Трэба адзначыць, што для шматканфесійнай краіны і рэгіёна ў прыватнасці – гэта неадназначная падзея. Сярод усіх зарэгістраваных у Магілёўскай вобласці рэлігійных абшчын (дадзеныя на 2014 год), праваслаўнымі былі толькі 46% ад агульнай колькасці – 131 абшчына з 282. Амаль па 40 абшчын сфарміравалі хрысціяне веры евангельскай і баптысты, 23 – каталікі, 15 – іўдзеі.
Фота: mogilev.media
Як стала вядома, атаку на касцёл святога Станіслава ў Магілёве здзейснілі двое маладзёзаў, якія былі моцна нападпітку – 17 і 18 гадоў.
Дзеянні вандалаў зафіксавалі камеры відэаназірання. Двое хлопцаў прабраліся на тэрыторыю касцёла, пераадолеўшы агароджу і старэйшы кінуў некалькі камянёў у вокны помніка архітэктуры. Малодшы разарыў батлейку, арганізаваную на ўваходзе ў касцёл – скраў фігурку осліка.
Ці былі ідэнтыфікаваныя гэтыя вандалы і ці затрыманыя – пакуль невядома. Нагадаем, акт нападу на касцёл у Магілёве быў здзейснены ў ноч з 19 на 20 студзеня – пісалі mogilev.media.
Фота: mogilev.media
Смяротнасць толькі ў Карабельным раёне Мікалаева падчас вайны перавысіла нараджальнасць амаль у 5 разоў, паведамляе korabelov.info. Па астатніх раёнах горада статыстыка пакуль не апрацавана.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
На працягу 2022 года ў раёне зарэгістравана 174 (у 2,3 разы менш, чым за 2021 год) нованароджаных і 852 (у 1,4 раза менш, чым за 2021 год) памерлых. Гэта азначае, што смяротнасць у 4,9 раза перавысіла нараджальнасць. Для параўнання: у 2021 годзе гэтыя суадносіны складалі 2,9, у 2020 годзе — 2,7.
Структура смяротнасці: хваробы сістэмы кровазвароту – 61,4%, злаякасныя новаўтварэнні –13,0%, траўмы, атручэнні і іншыя наступствы – 10,8%, хваробы органаў стрававання і інфекцыйныя хваробы па 4,4%, хваробы органаў дыхання – 3,4%.
У Мікалаеве з-за анамальна цёплага надвор’я з 21 студзеня пачалі красаваць пралескі – пішуць мясцовыя СМІ.
Папярэдняе рэкордна ранняе красаванне было зафіксавана некалькі гадоў таму 29-30 студзеня. Сярэдняя тэмпература ў Мікалаеўскай вобласці ў студзені 2023 года на 5-6 градусаў перавышае абсалютны сярэдні максімум па шматгадовым назіранні.
Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.
31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.
Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.
Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».
Як паведамляе прэс-служба Беларускай чыгункі, у сувязі з рамонтам маста паміж станцыямі Друць і Вендрыж адмяняецца некалькі цягнікоў у студзені, лютым, сакавіку і красавіку 2023 года. Гэта цягнікі Магілёў – Мінск і Магілёў – Салігорск. Таксама ў гэтыя перыяды асобныя цягнікі рэгіянальных ліній эканомкласа на ўчастку Асіповічы – Магілёў будуць курсіраваць змененым раскладам і маршрутам.
Змены ў раскладзе будуць адбывацца 25 студзеня, 21, 22 лютага, 14, 15, 28, 29 сакавіка, 11, 12 красавіка 2023 года. Адмяняюцца: цягнікі № 742/741 Мінск – Магілёў адпраўленнем з Мінска ў 6:58, з Магілёва – у 15:33; – цягнікі № 879/880 Магілёў – Салігорск адпраўленнем з Магілёва 6:18, з Салігорска – у 17:21.
