Могилевским силовикам до слез обидно, что бывший директор могилевского музея сумел уехать из страны, так и не став стукачом.
Близкий к силовикам телеграмм-канал ЖС премиум, гербом которого являются, прости Господи, стальные яйца «батьки», решил вспомнить об Алексее Батюкове, легендарном директоре музея истории Могилева, который был вынужден покинуть Родину из-за преследования спецслужб.
Почитатели всего того, что находится ниже пояса у мужчин, опубликовали “переписку Алексея Николаевича с любовницей”, решив показать всему миру, что интеллигенту Батюкову ничто человеческое не чуждо. Ну, а поскольку спецы ЖС премиум привыкли сворачивать налево, то и жену Алексея Николаевича перекрестили в любовницу.
Ребята, не надо измерять всех своим аршином. Бегайте по любовницам и любовникам, меняйте ориентацию, как половую, так и политическую, стучите, ибо такова ваша сущность, но не пытайтесь испачкать грязью того, кто и в Могилеве, и в эмиграции пользуется непререкаемым авторитетом.
Алексей Батюков – потомственный интеллигент. И пусть сегодня в Беларуси это слово является бранным, факт остается фактом – до уровня Батюкова любителям яиц очень далеко.
И ЖС премиум признает это, называя Алексея Николаевича уважаемым человеком.
Что касается его участия в мятеже… Что-то не так со страной, в которой стремление граждан реализовать свое конституционное право считается мятежом.
Ну, а что касается самой “переписки”, это просто подделка. И подделка топорная. Настоящие стукачи, господа-яичники, в вашей родненькой базе. Той самой, которую на раз-два взломали наши киберпартизаны. Помните? Конечно, помните. Обидно? Конечно, обидно. Поэтому и набрасываетесь на всех, кому завидуете.
Беда в том, что и подделывать вы толком ничего не умеете. Наверное потому, что слишком много внимания уделяете яйцам «батьки». Забудьте о них хоть на время и попробуйте расширить свой кругозор. Поверьте, что в мире есть много вещей, которые гораздо интереснее, чем расстегнутая ширинка.
622 год. Прарок Мухамед перабраўся ў Медыну. Дзень Хіджры.
Заснавальнік ісламу Прарок Мухамед з групай сваіх паслядоўнікаў у сувязі з ганеннямі, якім падвяргалася новае веравучэнне ў яго родным горадзе, перабраўся з Мекі ў Медыну.
Дата гэтага перасялення (Хіджра – “адкачоўка”, “уцёкі”) пры халіфе Амары I прынята за пачатак мусульманскага летазлічэння.
1054 год. Раскол Хрысціянскай Царквы.
Патрыярх Канстанцінопальскі Міхаіл Кіруларый, баючыся пашырэння ўплыву каталікоў на грэцкіх хрысціян, закрыў усе лацінскія манастыры на тэрыторыі Візантыі і накіраваў у Італію ліст, у якім крытыкаваў дамаганні рымскіх першасвятароў на поўную ўладу ў хрысціянскім свеце.
У 1054 годзе для вырашэння спрэчкі папа Леў IX паслаў у Канстанцінопаль сваіх паслоў-легатаў на чале з кардыналам Гумбертам для вырашэння канфлікту. У суправаджальным лісце ён заяўляў, што ніхто не мае права крытыкаваць папу і аспрэчваць яго правы (як прамога спадчынніка апостала Пятра) на вяршэнства над усімі хрысціянамі.
Знайсці шлях да прымірэння не ўдалося, і 16 ліпеня 1054 года ў саборы Святой Сафіі ў Канстанцінопалі афіцыйныя прадстаўнікі Папы Рымскага аб’явілі аб звяржэнні Патрыярха Канстанцінопальскага Міхаіла Керуларыя і яго адлучэнні ад Царквы.
У адказ на гэта 20 ліпеня патрыярх і скліканы ім сабор адлучылі ад Царквы Папу і ягоных легатаў. Ніхто тады і ўявіць сабе не мог, што падзел, які адбыўся паміж тымі Цэрквамі, якія неўзабаве назавуць Праваслаўнай і Рымска-Каталіцкай, будзе доўжыцца стагоддзямі.
Так хрысціянства раскалолася на каталіцтва і праваслаўе.
