Category: У Беларусі

Скасоўваецца Дэпартамент па ліквідацыі наступстваў катастрофы на ЧАЭС

Навіна ад

Ва ўмовах радыёактыўнага забруджвання пражывае амаль кожны дзясяты жыхар Магілеўскай вобласці.

14 лістапада ў Беларусі быў падпісаны ўказ “Аб Міністэрстве па надзвычайных сітуацыях”. Паводле яго, Дэпартамент па ліквідацыі наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС скасоўваецца, а яго задачы і функцыі структурных падраздзяленняў перадаюцца Дзяржатамнагляду Міністэрства па надзвычайных сітуацыях, Міністэрству прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, канцэрну “Беллегпрам”, Гомельскаму і Магілёўскаму аблвыканкамам.

Катастрофа на ЧАЭС ў красавіку 1986 года падзяліла гісторыю беларускага грамадста на да і пасля. Чарнобыльскім забруджваннем быў атручаны кожны пяты квадратны метр нашай зямлі. 

Пастановай Савета Міністраў Беларусі ад 11 верасня 1990 года № 227 “Аб Дзяржаўным камітэце БССР па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС” быў створаны асобны Камітэт з правамі міністэрства для каардынацыі намаганняў усіх зацікаўленых бакоў і кансалідацыі рэсурсаў па пераадоленню наступстваў Чарнобыльскай катастрофы.

У 1995 годзе Дзяржкамчарнобыля пераўтвораны ў Міністэрства па надзвычайных сітуацыях і абароне насельніцтва ад наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС.

У 1998-2001 гадах працаваў Камітэт па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС пры МНС, які потым у 2001-2006 гадах быў перападпарадкаваны Савету Міністраў Беларусі.

З 2006 года Камітэт па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС быў пераўтвораны ў Дэпартамент пры МНС. Змяняўся статус структуры, змяняліся фінансаванне і адзнакі наступстваў аварыі на ЧАЭС.

Самай вострай, сярод комплексу сучасных экалагічных праблем Магілёўскага Падняпроўя, на працягу апошніх 30 гадоў застаецца праблема радыёактыўнага забруджвання тэрыторыі ў выніку аварыі. 

Магілёўская вобласць разам з Гомельскай, больш за іншыя рэгіёны краіны пацярпела ад радыеактыўнага забруджвання. У рознай ступені забруджана больш за 7 тыс. км² (27% тэрыторыі).

Галоўны радыёактыўны хімічны элемент, які вызначае 85% радыяцыйнага фону мясцовасці забруджаных раёнаў – цэзій-137. Некаторыя раёны Магілёўшчыны забруджаны таксама стронцыем-90 (Краснапольскі і Чэрыкаўскі раёны). Плямы радыёактыўнага забруджвання глеб са шчыльнасцю забруджвання больш за 1 Кu/км² зафіксаваны ў 14 з 21 раёна вобласці. 

У зоне забруджвання знаходзяцца больш за 700 населеных пунктаў 13 раёнаў, з іх 5 гарадоў – Быхаў, Слаўгарад, Чавусы, Чэрыкаў, Краснаполле. 

фота: rodniva.by

Сёння апошні дзень аплаты маёмаснага і транспартнага падаткаў

Навіна ад

Фізічным асобам неабходна заплаціць авансавы плацёж па падатку на нерухомасць і зямельным падатку за 2022 год, а таксама транспартны падатак за 2021 год, паведамляе Інспекцыя Міністэрства па падатках і зборах па Магілёўскай вобласці. 

Выплата гэтых падаткаў ажыццяўляецца любым зручным для плацельшчыка спосабам, у тым ліку праз АРІП. Даведацца пра свой УНП можна на афіцыйным сайце МПЗ у раздзеле «Сервісы – Дзяржаўны рэестр плацельшчыкаў – Пошук фізічных асоб», запоўніўшы неабходныя палі.

 

На наступным тыдні пахаладае, у сераду чакаецца мокры снег, да канца тыдня будуць невялікія марозы

Навіна ад

Гэты тыдзень на тэрыторыі Магілёўскай вобласці апошні цёплы перад надыходам халадоў.

