Буйнейшы горад Аўстраліі ў канцы мая і ў чэрвені на тры тыдні ператвараецца ў яркі калейдаскоп і прымае мільёны наведвальнікаў.
Фестываль Vivid праходзіць пачынаючы з 2009 года, а ствараўся ён як фестываль разумнага святла ў імя энергаэфектыўнасці. За 14 гадоў ён стаў буйнейшай фестывальнай пляцоўкай у краіне, а адной з традыцыйных «пляцовак» фестывалю з’яўляецца будынак Сіднэйскай оперы, на які мастакі праецыруюць розныя маляўнічыя выявы.
У гэтым годзе гасцям фестываля прапанавана светлавая прагулка працягласцю 8,5 кіламетры ад Опернага тэатра да Цэнтральнага вакзала.
На сваім вэб-сайце Vivid цяпер прапагандуе тое, што арганізатары называюць сваёй “прыхільнасцю да ўстойлівай і экалагічнай адказнасці”.
У паведамленні арганізатараў гаворыцца, што аднаўляльныя крыніцы энергіі, акрэдытаваныя экалагічна чыстымі, сілкавалі больш за 80 працэнтаў асвятляльных установак у мінулым годзе.
Vivid адкрыўся ў пятніцу ўвечары і з’яўляецца штогадовым фестывалем святла, музыкі, ідэй і ўпершыню – ежы. Ён будзе доўжыцца да 17 чэрвеня і на разнастайных пляцоўках чакаюцца каля двух мільёнаў наведвальнікаў – паведамляе ABC News.
Фота з адкрытых крыніц і з сайта фестываля vividsydney.com
Ваенныя Афганістана ўварваліся ў Іран і пачалі баі з памежнікамі, з’яўляецца інфармацыя аб першых загінуўшых.
Талібан аб’явіў вайну Ірану, пра гэта паведаміў лідэр Талібана Абдулхамід Хорасані.
– Не правярайце нашу сілу, вы знаходзіцеся за кулісамі з заходнікамі, а мы сапраўдныя мусульмане, і калі нам дазволяць старэйшыны Ісламскіх Эміратаў, мы заваюем Тэгеран – заявіў Хорасані.
На дадзены момант, па словах Іранскага кіраўніка нацыянальнай камісіі па бяспецы Хасана Хэмаці, вядома, што з афганскім бокам сутыкнуліся тры іранскія памежныя пункты. Канфлікт пачаўся з памежных войскаў Талібана, а затым была задзейнічана артылерыя Арміі Ісламскай Рэспублікі Іран.
На гэты час вядома, што Талібы захапілі іранскую ваенную базу ў правінцыі Німруз. Аддзел па сувязях з грамадскасцю Талібана сцвярджае, што іх баевікі знішчылі ў агульнай складанасці 18 іранскіх памежных збудаванняў.
Па дадзеных СМІ, канфлікт выліўся за права на ваду на афганскай мяжы. Рака Гільменд працякае ад афганскіх гор да іранскай правінцыі Сістан, дзе ўпадае ў возера, якое рэгулярна высыхае. Правінцыя Сістан перажывае пры гэтым засуху, і Іран абвінавачвае талібаў у будаўніцтве новых дамбаў на рацэ і перанакіраванні вады – паведамляе Exclusive.kz. Талібы абвінавацілі іранцаў у правакацыях на мяжы.
Два чалавекі загінулі, некалькі паранена – вынік беспрэцэдэнтна масавай начной атакі беспілотнікамі-камікадзэ на сталіцу Украіны напярэдадні Дня горада.
У ноч на 28 траўня расійскія акупанты атакавалі Украіну іранскімі ўдарнымі дронамі Shahed-136/131 з паўночнага кірунку – з Бранскай вобласці, і з паўднёвага – з Краснадарскага краю. Пра гэта паведамілі ў Паветраных сілах Збройных сіл Украіны. “У цэлым зафіксаваны пускі рэкорднай колькасці дронаў-камікадзэ – 54” – адзначылі там.
Чарговы начны напад вораг накіраваў на ваенныя аб’екты і аб’екты крытычнай інфраструктуры краіны ў цэнтральных рэгіёнах, у прыватнасці на Кіеўскую вобласць. “Тут, у зоне адказнасці паветранага камандавання “Цэнтр”, знішчана большасць ударных дронаў” – удакладнілі ў ЗСУ.
Кіеўская абласная ваенная адміністрацыя і мэр горада Віталь Клічко паведамілі пра гібель двух чалавек – у Галасееўскім і Саломенскім раёнах, перадае Unian. Некалькі чалавек паранена.
Заяўляецца, што з 54-ох запушчаных дронаў украінскія вайскоўцы збілі 52.
Дзень пагранічніка Беларусі. 105 гадоў пагранічнай службы.
Адзначаецца з 28 мая 1918 года, калі быў прыняты Дэкрэт аб стварэнні пагранічных войскаў.
У Беларусі ў гонар пагранічнікаў узведзена нямала помнікаў і абеліскаў, у тым ліку ў Быхаве, Бялынічах.
Імёнамі праслаўленых пагранічнікаў названы падраздзяленні граніцы.
Памежныя войскі Беларусі ўключаюць Брэсцкую, Смаргонскую, Гродзенскую, Гомельскую групы, Лідскі, Пінскі, Полацкі, Мазырскі атрады і іншыя адзінкі. Кадры рыхтуе Інстытут памежнай службы.
1836 год. Нарадзіўся Ян Карловіч (1836-1903).
Беларускі лінгвіст, этнограф, фалькларыст, музыказнаўца.
Вучыўся ў Маскоўскім універсітэце, займаўся гісторыяй і музыкай у Парыжы, Гайдэльбергу, Бруселі.
Аўтар этнаграфічных даследаванняў, сабраў і апублікаваў некалькі сотняў беларускіх і літоўскіх паданняў, казак, песень. Супрацоўнічаў з М. Федароўскім, аўтарам шматтомнай працы «Люд беларускі». Сябраваў з А. Ельскім і Ф. Багушэвічам.
Памёр 14 чэрвеня 1903 года ў Варшаве.
1863 год. У баі пад Уладыкамі з расійскімі карнікамі загінуў Вінцэнт Козел-Паклеўскі (1837-1863).
Адзін з кіраўнікоў паўстання 1863-1864 гадоў на Вілейшчыне і Маладзечаншчыне.
У Пецярбургу належаў да афіцэрскай рэвалюцыйнай арганізацыі, якой кіравалі Я. Дамброўскі і З. Серакоўскі. Служыў ваенным інжынерам у Вільні, Свеаборгу, штабс-капітан.
