Дзень у гісторыі. 2 студзеня. Разрабаванне Кіева. Першы фотаздымак Месяца. Нарадзіліся пісьменнік-фантаст Айзэк Азімаў, вядомыя географы Пятро Лярскі, Іван Пірожнік, палітык Сямён Домаш

1203 год. “Взят бысть Кыев Рюриком и Олговичи и всею Половецьскою землею. И створися велико зло в Русстеи земли, якого же зла не было от крещенья над Кыевом…” – сцвярджае Лаўрэнцеўскі летапіс. 

За кіеўскі сталец вялі барацьбу Рурык Расціславіч са смаленскай дынастыі і Раман Мсціславіч Валынскі. Кіяўляне падтрымлівалі Рамана, у адказ Рурык заклікаў на дапамогу чарнігаўцаў і полаўцаў і падверг Кіеў разрабаванню з масавым вывадам насельніцтва ў рабства, пасля чаго горад страціў ранейшае значэнне.

Разрабаванне Кіева падарвала аўтарытэт і моц Кіева і характарызавала заняпад Паўднёвай Русі яшчэ да Батыева нашэсця. Падчас разрабавання полаўцамі Кіева-Пячэрскай лаўры загінуў Ілля Пячэрскі, магчымы прататып быліннага Іллі Мурамца.

1839 год. Зроблены першы фотаздымак Месяца Луі Дагерам.

Дзякуючы прыліўным сілам Месяц заўсёды звернуты да паверхні Зямлі адным бокам. Па меры таго, як Месяц на працягу месяца абарочваецца вакол Зямлі, адбываецца знаёмы ўсім цыкл змены фаз. З Зямлі бачная толькі частка асветленага боку Месяца, якая на працягу перыяду звароту Месяца бесперапынна мяняецца з-за змены адноснай канфігурацыі Зямлі, Месяца і Сонца.

Луі Дагер прадставіў шырокай грамадскасці працэс атрымання дагератыпу толькі ў жніўні 1839 года.

1864 год. Пакараны смерцю Ігнат Здановіч. 

Адзін з кіраўнікоў паўстання 1863-1864 гадоў у Беларусі і Літве, публіцыст.

Скончыў Пецярбургскі, Берлінскі ўніверсітэты. Кандытат матэматыкі.

Збіраў успаміны і звесткі пра філаматаў і філарэтаў, у Парыжы выдаў брашуру «Успамін пра філаматаў і філарэтаў».

У лютым 1863 года далучыўся да паўстанцкай арганізацыі, са жніўня – паўстанцкі начальнік Вільні.

Арыштаваны царскімі ўладамі 26 верасня 1863 года.

Публічна павешаны на Лукішскай плошчы ў Вільні.

1918 год. У в. Рымінка Чавускага раёна нарадзіўся Пятро Лярскі

Знакаміты беларускі географ, краязнавец, педагог. Кандыдат геаграфічных навук. Выдатнік народнай асветы БССР і СССР. Ганаровы член Беларускага геаграфічнага таварыства. Чалавек года Магілёўскай вобласці (2006).

Усё свае жыццё прысвяціў служэнню Магілёўскаму педінстытуту, які скончыў.

Аўтар і суаўтар больш за 160 навуковых публікацый і 17 кніг, у тым ліку 3 падручнікаў для ВНУ, 5 школьных падручнікаў па прыродазнаўстве, шэрагу метадычных дапаможнікаў для настаўнікаў.

Выдаў падручнікі “Дапаможнік па краязнаўству” для геаграфічных спецыяльнасцей, “Геаграфія”, “Землязнаўства і краязнаўства” (у суаўтарстве) для студэнтаў педагагічных факультэтаў вну СССР. З 1970 па 1996 год школьны курс прыродазнаўства вывучаўся па падручніках П. Лярскага.

Папулярызатар геаграфічных ведаў, краязнаўства. Найбольш папулярная яго кніга “Прырода Магілёўскай вобласці” (на рускай і беларускай мовах).

Памёр 25 кастрычніка 2013 года.

У яго гонар устаноўлена шыльда ў Магілёве на будынку корпуса МДУ па вул. Першамайская, 44 (скульптар А.Вараб’ёў), яго імя прысвоена СШ №21 г. Магілёва.

1920 год. У в. Пятровічы Клімавіцкага павета (зараз – Смаленская вобласць) нарадзіўся Айзэк Азімаў. 

Амерыканскі пісьменнік-фантаст, папулярызатар навукі, доктар біяхіміі.

Бацькі – яўрэйскія млынары Хана-Рахіл Берман і Іуда Азімаў разам  сынам у 1923 годзе праз Магілёў імігравалі ў ЗША.