Па папярэднім прагнозе надвор’я, на пачатку наступнага тыдня пахаладае, у сераду чакаецца мокры снег. З чацвярга чакаецца сярэднесутачная тэмпература нижэй за 0°. Да канца тыдня ўстановяцца марозы да 7 градусаў.

14 лістапада, панядзелак, надвор’е па вобласці пратрымаецца пераважна без ападкаў. У начны і ранішні час месцамі туман. Уначы  -1 +4°С, днём +3 +8°С.

15 лістапада, аўторак. Пераважна без ападкаў. Месцамі туман. Уначы -3 +2°С, днём +1 +6°С.

16 лістапада, серада. Паніжэнне тэмператур прывядзе ў некаторых раёнах да выпадзення невялікіх ападкаў у выглядзе мокрага снега, снега з дажджом. У асобных раёнах слабы туман, слабы галалёд. Уначы -3 +2°С, днём 0 +5°С. Месцамі вятры хуткасцю да 11 м/с.

17 лістапада, чацвер, чакаецца воблачнае надвор’е, з начнымі тэмпературамі да -3°С, днём 0 -2°С, без ападкаў.

18 лістапада, пятніца, магчыма будзе яснае надвор’е, невялікія марозы, у начы да -7°С, днём 0 -2°С

У выходныя 19 і 20 лістапада захаваецца воблачнае надвор’е, месцамі з праясненнямі. Чакаюцца вятры хуткасцю да 11-13 м/с.

Начныя тэмпературы да -6 -7°С, днём каля 0  -2°С.

Аўтамабілістам нагадаем, што пара мяняць летнюю гуму на зімовую.

Паводле шматгадовых назіранняў, сярэдняя тэмпература лістапада складае 0,1°С, у Бабруйску +0,7°С,  Магілёве +0,1°С. У гэтым годзе, сярэднія тэмпературы першай дэкады склалі болей за +5°С.

Фота ўзята з адкрытых крыніц і мае ілюстрацыйны характар 

У спіс экстрэмісцкай сімволікі ўключылі вітанне 1-й беларускай дывізіі Ваффен-SS са словамі “Жыве Беларусь” і ўскінутай рукой

Навіна ад

Адпаведная пастанова Міністэрства ўнутраных спраў была прынятая 28 кастрычніка і апублікаваная сёння, 10 лістапада. З гэтага дня пачынаецца яе дзеянне.

Пастанова № 271 вызначыла пералік нацысцкай сімволікі і нацысцкіх арганізацый для патрэб закона «Аб недапушчэнні рэабілітацыі нацызму». У спіс экстрэмісцкіх арганізацый уключаныя асноўныя структуры нацысцкага рэжыму ў Германіі і  калабаранцкія арганізацыі на тэрыторыі Беларусі ў часы Другой сусветнай вайны.

Папярэдняя рэдакцыя спіса экстрэмісцкіх арганізацый, сімволікі і атрыбутыкі была дапоўненая 30-й (1-й беларускай) дывізіяй Ваффен-SS, а таксама яе сімволікай.

«Калабаранцкае вітанне – з’яўляецца сімвалам 13-га Беларускага паліцэйскага батальёна пры СД і 30-й грэнадзёрскай (пехотной) дывізіі Ваффен-СС (руская № 2, яна ж – беларуская № 1) адпаведна з нацысцкім партыйным вітаннем «Хайль Гітлер» і прадстаўляе суправаджальнае падняцце правай рукі з прамой далонню і воклічам „Жыве Беларусь“ і водгукам „Жыве“» – гаворыцца ў дакуменце.

Можна меркаваць, што экстрэмісцкім дзеяннем будзе лічыцца ўвесь комплекс дзеянняў, указаны ў пастанове, але не выключана, што рэгістрацыя кожнага элемента будзе выкарыстоўвацца ў карных мэтах.

Фота: wonderzine.com

У чацвер і пятніцу пройдуць дажджы, выходныя абяцаюць быць цёплымі і без ападкаў

Навіна ад

Нягледзячы на штодзеннае скарачэнне светавога дня – а ён ужо меней за 9 гадзін – лістапад не перастае здзіўляць сваім цёплым надвор’ем. 