Акрамя таго, у названыя дні поезд нумар 744 Мінск – Магілёў будзе адпраўляцца са станцыі Мінск-Пасажырскі ў 16:52 (замест 15:35) і прыбываць на станцыю Магілёў-1 у 20:13 (па звычайным графіку – 18:18). Таксама 25 студзеня, 22 лютага, 15 і 29 сакавіка і 12 красавіка поезд № 744/745 Магілёў – Мінск адправіцца са станцыі Магілёў-1 у 7:22 (замест 6:58) і прыбудзе на станцыю Мінск-Пасажырскі ў 10:44 ( па графіку – 9:42). Гэтыя цягнікі будуць рухацца змененым маршрутам праз Оршу (без высадкі і пасадкі пасажыраў на прамежкавых станцыях).
Фота ілюстрацыйнае.
У адных выпадках планавання рэканструкцыі двароў стала вынікам грамадскай ініцыятывы, як напрыклад па вуліцы Каштанавая, у іншых – проста прыйшла чарга для рэканструкцыі.
Пры рэканструкцыі плануецца ўстаноўка сучасных гульнявых, спартыўных і дзіцячых пляцовак, рамонт пешаходных шляхоў, з’яўленне малых архітэктурных форм і зон адпачынку. У выпадку рэалізацыі плана з’явяцца сучасныя дваравыя тэрыторыі і розных раёнах горада.
Вось адрасы дваравых тэрыторый:
Таццяна і Павал (народны каляндар.). Таццяна (праваслаўны каляндар).
Свята студэнтаў у Расіі і некаторых постсавецкіх краінах.
Царква шануе святую пакутніцу, дачку рымскага консула Таццяну, якая падверглася жорсткім пераследам за веру Хрыстову пры імператары Аляксандры ў ІІІ стагоддзі.
На Таццяну прагляне сонейка – да ранняга прылёту птушак.
Снег на Таццяну – лета дажджлівае: “Калі снегапад – улетку дождж часціць”.
Мароз і сонца – да добрага лета.
25 студзеня ў Расіі і некаторых постсавецкіх краінах адзначаецца Дзень студэнта. Гэта звязваецца з тым, што на дзень святой Таццяны, 12 (23) студзеня 1755 года ўказам імператрыцы Лізаветы Пятроўны быў заснаваны Маскоўскі ўніверсітэт.
Чаму гэтае свята адзначаюць таксама і ў Беларусі? Справа не толькі ва ўплыве расійскай культуры, справа таксама ў тым, што ў 1923 годзе “архаічная і бессэнсоўная Таццяна” была заменена савецкімі ўладамі ў дырэктыўным парадку Днём пралетарскага студэнцтва.
Афіцыйным і міжнародным Днём студэнта з’яўляецца 17 лістапада.
1804 год. Нарадзіўся Антон Адынец.
Паэт, перакладчык, мемуарыст, выдавец.
Вучыўся ў Віленскім універсітэце, член таварыства філарэтаў, якому прысвяціў «Песню філарэтаў». Сябра А. Міцкевіча, Т. Зана, І. Дамейкі, І. Ходзькі, І. Лялевеля, Я. Чачота.
Аўтар вершаў, кнігі паэзіі «Poezje». У 1829-1830 гадах разам з А. Міцкевічам вандраваў па Германіі, Швейцарыі і Італіі, асобна – па Францыі і Велікабрытаніі, сустракаўся з В. Гюго.
Жыў у Дрэздэне, дзе перакладаў В. Скота, Дж. Байрана, у Вільні рэдагаваў альманах «Melitele», газету «Kurier Wileński».
Уваходзіў у кола энтузіястаў, разам з А. Кіркорам, М. Маліноўскім, І. Ходзькам, У.Сыракомляй, якія выступалі за культурнае адраджэнне Літвы, аднаўленне Віленскага ўніверсітэта.
У 1858 годзе апынуўся ў цэнтры скандала: напісаў верш у гонар Аляксандра II, у якім называў цара спадчыннікам Ягелонаў, што выклікала абурэнне віленскай грамадскасці.
