Драўляную капліцу на крычаўскіх могілках прыбралі ад смецця і раздражнёна пракаментавалі ў мясцовай прэсе

Пасля публікацыі mogilev.media пра каплічку на праваслаўных могілках у Крычаве, якую ператварылі ў сметніцу, адбыўся немалы інфармацыйны рэзананс і рэакцыя мясцовых уладаў. На наш матэрыял буркліва адрэагавала мясцовая раённая газета “Крычаўскае жыццё”.

 

У рубрыцы “Меркаванне” быў размешчаны матэрыял нейкага А. Сямёнава, у якім аўтар прызнаў, што mogilev.media (не называючы, аднак, выданне, назваўшы яго “одним из интернет-ресурсов”) удалося прыцягнуць увагу на той факт, што “в Кричеве живут малосознательные люди, которые сорят там, где находятся могилки их предков”. Ну, і канечне, вінаватым А.Сямёнаў палічыў аўтара публікацыі на mogilev.media, але ніякім чынам не камунальныя службы – пра іх у публікацыі ні слова. На карэспандэнта, які зрабіў фотаздымкі капліцы, калумніст “Крычаўскага жыцця” абрынуўся з натацыямі, дыктуючы яму, што “если этого фотографа так беспокоит чистота нашего города (а калумніста што, не дужа? – m.m.) то как настоящий кричевлянин он должен был поступить иначе (каму павінен? Камунальным службам? – m.m.). Если и выложить фото, то с другой надписью…” 

Ад рэдакцыі: Mogilev.media прапануе А.Сямёнаву ў далейшым карыстацца функцыяй “Даслаць навіну” на нашым сайце (на выяве ніжэй, выдзелена чырвоным), дзеля рэалізацыі магчымасці ўсебаковага і ўзважанага асвятлення крычаўскага жыцця, свабоднага выказвання сваёй думкі і заахвочвання суграмадзян да пазітыўных і карысных учынкаў.

 

На шчасце, праблему, паднятую mogilev.media заўважылі і мясцовыя ўлады. Унутры драўлянай каплічкі было прыбрана смецце, а ўваход забіты драўлянымі дошкамі, каб ніхто не мог больш засмечваць помнік мясцовага значэння. 

Нагадаем, што капліца была пабудавана на пачатку ХХ стагоддзя і знаходзіцца ў старой частцы Крычава ў раёне пад назвай Забялышан. На сённяшні момант драўляны помнік патрабуе рэстаўрацыі альбо якаснай кансервацыі. 

Драўляную капліцу на крычаўскіх могілках ператварылі ў сметніцу – фота

Ужо не першы год драўлянае збудаванне культавага прызначэння выкарыстоўваецца як сметніца. Ні мясцовая ўлада, ні праваслаўныя дзеячы Крычава не звяртаюць ўвагу на каплічку, хаця размешчана яна якраз на праваслаўных могілках. Для Крычава каплічка ўяўляе вялікую каштоўнасць, бо драўлянай архітэктуры пачатку ХХ стагоддзя ў горадзе амаль не захавалася.  

Капліца, што была пабудавана на пачатку ХХ стагоддзя, знаходзіцца ў старой частцы Крычава ў раёне пад назвай Забялышан. Прычым размешчана яна напасрэдна на тэрыторыі Забялышанскіх могілах, вядомых яшчэ з XVII стагоддзя. 

Капліца ўяўляе сабой чатырохвугольную бярвенчатую канструкцыю з сасновага распілованага дрэва. У верхняй частцы чатырохскатнага даха ўмацаваны драўляны крыж. Некалі дах быў пакрыты гонтам (рэшткі яго можна пабачыць знутры), а зараз шыферам. Яшчэ з дзясятак год таму ў капліцы былі дзверы простай сталярскай работы, якія на сённяшні дзень выбітыя.

Зараз  культавае драўлянае збудаванне занядбанае, па прызначэнні не выкарыстоўваецца. Унутры невялікая па плошчы каплічка завалена будаўнічым смеццем, бярвеннямі, пластыкавымі і шклянымі бутэлькамі з-пад алкагольных напояў. 

Ураджэнка вёскі пад Мсціславам за свае грошы аднавіла агароджу на мясцовых могілках

Былая жыхарка Пячкавіч Ходасаўскага сельсавета Лізавета Смаргунова за свае сродкі набыла матэрыялы для новай агароджы на вясковых могілках. Сельскі выканкам арганізаваў аднаўленчыя работы і за некалькі дзён працы агароджа была адноўленая сіламі камунальнікаў. 

– Вёска Пячкавічы, як і кожны малы населены пункт у раёне, паступова пусцее. – падзяліўся сваімі разважаннямі пра праблему прадстаўнік сельскага выканкама Анатоль Пруднікаў, паведамляе mstlife.by – Добра, што ёсьць такія людзі, якія імкнуцца нешта зрабіць для сваёй малой радзімы. Мы можам шмат казаць пра сваю любоў да краіны, гораду, вёскі, але сапраўдныя пачуцці бачныя толькі па ўчынках.

У Мсціславе закрываюць могілкі, а за лішнія метры на ўчастках для пахавання прыйдзецца плаціць

Зачыняюцца могілкі па вуліцах Энгельса, Леніна і Магілёўскай. Цяпер тут можна будзе пахаваць нябожчыка толькі да ужо існуючай магілы роднага чалавека. Адпаведную пастанову мсціслаўскага райвыканкама публікуе Нацыянальны прававы партал pravo.by. 

У выпадку, калі сямейны ўчастак для пахавання на гэтых могілках перавышае адведзеныя нарматывы, за кожны квадратны метр звыш гэтых нарматываў прыйдзецца даплочваць адну базавую велічыню.

Могілкі ў горадзе і наваколіцах, на якіх дазволеныя новыя пахаванні, знаходзяцца на вуліцы Лясной і ў вёсцы Шумянічы. 

Насілі труну да могілак па раздарожжы на руках, цяпер прыйдзецца па пояс у рапсе

Сітуацыя з дарогай на вясковыя могілкі каля паселішча Шалаханаўка Горацкага раёна ўжо амаль паўгода трывожыць мясцовых жыхароў.

Усё пачалося з таго, што сёлета ўвесну адзіную прыстойную дарогу да могілак зааралі – пісаў Магілёў.media яшчэ ў маі. У выніку мясцовым жыхарам стала немагчыма дабірацца да пахаванняў сваіх родных у дажджлівае надвор’е. А калі памерла адна з жыхарак вёскі, яе цела давялося несці на могілкі проста на руках – ніякая машына не магла праехаць па ўзараным полі.

Прайшло некалькі месяцаў, і на ўзараным полі ўзышоў рапс – буйны, высокі. І цяпер дарога зноўку не функцыянуе. Ісці пешкі да могілак прыходзіцца па пояс у расліннасці – піша інтэрнэт-рэсурс Horki.info. А машына з нізкай пасадкай сюды наогул не праедзе.

Старшыня Паршынскага сельсавету, на тэрыторыі якога знаходзіцца Шалаханаўка, як і раней, абяцае папрасіць сельгаспрадпрыемства больш не чапаць участак дарогі да могілак.

– Будзем кантраляваць, размаўляць з кіраўніком гаспадаркі, каб дарогу на гэты раз не чапалі. – паведаміў ён журналістам Horki.info.

В Быхове чиновники нашли новое место для кладбища. Хоронить на нём будут цивилизованно, а тем временем старое кладбище зарастает (фоторепортаж)

Проблема с кладбищем в Быхове стоит давно.

Основное, Белогорское кладбище, “переполнено”. «Быховский жилкомхоз» вынужден принять решение о его закрытии.

Это кладбище известно тем, что здесь находятся захоронения местных евреев. В 2018 году тут на средства британского Фонда Саймона Марка Лазаруса поставили два памятника жертвам Холокоста.

Местное еврейское кладбище расположено на крутом холме, огорожено и граничит с православными захоронениями. В 2014 году на нём было 217 надгробий, установленных не ранее начала 20 века. Сейчас площадь кладбища используется и для христианских захоронений, немало из которых наложены на еврейские захоронения.

Как стало известно, скоро жители Быхова будут хоронить своих родственников на кладбище деревни Трестивец, расположенном в трех километрах от города. Уже есть план, согласно которому, для захоронений будет выделена дополнительная площадь размером в пять гектаров.

В том, что на городском кладбище не осталось места для захоронений свою роль сыграла катастрофа на Чернобыльской АЭС. Быхов оказался одной из самых загрязненной территорий в Беларуси. А уж пандемия коронавируса привела к тому, что кладбище, расположенное на горе, разрослось и спустилось в низину, к реке Мокрянка.

Как следствие, к Белогорскому кладбищу нет нормальных подъездов, нет возможности вынести с захоронений мусор и спилить аварийные деревья, а похороны становятся сущим мучением.

Еще одной проблемой является самовольное огораживание захоронений. Между могил нет проходов.

Все эти проблемы накапливались десятилетиями, разрастались, как снежный ком и, в итоге привели власти к понимаю того, что необходимо новое кладбище.

На Трестиветском кладбище, обещают чиновники, его территорию разобьют на сектора, и заниматься захоронениям будет исключительно УКП «Быховский жилкомхоз». Захоронения запретят огораживать, а также устанавливать возле могил скамейки и столы. Желающие смогут арендовать столы и шезлонги у жилкомхоза.

На новом кладбище оборудуют автомобильную стоянку, место для прощания с усопшими, между секторами проложат асфальтированные дороги.

К цивилизованному отношению горожан к кладбищу чиновники будут приучать административными методами.

У Шклове на грошы мецэнатаў ратуюць «Чысцец» – унікальны помнік яўрэйскай культуры (фота)

Чысцец знаходзіцца на мясцовых яўрэйскіх могілках. Працяглы час ён быў пакінуты на волю лёсу. Цяпер жа ўзяліся за яго ўпарадкаванне. Муры ўжо закансерваваныя. На саміх могілках з’явіліся новыя памятныя знакі – менгіры. Паволі старажытныя могілкі становяцца сапраўдным мемарыялам.

