Прычым гэта была ўжо другая спроба пасадзіць парк. Падчас першай яго з’елі козы.
На пустыры каля возера ў раёне вуліц Кавалёва і Сормаўскай ужо неаднаразова спрабавалі высадзіць саджанцы ліпы і бярозы, каб стварыць паркавую зону. Але кожны раз беспаспяхова – піша “Веснік Чэрыкаўшчыны”.
Пяць гадоў таму саджанцы ліпы тут высаджвалі пад кіраўніцтвам намесніка старшыні райвыканкама. Аднак сюды прызвычаілася вадзіць пасвіцца свой статак коз мясцовая жыхарка з дому непадалёк. Жывёлы аб’елі парасткі і яны засохлі.
Увосень 2021 года мясцовы жыхар Віктар Раманаў, кіраўнік грамадскага аб’яднання, паспрабаваў высадзіць парк у другі раз – саджалі ліпу і бярозу. “Прыкладна праз тыдзень пасля пасадкі, некалькі дзясяткаў саджанцаў былі вырваныя з каранямі. – распавёў выданню Віктар Раманаў – На наступны год на месцы пасадкі засталося каля 10 саджанцаў, астатніх нават выдранымі не аказалася.”
Сёлета з тых дзесяці, што выжылі, палову проста скасілі падчас чарговага абкосу дарожных узбочын.
Намеснік старшыні райвыканкама, які курыруе пытанні будаўніцтва і жыллёва-камунальнай гаспадаркі, Дзмітрый Клімянкоў выказаў таксама здагадку, чаму маглі быць павыдзіраныя саджанцы 2021 года.
– З вопыту скажу: часам мы сутыкаемся з тым, што грамадзяне ўносяць прапанову аб азеляненні таго ці іншага ўчастка ў горадзе або іншых населеных пунктах раёна, але, як высвятляецца пазней, у гэтых месцах пралягаюць рознага роду камунікацыі, якія не сумяшчальныя з пасадкамі дрэў. Наколькі мне вядома, у месцы, аб якім ідзе гаворка, таксама пралягаюць лініі сувязі, на вызначанай адлегласці ад якіх не могуць быць пасаджаны і расці дрэвы. Дадзенае патрабаванне павінна абавязкова выконвацца.
Раённае чынавенства паабяцала вызначыцца – ці можна наогул разбіваць парк у раёне возера, і калі можна, то паспрабаваць яшчэ разок наступнай восенню.
У парку Перамогі ў цэнтры Крычава ў драўляны туалет варта ісці толькі з сябрам або сяброўкай, бо закрыць дзверку самастойна магчымасці няма ад слова зусім: шпінгалеты размешчаны звонку, адтулінаў для закрыцця няма.
Аказалася, што грамадскія прыбіральні ў Крычаве могуць прымусіць ламаць галаву. Менавіта такія туалеты знаходзіцца каля кургана Славы ў крычаўскім парку Перамогі. Звонку акуратныя драўляныя прыбіральні выглядаюць прыстойна і дабротна.
Але, калі прыглядзецца, то адкрываецца зусім іншая карціна.
На адным туалеце шпінгалет для закрыцця ёсць, але толькі звонку і выемка для закрыцця знаходзіцца абсалютна на іншай вышыні і зачыніць клямку немагчыма. На другім туалеце засаўка таксама звонку, а адтуліны для закрыцця зусім няма. Па логіцы атрымліваецца, што адзін ты ў прыбіральню ў гэтым парку схадзіць не зможаш, бо знутры зачыніцца не атрымаецца – рэзюмуе раённая газета “Крычаўскае жыццё”.
Навошта засаўкі звонку – сапраўды застаецца загадкай, хоць няма сумневаў, што па ўсіх дакументах крычаўскай камунальнай службы ўсё добра і правільна зроблена. Пагэтаму прыйдзецца хадзіць гараджанам у драўляную прыбіральню на пару.
Вежа і парк канца XVIII стагоддзя не з’яўляюцца адметнасцямі горада, хаця пры належным стаўленні да аб’ектаў, яны маглі б стаць прыцягальным месцам для турыстаў, гасцей Слаўгарада і саміх гараджанаў.
У помніку садова-паркавага мастацтва канца XVIII стагоддзя, што быў заснаваны на сутоку рэк Сожа і Проні, знаходзіцца цікавая старая пабудова. Вежа з чырвонай цэглы – адзінае збудаванне, што захавалася ад сядзібы Галіцыных.
