Tag: США

Дзень у гісторыі: 2 верасня. Скончылася Другая сусветная вайна. Нарадзіўся гісторык Яўген Мірановіч. Памерлі: пісьменнік, журналіст Мікола Гайдук і кампазітар, драматург Мацей Радзівіл. Суд над Маціясам Рустам, які прызямліў самалёт у цэнтры Масквы

Навіна ад

1800 год. Памёр Мацей Радзівіл.

Дзяржаўны дзеяч, кампазітар, драматург.

Удзельнічаў у падрыхтоўцы паўстання 1794 года. Дараваў волю сваім сялянам, якія прымалі ўдзел у паўстанні.

Аўтар вершаў, паланэзаў, санат. Упершыню ўвасобіў тэму палявання ў жанры паланэзу.

Яго опера «Агатка, або Прыезд пана», у якой апаэтызаваныя людзі з народу, ставілася ў Нясвіжы, Варшаве, Любліне, Вільні, Львове.

1945 год. Скончылася Другая сусветная вайна.

Акт аб капітуляцыі Японія падпісала на борце лінкора ВМФ ЗША «Місуры».

Злучаныя Штаты Амерыкі ўступілі ў Другую сусветную вайну 7 снежня 1941 года па нападзе Японіі на ваенна-марскую базу Пёрл-Харбар.

Тэатр ваенных дзеянняў ЗША і Японіі ахопліваў Ціхі акіян, Індакітай і Паўднёва-Усходнюю Азію. Амерыканскія войскі былі задзейнічаныя і ў Еўропе. Узялі на сябе найбольшы цяжар у адкрыцці Другога фронту – высадцы дэсанту ў Нармандыі.

ЗША страцілі забітымі ў Другой сусветнай вайне 418 000 чалавек і 671 278 былі параненыя. Таксама 130.201 амерыканец лічыўся ваеннапалонным, з іх 116.129 чалавек вярнуліся на радзіму па вайне.

Японская імперыя ўступіла ў Другую сусветную вайну 27 верасня 1940 года, падпісаўшы Берлінскі пакт з Германіяй і Італіяй ды напаўшы на Індакітай.

Многія японскія палітыкі і ваенныя дзеячы былі асуджаныя за ваенныя злачынствы Такійскім трыбуналам і іншымі трыбуналамі саюзнікаў.

Колькасць людзей, якія загінулі ў Заходняй Азіі ў выніку бактэрыялагічнай вайны Японіі і эксперыментаў на людзях, ацэньваецца прыкладна ў 580 000 чалавек.

За час вайны Японія страціла 2,5 мільёны чалавек. Шмат японцаў загінула ў выніку ядзернага бамбавання амерыканцамі Хірасімы і Нагасакі. Атака гэтых гарадоў новым відам зброі прыспешыла капітуляцыю Японіі.

1955 год. Нарадзіўся Яўген Мірановіч.

Беларускі і польскі гісторык, грамадскі і культурны дзеяч.

Доктар гістарычных навук. Загадчык кафедры беларускай культуры Беластоцкага ўніверсітэту.

Даследуе беларуска-польскія стасункі, беларускі нацыянальны рух у Польшчы, найноўшую гісторыю Польшчы і Беларусі.

Галоўны рэдактар тыднёвіка «Ніва», рэдактар часопісу «Białoruskie Zeszyty Historyczne».

1987 год. Суд над Маціясам Рустам.

18-гадовы нямецкі спартсмен-пілот на ўласным самалёце праляцеў еўрапейскую частку Савецкага Саюзу і прызямліў самалёт у цэнтры Масквы, а потым раздаваў аўтографы.

Руста абвінавацілі ў хуліганстве, парушэнні авіяцыйнага заканадаўства, незаконным перасячэнні савецкай мяжы і прысудзілі чатыры гады пазбаўлення волі.

3 жніўня 1988 году ён вярнуўся ў ФРГ па амністыі. Руст правёў у зняволенні 432 дні.

1998 год. Памёр Мікола Гайдук.

Пісьменнік, журналіст, краязнавец, настаўнік.

