Праваахоўнікі абласнога цэнтра прадухілілі вываз за мяжу для заняцця прастытуцыяй дзвюх 20-гадовых магіляўчанак – паведамляе прэс-служба УУС Магілёўскага аблвыканкама.
39-гадовы расіянін разам з жонкай знаёміліся з дзяўчатамі ў інтэрнеце і прапаноўвалі ім зарабіць, аказваючы інтым-паслугі ў суседняй краіне. Дзяўчатам абяцалі заробак да 5 000 долараў, канфідэнцыяльнасць і бяспеку.
Пару трафікёраў затрымалі на чыгуначным вакзале Магілёва пры спробе вывазу завербаваных.
Узбуджана крымінальная справа. Злачынцам пагражае да 10 гадоў пазбаўлення волі.
На пажары ў Магілёве ў мінулую ноч загінулі два браты-пенсіянеры – паведамляе абласное ўпраўленне МНС.
Аб узгаранні дома па вуліцы Максіма Горкага паведамілі суседзі. У доме жылі два браты 79 і 63 гадоў. Падчас тушэння пажару ратавальнікі знайшлі ў палаючым пакоі целы абодвух мужчын. Прычына пажару высвятляецца.
Нагадаем, што ў мінулым месяцы ў вобласці адбылося 77 пажараў (у 2022 годзе – 76), загінула 11 чалавек (у 2022 годзе – 12). Пацярпела 9 чалавек (у 2022 годзе – 9). У выніку пажараў знішчана 10 будынкаў, 2 адзінкі тэхнікі. Асноўнымі прычынамі ўзнікнення ўзгаранняў – неасцярожнае абыходжанне з агнём і парушэнне правілаў прылады і эксплуатацыі ацяпляльнага абсталявання.
Ліхаманкавы рост коштаў на самую банальную гародніну ў Беларусі высвеціў прагматычнасць масавых гандлёвых сетак на фоне папулісцкіх заяваў пра замарожванне коштаў і паказальныя суды за павышэнне цэн на тры капейкі.
Mogilev.media прайшліся па некалькіх самых папулярных крамах абласнога цэнтра і высветлілі, якімі сталі рэальныя цэны на такую элементарную сельскагаспадарчую прадукцыю, як агуркі і памідоры, і параўналі гэтыя кошты з экзатычнай садавіной, якая не расце ў нашым клімаце і дастаўляецца з далёкіх краін.
Пачнем мы з гіпермаркета сеткі “Тройка”, якая лічыцца адной з самых дэмакратычных на фоне іншых гігантаў рынку. Гуркоў у цэнтральнай краме сеткі, што месціцца ў ЦУМе не знайшлося наогул, а таматы з Туркменістана заважылі без адной капейкі 9 рублёў за кілаграм.
Як мы пабачым далей, гэта нешта сярэдняе паміж зусім бесцырымоннымі рашэннямі і – сапраўднымі дыскаўнтэрамі. Дарэчы, у той жа “Тройцы” гранаты каштавалі 6,59, бананы 4,99 а грэйпфруты 4,38.
“Суседзі” ў “Атрыўме” прадвалі толькі адзін гатунак таматаў, расфасаваны па 250 грамаў мараканскі чэры за касмічную цану 24,80 за кілаграм. Гэта абсалютны рэкорд сённяшняга назірання. А вось гуркі тут жа – 12,72 побач з манга за 8,99 (на загалоўным фота). Па гурках – таксама блізка да космасу. Звярніце ўвагу, што на цэнніку да таматаў, на фота ніжэй, кошт 6,20 выстаўлены за 250 грамаў, а за кілаграм сума ўказаная ў самым нізе. Пры гэтым какос – 7,27, кумкват 19,99, пасіфлора 16,99.
“Александрыйскае” таматы прапаноўвала за сярэдне-высокі кошт 9,55, а вось “Грошык” апраўдаў сваё пазіцыянаванне ў сектары самых дэмакратычных гіпермаркетаў, дэманструючы два гатункі памідораў і самы нізкі кошт на тамат – 7,49. Агуркі тут 9,29, але гэта не рэкорд таннасці.
Дасягненне “Грошыка” па кошце на памідоры паўтарыла нядаўна адкрытая на базе “Перакросткаў” сетка “Впрок”, таксама выставіўшы кошт у 7,49. І менавіта ў “Впрок” мы сустрэлі самыя танныя гуркі ў горадзе – сустракайце, 6,47.
Ну, і для паўнаты агляду. Агуркі ў “Радыусе” на Астроўскага – 7,86. У “Грыне” – астранамічныя 14,29 за кілаграм агуркоў (рэкорд, нават авакада тут танней – 12,99), а памідоры па 9,20.