Пакінуўшы Канстанцінопаль, папскія легаты адправіліся ў Рым акруговым шляхам, каб апавясціць аб адлучэнні Міхася Кіруларыя іншых усходніх патрыярхаў. Сярод іншых гарадоў яны наведалі Кіеў, дзе сустрэліся са старажытнарускімі клірыкамі і былі прыняты пры княжым двары. Пры гэтым руская Царква захавала прыхільнасць да праваслаўя.
Папа рымскі Леў IX і патрыярх Канстанцінопальскі Міхаіл Кіруларый
1819 год. Пачалася кругасветная экспедыцыя шлюпаў “Усход” і “Мірны” пад камандаваннем М. Лазарава і Ф. Белінсгаўзена.
Мэта экспедыцыі – прабіцца як мага бліжэй да Паўднёвага полюса.
28 студзеня 1820 года адбылася сапраўды вялікая падзея – радасны крык вахтавага матроса “Зямля! Зямля!” абвясціў аб адкрыцці шостага кантынента, Антарктыды.
У пачатку жніўня 1821 года караблі шчасна вярнуліся ў Кранштадт.
1880 год. У Вялікабрытаніі прыступілі да пракладкі з боку Дуўру тунэлю пад Ла-Маншам.
На французскім беразе таксама заклалі разведвальную галерэю. Праз 2 гады, калі сумарная даўжыня падземных галерэй (дыяметр 2,8 м) з абодвух берагоў дасягнула 1 840 м, брытанскае міністэрства абароны запатрабавала неадкладнага спынення ўсіх прац, бо яны падрываюць дзяржаўную бяспеку краіны.
Да праекту вярнуліся толькі ў 1987 годзе, і 6 мая 1994 года каралева Вялікабрытаніі Лізавета II і французскі прэзідэнт Ф. Мітэран урачыста адкрылі “Еўратунэль”.
Даўжыня тунэля – каля 51 км, з іх 39 праходзяць непасрэдна пад марскім дном.
1941 год. Пачалася акупацыя Чэрыкаўскага раёна нямецка-фашысцкімі захопнікамі.
Немцы захапілі і Смаленск.
А абарончыя баі вакол Магілёва, тым часам, працягваліся.
1944 год. У вызваленым Мінску прайшоў Партызанскі парад.
Урачыстае мерапрыемства адбылося ў нядзелю 16 ліпеня на полі былога іпадрома з нагоды вызвалення Мінска ад нямецкай акупацыі.
У парадзе ўзялі ўдзел 30 партызанскіх брыгад. Кожная брыгада мела ўласны сцяг і плакаты. На мітынг і парад сабраліся больш за 30 000 партызан і 50 000 мінчукоў.
На парадзе была вялікая дэлегацыя байцоў і камандзіраў Чырвонай Арміі на чале з камандуючым 3-м Беларускім фронтам генералам арміі І. Чарняхоўскім.
Адкрывала парад брыгада “Народныя мсціўцы” імя В. Варанянскага. За ёй ішлі партызанскія разведчыкі, падрыўнікі, кулямётчыкі ў поўным баявым узбраенні з брыгад імя Шчорса, Чапаева, “Беларусь”, “Буравеснік”.
У калоне партызан таксама ішоў і казёл па мянушцы Малыш, які быў упрыгожаны стужкай з нямецкімі ордэнамі.
1950 год. Фінал чэмпіянату свету па футболе ў Бразіліі сабраў на стадыёне “Маракана” 199 854 гледача – рэкорд для спартыўных спаборніцтваў.
Тады зборная Уругвая нанесла паражэнне гаспадарам з лікам 2:1.
Увесь стадыён рыдаў, асабліва востра перажывалі гэтую сітуацыю бразільскія футбалісты і іх суайчыннікі. Бразілія фактычна пагрузілася ў жалобу. Штодня сталі паступаць паведамленні аб самагубствах. Неўзабаве журботны спіс ужо налічваў тры з лішнім сотні чалавек.
А ўрад Уругвая абвясціў 16 ліпеня нацыянальным святам.
1976 год. У ЗША памёр Ян Станкевіч (1891-1976).
Беларускі мовазнавец, гісторык, палітычны дзеяч. Доктар славянскай гісторыі і філалогіі. Працаваў у газеце «Наша ніва», выдаваў часопіс «Веда», «Незалежнік», супрацоўнічаў з Беларускім інстытутам навукі і мастацтва і яго выданнем «Запісы», часопісам «Сяўбіт», газетай «Бацькаўшчына» і іншымі.