Выкладчык і дырэктар беларускага ліцэю імя Браніслава Тарашкевіча ў Бельску Падляскім, працаваў у газеце «Ніва» (Беласток).

Аўтар зборніка вершаў на беларускай мове, апавяданняў, аповесцяў і гістарычных эсэ, казак.

Апублікаваў каля 600 уласных запісаў беларускіх песень з нотамі, краязнаўчы слоўнік.

Сабраў у наваколлі Белавежы і апрацаваў зборнік беларускіх народных казак, легенд і паданняў «Аб чым шуміць Белавежская пушча».

Суаўтар падручнікаў па беларускай мове для 3–8 класаў.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Навіны пабрацімаў. У Клайпедскім парту перабывае найвялікшы за ўсе часы карабель узброеных сіл ЗША, які наведваў Літву

Навіна ад

Дэсантны карабель Злучаных Штатаў Амерыкі USS Kearsarge прабудзе ў порце Клайпеды да 23 жніўня. Гэта найвялікшы ваенны карабель, які калі-небудзь заходзіў у Літву. Цырымонія яго вітання запланавана на 22 верасня.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці

Дэсантны карабель-амфібія класа Wasp – флагман 22-га экспедыцыйнага корпусу марской пяхоты ЗША.

Экіпаж карабля налічвае больш за 2 тысячы. На борт ён здольны ўзяць яшчэ 1,5 тысячы чалавек. Гэты карабель можа несці да 26 верталётаў. Мае стандартнае для такога класу караблёў ўзбраенне, паведамляе інфармацыйнае агенцтва Delfi.

Выданне адзначае, што ЗША – стратэгічны партнёр Літвы і адзін з галоўных саюзнікаў, які стаіць на варце бяспекі Балтыйскага рэгіёну. Літва дамагаецца пастаяннай і бесперапыннай прысутнасці амерыканскіх войскаў у рэгіёне ў розных формах.

Дамова аб Пабрацімстве Клайпеды і Магілёва была падпісана 8 сакавіка 1997.

27 лютага 2022 году, на трэці дзень уварвання расійскіх войск ва Ўкраіну, мэр Клайпеды заявіў аб спыненні пабрацімскіх сувязяў з расійскімі і беларускімі гарадамі. Паводле яго ён звярнуўся да кіраўніцтва гарадоў партнёраў, каб тыя супраціўляліся агрэсіі супраць Украіны, але рэакцыі не было. У афіцыйным спісе гарадоў пабрацімаў Клайпеды Магілёва няма.

Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Клайпеды, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам са спадзевам, што пабрацімства між гарадамі адновіцца.

Клайпеда месціцца на захадзе краіны і з’яўляецца портам на Балтыйскім моры. Насельніцтва 160 тысяч чалавек.

фота: dcdn.lt

“Отжали” – прэм’ер Галоўчанка пагражае «недружалюбным» краінам тым, што ў Беларусі іхная маёмасьць “вядомая і падлічаная”

Навіна ад

Раман Галоўчанка заяўляе, што Беларусь «мае намер адказаць люстэркава на агрэсіўныя дзеянні эканамічнага кшталту з боку недружалюбных краін». Са словаў урадоўцы вынікае, што ўсё «будзе цывілізавана»: іхную уласнасць, якая знаходзіцца ў Беларусі, могуць забраць. Сярод такіх краінаў згадваюцца Літва і Латвія.

“Нам перашкаджаюць рэалізоўваць свае камерцыйныя інтарэсы”

Незадаволенасць беларускага боку выклікана, як заяўляецца, «фактычным пазбаўленнем уласнасці». Аляксандр Лукашэнка патрабуе, каб былі ўжытыя захады супраць Літвы, яка нібыта прысабечыла 30 працэнтаў акцыяў клайпедскага тэрміналу сыпкіх грузаў.

“Мала таго, што гэтыя санкцыі незаконна ўвялі, дык яшчэ і фактычна забралі нашу ўласнасць” – казаў Лукашэнка, словы якога падавала БелТА.