У ноч з 9 на 10 лістапада па Магілёўскай вобласці  прагназуецца тэмпература +6 +8°С. Будуць панаваць вятры паўднёвых накірункаў з  хуткасцю да 5-10 м/с. 

Раніцай 10 лістапада, у чацвер, туманы, надвор’е з праясненнем. 

Удзень чакаецца +8 +10°С, вецер хуткасцю да 6-10 м/с, воблачна, месцамі выпадуць невялікія ападкі. 

У пятніцу, 11 лістапада, прагназуюцца невялікія дажджды, воблачнасць, у асноўным да+7 +9°С, месцамі да +10°С. 

Выходныя, па прагнозах метэаролагаў, парадуюць нас надвор’ем без ападкаў. Будзе воблачна і месцамі ясна, тэмпература паветра ўдзень да +9 +10°С.

З панядзелка паступова слупок тэрмометра папаўзе ўніз, і  ў другой палове тыдня чакаецца дзённая тэмпература ніжэй за +5°С. 

Аўтамабілістам нагадаем, што пара мяняць летнюю гуму на зімовую.

Паводле шматгадовых назіранняў, сярэдняя тэмпература лістапада складае 0,1°С, у Бабруйску +0,7°С,  Магілёве +0,1°С. У гэтым годзе сярэднія тэмпературы першай дэкады склалі болей за +5°С.

Завяршаецца рэстаўрацыя Жыліцкага палацава-паркавага ансамбля

Навіна ад

Святочнае адкрыццё адрэстаўраванага палаца ў Жылічах адбудзецца ў наступным 2023 годзе.

За 13 гадоў аднаўленне помніка архітэктуры праходзіла з рознай ступенню актыўнасці. Імпульс працам надало ўключэнне аб’екта ў інвестыцыйную праграму Магілёўшчыны. Пра ход рэстаўрацыі палацава-паркавага ансамблю ў Жылічах, узведзенага ў пачатку ХІХ стагоддзя, Магілёў.media пісалі ў чэрвені. 

Зараз будаўнічыя арганізацыі завяршаюць працы па аднаўленні зімняга саду, які зруйнавалі нямецкія захопнікі ў 1944 годзе. Праведзена рэстаўрацыя ляпнога дэкору парадных залаў палаца, кафляных печаў, камінаў з мармуру, мастацкага паркету. Пафарбаваны фасады палаца, вядзецца добраўпарадкаванне прылеглай тэрыторыі.

Рэстаўратары аздабляюць інтэр’еры заляў. Яны імкнуцца з максімальнай дакладнасцю, па захаваўшыхся фотаздымках, перадаць дух XIX стагоддзя. 

Нягледзячы на рэстаўрацыйныя работы, колькасць ахвочых аглядзець адну з цікавостак Магілёўшчыны не змяншаецца.

Палацава-паркавы ансамбль у Жылічах – гісторыка-культурныя каштоўнасць міжнароднага ўзроўню. Яго ўзяўся ўзводзіць адзін з найбагацейшых людзей Бабруйшчыны таго часу Ігнат Булгак, а працягнуў яго сын Эдгар. Комплекс неаднаразова перабудоўваўся, але захоўваючы адзіны класічны стыль.

За савецкім часам у ім месціўся дзіцячы дом, агранамічная школа. У вайну гітлераўцы разгарнулі тут шпіталь. З 1950-га года ў палацы працаваў сельскагаспадарчы тэхнікум (зараз аграрны каледж). 

У цэлым будынак, перажыўшы дзве вайны, застаўся ў добрым стане.

Якуб Колас збіраўся напісаць п’есу пра Крычаўскае паўстанне – да 140-годдзя народнага паэта

Навіна ад

Перашкодзілі загружанасць у Акадэміі навук і страх у чаканні “чорнага варанка”.