У сакавіку 1861 года стварыў рэвалюцыйную арганізацыю ў Вілейскім павеце, у студзені 1863 года стаў ваенным кіраўніком Вілейскага павета, у маі ў яго атрадзе было каля 250 чалавек. Яго атрад стаў апошнім, які працягваў змагацца.
Пахаваны ў брацкай магіле каля Уладык. Максім Танк згадваў, што пад канец 1930 года на месцы пахавання паўстанцаў стаяў крыж. У гонар загінуўшых у 1930 годзе ў Іллі на сродкі пана М.Багдановіча быў узведзены помнік.
Магіла паўстанцаў захавалася да нашых дзён.
Міхал Эльвіра Андрыёлі. Вылазка паўстанцаў.
1877 год. У мястэчку Чарэя Сененскага павета Магілёўскай губерні (зараз Чашніцкі раён) нарадзіўся Оскар Мілаш (1877-1939).
Французскі паэт, дзядзька і настаўнік лаўрэата Нобелеўскай прэміі па літаратуры 1980 года Чэслава Мілаша.
У 1889-1904 жыў у Парыжы, навучаўся ў ліцэі Жансон-дэ-Саі, вывучаў асірыйскую мову і іўрыт у Школе ўсходніх моў.
У 1904 годзе вярнуўся ў Чарэю, займаўся гаспадаркай.
Пасля І Сусветнай вайны прапагандаваў ідэю стварэння незалежнай літоўскай дзяржавы, стаў першым прадстаўніком Літвы ў Францыі. У 1931 атрымаў французскае грамадзянства.
Аўтар вершаў, паэм, драматычных сачыненняў, містычных трактатаў-паэм. Выдаў зборнік літоўскіх песняў і казак ва ўласным перакладзе на французскую мову.
Памёр 2 сакавіка 1939 года.
1922 год. У Гомеле нарадзіўся Анатоль Ісачанка (1922-2018).
Сусветна вядомы фізіка-географ, ландшафтазнаўца, картограф, Ганаровы прафесар Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта, Ганаровы член Рускага, Славацкага геаграфічных таварыстваў, заслужаны дзеяч навукі, доктар геаграфічных навук, прафесар, галоўны рэдактар часопіса “Известия Русского географіческого общества”.
Скончыў геаграфічны факультэт Ленінградскага ўніверсітэта. З 1964 прафесар кафедры фізічнай геаграфіі геаграфічнага факультэта Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта, загадчык кафедрай, загадчык лабараторыяй ландшафтнага і тэматычнага картаграфавання НДІ геаграфіі Ленінградскага ўніверсітэта.
1924 год. Нарадзіўся Леанід Побаль (1924-2004).
Беларускі археолаг, доктар гістарычных навук, прафесар, член Міжнароднай вуніі славянскай археалогіі, Польскага археалагічнага таварыства. Вывучаў гісторыю старажытных славянаў у Еўропе і Беларусі.
У час 2-й сусветнай вайны сувязны і баец партызанскага атрада. Скончыў Інстытут фізкультуры, БДУ. Працаваў ва ўстановах народнай асветы, у Інстытуце гісторыі АН БССР, галоўным захавальнікам фондаў Музея гісторыі НАНБ.
Асноўны кірунак навуковай дзейнасці – вывучэнне старажытнай гісторыі славян на тэрыторыі Беларусі ў агульным кантэксце гісторыі славян Усходняй Еўропы.
Аўтар 6 манаграфій, больш за 200 навуковых публікацый.
1942 год. Нарадзіўся Стэнлі Прузінер.
Амерыканскі Нобелеўскі лаўрэат па медыцыне 1997 года беларускага паходжання, прафесар неўралогіі і біяхіміі.
Адкрыў новы клас інфекцыйных самаўзнаўляльных патагенаў – прыёнаў.
Продкі навукоўца жылі ў шматлікіх гарадах ВКЛ, у тым ліку Шклове і Магілёве.
1960 год. Нарадзіўся Алесь Аркуш.
Беларускі паэт, эсэіст, выдавец, сябра беларускага ПЭН-Цэнтра.
Уваходзіў у літаратурнае таварыства «Тутэйшыя». З 1989 выдаваў літаратурны альманах «Ксэракс Беларускі». У 1993 годзе стварыў Таварыства Вольных Літаратараў і выдавецкую суполку «Полацкае ляда».
Выдавец і галоўны рэдактар літаратурнага альманаху «Калосьсе». Старшыня арганізацыйнага камітэта літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес».
Аўтар 10 зборнікаў паэзіі, 3-х зборнікаў эсэістыкі, шэрагу раманаў, тэксту гімна Полацка і песень рок-гуртоў “Мясцовы час”, “RIMA”.
2001 год. Памёр ураджэнец Віцебска Мікалай Яроменка-малодшы (1949-2001).
Беларускі і расійскі акцёр тэатра і кіно, кінарэжысёр. Народны артыст Расіі.
Сын народных артыстаў М. Яроменкіі Г. Арловай.
Здымаўся ў кіно з 1970 года. Яго акцёрскі талент атрымаў прызнанне пасля фільма «Чырвонае і чорнае». Трыумф акцёру прынёс выхад на экраны фільма «Піраты XX стагоддзя», калі па выніках апытання, праведзенага часопісам «Советский экран», ён быў прызнаны лепшым акцёрам года.
У 1995 годзе паставіў фільм «Сын за бацьку…», дзе галоўныя ролі выконвалі ён сам і яго бацька. Здымаўся і ў фільмах «Царскае паляванне», «Снайпер», «Крыжаносец», «Абяцанне кахання». Адна з апошніх работ акцёра – фільм «Рыцарскі раман».
2003 год. Памёр Ілля Прыгожын (Рувімовіч, 1917-2003).
Бельгійскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі, адзін з 23 Нобелеўскіх лаўрэатаў – беларусаў і выхадцаў з Беларусі. Доктар археалогіі, кампазітар. Віцэ-прэзідэнт Бельгійскай акадэміі навук. Замежны член АН СССР, Беларусі, Украіны, Румыніі, ГДР, ЗША.
Нарадзіўся ў сям’і ураджэнца Магілёва. На эміграцыі з 1921 года.
Скончыў Брусельскі вольны ўніверсітэт. Прафесар фізічнай хіміі.
Большая частка яго работ прысвечана нераўнаважнай тэрмадынамікі і статыстычнай механіцы незваротных працэсаў.
У галіне статыстычнай механікі правёў глыбокія даследаванні ўраўнення Ліўвіля для ансамбля на аснове фармальнай аналогіі яго рашэнняў з рашэннямі ўраўнення Шрэдынгера.