З 1866 года жыў у Варшаве, публікаваў мемуары, уласныя лісты да сяброў з цыклу «Лісты з падарожжа», дзе распавядаў пра еўрапейскае падарожжа з Міцкевічам. Гэта публікацыя была ўспрынята з небывалым энтузіязмам.
У 1884 годзе разам з І. Дамейкам наведваў Беларусь, сустракаўся ў Крошыне з Паўлюком Багрымам.
Памёр 15 студзеня 1885 года ў Варшаве.
1869 год. Нарадзіўся Адам Гурыновіч.
Беларускі паэт
Актыўны ўдзельнік рэвалюцыйнага руху Пецярбурга.
Як беларускі дзеяч і паэт сфарміраваўся пад уплывам народніцкага «Гомана» і творчасці Ф. Багушэвіча, традыцыі паўстання 1863 года, ідэй К. Каліноўскага.
Паэт-рэвалюцыянер, пясняр народнай нядолі, які заклікаў да рашучай барацьбы з панамі і самаўладствам, першым з беларускіх літаратараў звярнуўся да рабочай тэмы.
Адзін з пачынальнікаў беларускай дзіцячай паэзіі.
Пераклаў на беларускую мову асобныя творы А. Пушкіна, І. Крылова, М. Някрасава, А. Талстога, А. Міцкевіча, Э. Ажэшкі, І. Франко і іншых.
Імем паэта названа вуліца ў Мядзелі. У в. Золькі пастаўлены мемарыяльны знак.
У 1893 годзе быў арыштаваны ў Вільні, утрымліваўся ў Віленскай цытадэлі, Петрапаўлаўскай крэпасці.
Пасля вызвалення памёр 4 лютага 1894 года.
1890 год. Завяршылася коласветнае падарожжа журналісткі Нэлі Блай, якая паспаборнічала з героем Жуля Верна.
Яна аб’ехала вакол Зямлі за 72 дні 6 гадзін 10 хвілін 11 секунд па маршруце: Нью-Ёрк – Лондан – Парыж – Брындызі – Суэц – Цэйлон – Сінгапур – Ганконг – Ёкагама – Сан-Францыска – Нью-Ёрк.
Рэпарцёр адправілася ў шлях 14 лістапада 1889 года, калі раман Жуля Верна “Вакол свету за 80 дзён” чыталі ўжо 17 гадоў.
Адной лістападаўскай раніцай 1889 года Жуль Верн атрымаў тэлеграму, падпісаную “Блай”.
У ёй паведамлялася, што парыжскім цягніком у Ам’ен прыбудзе амерыканскі кругасветны падарожнік, які вырашыў пабіць рэкорд Філеаса Фога і ахвяраваў сваім каштоўным часам, каб зрабіць крук і наведаць вялікага летуценніка і фантаста.
Пісьменнік паспяшаўся на вакзал. Ён чакаў сустрэць прапаленага шукальніка прыгод, а з вагона сышла маладая дзяўчына.
Спансаваў ваяж выдавец Джозэф Пулітцэр. Усе газеты свету стракацелі загалоўкамі: “Ці здзейсніцца мара Жуля Верна?”, “Ці паб’е Нэлі Блай рэкорд Філеаса Фога?”
За час падарожжа журналісткі раман Жуля Верна “Вакол святла ў 80 дзён” быў перавыдадзены 10 разоў.
Па прыбыцці ў Нью-Ёрк Блай салютавалі дзесяццю артылерыйскімі залпамі.
1903 год. Нарадзілася Любоў Мазалеўская.
Беларуская актрыса, рэжысёр, педагог. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Скончыла Беларускую драматычную студыю ў Маскве, працавала ў тэатрах імя Якуба Коласа, Янкі Купалы, выкладала ў Беларускім тэатральна-мастацкім інстытуце. Арганізатар, галоўны рэжысёр (1956-1961, 1963-1964) Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача.
Сярод яе тэатральных пастановак: «Папараць-кветка» і «На хвалях Серабранкі» І. Козела, «Горад майстроў» Т. Габэ, «Даходнае месца» А. Астроўскага, «Пакуль вы маладыя» І. Мележа, «Закон Лікурга» паводле Т. Драйзера і шматлікія іншыя.
