Раніцай 23 сакавіка на ўчастку аб’язной дарогі пад Магілёвам, каля вёскі Паўлаўка 23-гадовы юнак не справіўся з кіраваннем і вылецеў у кювет. Машына некалькі разоў перакулілася, а кіроўца не быў прышпілены поясам бяспекі. Ад атрыманых раненняў ён памёр.
Высветлілася, што юнак, які загінуў, працаваў на магілёўскай аўтамыйцы, а аўтамабіль Volkswagen Polo ён узяў без ведама гаспадара. Днём раней кліент пакінуў яму машыну для хімчысткі салона – паведамляе прэс-служба абласнога УУС. Правоў у мужчыны не было.
Увага кіроўцам – у самым цэнтры Магілёва на скрыжаванні вуліц Першамайская і Ціміразеўская адбылася аварыя. Сутыкнуліся дзве маршруткі і тралейбус. Пробка ўтварылася ад Мінскага рынка да друкарні.
О любопытной находке рассказали читатели mogilev.media. За забором областного военкомата по улице Крупской замечен самолет, вернее часть самолета – передний фюзеляж. На фото также виден фонарь – это прозрачная часть пилотской кабины, защищающая экипаж и пассажиров от воздействия встречного потока воздуха, погодных условий и от шума, а также обеспечивающая визуальный обзор.
К какому типу принадлежит самолёт, военному или гражданскому, пока не известно. Этот вопрос оставим специалистам.
Идём в ближайшую леспосадку или лес, берем бутылки, ведерки, пакеты – так собирают местные жители «березовик». В данный момент официальный сбор сока начался в Гомельской и Брестской областях, там же уже известна цена – 36 коп за 1 литр.
К слову, в прошлом году Могилёвский лесхоз на 24 мая 2022 года не занимался реализацией сока населению, хотя довольно мягкая весна этого года может ускорить процессы.
Важно обратить внимание: Лесной кодекс позволяет людям заготавливать березовый сок для собственных нужд. Однако обязательно нужно получить разрешение в ближайшем лесничестве. Специалисты подскажут, где можно делать подсочку берез.
За самовольство грозит штраф.
На территории, где такие заготовки или сбор запрещены, либо их заготовка или сбор без разрешительного документа‚ когда его получение обязательно, или не в соответствии с ним – штраф до 20 базовых величин (базовая – 37 рублей), на ИП – до 100 БВ, нa юрлицо – до 500 БВ.
Сколько литров сока можно брать с одной березы?
Обычно с берёзы получают 2-3 литра сока в сутки. Крупное дерево может дать в сутки около семи и более литров сока. Во избежание гибели деревьев не рекомендуется брать сок у молодых деревьев. Сок обычно добывают надрезая или надрубая кору.
Любители березового сока знают множество рецептов. Классический вариант – с добавлением небольшого количества сахара и лимона. Некоторым нравится березовик с добавлением долек апельсина, с сухофруктами, изюмом, барбарисом. Очень популярен квас на основе березового сока.
Работники лесхоза советуют прежде чем планировать сбор, связаться с лесничеством и уточнить все нюансы.
Як паведамляюць чытачы mogilev.media, апошні ўчастак з арыгінальнай дарэвалюцыйнай брукаванай, які дзіўным чынам яшчэ заставаўся некранутым на вуліцы Камсамольскай у Магілёве, цяпер цалкам прыбраны.
Мы паведамлялі пра нечаканае адкрыццё брукаванкі, якую амаль усю савецкія ўлады перанеслі на іншыя месцы ў горадзе.
Выяўленне кавалка некранутай маставой давала надзеі на сімвалічнае выкарыстанне яе ў натуральным асяроддзі, што прынесла б дадатковую турыстычную прывабнасць колішняй Дваранскай вуліцы.
Сусветны дзень вады (World Water Day, з 1993 года).
Абвешчаны Генеральнай Асамблеяй ААН.
У рэзалюцыі Генеральнай Асамблеі прапанавана дзяржавам праводзіць у гэты дзень мерапрыемствы, прысвечаныя захаванню і засваенню водных рэсурсаў.
Па велічыні водных рэсурсаў рэк Беларусь займае чацвёртае месца ў Еўропе пасля Нарвегіі.
Патэнцыял водных рэсурсаў Беларусі: 20 000 рэк і ручаёў, 11 000 азёр, 85 вадасховішчаў, 1 500 сажалак.