Даказаў адну з асноўных тэарэм лінейнай тэрмадынамікі нераўнаважных працэсаў – аб мінімуме вытворчасці энтрапіі ў адкрытай сістэме. Для нелінейнай вобласці ў суаўтарстве з Гленсдорфам сфармуляваў агульны крытэр эвалюцыі Гленсдорфа – Прыгожына. Увёў тэрмін «пераадкрыццё часу».
2018 год. Памёр Арсень Ліс (1934-2018).
Беларускі пісьменнік, літаратуразнавец, фалькларыст. Доктар філалагічных навук.
Настаўнічаў, працаваў рэдактарам Дзяржвыдавецтва БССР, у Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР.
Даследаваў фальклор, літаратуру, краязнаўства, гісторыю і перыядычны друк Заходняй Беларусі, жыццё і дзейнасць беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, гісторыю культуры.
Адзін з укладальнікаў, аўтар уступных артыкулаў і каментарыяў шматтомнага акадэмічнага збору «Беларуская народная творчасць», актыўны аўтар універсальнай і галіновых беларускіх энцыклапедый, аўтар і суаўтар падручнікаў для ВНУ.
Аўтар шматлікіх манаграфій, у тым ліку «Браніслаў Тарашкевіч», «Мікола Шчакаціхін: Хараство непазнанай зямлі», «Пётра Сергіевіч», «Вечны вандроўнік: нарыс пра мастака Язэпа Драздовіча», кнігі «Цяжкая дарога свабоды», нарысаў пра творчасць мастакоў, навукоўцаў. ,
Аўтар і сааўтар сцэнарыяў дакументальных фільмаў пра Р. Шырму, М. Гарэцкага, Б. Тарашкевіча, А. Смоліча, А. Уласава, М. Доўнар-Запольскага.
Занесены ў беларускую Кнігу гонару «Рупліўцы твае, Беларусь».
2023 год. Дзень Полацка.
1161-ы юбілей паводле рускіх летапісаў. Упершыню згадваецца пад 862 годам, але яму не менш як 1500 год, а то і ўсе 2000.
У адпаведнасці з ісландскімі сагамі, Полацк заснаваны да 1 ст. н.э. У ХІ ст. Полацк займаў 180 га. Калыска беларускай дзяржаўнасці, адукацыі, культуры.
Знаходзіцца ў цэнтры Еўропы.
Галоўныя помнікі архітэктуры: Сафійскі сабор (ХІ-ХVІІ стст.), Багаяўленская царква, будынак Брацкай школы, будынкі езуіцкага калегіума, магістрату, дамы губернатара, віцэ-губернатара, кляштар францысканцаў, лютэранская кірха, комплекс будынкаў жаночага манастыра (1128 г.), у тым ліку Спаса-Праабражэнская царква (1161 г.).
Радзіма Еўфрасінні Полацкай, першадрукара Ф. Скарыны, больш за 300 значных дзеячаў культуры, навукі, вайскоўцаў.
Незвычайны інцыдэнт адбыўся ў небе над Паўднёвай Карэяй. Калі рэйс авіякампаніі Asiana Airlines знаходзіўся на вышыні каля 200 метраў над зямлёй, адзін з пасажыраў пацягнуў ручку дзвярэй запаснога выхаду і дзверы адкрыліся. На шчасце, самалёт здолеў прызямліцца.
Самалёт Asiana Airlines перавозіў амаль 200 пасажыраў, калі ён набліжаўся да ўзлётна-пасадачнай паласы ў пятніцу ў міжнародным аэрапорце Тэгу, прыкладна ў 150 мілях на паўднёвы ўсход ад Сеула.
Калі самалёт знаходзіўся на вышыні каля 200 метраў над зямлёй, мужчына, якому, па словах паліцыі, каля 30 гадоў адчыніў дзверы выхаду. Пасажыр быў дастаўлены паліцыяй Тэгу для допыту і сказаў афіцэрам, што быў “пад стрэсам пасля нядаўняй страты працы”.
“Ён адчуваў, што палёт доўжыцца даўжэй, чым павінен быў быць, і адчуваў сябе задушаным у салоне.” – сказаў дэтэктыў паліцыі Тэгу – “Ён хацеў хутка выйсці”.
За парушэнне заканадаўства аб бяспецы палётаў пасажыру пагражае да 10 гадоў пазбаўлення волі.
Відэаролік, зняты суседнім пасажырам, паказаў, як вецер разрывае адчыненыя дзверы, тканкавыя спінкі сядзенняў і валасы пасажыраў дзіка развяваюцца, а некаторыя людзі крычаць ад здзіўлення.
Яшчэ адно відэа, апублікаванае ў сацыяльных сетках, паказала пасажыраў, якія сядзяць у шэрагу аварыйных выхадаў побач з адчыненымі дзвярыма, і іх б’е моцны вецер. Дзесятак пасажыраў былі дастаўлены ў бальніцу з-за цяжкасцей з дыханнем, але сур’ёзных пашкоджанняў няма, паведамляе міністэрства транспарту.
«Гэта быў хаос: людзі каля дзвярэй, здавалася, гублялі прытомнасць адзін за адным, а бортправаднікі клікалі лекараў на борт» – перадае словы 44-гадовага пасажыра The Guardian. – «Я думаў, што самалёт узрываецца. Я думаў, што вось так памру».
Прадстаўнік міністэрства транспарту паведаміў агенцтву AFP, што гэта першы падобны інцыдэнт, пра які яны ведаюць у гісторыі карэйскай авіяцыі.
Яно было скіравана супраць цара (1605-1606) Дзмітрыя Самазванца I(кан. XVI ст.-1606) і шляхцянкі, царыцы Марыны Мнішак (1588-1614). У выніку паўстання былі забіты Дзмітрый і 524 выхадцы з Рэчы Паспалітай, галоўным чынам, з Беларусі.
Марына Мнішак – адзіная каранаваная жанчына ў Расіі да Кацярыны I. Яна пазней стала жонкай цара (1607-1610) Дзмітрыя Самазванца II. У выніку гэтай і наступных падзей, на маскоўскі трон быў абраны кароль і вялікі князь ВКЛ Уладзіслаў ІV Ваза.
Карл Веніг. Апошнія хвіліны жыцця Ілжэдзмітрыя I, 1879 год.
1634год. Пачатак перамоў між прадстаўнікамі Рэчы Паспалітай і Масковіяй аб заканчэнні Смаленскай вайны 1632-1634 гадоў.
Перамовы праходзілі ў с. Сямлёва на р. Палянаўцы.
“Палянаўскі мір” быў заключаны 4 (14) чэрвеня 1634 года. Рускія апетыты на Смаленск не спраўдзіліся. Да Масковіі адыйшоў толькі Сярпейск, Масальск, Ахтырка, Трубчэўск.
