9 жніўня 2020 года – што было ў першы дзень пратэстаў у Магілёве

Узгадаем, як у Магілёве праходзіў першы дзень пратэстаў пасля прэзідэнтскіх выбараў 2020 года.

Вечарам 9 жніўня 2020 года пасля закрыцця выбарчых участкаў у шматлікіх гарадах Беларусі пачаліся стыхійныя акцыі пратэсту. У Магілёве жыхары горада збіраліся на плошчы каля “Атрыўма”. Сотні чалавек запоўнілі цэнтр горада. Тут і пачаліся першыя затрыманні.

протесты в могилеве 2020
Пакуль міліцыянеры з гвалтам затрымліваюць мірнага пратэстоўцу, адзін з сілавікоў адмахваецца ад уяўных праціўнікаў. Фота: TUT.BY

На плошчы, якую потым назавуць “плошчай Адзінства” вечарам 9 жніўня затрымалі каля дзясятка чалавек. Пратэстоўцы, рассеяныя па бліжэйшых вуліцах і дварах, спарадычна збіраліся ў невялікія групы і апладзіравалі ў далоні, альбо крычалі Жыве Беларусь!”. Міліцыянты ў поўным абмундзіраванні шэрэнгамі хадзілі па вуліцах і зрэдчас накідваліся на выпадковых мінакоў, збіваючы іх і затрымліваючы. Наэлектрызаваныя, гараджане палівалі іх крыкамі і лаянкай. З вокан навакольных дамоў увесь вечар можна было чуць крыкі жыхароў, назадаволеных дзеяннямі міліцыі. Атмасферу гэтага дня і вечара – глядзіце ў нашай невялікай відэападборцы.

Адначасова сілавікі палявалі за актывістамі на выбарчых участках. Так, назіральніка Паўла Мельянцава і яго калегу некалькі АМАПАўцаў арыштавалі вечарам 9 жніўня адразу пасля заканчэння працы выбарчых участкаў. Затрыманых, прычым, павезлі не ў магілёўскі ІЧУ, а ў Шклоў – улады відавочна рыхтаваліся да далейшых зачыстак Магілёва. 

Некаторых іншых актывістаў затрымалі яшчэ за некалькі дзён да выбараў. Так, яшчэ 5 жніўня сілавікі затрымалі журналіста партала 6tv.by Аляксандра Буракова і праваабаронцу Аляксандра Хамратава. А калі ў той жа дзень да будынка Ленінскага РАУС падыйшоў яшчэ адзін журналіст, Уладзімір Лапцэвіч, то арыштавалі і яго. Непасрэдна перад пачаткам галасавання затрыманы быў і галоўны рэдактар 6tv.by Зміцер Салаўёў.

протесты в могилеве 2020
Уваход у магілёўскі ІЧУ ў першыя дні пасля пачатку пратэстаў. Фота: mogilev.media

Усяго ў першы дзень пратэстаў у Магілёве, паводле прыблізных падлікаў праваабаронцаў, было затрымана каля 300 чалавек. У наступны дзень, 10 жніўня – яшчэ каля 30. А ўсяго з 9 па 11 жніўня паводле падлікаў цэнтра “Вясна” – каля 500. 

Фота і відэа: mogilev.media і з адкрытых крыніц.

У Магілёве жыхары змагаюцца за прадуктовы кіёск, які паводле чыноўнікаў – анахранізм

Каля 500 подпісаў сабралі жыхары дамоў па вуліцы Сіманава, каб адстаяць маленькі гандлёвы павільён у крокавай дасягальнасці. 

Continue reading “У Магілёве жыхары змагаюцца за прадуктовы кіёск, які паводле чыноўнікаў – анахранізм”

Статус: беглый

Не работали советы Навального, по полезному времяпрепровождению в тюрьме. Ни черта не работали в моем случае.

Ну, во-первых, потому, что советы эти адресованы арестантам, удостоившимся чести быть запертым в СИЗО или, не приведи Господь, в ИТК.

А я наделал делов только на изолятор временного содержания. Тут ни книг, ни кина, ни вина, ни домина.

Из доступных развлечений только игра в города. Беда в том, что в камере я один. Можно, конечно, называть Абакан и отвечать самому себе – Норильск. Только интерес к такой игре теряешь быстро. Нужны все-таки партнеры.

Во-вторых, реалии у Навального российские. В Беларуси тюрьмы имеют национальные особенности.

Мой изолятор отличается, например, тем, что вместо унитазов тут пластмассовые ведра с крышками. По утрам, во время шмона камеры, я выношу их в сортир. Делать это не слишком удобно – наручники мешают.

Да-да. Это называется особым режимом содержания. Предназначен он для «политических». Экстремистов. Так называют нас, тех, кто еще смеет разевать пасть и гавкать на всебелорусскую гармонию.

Помимо выхода из камеры только в «браслетах», для экстремистов предусмотрено «наличие отсутствия» постельного белья и ночные побудки – в час и в три часа. Чтобы не слишком расслаблялись.

Ну, еще – запрет на курение и лишение права лежать на нарах днем.

Обычным арестантам, тем, что в очередной раз отлупили жену или по пьяне отобрали у кого-то сотовый телефон, курить здесь разрешено с шести до десяти вечера: каждый час сержант открывает «кормушки» камер и подносит бедолагам зажигалку. И одеяла-подушки они получают.

Мне сержант ничего не подносит.  Но это все мелочи, печки-лавочки. Бывает и похуже. Особый режим содержания – не догма, а руководство к действию.

Условия могут менять тюремщики. По своему усмотрению. Например, имеют право отобрать у тебя куртку или свитер. Могут запретить сидеть днем.

Говорят, что особые условия, которыми потчуют в белорусских тюрьмах «политических», распространяются еще на приговоренных к расстрелу или пожизненному заключению. Каннибалов, серийных убийц и прочих, не слишком законопослушных граждан.

Приравняли, так приравняли! Я, вообще-то, ботан. Очкарик. Человек тонкой душевной организации. Окуджаву слушаю. Какой из меня людоед? Впрочем, примерным гражданам виднее.

Ну, а самое страшное здесь то, что время замедляет свой ход. Минуты становятся настолько пластичными, что растягиваются в часы. Часы, соответственно, в сутки…

Любой звук из коридора – событие. Ты сразу вскакиваешь, подходишь к двери и начинаешь прислушиваться.

Окно в мир – «глазок». Через него видно зарешеченное окно и двор для прогулок. Смотреть в «глазок» — одно удовольствие. Можно определить время суток, можно увидеть снег и помечтать о том, как сможешь вдохнуть зиму полной грудью.

Иногда, не знаю уж по какой логике, «глазок» закрывают. Становится совсем тоскливо. Остается только мерить шагами камеру или сидеть за столом и думать о чем-нибудь.

Первые сутки я развлекался тем, что анализировал события, предшествующие моему задержанию.

Тот день начался с того, что знакомый с улыбкой сообщил мне:

— А твой портал признали экстремистским!

— Почему мой? – попытался конспирироваться я. – Портал в Польше, я – здесь.

— Ага. Сказки будешь рассказывать!

А во второй половине дня мне позвонили. Незнакомый номер, незнакомый голос.

Мужик представился начальником местного управления КГБ Сергеем Борисовичем и… Вызвал меня для серьезного разговора на шестнадцать двадцать.

Я пообещал, что явлюсь.

Времени на то, чтобы форматнуть жесткие диски компьютеров на работе и дома у меня было предостаточно. Почему этого не сделал? Решил, что у меня все хорошенько почищено. Да и какая-никакая конспирация имелась. Простенькая, конечно, как табурет, но имелась. Беда в том, что если за тобой приедут во время работы на «вражеские голоса» – капец, простите за выражение.

У вас возникнет резонный вопрос: почему не приехали, почему вызвали?

Все просто: в моем городке из приличных оппозиционеров-экстремистов – только я.

Со всеми начальниками районного УКГБ был знаком лично. Этот Сергей Борисович просто назначен недавно, но предшественник, похоже слил ему все мои данные, всю мою революционную биографию.

Итак, пришел я в КГБ.

Занимательно, что здание, в котором гнездятся местные разведчики, расположено рядом с церковью и судом. Допросили, сознался. Раскаялся. Вынесли приговор. Далеко ходить не требуется – все в одном месте, все рядышком и преступление и наказание.

Встретил, Сергей Борисович меня приветливо.  Пожал руку. Совсем, как Ленин ходоку. На вид ему не больше тридцати. Наряжен, как директор сельского дома культуры на первое мая: синий пиджак в черную клеточку, чрезмерно зауженные штаны и слишком пестрый галстук.

И вот этот агент 007 районного масштаба кладет на стол передо мной две бумаженции от своего областного начальства.

Меня подозревают в преступлении по таким-то статьям, предполагают, что преступления совершалось у меня дома и на работе. Вывод – изъять все оборудование и обыскать логово предателя-клеветника.

— Едем? – интересуется гэбист.

— Едем! – бодренько отвечаю я.

Из всех перипетий обыска и изъятия запомнился только толстый мужик, штатный понятой КГБ.

Этого клоуна просто распирало от сознания собственной значимости. На меня он смотрел как солдат на вошь.

Типичный ябатька. Наверняка член «Белой Руси». У него в жизни все сложилось. Получает зарплату только за присутствие на рабочем месте, любит Родину, имеет, активную жизненную позицию и входит в список стукачей, который наши доблестные айтишники выложили на всеобщее обозрение в интернет.

На все про все уходит часа четыре. Наконец, подписываю протоколы. Все ценности, как говаривал Лелик из «Бриллиантовой руки», приняты по описи: сдал-принял, отпечатки пальцев.

Дальше – допрос. Уже предметный. Мне предлагается сдать всю экстремистскую цепочку. Явки, пароли…

Если честно, то всей цепочки я не знаю. Отклоняю предложение выдать подельников и уйти домой с чистой совестью, на своих ногах.

Отношение ко мне резко меняется. Сергей Борисович перечисляет все мои грехи и темные делишки, о которых успел забыть я сам.

Начиная от членства в партии БНФ и выпуска малотиражной районной газеты, до  написания трактата о крахе белорусского режима и сотрудничества с порталом, признанным экстремистским.

М-да. Накосячил я. Ой, как накосячил.

— Так будем правду говорить?

— Сказал бы, да не знаю какую правду.

— Что ж… Повезем вас в областной СИЗО КГБ. Все докажем и пойдете вы на семь лет. Придется развязывать шнурки и снимать ремень. Процедура, знаете ли…

Я ничего не отвечаю. Просто наклоняюсь и начинаю развязывать шнурок. Что-то происходит. Исподтишка смотрю на гэбиста. На лице его выражение, если не изумления, то уж точно удивления.

— Вы, я вижу, психологически готовы к поездке?

— А что мне еще остается?

— Гм.. Ясно. Пройдите в соседний кабинет. Будем решать вашу участь.

Я прохожу. Жду долго. Видно, с участью моей у гэбья возникли проблемы. Помощник начальника изучает мой телефон.

Попутно интересуется моей позицией по войне в Украине. Вопрос, скорее всего стандартный, протокольный. И ответ старого пацифиста, этому красавцу известен заранее. Поэтому просто пожимаю плечами.

— Опаньки! А это у нас что такое?

Звучит композиция Макса Покровского. Клип «Молчание ягнят», посвященный белорусским протестам 2020-го.

— Зачем выложили эту …ню «В контакте»? Одного штрафа вам мало?

Первый штраф я получил за видео телеканала «Белсат». Заплатил. Ну, а что касается «Молчания ягнят»…

— Клип того стоит.

Эту фразу слышит Сергей Борисович, который входит в кабинет.

— Ваша наглость мне начинает нравиться. Поедете на сутки. Это – для начала. Дальше будет еще хуже. Да, когда отсидите  свои сутки, будем видео записывать.

— Покаянное?

— Обличительное!

Прежде чем оказаться в камере ИВС, часа три я провел в «обезьяннике» РОВД. В подвал меня вели в наручниках.

Через какое-то время в моей четырехместной камере появились аж два соседа, но особой радости это мне не доставило.

Парней закрыли за пьяные штучки-дрючки.

Узнав о том, что я «политический», соседи стали смотреть на меня с опаской, отстранились. Они просто не понимали, на кой ляд, мне дергаться на власть. У них ведь были более простые и приземленные увлечения – бухло, бабы и ЛТП.

Болтали они больше между собой. Я слушал.

И вот однажды, во второй половине дня всю нашу компашку посадили в микроавтобус а-ля автозак и повезли в суд.

Что-то у моих сокамерников не срослось. Их так и оставили в микроавтобусе и увезли обратно.

Судили только меня. Вину свою в любви к «Молчанию ягнят» я признал целиком и полностью.

— Много, однако, у вас недоброжелателей, — заметил судья, изучив мое экстремистское дело.

— Хватает.

Жизнь показала, что кроме недоброжелателей у меня есть и друзья. Те самые, настоящие, которые познаются в беде. Одни помогли мне пересечь границу Беларуси. Другие выручали в России, куда я приехал с одним телефоном. Третьи опекали меня уже здесь, в далекой, чужой стране.

Жаль, что не могу назвать их имена – эти люди тоже под прицелом спецслужб. Замечу лишь, что горжусь своим знакомством с ними. Хочу надеяться, что наступит время, когда смогу отблагодарить их в открытую.

А пока… Здесь тепло. Тут горы и воздух,  насквозь пропитанный ароматами прекрасного и таинственного Востока. Это – актив.

В пассиве то, что будущее мое очень и очень туманное. Я не настолько оптимист, чтобы думать о возвращении на Родину. Возможно, свою страну, больше не увижу.

Там остались заложники –  мои родственники. Думаю, что эмиграция это надолго и статус «беглый», которым меня заклеймили носферату, терзающие Беларусь, теперь будет определять все мои дальнейшие действия.

И все же беглый, это не заключенный и не мертвый.

Таких как я, здесь много. Часть, конечно, использовала протесты 2020-го, чтобы смыться в Европу. Но хватает и тех, кто мечтает о возвращении.

Это, своего рода, бурлящий котел обиды, ненависти и желания мстить.

Когда-нибудь крышку у этого котла сорвет. Что будет? Не знаю. Главное, что будет.

«Будет», вообще, прекрасное слово. Оно вселяет надежду. Будет новый день.  Будет новый восход солнца. Будут новые встречи и знакомства. Будут новые статьи и новые книги. Будут. Обязательно. 

 

Фото носит иллюстративный характер.

Ад падпольных начных пратэстаў да сямейных сходаў – як іранская моладзь працягвае сваё супраціўленне

16 верасня прайшоў год з дня забойства іранскай паліцыяй нораваў 22-гадовай студэнткі Махсы Аміні за “няправільнае” нашэнне хусткі. Гэта выклікала буйнейшыя акцыі пратэсту ў краіне. The Guardian расказвае, чым жыве моладзевы пратэст у Іране праз год пасля пачатку хваляванняў.

Маладыя іранцы перавялі свае пратэсты супраць аўтарытарнага рэжыму ў падполле праз год пасля смерці ў зняволенні 22-гадовай Махсы Аміні. Яе смерць 16 верасня мінулага года прывяла да найбуйнейшай за апошнія гады хвалі народных пратэстаў у Іране і іх жорсткага разгону спецслужбамі, у выніку чаго сотні мужчын, жанчын і дзяцей былі забітыя і тысячы атрымалі раненні.

Маладыя іранцы, якія размаўлялі з выданнем, кажуць, што працягваюць таемна пратэставаць. «Магчыма, мы часова сышлі з вулічных пратэстаў, але мы не сышлі [наогул] з пратэстаў» – кажа Рэза, тэгеранскі ды-джэй і студэнт універсітэта, які грае «рэвалюцыйную» музыку, каб падтрымліваць «імпульс».

«Я пратэставаў першыя два месяцы і неяк здолеў не трапіць пад раздачу. Неўзабаве пасля таго, як мы даведаліся пра першы расстрэл, нас папярэдзілі бацькі і выкладчыкі, каб мы кінулі пратэставаць на вуліцах. Вось тады ў нас і ўзнікла ідэя начных пратэстаў».

Рэза і яго калегі па ўніверсітэце, хлопцы і дзяўчаты, арганізавалі ў сталіцы падпольную акцыю. «Адзін з нашых любімых спосабаў пратэсту – хадзіць каля дзяржаўных установаў і пакрываць сцены плакатамі свабоды. Мы вяртаемся і граем музыку, асабліва песні, якія не ўспрымае рэжым.

«У нас быў пратэст Шэрвіна Хаджыпура [іранскага спевака, арыштаванага пасля таго, як яго песня пратэсту стала віруснай] увечары пасля таго, як ён выйграў прэмію «Грэмі», каб адзначыць нашу барацьбу за свабоду. Усё, што мы робім у гэтых начных акцыях пратэсту, лічыцца нармальным для падлеткаў на Захадзе – напрыклад, жанчыны танцуюць, спяваюць, не носяць шалік – але мы павінны рабіць гэта таемна.

«Гэтыя сустрэчы аб’ядноўваюць нас і матывуюць працягваць змагацца ўсімі магчымымі спосабамі».

Голназ, 19-гадовая студэнтка эканомікі з Ісфахана, рэгулярна наведвае падпольныя акцыі пратэсту. Яна накіравала сваю любоў да мастацтва ў форму нязгоды. «Многія думаюць, што тусоўкі адбываюцца толькі ў дамах, на гарышчах ці ў гаражах. Мы выходзім на вуліцу і пратэстуем рознымі спосабамі» – кажа яна.

«Рызыкуючы быць злоўленай, я ездзіла на ровары без хіджаба і паспяхова пакрывала сцены графіці. Затым мы вяртаемся дамоў да аднаго з нашых сяброў, не спім, танцуем, спяваем і спрабуем вярнуць нашых універсітэцкіх калегаў на вуліцы ў знак пратэсту.»

«Ад падпольных пратэстаў да сямейных сходаў, мы зразумелі, што менавіта гэтыя невялікія пратэсты ў прыватных колах падтрымліваюць жаданне свабоды сярод моладзі Ірана»  – кажа Саед, студэнт з горада Мехшэда. «Дзякуй тым жанчынам і дзяўчатам, якія настолькі адважныя, што ўсё яшчэ пратэстуюць на адкрытым паветры, здымаючы хусткі. Яны сапраўдныя героі, за якіх мы працягваем змагацца. Паколькі свабодзе слова няма месца ў Іране, людзі павінны выкарыстоўваць кожны форум, каб выказаць сваю барацьбу за свабоду».

Фота: Guardian

У Расіі рэзка расце колькасць дыверсій

У Расіі, якая развязала вайну супраць Украіны рэзка расце колькасць дыверсій. Амаль 25% з іх адбыліся толькі за 13 майскіх дзён – паведамляе news.pn.

Так, у студзені і лютым расійцы, якія пратэстуюць супраць вайны, здзейснілі па 12 спроб дыверсій. У сакавіку іх колькасць упала да 7, а ў красавіку зноў вырасла да 12. У маі ўжо адбыліся як мінімум 14 спроб знішчэння расійскай дзяржаўнай уласнасці.

Самы распаўсюджаны від дыверсій у Расіі – падпалы рэлейных шаф на чыгунках. З пачатку года вядома аб 36 такіх выпадках. Другія па папулярнасці – падпалы ваенкаматаў, іх было 9. Таксама дыверсанты пашкоджвалі чыгуначныя пуці, падрывалі газаправод, падпальвалі паліцэйскія машыны, будынак ФСБ, склад Росгвардыі і цэнтр збору гуманітарнай дапамогі для салдат.

У маі павялічыўся маштаб дыверсій.
1 і 2 мая ў Бранскай вобласці Расіі адбыліся два падрывы чыгуначных пуцей, з рэек сышлі два грузавыя саставы. 1 мая ў Ленінградскай вобласти невядомыя ўзарвалі апору лініі электраперадачы, а яшчэ адну замініравалі. Праз тыдзень на тэрыторыі авіязавода Чкалава ў Новасібірску адбыўся падпал закансерваванага бамбавіка Су-24.

З пачатку года дыверсіі здзяйсняліся ў 26 рэгіёнах (з улікам акупаванага Крыма). Больш за ўсё іх адбылося ў Падмаскоўі – 9. 5 – у Новасібірскай вобласці, па 4 – у Ленінградскай вобласці і Санкт-Пецярбургу.

Фота news.pn

Грузінскія пратэсты перамаглі – закон аб іншаагентах адкліканы парламентам

Пратэсты ў Грузіі, якія працягваліся два дні, прывялі да перамогі мітынгоўцаў. Кіруючыя партыі краіны выступілі з афіцыйнай заявай пра адкліканне скандальнага законапраекта – паведамляе партал “Навіны Грузіі”.

Парламенцкая большасць раніцай 9 сакавіка аб’явіла, што адклікае з парламента законапраект аб “іншаагентах”, які выклікаў хвалю акцый пратэсту ў краіне і сур’ёзную занепакоенасць заходніх партнёраў.

“Мы прынялі рашэнне безумоўна адклікаць падтрыманы намі раней законапраект без якіх-небудзь агаворак” – гаворыцца ў сумеснай заяве кіруючай партыі і руху “Сіла народа”, які ініцыяваў прыняцце закона.

Аўтары заявы пішуць, што рашэнне прынятае з мэтай захавання міру ў краіне. Яны адзначаюць, што законапраект выклікаў рознагалоссі ў грамадстве з-за працы “машыны хлусні” і яго прыняцце ў першым чытанні было прадстаўлена як адыход ад еўрапейскага курса.

Фота: РИА Новости

У Тбілісі аднавіліся пратэсты, людзі зноў ідуць да парламента

У сталіцы Грузіі Тбілісі, як і абяцала ўранні апазіцыя, у 15:00 па мясцоваму часу пачалося шэсце пратэстоўцаў супраць закона аб «іншаагентах» – паведамляе news.pn са спасылкай на грузінскія СМІ.

У дадзены момант людзі ідуць па вуліцы да будынка парламента калонай, з расцяжкай і лозунгам “No Russian Law”.

Як вядома, 7 сакавіка ў Грузіі парламент падтрымаў у першым чытанні праект закона аб “замежных агентах”. У адказ на гэта пад будынкам грузінскага парламента сабраліся тысячы пратэстоўцаў, якія выступаюць супраць прыняцця законапраекта. Супраць іх грузінскія сілавікі прымянілі вадамёты і слёзатачывы газ, адбыліся сутычкі паміж пратэстоўцамі і паліцыяй.

Прэзідэнт Грузіі Саламе Зурабішвілі, якая зараз знаходзіцца  ў Нью-Йорку з афіцыйным візітам, падтрымала пратэстоўцаў супраць законапраекта аб «замежных агентах», заявіла, што тыя, хто сёння стаіць на праспекце Руставелі супраць закона прадстаўляюць свабодную Грузію і паабяцала накласці на яго вета, калі дакумент будзе прыняты ў парламенце рэспублікі. Яна дадала, што “закон нікому не быў патрэбны… акрамя дыктату Масквы… Сёння тыя, хто падтрымлівае гэты закон, і тыя, хто галасаваў за гэты закон, парушаюць Канстытуцыю…, адводзяць нас усіх з Еўропы». 

Паводле звестак МУС, да раніцы былі затрыманы 66 удзельнікаў акцыі, пацярпелі каля 50 праваахоўнікаў. Але ў Тбілісі палічылі, што пры разгоне дэманстрацыі, затрыманнях, паліцыя перавысіла паўнамоцтвы на акцыі. Пачатае расследаванне – паведамляе sputnik-georgia. Крымінальная справа ўзбуджаная па артыкуле “Перавышэнне службовых паўнамоцтваў з ужываннем гвалту або зброі”, у Грузіі гэта караецца пазбаўленнем волі на тэрмін ад 5 да 8 гадоў з пазбаўленнем права займаць пасады або займацца дзейнасцю на тэрмін да 3 гадоў.

Пратэсты ў Грузіі – кактэйлі Молатава, сутыкненні, новая акцыя прызначана на сёння

Вечарам і ноччу 7 сакавіка адбывалася масавая акцыя пратэсту перад парламентам Грузіі, якая перарасла ў сутычкі з паліцыяй. Грузінская апазіцыя выступае супраць прынятага ім закона аб іншаагентах.

Масавыя пратэсты ў Тбілісі пачаліся 7 сакавіка пасля прыняцця парламентам у першым чытанні закона аб “замежных агентах”. Лідэры апазіцыі заклікалі сваіх прыхільнікаў выходзіць на вуліцы, на плошчы перад парламентам сабралася некалькі тысяч чалавек. Падчас акцый адбыліся сутыкненні пратэстоўцаў з паліцыяй. На праспекце Руставелі пратэстоўцы кінулі ў паліцыянтаў “кактэйль Молатава”. Агонь патушылі вадамётамі.

Прэзідэнт Грузіі Саламе Зурабішвілі, якая знаходзіцца з візітам у ЗША, падтрымала пратэстоўцаў: «Звяртаюся да вас, да тых, хто сёння ўвечары стаіць на [праспекце] Руставелі, як я стаяла сама шмат разоў. Я побач з вамі, таму што вы прадстаўляеце свабодную Грузію. Краіну, якая знаходзіцца ў свабоднай Еўропе і ніхто не зможа ў яе гэта адабраць. Гэты закон нікому не патрэбны, ён напісаны пад дыктоўку Масквы».

Паведамляецца, што супрацоўнікі паліцыі прымянялі супраць пратэстоўцаў слезацечны газ і вадамёты. Былі таксама непацверджаныя звесткі пра страляніну гумовымі кулямі. У пікавыя хвіліны супрацістаяння ўдзельнікі акцыі атакавалі парламент, імкнучыся ўварвацца ўнутар. “У Парламент Грузіі ўжо ляціць усё запар, уключаючы камяні, бясконцыя гукі шкла.” – пісаў Тэлеграм-канал Тбілісі чат. Каля другой гадзіны ночы паліцыя адцясніла мітынгоўцаў ад будынка грузінскага парламента.

Апазіцыя ў Грузіі анансавала новую акцыю пратэсту супраць прыняцця закона аб “іншаагентах”. Мітынг адбудзецца ў другой палове дня ў сераду, 8 сакавіка, перад будынкам парламента ў Тбілісі, заявіў журналістам лідэр апазіцыйнай партыі “Стратэгія Агмашэнебелі” Гіоргій Вашадзэ.

Спрэчны закон

7 сакавіка большасць дэпутатаў грузінскага парламента падтрымала ў першым чытанні адзін з законапраектаў аб рэгістрацыі “замежных агентаў” – “Аб празрыстасці замежнага ўплыву”, якім няўрадавыя арганізацыі і частка СМІ аб’яўляюцца “агентамі замежнага ўплыву”. Першапачаткова планавалася, што гэты законапраект будзе разглядацца 9 сакавіка, аднак нечакана ён быў унесены ў парадак дня 7 сакавіка. Па дадзеных выдання “Навіны-Грузія”, абмеркаванне пачалося пры адсутнасці большай часткі прадстаўнікоў апазіцыі.

Спрэчны законапраект унёс у парламент Грузіі грамадскі рух “Сіла народа”, які з’явіўся неўзабаве пасля пачатку ўварвання РФ ва Украіну. Гэтая партыя абазначыла адной са сваіх мэт супрацьстаянне “прапагандзе ліберальнай ідэалогіі” і “жаданню Захаду ўцягнуць Грузію ў вайну”. Законапраекты падтрымала кіруючая партыя “Грузінская мара”, якая разам з “Сілай народа” займае ў парламенце абсалютную большасць месцаў. Аўтары законапраектаў прапануюць уключаць у рэестр “замежных агентаў” НДА і СМІ, якія атрымліваюць не менш за 20 працэнтаў фінансавання ад замежнай дзяржавы (не лічачы рэкламных кантрактаў).

Фота з адкрытых крыніц

Цёмнаскурыя паліцэйскія забілі да смерці афраамерыканца: у ЗША новыя акцыі пратэсту

У Мемфісе, штат Тэнэсі, супрацоўнікі паліцыі забілі 29-гадовага цемнаскурага Тайры Нікалса. Пяцёра афіцэраў паліцыі ўжо абвінавачаны ў забойстве і затрыманы. Расавага складніка не выяўлена, бо ўсе паліцэйскія таксама афраамерыканцы. 

Як паведаміла выданне The Guardian, супрацоўнікі праваахоўных органаў спрабавалі  спыніць мужчыну за “неасцярожнае кіраванне аўтамабілем”, хаця пазней кіраўнік дэпартаменту паліцыі Мемфіса заявіў, што парушэння з яго боку не было. Нікалс адмовіўся падпарадкавацца патрабаванню паліцэйскіх, што прывяло да пераследу і яго наступнага затрымання.

На кадрах, якія апублікавала паліцыя Мемфіса, бачна, што афіцэры білі Тайра палкамі, кулакамі і нагамі, у тым ліку па галаве і твары. Лежачы на ​​асфальце, Нікалс клікаў сваю маці. Адзін з афіцэраў двойчы ўдарыў мужчыну па галаве, калі на яго ўжо былі надзеты кайданы, і ён не ўяўляў ніякай пагрозы. Ніхто з афіцэраў не паспрабаваў дапамагчы затрыманаму.

Па дадзеных газеты, Нікалас быў дастаўлены ў бальніцу толькі праз поўгадзіны пасля збіцця. Праз тры дні ён памёр праз “вялікае кровазліццё, выкліканае моцным збіццём”.

Справа забойства Тайра Нікалса набыла грамадскі рэзананс таму, што кадры з месца затрымання былі апублікаваны самім кіраўніцтвам штата. Пяцёра афіцэраў, якія ўдзельнічалі ў збіцці, былі звольнены з паліцыі. Іх абвінавацілі ў забойстве і іншых звязаных з гэтым інцыдэнтам злачынствах, у тым ліку ў перавышэнні паўнамоцтваў і злоўжыванні ўладай.

Пасля публікацыі відэаматэрыялаў пра збіццё тысячы амерыканцаў выйшлі на акцыі пратэсту супраць гвалту паліцыі. Мітынгі плануюцца ў Мемфісе і як мінімум сямі буйных гарадах ЗША, у тым ліку ў Вашынгтоне і Нью-Ёрку.

Розніца паміж гэтай справай і падобнымі выпадкамі смерці афраамерыканцаў пры затрыманні паліцыяй, заключаецца ў тым, што ўсе пяць супрацоўнікаў паліцыі, як і сам Нікалс, з’яўляюцца афраамерыканцамі. Хоць спіс абвінавачванняў, выстаўленых супраць іх, не мае расавага кампанента, адвакаты сям’і Нікалса настойваюць на тым, што праблема заключаецца ў культуры паводзін паліцыі Мемфіса, якая, на іх думку, прасякнутая расізмам у адносінах да афраамерыканцаў.

Нагадаем, што ў чэрвені 2021 года ў ЗША скончыўся судовы працэс па справе аб забойстве з боку паліцыі цёмнага амерыканца Джорджа Флойда. Былому паліцэйскаму супрацоўніку Дэрэку Шовіну было прысуджана 22 гады пазбаўлення волі. Суддзя заявіў, што падсудны “праявіў асаблівую жорсткасць адносна Флойда і злоўжываў сваёй уладай”. 

Для лепшага кантролю за паліцыяй і каб перадухіліць падобныя трагедыі на кожным амерыканскім паліцэйскім замацавана нагрудная відэакамера, якая дазваляе дакладна прасачыць дзеянні служкаў парадку. Як бачна, і гэтая мера не гарантуе выпадкаў празмернай жорсткасці з боку паліцэйскіх. 

Фота з адкрытых крыніц. 

Дзень у гісторыі. 4 студзеня. Пабудаваны самы вялікі хмарачос. Нарадзіліся апошні канцлер ВКЛ Яўхім Храптовіч, палярнік Фёдар Кабат, палітык Юрый Захаранка, кампазітар Уладзімір Браілоўскі

1591 год. Слонім атрымаў герб «Леў». 

Указанне на прыналежнасць Льву Сапегу. Горад упамінаецца ў 1005, 1040 гадах, у Іпацьеўскім летапісе ў 1252 годзе як Услонім. Слонімская харугва ўдзельнічала ў Грунвальдскай бітве. 

У 1531 годзе атрымаў Магдэбургскае права. Міхал Казімір Агінскі заснаваў тут тэатр. 

Некаторы час з’яўляўся цэнтрам Слонімскай губерні. 

Буйны габрэйскі і татарскі цэнтр. Адсюль паходзіць вядомая хасідская дынастыя.

Зараз у 50-тысячным горадзе працуюць кардонна-папяровая фабрыка «Альбярцін», фабрыкі камвольна-прадзільная, мастацкіх вырабаў, мэблевая, ільнозавод, вінаробны, маторарамонтны, аўтарамонтны заводы, мясакамбінат, масласыраробчы цэх і іншыя прадпрыемствы. 

У горадзе працуюць драматычны тэатр, Спаса-Праабражэнскі сабор, касцёл Святога Андрэя, тут размешчаны сінагога (1642), ратуша (ХVIIІ ст.), будынак чыгуначнага вакзала ў стылі «мадэрн» (1922), Агінскі канал.

1729 год. Нарадзіўся Яўхім Храптовіч. 

Грамадскі, палітычны, дзяржаўны дзеяч ВКЛ, публіцыст, паэт і перакладчык. Апошні канцлер вялікі літоўскі (1793 – 1795), граф.

Пасля стварэння Адукацыйнай камісіі (1773) – першага ў свеце міністэрства адукацыі – стаў камісарам дэпартаменту Віленскай акадэміі і школаў ВКЛ, значна павялічыў колькасць школ розных узроўняў.

Аўтар вершаў на польскай мове і латыні, на гутарковай беларускай мове лацініцай. 

Памёр 4 сакавіка 1812 года.

1856 год. Гомель атрымаў герб з выявай рысі. 

Гэты герб раней належыў павятоваму цэнтру Новая Беліца, які быў уключаны ў склад горада І. Паскевічам. 

Гомель упершыню ўзгадваецца пад 1142 годам. 

У 1560 годзе атрыманы герб – у чырвоным полі сярэбраны кавалерскі крыж, у 1562 –  магдэбургскае права. 

У 1772 годзе горад падараваны Кацярынай ІІ П. Румянцаву-Задунайскаму. 

З 1852 года стаў уладаннем князя І. Паскевіча. 

Да 1919 года – павятовы цэнтр Магілёўскай губерні, у 1919-1924 – цэнтр Гомельскай губерні РСФСР (а Магілёў быў павятовым цэнтрам), з 1938 года – цэнтр вобласці. Першы абласны цэнтр БССР, які вызвалены ад фашысцкіх акупантаў (26 лістапада 1943 года). 

Зараз паўмільённы Гомель – буйны прамысловы і культурны цэнтр краіны. Працуюць прадпрыемствы машынабудавання і металаапрацоўкі (радыёзавод, станочных вузлоў, станкабудаўнічы, “Гомсельмаш”, пускавых рухавікоў, ліцейны), хімічнай (хімічны завод), лясной, цэлюлозна-папяровай, лёгкай, харчовай прамысловасці (кандытарская фабрыка «Спартак», «Малочныя прадукты», мясакамбінат, тлушчкамбінат), будаўнічых матэрыялаў, працуе шэраг універсітэтаў, цырк, тэатр, філармонія.

1897 год. Памёр Эмерык Гутэн-Чапскі. 

Беларускі калекцыянер і нумізмат.

Наўгародскі губернатар (1862-1865), санкт-пецярбургскі віцэ-губернатар (1865-1867), дырэктар Ляснога дэпартамента Расійскай імперыі.

Заснаваў Станькаўскі музей, дзе зберагаліся манеты, медалі, зброя, творы мастацтва, гістарычныя дакументы, кнігі і іншыя прадметы даўніны. Член Рускага археалагічнага, Маскоўскага нумізматычнага таварыстваў.

Аўтар кнігі «Удзельныя, велікакняжацкія і царскія грошы Старажытнай Русі збору графа Э. К. Гутэн-Чапскага», «Каталог калекцыі польскіх медалёў і манет графа Э. Гутэн-Чапскага».

У 1894 годзе пераехаў у Кракаў, куды перавёз музейныя зборы (цяпер у складзе Нацыянальнага музея).

1910 год. Нарадзіўся Навум Трахтэнберг. 

Беларускі архітэктар, педагог. Дзяржаўная прэмія за архітэктуру Ленінскага праекта ў Мінску.

З 1934 года працаваў у розных мінскіх архітэктурных майстэрнях, начальнікам аддзела планіроўкі і забудовы гарадоў Упраўлення па справах архітэктуры СНК БССР, у Дзяржпраекце. Браў актыўны ўдзел у аднаўленні разбуранага Мінска, узначальваў Майстэрню Генплана ў інстытуце «Мінскпраект», выкладаў у Беларускім політэхнічным інстытуце.

Удзельнік распрацоўкі генпланаў аднаўлення, рэканструкцыі і развіцця Бабруйска (1935-1936, 1949), Магілёва (1937-1939, разам з М. Андросавым), Мінска, Мазыра, Маладзечна, Пінска, Віцебска, зон масавага адпачынку Заслаўскага вадасховішча.

Суаўтар кнігі «Мінск: Паваенны досвед рэканструкцыі і развіцця».

Памёр 16 кастрычніка 1977 года.

1921 год.  У в. Сянькоўка Клімавіцкага раёна нарадзіўся Фёдар Кабат. 

Савецкі палярнік, які пабыў на абодвух полюсах, гідраметэаролаг. Падчас вайны – марак-падводнік у Запаляр’і, на Чарнаморскім флоце.

У 1957-1958 гадах працаваў на дрэйфуючай станцыі “Паўночны полюс-7”, у 6-й Комплекснай Антарктычнай экспедыцыі (1960-1961), 12-й Савецкай Антарктычнай экспедыцыі (1967/1968). Калі ў складаных умовах надвор’я ў лекара станцыі “Новалазараўская” Леаніда Рагозава здарыўся прыступ апендыцыту (з 30 красавіка на 1 траўня 1961 года), то яму асістыраваў, галоўным чынам, палярны гідраметэаролаг Фёдар Ф. Кабот.

Пасля вяртання з экспедыцыі ў 1968 годзе, працаваў начальнікам Аб’яднанай аэралагічнай станцыі Брэст, начальнікам Бюро эксплуатацыі і праверкі прыбораў Беларускага тэрытарыяльнага гідраметэацэнтра (Мінск), затым – дырэктарам Брэсцкай занальнай абсерваторыі.

Памёр у 1995 годзе.

1946 год. На Маскоўскім заводзе малалітражных аўтамабіляў сабраны першы легкавы аўтамабіль “Масквіч-400”. 

Чатырохмясцовая “легкавушка”, якая развівала хуткасць да 90 км/г, уяўляла сабой копію “Опель-Кадэт К38”.

Ініцыятарам выпуску гэтага аўтамабіля выступіў сам Іосіф Сталін. Ён быў улюбёны ў мадэль яшчэ да вайны. У 1940 годзе правадыру не спадабаўся двухдзверны “КІМ-10”, які быў спраектаваны па мадэлі “Форд Перфект”. Затое “Опель” прыцягнуў яго ўвагу.

У ліпені 1945 года па загадзе Сталіна былі поўнасцю вывезены ў Маскву абсталяванне і дакументацыя брандэнбургскага аўтазавода фірмы “Опель”, на аснове якіх і быў выраблены “Масквіч-400”. У 1947 годзе пачалася серыйная вытворчасць аўтамабіля.

1947 год. Нарадзіўся Уладзімір Браілоўскі. Музыка, кампазітар, педагог, менеджэр. 

Ініцыятар правядзення і мастацкі кіраўнік міжнароднага музычнага фестывалю “Залаты шлягер” у Магілёве (1995-2003).

Выкладаў у Магілёўскім музвучылішчы, загадваў музычнай часткай Магілёўскага драматычнага тэатра, дзе ім напісана музыка да 25 спектакляў, быў ініцыятарам стварэння і першым дырэктарам Магілёўскай абласной філармоніі, мастацкім кіраўніком Магілёўскага творчага аб’яднання “Арт-цэнтр”.

Аўтар 2-х мюзіклаў, музыкі да 4 спектакляў, творам для хору і аркестра, сімфоній, уверцюр для сімфанічнага аркестра, камерна-інструментальнай, вакальнай музыкі, 30 рамансаў і песень, у тым ліку «Дзявочая песня», “Каханне”, “Як над рэчанькай”, “Дняпроўскi вальс”.

1952 год. Нарадзіўся Юрый Захаранка. 

Беларускі палітычны дзеяч. Міністр унутраных спраў Беларусі (1994-1995).

У 1977-1994 гадах служыў у МУС на розных пасадах у Светлагорску, Гомелі, начальнікам Следчага камітэта МУС. У час прэзідэнцкіх выбараў 1994 году быў у выбарчым штабе кандыдата А.Лукашэнкі.

У 1994 годзе стаў генерал-маёрам і міністрам унутраных спраў.

Падначаленыя яму падраздзяленні МУС у красавіку 1995 года ўдзельнічалі ў збіцці дэпутатаў Вярхоўнага Савета 12-га склікання, якія пратэставалі супраць правядзення рэферэндуму ў Беларусі, а ў жніўні 1995 разагналі страйк работнікаў Мінскага метрапалітэну.

Пасля звальнення з пасады міністра ў кастрычніку 1995 года займаўся стварэннем Саюза афіцэраў. Актыўна ўдзельнічаў практычна ва ўсіх публічных акцыях апазіцыі. 

З 1996 года – член Палітрады Аб’яднанай грамадзянскай партыі. З лютага 1998 года ў складзе Нацыянальнага выканаўчага камітэта, створанага апазіцыяй — старшыня камітэта па бяспецы.

Бясследна знік 7 мая 1999 года.

1957 год. Памёр ураджэнец г. Чавусы Уладзімір Кудрэвіч. 

Беларускі жывапісец-пейзажыст. Бацька мастака Раісы Кудрэвіч. Заслужаны дзеяч мастацтваў.

Працаваў на чавускай пошце, у паштова-тэлеграфнай канторы, у Гомелі тэлеграфістам Лібава-Роменскай чыгункі.

Скончыў мастацкае вучылішча ў Лібаве. З 1907 года іграў на сцэне, выконваў пераважна камедыйныя ролі, з 1909 года ўдзельнік мастацкіх выстаў.

Пасля кастрычніка 1917 года ён працаваў загадчыкам клуба Заходняй чыгункі, адначасова кіраваў мінскай мастацкай студыяй, выступаў на сцэне клуба, быў  рэжысёрам і дэкаратарам спектакляў. .

1986 год. Нарадзіўся Андрэй Краўчанка. 

Беларускі лёгкаатлет. Спецыялізуецца ў мнагабор’і. Заслужаны майстар спорту Беларусі. Чэмпіён Еўропы (2011, 2014), сярэбраны прызёр Летніх Алімпійскіх гульняў 2008 года у Пекіне. Пераможца нацыянальнага адкрытага публічнага конкурсу «Трыумф. Героям спорту 2008» у Беларусі ў намінацыі «Самы яркі спартыўны момант года».

Пасля завяршэння спартыўнай кар’еры знаходзіўся на службе ў КДБ, маёр. У час пратэстаў у Беларусі ў 2020 годзе звольнены.

18 жніўня 2020 года падпісаў адкрыты ліст прадстаўнікоў спартыўнай галіны з патрабаваннем прызнаць несапраўднымі выбары прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

8 лістапада 2020 года быў затрыманы за ўдзел у «Маршы народаўладдзя» і прысуджаны да 10 сутак арышту.

1989 год. Вышла ў эфір першая перадача магілёўскай абласной студыі тэлебачання. 

Тады яшчэ не было ні будынку Магілёўскай студыі, ні самога тэлевізійнага павільёна. Была толькі перасоўная тэлестудыя. 

З 1989 года ў праграме Беларускага тэлебачання двойчы на тыдзень значыўся 10-хвілінны інфармацыйны выпуск “Дзень вобласці”. У студыі працавала 12 чалавек. 

Студыя была пераўтворана ў 2003 годзе ў тэлерадыёкампанію “Магілёў” – “Беларусь 4. Магілёў”.

1995 год. Памёр Уладас Дрэма

Літоўскі мастак і мастацтвазнаўца, гісторык культуры, педагог, супрацоўнік Беларускага музея ў Вільні. Лаўрэат Нацыянальнай прэміі Літвы, ганаровы доктар Вільнюскай мастацкай акадэміі, першы ганаровы грамадзянін Вільнюса.

Нарадзіўся ў 1910 годзе ў Рызе ў сям’і сялянаў з беларускіх Гервятаў. Скончыў факультэт прыгожых мастацтваў Універсітэта Стэфана Баторыя.

Збіральнік матэрыялаў па гісторыі рукапіснай і друкаванай кнігі ВКЛ, адзін з першых даследчыкаў кніжнай спадчыны Літвы.

Працаваў у Беларускім музеі ў Вільні, дырэктарам Этнаграфічнага музея, загадчыкам аддзела выяўленчага мастацтва ў Мастацкім музеі, выкладчыкам Мастацкага інстытута і Вільнюскага ўніверсітэта, супрацоўнікам Інстытута кансервавання помнікаў.

Аўтар прац з матывамі Вільні, футурыстычнага палатна «Вільня ў 2000-м годзе» (1928), стваральнік стылізаваных нацюрмортаў у тэхніцы каляровай лінагравюры. У тэхніцы гравюры на медзі ствараў найчасцей віды Старога горада.

Афармляў кнігі, аўтар плакатаў, экслібрысаў, тэатральных дэкарацый.

Напісаў звыш за 150 артыкулаў на тэму гісторыі мастацтва і архітэктуры, аўтар манаграфій пра архітэктуру Вільні, мастакоў, прац пра беларускае народнае мастацтва.

Яго імем названа вуліца ў Вільнюсе.

2010 год. Адбылося ўрачыстае адкрыццё самага высокага будынка ў свеце — Бурдж Дубай. 

Пабудаваны ў самым буйным горадзе Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў – Дубаі. З 19 мая 2008 года – самая высокая за ўсе часы існавання чалавецтва пабудова ў свеце (да гэтага рэкорд належаў Варшаўскай радыёмачце, якая ўпала ў 1991 годзе). 

Ацэначная вышыня – 828 метраў пры колькасці паверхаў – больш за 160.