Пасол Сейму Польшчы. Член Беларускай народнай самапомачы, Беларускай незалежніцкай партыі, навуковага аддзела Беларускай цэнтральнай рады. Удзельнічаў у працы Беларуска-амерыканскага задзіночання, Беларуска-амерыканскага звязу, сузаснавальнік Вялікалітоўскага фонду імя Л. Сапегі.
1990 год. Вярхоўны Савет УССРпрыняў Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце.
Украіна абвясціла свой намер стаць пастаянна нейтральнай дзяржавай, якая не будзе прымаць удзел у ваенных блоках і абавязуецца выконваць тры няядзерныя прынцыпы: не прымяняць, не вырабляць і не набываць ядзернай зброі.
Дэкларацыя абвяшчала права Украіны непасрэдна рэалізаваць адносіны з іншымі дзяржавамі, заключаць з імі дагаворы, абменьвацца дыпламатычнымі, консульскімі, гандлёвымі прадстаўніцтвамі.
З 1991 года Дзень незалежнасці Украіны сталі святкаваць 24 жніўня у гонар таго, што 24 жніўня 1991 года Вярхоўны савет УССР прыняў Акт аб абвяшчэнні незалежнасці.
1990 год. Заснаваны Музей гісторыі Магілёва.
Быў створаны віртуальна – не было ні будынка, ні фондаў, ні штата. Рэальная праца музея на базе будынка былога архірэйскага палаца на чале з першым дырэктарам Ігарам Пушкіным пачалася ў 1992 годзе. Ігар Пушкін працаваў дырэктарам у 1992-2001 гадах.
Больш за ўсё дырэктарам прабыў 7-ы дырэктар Аляксей Бацюкоў (2011-2021), пры якім праводзіліся найбольш значныя мерапрыемствы, актыўна папаўняліся фонды.
У маі 1999 года гарадскімі ўладамі выдзелена для размяшчэння службовых памяшканняў і выставачнай залы музея 1-ы паверх будынка па вул. Ленінскай, 13, дзе музей прыняў першых наведвальнікаў.
Пасля адбудовы гарадской ратушы ў 2008 годзе, музей пераведзены ў яе. У 2006 створаны філіял музея – мемарыяльны комплекс «Буйніцкае поле». Музей з’яўляецца ініцыятарам і арганізатарам міжнароднай навуковай канферэнцыі «Гісторыя Магілёва: мінулае і сучаснасць», якая праводзіцца з 1998 г.
1990 год. Памёр Мікалай Арэхва (1902-1990).
Дзеяч рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, беларускі гісторык. Заслужаны работнік культуры.
Удзельнік грамадзянскай і польска-савецкай войнаў. Працаваў на падпольнай рабоце ў Заходняй Беларусі. Падчас Другой сусветнай вайны – ў Войску Польскім.
З 1945 года працаваў у апараце дзяржбяспекі Польскай Народнай Рэспублікі.
З 1956 года працаваў у Інстытуце гісторыі партыі пры ЦК КПБ. Аўтар шматлікіх публікацый па гісторыі рэвалюцыйнага нацыянальна-вызваленчага руху, Камуністычнай партыі і камсамола.
2002 год. Маланка ў Чэхіі.
Унікальнае, але ўсё роўна сумнае здарэнне адбылося ў Чэхіі. На поўдні гэтай краіны адным адзіным разрадам маланкі быў забіты цэлы статак з 22-х кароў.
У жніўні 2016 года ў Нарвегіі адным разрадам маланкі было забіта 323 алені.
Магілёўскі гісторык Аляксей Бацюкоў працягвае выпуск гістарычных лекцый па мінуўшчыне Магілёўскага рэгіёна.
Новая лекцыя, што была апублікаваная 22 студзеня, прысвечана панараме гарадскога жыцця ў Магілёве 1620-х гадоў.
Бацюкоў расказвае пра імкненне гарадскога магістрата абмежаваць у Магілёве наплыў несапраўдных жабракоў, якія просяць міласціню на вуліцах горада, хоць самі не маюць ніякіх хвароб і калецтваў. Наступная тэма лекцыі – дэтэктыўнае даследаванне Яраша Казана, які здолеў прадставіць на суд рабаўніка ягонай крамы, апазнаўшы ў руках злачынцы свой скрадзены талер.
Жыццё жанчыны ва ўмовах строгіх сацыяльных правілаў і забаронаў раскрываецца праз гісторыю з загадкавай інакіняй Стэфанідай, якая спрабавала памяняць сваю сацыяльную ролю. Чым адказала на гэта грамадства – можна даведацца з новай лекцыі гісторыка.