Па дамове кароль і вялікі князь ВКЛ Уладзіслаў IV Ваза (1595-1648) адмовіўся ад далейшых прэтэнзій на рускі трон. Ён быў маскоўскім царом у 1610-1634 гадах.
1780 год. Адбылася ўрачыстая імша ў магілёўскім касцёле Святога Станіслава для каранаваных асоб.
Прысутнічалі Кацярына II і аўстрыйскі імператар Іосіф ІІ, якія прыехалі ў Магілёў дамовіцца аб умовах Другога раздзелу Рэчы Паспалітай. У гэты ж дзень каранаваныя асобы наведалі і царкву Святога Спаса.
1871 год. У в.Кульшыцы (зараз – Слаўгарадскі раён) нарадзіўся Ісак Сербаў (1871-1943).
Этнограф, фалькларыст, археолаг, краязнавец, фатограф, Правадзейны член геаграфічнага таварыства і Інстытута беларускай культуры.
У Кульшыцах існавала традыцыя даваць немаўлятам біблейскія імёны, а не габрэйскія, як на першы погляд.
Настаўнічаў ў шматлікіх месцах, уключаючы Вільню, Мінск, Хоцімск. У 1910-1913 гадах арганізаваў этнаграфічную экспедыцыю геаграфічнага таварыства па вывучэнню творчасці і матэрыяльнай культуры беларусаў.
Узначальваў работы па збору і ахове помнікаў, кафедру этнаграфіі БДУ. Сабраў багатыя калекцыі народнага аддзення, мастацтва, на падставе якіх быў выдадзены альбом “Беларускае народнае мастацтва” (1951). Першым ў краіне сабраў вялізную фотатэку з фіксаваннем тыпаў адзення на Палессі, жытла, гаспадарчых пабудоў, рамесных вырабаў.
1895год.Нарадзіўся Ігнат Дварчанін(1895-1937).
Беларускі грамадска-палітычны дзеяч, скарыназнаўца, навуковец, паэт, пісьменнік, доктар філасофіі.
Удзельнік Першай Сусветнай вайны, падпаручнік, з’яўляўся членам Цэнтральнай беларускай вайсковай рады, сакратаром культурна-асветніцкага аддзелу Белнацкаму ў Маскве, Віленскага Беларускага нацыянальнага камітэта, Цэнтральнай беларускай школьнай рады. З’яўляецца ўкладальнікам “Хрэстаматыі новай беларускай літаратуры”. У 1930 годзе рэпрэсаваны польскімі ўладамі (8 год турмы), але ў 1932 годзе трапіў пад абмен палітвязнямі паміж СССР і Польшчай.
Працаваў у АН БССР у камісіі па вывучэньню Заходняй Беларусі, выконваў абавязкі дырэктара Інстытуту мовазнаўства. Арыштаваны ў 1933 г., высланы на Салаўкі, расстраляны 8 снежня 1937. Загінуў у лагерах і ягоны родны брат Іларыён Дварчанін, беларускі грамадзкі дзеяч.
1931 год. У в. Раздзел-2 Мсціслаўскага раёна нарадзіўся Васіль Жураўлёў.
Беларускі літаратуразнаўца, крытык.
Скончыў Мінскі педінстытут. З 1956 года працаваў у Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы Акадэміі навук.
Аўтар манаграфіі «Структура твора» (1978), сааўтар «Гісторыі беларускай савецкай літаратуры», «Гісторыя беларускай дакастрычніцкай літаратуры», «История белорусской дооктябрьской литературы», «Праблемы сучаснай беларускай прозы», «Пытанні паэтыкі».
1896год. Нарадзіўся Міхась Філіповіч (1896-1947).
Беларускі жывапісец, графік, этнограф, педагог, адзін з першых айчынных мастакоў, хто звярнуўся да нацыянальнай тэматыкі. Вялікую значнасьць маюць замалёўкі народнай вопраткі, зробленыя Філіповічам на Міншчыне, Случчыне, Магілёўшчыне, Палессі.
Творы М. Філіповіча вызначаюцца яркім нацыянальным каларытам, самабытнасцю.
1900год. Нарадзіўся Уладзімір Жылка (1900-1933)
Беларускі паэт, перакладчык, крытык.
Працаваў у мінскай 21-й беларускай пачатковай школе, аграномам, наведваў клуб «Беларуская хатка», супрацоўнічаў з Ядвігіным Ш., Я. Купалам, З. Бядулем, М. Чаротам, Л. Родзевічам.
З 1920 года жыў у Заходняй Беларусі. Вёў падпольную, культурна-асветніцкую дзейнасць у Польшчы, Літве, Латвіі, Чэхаславакіі. Працаваў у віленскай беларускай кнігарні, апекаваў тэатральную майстроўню пры Віленскай беларускай гімназіі, супрацоўнічаў з газетамі «Наша будучыня» і «Новае жыццё», рэдагаваў пражскі часопіс «Прамень».
У 1926 годзе пасля ўдзелу ў мінскай Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу, застаўся ў БССР. Працаваў у Інбелкульце, газетах «Беларуская вёска», «Звязда», у Мінскім музычным тэхнікуме, на Белдзяржкіно. Член аб’яднанняў «Маладняк», «Узвышша».
Аўтар вершаў, паэм, зборнікаў вершаў, многіх артыкулаў, у тым ліку, «У справе ацэнкі беларускага адраджэння», артыкулаў пра месца беларускай культуры ў славянскім свеце, пра творчасць беларускіх паэтаў, рэцэнзій на творы сучаснікаў, гісторыка-філасофскага эцюда «Беларусь-Крыўя», перакладаў еўрапейскіх паэтаў.
19 ліпеня 1930 года арыштаваны ДПУ, у 1931 прыгавораны да 5 гадоў ссылкі. Адбываў яе ва Уржуме Кіраўскай вобласці.
Памёр 1 сакавіка 1933 года ад туберкулёзу лёгкіх.
1937 год. Нарадзіўся Міхась Біч (1937-1999).
Беларускі гісторык. Доктар гістарычных навук, прафесар.
Скончыў БДУ. Працаваў настаўнікам у школах Пастаўскага і Мастоўскага раёнаў, у Інстытуце гісторыі НАНБ.
Даследчык гісторыі рабочага, народніцкага рухаў, перыядычнага друку Беларусі і праблем нацыянальнага Адраджэння. Пад яго кіраўніцтвам абаранілі кандыдацкія дысертацыі 6 даследчыкаў.
Аўтар каля 300 навуковых прац, у тым ліку 2 манаграфій, раздзелаў у 7 калектыўных кнігах, 4 вучэбных дапаможнікаў. Аўтар і суаўтар “Гісторыя БССР. Т. 2” (1972), “Гістарычныя карані сяброўства і яднання ўкраінскага і беларускага народаў” (1978), ”Гісторыя рабочага класа БССР” (у 4-х т), “Асвета і педагагічная думка ў Беларусі са старажытных часоў да 1917 г. (1985), “Полацк: гістарычны нарыс” (1987) і інш.