Аўтар каля 500 кніг, галоўным чынам мастацкіх, першым чынам у жанры навуковай фантастыкі, але таксама і ў іншых жанрах: фэнтэзі, дэтэктыў, гумар, і навукова-папулярных у самых розных абласцях – ад астраномі і генетыкі да гісторыі і літаратуразнаўства. 

Аўтар тэрмінаў рабатэхніка, робатыка, пазітронны, псіхагісторыя.

Азімаў разам з А. Кларкам і Р. Хайнлайнам адносіцца да «Вялікай тройкі» пісьменнікаў-фантастаў.

Памёр 6 красавіка 1992 года.

1925 год. Нарадзіўся Яўген Дзямідчык. 

Беларускі вучоны ў галіне анкалогіі і хірургіі. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук, доктар медыцынскіх навук, прафесар. Заслужаны ўрач.

Працаваў галоўным хірургам Мінскага гарздраўаддзела, загадчыкам кафедры анкалогіі, прафесарам медінстытута, кіраўніком Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтра пухлін шчытападобнай залозы Міністэрства аховы здароўя, даследчай групы Інстытута фізіялогіі акадэміі навук.

Даказаў, што вялікі рост захворвання дзяцей на рак шчытападобнай залозы ў Беларусі абумоўлены дзеяннем падвышанай радыяцыі ў выніку аварыі на ЧАЭС.

Прапанаваў метад камбінаванага лячэння хворых неаперабельным тырэоідным ракам і вызначыў эфектыўнасць радыаёдатэрапіі пры лёгачных метастазах рака шчытападобнай залозы ў дзяцей і падлеткаў, якія атрымалі апраменьванне падчас Чарнобыльскай катастрофы. 

Памёр 1 красавіка 2010 года.

1943 год. Нарадзіўся Пётр Нікіценка. 

Беларускі эканаміст. Доктар эканамічных навук, прафесар, Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук.

Працаваў прарэктарам БДУ, першым намеснікам старшыні Мінгарвыканкама, прафесарам Інстытута павышэння кваліфікацыі пры БДУ, загадчыкам кафедры Акадэміі кіравання, дырэктарам Інстытута эканомікі НАН Беларусі.

Аўтар навуковых прац у галіне нацыянальнай бяспекі, дзяржаўнага кіравання і будаўніцтва, навукова-тэхнічнага, інавацыйнага развіцця, павышэння эфектыўнасці назапашвання капіталу, фондаў і інтэнсіфікацыі грамадскай вытворчасці, методыкі ўстойлівага развіцця ў рэгіянальна-галіновым аспекце.

Аўтар больш за 500 навуковых прац, у тым ліку 33 манаграфій.

1950 год. Нарадзіўся Сямён Домаш

Беларускі апазіцыйны палітык.

Скончыў Бабруйскі аўтатранспартны тэхнікум, Вышэйшую партшколу, Беларускі дзяржаўны інстытут народнай гаспадаркі.

Працаваў дырэктарам аўтабазы, аўтакамбіната г. Гродна, у Гродзенскім гаркаме КПБ, старшынёй выканкама і гарадскога Савета дэпутатаў г. Ліды, г. Гродна, Гродзенскага аблвыканкама і абласнога Савета дэпутатаў.

Дэпутат Вярхоўнага Савета 12-га і 13-га скліканняў. Падчас лістападаўскага рэферэндуму 1996 года выступіў супраць палітыкі А. Лукашэнкі, падпісаў заяву аб імпічменце прэзідэнту. 

Пасля паражэння апазіцыі вярнуўся ў Гродна: быў віцэ-прэзідэнтам Беларускай праваабарончай канвенцыі, у Кардынацыйнай радзе дэмакратычных сіл прадстаўляў Гродзенскую вобласць, з’яўляўся старшынёй Кардынацыйнага Камітэта «Гродзенская Ініцыятыва». З ініцыятывы Дораша і пры яго актыўным удзеле ў маі 2000 г. створана Кардынацыйная Рада «Рэгіянальная Беларусь». Падпісант Хартыі’97.

Удзельнік сустрэчы прэзідэнта ЗША Біла Клінтана з кіраўніцтвам Вярхоўнага Савета Беларусі.

У 2001 годзе вылучаўся кандыдатам у Прэзідэнты Беларусі, але зняў сваю кандыдатуру на карысць Ул. Ганчарыка.

Памёр за рулём аўтамабіля 9 лютага 2019 года.

1946 год. Памёр ад катаванняў у Бутырскай турме Фабіян Абрантовіч

Беларускі рэлігійны і грамадскі дзеяч, каталіцкі святар, прыхільнік беларусізацыі касцёла.

Рэктар Мінскай духоўнай каталіцкай семінарыі. 

Адзін з ідэолагаў і заснавальнікаў беларускага хрысціянскага руху XX стагоддзя, тэарэтык і практык беларускага ўніяцтва.

1950 год. Памёр Юзаф Ядкоўскі. 

Беларускі краязнавец, заснавальнік гісторыка-археалагічнага музея ў Гродне.

У 1910-1914 гадах падарожнічаў па Віленскай, Гродзенскай і Мінскай губернях, рабіў раскопкі, у тым ліку ў Міры.

Стварыў  музей у Гродне (зараз гісторыка-археалагічны музей) і ўзначальваў яго ў 1922-1936 гадах.

Вёў раскопкі ў Ваўкавыску (1925), даследаваў княжацкі храм, Верхнюю і Ніжнюю цэрквы на тэрыторыі Старога замка ў Гродне.

Аўтар прац «Гродна», «Гарадзішча Ваўкавыска»), «Раннесярэдневяковае Гродна ў святле археалагічных раскопак у Гродзенскім Старым каралеўскім замку ў 1932 і 1933 гг.», «Абарончы храм на Каложы ў Гродне».

Засталася нявыдадзенай яго шматтомная праца «Польскія рэліквіі ў Расіі».

Памёр 2 студзеня 1950 года

 

1952 год. У п. Міжрэчча Клічаўскага раёна нарадзіўся Іван Пірожнік. 

Беларускі географ, прафесар, доктар габілітаваны, доктар геаграфічных навук.

Працаваў дэканам геаграфічнага факультэта, загадчыкам кафедры эканамічнай геаграфіі замежных краін БДУ.

Даследчык пытанняў сацыяльна-эканамічнай, рэкрэацыйнай геаграфіі, тэрытарыяльнай арганізацыі турысцкага абслугоўвання.

Працаваў прафесарам Люблянскага, Сілезскага, Кракаўскага ўніверсітэтаў, Акадэміі Паморскай (Польшча).

1986 год. Памёр Уладзімір Тарасевіч

Каталіцкі святар-бенедыкцінец, беларускі царкоўны дзеяч, біскуп, апостальскі візітатар для беларусаў-католікаў на Захадзе. Доктар багаслоўя.

Напярэдадні Другой сусветнай вайны пераехаў у ЗША.

У 1958-1986 гадах узначальваў беларускую ўніяцкую парафію Хрыста Спаса ў Чыкага. Архімандрыт. Епіскап каталіцкай царквы ўсходняга абраду, адначасова Папам Рымскім прызначаны на пасаду апостальскага візітатара для беларусаў-католікаў заходняга і ўсходняга абрадаў на эміграцыі.

Адзін з заснавальнікаў уніяцкага англа-рускамоўнага часопіса «Церковный голос», выдаваў бюлетэні «Праўда», «Да злучэння».

Памёр 2 снежня 1986 года. Пахаваны на могілках бенедыкцінскага кляштара Св. Пракопа ў Лайле, штат Ілінойс.

1989 год. Памёр ураджэнец Брэста Ілля Мазурук

Савецкі палярны лётчык, Герой Савецкага Саюза, генерал-маёр авіяцыі. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР (1937-1950).

Удзельнічаў у ваенных аперацыях супраць басмачоў у Сярэдняй Азіі, служыў на Далёкім Усходзе, удзельнік будаўніцтва Камсамольска-на-Амуры, начальнік Упраўлення палярнай авіяцыі Галоўпаўночмарпуці, удзельнічаў у высадцы першай дрэйфуючай навуковай станцыі “Паўночны полюс-1”. 

Удзельнік савецка-фінскай, Вялікай Айчыннай войн. Быў камандзірам 1-й перагоначнай авіяцыйнай дывізіі Авіяцыі далёкага дзеяння, кіраваў перагоначнай трасай з Аляскі ў СССР для паставак па ленд-лізе амерыканскіх самалётаў.

Пасля вайны працаваў намеснікам начальніка Навукова-выпрабавальнага інстытута, начальнікам лётнай інспекцыі – намеснікам начальніка Упраўлення палярнай авіяцыі Галоўпаўночмарпуці, удзельнікам паветранай высокашыротнай экспедыцыі «Поўнач-5».

У сакавіку 1957 года разам з лётчыкам А. Паляковым упершыню ажыццявіў пасадку самалёта Ан-2 на вяршыню айсберга ў Антарктыдзе.

Памёр 2 студзеня 1989 года і пахаваны на Траекураўскіх могілках Масквы.

2019 год. Памёр Юры Туронак. 

Беларускі дзеяч і гісторык. Працаваў і жыў у Польшчы. Доктар гісторыі (тэма «Беларусь пад нямецкай акупацыяй»).

Браў актыўны ўдзел у беларускім руху ў Польшчы. Адзін з арганізатараў і старшыня праўлення Варшаўскага аддзела Беларускага грамадска-культурнага таварыства, старшыня Навуковага гуртка таварыства.

Аўтар кніг «Беларускае школьніцтва на Беласточчыне», «Беларуская кніга ў Другой Рэчы Паспалітай», «Беларуская кніга пад нямецкім кантролем», «Вацлаў Іваноўскі і адраджэнне Беларусі», зборніка «Мадэрная гісторыя Беларусі».

Пасмяротна ўзнагароджаны медалём 100 гадоў БНР Рады БНР.

У Магілёве адкрылі Віцебскі тупік і ў ім адразу захрасла машына – фота

“Вішу на днішчы. – напісаў у Тэлеграм-канале “Флудилка ДПС Могилёв ГАИ” карыстальнік Ігар – Легкавая не кранае з месца нават.”

Дарога праз Віцебскі тупік злучае Першамайскую вуліцу і праспект Міра праз пасёлак Дачны. Яна зручная для трафіка паміж гэтымі магістралямі, бо без гэтага шляху аўтамабілістам прыходзіцца ездзіць праз цэнтр горада, каб трапіць з паўночных мікрараёнаў Магілёва ў заходнія. Пуцеправод быў зачынены ў сувязі з будаўніцтвам новага мікрараёна, пра які пісалі mogilev.media. Перад самым Новым годам Віцебскі тупік адкрылі для руху але лепш бы пакуль не адкрывалі, як бачым.

Фота: Флудилка ДПС Могилёв ГАИ

Студзень 2023 года ў Магілёўскай вобласці – доўгатэрміновы прагноз, народныя прыкметы

У старабеларускай мове месяц назваўся стычень (як і ў польскай –  Styczeń) пры гэтым славянская назва выкарыстоўвалася побач з лацінскай формай генвар. У выданнях Ф. Скарыны даецца народная назва студзеня – стычень, таксама яна ўпамінаецца ў «Храналогіі» Андрэя Рымшы (1581). 

Слова студень выкарыстоўвалася ў старабеларускіх тэкстах у значэнні «холад».

Назва, ужываная ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, узнікла ў асяроддзі газеты «Наша ніва» і набыла больш-менш канчатковую форму ў 1912 годзе, калі ў календары «Нашай нівы» былі пададзены прапанаваныя назвы месяцаў з тлумачэннямі. 

Паслядоўна ў «Нашай ніве» ўжываліся такія варыянты назвы: у 1907 – январ (стычань), у 1908 – стычань, у 1909 – январ, у 1910-1912 – студзень (январ); далей – студзень бо дужа сцюдзёна»).

Іахім фон Зандрарт, Студзень, 1642.

“Студзень – году пачатак, зіме сярэдзіна”.

За гэты месяц паўдзённая вышыня сонца павышаецца на 8º (на 22 студзеня), амаль на 1,5 гадзіны павялічваеца дзень, але гэта недастаткова, каб паўплываць на тэмпературу паветра ў бок яе павышэння, – піша П. Лярскі ў кнізе “Прырода Магілёўскай вобласці” (2005).

У студзені сярэдняя шматгадовая тэмпература паветра ніжэйшая за снежаньскую толькі на 1ºС, у межах вобласці вагаецца ад -8,3º у Горках да -6,8ºС у Бабруйску. У Магілёве яна складае -7,6ºС.

Самая халодная трэцяя дэкада студзеня – на 1ºС ніжэй за пачатак месяца. Адзін раз на 4 гады сярэдняя тэмпература паветра ў студзені ніжэйшай за -10º, адзін раз на 20 гадоў -13ºС і ніжэй.

Студзень 1987 года стаў самым халодным за ўсю гісторыю метэаназіранняў з паказчыкам – 17,1ºС (у 1950 годзе -15ºС). А рэкорд цяпла пабіў студзень 1989 года, -0,6º (да гэтага быў рэкорд 1925 года  -0,9ºС).

Глыбокія і доўгія адлігі пад уплывам марскога умеранага паветра, калі тэрмометр паказвае +3 +5ºС у студзені на тэрыторыі Магілёўшчыны не такія ўжо і рэдкія. 11 студзеня 2005 года у Магілёве фіксаваўся рэкорд +9,8º С.

У студзені нас турбуе і Арктыка. Арктычныя паветраныя масы часта прыносяць “калядныя маразы” – у канцв другой, пачатку трэцяй дэкады. 

17 студзеня 1940 года быў пастаўлены рэкорд абсалютнай мінімальнай тэмпературы ў Магілёве -37,3º. Былі пастаўлены рэкорды і ў іншых месцах: Горкі -39,5ºС, Касцюковічы -38,1ºС, Бабруйск і Прапойск (з 1945 года – Слаўгарад) -37,4ºС, Клічаў -37,0ºС. 

А вось на тэрыторыі Жорнаўскай лясной доследнай станцыі ў Асіповіцкім раёне слупок тэрмометра ўвогуле ўпаў да адзнакі -41ºС – самая нізкая з калі-небудзь адзначаных у Магілёўскай вобласці. Ад такіх марозаў поўнасцю загінулі граб і арэшнік.

У студзені менш за ўсё адліг.  Дзён без адліг у Бабруйску – 21, Горках – 24.

За месяц у сярэднім выпадае ападкаў 40-45 мм. У 1915 годзе ў Магілёве выпала іх рэкордная колькасць – 103 мм, а ў 1947 годзе толькі толькі 3 мм. Амаль рэкордным па ападках стаў і 2004 год – 99,7 мм.

Сярэдняя вышыня снегавога порыва на канец месяца складае 25-30 см, а вось снежны 2004 год даў у студзені вышыню – 60 см.

Пры вялікіх марозах у Магілёве глеба прамярзае да 130 см пры адсутнасці значнага покрыва снега.

Доўгатэрміновы прагноз на студзень 2023 года (можа спраўдзіцца на 30%) такі: 

Пасля адлігі на пачатку года, яшчэ магчыма адліга ў сярэдзіне месяца. У асноўным прагназуюцца тэмпературы паветра ўдзень ад -2 да -10ºС, уночы ад -5 да -13ºС, у самую халодную дэкаду студзеня начныя тэмпературы могуць скласці -10 -17ºС. Прагназуецца 2 дні ясных, 12 перменна ясных, 17 з воблачнасцю. 18 дзён будзе без ападкаў, 13 – з ападкамі, у тым ліку 4 – снег з дажджом.

Народныя прыкметы

Калі ў студзені дажджы – дабра не жджы.

Як студзень цёплы на лік, дык завідны сакавік.

Студзень пагодны – будзе год плодны.

Калі студзень добра марозіць, селянін лучынку паліць і дровы з лесу возіць.

Калі студзень імглісты – мокры год, калі халодны – позняя вясна і халоднае лета.

Студзень мяце – ліпень залье.

История “M.@rt-контакта” от Владимира Петровича – отдых, общение, знакомства и встречи…

Mogilev.media продолжает знакомить вас с воспоминаниями одного из организаторов, творческих вдохновителей блистательного театрального действия “M@rt-контакт”. От которого могилевчанам, похоже, только и остались – воспоминания. Субъективные заметки бывшего главного режиссера Могилевского областного драмтеатра Владимира Петровича мы нашли в его небольшом и уютном блоге, и с любезного разрешения автора решили опубликовать без изменений и с сохранением авторского стиля для наших уважаемых читателей. Предыдущий выпуск Субъективных заметок вы можете найти здесь

Часть 9

“M.@rt-контакт” Субъективные заметки.

То, что изложено ниже, моё видение ситуации и моя правда.

Отдых, общение, знакомства и встречи…

Фестиваль, это не только показ спектаклей, их обсуждение, посещение мастер-классов, но и общение, налаживание связей, встречи людей, которые не виделись десятилетиями. И для этого должно было быть место, куда после сыгранного спектакля могли пойти актёры, режиссёры, и другой театральный и околотеатральный люд. 

Таким местом в Могилёве был ночной клуб “CUBA” с радушным хозяином, нашим другом, любителем театра и артистов, Виталиком Озеровым.  “Кубу” любили, она была местом встреч, знакомств, общения, необязательного трёпа, расслабления после только-что сыгранного конкурсного спектакля. 

Иногда случалось, что в клубе встречались коллективы нескольких театров, из разных городов и стран. Находили друг друга однокурсники, коллеги, с которыми когда-то пересекались на театральных подмостках, ученики одного Мастера, но разных годов выпуска, или просто друзья друзей… 

И глядя на всё, ты понимал, что огромная, разношёрстная театральная семья, связанная общими интересами, мыслящая в одном направлении, неизлечимо больна Театром. И ещё приходило понимание, что эта часть фестиваля едва ли не самая важная, и что на неё отведено меньше всего времени. Трезво понимаю, что огромные коллективы с техническими службами, держать лишний день фестивалю очень затратно, но при этом выхолащивается вся прелесть участия в фестивале. Коллектив приехал, показал спектакль, (удача, если есть возможность остаться на обсуждении), и спешно уехал. При этом нет никакой, или очень-очень редкая возможность, посмотреть спектакли других театров. Сама идея фестиваля-праздника становится тогда несколько умозрительной. Потому очень нужна мощная спонсорская поддержка, с которой у нас “увы и ах”… 

Это не голословное утверждение. Есть пример Театрального фестиваля “Реальный театр” в Екатеринбурге. Не знаю механизмов их спонсирования, но 75-летие театра, совмещённое с проведением фестиваля, по прошествии лет очень ярко запечатлелось в памяти.

Отдельно хочется сказать несколько слов о Виталике Озерове, бывшем владельце ночного клуба “CUBA”. Этот человек любил театр, любил актёров, предлагал свою площадку под театральные постановки, придумывал креативные праздники с нашими актёрами, такие, как “Новый год” в мае месяце со Снегурочкой и Дедом морозом одетыми соответственно погоде, или вечер со Снежной Королевой, величественно восседающей на троне в самый разгар лета. Виталик не пропускал ни одной премьеры, некоторые спектакли смотрел по нескольку раз, и всегда приводил в театр своих друзей.