На ягоныя словы Галоўчанка адрэагаваў сваім «Отжали».

nv-online.info

Чыноўнік заяўляе, што ўжо пачалася “прэтэнзійная праца”. Паводле яго, дзеянні «недружалюбных» краін “фактычна нам перашкаджаюць рэалізоўваць свае камерцыйныя інтарэсы”, піша БелТА.

“Нашы меры ў адказ цяпер рыхтуюцца. – даводзіць Галоўчанка – Таксама ўсё будзе цывілізавана. Уся ўласнасць і юрыдычных, і фізічных асоб недружалюбных дзяржаў Рэспубліцы Беларусь вядома, яна падлічана”, – кажа Галоўчанка.

“Як мінімум гэта будуць люстэркавыя рашэнні”

Чыноўнік запэўнівае, што ніякіх агрэсіўных дзеянняў з беларускага боку не будзе.

«Але калі ў адносінах да нас ужываюць агрэсіўныя дзеянні эканамічнага кшталту, вядома ж, мы маўчаць не будзем. Як мінімум гэта будуць люстэркавыя рашэнні. Але да апошняга будзем заклікаць да голасу розуму», – выказваецца Галоўчанка.

Пра “беларускія” 30 працэнтаў 

30 працэнтаў акцыяў клайпедскага Тэрміналу насыпных грузаў беларускі вытворцаў угнаенняў “Беларуськалій” купіў у галоўнага акцыянера прадпрыемства Ігара Удавіцкага ў 2013 годзе.

Праблема з транзітам беларускага калію праз Літву з’явілася з-за прынятых у жніўні 2021 году амерыканскіх санкцый супраць “Беларуськалія”, якія ў адрозненні ад еўрапейскіх, датычацца ўсёй прадукцыі кампаніі. Баючыся механізму “другасных санкцый” ЗША літоўскія ўлады спынілі транзіт беларускага калію.

belmarket.by

У адным з інтэрвʼю эканамічны аглядальнік Таццяна Манёнак адзначыла, што сітуацыя адчувальная для абедзвюх краін, паколькі лагістычны ланцужок праз Літву быў самым зручным і бакі будавалі доўгатэрміновыя планы.

«Нагадаю, што “Беларуськалій” зʼяўляецца ўладальнікам 30% тэрміналу ў Клайпедскім порце – не зразумела, як будзе вырашана гэтая праблема. Ды і мы разумеем, што калі беларускія ўгнаенні сыдуць з Клайпедскага порта, то сыдуць назаўжды, ва ўсякім разе пакуль такая палітычная сітуацыя ў Беларусі складваецца».

Пагрозы былі і “да вайны”

Адказаць «сіметрычна» на спыненне Літвой транзіту беларускага калію Мінск абяцаў на пачатку 2022 году, яшчэ да поўнамаштабнай вайны ва Ўкраіне. Беларускія чыноўнікі спадзяваліся на ўрэгуляванне праблемы наладжваннем  дыялогу.

Санкцыі ЗША былі ўведзеныя супраць Беларусі за дзеянні рэжыму Лукашэнкі, якія амерыканскі бок ахарактарызаваў, як надзвычайныя і выключныя пагрозы нацыянальнай бяспецы і знешняй палітыцы Злучаных Штатаў.

У Горках вырасцілі гіганцкі памідор – амаль рэкордны для Беларусі

Навіна ад

Вага самага вялікага з памідораў — амаль адзін кілаграм.

Галінка таматаў з неверагоднымі пладамі вырасла ў цяпліцы мясцовай жыхаркі Дзіны Маўло.

«900 грамаў і яшчэ больш» – такімі словамі апісвае ўраджай гаспадыня, якую цытуе рэсурс Horki.info.

Для Беларусі гэта амаль рэкордная вага. Так, на фестывалі ў Іўеўскім раёне, прысвечаным культывацыі таматаў, самы вялікі памідор заважыў 1 070 грамаў – паведамляла БелТА. Другое месца заняў плод вагою ў 976 грамаў.

Самы вялікі памідор у свеце быў вырашчаны Дэнам Сазэрлэндам у ЗША ў паселішчы Ўола-Ўола каля Вашынгтона ў 2020 годзе. Ён важыў 4 кілаграмы 896 грамаў.