1957год. Нарадзіўся Алег Латышонак.
Беларускі і польскі гісторык, доктар гістарычных навук.
Старшыня Беларускага гістарычнага таварыства ў Польшчы, аўтар і суаўтар кніг і падручнікаў “Гісторыя Беларусі ад паловы XVIII да канца XX ст.”, “Ад белых русаў да беларусаў” (аб фарміраванні беларускай народнай тоеснасці), “Жаўнеры БНР”, “Нацыянальнасць – Беларус” (асвятляюцца пытанні этнагенэзу беларусаў).
Узнагароджаны Кавалерскім крыжам ордэна Адраджэння Польшчы.
1997 год. Памерла Зінаіда Канапелька (1918-1997).
Беларуская актрыса. Народная артыстка,Ганаровы грамадзянін г. Віцебска.
На хутары Шыркі непадалёк ад Багушэўска жылі ўсяго тры сям’і, у тым ліку Канапелькі і Машэравы. П. Машэраў і З. Канапелька – аднагодкі. Іх сяброўства і павага адзін да аднаго працягваліся ўсё жыццё.
З 1934 года творчае жыццё звязана з тэатрам імя Якуба Коласа (Віцебск). Сярод асноўных тэатральных роляў – Паўлінка ў аднайменнай п’есе Янкі Купалы. Сябравала з Купалам з часоў гастроляў у Мінску: “Я вельмі хвалявалася, ідучы да Янкі Купалы. Сустрэлі мяне на дзіва проста і гасцінна…. Цётка Уладзя глядзела на мяне вельмі ласкава, а Янка Купала сказаў: “Цудоўная дзяўчына, жадаю табе сыграць гэту ролю на сцэне”. Сустрэча з такім чалавекам, такім знакамітым паэтам стала для мяне сапраўднай падзеяй”.
У яе гонар у Віцебску па вул. Урыцкага, 19 усталявана мемарыяльная шыльда.
Чарговы ракетны ўдар адбыўся раніцай 26 мая – пасля начной атакі на горад Днепр, пра якую пісалі mogilev.media. Нападзенню падверглася медыцынская ўстанова – паведаміў у сваім Тэлеграм-канале кіраўнік абласной ваеннай адміністрацыі Сяргей Лысак.
Адзін чалавек загінуў, яшчэ пятнаццаць атрымалі раненні, сярод пацярпелых – двое дзяцей 3 і 6 гадоў. Выратавальныя работы на месцы працягваюцца, дадзеныя пра пацярпелых могуць удакладняцца.
1695 года. Віцебскі летапіс паведамляе пра незвычайныя метэаралагічныя з’явы.
У ім чытаем запіс, які тычыцца Усходняй Беларусі: “У год 1695. Месяца мая, 26 дня … выпаў па калена снег і ляжаў 3 дні”.
Халодным былі ўсё XVII і пачатак XVIII стагоддзя – “малы” ледавіковы перыяд, які наступіў у сувязі з вулканічнай дзейнасцю ў Амерыцы. Самымі халоднымі зімы былі ў 1709 і 1710 гадах.
У апошнія гады ў Беларусі майскі снег фіксаваўся 12 мая 2020 года.
1666 год. Сабор праваслаўнай царквы адлучыў раскольнікаў.
Пачаўся царкоўны раскол. Раскольнікі-стараверы сталі ўцякачамі з Маскоўскай дзяржывы і ўтварылі першую сталую групу рускіх на беларускіх землях з дзвюма буйнымі цэнтрамі – вакол Браслава і Відзаў (цяперашні Браслаўскі раён) і вакол Веткі (зараз раённы цэнтр Гомельскай вобласці). Кароль Рэчы Паспалітай Ян III Сабескі ў 1691 годзе дазволіў стараверам свабодна жыць у дзяржаве. У Ветцы хаваўся ад рускіх улад будучы кіраўнік сялянскага паўстання Е. Пугачоў. Рускія войскі рабілі набегі, у тым ліку трагічныя ў 1735 і 1764 гадах, на беларускія землі і адводзілі стараабраднікаў назад. Раскольнікі ў ХVІІІ стагоддзі рассяліліся па тэрыторыі Мінскай губерні.
У Магілёўскай вобласці стараабраднікі жывуць ва ўсходніх раёнах, Бабруйску і ў Кіраўскім раёне. У 1914 годзе ў Беларусі пражывала 100 тыс. стараабраднікаў. Пра жыццё стараабраднікаў распавядаюць экспазіцыі Веткаўскага музея стараабраднікаў і беларускіх традыцый імя Ф. Шклярава.
1829 год. Перамога “Меркурыя” беларуса А. Казарскага.
Падчас Руска-турэцкай вайны 18-ці гарматны брыг “Меркурый” атрымаў перамогу над двума турэцкімі 110- і 74-гарматнымі лінейнымі караблямі ў раёне Басфорскага праліва.
Калі “Меркурый” нечакана сустрэўся з турэцкай эскадрай з 18 караблёў, А. Казарскі (1798-1833), ураджэнец беларускага г. Дуброўна, вырашыў уступіць у бой. Больш за 3 гадзіны 115 маракоў Казарскага бясстрашна біліся з 1200 туркамі – і выйшлі пераможцамі.
Па-майстэрску манеўруючы і не даючы суперніку скарыстацца дзесяціразовай перавагай у артылерыі, брыг “Меркурый” збіў ядрамі сваіх прылад усё ветразнае абсталяванне непрыяцеля і пакінуў яго ў “цалкам бездапаможным выглядзе”.
У азнаменаванне подзвігу ў Севастопалі на марскім бульвары быў усталяваны помнік з надпісам на пастаменце: “Казарскаму. Нашчадству ў прыклад…”.
Знакаміты мастак І. Айвазоўскі напісаў некалькі карцін, прысвечаных гэтаму бою.
1863 год. У баі з расійскімі карнікамі пад Парэччам каля Докшыцаў загінуў Генрых Дмахоўскі (1810-1863).
Беларускі і амерыканскі скульптар, паўстанец (1830-1831 і 1863 гадоў) на беларускіх землях, удзельнік Львоўскага паўстання 1846 года.
У ЗША вядомы як Генры Д. Сандэрс. Па сённяшні дзень упрыгожваюць памяшканне Кангрэсу ЗША ягонай працы бюсты Дж. Вашынгтона, Т. Джэфэрсана, Б. Франкліна, Т. Касцюшкі.
