Першая ўзгадка Круглага ў гістарычных крыніцах адносіцца да 1524 года. Тады гэта была вёска ў Аршанскім павеце, якая належыла князям Палубінскім.
На працягу стагоддзяў Круглае развівалася як гандлёвы і рамесны цэнтр, дзе праводзіліся кірмашы. Паводле інвентароў, складзеных у 1669 і 1673 гадах, Круглае мела статус мястэчка і налічвала 72 двары. На 1743 год — 60 двароў.
У 2-й палове XVIII ст. мястэчка належала вялікаму гетману літоўскаму М. К. Агінскаму. З 1772 г. гэта вёска ў Магілёўскім павеце Магілёўскай губерні Расійскай імперыі. Тут працаваў бровар, палатняная фабрыка. Мястэчка належала княгіні К. Дашкавай, якая пабудавала тут праваслаўную царкву. У вайну 1812 у Круглым знаходзілася галоўная кватэра рускіх войскаў на чале з М. І. Кутузавым.
Статус горада Круглае атрымала ў 2017 годзе. Сёння гэта адміністрацыйны цэнтр Круглянскага раёна, у ім пражывае больш за 7 тысяч чалавек.
Святкаванні 500-гадовага юбілею прызначаны на 14 верасня, паведамляе раённая газета “Сельскае жыццё”
Да 500-годдзя ў горадзе плануецца шэраг мерапрыемстваў, а сярод новых аб’ектаў у горадзе запланавана адкрыццё басейна – пісала БелТА.
Грамадзянін Беларусі Іван Яравы быў затрыманы ў студзені 2024 года ў выніку “правакацыі злачынства”.
Радыё “Свабода” даведалася імя грамадзяніна Беларусі, які спрабаваў здзейсніць падрыў аднаго з элементаў Ровенскай АЭС ва Украіне. Ім аказаўся жыхар Круглага Іван Яравы, дагэтуль ужо шырока вядомы – у 2015 годзе яго затрымлівалі за ўдзел у баявых дзеяннях на баку самаабвешчанай ЛНР падчас вайны на Данбасе.
Іван Яравы нарадзіўся ў Растоўскай вобласці Расіі. Пасля разводу з мужам-расіянінам, яго маці-беларуска вярнулася ў роднае Круглае, дзе хлопец і вырас. «Вярнуся, калі ў Беларусі пачнецца майдан – расказваў ён у адным з інтэрв’ю, калі быў на фронце – буду разганяць. Я супраць усіх вось гэтых… хто па-беларуску размаўляе. Нічога добрага з імі ня будзе».
Як стала вядома з матэрыялаў суда, у студзені 2024 года Яравы выехаў у Пінск, адкуль быў перапраўлены праз беларуска-украінскую мяжу. Чалавек, які аказваў яму дапамогу на беларускім баку названы ў матэрыялах справы «прадстаўніком спецслужбы краіны-агрэсаркі» і «кадравым супрацоўнікам Галоўнага ўпраўлення Генэральнага штабу Ўзброеных сіл Расіі».
На тэрыторыі Украіны яго сустрэў грамадзянін Украіны, які раней быў завербаваны Службай бяспекі гэтай дзяржавы. Ён перадаў Яравому заплечнік, у якім знаходзіліся ліхтарык, маскавальны халат, компас, тэрмабялізна і шэсць GPS-трэкераў. Усё гэта праходзіла пад пільным кантролем з боку СБУ, а сама аперацыя ажыццяўлялася як “правакацыя злачынства”. Пры затрыманні Яравы адразу прызнаўся, што знаходзіўся на месцы затрымання для выканання «пастаўленага яму прадстаўніком іншаземнай арганізацыі задання» – для ўсталявання GPS-трэкераў «на аб’екце энэргазабеспячэння для далейшага яго руйнавання або пашкоджання Ўзброенымі сіламі Расіі пры дапамозе беспілотных лятальных апаратаў».
20 траўня суд ухваліў рашэнне аб максімальным магчымым пакаранні для Івана Яравога — 15 гадоў пазбаўлення волі.
У сувязі з правядзеннем планавых прафілактычных работ на рэтранслятары, у сераду, 11 кастрычніка ў Магілёве, а таксама Магілёўскім, Бялыніцкім, Клічаўскім, Быхаўскім, Чавускім, Шклоўскім, Дрыбінскім, Круглянскім, Слаўгарадскім, Мсціслаўскім, Чэрыкаўскім і Горацкім раёнах будзе адсутнічаць эфірнае вяшчанне тэлебачання і радыё.
Прафілактычныя работы будуць праводзіцца з з 9.15 да 15.00, паведамляе Белтэлекам.
27 верасня, у гонар сусветнага дню турызму, “Мікалаеўскія сажалкі” правядуць Дзень адчыненых дзвярэй. З 10.00 і да 18.00 будзе арганізавана бясплатнае наведванне экспазіцый музея СССР і дома мастака М.У. Неўрава. У рэстаране “Белы ветразь” у гэты дзень усім наведвальнікам будуць прапанаваны стравы беларускай нацыянальнай кухні – паведамляе раённая газета “Сельскае жыццё”.
Турыстычны комплекс Мікалаеўскія сажалкі размешчаны на тэрыторыі Круглянскага раёна Магілёўскай вобласці ў асяроддзі каскаду сажалак і прылеглага Грыбінскага вадасховішча.
У Круглянскай школе №1 прайшло выязное пасяджэнне суда, на якім разглядалася справа 16-гадовага школьніка. Паводле матэрыялаў справы, абвінавачаны падчас правядзення народнага свята «Купалле» ў цэнтральным парку культуры і адпачынку горада Круглае, беспадстаўна ўдарыў кулаком па твары раней незнаёмага яму мужчыну. Гэты ўчынак быў кваліфікаваны як хуліганства.
Да хлопца прыменены прымусовыя меры ў выглядзе папярэджання і абмежавання волі тэрмінам на 6 месяцаў. На падлетка ўскладзены абавязак у вольны ад вучобы час не наведваць відовішчныя мерапрыемствы і месцы масавага адпачынку грамадзян без суправаджэння бацькоў або педагогаў, а таксама знаходзіцца па месцы жыхарства з 22.00 да 6.00 – піша раённая газета “Сельскае жыццё”.
Трактар МТЗ-3522 загарэўся раніцай 3 верасня на мехдвары прадпрыемства “Круглянскі Рассвет”. На фота можна пабачыць, што трактар практычна новы. У залежнасці ад камплектацыі, трактар гэтай маркі можа каштаваць 300 000 – 500 000 рублёў. У выніку пажару пашкоджаны сам трактар, сеялка, знішчана дэкаратыўнае пакрыццё будынка – піша газета “Сельскае жыццё”. Пацярпелых няма. Прычына пажару высвятляецца.
Вечарам 20 ліпеня ў Круглым 9-гадовы школьнік засеў на дрэве. Нагу заціснула на вышыні аднаго метра ад зямлі, але дарослыя не змаглі яго вызваліць – маці прыйшлося выклікаць ратавальнікаў, паведамляе прэс-служба МНС. Пасля вызвалення, медыцынская дапамога хлопчыку не спатрэбілася.
Днём 30 чэрвеня ў вёсцы Засіцце Круглянскага раёна ў прыватным доме падчас гатоўкі ежы на пліце разарвала афганскі казан – паведамляе прэс-служба МНС. Двух чалавек абдала гарачай парай – жонку гаспадара дома і яго брата. Абое былі шпіталізаваныя з апёкамі.
У партугальскім порце прышвартаваўся карабель, на борце якога ў ліку іншага заморскага тавара была дробна пасечаная чорная пацяруха з Кітая – чай.
Яе яшчэ звалі “кітайскай травой”, але мала хто тады ўяўляў, што гэта такое і як яна выглядае: еўрапейцам прыходзілася здавольвацца апавяданнямі вандроўцаў, мараплаўцаў і гандляроў. Звязана гэта было з тым, што чай у Кітаі лічыўся нацыянальным здабыткам, яго забаранялася вывозіць пад страхам смяротнага пакарання.
Стагоддзямі ён быў даступны толькі эліце і манахам. Заварачныя чайнікі з’явіліся ў XIV стагоддзі ў Кітаі разам з чайнай цырымоніяй. З развіццём гандлю і таварна-грашовых адносін манаполія Кітая на чай і чаяванне ўпала.
1660 год. Войскі Рэчы Паспалітай разграмілі рускіх захопнікаў пад Палонкай каля Навагрудка.
Войскі Рэчы Паспалітай – дывізія С. Чарнецкага (4 000 чалавек), харугвы П. Сапегі, А. Палубінскага і С. Кміціча (6 000) разбілі маскоўскае войска на чале з І. Хаванскім (быў царскім ваяводам у Магілёве ў 1656-1658 гг.).
Палонкаўская бітва – першая буйная перамога Рэчы Паспалітай на канцавым этапе вайны 1654-1667 гадоў, якая спыніла маскоўскую аблогу Ляхавіцкага замка і прывяла да вызвалення зямель ВКЛ па Дняпры і Дзвіне.
У 1994 годзе на месцы бітвы быў усталяваны памятны камень, у 2010 адбыўся фестываль з удзелам прадстаўнікоў рыцарскіх клубаў.
Гетман С. Чарнецкі (1599-1665).
1820 год. Даказана, што памідоры ядомыя. Да гэтага яны адназначна лічыліся атрутнымі.
Так, у кнізе “Поўнае кіраўніцтва па садоўніцтве”, выдадзенай у Даніі ў 1774 годзе, паведамлялася, што памідоры “вельмі шкодныя, бо зводзяць з розуму тых, хто іх есць”.
А ў 1776 годзе асабісты кухар Дж. Вашынгтона Джэймс Бэстлі спрабаваў атруціць будучага прэзідэнта, падаўшы яму на абед смажаніну, якая была багата ўпрыгожана свежымі памідорамі. Вашынгтон забабонамі не пакутаваў і з апетытам з’еў усё, тады як кухар быў настолькі ўпэўнены ў поспеху сваёй задумы, што адразу ж данёс камандуючаму ангельскімі войскамі аб хуткай смерці галоўнакамандуючага каланістаў.
Вашынгтон пражыў яшчэ 23 гады, а ліст Бэстлі чамусьці не патрапіў да адрасата і праляжаў у тайніку больш за 40 гадоў, пакуль не быў знойдзены ў тым жа 1820 годзе. Але калі крыху раней раскрытая таямніца патрэсла б уяўленне сучаснікаў жахлівасцю плана выкарыстання памідораў-забойцаў, то зараз яна выклікае толькі ўсмешкі.
1914 год. У Сараеве сербскім студэнтам Гаўрылам Прынцыпам забіты аўстра-венгерскі эрцгерцаг Франц Фердынанд.
Гэта паслужыла нагодай да пачатку 1 жніўня 1914 года Першай Сусветнай вайны (1914-1918).
Падчас гэтай вайны ў рускае войска былі прызваныя 900 000 беларусаў, з якіх загнула каля 70 000.
У 1915-1918 гадах пад нямецкай акупацыяй была палова Беларусі, яшчэ палова была прыфрантавой зонай. Колькасць бежанцаў-беларусаў склала ад 1,5 да 2,2 мільёнаў. У 1915-1918 гадах у Магілёве знаходзілася руская Стаўка галоўнакамандуючага.
1919 год. Падпісаны Версальскі мірны дагавор: афіцыйна завершылася Першая Сусветная вайна і ўтворана Ліга Нацый.
Ліга Нацый – пэўны правобраз ААН.
Ліквідавана ў 1946 годзе. Мэты Лігі Нацый: раззбраенне, прадухіленне ваенных дзеянняў, забеспячэнне калектыўнай бяспекі, урэгуляванне спрэчак паміж краінамі, паляпшэнне якасці жыцця на планеце.
1923 год. Нарадзіўся Уладзімір Чантурыя (1923-1988).
Беларускі архітэктар, гісторык архітэктуры, доктар архітэктуры, прафесар.
Працаваў у інстытуце «Белдзяржпраект», у Беларускім політэхнічным інстытуце.
Аўтар навуковых прац, прысвечаных даследаванню і прапагандзе архітэктурнай спадчыны Беларусі, фундаментальных «Гісторыі архітэктуры Беларусі да 1917 г.», «Атлас помнікаў архітэктуры і мемарыяльных комплексаў Беларусі» і іншых.