Разведаныя запасы прэсных падземных вод – 6,35 млн куб.м/суткі (609 радовішчаў).
Міжнародны дзень Балтыйскага мора (Baltic Sea Day, з 1986 года).
Абвешчаны ў 1986 годзе на 17-м пасяджэнні Хельсінкскай Канвенцыі ў гонар падпісання самой канвенцыі па Балтыйскаму мору ў 1974 годзе.
49% тэрыторыі Беларусі адносіцца да басейна Балтыйскага мора, рачных басейнаў Нёмана, Заходняй Дзвіны, Заходняга Буга.
Рака Заходняя Дзвіна
Сорак сарокаў (народны каляндар).
Прыход вясны пасля раўнадзенства і сустрэча птушак з цёплых месцаў. “Жаўрукі прыляцелі, на галоўку дзецям селі”.
У хрысціянстве шануюць памяць сарака пакутнікаў Севастыйскіх – воінаў-хрысціян, якія прынялі пакутніцкую смерць. Усе яны былі родам з Кападокіі і служылі ў рымскім войску. Ваеначальнік запатрабаваў, каб хрысціяне разам з астатнімі салдатамі прынеслі ахвяру паганскім багам. Пасля адмовы іх падвергнулі катаванням, а потым распранулі і прымусілі стаяць у пакрытым лёдам возеры на працягу ночы. Да раніцы адзін з воінаў не вытрымаў – і пабег да цёплай лазні. Аднак яго месца сярод пакутнікаў заняў рымлянін Аглай, якога ўразіла стойкасць духу хрысціян.
У народзе гэты дзень лічыўся днём другой сустрэчы вясны (першая была на Грамніцы, трэцюю чакаюць на Дабравешчанне), адным з самых вялікіх свят у годзе. Сяляне казалі, што “на Сарокі дзень з ноччу мераецца, зіма канчаецца, вясна пачынаецца”. А прадвеснікамі вясны былі жаўрукі (хоць на Сарокі, па павер’і, з-за мора прыляталі 40 розных птушак).
Гаспадыні загадзя выпякалі з цеста печыва ў выглядзе птушак, як правіла, 40 штук – па колькасці загінулых пакутнікаў.
У гэты дзень вернікі прыходзяць у храм і ставяць 40 свечак у памяць аб загінуўшых.
Жавароначкі, прыляціце,
Цёпла лецейка прынясіце,
А зімачку прыбярыце,
Бо зімачка надаела,
Нам хлебушак пераела.
1609 год. Нарадзіўся Ян Казімір Ваза (1609–1672).
Кароль польскі і вялікі князь літоўскі(1648–1668), апошні манарх з дынастыі Ваза.
У час яго панавання адбыліся разбуральныя войны з Маскоўскай дзяржавай, казакамі, са Швецыяй.
Пры ім былі страчаны Прусія, Смаленскае ваяводства, Кіеў і левабярэжная Украіна.
Агульны гаспадарчы заняпад дзяржавы, няўдачы ў войнах, аслабленне міжнароднага становішча, напружаныя адносіны з магнатамі і шляхтай, смерць энергічнай і актыўнай у палітыцы каралевы Марыі Людвікі прывялі да адрачэння ад трона і эміграцыі ў Францыю ў верасні 1668 года.
1619 год. Кароль Жыгімонт III Ваза перадаў усе магілёўскія праваслаўныя цэрквы уніятам.
Гэта адбылося па скарзе уніяцкага арцыбіскупа І. Кунцэвіча на бясчынствы часткі гараджан супраць уніатаў.
Указам караля прадпісвалася ўдзельнікаў узброенага выступу ў Магілёве ў 1618 годзе супраць уніятаў пакараць смерцю, на жыхароў накласці штраф, усе праваслаўныя цэрквы перадаць уніятам.
1659 год. Пастанова Сойма Рэчы Паспалітай аб біцці меднага шэлега (барацінкі) і заснаванні Брэсцкага манетнага двара.
Падчас правядзення грашовай рэформы 1659–1666 гадоў для выпуску меднага соліда (барацінкі) пачалося будаўніцтва манетнага двара ў Брэсце. Ён працаваў з 4 снежня 1665 да 16 снежня 1666 года і выбіў каля 241 мільёна медных солідаў на суму 2 674 268 злотых 10 грошаў.