9,99 – і за агуркі, і за памідоры ў прадуктовым “Плюс” каля кінатэатра “Радзіма”, у яшчэ адным дыскаўнтэры, “Копеечка” таматы прадавалі за 7,99 а гуркі за 7,55.
Такім чынам, мы не знайшлі ніводнай крамы, абышоўшы ў агульнай суме амаль дзясятак, дзе гуркі альбо памідоры каштавалі б танней за такі экзатычны прадукт, як манга – 5,49 у “Грошыку”.
Фантастычны ўзлёт коштаў на гэтыя два тавары за апошнія дні – гуркі і памідоры – выглядае здзекам над той папулісцкай рыторыкай пра замарожванне цэн, якая ўжо не адзін месяц грыміць па ўсіх дзяржаўных каналах інфармацыі.
Пачаўся доўгачаканы рамонт дарожкі, якая праз парк вядзе ад вуліцы Крупскай да школы № 40 і прыйшла ў заняпад ад няправільнай эксплуатацыі. Шматпакутны парк унутры мікрараёна Саломенка горада Магілёва мясцовыя ўлады ніяк не могуць прывесці ў парадак, хаця мясцовыя дэпутаты абяцалі гэта перад кожнымі выбарамі пачынаючы з канца 1990-х гадоў.
Парк утварыўся ў выніку забудовы шматпавярховымі будынкамі тэрыторыі вакол хваёвых лесапасадак у канцы 1970 – 1980-х гадоў. Тады ж яшчэ савецкай вялікай пліткай ад магістральнай вуліцы Крупскай праклалі дарожку да школы нумар 40.
З таго часу дарожка з трох плітачных нітак паціху занепадала, яле якасць савецкага бетону аказалася такой трывалай, што да апошніх гадоў заставалася здавальняючай. І раптам у апошнія гады дарожка рэальна ўспучылася, стала паўкруглай, пліткі пачалі распаўзацца ў бакі.
Прычына аказалася банальнай – тэрыторыю лесапасадак некалькі гадоў таму перадалі зелянгасу. Калі раней тэрыторыю вакол яе чысцілі навучэнцы і работнікі школ, то цяпер – так званыя “зялёныя” – зелянгасаўцы. А яны пачалі прымяняць цяжкую тэхніку, якая націскаючы на крайнія пліткі зрабіла з плоскай дарожкі паўкруглую. Хадзіць па дарожцы стала непрыемна і нават небяспечна. Жыхары пачалі скардзіцца.
І вось цяпер зелянгасаўцы выпраўляюць свае ўласныя памылкі пры эксплуатацыі пешаходнай дарожцы. Кладуць яны праўда нанава тую самую савецкую плітку толькі не ў тры, а ў два рады.
Але калі і далей прымяняць цяжкую беларускую спецтэхніку, то адрамантаваная дарожка можа зноў сапсавацца. А мініатурных заходніх машын у нашых дзяржаўных камунальных прадпрыемстваў папросту няма.
Аварыя на вуліцы Крупскай у Магілёве – раніцай 15 лютага адбылося сутыкненне аўтамабіля таксі і самазвала, прычым самазвал выехаў на тратуар і збіў слуп з электраправадамі. Пашкоджанне электралініі спыніла рух тралейбусаў №2 у мікрараёне “Восьмы”. З аўтамабілем таксі працавалі ратавальнікі. Пра пацярпелых пакуль не паведамляецца.
У Мікалаеўскай вобласці працягваюцца абстрэлы расійскімі акупантамі. За апошні месяц штодня колькасць разбураных дамоў павялічвалася на 1-3, але іх колькасць павялічылася ў апошнія дні. За перадапошнія суткі было разбурана адразу 8 дамоў, паведамляла inshe.tv, а за апошнія адразу 19.
Усяго ў Мікалаеве ад абстрэлаў пашкоджана 933 шматпавярховыя дамы, амаль у 240 з іх пашкоджаны дах. У масштабах Мікалаеўскай вобласці пашкоджана на 14 лютага 16 091 дом, часткова або цалкам пашкоджаны 16 110 грамадзянскіх аб’ектаў.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
Нягледзячы на разбурэнні жыллёвага сектара, жыхары вяртаюцца да сваіх гарадоў, сёл, хат.
Больш за 100 000 мікалаеўцаў пасля дэакупацыі Херсона вярнуліся ў Мікалаеў – распавёў Мікалаеўскі гарадскі галава А. Сянкевіч.