Як маскоўскі шпіён “прамышляў” у Магілёве, здабываючы аптэкарскую расліну. Дзе знаходзіцца будынак самай старажытнай медыцынскай ўстановы Магілёва, што захаваўся да нашых дзён. Новая лекцыя Аляксея Бацюкова прысвечана развіццю медыцыны ў 16-18 стагоддзях на Беларусі.
Цыкл лекцый “Магілёўшчына гістарычная” вядзецца магілёўскім гісторыкам Аляксеем Бацюковым каля палутара гадоў. Першапачаткова відэалекцыі выходзілі на Youtube-каналах некаторых абласных інтэрнэт-рэсурсаў, а апошнія месяцы ўсе новыя ролікі выкладае на сваім канале.
З лекцыі можна даведацца, што беларускія лекары XVI – XVIII стагоддзяў карысталіся цалкам рацыянальнымі метадамі і прыёмамі лячэння, аналагічнымі тым, якімі карысталіся ў краінах Заходняй Еўропы, а іх кваліфікацыя і прафесійнасць цалкам адпавядалі ўзроўню развіцця медыцына свайго часу.
У якасці ілюстацыі ў відэалецыі прыводзіцца прыклад з гісторыі лячэння шляхціца І. Лапацінскага мсціслаўскімі цырульнікамі, якія выратавалі параненую нагу Лапацінскага ад гангрэны. Складаная хірургічная аперацыя прайшла ў 1718 годзе ў Шылаве. магчыма, на Магілёўшчыне. Мясцовая жыхарка Еўдакія Машчыха вылекавала украінскага пеўчага І. Турчыноўскага, якому галаву прабілі да мозга ў двух месцах.
Чым адрозніваліся цырульнікі ад аптэкараў, якія “лекі ад усіх хваробаў” і антыдот ад усіх атрутаў карысталася насельніцтва ВКЛ ад магнатаў Радзівілаў і да самых бедных жыхароў. Глядзіце ў новай лекцыі “Магілёўшчыны гістарычнай”.
Хто такія “хазеры”, якія жылі на Дубравенцы, і хто быў першым яўрэем, што трапіў у Актавыя кнігі магілёўскага магістрата.
Гісторык Аляксей Бацюкоў вядзе цыкл лекцыяў, прысвечаных гісторыі Магілёўшчыны на сваім канале ў Youtube. Яго новая лекцыя пад назвай “Лявей Шавулавіч судзіцца з Багданам Барэйкавічам” прысвечаная гісторыі беларускіх і магілёўскіх яўрэяў у прыватнасці.
Бацюкоў акрэслівае асноўныя этапы і шляхі міграцыі яўрэйскага насельніцтва на тэрыторыі Беларусі. Першы, самы старажытны перыяд рассялення яўрэяў на нашых землях мог пачацца яшчэ ў Х – ХІ стагоддзях і быў звязаны з выхадцамі з Хазарскага каганату, што вызнавалі іўдаізм. Легендарызаванай звесткай пра гэта магла служыць народная прымаўка пра “хазераў”, якія жывуць на Дубравенцы. Яна была вядомая сярод старых магілёўскіх яўрэяў і гучала так: “Дзеці, не хадзіце на Дубравенку, там жывуць адны хазеры!” Па ўспамінах старых магілёўцаў, дубравенкаўскія “хазеры” выдзяляліся сярод астатніх яўрэяў тым, што займаліся пераважна рамёствамі – трымалі свае лесапілкі і кузні – а таксама лавілі рыбу.
Другі этап рассялення яўрэяў на Беларусі пачаўся ў XIV стагоддзі, калі на нашых землях паявіліся першыя задакументаваныя абшчыны, у Берасці і Гародні. Менавіта берасцейскія яўрэі, што найбольш верагодна, далі пачатак магілёўскай яўрэйскай абшчыне – выказвае меркаванне Аляксей Бацюкоў. Таксама ён прыводзіць цытаты з першых дакументаў, у якіх фігуруе першы магілёўскі яўрэй. Гэта Лявей Шавулавіч, які судзіўся з магілёўскім купцом, лаўнікам гарадскога магістрату Багданам Барэйкавічам. З матэрыялаў судовай справы становіцца зразумела, што пазычаныя ў Лявея Шавулавіча грошы Багдан Барэйкавіч так і не вярнуў, нягледзячы на шматлікія прадпісанні магістрату.