На аверсе размяшчаўся бюст Яна II Казіміра Вазы, пад якім ініцыялы TLB (арандатара меднага двара). На рэверсе быў герб ВКЛ “Пагоня”, пад ім манаграма І. Кіршэнштэйна. Соліды брэсцкага двара падобныя на медныя соліды Віленскага меднага двара.
Ёсць меркаванне, што большая частка тыражу мае адметныя рысы: шчыт з вострым вуглом, малая манаграма, палеаграфічныя асаблівасці.
1864 год. Публічна павешаны на гандлёвай плошчы Лукішкі ў Вільні Кастусь Каліноўскі (1838–1864).
Палітычны дзеяч, публіцыст, паэт. Адзін з кіраўнікоў паўстання 1863–1864 гадоў.
Скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта, прымаў удзел у таемнай ваенна-рэвалюцыйнай арганізацыі афіцэраў Генштаба, якую ачольвалі З. Серакоўскі і Я. Дамброўскі.
На Гародзеншчыне ствараў рэвалюцыйныя арганізацыі, у 1862 годзе з паплечнікамі распачаў выпуск «Мужыцкай праўды» – першай у гісторыі газеты на беларускай мове. У 1862 годзе ачоліў Літоўскі правінцыяльны камітэт па падрыхтоўцы паўстання, у студзені 1863 распачаў паўстанне, 1 лютага 1863 года узначаліў Часовы правінцыяльны ўрад Літвы і Беларусі.
29 студзеня 1864 года выдадзены царскім уладам камісарам Магілёўскай губерні Вітаўтам Парфяновічам.
Таемна пахаваны на Гедзімінавай (Замкавай) гары ў Вільні, побач з іншымі лідарамі і ўдзельнікамі паўстання, забітымі на загад расійскай улады. Усе магілы былі зроўнены з зямлёй.
Урачыстае перапахаванне К. Каліноўскага і іншых паўстанцаў адбылося 22 лістапада 2019 года на могілках Росы у Вільні.
Адзін з першых беларускіх мастацкіх фільмаў быў «Кастусь Каліноўскі» (1928). У 1943 годзе ў гонар героя была названая савецкая партызанская брыгада, якая дзейнічала каля Гродна і Беластока.
У гонар деяча названыя вуліцы ў Мінску, Гродна, Магілёве, Пінску і іншых гарадах Беларусі, гімназія № 1 у г. Свіслач. Адзіны беларускі помнік усталяваны ў Свіслачы. Бюст усталяваны ў Нью-Ёрку.
Указ прэзідэнта Беларусі ад 15 студзеня 1996 года № 26 зацвердзіў Ордэн Кастуся Каліноўскага. Узнагарода не выкарыстоўваецца, але не выходзіла і адпаведнай пастановы аб яе скасаванні.
У 2022 годзе ва Украіне створаны беларускі полк імя Каліноўскага.
1865 год. Нарадзіўся Уладзіслаў Сівы-Сівіцкі, Стары Улас.
Беларускі паэт.
Дэбютаваў вершамі ў 1907 годзе ў «Нашай ніве». Шэраг вершаў надрукаваны ў «Анталогіі беларускай паэзіі» (1961), зборніку «Беларуская дакастрычніцкая паэзія» (1969).
У 1990 годзе выйшла яго кніга вершаў і публіцыстыкі «Год беларуса».
Памёр 30 верасня 1939 года.
1882 год. Нарадзіўся Эдуард Будзька.
Беларускі грамадскі дзеяч, паэт, публіцыст, настаўнік.
Аўтар і папулярызатар «Нашай нівы». Член прэзідыума Беларускага нацыянальнага камітэта, член Вялікай беларускай рады, сакратар Камісіі па стварэнні БДУ.
Удзельнічаў у стварэнні беларускіх школ, Будслаўскай беларускай гімназіі. Удзельнік беларускага нацыянальнага руху ў Літве, Латвіі, ЗША.
У час Другой сусветнай вайны, падчас нямецкай акупацыі Беларусі, працаваў настаўнікам у Мінску і Баранавічах. Прымаў удзел у Другім Усебеларускім кангрэсе.
Цяжка хворы выехаў у Канаду, потым у ЗША. Актыўна ўдзельнічаў у жыцці беларускай эміграцыі ў ЗША. Апублікаваў свае ўспаміны ў месячніку «Бацькаўшчына».