Паводле яго слоў, жыццёва важныя праблемы ў горадзе паступова вырашаюцца: пакрысе здымаецца праблема пітной вады, гораду дапамаглі з набыццём новых кацельняў.
Адразу 4 000 жыхароў вярнуліся да сваіх хат у лютым у Галіцынаўскай грамадзе – паведамляе «Корабелов.Инфо». Усе жыхары сямі сёл грамады забяспечваюцца хлебам і кансервамі па праграме ААН, электра- і газазабеспячэннем.
Пачалі вяртацца жыхары і ў сяло Новагрыгараўка, якое страціла 85% жыхароў. Сярод першых – настаўніца пачатковых класаў Н. Сідар, якая адразу ўзялася весці ўрокі музыкі, як толькі падвялі электрычнасць. І гэта ў пасёлку, у якім не засталося ніводнага ацалелага будынка, гаворыцца ў паведамленні ТСН.
Людзі, што вяртаюцца да сваіх разбомбленых хат, жывуць хто ў ацалелых прыбудовах, хто ў лазнях, сараях, буданах. Але вакол шмат абломкаў ракет, снарадаў, не разазарваўшыхся мін.
Людзі гуртуюцца і разам дапамагаюць адзін аднаму – каму плёнку нацягнуць на дах, каму дровы падвезці. У сяло вярнулася ўсяго каля 40 жыхароў, астатнія некалькі сотняў чакаюць вясну і цяпло, каб пачаць адбудоўваць свае дамы.
Вяртанню людзей спрыяе і падключэнне 85% дэакупаваных населеных пунктаў вобласці да электрычнасці – піша Мікалаеўская праўда.
Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.
31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.
Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.
Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».
У апублікаваным рэйтынгу беларускіх гарадоў абласны і тры раённыя цэнтры Магілёўшчыны трапілі ў канец спісу, як самыя дэпрэсіўныя і безініцыятыўныя.
Даследчы “Цэнтр новых ідэй” правёў статыстычны і сацыялагічны аналіз 40 гарадоў Беларусі з усіх рэгіёнаў. Па такіх крытэрыях, як дэмаграфічная ўстойлівасць, стан эканомікі, якасць жыцця і грамадска-палітычныя практыкі горад Магілёў трапіў на 18-е месца ў спісе. Гэта самы нізкі вынік сярод усіх абласных цэнтраў краіны, перадапошні, Гомель ідзе дзявятым.
Раённыя цэнтры Магілёўшчыны – а ў спіс патрапілі гарады з насельніцтвам больш чым 20 000 чалавек – размясціліся на наступных месцах: Горкі 22-я, Асіповічы 35-я, Бабруйск і Крычаў занялі 28 і 39 месцы з 40.
“У 2023-ым годзе мы сумняваемся, што ідэя “найлепшага горада Беларусі”, вакол якой мы і рабілі гэты рэйтынг раней, працуе. – адзначаюць аўтары даследавання – Ва ўмовах штораз мацнейшых рэпрэсій, эканамічнага спаду, саўдзелу Беларусі ў расійскай вайне супраць Украіны канцэпцыя “найлепшага горада”, хутчэй, ператварылася ў “горад, куды можна перабрацца для лепшага жыцця, калі не хочаш эміграваць”. Гэта балюча для нас як для даследчыкаў і для беларусаў, але, ацэньваючы гэты рэйтынг, кожны з чытачоў мусіць памятаць пра гэты нюанс.”
Найгоршы сярод абласных цэнтраў – Магілёў
Паводле метадалогіі даследавання, найлепшым горадам, “куды можна перабрацца”,выступае горад з найбольш устойлівым, але адначасова дынамічным жыццём. Гэта горад, у якім – зыходзячы з мноства фактараў – людзям прасцей гадаваць дзяцей і зарабляць годныя грошы. Або сюды можна прыехаць, каб здабыць вышэйшую адукацыю.
І пры гэтым тут пры неабходнасці можна лёгка атрымаць сацыяльныя і медыцынскія паслугі. І, вядома, важна быць упэўненым, што ты можаш паўплываць на рашэнні мясцовай улады, ці хаця б мець поўную інфармацыю аб яе дзейнасці.
Складзены рэйтынг паводле крытэрыяў, якія выкарыстоўваюцца для шматлікіх аналагічных рэйтынгаў гарадоў свету. Улічваюцца адкрытыя статыстычныя дадзеныя – напрыклад, для крытэрыя дэмаграфічнай устойлівасці за аснову бярэцца натуральны прырост насельніцтва на тысячу жыхароў і доля людзей, якія перакрочылі прадукцыйны век, ад агульнай колькасці насельніцтва. Крытэрый “годнасць жыцця” ўключае ў сябе: колькасць злачынстваў на тысячу жыхароў, колькасць лекараў на тысячу жыхароў, колькасць студэнтаў дзённай формы навучання на тысячу жыхароў а таксама экспертны рэйтынг славутасцяў. Верагодна, менавіта колькасць студэнтаў вывела Горкі на лепшы вынік сярод усіх раённых цэнтраў вобласці.