1885 год. У Мінску нарадзіўся Барыс Дабрынін (1885-1951).
Карстазнаўца, геамарфолаг, падарожнік, доктар геаграфічных навук, прафесар Маскоўскага, Тбіліскага і Кіеўскага ўніверсітэта.
Скончыў прагімназію Бабруйска, гімназію Гомеля, Маскоўскі ўніверсітэт. Акрамя выкладання ва ўніверсітэтах, працаваў загадчыкам аддзела Інстытута геаграфіі АН СССР.
Аўтар падручнікаў для геаграфічных факультэтаў універсітэтаў, прац па геаграфіі Дагестана, Маскоўскай вобласці, Еўрапейскай часткі СССР і Каўказа, Заходняй Еўропы.
Памёр 4 верасня 1951 года ў Кіеве. Пахаваны ў Маскве на Ваганькаўскіх могілках.
1910 год. У Берліне нарадзіўся Эдзі (Адольф) Рознер (1910-1976).
Савецкі беларускі джазавы трубач, скрыпач, дырыжор, кампазітар і аранжыроўшчык. Заслужаны артыст БССР (1944).
Жыў і працаваў у Германіі (1910-1933, 1973-1976), Польшчы (1934-1939) і СССР (1939-1972).
Пасля далучэння Беластока да БССР пазнаёміўся з беларускім кіраўніком П. Панамарэнка – гарачым аматарам джаза, і пад яго заступніцтвам узначаліў новы вялікі джаз-аркестр, які неўзабаве атрымаў статус Дзяржаўнага джаза БССР. Аркестр Рознера атрымаў спецыяльны цягнік для гастроляў, які практычна стаў домам для аркестра. Любыя складанасці або праблемы вырашаліся дзякуючы ўмяшанню П. Панамарэнкі.
Улетку 1940 гады аркестр з вялікім поспехам даў канцэрты ў шматлікіх гарадах СССР і прыняў удзел у дэкадзе беларускага мастацтва ў Маскве. У верасні даў канцэрт ў Сочы для І. Сталіна. Сталіну канцэрт спадабаўся.
Біг-бэнд Рознера быў адным з першых савецкіх джазавых аркестраў, які выконваў музыку ў стылі свінг, і сыграў адну з ключавых роляў у засваенні айчыннымі музыкамі гэтага кірунку музыкі.
У 1946 годзе арыштаваны НКУС у Львове разам з жонкай. Прыгавораны да 10 гадоў лагераў і сасланы ў Хабараўскі край, дзе сабраў лагерны аркестр, потым на Калыму. Вызвалены ў 1954 годзе.
Адзін з найбольш папулярных джазавых артыстаў у СССР, чые запісы былі двойчы забаронены. Аўтар джазавых кампазіцый, а таксама танга, вальсаў, песень (на словы Ю. Цэйтліна, М. Пляцкоўскага, В. Маса, М. Чарвінскага, Я. Далматоўскага, У. Харытонава, Л. Кукса, Р. Пажэняна, Б. Дворнага і іншых) і джазавых аранжыровак.
Памёр 8 жніўня 1976 года ў Заходнім Берліне.
1909 год. Нарадзіўся Часлаў Ханяўка (1909-1988).
Беларускі грамадскі дзеяч. Стрыечны брат В. Жук-Грышкевіча.
Скончыў Віленскую беларускую гімназію, Віленскі ўніверсітэт.
У Другую сусветную вайну ў 1939 годзе ў Вільні стаў сузаснавальнікам Беларускай незалежніцкай партыі.
Падчас нямецкай акупацыі дзейнічаў у Беларускім камітэце ў Беластоку і Беларускім камітэце ў Варшаве.
З пачатку 1950-х жыў у ЗША ў Саўт-Рыверы. Актыўна дзейнічаў у беларускім асяроддзі, сузаснавальнік Беларускага інстытута навукі і мастацтва ў Нью-Ёрку, адзін з кіраўнікоў арганізацыі «Беларуска-амерыканская дапамога».
Памёр 2 ліпеня 1988 года ў Саўт-Рыверы, ЗША.
Саўт-Рывер. Царква Св. Еўфрасінні Полацкай.
1926 год. Заснавана беларускае літаратурна-мастацкае згуртаванне “Узвышша”.
Заснавана групай былых сяброў літаб’яднання “Маладняк”. Старшыня – К. Чорны, намеснік – К. Крапіва, сакратар – А.Бабарэка. З магілёўцаў у арганізацыю ўваходзілі В. Шашалевіч, А. Мрый (А. Шашалевіч). Арганізацыя ставіла перад сабой задачы: дасягнуць вяршыні нацыянальнай літаратуры шляхам вучобы i выхавання талентаў, пераадолення эпігонскіх тэндэнцый i стварэння арыгінальнай школы літаратурнага мастацтва праз развіццё высокай культуры мовы, арганічнае спалучэнне рэалістычных традыцый са смелым наватарствам. Праіснавала па снежань 1931 года. Савецкая крытыка 1930-1950-х гадоў адносіла аб’яднанне да варожых сацыялізму арганізацый. Літаратурныя дасягненні “Узвышша” аб’ектыўна ацэнены толькі ў 1950-1960 гадах.
«Узвышша»: першы рад: Я. Пушча, А. Бабарэка, У. Дубоўка, К .Чорны, З. Бядуля, К. Крапіва. Другі рад: М. Лужанін, С. Дарожны, А. Адамовіч, Т.Кляшторны, У.Жылка, В.Шашалевіч, П.Глебка. Мінск. 1929 г.
1926 год. Нарадзіўся Ілля Курган (Эйдэльман, 1926-2019).
Беларускі акцёр, дыктар радыё, “беларускі Левітан”, педагог, заслужаны артыст Беларусі, прафесар кафедры сцэнічнай мовы акадэміі мастацтваў і ўніверсітэта культуры.
Большасці беларусаў вядома фраза: “Гаворыць Мiнск. У мiкрафона Iлля Курган”. У эфіры беларускага радыё І. Курган працаваў з 1949 года. Прозвішча “беларускі Левітан” яму даў сам Левітан пасля выпадку, калі Кургану прыйшлоя вясці трансляцыю пасяджэння ЦК замест Левітана, які спазніўся, а потым канстатаваў: “Вам не патрэбен Левітан, ёсць у вас Ілля Курган!”.
1977 год. Памёр Янка Пачопка (1890-1977).
Беларускі паэт, фалькларыст, аграном, публіцыст, свецкі праваслаўны і культурны дзеяч, удзельнік хрысціянскага руху пачатку XX стагоддзя.
Выдаў шэраг кніг сельскагаспадарчай тэматыкі. Выдавец рэлігійнага выдання «Праваслаўны Беларус». У 1939-1958 гадах працаваў аграномам.
