працягу сутак працягнуць панаваць паўночна-заходнія і паўночныя вятры хуткасцю да 3–5 м/с. Ціск высокі, таму – без ападкаў.
Нічыпар (народны каляндар)
На Нічыпара ноч цёмная – уцякае зіма.
У чацвер, 23 лютага, пры пануючых паўночных вятрах хуткасцю да 5 м/с, захаваецца марознае надвор’е: уранні слупок тэрмометра упадзе да рэкордных тыднёвых -16 -18°С, у некаторых месцах, магчыма, і да -20°С, днем тэмпература падрасце да -8 -10°С, увечары каля -9 -11°С. Ясна, пераменна воблачна. Вецер паўднёвы і паўднёва-ўсходні, хуткасцю да 2-3 м/с. Пахмурна, без ападкаў.
Прохар (народны каляндар)
Прыйшоў Прохар ды Улас – хутка вясна ў нас.
На Прохара і зіма-зіма завохкала, а люты бушуе, але вясну чуе.
На Прохара пачынаецца паварот на вясну.
Прыйшоў Прохар – вясна зазірнула на двор.
У апошні дзень працоўнага тыдня, 24 лютага, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным пахмурнае снежнае надвор’е з рэем на павышэнне тэмператур. Раніцай -5 -8°С. Дзённыя паўднёвыя і паўднёва-заходнія вятры хуткасцю да 5 м/с прынясуць пацяпленне і снег: днём да 0 -1°С, месцамі да -2°С, да ночы тэмпература можа падняцца да адзнакі 0 і вышэй за 0°С.
Рэлігійны дзеяч Рэчы Паспалітай, епіскап Канстанцінопальскай праваслаўнай царквы, Мітрапаліт Кіеўскі, Галіцкі і ўсяе Русі, трэці Экзарх Канстанцінопальскага трону (1632-1647).
Быў прэтэндэнтам на малдаўскі трон, удзельнік Хоцінскай бітвы.
У 1625 годзе прыняў манаскі пострыг у Кіева-Пячэрскім манастыры, у 1627 годзе стаў архімандрытам Кіева-Пячэрскай лаўры.
Падтрымліваў друкарні Украіны і Беларусі, рабіў пераклады з грэцкай мовы, складаў, пісаў кнігі, у тым ліку першы праваслаўны катэхізіс – «Праваслаўнае вызнанне веры», займаўся развіццём праваслаўнай адукацыі, прымірэннем праваслаўных і уніятаў.
Уладзіслаў IV у 1632 годзе афіцыйна аднавіў Кіеўскую праваслаўную мітраполію ў складзе Канстанцінопальскага патрыярхату з утварэннем новай Мсціслаўскай епархіі і назначэннем мітрапалітам Пятра Магілы.
У 1633 годзе Магіла атрымаў каралеўскі дазвол на збудаванне ў Магілёве царквы Святога Мікалая. Па распараджэнню мітрапаліта магілёўскім біскупам Сільвестрам (Косавым) у 1637 г. была пабудавана часовая драўляная Мікольская царква.
Памёр 11 студзеня 1647 года.
Кананізаваны 8 снежня 2005 года Архіерэйскім саборам Рускай праваслаўнай царквы.
Вялікалітоўскі дзяржаўны і ваенны дзеяч. Вялікі харунжы літоўскі, падканцлер, вялікі канцлер літоўскі (з 1658).
Атрымаў выдатную еўрапейскую адукацыю. Служыў у французскай, іспанскай і галандскай арміях.
Адзін з лідараў партыі, якая выступала за каранацыю Міхала Вішнявецкага і супраць абрання Яна Сабескага.
У 1673 годзе дабіўся прыняцця закона, паводле якога кожны трэці сойм павінны быў праходзіць у Гродне (акрамя Варшавы і Кракава).
1863 год. У 6:00 раніцы ў Лондане пачало працаваць першае ў свеце метро.