Першыя тры месцы ў агульным рэйтынгу чакана занялі Мінск, Гродна і Брэст. Магілёў разам з Віцебскам і Гомелем патрапіў у кампанію “абласных цэнтраў, якія адстаюць.
“Сярод абласных “уломкаў” традыцыйна вылучаюцца Гомель, Віцебск і Магілёў. – гаворыцца ў даследаванні – Калі зірнуць на дадзеныя, то гэтыя тры гарады мала дзе абганяюць нават некаторыя раённыя цэнтры ў плане заробкаў ды прыросту насельніцтва. Падобная сітуацыя назіраецца з інвестыцыямі ў асноўны капітал. Трэнд, вызначаны ў развіцці гэтых гарадоў у мінулым рэйтынгу, не змяніўся, і для пералому сітуацыі неабходная зусім іншая гарадская і рэспубліканская палітыка развіцця.”
“Усходняя бездань”
Разам з некаторымі гарадамі Віцебшчыны і Гомельшчыны, Горкі, Асіповічы і Крычаў былі ўключаныя ў дэпрэсіўную катэгорыю “Усходняя бездань”.
“Як і ў выпадку з адсталымі абласнымі цэнтрамі, дно нашага рэйтынга амаль прабілі раённыя цэнтры, якія знаходзяцца на ўсходзе Беларусі. – адзначаюць даследчыкі – Гэтыя гарады вельмі розныя, напрыклад, у Рэчыцы (за кошт нафты) і ў Оршы (як у буйным транспартным вузле) сярэдні заробак вышэйшы, чым у большасці раённых цэнтраў. Адначасова гэтыя гарады знаходзяцца моцна ніжэй паводле якасці жыцця: праблемы з адукацыяй і лекарамі, слабая грамадская актыўнасць. Усход Беларусі па-ранейшаму застаецца рэгіёнам, якому патрэбная дадатковая дапамога, каб забяспечыць прывабны ўзровень жыцця.”
“На Трыфана зорна – вясна позняя”. “Які Трыфан, такія і астатнія дні лютага”. Люты – месяц вяселляў, дзяўчыны маліліся Трыфану, каб ён паслаў ім жаніха.
Дзень Святога Валянціна, Дзень закаханых.
У некаторых каталіцкіх дыяцэзіях у гэты дзень адзначаюць памяць Святога Валянціна. Свята, аднак, мае свецкі характар. У гэты дзень дораць каханым і дарагім людзям кветкі, паштоўкі ў форме сардэчка, часта з паэтычнымі, любоўнымі тэкстамі – валянцінкі.
Дзень Св. Валянціна адзначаецца ў гонар раннехрысціянскага святога, што насіў гэтае імя, але паходзіць ад рымскіх Луперкалій. Луперкаліі былі фестывалем эратызму. Луперк – адна з мянушак Фаўна, бога мілавання і заступніка статкаў. Штогод 15 лютага ў Рыме праводзілася свята, падчас якога ў ахвяру прыносіліся жывёлы. З іх скур вырабляліся бізуны. У часе Луперкалій голыя хлопцы з папругамі з казлінай скуры бегалі між жанчынамі і сцябалі іх. Жанчыны ахвотна падстаўлялі сябе пад удары, лічачы, што гэта дасць ім плоднасць і лёгкія роды. У канцы абраду жанчыны таксама раздзяваліся дагала.
У 494 годзе Папа Геласій I паспрабаваў забараніць Луперкаліі. Святу, якое прыйшло ім на замену, быў прызначаны нябесны заступнік – святы Валянцін, які 14 лютага 269 года быў забіты па загаду рымскага імператара Клаўдзія II за прапаведніцкую дзейнасць сярод моладзі.
У познім сярэднявеччы ў Францыі і Англіі жыццё Св. Валянціна паступова пачало абрастаць легендамі, звязанымі з таемным шлюбам закаханых пар. Паводле легенды, імператар лічыў, што самотны мужчына – без сям’і, жонкі і абавязкаў – лепш змагаецца на полі бітвы, і забараніў маладым мужчынам жаніцца. Святы Валянцін употай асвячаў шлюбы. Святара кінулі ў турму, асудзілі на смерць. У турме святы Валянцін пазнаёміўся з дачкой наглядчыка – Юліяй. Закаханы святар перад смерцю напісаў ёй прызнанне ў каханні – валянцінку.
