Сённяшні двухпавярховы будынак, што знаходзіцца каля раённага ваенкамату ў Крычаве, колісь быў аднапавярховай плябаніяй.
Пасля разбурэння каталіцкага храма Беззаганнага Зачацця Дзевы Марыі ў 1930-х гадах бальшавікамі, плябанію, якая адносілася да касцёла, вырашылі не руйнаваць, а перабудавалі.
Пасля перабудовы былая плябанія стала двухпавярховым будынкам, у якім у пасляваенныя часы знаходзіўся мясцовы паштамт. У ім з тыльнага боку размяшчалася прыбудова з белай цэглы, якая несла функцыю кацельні, што ацяпляла памяшканні будынка для працаўнікоў пошты.
Будынак плябаніі-пошты стаяў закінуты з 1990-х, бо пасля знікнення СССР паштамт
хутка знік тут. У пачатку 2010-х гг. будынак былой плябаніі быў выкуплены мясцовым
прадпрымальнікам, у ім пачаліся будаўнічыя работы: пафарбаваныя сцены, пастаўленыя шклопакеты, аднак далей справа не пайшла. Пэўны час часткова адрамантаваны будынак выкарыстоўваўся нават як інтэрнат для часовых рабочых, што працавалі на будоўлі новага цэментавага завода каля Крычава.
У 2021 годзе у двухпавярховым будынку быў адчынены адукацыйны цэнтр “Sunshine”, дзе рыхтавалі выпускнікоў школ да цэнтралізаванага тэсціравання і міжнародным іспытам. Аднак літаральна праз поўгады цэнтр перастаў працаваць, а будынак плябаніі зноў застаўся пустым.
Значна горш на сённяшні дзень выглядае прыбудова з белай цэглы, у якой некалі знаходзілася кацельная паштамта: вокны выбіты, дзвярэй няма. Тэрыторыя былой кацельнай ужо шмат год закінутая. І гэта нягледзячы на тое, што будынак знаходзіцца ў гістарычным цэнтры горада.
1581 год. Пінск атрымаў герб«у чырвоным полі шчыта залаты лук са стралой і нацягнутай цецівой».
Пінск – сталіца Палесся, тут знаходзяцца 44 значных гістарычна-культурных помніка і жыве 125 000 чалавек. Вядомы з 1097 года. Быў цэнтрам княства, вобласці (1939-1954), меў Магдэбурсгскае права.
А. Блок параўноўваў яго з Кіцеж-градам. Тут заснавана першая ў Беларусі аптэка (1561).
Буйны транспартны вузел, рачны порт. Працуюць важныя прамысловыя прадпрыемствы: адзіны ў Беларусі суднабудаўніча–суднарамонтны завод (тут пабудаваны цеплаход “Магілёў”), “Кузлітмаш”, “Амкадор-Пінск”, хімкамбінат, “Пінскдрэў” і іншыя. Дзейнічаюць Палескі драматычны тэатр, Музей Беларускага Палесся, Палескі ўніверсітэт, вышэйшая духоўная семінарыя імя Святога Тамаша Аквінскага.
1591 год. Мінск атрымаў герб “небаўзяцце панныМарыі».
Да 29 ліпеня 1939 года меў назву Менск. Вядомы з 1067 года. Сталіца Беларусі (з 8 студзеня 1919 года), двухмільённы горад, самы вялікі прамысловы, навуковы, культурна-грамадскі, спартыўна-турыстычны цэнтр краіны.
1888 год. Нарадзіўся Язэп Каранеўскі.
Беларускі дзяржаўны дзеяч, педагог, другі рэктар БДУ (1929-1931). Правадзейны сябра Інбелкульта.
Працаваў у Менскім настаўніцкім інстытуце, у грамадска-палітычнай арганізацыі «Маладая Беларусь», школьным інспектарам і выкладчыкам геаграфіі ў Менскай беларускай гімназіі, намеснікам наркама асветы, дырэктарам педтэхнікума. Займаўся арганізацыяй БДУ, праваднік масавай беларусізацыі.