На вялікі жаль, з кожным годам стан старой пабудовы пагаршаецца, а яна, натуральна, патрабуе кансервацыйных работ, якія дазволілі б захаваць сённяшні стан аб’екта гісторыка-культурнай спадчыны горада.
Нагадаем, што пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай імператрыцай Кацярынай ІІ тагачасны Прапойск быў перададзены ва ўладанне расійскаму генералу Аляксандру Галіцыну. Менавіта пра ім быў заснаваны прыгожы парк пейзажнага тыпу. Ён быў прарэзаны трыма ярамі і абмяжоўваўся лясным масівам. Прычым у гэтым парку абапал сярэдняга вала была створана сістэма вадаёмаў са штучнымі каскадамі.
Кампазіцыю парку складалі газон, кветнікі, грот, скульптура, тэхнічныя збудаванні. Парк у паўночнай частцы спалучаўся з гарадзішчам, а на месцы старадаўняга замку быў пабудаваны палац, ад якога зараз захавалася толькі цагляная вежа.
Сам слаўгарадскі парк на сённяшні дзень пашкоджаны і захаваўся толькі часткова. У парку з тых часоў засталіся мясцовыя лісцевыя пароды дрэў, а таксама некаторыя экзатычныя расліны як, напрыклад, ясень пенсільванскі.
Што цікава – ні паркавы комплекс, ні вежа не выступаюць адметнасцямі сённяшняга Слаўгарада. На сайце Слаўгарадскага райвыканкама сярод славутасцей можна ўбачыць археалагічны комплекс Замкавая гара, але вежы і парка там няма, хоць гэтая гарадская лакацыя магла б стаць вельмі пазнавальным і адметным месцам, якое прыцягвала б турыстаў і стварала непаўторную атмасферу мясцовым жыхарам.
Міжнародны дзень астэроіда (International Asteroid Day, з 2016 года).
Закліканы павысіць узровень дасведчанасці грамадскасці аб небяспецы сутыкнення з астэроідам і інфармаваць насельніцтва аб мерах па падтрыманні сувязі ў крытычнай сітуацыі. Астэроід перакладаецца як “зоркападобны”.
Дзень устаноўлены ў памяць прылёта Тунгускага вогненнага шара-баліду 30 чэрвеня 1908 года, а 7:00, які ўзарваўся над зямлёй на вышыні 5-10 км.
Выбухной хваляй у радыусе 40 км быў павалены лес, знішчаны звяры, пацярпелі людзі, узніклі пажары, пачалося “светлых начэй лета 1908 года”.
Выбух быў чутны за 1 000 км, узрыўная хваля рэгістравалася па ўсім свеце.
1655 год. Магілёў наведаў маскоўскі цар Аляксей Міхайлавіч (1629-1676).
Гэта адбылося на наступны год пасля пачатку 13-гадовай вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654-1667 гадоў і праз 10 месяцаў, як магілёўцы адчынілі браму маскоўскаму войску (25 жніўня 1654).
Праваслаўны магілёўскі шляхціц Вацлаў (Канстанцін) Паклонскі на пачатку вайны дабраўся да маскоўскага цара, прычым акурат 22 чэрвеня 1654 года, і сказаў яму, што быццам у Магілёве проста спаць і есці не могуць, усе мараць упасці пад справядлівую далонь цара Аляксея.
Ад такіх прыемных навін цар прысвоіў Паклонскаму чын палкоўніка, падарыў 40 сабалёў і 50 рублёў, загадаў сфарміраваць казацкі полк з магілёўцаў.
Але народнае магілёўскае каханне да цара Аляксею Міхайлавічу апынулася некалькі перабольшаным. Жыхары Магілёва хутка расчараваліся ў Маскве.
Падчас вайны Аляксей асабіста пабываў, акрамя Магілёва, у Віцебску, Полацку, Коўна, Гародні, Вільне.
1859 год. Француз Жан Блондэн прайшоў па канаце над Ніягарскім вадаспадам.
Пераход адважнага канатаходца на працягу 5 хвілін назіралі 5000 гледачоў.
Пазней ён ускладніў гэты трук: ішоў на хадулях, з завязанымі вачыма, у мяшку, каціў тачку, нёс на плячах свайго мэнэджара Гары Колкорда, усаджваўся на сярэдзіне, рыхтаваў і еў амлет.
1881 год. Нарадзіўся Павел Растаргуеў (1881-1959).
Беларускі мовазнаўца.
Правадзейны член Інбелкульта, доктар філалагічных навук, прафесар. У 1918 годзе чытаў курс лекцый беларускай мовы ў Беларускім народным універсітэце ў Маскве.