Раней у беларусаў-католікаў Валянцін быў звычайным прысвяткам земляробчага календара.
У Заходняй Еўропе Дзень святога Валянціна стаў шырока адзначацца з XIII стагоддзя, у ЗША – з 1777 года.
У Масковіі было сваё свята закаханых – на пачатку лета. Яно звязана з легендарнай гісторыяй кахання Пятра і Фяўронні.
Адзіная краіна, дзе свята Св. Валянціна забаронена – Саудаўская Аравія.
Дзень камп’ютаршчыка (Geek day).
Неафіцыйны дзень, які шырока адзначаецца ў прафесійным свеце. Дата прымеркаваная да прэзентацыі 14 лютага 1946 года ў ЗША першага кампутара ENIAC I (Electrical Numerical Integrator And Calculator) – прататыпа сучаснага.
У спецыялістаў камп’ютарнай сферы некалькі прафесійных свят за год. У 256-ы дзень года (13 ці 12 верасня) адзначаецца Дзень праграміста, у апошнюю пятніцу ліпеня – Дзень сістэмнага адміністратара, 9 верасня – Дзень тэсціроўшчыка.
Праграмісты, як сапраўдныя прафесіяналы, вылічылі дату свайго свята матэматычна. Лік 256 – гэта колькасць лікаў, якую можна прадставіць з дапамогай аднаго байта інфармацыі. І таму 256-ы дзень з пачатку года, а менавіта 13 верасня, супольнасць камп’ютаршчыкаў і праграмістаў таксама лічыць сваім прафесійным святам.
Сімвал @ называюць у Беларусі – слімаком, у Польшчы – малпачкай, у Расіі – сабакам.
1009 год. Упершыню ў гістарычных крыніцах зафіксаваны тапонім Літва.
У Кведлінбургскіх аналах зафіксавана, што ў гэты дзень быў забіты на мяжы Русі і Літвы місіянер Брунон Баніфацый – святы, апостал Прусіі, граф.
1666 год. Праклён, якому Магілёў быў падвергнуты за паўстанне 1661 года супраць рускіх войск, адменены.
Адмяніў праклён кіеўскі мітрапаліт Іосіф і блаславіў Магілёў са словамі: “Неналежныя маскоўскія архіерэі былі ўторгнуліся ў маю епархію, то ад іх праклёну вызваляю, а наадварот бласлаўляю”.
1800 год. Нарадзіўся Валянцін Ваньковіч.
Беларускі мастак рамантычнага кірунку. Акадэмік жывапісу.
Скончыў Полацкі езуіцкі калегіум, Віленскі ўніверсітэт, Акадэмію мастацтваў у Пецярбургу.
У доме брата Эдварда ў Мінску часта гасцявалі мастакі, кампазітары, літаратары, у тым ліку Я. Дамель, М. Кулеша, Ч. Манюшка, С. Манюшка, В. Дунін-Марцінкевіч.
У паўстанні 1830–1831 гадоў не ўдзельнічаў з прычыны хваробы, хаця такі намер меў – набыў зброю і каня.
З 1839 года жыў на эміграцыі. У 1841 пасяліўся ў Парыжы. Жыў у А. Міцкевіча.
Аўтар партрэтаў А. Міцкевіча, А. Гарэцкага, М. Шыманоўскай, К. Ліпінскага, А. Тавяньскага, А. Манюшкі і іншых.
Характарныя карціны «Подзвіг маладога кіяўляніна пры аблозе Кіева печанегамі ў 968 годзе», «Міцкевіч на скале Аю-Даг», «Напалеон каля вогнішча». Сярод работ, літаграфіі «Аўтапартрэт», «Галава старога», малюнкі «Від руін у Італіі», «Пейзаж» і іншыя. Апошняя яго карціна «Маці Божая Вастрабрамская» захоўваецца ў парыжскім касцёле Сен-Севярын.
Творы мастака захоўваюцца ў зборах Вільні, Пецярбургу, Варшавы, Кракава, Парыжу.
Памёр12 мая 1842 года ад сухотаў на руках у А. Міцкевіча. Пахаваны на могілках Манмартр-дэ-Сен-Дэні.
У Мінску дзейнічае дом-музей Ваньковічаў, каля якога ўсталяваны помнік мастаку.
1906 год. Нарадзіўся Мікалай Улашчык.
Беларускі гісторык і археограф, празаік, перакладчык, мемуарыст. Доктар гістарычных навук. Аўтар навуковых прац па гісторыі ВКЛ, па праблемах летапісання, крыніцазнаўства і археаграфіі.