Памёр 14 жніўня 1959 года ў Чыкага.
1920 год. У в. Высокі Барок (цяпер Краснапольскі раён) нарадзіўся Аляксей Пысін.
Беларускі паэт. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы (1968) за кнігу вершаў «Твае далоні».
Пасля далучэння Заходняй Беларусі да БССР працаваў у газэце ў Бельску на Беласточчыне. Удезльнік Другой сусветнай вайны.
Працаваў у краснапольскай газеце «Чырвоны сцяг», у чэрыкаўскай раённай газеце, магілёўскіх абласных «За Радзіму», «Магілёўская праўда». З 1974 года да апошніх дзён быў сакратаром Магілёўскага абласнога аддзялення Саюза Пісьменнікаў.
Аўтар 12 кніг паэзіі, 4 зборнікаў вершаў для дзяцей, кніг вершаў і паэм, кнігі пра народныя песні і іх выканаўцаў «Бярозка ля кожных варот». Двойчы выходзілі Выбраныя творы ў 2 тамах.
Пераклаў на беларускую мову «Маабіцкі сшытак» М. Джаліля, зборнік вершаў М. Ханінава «Жураўлі над стэпам».
Памёр 27 жніўня 1981 года ў Магілёве. Пахаваны на каталіцкіх могілках.
У яго гонар названа школа (у ёй мемарыяльны музей паэта) у Палужы Краснапольскага раёна, вуліца ў Магілёве. На доме, у якім ён жыў па праспекце Міра, 35А ўсталявана мемарыяльная дошка. Магілёўская абласная бібліятэка арганізуе Пысінскія чытанні.
1943 год. Разам з жыхарамі спалена Хатынь.
У гэты дзень 149 жыхароў вёскі былі спалены жыўцом або расстраляны нямецкімі салдатамі і дапаможным паліцэйскім батальёнам за аказанне жыхарамі вёскі дапамогі партызанам.
У карнай аперацыі ўдзельнічалі 118-ы батальён шуцманшафта і асобны карны батальён СС «Дырлевангер».
Апошні сведка трагедыі, Віктар Жалабковіч, памёр у 2020 годзе.
У 1969 годзе створаны мемарыял у памяць аб 9200 беларускіх вёсках, знішчаных нацыстамі.
1998 год.Памёр Пятро Шасцерыкаў (1919–1998).
Беларускі пісьменнік. Выхаванец магілёўскага педінстытута (1941), сакратар Магілёўскага аддзялення Саюза пісьменнікаў, аўтар твораў на мясцовую тэматыку.
Яго пяру належаць шматлікія кнігі, аповесці, апавяданні. Ён з’яўляецца аўтарам літаратурнай апрацоўкі кніг успамінаў “Салдатамі былі ўсе”, “Арлы”, тэкстаў да фотаальбомаў “Магілёў”, “Магілёўская вобласць”.
Яго імем названа вуліца ў Магілёве.
2006 года. У Магілёве стартаваў Першы Міжнародны маладзёжны тэатральны форум M.@rt.кантакт.
У першы год у ім прынялі ўдзел 10 тэатраў з Беларусі, Расіі, Украіны, Польшчы, Літвы.
Мінулым годам, у сувязі з агрэсіяй Расіі супраць Украіны, тэатральны форум з міжнароднага ператварыўся ў форум тэатраў Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі.
Сёлета з 20 па 27 сакавіка праводзіцца XVI Міжнародны форум. У асноўнай праграме запланавана 19 спектакляў калектываў з Беларусі, Расіі, Казахстана і Балгарыі.
Чарговы акт гарадскога вандалізму адбыўся ў Магілёве – замест таго, каб прывесці ў парадак бульвар паміж вуліцамі Фаціна і Маўчанскага, яго пачалі знішчаць.
Саджаць, а потым выразаць зялёныя насаджэнні стала магілёўскай традыцыяй. Напачатку гарадская архітэктура пакідае месцы для зялёных зон, без якіх горад задыхнецца. Потым зелянгас садзіць дрэвы, а ўжо затым будаўнікі і камунальнікі іх знішчаюць. Усе пры справе, і ніхто ні за што не адказвае. А тое, што марнуюцца грошы гараджан, што сонечнаму пыльнаму Задняпроўю і так не хапае зеляніны, падобна мала каго цікавіць.