Знялася ў шэрагу карцін беларускай кінастудыі.
Памерла 18 ліпеня 1964 года.
1911 год. Памёр ураджэнец Магілёва Вацлаў Федаровіч.
Беларускі краязнавец, калекцыянер, юрыст. Член-карэспандэнт Кракаўскай Акадэміі навук.
Скончыў юрыдычны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта. Працаваў адвакатам у Саратаве, Балашове, Царыцыне, Ерэване. 3 1884 года жыў і працаваў у Віцебску. Намеснік старшыні Віцебскай вучонай архіўнай камісіі.
Удзельнічаў у археалагічных раскопках, калекцыяніраваў зброю, археалагічныя, нумізматычныя, сфрагістычныя, этнаграфічныя матэрыялы.
Сабраў вялікі збор (больш за 1 000 тамоў) кніг па гісторыі Беларусі і Літвы.
Стварыў прыватны музей, у якім былі сабраны прадметы даўніны, знойдзеныя ім на тэрыторыі Віцебскай, Магілёўскай, Мінскай і Віленскай губерняў. Пасля рэвалюцыі музей нацыяналізаваны і на яго аснове з 1923 у Віцебску дзейнічаў Музей мясцовых страражытнасцей (больш за 7000 прадметаў).
Цяпер у фондах Віцебскага абласнога краязнаўчага музея захоўваюцца толькі троху больш за 200 прадметаў са збору В. Федаровіча.
Публікваў артыкулы па гісторыі ў «Витебских губернских ведомостях». Складальнік і ініцыятар выдання літаратурна-краязнаўчага зборніка «З ваколіц Дзвіны» (1912).
1917 год. Нарадзіўся Ілля Прыгожын (Рувімовіч).
Бельгійскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі (адзін з 22 Нобелеўскіх лаўрэатаў – беларусаў і выхадцаў з Беларусі). Доктар археалогіі, кампазітар. Віцэ-прэзідэнт Бельгійскай акадэміі навук. Замежны член АН СССР, Беларусі, Украіны, Румыніі, ГДР, ЗША.
Нарадзіўся ў сям’і ўраджэнца Магілёва. На эміграцыі з 1921 года.
Скончыў Брусельскі вольны ўніверсітэт. Прафесар фізічнай хіміі.
Большая частка яго работ прысвечана нераўнаважнай тэрмадынаміцы і статыстычнай механіцы незваротных працэсаў.
У галіне статыстычнай механікі правёў глыбокія даследаванні ўраўнення Ліўвіля для ансамбля на аснове фармальнай аналогіі яго рашэнняў з рашэннямі ўраўнення Шрэдынгера.
Даказаў адну з асноўных тэарэм лінейнай тэрмадынамікі нераўнаважных працэсаў – аб мінімуме вытворчасці энтрапіі ў адкрытай сістэме. Для нелінейнай вобласці ў суаўтарстве з Гленсдорфам сфармуляваў агульны крытэр эвалюцыі Гленсдорфа – Прыгожына. Увёў тэрмін «пераадкрыццё часу».
1938 год. У Празе памёр Тамаш Грыб.
Беларускі грамадска-палітычны і культурны дзеяч.
У Пецярбургу ўваходзіў у беларускі навукова-літаратурны гурток Б. Эпімах-Шыпілы.
Дэлегат І Усебеларускага з’езда (1917), адзін з аўтараў Устаўных грамат БНР, сябра Рады БНР, міністр земляробства і міністр ўнутраных спраў БНР. Член Цэнтральнай Беларускай вайсковай рады, лідар Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў.
Арыштоўваўся ДПУ, польскімі ўладамі за беларускую незалежніцкую дзейнасць.
Дзеяч беларускага руху ў Празе, стваральнік Беларускага (Крывіцкага) культурнага таварыства імя Ф. Скарыны.
Аўтар прац па гісторыі, нацыянальна-палітычнаму жыццю Беларусі.