Удзельнік нацыянальна-культурнага, краязнаўчага руху 1920-х гадоў.
Чатыры разы арыштоўваўся НКУС і КДБ (1930, 1932, 1941, 1950), быў вязнем лагераў. Паміж адсідкамі працаваў выкладчыкам гісторыі і геаграфіі ў розных навучальных установах Расіі, у Маскоўскім універсітэце. Вызвалены 25 сакавіка 1955 года.
Да 1986 года працаваў навуковым супрацоўнікам Інстытута гісторыі АН СССР.
Даследаваў праблемы аграрнай гісторыі, крыніцазнаўства, археаграфіі Беларусі, айчыннага летапісання.
Асноўнымі працамі з’яўляюцца «Нарысы па археаграфіі і крыніцазнаўству гісторыі Беларусі феадальнага перыяду», «Працы па археаграфіі і крыніцазнаўству гісторыі Беларусі».
Упершыню пераклаў на рускую мову і падрыхтаваў да выдання «Хроніку Быхаўца». Складальнік і рэдактар 32 і 35-га тамоў беларуска-літоўскіх летапісаў у серыі Поўны збор рускіх летапісаў. Адшукаў і апісаў спісы «Хронікі літоўскай і жамойцкай».
Навуковую значнасць маюць і яго меркаванні пра дзяржаўна-кансалідуючую ролю старажытнага Наваградка, мажлівае летапісанне ў ім, пра 15 страчаных беларускіх летапісаў, выкарыстаных у «Хроніцы» М. Стрыйкоўскага.
Памер 14 лістапада 1986 года.
1907 год. Нарадзіўся Алесь Звонак.
Беларускі паэт, драматург, перакладчык, тэатразнавец. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі імя Янкі Купалы.
Працаваў у газетах «Чырвоная Полаччына», «Літаратура і мастацтва», на Беларускім радыё, у часопісе «Маладняк», у Акадэміі навук, узначальваў полацкую філію «Маладняка».
У лістападзе 1936 года арыштаваны НКУС, сасланы ў лагеры Магаданскай вобласці. Пасля лагераў працаваў геолагам на Далёкім Усходзе, у 1955 годзе вярнуўся ў Мінск.
Аўтар вершаў, п’ес, крытычных артыкулаў, больш дзесяці зборнікаў вершаў, кнігі ўспамінаў. Выйшлі Выбраныя творы ў 2 тамах і «Сябрына: Выбраныя творы».
Яго п’еса «Навальніца будзе» па матывах трылогіі Якуба Коласа «На ростанях» ставілася ў тэатрах. Аўтар сцэнарыяў фільмаў «Якуб Колас», «Вобразы і думы».
Перакладаў на беларускую мову А.Чэхава, А.Фадзеева, Ш. Руставелі, Д. Кугульцінава, А.Пушкіна, М. Някрасава, М.Бажана, П.Тычыны, У.Сасюры, Р.Гамзатава, Ю.Славацкага і іншых.
Памёр 2 лютага 1996 года.
1913 год. Нарадзіўся Віталь Цвірка.
Беларускі жывапісец.
Скончыў Віцебскі мастацкі тэхнікум, Маскоўскі мастацкі інстытут.
Выкладаў ў школах Мінска, ва эвакуацыі ў Самаркандзе, Мінскім мастацкім вучылішчы, загадваў кафедрай і быў рэктарам Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута.
Займаўся пейзажам і «тэматычным жывапісам»: гістарычным і побытавым. Шматлікія падарожжы па Беларусі становяцца неабходнасцю як пошук тэм для будучых краявідаў, якія амаль цалкам выціснулі астатнія жанры жывапісу з яго творчасці. Толькі ў апошняе дзесяцігоддзе жыцця ён звяртаецца да нацюрморта.
Пачынаючы з 1970-х гадоў, разам з алейным жывапісам працуе ў акварэлі. Большасць твораў захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі.
Памер 11 чэрвеня 1993 года.
1918 год. У РСФСР і БССР перайшлі на грыгарыянскі каляндар (новы стыль).
24 студзеня 1918 года дэкрэтам СНК БССР быў уведзены грыгарыянскі каляндар, у адпаведнасці з якім была ўведзена папраўка ў 13 сутак. Пасля 31 студзеня 1918 года адразу наступіў дзень 14 лютага.
1984 год. Памёр Язэп Найдзюк.
Беларускі нацыянальны дзеяч, выдавец.
Дзеяч беларускага нацыянальнага руху ў Вільні. Працаваў друкаром і дырэктарам Беларускай друкарні імя Ф. Скарыны, рэдагаваў папулярны часопіс «Шлях моладзі».