У 1980-я гады быў пабудаваны новы мікрараён на вуліцы Фаціна. Паміж вуліцай Маўчанскага і Фаціна пакінулі месца для будучага бульвара, а на саміх вуліцах – месцы для будучых прыгожых дамоў па індывідуальных праектах.
Бульвар, трэба прызнаць, доўга заставаўся пусткай, бо то перабудова, то СССР разваліўся, то крызісы заміналі яго добраўпарадкаванню… Але гадоў 15 таму бульвар пачалі засаджваць дрэвамі, праклалі першыя дарожкі. Гадоў пяць таму дрэвы пачалі мажнець, і здавалася, яшчэ крыху і нарэшце савецкі план утварэння зялёнага бульвара будзе рэалізаваны.
Але горад паціху ўшчыльняўся. Вось і дом па адрэсе Маўчанскага, 61 павінен быў прыкрыць яшчэ савецкую пустку і завяршыць лінію забудовы вуліцы. І ўсе б радаваліся, каб у галовах гораданачальнікаў на першым месцы былі людзі, а не машыны. Новыя гарадскія ўлады нічога лепшага не прыдумалі, чым даць дазвол арганізаваць стаянку аўтамабіляў для жыльцоў дома прама пасярод бульвара.
Забудова бульвара не мела належнага рэзанансу на стадыі абмеркавання, бо ў 2020 – 2022 гадах у Магілёве практычна не засталося эклагічных і ўрбаністычных грамадскіх арганізацый і актывістаў. Большасць эколагаў цяпер з’ехалі ў іншыя краіны, а тыя, што засталіся, не наважваюцца падымаць свой голас у абарону прыроды і гараджан. А БРСМ і іншыя афіцыйныя арганізацыі лічаць за лепшае не крытыкаваць уладныя структуры.
Вось так, у Магілёве працягваюць займацца добраўпарадкаваннем такім чынам, што ўвесь час узнікаюць новыя праблемы і балявыя кропкі. Менавіта гэта адбываецца на нашых вачах у мікрараёне Фаціна, дзе знішчаецца магчымасць стварэння аднаго з лепшых у горадзе бульвараў.
Да Сусветнага дня барацьбы з сухотамі 24 сакавіка, Магілёўскі абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя, апублікаваў дадзеныя па гэтаму захворванню.
Спецыялісты Цэнтра канстатуюць, што найбольш высокі ўзровень захворвання на сухоты адзначаецца ў Гомельскай і Магілёўскай абласцях. Ён перавышае сярэднерэспубліканскі паказчык. Пры гэтым, канкрэтных актуалізаваных дадзеных па захворваемасці Цэнтр не прыводзіць.
Вядома, што ў дакавідны перыяд, паводле дадзеных за 2018 год паказчык захворваемасці складаў 24 чалавекі на 100 000 насельніцтва, тады было выяўлена 259 новых хворых (гэта дадаткова 2,4, або 10%, на 100 000), з якіх трое – дзеці. Найбольш праблемнымі ў той год былі Слаўгарадскі, Чэрыкаўскі і Касцюковіцкі раёны.
Па стану на 2023 год смяротнасць ад сухотаў у Магілёўскай вобласці за апошнія 10 гадоў знізілася на 84% і склала 1,2 на 100 000 жыхароў (у 2018 годзе – 2,9 на 100 тыс. жыхароў).
Сухоты, якія вядомы са старажытнасці, застаюцца адной з вядучых прычын смяротнасці ад інфекцыйных хвароб у свеце.
Нягледзячы на вялікія поспехі медыцыны ў дыягностыцы і лячэнні, хвароба займае 1-е месца па смяротнасці сярод інфекцыйных захворванняў.
Прагназуецца, што ў выніку пандэміі COVID-19 істотна вырасце захворванне і смяротнасць ад сухотаў. Смяротнасць можа павялічыцца на 13%, што можа даць у свеце дадатковыя 1 400 000 ахвяр у 2022-2025 гадах.
Сусветны дзень паэзіі (World Poetry Day, з 1999 года).
Устаноўлены ЮНЕСКА.
Паэзія аб’ядноўвае краіны, народы, культуры і дапамагае людзям зразумець адзін аднаго. На працягу стагоддзяў думкі і пачуцці, надзеленыя ў паэтычную форму, пранікаюць у сэрцы людзей, нагадваючы, што мы ўсе адна вялікая сям’я і што мы, такія розныя, насамрэч вельмі падобныя.
Асноўная мэта Дня паэзіі заключаецца ў падтрымцы моўнай разнастайнасці сродкамі паэтычнага самавыяўлення. Гэты дзень закліканы садзейнічаць развіццю паэзіі, вяртанню да вуснай традыцыі паэтычных чытанняў, выкладанню паэзіі, аднаўленню дыялогу паміж паэзіяй і іншымі відамі мастацтва, даць магчымасць маладым талентам заявіць аб сабе.
У гэты дзень таленавітым аўтарам прысуджаюць узнагароды, уручаюць прэміі. Праводзяцца літаратурныя чытанні. Праводзяцца прэзентацыі кніг, паэтычныя вечары.
У навучальных установах ладзяцца тэматычныя вечары. Навучэнцы выступаюць з дакладамі аб жыцці літаратурных дзеячаў, чытаюць на памяць рыфмаваныя радкі.
Міжнародны дзень лялечніка (International Puppetry Day, з 2003 года).
Лялечны тэатр любяць гледачы ўсіх узростаў. Мова лялек універсальная, яе разумеюць без слоў жыхары ўсіх кантынентаў і краін. Лялькі выступаюць сёння не толькі на сцэне, але і на экранах. Мастацтва артыстаў лялечнікаў, нажаль, амаль заўсёды ананімна.
Ініцыятарам прафесійнага свята выступіў вядомы іранскі тэатральны дзеяч Джывад Золфагарыха. У 2000 годзе на XVIII Кангрэсе Міжнароднага саюза дзеячаў тэатра лялек у Магдэбургу ён вынес дадзеную прапанову на абмеркаванне. Дзень зацверджаны ў 2003 годзе.
Дзень лялечніка – выдатная нагода для правядзення лялечных фестываляў, на якія з’язджаюцца лепшыя артысты жанру з усёй планеты, каб паказаць калегам і гледачам новыя творчыя знаходкі. І натуральна, прыхільнікі лялечнага тэатра заўсёды 21 сакавіка прыходзяць павіншаваць акцёраў.
У Беларусі працуюць лялечныя тэатры ў Мінску, Віцебску, Брэсце, Гомелі, Гродна, Магілёве, Докшыцкая батлейка Патупчыка, Мінскі абласны тэатр лялек «Батлейка».
Дзень Зямлі (Earth Day)
Назва, якая выкарыстоўваецца ў дачыненні да розных мерапрыемстваў, якія праводзяцца ўвесну і закліканы заахвоціць людзей быць больш уважлівымі да далікатнага навакольнага асяроддзя на планеце Зямля. Сімвалам дня з’яўляецца зялёная грэчаская літара Θ на белым фоне.
Дні Зямлі праводзяцца ў сакавіку, на дзень вясновага раўнадзенства і 22 красавіка.
Дзень Сусветнага раўнадзенства ў 2023 годзе прыпаў на 21 сакавіка. Раўнадзенства па Мінску фіксуецца а 05:24:21. Натуральны год для планеты доўжыцца не 365 сутак, а 365,24, таму дата заўсёды крыху зрушваецца і надыходзіць крыху раней ці пазней.
1562 год. Гомель атрымаў Магдэбургскае права і герб “у чырвоным полі сярэбраны кавалерскі крыж”.
Горад бярэ пачатак ад 1142 года як цэнтр радзімічаў. Уваходзіў у ВКЛ (1335–1772), меў замак, быў цэнтрам староства. Пад час знаходжання ў Расійскай імперыі – павятовы цэнтр Магілёўскай губерні.
У 1919–1926 гадах быў у складзе РСФСР. Цэнтр вобласці ад 1938 года.
Моцна пацярпеў ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.
Зараз – другі ў краіне па насельніцтву (504 тысячы чалавек), адзін з самых зяленых, буйны культурны, прамысловы цэнтр. Працуюць знакамітыя сваёй прадукцыяй заводы і фабрыкі “Гомсельмаш”, ліцейны, хімічны, шпалерны, «Камінтэрн», кандытарская «Спартак». Дзейнічаюць цырк, 3 тэатры, 7 вну, палацава-паркавы ансамбль Румянцавых-Паскевічаў.
1840 год. Нарадзіўся Францішак Багушэвіч.
Беларускі грамадскі дзеяч, адзін з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры, яе класік.
Яго літаратурная творчасць і грамадская дзейнасць стала падмуркам ідэалогіі беларускага нацыянальна-вызваленчага руху пачатку XX стагоддзя.
Карыстаўся псеўданімамі Мацей Бурачок, Сымон Рэўка з-пад Барысава.
Скончыў Віленскай гімназію. Выключаны з Пецярбургскага ўніверсітэта за ўдзел у студэнцкіх хваляваннях. Актыўны ўдзельнік паўстання 1863-1864 гадоў, быў паранены ў баі ў Аўгустоўскіх лясах.
Служыў Чарнігаве, на Сумшчыне, у Валагодскай губерні, Вільні ў судовых палатах.
Пасля звальнення са службы ў 1898 годзе жыў у Кушлянах (цяпер Смаргонскі раён), дзе і памёр.
Аўтар вершаў, апавяданняў, баек на польскай, беларускай мове, публіцыстычных артыкулаў, зборнікаў «Дудка беларуская», «Смык беларускі», «Скрыпачка беларуская» і «Беларускія апавяданні Бурачка».
У яго творчасці таленавіта спалучаны гісторыка-філасофскае і мастацкае асэнсаванне лёсу беларускага народа, моцныя матывы нацыянальнага адраджэння.
Творчасць Багушэвіча ў значнай ступені садзейнічала працэсу развіцця беларускай мовы.
Пры жыцці яго творы ў Расійская імперыі былі забаронены. Яны выдадзены асобнымі кнігамі і лістоўкамі ў час рэвалюцыі 1905-1907 гадоў, аднак у 1908 на іх накладзены арышт.
У БССР былі ўпершыню выдадзены ў 1922 годзе («Дудка беларуская»). Аднак у 1930-я гады ў БССР творчасць Багушэвіча была абвешчана буржуазна-кулацкай, нацыяналістычнай, да 1940 года яго кнігі не друкаваліся.
3 чэрвеня 1937 года Галоўліт БССР выдаў загад № 33, згодна з якім усе выданні твораў Францішка Багушэвіча павінны былі спальвацца.
Памёр 15 красавіка 1900 года.
1935 год. Нарадзіўся Філарэт (Кірыл Вахрамееў).
Праваслаўны царкоўны дзеяч Беларусі, іерарх Рускай праваслаўнай царквы, прадстаяцель Беларускай Праваслаўнай Царквы, мітрапаліт, патрыяршы экзарх усяе Беларусі (1989–2013). Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР і Вярхоўнага Савета Беларусі (1990–1995). Герой Беларусі, кавалер Ордэна Ф. Скарыны.
Прыняў манаства ў 1959 годзе. З 1978 года служыў на Беларусі. Падчас дэпутатства апекаваўся праграмамі дапамогі ахвярам Чарнобыльскай катастрофы.
З 1989 года займаўся стварэннем і разбудовай Беларускай Праваслаўнай Царквы, пры ім былі адроджаны ўсе гістарычна існаваўшыя епархіі, аднавілі дзейнасць мужчынскія і жаночыя манастыры, брацтвы і сястрыцтвы, Мінская духоўная семінарыя, былі заснаваны Мінская духоўная акадэмія, духоўнае вучылішча, школа катэхізатараў, адноўлены Крыж Еўфрасінні Полацкай.
Па яго ініцыятыве ў царкоўны каляндар унесена новае свята «Сабор Беларускіх святых» і ўстаноўлены агульнацаркоўныя святы ўсіх беларускіх святых, сярод якіх імёны прападобнай Еўфрасінні Полацкай, свяціцеляў Кірылы Тураўскага, Георгія Каніскага і іншых.
Арганізаваў пераклад кніг Свяшчэннага Пісання на сучасную беларускую мову.
Памёр 12 студзеня 2021 года. Пахаваны ў Жыровіцкім манастыры.
1945 год. Нарадзіўся Аляксандр Патупа.
Савецкі, беларускі фізік, філосаф, пісьменнік, папулярызатар навукі.
Скончыў фізічны факультэт МДУ імя М. В. Ламаносава. Кандыдат фізіка-матэматычных навук, доктар філасофіі, прафесар.
Працаваў у Інстытуце фізікі АН БССР, БДУ, дырэктарам Цэнтра даследаванняў будучыні.
Аўтар прац у вобласці квантавай тэорыі, фізікі высокіх энергій, касмалогіі, электрадынамікі, праблем прагназавання, сацыялогіі, паліталогіі, эканомікі, права, мастацкіх кнігі «Фантакрим-CCI», «Ловушка в цейтноте», «Нечто невообразимое», больш за 300 артыкулаў публіцыстыкі.
Арганізатар і генеральны дырэктар выдавецка-паліграфічнай кампаніі «Эридан», найстарэйшага прыватнага выдавецтва Беларусі.
З’яўляўся старшынёй Назіральнага камітэта Беларускай Праваабарончай Канвенцыі і Назіральнага Сойма «Хельсінкі-CCI», прэзідэнтам Беларускага Саюза прадпрымальнікаў, віцэ-старшынёй Беларускай Канфедэрацыі прамыслоўцаў і прадпрымальнікаў і удзельнікам шматлікіх грамадскіх арганізацый і ініцыятыў 3-га сектара.
Памёр 1 чэрвеня 2009 года.
1959 год. Памёр Павел Растаргуеў (1881–1959).
Беларускі мовазнаўца.Правадзейны член Інбелкульта, доктар філалагічных навук, прафесар.
У 1918 г. чытаў курс лекцый беларускай мовы ў Беларускім народным універсітэце ў Маскве. Вывучаў беларускія гаворкі, гаворкі расійска-беларуска-ўкраінскага памежжа, праблемы беларускай літаратурнай мовы.
У 1934 годзе арыштаваны ДПУ, асуджаны, высланы ў Караганду.
Пасля Другой сусветнай вайны, у 1947-1948 гадах па запрашэнні Якуба Коласа працаваў у Інстытуце мовы, літаратуры і мастацтва АН БССР.
1987 год. Памёр Адам Русак (1904-1987).
Беларускі паэт-песеннік. Заслужаны дзеяч культуры.
Скончыў Беларускі музычны тэхнікум і Ленінградскую кансерваторыю.
Быў салістам аркестра Ленінградскага Малога опернага тэатра, Белдзяржфілармоніі.
Аўтар вершаў, вершаў для дзяцей, больш за 10 зборнікаў паэзіі.
На тэксты яго вершаў напісана каля 300 песень. З іх найбольш вядомымі сталі песні: «Бывайце здаровы», «Лясная песня», «Толькі з табою», «Не шукай», «Не за вочы чорныя», «Як правёў мяне Цімох».
2010 год. Пачалося буйное вывяржэнне вулкана Эяф’ядлаёкюдль на Ісландыі.
Вывяржэнне прывяло да закрыцця паветранай прасторы часткі Еўропы і адмены авіярэйсаў у сакавіку – красавіку 2010 года. Вулкан лічыўся нядзейсным, бо папярэдняе вывяржэнне было зарэгістравана ў 1821 годзе.
Вышыня вулкана 1666 м, дыяметр кратара – каля 4 км. Знаходзіцца за 200 км на ўсход ад Рэйк’явіка.
Трагедыя адбылася позна ўвечары 20 сакавіка. П’яны вадзіцель аўтамабіля “Porsche Panamera” зладзіў уцёкі ад машыны ДПС, падчас якіх збіў прыпынак на вуліцы Будаўнікоў, у якім знаходзіўся мужчына. Як паведамляюць у магілёўскіх Тэлеграм-каналах, кіраўца быў п’яным настолькі, што ледзьве мог размаўляць. Мужчына на прыпынку загінуў.
На фота – меркаваны аўтамабіль, за рулём якога знаходзіўся п’яны кіроўца.
Афіцыйная інфармацыя з канала прэс-службы Магілёўскага абласнога УУС: “20 сакавіка ў 22:40 у Магілёве на скрыжаванні праспекта Міра і вуліцы Касманаўтаў экіпаж ДПС падаў патрабаванне аб спыненні вадзіцелю Porsche Panamera, якое ён праігнараваў і ўчыніў пагоню на працягу 1,5 км. На вуліцы Будаўнікоў паблізу дома 14 вадзіцель не справіўся з кіраваннем і выехаў на тратуар, дзе збіў 30-гадовага магілёўца.
Парушальнікам аказаўся нецвярозы 28-гадовы жыхар Магілёўскага раёна. Агляд паказаў наяўнасць 1,3 праміле алкаголю.”