фота з рэсурсу: horki.info

Спікерка парламенту ЗША завяршыла візіт у Тайвань і бяспечна пакінула краіну

Навіна ад

Тым часам, Кітай праводзіць вайсковыя вучэнні па ўсім перыметры астраўной дзяржавы, якую лічыць сваёй тэрыторыяй.

Нэнсі Пэлосі прыбыла  ў Тайвань 2 жніўня. Яна сустрэлася з прэзідэнткай краіны Цай Інвэнь.

Пэлосі – самы высокапастаўлены амерыканскі палітык за апошнія 25 гадоў, які наведаў Тайвань. Спікерка парламенту ЗША заявіла, што яе дэлегацыя прыбыла, каб даць «адназначна» зразумець, што яе краіна не перастане супрацоўнічаць з востравам і не адмовіцца ад абавязанняў.

«Сорак тры гады таму Амерыка паабяцала заўсёды падтрымліваць Тайвань» – казала Нэнсі Пэлосі.

«Свет стаіць перад выбарам паміж дэмакратыяй і аўтакратыяй. Рашэнне Амерыкі захаваць дэмакратыю тут, на Тайвані, застаецца жалезным» – падкрэсліла яна.

Прэзідэнтка Тайваню заявіла, што яе краіна застаецца «вартым даверу і надзейным партнёрам ЗША».

Паводле яе, Тайвань «сутыкаецца з наўмысным узмацненнем ваенных пагроз» і «зробіць усё магчымае, каб умацаваць свой патэнцыял самаабароны».

Візіт Нэнсі Пэлосі на Тайвань выклікаў эскалацыю напружанасці між Кітаем і ЗША. Кітай выказаў «рашучы пратэст» і страшыць мерамі ў адказ.

Кітайскія вайскоўцы знаходзяцца ў стане «павышанай боегатоўнасці». Яны адначасова пачалі некалькі вучэнняў побач з Тайванем.

Паводле агенцтва «Сіньхуа» Кітай заявіў, што з 4 па 7 жніўня правядзе ваенныя вучэнні ў шасці раёнах вакол Тайваню.

Кітай лічыць Тайвань сепаратысцкай правінцыяй. Суверэнітэт Тайваню прызнаны шэрагам уплывовых краінаў свету, у тым ліку ЗША. 

Тайвань лічыць сябе Кітайскай рэспублікай. Мае 19-ю па велічыні эканоміку свету. Яе тэхналагічная індустрыя адыгрывае важную ролю ў сусветнай эканоміцы.

Узровень жыцця з’яўляецца вельмі высокім, паводле звестак МВФ на 2019–2020 гады краіна па ВУП на душу насельніцтва значна пераўзыходзіць узровень мацерыковага Кітаю.

Публікацыя падрыхтавана паводле звестак з адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Пачаўся візіт спікера Кангрэсу ЗША ў Тайвань. Кітай пратэстуе і распачынае ваенныя вучэнні

Навіна ад

Самалёт Нэнсі Пэлосі прызямліўся ў сталіцы Тайваню – Тайбэі. Спікер Кангрэсу ЗША заявіла, што ЗША падтрымліваюць тайваньскую дэмакратыю і працягваюць выступаць супраць аднабаковых спроб «змяніць статус-кво».

Яна падкрэсліла, што яе візіт не супярэчыць палітыцы ЗША ў дачыненні да Кітая.

Вакол гатэлю ў Тайбэі, дзе будзе перабываць падчас візіту Пэлосі, узмоцнена ахова – паліцыянты ставяць металічныя загароды. А на самым высокім будынку ў Тайбэі з’явіўся надпіс «Спікер Пеласі, сардэчна запрашаем на Тайвань».

МЗС КНР выступіў рашуча супраць і асуджае візіт Пэлосі на Тайвань, паведамляюць СМІ. Паводле агенцтва «Сіньхуа» Кітай заявіў, што з 4 па 7 жніўня правядзе ваенныя вучэнні ў шасці раёнах вакол Тайваню.