У 1939 годзе быў арыштаваны і зняволены ў Бяроза-Картузскі канцлагер.
У час II Сусветнай вайны жыў у Мінску, працаваў у школьным інспектараце, выдаваў часопіс «Беларуская школа», тэхнічным кіраўніком «Выдавецтва школьных падручнікаў і літаратуры для моладзі», намеснікам члена Галоўнай рады Беларускай народнай самапомачы. Улетку 1944 выехаў у Германію.
Пасля вайны, хаваючыся ад савецкай дзяржбяспекі, пераехаў у Польшчу дзе жыў у Інаўроцлаве пад імем Юзафа Александровіча, працаваў дырэктарам Куяўскай друкарні, займаўся краязнаўствам.
Пісаў артыкулы ў беларускую эмігранцкую прэсу, сувязь з беларускім рухам падтрымліваў праз свайго брата Чэслава Найдзюка, які жыў у Амерыцы. Вёў ліставанне з Л. Геніюш, Ю. Туронкам, К. Грынкевічам і іншымі дзеячамі.
Аўтар успамінаў, дзённікаў, падручніка для моладзі «Пазнавайма гісторыю беларускага народу», папулярнага нарысу «Беларусь учора і сяння».
У яго гонар на будынку друкарні ў польскім Інаўроцлаве адкрыта памятнай шыльда.
1989 год. Памёр Вінцэнт Жук-Грышкевіч.
Беларускі нацыянальны дзеяч, шосты старшыня Рады БНР (1971–1982).
Скончыў Пражскі ўніверэсітэт. Выкладаў у беларускай гімназіі, Праваслаўнай духоўнай семінарыі і Вышэйшай школе палітычных навук у Вільні. Прымаў актыўны ўдзел у грамадска-нацыянальным жыцці.
У верасня 1939 года быў арыштаваны ДПУ і зняволены ў лагерах у Туркменістане. У 1942 годзе ўступіў у армію генерала У. Андэрса. Служыў у Іраку, Палестыне, Егіпце, Італіі, удзельнічаў у бітве пад Монтэ-Касіна.
Пасля вайны выкладаў гісторыю і псіхалогію ў вайсковых польскіх школах у Італіі і Вялікабрытаніі. Адзін з заснавальнікаў Згуртавання беларусаў у Вялікай Брытаніі і яго кіраўнік, член Рады БНР.
У Атаўскім універсітэце ЗША абараніў доктарскую дысертацыю «Лірыка Янкі Купалы». Адзін з заснавальнікаў Радыё «Вызваленне», першы кіраўнік беларускай рэдакцыі (1954–1956), адзін з заснавальнікаў Каардынацыйнага камітэта беларусаў Канады.
Памёр 14 лютага 1989 года ў Канадзе.
2014 год. Памёр Гаўрыла Вашчанка.
Беларускі жывапісец. Заслужаны дзеяч мастацтваў. Прафесар. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі.
Выкладчык, загадчык кафедрай манументальна-дэкаратыўнага мастацтва Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута.
Працаваў у галіне станковага жывапісу, акварэлі, манументальнай размалёўкі і вітражу. Аўтар станковых і манументальных твораў пра гераізм савецкага народа ў гады Айчыннай вайны і пасляваеннай стваральнай працы, пра жыццё сучаснага Палесся.
Сярод твораў: «Непакораная», «Косцік», «Юнацтва», «Маё Палессе», «Дума пра хлеб», «Балада пра мужнасць», «Мацярынскія крылы», «Нацюрморт з барэльефам Гусоўскага» і іншыя. Важным падзеям беларускай гісторыі прысвечаны палотны «Грунвальдская бітва», трыпціх пра паўстанне К. Каліноўскага «За зямлю, за волю», «Балада пра мужнасць» і іншыя.
Аўтар мазаічнага пано ў мінскім Палацы культуры тэкстыльшчыкаў, размалёвак Палаца культуры хімікаў у Светлагорску, вітражоў і люстры ў касцёле Сымона і Алены.
Стварыў партрэты пісьменнікаў, асветнікаў, дзяржаўна-палітычных дзеячаў Беларусі, у тым ліку Янкі Купалы, Якуба Коласа, Еўфрасінні Полацкай, Кірылы Тураўскага, К. Астрожскага, С. Буднага, В. Цяпінскага.
Яго персанальная карцінная галерэя дзейнічае ў Гомелі.