Кіраваў абмерамі помнікаў беларускай архітэктуры (1954-1970) і абследаваннем гістарычных гарадоў БССР (1970-1982).
1941 год. Без сур’ёзных перашкод нямецкія танкі і мотапяхота ўвайшлі ў Мінск, Мар’іну Горку, Бабруйск.
З 28 чэрвеня 1941 да 3 ліпеня 1944 года сталіца БССР знаходзілася пад нямецкай акупацыяй. У горадзе і наваколлях было створана 9 лагераў і яўрэйскае гета, дзе было знішчана больш за 400 000 чалавек.
1942 год. Пры цьмяных абставінах у Маскве загінуў народны паэт Беларусі Янка Купала (1882-1942).
Упаў у лесвічны пралёт з 10 паверха гасцініцы «Масква».
Існуе тры версіі – няшчасны выпадак, самагубства, і найбольш верагодная, забойства. Афіцыйнай версіяй была абвешчана першая – няшчасны выпадак, быццам Купала ўпаў выпадкова. Аднак вышыня парэнчаў у гасцініцы “Масква” гэтаму пярэчыць. Папулярнай была таксама версія пра самазабойства, аднак яна не стыкуецца з паводзінамі паэта перад смерцю – у бадзёрым настроі, ён пакінуў сваіх сяброў у нумары гатэля, каб “кое з кім пагаваыць”. На забойства і супраціўленне Купалы перад смерцю ўказвае тое, што на месцы, адкуль адбылося падзенне, застаўся адзін яго туфель.
Пахаваны на Ваганькаўскіх могілках у Маскве.
Неаднаразова з 1921 года падвяргаўся рэпрэсіям і ганенням з боку савецкіх уладаў.
Лесвічны пралёт у гасцініцы “Масква”
1944 год. Савецкія войскі пад час аперацыі “Баграціён” вызвалілі ад нямецка-фашысцкіх войск Магілёў, Быхаў, Асіповічы, Клічаў, Круглае, Крупкі, Лепель, Старыя Дарогі.
1947 год. У памяць аб Янку Купале імем народнага паэта названа беларуская гімназія ў нямецкім Рэгенсбургу.
Гэта адбылася ў 5-ю гадавіну трагедыі.
8-класная гімназія адчынілася 10 снежня 1945 года ў лагеры для перамешчаных асоб з мэтай падрыхтоўкі беларускай моладзі для паступлення ў ВНУ. Працавала да 1950 года: у 1947/1948 у Міхельсдорфе, у 1949/1950 – у Розенгайме, у астатнія – у Рэгенсбургу.
Пры гімназіі існавала вучнёўская бурса, дзе жылі дзеці без бацькоў, дзейнічала скаўцкая арганізацыя, працавалі літаратурны, драматычны, спартыўны гурткі.
Адбылося 5 выпускаў. У розны час гімназію ўзначальвалі А. Орса, М. Рагажэцкі, А. Вініцкі.
Аўген Калубовіч. Выкладчык беларускай мовы і літаратуры гімназіі, прэм’ер-міністр Урада БНР.
1988 год. Ураджэнцу г. Магілёва Андрэю Мельнікаву (1968-1988) пасмяротна прысвоена званне Герой Савецкага Саюза.
Гераічна загінуў у Афганістане.
Прататып галоўнага героя расійскай кінастужкі “9 рота” (2005).
СШ №28 г. Магілёва носіць яго імя. У школьным музее экспануецца яго кулямёт.
1991 год. Савет Эканамічнай Узаемадапамогі (СЭУ) спыніў свае існаванне.
Гэта адбылося на 46-й сесіі арганізацыі ў Будапешце.
СЭУ (1949-1991) – адказ на амерыканскі “план Маршала” па адбудове пасляваеннай Еўропы. У розны час у СЭУ уваходзіла 11 сацыялістычных краін. У рамках СЭУ рэалізаваны праекты: нафтаправод “Дружба”, адзіная энергасістэма “Мір”, вытворчасць “Ікаруса” і іншыя.