Беларусь святкавала 140-годдзе слыннага творцы Якуба Коласа, што пакінуў пасля сябе вялізарную творчую спадчыну трэцяга лістапада. Аднак не ўсе творчыя задумы змог рэалізаваць беларускі класік. Некаторыя з-за розных прычынаў засталіся няздзейсненымі, а яскравым прыкладам падобнай творчай задумы была ідэя напісання твора, прысвечанага Крычаўскаму паўстанню. 

Яна, верагодна, узнікла ў Якуба Коласа яшчэ ў 1933 годзе, адразу пасля напісання аповесці “Дрыгва”, што можна прачытаць у лісце Якуба Коласа да рускага пісьменніка Сяргея Гарадзецкага ў снежні 1933 года: 

“Я теперь, закончив повесть «Дрыгва» (она уже напечатана и скоро выйдет – не готова обложка), пишу небольшую детскую поэму, которую хочу закончить к первому января 1934 г. Соблазняет одна историческая тема – для исторической повести или пьесы. Работа очень сложная – в белорусских условиях это совершенно новый жанр. А материал очень интересный и богатый». 

Аднак будучы заняты працай па Акадэміі навук Колас не мог заняцца гістарычнай тэмай Крычаўскага паўсатння. Больш за тое, нешматлікі вольны час беларускі класік аддаваў на напісанне п’есы “Вайна вайне” і завяршэнне працы над вершаванай паэмай “На шляхах волі”.  

Чарговы раз Якуб Колас пачаў спрабаваць узяцца за напісанне твора па Крычаўскаму паўстанню ўжо ў 1937 годзе. На гэты раз больш паспяхова, бо ў адным са сваіх лістоў ён апісвае ўжо сюжэт будучай п’есы: 

“Я подбираю материал для новой пьесы. Большой, увлекающий материал. Но его мне мало. Сюжет, вернее не сюжет, а историческая основа: Кричевское староство (в бывшей Могилёвской губернии на Соже). Польский король дарит его польскому магнату князю Радзивиллу. Богатый еврей Гдалий берет Кричев на откуп. Жестокая система выбивания податей, пошлин с населения вызывает ропот, недовольствие среди белорусской шляхты и мелкопоместного дворянства. Гдалию противостоит белорусский купец из крестьян. Он торгует воском. Под знаменем антисемитизма ведет пропаганду против Гдалия. Поднимает восстание. Восстание тянется три года. Потом жесткая расправа с восставшими. Обстановка – жуткая нищета и разорение крестьянства, запущенные поля и леса, воют волки. Вот на этом фоне нужно построить художественное произведение. Я не продумал его, но отдельные фигуры, человеческие горести, страсти, характеры, сцены уже мелькают перед моим взором”. 

Прычым Якуб Колас збіраўся асабіста наведацца ў Крычаў, каб паспрабаваць сабраць матэрыял пра паўстанне, паразмаўляўшы з мясцовымі жыхарамі. Менавіта пра такія планы Колас пісаў да свайго сябра і калегі Пятра Глебкі: 

“Чакаю, калі трохі буду вальней. Ёсць надзея, што ў недалёкім часе будзе ўмацован прэзідыум, і тады я займуся раз’ездамі. У першую чаргу адведаю вас, другі мае родныя, а потым паеду ў Крычаў на пошукі слядоў сярод народа аб паўстанні ў Крычаве (1740-1744 гг.).”

Але ж Якуб Колас так і не напісаў ніякага твора пра паўстанне пад кіраўніцтвам Васіля Вашчылы і на гэта былі аб’ектыўныя фактары. У пачатку 1930–х вялося шалёнае цкаванне Якуба Коласа і Янкі Купалы, якіх часта абвінавачвалі ў нацыяналістычных і антысавецкіх поглядах. Больш за тое, якраз у 1937-1938 гг. адбываецца выкрыццё “контррэвалюцыйных нацдэмаўскіх элементаў”, у тым ліку і сярод беларускай інтэлігенцыі. Гэта непасрэдным чынам закранула і Якуба Коласа, які чакаў прыезду “чорнага варанка”. На фоне гэтай страшнай карціны відавочна, што гістарычная тэматыка ў тыя часы была не надта бяспечная для стварэння вялікага твора, а неадпаведнасць жорсткім ідэалагічным устаноўкам лёгка магла прывесці да арышту і сур’ёзнага асуджэння. Пагэтаму Якуб Колас проста пабаяўся займацца гэтай дастаткова небяспечнай тэмай.

Намеры напісаць твор пра Крычаўскае паўстанне ў Якуба Коласа былі дастаткова сур’ёзныя. Праца па зборы інфармацыі для будучага твора была распачатая, аднак не спрыяў цяжкі час 1930-х гг., а таксама пастаянная занятасць Якуба Коласа ў Акадэміі навук.  У пасляваенны час народны паэт Беларусі больш не звяртаўся да тэмы паўстання пад кіраўніцтвам Васіля Вашчылы. Калі б Якуб Колас узяўся за напісанне твора, то ён быў бы першым пісьменнікам, які шырока асвяціў тэму Крычаўскага паўстання ў беларускай мастацкай літаратуры. Аднак першым чалавекам, які напісаў сур’езны твор, прысвечаны паўстанню, аказаўся Уладзімір Караткевіч, што стварыў славутую гістарычную п’есу “Маці ўрагану”.

Лістападаўскія змены: адмена ільгот на транспарт, вырасла базавая стаўка, рост пенсій, выплат на дзяцей

Навіна ад

Зніжкі на праезд адмяняюцца да наступнага сезона.

З 1 лістапада перасталі дзейнічаць скідкі на праезд у цягніках рэгіянальных ліній эканомкласа. 50-працэнтнай скідкай пенсіянеры маглі карыстацца з 1 мая па 31 кастрычніка. 

Вырасла базавая стаўка.

З 1 лістапада яна складзе 212 рублёў, да гэтага была 211 рублёў, а ў пачатку года – 207.

Рост базавай стаўкі адаб’ецца на зарплаце бюджэтнікаў, бо яна – асноўны элемент тарыфнай сістэмы.

Па дадзеных Міністэрства працы і сацыяльнай абароны, у сярэднім заробак бюджэтнікаў павялічыцца на 12 рублёў.

Велічыня базавай стаўкі ўплывае на памер надбаўкі за стаж працы ў бюджэтных арганізацыях: да 5 гадоў стажу належыць прыбаўка ў памеры 10% ад базавай стаўкі; ад 5 да 10 гадоў – 15%; ад 10 да 15 гадоў – 20%;  ад 15 гадоў і вышэй – 30%.

Новы памер бюджэту пражытачнага мінімуму (БПМ). 

БМП вырас на працягу 10 месяцаў з 288,01 да 328,50 рублёў. Да канца лістапада гэтую лічбу перагледзяць і Міністэрства працы і сацыяльнай абароны агучыць новы памер БПМ, які будзе дзейнічаць да 31 студзеня 2023 года.

У лістападзе перагледзяць памеры пенсій, якія звязаны з БМП. Гаворка ідзе аб мінімальных працоўных і сацыяльных пенсіях, надбаўках да іх.

Будуць зменены памеры дзяржаўных дапамог сем’ям з дзецьмі.

Сістэмай дапамог у краіне ахоплена 440 тыс. дзяцей.

Суразмерна росту БПМ з 1 лістапада зменяцца:

памеры аднаразовай дапамогі, якая выплачваецца пры нараджэнні дзіцяці;

дапамогі па догляду дзіцяці ад 3 да 18 гадоў, якая выплачваецца, калі ў сям’і растуць малыя да 3 гадоў;

дапамогі па догляду дзіцяці ад 3 да 18 гадоў, якая выплачваецца сем’ям, якія выхоўваюць дзіця-інваліда.

З пачатку года аднаразовая дапамога ў сувязі з нараджэннем дзіцяці на першынца вырасла на 404,9 руб. і складае 3 285 руб. Гэтая лічба была актуальная да 31 кастрычніка, цяпер памер дапамогі перагледзяць суразмерна БМП.

Пры нараджэнні другога і наступных дзяцей сёння плацяць 4 599 руб. (павялічэнне на 566,86 руб.).

Выплачваць пенсіі і дапамогі будуць па новых правілах.