Зараз Лонданскае метро мае працягласць 402 км, яно ўключае 268 станцый і 11 ліній.
Метро працуюць на усіх, акрамя Антарктыды, кантынентах, у 50 краінах. У Афрыцы яно ёсць толькі ў Алжыры, Егіпце, Нігерыі, Тунісе, Кот д’Івуары.
Самыя буйныя метрапалітэны ў свеце: па колькасці станцый і ліній – Нью-Ёркскі(472 станцыі, 28 ліній), па даўжыні ліній – Шанхайскі (743 км) і Пекінскі (727 км), па гадавому пасажырапатоку – Пекінскі і Такійскі.
Самыя кароткія лініі метро (меней за 9 км): у венесуэльскім Маракайба, індыйскім Ахмадабадзе, італьянскіх Катаніі і Генуі, украінскім Дняпры. Гётэборг, Лазана, італьянская Брэшыя, французскі Рэн – самыя маленькія гарады ў свеце, якія маюць метро.
З 1984 года працуе метро ў Мінску: зараз гэта тры лініі працягласцю 41 км, 33 станцыі, будуецца 4-я лінія.
1890 год. Нарадзіўся Ільдэфонс Бобіч.
Беларускі каталіцкі святар, пісьменнік, перакладчык, прыхільнік беларусізацыі касцёла. Доктар філасофіі.
Святар з 1915 года. Служыў ў прыходах Друі, Дісненшчыны, Іўі, выкладаў у Віленскай беларускай гімназіі. Супрацоўнічаў з беларускімі часопісамі «Беларус» і «Крыніца».
Аўтар апавяданняў, якія друкаваў у «Нашай ніве», у Першым беларускім календары «Нашай нівы», газеце «Biełarus» і іншых выданнях.
Выступаў за шырокае ўвядзенне беларускай мовы ў каталіцкае богаслужэнне.
У гады Другой сусветнай вайны арыштаваны акупацыйнымі ўладамі, памёр 28 красавіка 1944 года пасля вызвалення з турмы.
І. Бобіч на фотаздымку злева
1896 год. Нарадзіўся Георгій Лаўроў.
Савецкі беларускі архітэктар.
У 1928-1934 гадах працаваў галоўным архітэктарам у наркамаце камунальнай гаспадаркі БССР, потым пераведзены на працу ў Маскву.
Праекціроўшчык будынкаў Дзяржаўнай бібліятэкі БССР, бібліятэкі і інтэрнатаў БДСГА ў Горках, ўніверсітэцкага гарадка і галоўнага корпуса БДУ, Політэхнічнага інстытута ў Менску, будынка драмтэатра і кінатэатра ў Оршы, будынкаў у Алушце, Албаніі, Алма-Аце, Ашхабадзе, Фрунзе, Сафіі, Бухарэсце.
Памёр 24 мая 1967 года.
1897 год. Пачаўся Першы Усерасійскі перапіс насельніцтва.
Па даных гэтага перапісу насельніцтва Беларусі ў сучасных яе межах склала 6,38 мільёнаў чалавек.
Насельніцтва па гарадах (тысяч чалавек): Менск – 90,9, Віцебск – 65,9, Гродна – 40,9, Гомель – 36,7, Полацк – 20,3; Асіповічы – 0,9, Бялынічы – 2,2, Бабруйск – 34,3, Быхаў – 6,4, Глуск – 5,3, Горкі – 6,7, Дрыбін – 1,2, Касцюковічы – 0,7, Клімавічы – 6,0, Клічаў – 0,6, Краснаполле – 3,2, Круглае – 1,6, Крычаў – 6,2, Магілёў – 43,1, Мсціслаў – 8,5, Прапойск – 1,0, Хоцімск – 3,0, Чавусы – 4,7, Чэрыкаў – 5,2, Шклоў – 9,7.
1905 год. Нарадзілася Таццяна Бірыч.