У 1931 годзе пераехаў у Маскву. 15 ліпеня 1937 года арыштаваны НКУС і перавезены ў Менск. 28 кастрычніка прыгавораны да вышэйшай меры пакарання і на другі дзень расстраляны.
1906 год. Нарадзіўся Язэп Малецкі.
Беларускі грамадскі дзеяч, рэдактар і выдавец, урач.
Скончыў Віленскі ўніверсітэт. Прымаў удзел у беларускім культурным і нацыянальным руху. Пад час вайны працаваў у Віленскім беларускім камітэце ў Гродна, кіраваў медыцынскай школай у Баранавічах, быў намеснікам прэзідэнта Беларускай Цэнтральнай Рады.
У Германіі арганізаваў «Аб’яднанне беларускіх лекараў на чужыне», рэдагаваў часопіс «Медычная думка». У Аўстраліі быў старшынёй Беларускага аб’яднання ў Новым Паўднёвым Уэльсе, удзельнікам выдання месячніка «Новае жыццё ў Сіднэі», дырэктарам Беларускага культурна-грамадскага клуба ў Сіднэі, старшынёй аўстралійскага сектара Рады БНР, Федэральнай рады беларускіх арганізацый у Аўстраліі.
Аўтар мемуараў «Пад знакам Пагоні», медыцынскіх публіцыстычных артыкулаў.
Памёр 6 чэрвеня 1982 года ў Сіднэі.
1936 год. Заснавана добраахвотнае спартыўнае таварыства “Лакаматыў”.
Мэта – паўсядзённая праца па аздараўленні чыгуначнікаў і членаў іх сем’яў.
Пры старшыні “Лакаматыва” Беларускай чыгункі Вікенціі Раманоўскім (1964-1994) было створана 12 дзіцяча-юнацкіх спартыўных школ – больш, чым на Маскоўскай і Кастрычніцкай магістралях.
Больш за 32 выхаванцы таварыства сталі чэмпіёнамі і прызёрамі СССР, Еўропы, свету і Алімпійскіх гульняў. Сярод іх такія вядомыя спартсмены, як М. Кіраў, Н. Марыненка, С. Блоцкі, А. Бліняеў, М. Дамаросаў, А. Неўскі, І. Сумнікаў.
У 1994 годзе “Лакаматыў” стаў Дарожным фізкультурна-спартыўным камбінатам, у 2014 годзе ў кожным аддзяленні чыгункі былі створаны культурна-спартыўныя цэнтры (у Гомелі – Культурна-спартыўны комплекс).
Вялікі ўклад у развіццё спорту ўнеслі спартсмены Магілёўскага аддзялення чыгункі Таццяна Жукава і Валерый Палаўчэня.
Заўзятарам вядомая хакейная дружына «Лакаматыў-Орша».
Спарткомлексы «Лакаматыва» працуюць на ўсіх чыгуначных вузлах, у тым ліку ў Крычаве, Бабруйску, Магілёве, Асіповічах.
Культурна-спартыўны цэнтр “Лакаматыў”, Магілёў
1941 год. Нарадзіўся Уладзімір Мулявін.
Беларускі артыст, спявак, кампазітар, народны артыст БССР і СССР, Заслужаны дзеяч культуры Польшчы, заснавальнік і мастацкі кіраўнік ансамбля «Песняры».
Працаваў у Беларускай дзяржаўнай філармоніі, у ансамблі Беларускай ваеннай акругі. Стварыў ВІА «Лявоны» (1968), які ў 1970 годзе змяніў назву на «Песняры».
У 1976 годзе гастраляваў з «Песнярамі» у ЗША разам з амерыканскай кантры-групай «Нью Крысці Мінстрэлс».
У яго творчай дзейнасці своеасаблівае выканальніцкае майстэрства спалучалася з глыбокім веданнем народнай песеннай творчасці, захаваннем і ўзбагачэннем яе лепшых традыцый. Аўтар шматлікіх апрацовак беларускіх народных песень, якія вызначылі стыль і творчую накіраванасць ансамбля, арганічна спалучаюць стылістыку беларускай народнай песеннасці і эстраднай музыкі.
Узнагароджаны медалём і ордэнам Францыска Скарыны.
14 мая 2002 года трапіў у аўтакатастрофу, 26 студзеня 2003 года памёр у Маскве ў шпіталі імя Бурдэнкі.
1959 год. Нарадзілася Вераніка Чаркасава.
Беларуская журналістка.
Працавала на беларускім тэлебачанні, у газеце «Голас Радзімы», у незалежных выданнях: «Имя», «Белорусская деловая газета», «Наша Свабода», «БелГазета», «Салідарнасць».
Праводзіла журналісцкія даследаванні, пісала на сацыяльныя тэмы, напісала некалькі артыкулаў на тэму незаконнага гандлю зброяй паміж Беларуссю і Іракам.
Займалася дакументалістыкай. Самыя знакамітыя дакументальныя фільмы — пра М. Багдановіча, С. Мяржынскага, А. Чаркасава. Пэўны час працавала над праграмай «Крок».
20 кастрычніка 2004 года была забітая ва ўласнай кватэры ў Мінску. Забойца нанёс каля 20 нажавых удараў.
Праходзіў з 12 па 19 студзеня. Паводле яго дадзеных у БССР жыло 10 200 200 чалавек.
Насельніцтва Магілёўскай вобласці склала 1 297 800 чалавек, па асобных гарадах (тысяч чалавек):
Асіповічы – 34,0,
Бялынічы – 6,6,
Бабруйск – 221,0,
Быхаў – 20,0,
Глуск – 8,6,
Дрыбін – 1,5,
Касцюковічы – 13,2,
Кіраўск – 6,7,
Клімавічы – 18,0,
Клічаў – 7,8,
Краснаполле – 6,9,
Круглае – 7,0,
Крычаў – 33,0,
Магілёў – 359,0,
Мсціслаў – 12,0,
Слаўгарад – 7,2,
Хоцімск -7,7,
Чавусы – 12,5,
Чэрыкаў – 7,7,
Шклоў – 15,0.
2000 год. Памёр Яўген Глебаў.
Беларускі кампазітар, дырыжор, педагог. Народны артыст БССР і СССР.
Кіраўнік эстрадна-сімфанічнага аркестра Дзяржтэлерадыё БССР, музычны рэдактар «Беларусьфільм», прафесар Беларускай дзяржаўнай кансерваторыі.
Аўтар шмтлікіх сімфоній, балетаў, музыкі да 32 фільмаў і 40 спектакляў. Яго опера «Майстар і Маргарыта» – класіка беларускай музычнай літаратуры.
Падрыхтаваў больш за 40 вучняў, сярод якіх Л. Захлеўны, Я. Паплаўская, В. Раінчык, Э. Ханок.
Па ўспамінах В. Быкава, Глебаў доўга супраціўляўся ўступленню у КПСС, а пры прыёме не змог адказаць, у якім годзе была Кастрычніцкая рэвалюцыя.
2002 год. Памёр Яўген Кулік.
Беларускі мастак, аўтар эталона гербу «Пагоня» ў якасці дзяржаўнага герба Беларусі ў 1991-1995 гадах.
Яго майстэрня, што знаходзілася ў Мінску насупраць будынка КДБ, стала ў 1960-я гады нацыянальным асяродкамі сталіцы і атрымала назву «На паддашку».
У станковых творах распрацоўваў тэмы гісторыі і культурнай спадчыны беларускага народа: серыі «Помнікі дойлідства Гродзеншчыны», «Славутыя дзеячы гісторыі і культуры Беларусі», малюнкаў рэканструкцый «Замкі Беларусі», паводле твораў У. Караткевіча, Янкі Купалы, «Паўстанне 1863 г. на Беларусі», трыпціх «Усяслаў Чарадзей, Ефрасіння Полацкая, Лазар Богша».
Займаўся і кніжнай графікай, аформіў дзясяткі кніжак, у тым ліку «Слова аб палку Ігаравым», «Песня пра зубра» Міколы Гусоўскага.
2011 год. Ліквідавана беларуская радыёстанцыя «Аўтарадыё».
Першая незалежная радыёстанцыя ў незалежнай Беларусі, працавала ў Мінску з 7 жніўня 1992 года.
Па меркаванню музычнага крытыка Зміцера Падбярэзскага, найбольш любімая сярод беларускіх FM-станцыяў.
Ратыравала беларускую музыку, у прыватнасці такія гурты, як «N.R.M.», «Крамбамбуля», «Ляпіс Трубяцкі» і «Neuro Dubel», лідараў хіт-парадаў «Тузін Гітоў». Вядомымі вядучымі перадач на радыёстанцыі былі А. Хаменка, З. Вайцюшкевіч, Маша Яр і іншыя.
У перыяд агітацыйнай кампаніі па выбарах прэзідэнта Беларусі ў 2010 годзе радыё траслявала матэрыялы апазіцыйных кандыдатаў у прэзідэнты А. Саннікава і У. Някляева.
2018 год. Памёр Расціслаў Жмойдзяк.
Беларускі географ і картограф, прафесар, заслужаны работнік народнай адукацыі. Член-карэспандэнт Міжнароднай акадэміі навук экалогіі і бяспекі жыццядзейнасці.
З 1961 года ў БДУ прайшоў шлях ад асістэнта да прафесара, дэкана геаграфічнага факультэта (1983–1998), загадчыка кафедры геадэзіі і картаграфіі (1980–2005). Распрацоўшчык праблем картаграфавання сельскагаспадарчай вытворчасці, дынамікі сельскага рассялення, сацыяльна-эканамічнага развіцця, экалагічнага картаграфавання.
Пад яго кіраўніцтвам выдадзены атласы: “Атлас БССР”, “Атлас Рэспублікі Беларусь”, “Геаграфія Беларусi”, “Атлас геаграфіі Беларусі”, насценныя навучальныя карты, суаўтар Нацыянальнага атласа Беларусі.
У чацвёртым квартале 2023 года плануецца пачаць будаўніцтва чатырохпалоснай дарогі ад абласнога цэнтра да раённага Чэрыкава. Пра гэта паведаміў старшыня Магілёўскага аблвыканкама Анатоль Ісачанка на сустрэчы з актывам рэгіёну.
Ён адзначыў, што зараз «вядзецца актыўная праца па яе праектаванні. Будзе прадоўжана рэканструкцыя моста цераз р.Сож у Чэрыкаве. Запланаваны і шэраг іншых мастоў і пуцеправодаў у абласным цэнтры, Бабруйску, Крычаве, Чавусах».
Планы пабудовы чатырохпалоснай дарога да Чэрыкава выклікае цікавасць, бо такой дарогі няма на такіх стратэгічных транспартных накірунках як Гомель-Віцебск, Магілёў-Бабруйск.
Адлегласць ад Магілёва да Чэрыкава 77 км. Чэрыкаў – малы горад на рацэ Сож, вядомы з 1460 года, з насельніцтвам меней за 8 000 чалавек і без значных прамысловых прадпрыемстваў.
Будаўніцтва любой дарогі можна толькі вітаць, а гэтая далей вядзе ў напрамках Крычаў – мяжа з Расійскай Федэрацыяй, Краснаполле-Касцюковічы, але пакуль незразумелым застаецца эканамічны сэнс магістралі., бо гэты накірунак не адносіцца да разраду напружаных па груза- і пасажыраперавозках.
Пасля публікацыі mogilev.media пра знішчэнне надпісу “Жыве Беларусь” у спальным раёне горада, а таксама пра тое, што побач пакінулі мацерны надпіс – адбылася рэакцыя мясцовых камунальных службаў.
Непрыстойны надпіс і іншыя графіці пад банэрам “Госэнергогазнадзор” на будынку траснфарматарнай падстанцыі ў жылым комплексе мікрараёна Камсамольскі, былі замазаны жоўтай фарбай.
Экагарадок упрыгожылі ёлкай, да якой мала хто дойдзе – побач ніхто не жыве, транспарт не ходзіць, пешкі не дабрацца.
У новаствораным экалагічным гарадку ў Крычаве ўсталявана натуральная ёлка для адзначэння навагодніх і калядных святаў. Гэтая гарадская прастора была створана нядаўна па асабістым даручэнні старшыні Крычаўскага райвыканкама Андрэя Седукова – пісалі mogilev.media. Паведамляецца, што зараз супрацоўнікі камунальных службаў расчысцілі ад снега пад’езд да экагарадка і тэрыторыю вакол альтанак, якія ўпрыгожаны навагоднімі ілюмінацыямі.
Падчас зімовых святаў у экалагічным гарадку плануецца правесці і некаторыя раённыя мерапрыемствы. Напрыклад, менавіта тут будуць арганізаваны афіцыйныя калядныя гулянні.
Наш каментар
Логікі ўпрыгажэння экалагічнага гарадка ў Крычаве мала, бо няшмат людзей захочуць там святкаваць хоць што-небудзь. Акультураная прастора размешчана далёка ад гарадскіх раёнаў Вакзала і Мікра, на амаль голай тэрыторыі, якую пастаянна абдувае з усіх бакоў вецер.
Больш за тое, дабрацца да экагарадка можна толькі на ўласным транспарце, бо ніводзін аўтобус ці маршрутка не спыняюцца каля экапрасторы. Пешкі таксама цяжка дабрацца па прычыне слабай расчысткі пешаходных дарожак і заваленых снегам абочын цэнтральнай дарогі.
На сённяшні момант на тэрыторыі Крычаўскага раёна пражываюць дзве самыя старыя жыхаркі раёна, якім споўнілася па 102 гады.
Адной з іх, Варвары Гаўрыленка, якая жыве ў самім Крычаве, тыдзень таму споўнілася роўна сто два гады. У гэты дзень яе віншавалі не толькі блізкія людзі, але і валанцёрская група “Клопат” раённага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Крычава.
Дарэчы, самай старай жыхарцы Беларусі сёлета споўнілася 118 год. Яе зваць Марыя Канановіч і жыве яна ў вёсцы Лістапады Валожынскага раёна Мінскай вобласці.
Нагадваем, што сярэдняя працягласць жыцця для жанчын у Беларусі на сённяшні дзень складае 78 год, а для мужчын толькі 64 гады.
Крычаўскі завод гумавых вырабаў, і адначасова філіял “Белшыны” стаў пераможцам тэндэра на пастаўку абутку на патрэбы вайскоўцаў. Прычым згодна тэндэру, замова складае ажно на 25 тысяч пар абутку.
Адзначым, што працы па тэндэру распачалі яшчэ 15 жніўня гэтага года, а да канца гэтага месяца павінна быць адгружана апошняя партыя абутку замоўцу. Прычым займалася вытворчасцю абутку ў Крычаве па лініі ПВХ на агрэгаце італьянскага паходжання «Дэльта III – 900» каля пятнаццаці чалавек.
Аднак да канца невядома, якім вайскоўцам робіцца абутак: беларускім ці расійскім. Улічваючы, што прадстаўнікі беларускай улады забяспечваюць усім неабходных (ад адзення да зброі) расійскае войска ва ўзброным канфлікце супраць Украіны, то, верагодна, абутак, які робіцца на Крычаўскім гумавым заводзе, таксама прызначаны ім.
Нагадаем, што ў ранейшы час на заводзе ўжо выпускалі боты для пажарнікаў са спецыяльнай вогнетрывалай гумай, а таксама рабіліся боты для шахцёраў з металізаванай насавой часткай.
Асноўная ж прадукцыя вытворчасці гумавых вырабаў філіяла ААТ “Белшына” ў Крычаве гэта боты і калошы рознай афарбоўкі і канфігурацыі, пантофлі, сандалі, а таксама разнастайны спартыўны абутак. Дарэчы, абутак з крычаўскага завода заўсёды славіўся якаснай прадукцыяй, што адзначалася граматамі і ўзнагародамі ад раённага да рэспубліканскага ўзроўняў.
Да канца 2022 года ў Крычаве з’явяцца парадку 30-40 новых камер відэаназірання. Натуральна, што мясцовая ўлада, а таксама прадстаўнікі Крычаўскага РАУС тлумачаць такія захады выключна забеспячэннем грамадскага парадку і дасягненнем высокага ўзроўню раскрыцця злачынстваў і іншых правапарушэнняў.
Насамрэч, як паказвае вопыт 2020 года, з дапамогай праграмы татальнага кантролю атрымліваецца не толькі папярэджваць і спыняць відавочныя злачынствы і парушэнне правілаў грамадскага парадку, але і выяўляць ды караць нязгодных з афіцыйным курсам уладаў.
Новыя камеры будуць усталяваны ў грамадскіх месцах, дзе збіраецца шмат людзей. Відэаздымка будзе весціся кругласутачна, дзякуючы чаму мясцовая міліцыя зможа аператыўна рэагаваць на правапарушэнні або здарэнні іншага парадку.
Больш за тое, у перспектыве плануецца, што пункт назірання будзе арганізаваны ў дзяжурнай частцы аддзела унутраных спраў. Гэты крок надасць магчымасць неадкладна рэагаваць супрацоўнікам міліцыі на любы інцыдэнт. Пры паступленні заяўкі на правапарушэнне або злачынства ў мясцовы аддзел міліцыі Крычава, можна будзе праглядзець відэазапіс напрацягу 30 дзён для выяўлення дадатковых фактаў.
Папярэдне супрацоўнікі Крычаўскага ЗУЭС Магілёўскага філіяла РУП «Белтэлекам» плануюць усталяваць па горадзе больш за 30 камер відэаназірання да пачатку новага года і яшчэ дваццаць чатыры камеры будуць усталяваны ў першае паўгоддзе 2023 года.
На сённяшні дзень у Крычаве ўжо ўсталявана парадку трыццаці камер відэаназірання, прычым размешчаны яны не толькі ў грамадскіх месцах, але і на жылых дамах у населеных гарадскіх кварталах.
На галоўным спаборніцтве пекараў Беларусі вырабы Крычаўскага хлебазавода чарговы раз атрымалі залатыя ўзнагароды. Гэта адбылося ў межах штогадовай Міжнароднай прадуктовай аптовай выстаўкі-кірмаша “Продэкспо”. Падчас выставы праводзіцца хлебны салон, у праграму якога ўваходзіць рэспубліканскі агляд якасці хлебабулачных і кандытэрскіх вырабаў “Смаката”.
Такая добрая тэндэнцыя адбываецца ўжо на працягу трох год запар. Прычым Крычаўскі філіял ААТ “Булачна-кандытарскай кампанія “Дамачай” прымае ўдзел у падобным конкурсе пекараў з 2008 года і ніводнага разу не вяртаўся без узнагарод. Адзначым, што ў сёлетнім конкурсе прымала ўдзел больш за сто прадпрыемстваў, а колькасць прадстаўленых відаў кандытарскай прадукцыі набліжалася да тысячы – пішуць “Магілёўскія ведамасці”.
На агляд-конкурс супрацоўнікі Крычаўскага хлебазавода прэзентавалі дзве аўтарскія распрацоўкі: булачку “Крычаўка” і ляпёшку “Фатыр”, а таксама мучныя слодычы “Касія”. Паказальна, што першых два кандытарскіх выраба – унікальныя распрацоўкі крычаўскага філіяла “Дамачай”, а рэцэптура «Касія» вядома ўсім, аднак толькі супрацоўнікі Крычаўскага хлебазавода вырабляюць гэты ласунак на вышэйшым узроўні.
Сімвалічна, што такая падзея адбылася ў 70-гадовы юбілей з часу пачатку будаўніцтва хлебазавода ў Крычаве.
Тым часам на вадаёмах вобласці таўшчыня лядовага покрыва не перавышае 2-4 сантыметраў, што не замінала дзясяткам аматараў выйсці на зімнюю рыбалку на Фацінскую затоку ў Магілёве.