Знакаміты сёння «Чысцец» яшчэ пару дзесяцігоддзяў таму быў забытым, а яго муры разбураліся. Шклоўскі краязнаўца Аляксандр Грудзіна доўгі час звяртаў увагу навукоўцаў на бядотны стан адзінага ў Беларусі ацалелага тутэйшага ганку яўрэйскіх могілак. Намаганні рупліўца далі плён – пачалося вывучэнне будынку.

Настойлівасцю археолага, даследчыцы ўсходняй Беларусі, доктара навук Вольгі Ляўко Чысцец атрымаў афіцыйны статус помніка. Ён прызнаны гісторыка-культурнай каштоўнасцю. 

Тым не менш, заняпад працягваўся. Абваліўся дах парталу. Несці нябожчыка праз чысцец, што паводле мясцовых вераванняў дазваляе памерламу трапіць у рай, стала небяспечна.

На шчасце для помніка, знайшоўся неабыякавы да яго лёсу чалавек, чые продкі былі выхадцамі са Шклова. На праблему звярнуў увагу расійскі прадпрымальнік Ілья Клябанаў. Ягонымі намаганнямі быў зроблены праект аднаўлення і праведзена рэканструкцыя ўнікальнай мясціны.

Напачатку беларускія эксперты прапаноўвалі зрабіць поўную рэстаўрацыю з рэканструкцыяй помніка. Але большасць сусветных экспертаў лічаць менавіта кансервацыю выдатным спосабам захавання аўтэнтычнасці помніка.

Мастак Георгій Франгулян настаяў не на аднаўленні, а выключна на кансервацыі партальнай групы. З яго ініцыятывы на яўрэйскіх могілках паставілі 7 менгіраў. На яго думку,  гэтыя першыя рукатворныя вобразы чалавека будуць сімвалізаваць на могілках целы памерлых.

Комплекс уключае помнік забітых нацыстамі ў гады Другой сусветнай вайны мясцовых яўрэяў, 7 менгіраў і закансерваваны Чысцец.

Цягам бліжэйшага месяца чакаецца завяршэнне прац і ўрачыстае адкрыццё мемарыялу.


Менгір груба апрацаваны дзікі камень у выглядзе слупа. Камяні могуць стаяць як па адзіночцы так і прадстаўляць цэлую групу менгіраў, размешчаных недалёка адзін ад аднаго. Вядомыя з каменнага веку. Прызначэнне менгіраў не мае выразнага тлумачэння . Дапускаеца, што яны “кіравалі” культавымі збудаваннямі, звязанымі з услаўленнем Сонца.


 

Васкрасенскія могілкі ў Магілёве па-варварску знішчаюцца камунальнікамі

Нашы чытачы прыслалі ў рэдакцыю сведчанні таго, як знішчаюцца старажытныя надмагіллі на Васкрасенскіх (альбо Лютэранскіх) могілках, якія размяшчаюцца паміж праспектам Міру і вуліцай Лазарэнкі, недалёка ад школы №4.

Як бачна з прысланых фотаздымкаў, камунальныя службы валяць дрэвы проста на надмагіллі, многія з якіх былі пастаўлены яшчэ ў ХІХ стагоддзі. 

Посетить кладбище в зоне радиоактивного загрязнения можно будет без пропуска

С 30 апреля по 3 мая на время религиозного праздника Радуница разрешается въезд без пропусков на территории зон радиоактивного загрязнения, на которых установлен контрольно-пропускной режим. Пребывание в зонах отчуждения и отселения в эти дни разрешено с 9:00 до 17:00 часов, сообщается на сайте Могилевского облисполкома.

В Могилевской области въезд без пропусков будет действовать в обозначенные дни в четырех районах с пропускным режимом: Краснопольском, Костюковичском, Славгородском и Чериковском.

Для посещения кладбищ в указанный период необходимо иметь при себе паспорт или иной документ удостоверяющий личность; документы на транспортное средство.

В другие дни, въезд на указанные территории осуществляется только по пропускам, которые выдаются специалистами Администраций зон отчуждения и отселения.

При нахождении на территории зон радиоактивного загрязнения необходимо выполнять элементарные правила защиты от радиации. При проведении работ по благоустройству могил необходимо применять простейшие средства защиты – марлевые повязки, перчатки, с целью предотвращения контактов с радионуклидами в пыли. По окончанию работ верхнюю одежду следует тщательно встряхнуть, открытые части тела вымыть привезенной с собой водой.

Находясь на территории радиоактивного загрязнения, запрещается отклоняться от маршрута движения, разведение костров, поджигания травы и растительности. Неосторожное обращение с огнем может привести к пожару, а на территории радиоактивного загрязнения такой пожар способен нанести огромный ущерб, как окружающей среде, так и здоровью граждан. Образовавшийся мусор после уборки могил необходимо складировать в специально оборудованных местах. Сжигание мусора строго запрещено.

фото: ndsmi.by