Падрабязнае даследаванне як з’явілася і працавала ў Магілёве першая друкарня.
На сваім ютуб-канале былы дырэктар Музея гісторыі Магілёва Аляксей Бацюкоў размяшчае ролікі, прысвечаныя гісторыі нашага краю. Чарговая лекцыя прысвечана пачатку кнігадрукавання ў Магілёве ў пачатку XVII стагоддзя.
У навуковай літаратуры можна сустрэць тэзіс, што першыя кнігі былі надрукаваныя ў горадзе ў 1616, 1617 і 1619 гадах. Гэта літургічная кніга «Служэбнік» і літаратурны твор Кірылы Транквіліон-Стаўравецкага «Вучыцельнае Евангелле». Аднак саміх гэтых магілёўскіх кніг не існуе ў прыродзе. Іх няма ў каталогах, няма ў бібліятэках і зборах.
Відэалекцыя, ператварылася ў падрабязнае даследаванне таго, як з’явілася інфармацыя пра паяўленне і працу ў Магілёве першай друкарні.
«Фантомныя кнігі», магчыма, выдадзеныя ў Магілёве невядомымі пакуль друкарамі, былі вядомыя бібліёграфам у канцы XVIII – пачатку ХІХ стагоддзяў. Але пасля 1813 года іх не сустракаў больш ніводны даследчык.
Гэта паэма ўваходзіць у калекцыю выбітных літаратурных твораў старажытнай беларускай літаратуры. Яна вядомая дзякуючы таму, што друкаваная кніга з ёй захавалася ў адзіным экзэмпляры. Аўтар напісаў твор, каб прадэманстраваць свае інтэлектуальныя і літаратурныя таленты і быць прынятым настаўнікам у Магілёўскую брацкую школу.
Аляксей Бацюкоў амаль паўтары гады вядзе свой цыкл адукацыйных лекцый пра Магілёў і Магілёўшчыну, пачынаючы ад часоў неандэртальцаў, набліжаючыся да нашага часу. Мяняюцца платформы для размяшчэння відэа, і цяпер аўтар працуе на сваім асабістым ютуб-канале.
Хто такі Аляксей Бацюкоў
– Магілёўскі гісторык, пісьменнік і журналіст, які быў звольнены з пасады дырэктара Музею гісторыі Магілёва ў лютым 2021 года.
– На пасадзе дырэктара музэю адзначыўся гучнымі набыткамі гісторыка-культурных каштоўнасцяў для музейнай экспазіцыі – гэта адзіны ў Беларусі экзэмпляр Статута ВКЛ 1588 года, меч мсціслаўскага рыцара XVI стагоддзя, літургічнае покрыва са слуцкага пояса, адзіны ў Магілёве асобнік кнігі Спірыдона Собаля і шмат іншага.
– Быў двойчы асуджаны да адміністратыўных штрафаў за ўдзел у мітынгах у Магілёве пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020 года.
«Лабірынт…» – пра што гэтая паэма
Чарговая лекцыя Аляксея Бацюкова прысвечаная выхаду ў друк унікальнага твору – першай магілёўскай паэмы, прычым напісанай магілёўцам для магілёўцаў і пра Магілёў. Яе аўтар – праваслаўны месціч Фама Яўлевіч надрукаваў твор у 1625 годзе ў Кракаве, дзе ён вучыўся вольным навукам у Ягелонскім універсітэце.
Эмацыйны і маралізатарскі зварот маладога вучонага – Яўлевічу было каля 25-30 гадоў – спалучаецца з аналізам развіцця паэтычнай традыцыі ў ВКЛ і прычынамі пачатку панавання польскай мовы.
Паэма «Лабірынт – альбо заблытаная дарога…» уваходзіць у калекцыю выбітных літаратурных твораў старажытнай беларускай літаратуры. Лабірынт, вы ўяўленні Фамы Яўлевіча – гэта цяжкі грамадска-палітычны стан, у якім апынуўся Магілёў у пачатку XVII стагоддзя ва ўмовах ціску на традыцыйную культуру і веру. А Мудрасць – галоўная гераіня паэмы – з’яўляецца памочнікам, які здольны вывесці гараджанаў з небяспекі. Дзеля выратавання магілёўцам спатрэбіцца трываласць у змаганні з дрэннымі звычкамі і непісьменнасцю, павага да навукі і школьнай адукацыі.