Перакладаў публіцыстыку з рускай і чэшскай моў. Складаў бібліяграфію беларусазнаўства.
1938 год. Нарадзіўся Уладзімір Высоцкі.
Бард, паэт і акцёр.
Аўтар больш за 700 песень і вершаў. Сыграў 20 роляў у тэатры і 30 у кіно.
Род Высоцкіх паходзіць з в. Сялец, што на Пружаншыне, прозвішча можа быць звязана з назвай г. Высокае Камянецкага раёна. Ягоны дзед, таксама Уладзімір Сямёнавіч, ураджэнец Брэста.
Высоцкі добра ведаў пра свае беларускія карані і часта бываў у Беларусі.
У жніўні 1969 г. пры здымках фільма «Сыны ідуць у бой» ён з М. Уладзі жыў у в. Літоўка каля Навагрудка (у 2012 г. тут усталяваны помнік Высоцкаму).
Памёр 25 ліпеня 1980 года.
Магілёвец Міхась Булавацкі зрабіў пераклады вершаў Высоцкага на беларускую мову.
1955 год. Нарадзіўся Аляксандр Лакотка.
Беларускі архітэктар, гісторык архітэктуры, этнограф, мастак. Заслужаны дзеяч навукі. Дырэктар Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук. Доктар гістарычных навук, доктар архітэктуры, прафесар. Акадэмік акадэміі навук Беларусі.
Стварыў новую навуковую канцэпцыю гістарычнага феномена беларускай архітэктуры як своеасаблівага сінтэзу ўсходнееўрапейскіх і заходнееўрапейскіх традыцый дойлідства, раскрыў ролю ўсходнееўрапейскіх і заходнееўрапейскіх традыцый у эвалюцыі беларускіх гарадоў, ахарактарызаваў гістарычныя працэсы зменлівасці тыпаў паселішчаў.
Вылучыў і сістэматызаваў агульныя і рэгіянальныя асаблівасці вясковага жылля беларусаў, прааналізаваў яго этнічныя рысы, распрацаваў тыпалагічную класіфікацыю ўсіх кампанентаў вясковага жылога комплексу, даследаваў уплыў ландшафтных умоў на фарміраванне жылога асяроддзя, узаемасувязь вясковага і традыцыйнага гарадскога жылля.
Пад яго кіраўніцтвам распрацаваны Генеральны план Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту, праекты многіх сядзіб. Ініцыятар стварэння музеяў у г. п. Глуша Бабруйскага раёна і в. Моталь Іванаўскага раёна.
1961 год. У в. Ніканавічы Быхаўскага раёна нарадзіўся Сяргей Украінка.
Беларускі паэт.
Скончыў філалагічны факультэт БДУ, дзе быў актыўным членам літаб’яднання “Узлёт” на чале з прафесарам А. Лойкам. Працаваў настаўнікам беларускай мовы і літаратуры, дырэктарам школы на Быхаўшчыне, выкладчыкам кафедры беларускай літаратуры МДУ імя А. Куляшова.
Аўтар вершаў у зборніках “Вусны”, “Квадра”, “Дняпроўскія хвалі” і іншых, часопісе “Полымя”, перыёдыцы, прозы, крытыкі ў “Крыніцы”, “ЛіМ”, “Роднае слова”. Аўтар паэтычных кніг “Маё Купела”, “9 гранаў”.
Лірычны герой яго вершаў – асоба, паяднаная з Бацькаўшчынай, яе гісторыяй і сучаснасцю.
Аўтар вершаў, якія прысвечаны М. Багдановічу, М. Гарэцкаму.
Амаль 42 кіламетры размеркавальных сетак 0,4-10 кВ пабудавалі і рэканструявалі ў мінулым годзе «Бабруйскія электрасеткі». Інтэнсіўнае будаўніцтва завязана на неабходнасці выкарыстання пакуль не вельмі патрэбнай “атамнай” энергіі з БелАЭС.
РУП «Магілёўэнерга», паведаміла, што за мінулы год толькі па філіялу «Бабруйскія электрычныя сеткі» было пабудавана і рэканструявана амаль чатыры дзясяткі кіламетраў размеркаваных сетак.