Мечта Виталика Озерова сбылась, когда в рамках фестиваля “M.art-контакт” в ночном клубе “CUBA” показали несколько интерактивных постановок словенского театра “KUD LJUD” и спектакль Cafe “Поглощение”, режиссёра Евгения Корняга.  А также на площадке клуба проходили небольшие сольные концерты могилевских музыкантов в поддержку форума.

В программе форума также предусматривались экскурсии по достопримечательностям города Могилёва. На это не всегда хватало времени, но тем не менее, некоторые добирались до Подникольского женского монастыря. Многие любили ходить пешком из гостиницы через площадь с “Звездочётом” и дальше, по “Большой садовой”, ныне “Ленинской”, шли к театру. Когда погода не капризничала, городу уделяли больше внимания, но это было довольно редко, стоял март иногда со снегом, а иногда с серой изморозью и пронизывающим ветром. 

На каком-то фестивале на такую погоду “нарвался” польский уличный театр. Хоть у них и было написано в райдере, что погода для их выступления не помеха, тот день они скорее всего запомнят надолго. Их выступление проходило на “Площади Славы”, стояла минусовая температура с порывистым пронизывающим всё и вся ветром. Женщины выступали в трико и лёгких платьях, мужчины в кожаных жилетках на голое тело. Спектакль был ярок, талантливо исполнен, но сюжет не запомнился, так как не покидала мысль, как они это всё выдерживают? 

Зрителей, а их было человек сто, едва спасала зимняя и демисезонная одежда. Парни прикрывали собой девушек, а “одиночки” искали место, где ветер был менее силён.

Так что март был всегда непредсказуем, и от его настроения складывалась “культурная программа” прибывших на фестиваль.

Но это был бонус от природы, который мог быть, или не быть, ведь главное происходило на театральных подмостках.

А на них царил праздник, под названием ТЕАТР!

Магілёвец увайшоў у сотню лепшых аверлокераў – разгоншчыкаў камп’ютараў – у свеце

Аверклокер і энтузіяст Максім з Магілёва ўвайшоў у топ-100 вынікаў у бенчмарку 3DMark CPU Profile і заняў там 92-е месца сярод лепшых аверклокераў свету – паведамляе Onliner.

Дзякуючы тонкай наладцы сістэмы і разгону яму ўдалося атрымаць вынік 19 541 бал, які адпавядае 92-му месцу ў агульнасусветным заліку.

Аверклокінг (ад англ. overclocking) – гэта павышэнне хуткадзейнасці кампанентаў кампутара за кошт эксплуатацыі іх у фарсіраваных, няштатных рэжымах працы.

– Трапленне ў залу славы 3DMark або Hall of Fame ускладнялася тым, што там дамінуюць 64-ядзерныя працэсары AMD Ryzen Threadripper PRO 5995WX, заснаваныя на мікраархітэктуры Zen 3, і 64-ядзерныя працэсары AMD Ryzen Threadripper 3990X. 32-ядзерныя працэсары AMD. Аднак, дзякуючы здольнасцям працэсараў Intel добра разганяцца і навыкам разгону, 28-ядзерны Super HEDT у маіх руках змог пакінуць ззаду чыпы AMD – распавёў выданню Максім.

Фота ілюстрацыйнае

Бабруйчанка выйграла 30 000 рублёў на Каляды набыўшы слоік кавы

Галіна з Бабруйска паўдзельнічала ў рэкламнай гульні сетцы крам “Санта” і выйграла прыстойны прыз з восьмай спробы, купіўшы Jacobs Coffee.

Жыхарка Бабруйска, як паведамляе bobr.by, стала ўладальнікам грашовага суперпрыза ў рэкламнай гульні “Час гуляць! Час перамагчы! ” ад “Санта”. Яна ўдзельнічала ў рэкламнай гульні з пачатку года, але ўдача стабільна праходзіла міма. А вось слоік Jacobs Coffee ў восьмым раўндзе аказаўся шчаслівым.

– Для нас сімвалічна, што пераможца жыве ў Бабруйску. У гэтым горадзе наша сетка даволі папулярная. Па колькасці крам “Санта” Бабруйск – першы ў рэгіёне. Ён нават наперадзе рэгіянальнага цэнтра, Магілёва. Любы пакупнік можа прыняць удзел у гульні. Прызавыя розыгрышы адбываюцца кожны дзень. – адзначыў прадстаўнік сеткі “Санта”.

Гульня праходзіць у крамах па ўсёй Беларусі. У галоўным розыгрышы маецца яшчэ больш уражлівыя прызы – дзве кватэры ў Мінску.

Фота: bobr.by

Экскурсія для моладзі ў СІЗА – калядны падарунак ад пракурораў

Пракуратура Магілёўскай вобласці развівае новы від турэмна-экстрэмальнага турызму для падлеткаў.

Днямі вось так арыгінальна вырашылі павіншаваць падлеткаў з Калядамі ў Асіповічах. Як паведаміла газета «Асіповіцкі край», падлеткі з Асіповічаў, якія знаходзяцца на ўліку, сустрэліся з прадстаўнікамі пракуратуры і наведалі магілёўскі следчы ізалятар.

Напачатку школьнікі горада і раёна, якія знаходзяцца на розных відах уліку, сустрэліся з прадстаўнікамі пракуратуры і структур, якія працуюць з непаўналетнімі, а пасля наведалі СІЗА-5 Магілёва.

Сустрэча прайшла ў аддзеле па адукацыі і мела прафілактычны характар. Навучэнцам расказалі аб росце злачыннасці сярод падлеткаў, растлумачылі адказнасць за адміністрацыйныя і крымінальныя правапарушэнні і адзначылі, што пракурор раёна санкцыянаваў узяцце пад варту 5 непаўналетніх. Таксама падлеткаў падрыхтавалі да атрымання інфармацыі ў следчым ізалятары.

Практыка знаёмства з жыццём за кратамі распаўсюджаная ў дэмакратычных краінах. Але беларуская сістэма ўтрымання злачынцаў мала падобная на санаторныя ўмовы скандынаўскіх турэмных устаноў. 

Аўтару даводзілася бачыць фанабэрыстага самаўпэўненага юнака, які пасля экскурсіі ў спецыяльнае вучылішча на каленях маліў свайго класнага кіраўніка не адпраўляць яго ў калонію. Што жудаснага ён там пабачыў? Цяжка адказаць пэўна, але найхутчэй – нічога прыемнага.

Патрабуе асобнага вывучэння ўплыў на яшчэ неакрэплую псіхіку падлеткаў такіх экскурсаў. З аднаго боку гэта рэальная прафілактыка, а з іншага – не вядома як малюнак жорсткіх беларускіх умоў утрымання затрыманых скажацца на псіхіцы маладых людзей. Якія сны ім будуць сніцца? 

Нягледзячы на спрэчнасць такіх метадаў выхавання, магілёўская пракуратура пачала эксперымент па развіццю турэмнага турызму для моладзі.  

Фота: «Асіповіцкі край».

Самы вялізны Зайка-2023 павіншаваў жыхароў мікразоны ў Магілёве – людзі самі зладзілі дзеткам свята

Жыхары кааператыўных дамоў на Саломенцы самі арганізавалі дзецям атмасфернае навагодняе свята з удзелам двухмятровага Зайца – сімвала 2023 года.

За дзень да заканчэння каляндарнага года вясёлае і кранальнае свята для дзетак адбылося ў дварах вуліцы Каштанавая. Дзеці і дарослыя вадзілі карагоды, танчылі, упрошвалі бабу Ягу расчараваць Дзеда Мароза і паклікаць Новы Год.

Пастаноўка казкі “Марозка” стала нечаканым і вельмі прыемным падарункам для жыхароў мікрараёна. У адрозненні ад афіцыйных святкаванняў у цэнтры горада тут усё прайшло па сямейнаму. Усім хапіла ўвагі казачных герояў і іх цяпла. 

Данілка (11 гадоў): “Я быў на навагоднім свяце ў Палацы піянераў. Там было больш эфектаў, але была простая пастаноўка. А тут лепш! Тут мы самі ігралі і танцавалі з жывымі лялькамі!”  

Арганізавалі свята самі жыхары кааператыўных дамоў мікразоны, якія нанялі аніматараў. Артысты дзейнічалі раскавана і нязмушана, завялі публіку і атрымалі заслужаную падзяку. 

Але лепш самім паглядзець фрагмент відэа замалёўкі. Прыемнага прагляду і добрага навагодняга настрою! 

Фота, відэа: mogilev.media

Геннадий Головчик – часы не идут уже два года

Вышло интервью легендарного могилевского мастера. 

“Время – деньги, время лечит, время не ждет” – ролик под таким названием появился на Youtube-канале проекта “Правая Дубравенка”, который запланировал серию интервью-историй с замечательными жителями города Могилева. Первый гость проекта – легендарный могилевский часовщик Геннадий Головчик”.

Часы на Театральной площади в Могилеве не идут уже почти два года. После увольнения из “Музея истории Могилева” в Ратуше, часовщик Геннадий Головчик потерял должность распорядителя на городских башенных часах. 

История о том, как он стал часовщиком, воспоминания о тридцати годах работы на башенных часах на Театральной площади – в видео.

Роўна 80 гадоў таму загінуў Цярохін, які збіў таранам два “Юнкерса” над Магілёвам за адзін бой

Праслаўлены, ён так і не стаў Героем Савецкага Саюза. Яго імем названа вуліца ў магілёўскім Задняпроўі, а таксама яму прысвечаны верш Канстанціна Сіманава.

Мікалай Цярохін увайшоў у гісторыю Другой Сусветнай вайны, як адзін з двух савецкіх лётчыкаў (разам з А. Хлабыставым), якія тройчы ўчынілі паветраны таран. Але Цярохіну удалося пратараніць два самалёты за адзін бой у небе над Магілёвам.

20 ліпеня 1942 года камандуючы авіяцыяй 52-й арміі паслаў у Маскву прадстаўленне на маёра Цярохіна Мікалая Васільевіча, дзе значылася, што лётчык “варты вышэйшай урадавай узнагароды звання “Героя Савецкага Саюза” і, у адпаведнасці з указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета Саюза ССР ад 20 мая 1942 года, ордэна “Айчыннай вайны 1-й ступені”.

Але маёр М. Цярохін не атрымаў звання Героя ні летам 1942 года, ні пасля сваёй гібелі ў паветраным баі 30 снежня 1942 года.

Пры абароне Магілёва, 10 ліпеня 1941 года, старшы лейтэнант Мікалай Цярохін камандаваў звяном у 161-м знішчальным авіяцыйным палку 43-й знішчальнай авіядывізіі Заходняга фронту.

У гэты дзень ён у паветраным баі збіў адразу 3 варожыя самалёты, у тым ліку два таранам. За гэты бой ён быў узнагароджаны вышэйшым у СССР ордэнам Леніна.

Узгадвае адзін з непасрэдных сведкаў гэтага подзвігу, Герой Савецкага Саюза Міхаіл Дзевятаеў:

“У тую ліпеньскую раннюю раніцу адбыўся памятны няроўны бой над Магілёвам, удзельнікам якога аказаўся і я…

Калі накацілася хваля бамбавікоў, на аэрадроме было толькі 3 звяна… Камандзір звяна старшы лейтэнант Цярохін павёў сваіх лётчыкаў проста на галаўное звяно бамбавікоў. Напярэдадні ён ужо збіў “Юнкерс”. Цяпер яму не шанцавала: бліжэйшы да яго бамбёр, які Цярохін паліваў агнём сваіх кулямётаў, не гарэў. Растраціўшы боезапас, лётчык вырашыў тараніць ворага, не даць яму сысці. Ён падышоў да “Юнкерса” ушчыльную і шрубай свайго І-16 секануў яму хваставое апярэнне. Нямецкі бамбавік перайшоў у некіравальнае падзенне.

Вось тут – тое і здарылася тое, што можна ўбачыць раз у жыцці. “Юнкерсы” ішлі вельмі шчыльна. Пратаранены Цярохіным бамбавік ударыў крылом свайго вядучага. Той рэзка адвярнуў налева і сутыкнуўся з левым… Так на маіх вачах усё галаўное звяно Ju-88 і павалілася на зямлю…”

Бой Мікалая Цярохіна на гэтым не скончыўся. Ён спускаўся на парашуце ў асяроддзі збітых ім нямецкіх лётчыкаў, якія таксама прызямляліся на парашутах. Экіпаж аднаго з “Юнкёрсаў” страляў у нашага лётчыка з пісталетаў. Цярохін адстрэльваўся. Прызямліліся яны на полі, за некалькі кіламетраў ад аэрадрома. Да месца прызямлення падаспелі калгаснікі. Яны абяззброілі немцаў і звязалі ўсіх адной вяроўкай, канец якой далі ў рукі Цярохіну. Так ён і з’явіўся на камандны пункт дывізіі – з пісталетам у адной руцэ і з вяроўкай, якой былі злучаны палонныя немцы – у другой”.

Неўзабаве пасля бою, у палку пабываў Канстанцін Сіманаў. У выніку размовы з адважным лётчыкам у блакноце пісьменніка з’явіўся наступны запіс:

“Старшы лейтэнант Цярохін. Спачатку збіў аднаго “Юнкерса”. Выйшлі ўсе патроны. Тараніў другога “Юнкерса” плоскасцю па хвасце. Паламаў толькі кансоль. Трэцяга “Юнкерса” ўдарыў маторам у хвост. У яго, калі выкідваўся з парашутам, ірваная рана , разбіты моцна твар…”.

Сіманаў выказаў сваё захапленне мужнасцю пілота ў баладзе “Сакрэт перамогі”, своеасаблівым паэтычным апісанні паветранага тарана.

Мікалай Цярохін нарадзіўся ў 1916 годзе ў вёсцы Чардынь Пензенскай вобласці. Загінуў 30 снежня 1942 года. Пахаваны ў г. Валдай Наўгародскай вобласці.