У той жа час ля вострава знаходзіцца авіяносная ўдарная група на чале з атамным авіяносцам ваенна-марскіх сіл ЗША USS Ronald Reagan. У яе склад таксама ўваходзяць ракетны крэйсер USS Antietam і эсмінец USS Higgins.

«Не лепшая ідэя». Чым скончыцца эскалацыя напружання між Кітаем ды ЗША?

Навіна ад

«Не лепшая ідэя». Чым скончыцца эскалацыя напружання між Кітаем ды ЗША?

Магчымы візіт спікера Кангрэсу ЗША Нэнсі Пэлосі на Тайвань, незалежнасць якога Кітай не прызнае і лічыць сваёй тэрыторыяй, выклікаў напружанне ў адносінах між краінамі. Увесь свет сочыць за развіццём сітуацыі, якая можа абярнуцца ваенным канфліктамі між ЗША і Кітаем з непрадказальнымі наступствамі. 

Кітай сцягвае да пратокі, які аддзяляе яго ад Тайваню, флот і сухапутныя войскі. Тым жа адказвае ЗША. Імі накіраваныя да выспы  Урад ЗША афіцыйна не пацвярджае, што Нэнсі Пэлосі наведае Тайвань. Белы дом не выключае, што Кітай можа адказаць на візіт ваеннымі правакацыямі. Паводле яго, гэта можа быць ракетны абстрэл тэрыторыі паблізу Тайваня або маштабныя паветраныя ці марскія аперацыі.

Сярод амерыканскай грамадскасці і Кангрэсу ЗША існуе моцная двухпартыйная падтрымка Тайваню. А Нэнсі Пэлосі, высокапастаўленая дзяячка Дэмакратычнай партыі, доўгі час актыўна крытыкавала кітайскае кіраўніцтва, асуджаючы парушэнні правоў чалавека ў Кітаі.

1 жніўня прадстаўнік Кітаю ў ААН Чжан Цзюнь папярэдзіў, што яе візіт падарве адносіны паміж Пекінам і Вашынгтонам. Міністэрства замежных спраў Кітаю таксама заявіла, што візіт Пэлосі «стане грубым умяшаннем ва ўнутраныя справы Кітаю», дадаўшы: «Тыя, хто гуляюць з агнём, загінуць ад яго».

Кітай лічыць Тайвань – сепаратысцкай правінцыяй. Суверынітэт Тайваню прызнаны шэрагам уплывовых краінаў свету, у тым ліку ЗША. Тайвань лічыць сябе Кітайскай рэспублікай. Мае 19-ю па велічыні эканоміку свету. Яе тэхналагічная індустрыя адыгрывае важную ролю ў сусветнай эканоміцы. Узровень жыцця з’яўляецца вельмі высокім, паводле звестак МВФ на 2019–2020 гады краіна па ВУП на душу насельніцтва значна пераўзыходзіць узровень мацерыковага Кітаю.  Нэнсі Пэлосі пачала сваё турнэ па Азіі 31 жніўня, прыляцеўшы ў Сінгапур. Яе публічна агучаны маршрут таксама ўключаў прыпынкі ў Малайзіі, Паўднёвай Карэі і Японіі, але не Тайвань.

Прэзідэнт ЗША Джо Байдэн заявіў, што амерыканскія вайскоўцы лічаць візіт Пэлосі на Тайвань цяпер «не лепшай ідэяй».

фота з рэсурсаў: rtvi.com, cdnuploads.aa.com,  img8.eadaily.com,  static.dw.com

Дзень у гісторыі. Дзень незалежнасці ЗША. Перапахаванне Адама Міцкевіча. Тэракт на Дзень Незалежнасці. Плюшавы дэсант

Навіна ад

4 ліпеня 1776 года прынята Дэкларацыя незалежнасці ЗША.

Дзень незалежнасці ЗША.

Дэкларацыю зацвердзілі на Другім Кантынентальным кангрэсе, з’ездзе дэпутатаў ад 13 амерыканскіх калоніяў Вялікабрытаніі. 13 палос на сцягу ЗША сімвалізуюць 13 калоніяў (штатаў).