Блізкі сябар Язэпа Драздовіча, які рыхтаваў ілюстрацыі да яго кніг, Міхася Машары.
Аўтар перакладаў з рускай мовы ў «Нашай Ніве», вершаў.
1999 год. Памерла Лідзія Ялоўчык (Лісок, 1911-1999).
Беларуская пісьменніца, паэтэса, педагог.
Вучылася ў Оршы, Гродна.
Працавала на Гродзенскім радыёвяшчанні, у лясгасе, настаўнічала ў школах Гродзенскай вобласці.
Аўтар кніг апавяданняў і аповесцей. Пісала пераважна пра мінулае, удзяляючы значную ўвагу жыццю беларускай моладзі ў даваеннай Польшчы і ў час вайны.
Дарадца кіраўніка офіса ўкраінскага прэзідэнта Міхаіл Падаляк заявіў, што некалькі дзён таму пачалося контрнаступленне Узброеных сіл Украіны.
У рамках украінскага контрнаступлення ўжо ідуць “асобныя аперацыі”, яно было пачата некалькі дзён таму – заявіў дарадца кіраўніка офіса ўкраінскага прэзідэнта Міхаіл Падаляк італьянскаму тэлеканалу RAI, паведамляе выданне “Камерсант”.
“Контрнаступленне ідзе ўжо некалькі дзён, [гэтыя баявыя дзеянні] расцягнуты на 1,5 тыс. км уздоўж мяжы, але асобныя аперацыі ўжо пачаты” – сказаў Падаляк.
Ён таксама заявіў, што Украіна збіраецца прымяняць заходняе ўзбраенне толькі на тых тэрыторыях, якія лічыць сваімі.
Міжнародны дзень зніклых дзяцей (International Missing Children’s Day, з 2010 года).
Гэта дата вядзе сваю гісторыю з ЗША, а сімвалам Дня з’яўляецца выява сіняй незабудкі.
У гэты дзень у 1979 годзе па дарозе дадому знік амерыканскі 6-цігадовы школьнік Эвіян Пейтс, яго шукалі ўсім светам, справа атрымала шырокі рэзананс, але пошукі не мелі поспеху. Праз 4 гады пасля гэтай падзеі прэзідэнт ЗША Рональд Рэйган абвясціў 25 траўня Нацыянальным днём зніклых дзяцей, а яшчэ праз год, у 1984-м, быў заснаваны Нацыянальны цэнтр пошуку зніклых і эксплуатаваных дзяцей.
Неўзабаве дадзеную ініцыятыву падтрымалі і ў шэрагу еўрапейскіх краін, і ў 1997 годзе быў створаны Міжнародны цэнтр пошуку дзяцей, якія зніклі і эксплуатуюцца. Менавіта па яго ініцыятыве ў 2010 годзе і быў заснаваны Міжнародны Дзень зніклых дзяцей.
Зніклае дзіця – гэта надзвычайнае здарэнне сусветнага маштабу, а для бацькоў няма нічога горш дадзенага факту. І заснаванне гэтага Дня стала спробай прыцягнуць увагу сусветнай грамадскасці да праблемы знікнення непаўналетніх, да праблемы абароненасці дзяцей ад выкраданняў, цяжкіх жыццёвых сітуацый і супрацьпраўнай эксплуатацыі.
1780 год. Прыём Кацярыны II у Магілёве духоўных асоб.
У доме генерал-губернатара былі прыняты Магілёўскі праваслаўны біскуп Г. Каніскі і біскуп Беларускіх каталіцкіх цэркваў С. Богуш-Сестранцэвіч з канонікамі і іншымі духоўнымі асобамі.
1792 год. Геранёны атрымалі герб «Няўдзячнае сэрца».
Зараз гэта аграгарадок у Іўеўскім раёне.
Раней існавалі Манівідавы Геранёны (цяперашнія Суботнікі), Жыгімонтавы Геранёны (Зыгмунцішкі) і Гаштольдаўскія, альбо Мураваныя, Геранёны, за якімі ўрэшце і засталася назва.
Упершыню згадваюцца ў 1411 годзе. У мястэчку Гаштольды пабудавалі замак. Пры каралю Аўгусце III (1733-1763) Геранёны атрымалі магдэбургскае права (паводле іншых крыніц, у 1630-я гады).
1907 год. У Вільні адбыўся з’езд настаўнікаў.
Створаны Беларускі настаўніцкі саюз. Ва ўмовах рэакцыі пасля паражэння рэвалюцыі 1905-1907 гадоў саюз не змог разгарнуць шырокую дзейнасць і спыніў існаванне.
Адноўлены намаганнямі І. Луцкевіча ў час 1-й сусветнай вайны, але забаронены германскімі акупацыйнымі ўладамі.
І. Луцкевіч
1917 год. У Ялце памёр Максім Багдановіч (1891-1917).
Беларускі паэт, публіцыст, літаратурны крытык. Зорка беларускай паэзіі.
Напэўна, няма такога беларуса, які б не ведаў хоць некалькі радкоў з вершаў паэта, не захапляўся ім як асобай і чалавекам.
Яго спадчына ўвайшла ў залаты фонд беларускай культуры.
Упершыню пачаў гутарыць на беларускай мове ў 1895 годзе ў в. Вяззе (зараз – Асіповіцкі раён), калі гасцяваў у сваякоў. Там цяпер усталявана мемарыяльная шыльда (на доме сваякоў, з 1986 года – будынак спартовай базы).
Асноўны кірунак яго творчасці – патрыятычнае служэнне сацыяльнаму і нацыянальнаму вызваленню беларускага народа.
Сузаснавальнік пейзажнай і інтымнай любоўнай лірыкі ў беларускай паэзіі. Вялікая заслуга паэта ў распрацоўцы гістарычнай тэмы і урбаністычных матываў.
Яго творчасць мела першаступеннае значэнне ў гістарычным самапазнанні народа і сцвярджэнні яго месца ў гісторыі чалавецтва.
Пераклаў на беларускую мову вершы П. Верлена, Э Верхарна, Г. Гейнэ, А. Пушкіна, Авідзія, Гарацыя і іншых паэтаў, на рускую – творы Янкі Купалы, Т. Шаўчэнкі, І. Франко.
Пахаваны на Старых могілках у Ялце.
У 1980-х гадах уздымалася пытанне пераносу праху паэта з Ялты ў Мінск.
Працуюць музеі паэта ў Мінску, Гродне, Яраслаўлі, яго імя носяць вуліцы ва ўсіх абласных цэнтрах і буйных гарадах Беларусі, у Ніжнім Ноўгарадзе, Яраслаўлі і Ялце, беларускія школы і бібліятэкі.