Вывучаў беларускія гаворкі, гаворкі расійска-беларуска-ўкраінскага памежжа, праблемы беларускай літаратурнай мовы.
На Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі 1926 года прапаноўваў афрыкаты дз і дж перадаваць літарамі сербскага алфавіта —ђ, ћ, а літару й замяніць літарай j – jэхаць, jолка, jунак, мaja.
Памёр 21 сакавіка 1959 года ў Навазыбкаве.
1898 год. Запушчаны электрычны трамвай у Віцебску.
Першы беларускі, на год раней, чым ў Маскве і на 9 гадоў, чым у Пецярбурзе. У Мінску трамвай з’явіўся толькі ў 1928 годзе.
Яшчэ трамваі працуюць ў Наваполацку і Мазыры.
Першы у Расійскай імперыі трамвай быў пушчаны ў Кіеве. А яшчэ раней трамвай пачаў працаваць у Львове (тады Аўстра-Венгрыя) – 3 мая 1880 года.
У Віцебску працуе музей трамвая. У Магілёве да рэвалюцыі таксама працаваў трамвай, але конны.
1905 год. Расстрэл царскімі карнікамі сялянскага выступлення ў в. Кішчыцы (зараз – Дрыбінскі раён).
Забіта 8, цяжка паранена 15 сялян.
Кішчыцы ўпершыню ўпамінаюцца ў 1643 годзе як сяло з царквой у Басейскім войтаўстве Шклоўскай воласці ў Аршанскім павеце ВКЛ.
Пакроўская царква ў Кішчыцах. У ёй адпяваліся забітыя.
1911 год. Нарадзіўся ліцвін Чэслаў Мілаш (1911-2004).
Польскі паэт, празаік, эсэіст, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры. Член Польскай АН у Кракаве. Пляменнік і вучань Оскара Мілаша. Яго брат Андрэй Мілаш казаў: «Мілашы – гэта такія самыя ліцвіны, як Міцкевіч, Гамбровіч, Голубеў, Ясеніца, Ваньковіч, Віткацы ці нават Пілсудскі. Чэслаў гаворыць пра сябе: „Я ліцвін польскай культуры“».
Скончыў Віленскія гімназію, універсітэт. Працаваў на Польскім Радыё ў Вільні, аднак быў звольнены па абвінавачанні ў падтрымцы інтарэсаў літоўцаў і беларусаў на радыё ў Варшаве.
У Варшаве перажыў нямецкую акупацыю. Працаваў ва ўніверсітэцкай бібліятэцы і ўдзельнічаў у падпольным літаратурным руху. Пасля паразы варшаўскага паўстання пераехаў у Кракаў.
Пасля вайны працаваў у Міністэрстве замежных спраў як аташэ па культуры польскага пасольства ў Нью-Ёрку і Парыжы. У 1951 годзе папрасіў у французскага ўраду палітычнага прытулку, у 1960 годзе пераехаў у ЗША, выкладаў славянскія літаратуры ў Каліфарнійскім універсітэце ў Берклі, Гарвардзе.
У камуністычнай Польшчы афіцыйна лічыўся здраднікам і рэнегатам. Вярнуўся ў Польшчу ў 1993 годзе.
Аўтар вершаў, паэм, зборнікаў на польскай, англійскай, французскай мовах, кніг эсэ, перакладаў, раманаў, аповесцей, успамінаў, «Гісторыі польскай літаратуры».
На беларускую мову яго творы перакладалі шматлікія літаратары, у тым ліку, Л. Баршчэўскі, Ю. Бушлякоў, А. Мінкін, А. Разанаў, М. Танк, А. Хадановіч.
1941 год. На заводзе імя Камінтэрна ў Варонежы сабраны першыя дзве баявыя пускавыя ўстаноўкі БМ-13 – “кацюшы”.
У пачатку ліпеня 1941 года была сфарміравана першая Асобная эксперыментальная батарэя палявой рэактыўнай артылерыі Чырвонай Арміі на чале з капітанам І. Флёравым, узброеная сям’ю баявымі ўстаноўкамі.
14 ліпеня 1941 года батарэя дала залп па захопленым фашысцкімі войскамі чыгуначным вузле Оршы.
У гонар гэтай падзеі ў Оршы створаны мемарыяльны комплекс «Кацюша».
1956 год. ЦК КПСС прынята пастанова “Аб пераадоленні культу асобы і яе наступстваў”.
У дакуменце ўзнята праблема барацьбы з культам асобы І. Сталіна, які “супярэчыць прыродзе сацыялістычнага ладу і тармозіць пасоўванне савецкага грамадства да камунізму.”
Пасля гэтага узведзеныя помнікі Сталіну сталі зносіць, здымаць шматлікія партрэты. У 1961 годзе ЦК КПСС прызнаў “немэтазгодным далейшае захаванне ў Маўзалеі саркафага з труной І. Сталіна”, прапанаваўшы перапахаваць яго каля Крамлёўскай сцяны.
1965 год. Нарадзіўся Лявон Юрэвіч.
Беларускі літаратуразнавец, крытык, бібліёграф, грамадскі дзеяч беларускай эміграцыі.
Архівіст Нью-Ёркскай публічнай бібліятэкі, сябар Беларускага інстытута навукі і мастацтва (Нью-Ёрк). Аўтар шматлікіх даследаванняў, у тым ліку «Беларуская мемуарная літаратура на эміграцыі», «Культура беларускага замежжа», «Роля беларускай дыяспары ў захаванні і развіцці беларускай культуры».
1969 год. Памёр Міхайла Грамыка (1885-1969).
Беларускі географ, геолаг, пісьменнік, вязень ГУЛАГу. Выхаванец Магілёўскай гімназіі.
Даследчык радовішчаў нафты. Распрацоўшчык беларускай тэрміналогіі па геаграфіі, геалогіі, хіміі, падручнікаў «Пачатковая геаграфія», «Уводзіны ў навуку аб неарганічнай прыродзе». пошуках нафты на Палессі.
Аўтар кніг паэзіі, п’ес, якія ставіліся ў тэатрах. Аўтар успамінаў пра Янку Купалу, Якуба Коласа, А. Грыневіча.
2014 год. Памёр Сяргей Краўчанка (1949-2014).
Заслужаны артыст Беларусі, акцёр Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы.
Сярод найлепшых яго роляў: Данілка («Раскіданае гняздо» Я. Купалы), Драгун («Парог» А. Дударава), Гайдук («Ідылія» В. Дуніна-Марцінкевіча), Захар («Апошні шанц» В. Быкава), Дамаш («Князь Вітаўт» А. Дударава).
2017 год. На вуліцы 50 год УЛКСМ у Бабруйску ўрачыста адкрыты Моладзевы парк.
Узведзены да 630-годдзя горада на пустцы паміж Палацам мастацтваў і ГЦ «Карона». У Парку ўсталяваны каланада з дзвюма аркамі, круглая ратонда для культмасавых мерапрыемстваў, фантан, лаўкі для адпачывальнікаў, дарожкі для пешых і велапрагулак, пасаджана пад тры сотні дрэваў і амаль 4 000 кустоў.
Вялізарная карціна выканана ў стылі ленд-арт і выяўляе бутэльку для хатніх жывёл, якую выкінулі на траву ў парку Луі-Буржэ ў швейцарскай Лазане.
Швейцарска-французскі мастак намаляваў гіганцкі мурал са змятай пластыкавай бутэлькай проста на траве швейцарскага парка, каб прыцягнуць увагу да забруджвання навакольнага асяроддзя.
34-гадовы творца пад мянушкай SAYPE выкарыстоўваў крэйду і вугаль для стварэння вялізнай карціны, якая па даўжыні і шырыні прыкладна роўная тром тэнісным кортам. Выява размяшчаецца ў парку Луі-Буржэ ў Лазане на беразе Жэнеўскага возера.
Гіганцкі мурал яшчэ будзе дадаткова пафарбаваны, што можа заняць у мастака шмат часу – ад двух да трох тыдняў – паведамляе інфармацыйнае агенства Reuters.
Пакуль усё абмежавалася новай дарожкай уздоўж вуліцы Астроўскага з паўночнага боку ад парка 60-годдзя Вялікага Кастрычніка.
Дарожка пракладзена ад перакрыжавання з праспектам Шміта, ад рэстарана “Ясень” і новага касцёла Святога Антонія да перакрыжавання з вуліцай Сіманава, да паліклінікі №8, дзіцячай паліклінікі №4, абласнога ДАІ.
Уздоўж новай дарожкі з’явіліся і новыя дрэўцы да раней пасаджаных.
Саракапяцігадовы парк – сумны сум на твары горада. Чэзлыя дрэўцы пад пякучым сонцам, пыльныя дарожкі, што вядуць да Святога возера. Занядбанасць і пустазелле.
Правядзенне конкурса па рэканструкцыі савецкага мемарыяла ў Клайпедзе разбурае прапагандысцкія клішэ расійскіх прапагандыстаў аб непавазе да памяці савецкіх воінаў у краінах Балтыі.
6 мая у Клайпедзе прайшло пасяджэнне конкурснай камісіі, якая да вечара 8 мая вызначыць лепшую ідэю перапланіроўкі пахавання савецкіх воінаў у Парку скульптур.
На конкурс свае прапановы прапанавалі шэсць аўтараў. Па папярэдніх падліках, кошт іх рэалізацыі можа вар’іравацца ад 160 000 да 1 350 000 еўра – паведамляе atviraklaipeda.lt.
Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.
У склад конкурснай камісіі ўваходзяць галоўны архітэктар Клайпеды, кіраўнік Дэпартамента аховы спадчыны, скульптар, архітэктары, гісторык.
Умовы конкурсу ўключалі патрабаванне абапірацца на сусветную практыку стварэння мемарыяльных аб’ектаў, іх прыклады і аналіз.
Аўтары праекта «FHV0409» прапануюць на месцы існуючага мемарыяла стварыць зусім новы мемарыял. Яны хочуць зрабіць прастору, якая распасціралася б ад вуліцы С. Даўканта да Парка скульптур, злучаная своеасаблівым тунэлем з нанесенымі на сценах прозвішчамі загінулых салдат.
Праект «KLP0700» прапануе стварыць новы акцэнт, які абазначыў бы салдацкія могілкі, якія існуюць на гэтым месцы.
Праект “KNT1724” максімальна выкарыстоўвае старыя элементы існуючага мемарыяла.
У бачанні праекта «NAU2023» месца ранейшага мемарыялу становіцца максімальна інтэгравальнай прасторай у рашэнні Парка скульптур, які рэканструюецца ў цяперашні час.
Аўтары праекта “ААА4321” прапануюць трансфармаваць існуючы мемарыял у сквер, у якім з’явіўся б намёк на тое, што тут былі могілкі, але без звыклай сімволікі могілак. Цікавы дадатак – фантан.
Праект “SSS2023” прапануе закансерваваць старыя канструкцыі мемарыяла: пакінуць бетонныя сцены, увесь пляц і пруд і пераўтварыць іх у прастору тыпу сквера. Цікавым з’яўляецца пошук кропак судотыку з сістэмай фартыфікацыйных умацаванняў, якая была ўсталявана яшчэ падчас напалеонаўскіх войн, прапануецца новы акцэнт – алтар
Рэканструкцыя Парку скульптур патрабуе і дадатковых раскопак – перапахаванне савецкіх воінаў на гэтай тэрыторыі праводзілася ў 1956 годзе і няма дакладных звестак аб тым, хто і дзе быў пахаваны.
Ва ўсіх прадстаўленых на конкурса праектах не прадугледжана напісанне прозвішчаў салдат лацінскімі літарамі. Іх пакінуць так, як яны былі напісаны ў ваенных дакументах – на мове арыгінала, кірыліцай. У існуючым мемарыяле імёны воінаў напісаны на літоўскай і рускай мовах.
Дамова аб Пабрацімстве Клайпеды і Магілёва была падпісана 8 сакавіка 1997.
27 лютага 2022 году, на трэці дзень уварвання расійскіх войск ва Ўкраіну, мэр Клайпеды заявіў аб спыненні пабрацімскіх сувязяў з расійскімі і беларускімі гарадамі. Паводле яго ён звярнуўся да кіраўніцтва гарадоў партнёраў, каб тыя супраціўляліся агрэсіі супраць Украіны, але рэакцыі не было. У афіцыйным спісе гарадоў пабрацімаў Клайпеды Магілёва няма.
Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Клайпеды, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам са спадзевам, што пабрацімства між гарадамі адновіцца.
Клайпеда месціцца на захадзе краіны і з’яўляецца портам на Балтыйскім моры. Насельніцтва 160 тысяч чалавек.
Дзень абароны Зямлі (Earth Protection Day, з 1976 года).
Упершыню святкаваўся ў Іарданіі 30 сакавіка 1976 года.
Галоўная мэта – прыцягненне ўвагі людзей да глабальных экалагічных праблем. У гэты дзень усе жыхары планеты робяць добрыя справы: чысцяць ад смецця свой двор, вуліцу, горад, ствараюць газоны, садзяць дрэвы ў скверах і парках. Гэтыя вельмі простыя дзеянні дораць Зямлі многія тысячы гадоў здаровага жыцця.
Лепшым падарункам нашай планеце, роднаму краю будзе жыццё пад дэвізам: “Кожны дзень – дзень абароны Зямлі!”.
Дзень шпацыру па парку (Walking day in the park).
Актуальнае свята для людзей, якія жывуць у мегаполісах.
На думку ўрачоў, знаходжанне на прыродзе аказвае на арганізм чалавека ўзнаўляльнае дзеянне, якое немагчыма параўнаць з шопінгам або паходам у кіно. Шпацыры ў парку, удалечыні ад пылу і шумных магістраляў, могуць палепшыць настрой і знізіць стрэс. Даследаванні паказалі, што людзі, якія ходзяць пешшу або гуляюць у зялёных зонах, як правіла, больш шчаслівыя.
1613 год. Іван Сусанін завёў беларусаў у багну.
Прыгонны кастрамскі селянін Іван Сусанін, сын нейкай Сусанны – народны рускі герой, сімвал “мужыцкай” адданасці цару.
У сакавіку 1613 года ён быў узяты ў якасці правадніка атрадам шляхты з Рэчы Паспалітай да вёскі Домніна – вотчыны Раманавых, дзе хаваўся са сваёй маці толькі што абраны на пасад цар Міхаіл Фёдаравіч. Сусанін наўмысна завёў атрад у непраходны багністы лес, за што і быў забіты.
Подзвіг Сусаніна адлюстраваны ў мастацкай літаратуры і ў оперы беларуса М. Глінкі “Жыццё за цара” (“Іван Сусанін”).
У рускіх крыніцах сцвярджаецца, што Сусанін завеў у багну палякаў-каталікоў. Але ў той час каля Кастрамы былі два палкі праваслаўных літвінаў-беларусаў з Віцебска і Полацка, вайскоўцаў на службе караля польскага, вялікага князя літоўскага, маскоўскага цара Уладзіслава IV Вазы.
1689 год. На плошчы Старога Мяста ў Варшаве абезгалоўлены і спалены на вогнішчы за атэізм Казімір Лышчынскі (1634–1689).
Вялікалітоўскі філосаф, мысліцель-атэіст, педагог і грамадскі дзеяч Рэчы Паспалітай. Упершыню ўжыў тэрмін «атэіст».
Скончыў Віленскую акадэмію. Прымаў удзел у маскоўскай, шведскай, турэцкай ваенных кампаніях. Выкладаў у Львове, Берасці. Працаваў настаўнікам, меў юрыдычную практыку.
У 1666 годзе выйшаў з ордэна езуітаў, ажаніўся, пераехаў у свой родавы маёнтак Лышчыцы на Берасцейшчыне. Карыстаўся аўтарытэтам сярод шляхты. Шмат судовых спраў правёў на карысць мяшчан і шляхты, якія судзіліся з езуітамі за захопленыя землі, даўгі. Меў сваю школу, вучыў дзяцей шляхты і сялян.
Напісаў трактат «Аб неіснаванні Бога». Рукапіс кнігі выкраў агент езуітаў Ян Бжоска.
У 1687 годзе царкоўны суд за цяжкае злачынства – атэізм – пастанавіў спаліць яго жывога на вогнішчы. Па ўласнай просьбе асуджанага кара была заменена на адсячэнне галавы.
1791 год. Нацыянальны сход Францыі ўвёў азначэнне метра: адна саракамільённая частка даўжыні парыжскага мерыдыяна. Пачатак метрычнай сістэмы.
Метрычная сістэма – агульная назва міжнароднай дзесятковай сістэмы адзінак, заснаванай на выкарыстанні метра і кілаграма. На працягу двух апошніх стагоддзяў існавалі розныя варыянты метрычнай сістэмы, якія адрозніваюцца выбарам асноўных адзінак. Цяпер паўсюдна прызнанай з’яўляецца Міжнародная сістэма адзінак (СІ). Пры некаторых адрозненнях у дэталях, элементы сістэмы аднолькавыя ва ўсім свеце. Метрычныя адзінкі шырока выкарыстоўваюцца па ўсім свеце як у навуковых мэтах, так і ў паўсядзённым жыцці. Цяпер метрычная сістэма афіцыйна прынята ва ўсіх дзяржавах свету, акрамя ЗША, Ліберыі і М’янмы.
Эталон меры вагі у 1 кг.
1843 год.Нарадзіўся Канстанцін Станюковіч.
Пісьменнік на тэмы з жыцця ваенна-марскога флота. Выхадзец з беларуска-літоўскага роду Станьковічаў. Марскі афіцэр, сын адмірала, каменданта порта і губернатара Севастопаля Міхаіла Станюковіча.
У рускай літаратуры гэта імя непарыўна звязана з жанрам марыністыкі. Стала амаль банальнасцю сцвярджэнне, што ў рускім мастацтве ёсць два непераўзыдзеных спевака марской стыхіі, роўных па таленце: у жывапісе – Айвазоўскі, у літаратуры – Станюковіч.
Бібліяграфія налічвае больш за 100 апавяданняў, аповесцей, некаторыя з іх экранізаваны – “У далёкім плаванні”, “Максімка”, “Матрос Чыжык”, “Пасажырка”. Яго творы выданы Зборамі ў 6, 10 і 12 тамах.
Памёр у Неапалі 20 мая 1903 года.
У яго гонар устаноўлены Мемарыяльная дошка ў Севастопалі, названы вуліцы ва Уладзівастоку, Крандштаце, шэраг бібліятэк.
1856 год. Скончылася Крымская вайна (1853–1856).
Вайна скончылася падпісаннем мірнай дамовы на Парыжскім кангрэсе, які адкрыўся 25 лютага 1856 года ў сталіцы Францыі прадстаўнікамі Расіі, Вялікабрытаніі, Францыі, Турцыі, Сардзініі, Аўстрыі і Прусіі.
Расія страціла ўмацаванні Аландскіх астравоў, кантроль над суднаходствам па Дунаі, адмаўлялася ад пратэктарата над Валахіяй, Малдавіяй і Сербіяй і ад часткі паўднёвай Бесарабіі; саступала Малдавіі свае ўладанні ў вусцях Дуная і частку Паўднёвай Бесарабіі, вяртала заняты ў Турцыі Карс, але захоўвала Севастопаль, Балаклаву, Камыш, Керч-Енікале, Кінбурн.
За імперскія расійскія інтарэсы ў гэтай вайне, толькі ў Крыме загінула больш за 6 000 беларусаў з Мінскага, Брэсцкага. Беластоцкага, Магілёўскага пяхотных, Віцебскага і Полацкага егерскіх палкоў.
1890 год. У Іркуцку памёр Іасафат Агрызка (1826–1890).
Беларускі выдавец, журналіст, грамадска-палітычны дзеяч.
Скончыў Лепельскае павятовае вучылішча, Мінскую гімназію, Пецярбургскі ўніверсітэт. У Пецярбургу заснаваў друкарню і выдаваў на польскай мове газету «Słowo» і альманах «Pismo zbiorowe», выдаў першы збор твораў М. Дабралюбава, перавыдаў старажытныя законы ВКЛ і Польшчы «Volumina Legum».
Падчас паўстання 1863–1864 гадоў быў галоўным прадстаўніком паўстанцкага варшаўскага ўрада у Пецярбургу.
Арыштаваны ў лістападзе 1864 года, прыгавораны да смяротнага пакарання, замененага на 20 гадоў катаргі, якую адбываў у Сібіры. У 1877 годзе вызвалены з забаронаю вяртацца на тэрыторыю Беларусі, Літвы, Польшчы.
1893 год. Нарадзіўся Ілья Гітгарц.
Беларускі дырыжор і педагог, заслужаны дзеяч мастацтваў.
Скончыў Петраградскую кансерваторыю. Працаваў у Палтаўскім оперным тэатры, Народным доме ў Петраградзе, загадчыкам музычнай часткай Другога Беларускага тэатра ў Віцебску, быў адным з арганізатараў і дырыжораў Беларускай студыі оперы і балета, дырыжорам Беларускага тэатра оперы і балета. Выкладаў у Беларускай кансерваторыі.
Ажыццявіў пастаноўку оперы «Кастусь Каліноўскі» Лукаса, балета «Князь-возера» Залатарова і іншых твораў.
Аўтар музыкі да драматычных пастановак тэатра імя Я. Коласа «Каля тэрасы» М. Грамыкі, «Калі спяваюць пеўні» Ю. Юр’іна, «Качагары» І. Гурскага.
Памёр 3 лютага 1966 года ў Мінску.
1970 год. На экраны выйшаў фільм ураджэнца Лепеля Уладзіміра Матыля (1927–2010) “Белае сонца пустыні”.
У пракат фільм выпусцілі дастаткова вялікім тыражом – 1 410 копій. Нараўне з камедыямі Леаніда Гайдая і серыялам “Семнаццаць імгненняў вясны”, “Белае сонца пустыні” стаў чэмпіёнам па колькасці паказаў на тэлебачанні.
Па традыцыі фільм “Белае сонца пустыні” перад стартам глядзелі савецкія касманаўты.