Абвяшчэнне незалежнасці стала вынікам дзесяцігадовага змагання еўрапейцаў, якія нарадзіліся ў Амерыцы, за існаванне іх краіны незалежна ад метраполіі.

external.polskieradio.pl

4 ліпеня 1890 года адбылося перапахаванне Адама Міцкевіча ў Вавельскім саборы ў Кракаве.

Польскі літаратар, асветнік, дзеяч нацыянальна-вызваленчага руху, адзін з пачынальнікаў беларускай літаратуры.

Многія творы Міцкевіча сталі агульнапрынятымі сімваламі вызваленчага руху на тэрыторыі былой Рэчы Паспалітай. Ягоная «Ода да маладосці» была ўспрынятая як маніфест паўстання 1830–1831. Пасля напісання ў віленска-ковенскі перыяд паэм «Гражына» і «Дзяды» постаць Міцкевіча выйшла на першы план у польскамоўнай літаратуры.

Меў беларускае паходжанне, ураджэнец вёскі Завоссе (цяпер Баранавіцкі раён). Парэшткі перавезлі з Канстанцінопалю (Стамбул, Турцыя), дзе памёр.

У Наваградку, Стамбуле працуюць музеі Адама Міцкевіча. Яго імем названы вуліцы, пастаўлены помнікі ў гарадах Беларусі, Польшчы, Літвы, помнік у Парыжы.

Вавельскі сабор, ці Сабор Святых Станіслава і Вацлава – пахавальня польскіх каралёў. Акрамя МІцкевіча там спачывае яшчэ адзін знаны польскі літаратар Юлівуш Славацкі.

wikimedia.org

4 ліпеня 1952 года памёр Язэп Варонка.

Беларускі палітычны дзеяч, журналіст, публіцыст.

Першы старшыня Народнага сакратарыята БНР. 

У ЗША ўзначальваў Беларуска-амерыканскую нацыянальную асацыяцыю, быў адным з кіраўнікоў Беларуска-амерыканскай нацыянальнай рады, выдаваў газету «Беларуская трыбуна», вёў беларускія і рускія праграмы на чыкагскім радыё.

Памёр у ЗША.

wikimedia.org

4 ліпеня 2008 года адбыўся тэракт на святочным канцэрце да афіцыйнага Дня незалежнасці.

Выбухнула самаробная прылада, начыненая металічнымі гайкамі і цвікамі.

Пацярпелі 54 чалавекі, шпіталізавана – 47.

Падазраванымі ў тэракце пабывалі 120 чалавек. Іх трымалі па 10 сутак у СІЗА. Адбіткі пальцаў узятыя ў 1,3 мільёна чалавек. 12 тысячаў чалавек адмовіліся ад гэтай працэдуры.

2 ліпеня 2009 году Аляксандр Лукашэнка заявіў: «Вінаватыя да гэтага не ўстаноўленыя, таксама як і не раскрытыя выбухі ў Віцебску. Гэта ганьба для праваахоўных органаў».

nmn.by

4 ліпеня 2012 года адбыўся «Плюшавы дэсант» альбо «мядзведзіроўка».

Акцыя шведскіх лётчыкаў, якія перасеклі мяжу беларускай паветранай прасторы, праляцелі над Івянцом, даляцелі да мінскага Сухарава, скінулі з самалёта на парашутах цацачных мядзведзікаў. Да іх прывязаныя былі ўлёткі з надпісамі, якія заклікалі да выканання свабоды слова ў краіне.

Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь лічыць факт пранікнення замежнага самалёта ў беларускую паветраную прастору парушэннем яе цэласнасці

26 ліпеня 2012 года Аляксандр Лукашэнка прызнаў факт парушэння мяжы, а 31 ліпеня адправіў у адстаўку старшыню беларускага пагранічнага камітэту генерал-маёра Ігара Рачкоўскага і камандуючага войскамі СПА Беларусі генерал-маёра Дзмітрыя Пахмелкіна. Да таго ж Лукашэнка пазбавіў пасады і віцэ-прэм’ера Сяргея Румаса.

bnp.by

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніц