Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС чвэрць тэрыторыі Беларусі – 25% усіх зямель былі забруджаныя радыяцыяй. Цяпер жа колькасць забруджаных тэрыторый складае 12,5% ад агульнай плошчы краіны, што роўна напалову менш. Пра гэта паведаміла начальнік галоўнага ўпраўлення экалагічнай палітыкі, міжнароднага супрацоўніцтва і навукі Мінпрыроды Таццяна Кананчук.
Паводле слоў Кананчук, падрыхтавана новая праграма, у якой “радыяцыйнаму маніторынгу будзе ўдзелена асаблівая ўвага, тым больш у галіне матэрыяльна-тэхнічнай базы, стварэння праграмнага забеспячэння і доследных узораў… Гэта будзе дастаткова сур’ёзны крок у развіцці розных відаў маніторынгу, у тым ліку і радыяцыйнага”.
Сусветны дзень інтэлектуальнай уласнасці (World Intellectual Property Day, з 1999 года).
Генеральная асамблея Сусветнай арганізацыі інтэлектуальнай уласнасці на пасяджэнні ў кастрычніку 1999 года прыняла рашэнне аб заснаванні гэтага свята.
Пры гэтым яна сыходзіла з таго, што 26 красавіка адзначаецца дзень заснавання WIPO (World Intellectual Property Organization) – арганізацыі, закліканай садзейнічаць ахове і развіццю інтэлектуальнай уласнасці ва ўсім свеце.
Прапанову адзначаць Дзень вынесла дэлегацыя Кітая 9 жніўня 1999 года.
Міжнародны дзень інтэлектуальнай уласнасці дае магчымасць падкрэсліць значэнне інавацый у паўсядзённым жыцці чалавека і ўдасканаленні грамадства.
Патэнты, таварныя знакі, аўтарскае права і сумежныя правы як вынікі творчасці і ведаў з’яўляюцца магутнымі інструментамі садзейнічання эканамічнаму і культурнаму развіццю.
Міжнародны дзень варкі бульбы (International Potato Cooking Day). Амаль беларускае нацыянальнае свята.
Гісторыя распаўсюджвання бульбы ў нашых краях часта звязваецца з імем Пятра І, але гэта праўдзіва толькі для Расіі, на беларускіх землях бульба з’явілася значна раней. У Расіі пры Пётры I заморскую расліну сустрэлі ў штыкі. Яе называлі «д’ябальскай садавінай» і прадказвалі мукі пекла ўсім, хто паспрабуе.
Распаўсюджванне бульбы прыпісваецца і Кацярыне ІІ. 26 жніўня 1770 года ў «Працах Вольнага Эканамічнага Таварыства» з’явіўся першы навуковы артыкул на тэму бульбы «Примечания о картофеле». Там тлумачылася, як яе саджаць і што менавіта есці – не бацвінне, а клубень, і не сырой, а варанай…
Упершыню назву бульбы ўвёў у рускую мову ад нямецкага «картофель» вучоны-аграном Андрэй Болатаў у 1760-я гады.
Украінскі тэрмін – картопля – таксама кажа, што ва Ўкраіну назва гародніны прыйшла ад немцаў.
А вось беларусы называюць яе сваім старажытным словам «бульба», што здаўна азначала «клубень» (на латыні «бульбус» – цыбуля) – гэта сведчанне, што тут была свая гісторыя бульбы.
На Беларусі бульба з’явілася ў канцы XVII – пачатку XVIII стагоддзя.
Цікавыя факты.
У беларусаў любоў да бульбы не ведае межаў. З бульбы гатуецца не менш за 1 500 страў.
Самымі вялікімі аматарамі бульбы былі і застаюцца беларусы, якія з’ядаюць за год па 180 кг, што амаль ў 5 разоў больш, чым у сярэднім па свеце (33 кг).
Бульбу збіраюць на працягу года ў двух паўшар’ях.
У 1995 годзе на амерыканскім касмічным караблі “Калумбія” былі вырашчаны першыя пазаземныя карняплоды.