Асаблівая ўвага была нададзена кабельным сеткам у 10 кВ у Бабруйску і Асіповічах, дзе рэканструявана 16,36 км кабельных ліній 10 кВ. Электрычныя сеткі 10 кВ былі рэканструяваны ў паселішчах Даманава і Думаноўшчына Бобруйского района, Азярышча Асіповіцкага раёна, а таксама ў Асіповічах. Агульная даўжыня сетак склала 20,62 км,
Паралельна будаўніцтву электрасетак было ўстаноўлена 9 камплектных трансфарматарных падстанцый. Акрамя таго, гаспадарчым спосабам былі мадэрнізаваны KРУН-10кВ на падстанцыях 35 кВ «Туркі», «Бортнікі», «Тэйкавічі», «Обча». У бягучым годзе плануецца мадэрнізацыя ПС-35 кВ «Цэль».
Чым выклікана такая ўвага да будаўніцтва новых электрычных магутнасцяў у вобласці? Развіццё электрасетак – нармальны працэс, але ўвага да іх рэканструкцыі відавочна павялічылася ў апошнія гады. І гэтаму павінны быць важкія прычыны.
Афіцыйнае паведамленне дае наступны адказ: “Для рэалізацыі плана развіцця электраэнергетычнай прамысловасці да 2025 года з улікам нескарыстаных сёння магутнасцяў Беларускай атамнай электрастанцыі неабходна павялічваць магутнасць трансфарматарных падстанцый і развіваць электрычныя сеткі”.
Аказваецца, амбіцыйны праект будаўніцтва БелАЭС павялічыў магутнасці электрастанцый краіны і выклікаў іх лішак. Планы па экспарту электраэнергіі ў Еўропу праваліліся з-за пазіцыі краін Балтыі, а спажыванне электраэнергіі ўнутры Беларусі амаль не расце з 2014 года з-за эканамічнага крызісу і дэпрэсіі.
Усё гэта і прывяло да распрацоўкі планаў штучнага павелічэння спажывання электрычнасці ўнутры краіны. Цяпер праектуюцца мікрараёны буйнапавярховых дамоў з электрычным абагрэвам. Найперш яны будуюцца ў Мінску, але ёсць і ў Магілёве – Міжгор’е (Саломенка-2), новы мікрараён на Першамайскай, пра які пісалі mogilev.media.
Для павелічэння спажывання электрычнасці неабходна развіццё прапускных магчымасцяў электрасетак і павелічэнне магутнасці трансфарматарных падстанцый.
Фота з адкрытых крыніц.
На плошчы Леніна ў Магілёве пачалі дэмантаж штучнай навагодняй ялінкі – паведамляюць нашы чытачы.
Мантаж галоўнай навагодняй ёлкі рэгіёна пачаўся 6 снежня, 38-метровая канструкцыя была самай вялікай ёлкай у Беларусі.
Фота: mogilev.media
Зноў рамонт – у чарговы раз за зіму 25 студзеня перакрываюць рух па вуліцы Першамайскай на чыгуначным пераездзе – паведамляе прэс-служба абласнога УУС. З 9:00 да 16:00 тут будуць праводзіцца рамонтныя работы. Аб’ехаць гэты ўчастак дарогі можна будзе па Дачным пасёлку або па вуліцы Крупскай.
Фота ілюстрацыйнае.
Конкурс малюнкаў “Захаваем прыроду роднага краю” абвешчаны Палацам культуры вобласці. Усе жадаючыя могуць аплаціць унёсак у суме 6 рублёў і выслаць сваю працу на электронны адрас арганізацыі. Канкурсанты будуць падзеленыя на некалькі ўзроставых катэгорый – да 6 гадоў, ад 7 да 10, з 11 да 14, ад 15 да 17 і старэй за 18. Конкурсныя працы будуць прымаць да 14 красавіка.
На фота: Акварэль магілёўскага мастака Фёдара Кісялёва.