З 1 лістапада 2022 года атрымліваць пенсію і іншыя сацыяльныя выплаты можна ў любым паштовым аддзяленні краіны.

Да 15 лістапада трэба заплаціць падаткі:

на нерухомасць, зямельны, транспартны.

З 2022 года падаткам на нерухомасць абкладаюцца ўсе кватэры і дамы, у тым ліку за першае жылое памяшканне.

Уладальнікам жылля трэба пагасіць авансавы плацёж падатку за першую кватэру ў памеры 50% ад належнай сумы за бягучы год.

Другую частку маёмаснага падатку за 2022 год трэба ўнесці да 15 лістапада 2023 года.

Уладальнікі транспартных сродкаў да 15 лістапада 2022 года павінны таксама аплаціць астатак транспартнага падатку.

Зацверджаны графік пераносу працоўных дзён на 2023 год

Навіна ад

У краіне зацверджаны графік пераносу рабочых дзён у 2023 годзе, паведамляе БелТА. 

Графікам прадугледжаны перанос працоўнага дня 24 красавіка (панядзелак) на суботу 29 красавіка.Такім чынам, у красавіку днямі адпачынку будуць 22 (субота), 23 (нядзеля), 24 (панядзелак) і 25 (аўторак, Радуніца) красавіка – 4 дні запар.

Чатыры выходных дні будуць напачатку траўня: 6 (субота), 7 (нядзеля), 8 (панядзелак) і 9 (аўторак), а рабочы дзень 8 траўня (панядзелак) пераносіцца на суботу 13 траўня.

Такія ж працяглыя чатырохдзённыя выходныя вызначаны на пачатку лістапада: 

4 (субота), 5 (нядзеля), 6 (панядзелак) і 7 (аўторак) лістапада. У суботу 11 лістапада будзем адпрацоўваць за панядзелак 6-га.

Непрацоўнымі днямі ў 2023 годзе будуць:

1 і 2 студзеня – Новы год (нядзеля і панядзелак);

7 студзеня – Каляды Хрыстова (праваслаўныя Каляды), субота;

8 сакавіка – Дзень жанчын (серада);

25 красавіка – Радуніца (па календары праваслаўнай канфесіі) – аўторак;

1 мая – Свята працы (панядзелак);

9 мая – Дзень Перамогі (аўторак);

3 ліпеня – Дзень Незалежнасці (панядзелак);

7 лістапада – Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі (аўторак);

25 снежня – Каляды Хрыстовы (каталіцкія Каляды) – панядзелак.

Арганізацыі з улікам спецыфікі вытворчасці (работы) могуць самастойна ўстанаўліваць іншы парадак пераносу рабочага дня.

Сегодня православные отмечают осенние Деды

Навіна ад

А еще в Могилеве – поминают жертв сталинских репрессий.

Официальная дата осенних Дедов в государственном календаре Беларуси 2 ноября, хотя православное население традиционно отмечают праздник 5 ноября, на  Дмитровскую родительскую субботу.

Осенние деды отличаются от Радуницы тем, что весной ходят в гости к своим предкам, а осенью символично приглашают их за свой стол. Это семейный обряд во время которого собирается и объединяется весь род. 

На Деды традиционно накрывали богатый стол из нечётного количества блюд, к которым относятся мясо, кутья, блины, яичница и другие обрядовые блюда. В специальную посуду откладывались небольшие части еды и до утра не убирали

В Могилёве есть также памятное место для уничтоженных во времена большевистского террора людей. На проспекте Димитрова возле кольца Мясокомбината стоит памятный крест. Именно к нему в былые времена собиралось множество людей и поминали незаслуженно убиенных.

Крест стоит над бывшим карьером. Дело в том, что когда в советские времена из карьера брали песок, то начали появляться части костей с явными пулевыми отметками. Было заведено уголовное дело, создана специальная комиссия, но итогов ее работы до сих пор не опубликовали. 

Уже замечено, что с каждым годом меньше и меньше приходит людей сюда. Но вот кто-то положил гвоздики, а кто-то зажёг свечу. Значит помнят и обязательно кто-то придёт и в последующие годы.