Беларускі афтальмолаг, доктар медыцынскіх навук. Член-карэспандэнт АН БССР, доктар медыцынскіх навук, прафесар. Герой Сацыялістычнай Працы. Заслужаны дзеяч навукі, заслужаны ўрач БССР.
Працавала загадчыкам кафедры хвароб вачэй Мінскага медінстытута, галоўным афтальмолагам краіны, старшынёй Навуковага таварыства афтальмолагаў БССР, намеснікам старшыні Вярхоўнага Савета БССР (1963-1967).
Аўтар 240 навуковых прац, у тым ліку 4 манаграфій, у галіне аксігенатэрапіі хвароб вачэй, лячэння сухотаў і апёкаў вачэй, выдалення катаракты з дапамогай нізкіх тэмператур (першая ў СССР), вывучэння кровазліцця ў сятчатку ў нованароджаных пры нармальных і паталагічных родах.
Упершыню ў Савецкім Саюзе ужыла метад крыяхірургіі пры захворваннях вачэй.
Памерла 26 лютага 1993 года.
1911 год. Жудаснае пахаладанне ў Дакоце за чвэрць гадзіны.
У горадзе Рапід-Сіці амерыканскага штата Паўднёвая Дакота цягам 15 хвілін (ёсць сведчанні, што за 5 хвілін) тэмпература апусцілася адразу на 26°С з +16 да −11°C.
Фота: Рапід-Сіці, 1912 год
1956 год. Нарадзіўся Юры Малышэўскі.
Беларускі майстар выцінанкі. Народны майстар.
З 1987 года працуе ў мастацкай майстэрні аддзелу культуры Пружанскага райвыканкаму. Кіруе дзіцячай студыяй народнай творчасці па мастацтве выцінанкі і разьбы па дрэве.
У яго творах адлюстроўваюцца тры тэмы: жыцьцё лесу і яго насельнікаў, гісторыя роднага мястэчка, дзейнасць паўстанцаў Кастуся Каліноўскага.
Акрамя выцінанкі, працуе таксама ў жывапісе, графіцы, рэстаўрацыі. Ружанскі краязнавец.
1962 год. У 18:13 адбылася найвялікшая ў гісторыі лавін катастрофа: абвал з Невада-Уаскаран (Перу).
Аб’ём масы снегу і лёду склаў прыблізна 3 мільёны кубаметраў, а да канца руху лавіны дасягнуў 10 мільёнаў.
Гразевы паток імчаўся ўніз з хуткасцю 110 км/гадзіну і нёс на сабе каменныя груды памерам з трохпавярховы дом.
Лавіна прайшла 10 км і за 7 хвілін сцёрла з твару зямлі гарадок Ранраірка, 6 мястэчак і часткова разбурыла яшчэ тры. Дакладная колькасць ахвяр невядомая. Па прыблізных падліках загінула 4 000 чалавек і 10 000 хатніх жывёл.
1966 год. Нарадзіўся Яраслаў Раманчук.
Беларускі палітык і эканаміст. Быў кандыдатам у прэзыдэнты Беларусі ад Аб’яднанай грамадзянскай партыі на выбарах 2010 года.
Працаваў выкладчыкам, журналістам, дырэктарам прадпрыемства, аналітыкам, галоўным спецыялістам Камісіі па эканамічнай палітыцы і рэформах Вярхоўнага Савета 13-га склікання, у штотыднёвіку «Белорусская газета», кіраўніком «Навукова-даследчага цэнтра Мізэса», цэнтра «Стратэгія».
Лаўрэат многіх прэмій, у тым ліку Atlas Economic Research Foundation, імя сэра Энтані Фішэра за кнігі «Беларусь: дорога в будущее» і «Бизнес Беларуси: в круге первом».
Самы вядомы прадстаўнік і папулярызатар аўстрыйскай школы эканомікі ў Беларусі.
У 2000-2011 гадах быў намеснікам старшыні Аб’яднанай грамадзянскай партыі.