Гаўрыла Вашчанка, Генадзь Бураўкін, Васіль Шаранговіч
Продолжаем знакомить наших читателей с театральными зарисовками известного могилевского актера и режиссера Владимира Петровича, который ведет свой блог “Субъективные заметки”.
Был в моей актерской биографии спектакль, который я не любил всей душой, и с которым у меня связано множество разных историй. Это спектакль по пьесе Юрия Яковлева “Оглянись в любви своей”. Поставила его режиссёр из Минска, Виргиния Тарнаускайте.
Мне дали в спектакле главную роль, мы начали репетировать, и то ли после показа, то ли ещё как, меня вдруг отстраняют от роли и назначают другого артиста. Я сейчас не помню, чья это была инициатива, но было очень больно и обидно. Знаю точно что это был не режиссёр спектакля.
Через некоторое время актёр, назначенный на роль вместо меня уходит, и меня возвращают в спектакль. Ирония атом, что потом я сыграл его более четырёхсот раз.
Теперь о спектакле.
Парень живёт без отца, с мамой, которую часто посещают друзья семьи, внося свою лепту в его воспитание. А так как это были преимущественно женщины, то вырастает умное, эгоистичное существо, которому никто ни в чём никогда не отказывал.
Герой встречает девушку и влюбляется в неё. После непродолжительных свиданий, знакомства с мамой и со всеми друзьями семьи, они подают заявление в ЗАГС. К тому времени парень делает неплохую карьеру. Он защищает диссертацию, и его приглашают, по специальности, на стажировку в Англию. Стажировка на полгода. Рита, его жена, беременна и немного в панике. Парень стоит перед выбором, или остаться с беременной женой, или поехать на стажировку в Лондон, с перспективой дальнейшего карьерного роста. Да и жена остаётся не одна, а под присмотром его матери и всех её друзей, среди которых, к слову, есть врач акушер (это его, так сказать, внутренний монолог)).
Парень уезжает в Лондон, а жена, с его матерью и друзьями матери, ждут появления на свет ребёночка. Вот так мы ненавязчиво подошли к ударам по лицу и нелюбви зрителя к моему персонажу.
Далее события развиваются трагично. Рита, при родах умирает, ребёнка (девочку) забирает из роддома мать героя. Герой не успевает на похороны жены. Когда он приезжает, и расстроенный заходит в дом, то сразу после приветствия, получает по физиономии от подруги семьи. Ошарашенный ударом, совершенно искренне спрашивает: “За что?”
Чуть подробнее о самом ударе. Когда встал вопрос, как бить, натурально или по театральному, я сказал, что надо бить натурально. Я стоял в двух метрах от авансцены, а на выездах в полутора метрах от зрителя, и в самый кульминационный момент делать театральный ляп, это значит неправдой разрушить весь трагизм ситуации. И я пожертвовал свое лицо.
Актрис, играющих подруг семьи, было три, и они в очередь играли спектакль. Две из них били очень профессионально, то есть зажатой рукой и ладошкой. Удар получался звонкий и не травматичный. Третья же исполнительница, вкладывала в удар всю ненависть к “мужикам козлам”, которые эгоистично, ради карьеры, бросают своих беременных жён.
Расслабленной рукой, как цепом, удар наносился от плеча и у меня в голове происходил взрыв. Я явственно слышал, как в черепной коробке мои мозги производили звук: “Чмо-ок!” Кровь сходила с лица, а на левой щеке алым пламенем проступал отпечаток небольшой, но очень тяжёлой женской ладошки. Все, кто находился за кулисами специально приходили посмотреть на это зрелище. Я неоднократно говорил актрисе, что у меня будет сотрясение, она сокрушённо кивала головой, обещала следить за собой, но… Как у нас говорят: “В трагических местах я себя не помню”
Если я получил более четырёхсот ударов от троих актрис, то от неё, надо полагать, где-то сто!!!
А теперь о нелюбви зрителей к моему персонажу и о самом ярком проявлении этой самой нелюбви.
Да, драматург сделал всё, чтобы зритель не любил моего персонажа. Он развёл сентиментальные сопли со смертью жены, с его разницей взглядов на жизнь, на ценности, короче, получался мерзавец, зацикленный на себе.
Мы играем спектакль в тюрьме, на гастролях в Брянске. Полный зал заключённых, охрана у дверей. Сцена там была небольшая, заключённые сидели в двух метрах от нас.
Играется всё то, что описано выше. Герой возвращается из Англии, короткий разговор с мамой и её подругой, удар по лицу, герой недоуменно поворачивается к залу (задумка режиссёра) и очень честно спрашивает: “За что?” И тут, громкая реплика из зала: “Тебя, суку, вообще урыть надо было!!!” Зал одобрительно гудит…