Помнікі паэту пастаўлены ў Яраслаўлі, Мінску.
У 1991 годзе імя Максіма Багдановіча ўнесена ў каляндарны спіс ЮНЕСКА “Гадавіны выдатных асоб і падзей”.
1937 год. Нарадзіўся Сяргей Сідор (1937–1998).
Вучоны, педагог, доктар педагагічных навук, беларускамоўны прафесар БДУ, дзеяч ТБМ, БНФ, аўтар падручнікаў па геаграфіі Беларусі (1989-1990-я).
У 1971–1974 гадах працаваў на кафедры эканамічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута.
Часта яго называюць “Смоліч” геаграфіі 1990-х гг., бо яго намаганнямі, геаграфія Беларусі стала вывучацца ў школах як асобны прадмет і на працягу года. Раней геаграфія краіны асобна не вывучалася, хаця падручнікі былі.
Апісаў Беларусь у геаграфічным ракурсе («Геаграфія Беларусі. Энцыклапедычны даведнік», «Займальная геаграфія Беларусі», «Геаграфія Беларусі ў пытаннях і адказах»).
1938 год. У Мінску адкрыўся Беларускі дзяржаўны тэатр оперы і балета.
Зараз Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета – адзіны ў Беларусі тэатр оперы і балета, адзін з двух музычных тэатраў краіны разам з Музычным тэатрам. Галоўная музычная і тэатральная пляцоўка краіны.
Размешчаны ў гістарычным раёне Мінска – Траецкім прадмесці ў велічным будынку, акружаным маляўнічым паркам.
Будынак оперы – помнік міжнароднага значэння, узор савецкага канструктывізму з элементамі ар-дэко (архітэктары І. Лангбард, Г. Лаўроў).
Пастаноўкі большасці спектакляў у тэатры ідуць на мове арыгінала, а таксама на беларускай і рускай.
1942 год. Памёр у ГУЛАГу Іван Замоцін (1873-1942).
Беларускі літаратуразнаўца. Акадэмік Акадэміі навук БССР, член-карэспандэнт АН СССР. Доктар філалагічных навук. Прафесар Варшаўскага, Пецярбургскага, Данскога, Беларускага ўніверсітэтаў.
Адзін з пачынальнікаў беларускага літаратуразнаўства XX стагоддзя. Першы загадчык кафедры беларускай літаратуры і этналогіі БДУ. Дырэктар Інстытута літаратуры і мастацтва АН БССР.
Складальнік і рэдактар выданняў М.Багдановіча, Алеся Гаруна, Паўлюка Труса, Цёткі і іншых.
Арыштаваны ДПУ БССР у 1938 годзе, асуджаны да зняволення ў лагерах.
1943 год. Партызаны ў Шклоўскім раёне паставілі рэкорд.
Партызаны брыгады “Чэкіст” адначасова разграмілі тры варожых гарнізона ў вёсках Шклоўскага раёна.
1948 год. У Польшчы расстраляны сталінскай сакрэтнай службай бяспекі Вітольд Пілецкі (1901-1948).
Жаўнер Другой Польскай рэспублікі, заснавальнік падпольнай арміі супраціўлення, ваенны Арміі Краёвай.
Дзеля таго, каб атрымаць звесткі пра злачынствы нацыстаў, пагадзіўся на ўвязненне ў канцлагеры Асвенцім. Падчас перабывання ў канцлагеры арганізаваў рух супраціву, а ў 1943 годзе ўцёк.
Аўтар першага выведніцкага данясення па Асвенціме, дзякуючы якому Польскі ўрад у выгнанні здолеў пераканаць саюзнікаў пра факты Халакосту. Прыняў удзел у Варшаўскім паўстанні.
Пасля вайны застаўся верным ураду ў Лондане і ў 1948 годзе быў абвінавачаны ў працы на «замежны імперыялізм», пад якім меркавана падразумявалася брытанская разведка МІ6.
Да 1989 года звесткі пра яго лёс і ўчынкі замоўчваліся польскімі камуністычнымі ўладамі..
1964 год. Памёр Васіль Залатароў (1872-1964).
Беларускі кампазітар і педагог. Заслужаны артыст Расіі, народны артыст Беларусі. Прафесар. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі. Пачынальнік беларускай акадэмічнай музыкі.
Вучыўся ў Прыдворнай пеўчай капэле ў М. Балакірава і А. Лядава, Пецярбургскай кансерваторыі па класу М. Рымскага-Корсакава.
Выкладаў у кансерваторыях і музычна-драматычных інстытутах у Расіі, Украіне, Беларусі. Яго вучнямі былі Л. Абеліёвіч, А. Багатыроў, У. Алоўнікаў.
У беларускую музычную культуру арганічна ўвайшлі яго балет па матывах народных легенд «Князь-возера», сімфонія «Беларусь», танцавальная сюіта і уверцюра-фантазія на беларускія тэмы для сімфанічнага аркестра, цыкл апрацовак народных песень для голасу з сімфанічным аркестрам «Кантрасты» і іншыя.
Аўтар манаграфіі «Фуга» – першай рускамоўнай працы, спецыяльна прысвечанай гэтай музычнай форме.
В. Залатароў з выпускнікамі С. Нісневіч, М. Вайнбергам, У. Алоўнікавым, Д. Лукасам, Р. Селіцкім, Л. Абеліевічам, Д. Лукас. Мінск, 1941 год.
1970 год. памёр Мікола Абрамчык (1903-1970).
Беларускі грамадзкі і палітычны дзеяч, публіцыст, інжынер, Прэзідэнт Рады БНР (1947-1970). Дзеяч беларускай эміграцыі ў Чэхаславакіі, Францыі.
Старшыня Беларускага нацыянальнага цэнтру, удзельнік антыкамуністычнага руху, прэзідэнт Лігі за вызваленне народаў СССР. Ініцыятар стварэння беларуская рэдакцыі Радыё «Вызваленне/Свабода».
Пахаваны на могілках Пер-Лашэз у Парыжы.
1991 год. У Мінску пачаўся I Міжнародны кангрэс беларусістаў.
Працаваў 25-27 мая 1991 года.
У Беларусі апошні, шосты кангрэс працаваў 27-29 мая 2015 года.
1992 год. УБеларусі уведзена нацыянальная валюта – беларускі рубель.
Адразу ў народзе атрымала назву “зайчык”.
Народны паэт Ніл Гілевіч са сваімі паплечнікамі адстойваў гістарычную назву для нацыянальнай валюты – талер.
Уведзены былі купюры наміналам ад 50 капеек да 50 рублёў. Наміналы 100, 200 і 500 з’явіліся толькі ў снежні. Курс: 1 беларускі рубель = 10 савецкіх рублёў.