Самай дарагой разнавіднасцю бульбы лічыцца гатунак La bonnotte з вострава Нуармуцье па 500 еўра за кілаграм.
Дзень памяці ахвяраў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.
Аварыя на ЧАЭС адбылася 26 красавіка 1986 года, у 01:23:40 падчас планавага выключэння рэактара, якое доўжылася 20 секунд.
Аднак праз некалькі секунд у выніку рэзкага скачка напружання адбыўся хімічны выбух, у выніку якога ў атмасферу было выкінута каля 520 небяспечных радыенуклідаў.
У выніку яго была поўнасцю разбурана актыўная зона і ўся верхняя частка будынка рэактара, моцна пацярпелі і іншыя збудаванні.
Былі знішчаны бар’еры і сістэмы бяспекі, якія баранілі навакольнае асяроддзе ад радыенуклідаў, напрацаваных у апрамененым паліве.
Выкід прадуктаў дзялення ядзернага паліва з пашкоджанага рэактара на ўзроўні мільёнаў кюры за суткі працягваўся на працягу 10 дзён з 26 красавіка па 6 мая 1986 года, пасля чаго рэзка ўпаў (у тысячы разоў) і ў далейшым працягваў змяншацца.
Паводле ацэнак, агульная магутнасць выбуху больш як у 100 разоў перавышала магутнасць ядзернай зброі, прымененай падчас другой сусветнай вайны. Выбух быў настолькі магутным, што радыеактыўнаму забруджванню падвергліся тэрыторыі 17 краін Еўропы.
Для Беларусі наступствы аварыі аказаліся найбольш цяжкімі. На яе тэрыторыю прыпала 70% усяго радыёактыўнага забруджвання. На землях з узроўнем забруджання цэзіем-137 апынулася каля 2 млн. 100 тыс. чалавек (25 % насельніцтва рэспублікі). У Магілёўскай вобласці было забруджана 37% тэрыторыі.
Страты Беларусі ад аварыі склалі паводле прыблізных падлікаў 235 мільярдаў долараў ЗША.
На сёння больш за 12% тэрыторыі краіны застаецца забруджанай. На ёй пражывае больш за 1 мільён насельніцтва.
Праваслаўныя ўшаноўваюць пакутніцу Фамаіду.
Ёй належыць маліцца для збавення ад блуднага запалу.
У гэты дзень забараняецца падлашчвацца, какетнічаць, фліртаваць.
1589 год. У Магілёве ўтварылася праваслаўнае брацтва.
Адно з першых у ВКЛ пасля Львоўскага (1572), Віленскага, Луцкага, Кіеўскага.
Брацтва заснавана Канстанцінопальскім патрыярхам Ераміяй II падчас яго візіту ў ВКЛ. Першапачаткова яно насіла назву Спаскага (ад Спаскага манастыра).
У 1618 годзе манастырскія будынкі былі заняты адміністрацыяй Полацкага уніяцкага арцыбіскупа І. Кунцэвіча. Пасля працяглых перамоваў з прадстаўнікамі каралеўскай улады ў 1633 годзе членамі брацтва дазволілі пабудову новага манастыра – Богаяўленскага. З гэтага моманту брацтва атрымала новую назву.
Дзейнасць брацтва перарывалася з 1828 па 1866 і з 1877 па 1883 гады.
Першапачаткова брацтва мела статус стаўрапігіі – непасрэднага падпарадкавання Канстанцінопальскаму патрыярху ў абыход улады біскупа. З часу падпарадкавання Магілёўскай епархіі Маскоўскаму патрыярхату брацтва стала падпарадкоўвацца мясцовым біскупам.
Пры брацтве дзейнічала бібліятэка з бясплатнай чытальнай залай і абанементам.
У распараджэнні брацтва знаходзіўся Магілёўскі царкоўна-археалагічны музей, заснаваны ў 1897 годзе Е. Раманавым. Ён размяшчаўся ў будынку скасаванага бернардынскага манастыра св. Антонія.
Магілёўскае царкоўнае Богаяўленскае брацтва спыніла сваё існаванне ў 1919 годзе.
1696 год. Нарадзіўся Міхал Чартарыйскі (1696–1775).
Дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай і ВКЛ, вялікі канцлер літоўскі.
Намагаўся правесці рэформы дзяржаўнага ладу Рэчы Паспалітай, абапіраючыся на падтрымку Расіі і Аўстрыі. Да антырасійскай Барскай канфедэрацыі не далучыўся, але выступаў супраць выкарыстання расійскіх войск для яе падаўлення.
Удзельнічаў у дэлегацыі, якая падпісала трактат аб прызнанні Першага падзелу Рэчы Паспалітай (выступілі супраць толькі 3 дэлегаты).
1883 год. Памёр Напалеон Орда(1807–1883).
Беларускі і пoльскі мастак, кампазітар, піяніст і педагог.
Скончыў Свіслацкую гімназію. За ўдзел у тайным студэнцкім таварыстве быў арыштаваны і выключаны з Віленскага універсітэта.
Удзельнік паўстання 1830–1831 гадоў.
Жыў на эміграцыі ў Францыі. Браў урокі музыкі ў Ф. Шапена. Аўтар твораў для фартэпіяна – рамансаў, паланэзаў, серэнад, мазурак. Працаваў дырэктарам Італьянскай оперы ў Парыжы.
Наведаў шмат мясцін Беларусі, Украіны, Польшчы, Літвы. Замалёўваў пейзажы і будынкі, звязаныя з жыццём вядомых людзей. Даў абяцанне намаляваць усе замкі Беларусі, пакуль яны не разбурыліся.
Яго выявы Мірскага і Нясвіжскага замкаў былі выкарыстаны дзеля афармлення беларускіх грашовых купюраў (узор 2000 года).
Вядомы яго выявы Магілёва, Бялынічаў, палаца Булгакаў у Жылічах і іншыя.
Памёр 26 красавіка 1883 года.
Яго імем названы вуліцы ў Мінску, Брэсце і Гродне, Пінская мастацкая школа. Працуе раённы музейны комплекс Н. Орды ў в. Варацэвічы Іванаўскага раёна, у Іванава пастаўлены помнік. Адноўлена сядзіба, у якой нарадзіўся мастак.
1919 год.Магілёў перастаў быць губернскім цэнтрам.
Паводле рашэння пастановы НКУС Магілёўскай губернія скасавана і ўтворана Гомельская ў складзе РСФСР з цэнтрам у г. Гомелі.
1926 год. Памёр ураджэнец в. Свадкавічы (зараз – Крычаўскі раён) Сяргей Кавалік (1846–1926).
Рэвалюцыянер-народнік. Даследчык Сібіры.
Навучаўся ў Аляксандраўскім Брэсцкім корпусе, Паўлаўскім ваенным вучылішчы. Скончыў Кіеўскі ўніверсітэт. Кандыдат матэматыкі. Адзін з арганізатараў «хаджэння ў народ» рэвалюцыйных народнікаў.
Арыштаваны ў 1874 годзе і асуджаны да пазбаўлення ўсіх правоў стану і катаржным працам у крэпасцях на 10 гадоў.
15 студзеня 1885 года зафіксаваў самую нізкую тэмпературу ў Верхаянску −67,8 °C.
Па даручэнні Усходне-Сібірскага аддзела Рускага геаграфічнага таварыства, як знаўца якуцкай мовы, даследаваў побыт якутаў.
У 1898 годзе вярнуўся з выгнання ў Беларусь. Быў членам Мінскага таварыства аматараў прыгожых мастацтваў, служыў у «Земскім Саюзе», старшынёй Мінскага губернскага зямельнага камітэта, у Камісарыяце забеспячэння, выкладаў матэматыку ў Мінскім політэхнічным інстытуце, быў старастам Мінскага аддзялення Усесаюзнага таварыства былых паліткатаржан і ссыльнапасяленцаў.
1989 год. У Мінску ўпершыню прайшоў “Чарнобыльскі шлях”.
«Чарнобыльскі шлях» адпачатку быў апазіцыйны да камуністычнай улады, якая хавала праўду пра катастрофу, ігнаравала праблемы людзей.
У першыя некалькі год незалежнасці шэсце ладзілася як акцыя памяці. Калі ж да ўлады прыйшоў А. Лукашэнка, акцыя набыла характар пратэсту супраць ягонага кіравання.
У 2019 годзе замест «Чарнобыльскага шляху» арганізатары прапанавалі ўзяць удзел у «Чарнобыльскім тыдні» – у іншых мерапрыемствах, лекцыях і прэзентацыях.
1996 год. У Мінску, Магілёве і іншых гарадах прайшлі самыя буйныя акцыі “Чарнобыльскага шляху”.
У Мінску ўдзельнічала 50 000 чалавек. Сілавікі правакавалі бойкі з міліцыяй, былі арыштаваны актывісты, у тым ліку Юрый Хадыка, Лявон Баршчэўскі, Вячаслаў Сіўчык, Вінцук Вячорка. Лідар БНФ Зянон Пазняк пасля акцыі выехаў з краіны.
Быў прымеркаваны да 10-годдзя катастрофы. Стаўся найбольш напружаным пунктам «Мінскай вясны – 96».
Тады ж частка супрацоўнікаў музею Максіма Багдановіча, дзе дырэктарам працаваў Алесь Бяляцкі, пачала дапамагаць арыштаваным і іх сваякам. Так узнік праваабарончы цэнтр «Вясна».
А. Бяляцкі – Нобелеўскі лаўрэат.
1996 год. У Магілёве адкрыты памятны знак ў памяць аб ліквідатарах наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС.
У Магілёўскай вобласці было забруджана радыеактыўным забруджваннем 37% тэрыторыі, 14 з 20 раёнаў (што існавалі на час аварыі): Бялыніцкі, Бабруйскі, Быхаўскі, Кіраўскі, Клімавіцкі, Клічаўскі, Касцюковіцкі, Краснапольскі, Крычаўскі, Магілёўскі, Мсціслаўскі, Слаўгарадскі, Чавускі, Чэрыкаўскі.
У склад найбольш забруджаных у краіне ўваходзяць 5 раёнаў Прыдняпроўскага краю – Быхаўскі, Касцюковіцкі, Краснапольскі, Слаўгарадскі, Чэрыкаўскі.
2000 год. Футбольная зборная Андоры дабілася першай у сваёй гісторыі перамогі (з 1942 года).
Перайграла зборную Беларусі – 2:0.
У 2004 годзе абыграла зборную Македоніі – 1:0.
2002 год. Загінуў Міхаіл Пташук (1943–2002).
Беларускі кінарэжысёр, акцёр, прадзюсар. Народны артыст Беларусі.
Працаваў рэжысёрам у тэатрах Масквы і Казані, на кінастудыі «Беларусьфільм».
Атрымалі шырокую вядомасць яго экранізацыі вядомых літаратурных твораў беларускіх пісьменнікаў – «Вазьму твой боль» (паводле І. Шамякіна), «Чорны замак Альшанскі» (У. Караткевіч), «Знак бяды» (паводле В. Быкава).
Сярод фільмаў 1980-1990-х – гісторыка-палітычныя стужкі «Наш браняпоезд», “Кааператыў «Палітбюро»”, «У жніўні 44-га…».
Лаўрэат шматлікіх прэмій, узнагарод на прэстыжных кінафестывалях.
Загінуў у аўтакатастрофе ў Маскве, па шляху на прысуджэнне прэміі «Ніка».
2022 год. Абараняючы Украіну ад расійскіх агрэсараў загінуў ураджэнец Магілёва Канстанцін Дзюбайла, “Дранік”, “Фенікс”, “Беларус”, “Калі” (1987–2022).
Быў магілёўскім прадпрымальнікам. У 2014 годзе выехаў ва Украіну. Жыў у Крывым Рогу. Член групоўкі „Правы сектар”, служыў у 54-й брыгадзе ўкраінскай арміі, удзельнічаў у баях на Светладарскай дузе ў снежні 2016 года. З лютага 2022 года ваяваў у складзе 46-га асобнага батальёна спецыяльнага прызначэння „Данбас – Украіна”.
Загінуў падчас бою ў раёне паміж Мар’інкай і Дакучаеўскам. Пахаваны ў Крывым Розе.
Начало нашего лонгрида можно прочитать здесь через VPN.
Указ Лукашенко № 235 “О социально-экономическом развитии юго-восточного региона Могилевской области” возродил надежду у местной власти, субъектов хозяйствования и населения Юго-Восточного региона (ЮВР) Могилевской области на лучшую жизнь.
Следует заметить, что государство свои обязательства перед ними сдержало, более того, продлило тепличный режим хозяйствования до 2025 года. Во-всяком случае, за первые 4 года хозяйствования в ЮВР вложено 800 млн. рублей, которые должны были положительно повлиять на результаты хозяйственной деятельности, в первую очередь сельскохозяйственных организаций.
Колхозы, поглотившие максимально от разрешенного Указом куска инвестиций, преференций и льгот (включая сельское население в целом), с отдачей в виде физических показателей радовать государство не спешат.
Возьмем производство зерна по ЮВР. На важность наращивания производства зерна обратил внимание А. Лукашенко: “Зерно сегодня – это практически новое золото или нефть. Может быть, даже будет дороже…” (“Ударны фронт” № 23 ад 23 сакавіка 2022 года).
Какова же ситуация в зерноводстве юго-восточного региона? Скажем прямо – с точностью до наоборот относительно ожидаемых результатов. Если Могилевская область в целом в 2022 году увеличила производство “нового золота” по отношению к 2015 году на 6,4 %, то хозяйства ЮВР снизили этот показатель на 16,6 %. Рост урожая показали только 2 района – Краснопольский (100,6 %) и Кричевский (108,7 %). А вот Климовичский район показал “минус” в 37,6 %, Хотимский – “минус” 34,1 %. Климовичский и Костюковичский районы вообще “умудрились” собрать менее 20 ц/га.
А вспомним, с каким пафосом аграрии ЮВР входили в 2020 год – по бизнес-плану в завершающем году действия Указа 235 они должны были удвоить производство зерна. И пошло, и поехало: вновь назначенная на должность председателя Чериковского райисполкома Александра Михеенко взялась получить 40 000 тонн “золота” или в 2,2 раза больше уровня предыдущего года, председатель Костюковичского райисполкома взялся за получение 42 тысяч тонн (“Сельская газета” № 42 от 11 апреля 2020 г.) или на 83 % больше (с их-то почвами!).
Нужно отдать должное, хозяйства ЮВР в 2020 году произвели зерна к уровню прошлого года на 39 % больше, а вот к уровню 2015 года – 95 %. Кстати, не выполнили своих громких обязательсв ни Костюковичский (не добрали 11 000 тонн к обещанному), ни Чериковский (- 12 500 тонн) районы.
А ведь Чериковскому району государство тогда подарило 50 единиц высокопроизводительной техники, помогло с азотными удобрениями. Костюковичскому району в 2019 году за счет бюджетов выделено 2,2 млн. рублей, столько же в 2020 только для приобретения сельскохозяйственной техники. В 2020 году полностью район обеспечен удобрениями, из госрезерва выделено 350 тонн топлива. И так по всему ЮВР – что еще нужно для поступательного развития данной территории?
И как объяснить руководству Костюковичского района снижение урожайности зерновых культур с 2015 по 2022 год на 47 %, Климовичского и Чериковского районов на 37 %?
Зачем выращивать картофель в Климовичском (урожайность в 2021 году 53 ц/га), в Славгородством (60) и в Кричевском (67 ц/га) районах, если точка безубыточности находится на уровне 200 ц/га.
Кстати, в своих болотах, лесах и на песках Кличевский район получил 405 ц/га, а Бобруйский – 254 ц/га. Видимо, дело не в преференциях, а в уровне хозяйствования. И разумности принимаемых решений, что наглядно показывает состояние дел в животноводстве ЮВР.
В регион инвестирован миллиард рублей за последние семь лет, но дало ли это положительный результат?
Юго-восточный регион (ЮВР) Могилевской области в последние десятилетия в своем развитии явно депрессивен, с перспективами явно сомнительного характера. Не совсем помогают и Программы его развития, разработанные в русле принятых Указов № 235 от 8 июня 2015 и № 177 от 28 мая 2020 годов.
В ЮВР входит 7 районов: Климовичский, Костюковичский, Краснопольский, Кричевский, Славгородский, Хотимский и Чериковский и 6 из них относятся к пострадавшим от аварии на ЧАЭС. Это один из факторов сокращения населения, потери значительных площадей сельхозугодий, снижения экономической активности субъектов хозяйствования.
Изначально Программа развития ЮВР с рядом льгот, преференций и открытых возможностей для привлечения инвестиций была рассчитана до 2020 года. Но, увы, запланированные результаты не были получены и было принято решение продлить действие Программы до 2025 года. Акцент в Программе по-прежнему сделан на местное сырье, сельское хозяйство, социальную сферу и привлечение инвестиций.
Но и местные руководители должны были обеспечить рост. Например, к 2020 году по сравнению в 2015 годом ожидалось увеличение производства молока на 17 %, производства мяса крупного рогатого скота (КРС) на 41 %, свинины – на 37 %, зерна – на 10 %. Но, главное, должны быть обеспечены условия для повышения качества и уровня жизни населения. С того времени государство в регион вложило около 1 миллиарда рублей и уже впору спросить с местной (коллективной) вертикали за повышенное внимание минского руководства.
А результаты, прямо скажем, не соответствуют надеждам соответствующих органов и населения ЮВР. Особенно бросается в глаза ситуация как раз с динамикой численности местного населения на всей территории “особого” внимания”.
С 2015 по 2022 год население ЮВР сократилось на 11,1 %, в то время как по области на 5,3 %. Особенно пострадали: Краснопольский (меньше уровня 2015 года на 11,6 %), Климовичский (12 %) и Хотимский (13,7 %) районы. Всего регион за 7 лет потерял 14 684 человека – в принципе с карты ЮВР “стерт” по численности Чериковский район.
Еще хуже ситуация с населением сельских территорий. Если по области оно снизилось на 16,5 %, то на территории ЮВР сельских жителей стало меньше на 10 141 человек или на 21,9 %. Фактически по сельскому населению потеряно три таких района, как Краснопольский, Славгородский и Хотимский.
Потенциально экономическое развитие территории можно представить через динамику числа субъектов хозяйствования. Как раз этот показатель в ЮВР выглядит обнадеживающе: за 7 лет количество организаций возросло на 59 или на 6,1 %. При этом подвижки касаются всех районов, кроме Кричевского – там как было 218 организаций в 2015 году, так и осталось в 2022. Наибольший прирост зафиксирован в Славгородском районе – 13,8 % (+16 организаций), в Хотимском – 10,9 % (+11) и Климовичском – 9,7 % (+17) районах. Естественно, одни организации открывались, другие прекращали свою деятельность, но тенденция их роста впечатляет. За первые 5 лет в ЮВР создано 230 коммерческих организаций, на новые места трудоустроено свыше 2500 человек.
Казалось, регион начал выкарабкиваться из патовой ситуации в социально-экономическом развитии и подтверждалось это сказочным планом на период 2020-2025 гг. по обеспечению темпа производства сельскохозяйственной продукции на 196 % (!). И, судя по динамике занятости экономически активного населения, рост производства продукции должен обеспечиваться не менее фантастическим ростом производительности труда. В противном случае мы видим очередной волюнтаристский подход в решении проблем территории с огромными финансовыми затратами без должной отдачи. А отдачу вложенных средств как раз и обеспечивают занятые в экономике работники.
Так вот, за 7 лет, прошедших от начала реализации Указов и разработанных Программ Могилевским облисполкомом занятость в ЮВР уменьшилась на 6 тысяч человек или на 11,5 %. “Сминусовали” по занятости все районы, а в целом регион потерял по занятым полтора Чериковского района.
Особенно тревожная ситуация сложилась в Климовичском – потеряли 1, 7 тыс. работников (15,9 %), Хотимском – 0,7 тыс. (15,2 %), Кричевском – 1, 8 тыс. (13,5 %). Даже Славгородский район, на который пролился “золотой” дождь инвестиций, потерял 400 работников или 7,8 % от занятых. А вот в Краснопольском районе наименьшие потери – 200 работников и 5,6 % – показатель на фоне других районов неожиданный, но и обнадеживающий.
Увы, итоги работы за предыдущий период ЮВР к оптимизму не располагают.
Ва ўмовах радыёактыўнага забруджвання пражывае амаль кожны дзясяты жыхар Магілеўскай вобласці.
14 лістапада ў Беларусі быў падпісаны ўказ “Аб Міністэрстве па надзвычайных сітуацыях”. Паводле яго, Дэпартамент па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС скасоўваецца, а яго задачы і функцыі структурных падраздзяленняў перадаюцца Дзяржатамнагляду Міністэрства па надзвычайных сітуацыях, Міністэрству прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, канцэрну “Беллегпрам”, Гомельскаму і Магілёўскаму аблвыканкамам.
Катастрофа на ЧАЭС ў красавіку 1986 года падзяліла гісторыю беларускага грамадста на да і пасля. Чарнобыльскім забруджваннем быў атручаны кожны пяты квадратны метр нашай зямлі.
Пастановай Савета Міністраў Беларусі ад 11 верасня 1990 года № 227 “Аб Дзяржаўным камітэце БССР па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС” быў створаны асобны Камітэт з правамі міністэрства для каардынацыі намаганняў усіх зацікаўленых бакоў і кансалідацыі рэсурсаў па пераадоленню наступстваў Чарнобыльскай катастрофы.
У 1995 годзе Дзяржкамчарнобыля пераўтвораны ў Міністэрства па надзвычайных сітуацыях і абароне насельніцтва ад наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.
У 1998-2001 гадах працаваў Камітэт па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС пры МНС, які потым у 2001-2006 гадах быў перападпарадкаваны Савету Міністраў Беларусі.
З 2006 года Камітэт па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС быў пераўтвораны ў Дэпартамент пры МНС. Змяняўся статус структуры, змяняліся фінансаванне і адзнакі наступстваў аварыі на ЧАЭС.
Самай вострай, сярод комплексу сучасных экалагічных праблем Магілёўскага Падняпроўя, на працягу апошніх 30 гадоў застаецца праблема радыёактыўнага забруджвання тэрыторыі ў выніку аварыі.
Магілёўская вобласць разам з Гомельскай, больш за іншыя рэгіёны краіны пацярпела ад радыеактыўнага забруджвання. У рознай ступені забруджана больш за 7 тыс. км² (27% тэрыторыі).
Галоўны радыёактыўны хімічны элемент, які вызначае 85% радыяцыйнага фону мясцовасці забруджаных раёнаў – цэзій-137. Некаторыя раёны Магілёўшчыны забруджаны таксама стронцыем-90 (Краснапольскі і Чэрыкаўскі раёны). Плямы радыёактыўнага забруджвання глеб са шчыльнасцю забруджвання больш за 1 Кu/км² зафіксаваны ў 14 з 21 раёна вобласці.
У зоне забруджвання знаходзяцца больш за 700 населеных пунктаў 13 раёнаў, з іх 5 гарадоў – Быхаў, Слаўгарад, Чавусы, Чэрыкаў, Краснаполле.