1907 год. Нарадзілася Надзея Абрамава.
Беларуская пісьменніца, журналістка, адна з кіраўнікоў беларускага маладзёжнага руху ў 1943–1944 гадах.
Скончыла Беларускі вышэйшы педагагічны і Мінскі медыцынскі інстытуты. Падчас акупацыі Беларусі нямецкімі войскамі працавала ўрачом-псіхіятрам у Мінскай інфекцыйнай бальніцы, з 1942 года ўзначальвала дзіцячы сектар Беларускай народнай самапомачы, з 1943 – службу юначак Саюза беларускай моладзі. Супрацоўнік часопіса «Жыве Беларусь!», член Беларускай цэнтральнай рады. Удзельніца 2-га Усебеларускага кангрэса (1944, Мінск).
Яе высілкамі было выратавана шмат яўрэйскіх дзяцей, адну дзяўчынку яна ўдачарыла.
У 1944 годзе эмігравала ў Германію, працавала ў адноўленым Кіраўнічым штабе Саюза Беларускай моладзі ў Чэхіі, выдавала бюлетэнь «Вучэбны лісток», працавала ў Інстытуце вывучэння СССР (Мюнхен), займалася пытаннямі рэлігіі і атэізму.
Памерла 18 лютага 1978 года.
1956 год. Нарадзілася Хрысціна Лялько.
Беларуская пісьменніца, перакладчыца і журналістка.
Працавала ў Літаратурным музеі Янкі Купалы, штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», часопісе «Беларусь». Галоўны рэдактар каталіцкіх часопісаў «Наша Вера» і «Ave Maria».
Аўтар вершаў, кніг прозы, паэзіі, зборніка казак «Хітрэй свету не будзеш».
Пераклала на беларускую мову нарыс У. Сыракомлі «Мінск», шэраг кніг, энцыклікаў Папы Яна Паўла II, творы Я. Твардоўскага і іншыя тэалагічныя творы.
1973 год. Нарадзіўся Северын Квяткоўскі.
Беларускі пісьменнік, журналіст, грамадскі дзеяч, аўтар кнігі «Каларадская пушча» (2019).
Працаваў журналістам на «Radio 101,2 FM», у газетах «Имя» і «Наша Ніва», у беларускай рэдакцыі «Польскага радыё», на «Радыё Рацыя» і Радыё «Свабода». Быў рэдактарам грамадзкага блогу budzma.org. Уваходзіў у склад Партыі аматараў піва.
Аўтар імпрэсій, апавяданняў, эсэ, мініяцюр, нарысаў, фрашкаў.
Напачатку 2022 года затрымліваўся сілавікамі пасля вяртання з-за мяжы.
2021 год. Памёр Канстанцін Красоўскі (1958–2021).
Беларускі географ, дэмограф. Доктар геаграфічных навук, прафесар.
Скончыў Брэсцкі педінстытут. Усё жыццё аддаў прыцы ў Брэсцкім дзяржаўным універсітэце імя А. Пушкіна: прайшоў шлях ад асістэнта да прафесара, дэкана геаграфічнага факультэта (1995–2000), загадчыка кафедры, прарэктара па навуковай рабоце, першага прарэктара (2009–2011).
Займаўся пытаннямі дэмаграфіі, рассялення насельніцтва і яго структур, міграцый.
Аўтар і сааўтар больш за 160 навуковых прац, у тым ліку 3 манаграфій. Пад яго кіраўніцтвам абаронены 3 кандыдацкія дысертацыі.
2017 год. Памёр Мікола Рыжы (1953–2017).
Беларускі ілюстратар і мастак філатэлістычнай прадукцыі.
Афарміцель больш за 60 кніг, сярод якіх «Блікі сонца» Максіма Танка, «Рэпартаж з пятлей на шыі» Ю. Фучыка, «Маўглі» Кіплінга, «Вужовы кароль» Ул. Ягоўдзіка, «Вялікія і славутыя людзі беларускай зямлі» Ул. Бутрамеева, казак, дзіцячых падручнікаў.
Працаваў у галіне кніжнай графікі, нацюрморта, станковай графікі малых форм і экслібрыса. Мастак падараваў мінскаму Музею сучаснага выяўленчага мастацтва 40 сваіх экслібрысаў.
Сапраўдны майстар паштовай мініяцюры. Распрацаваў больш за 200 арыгінал-макетаў паштовых марак, мастацкіх капэрт і картак.
Аўтар серый марак, якія прысвечаны паўстанню 1794 года, 480-годдзю Беларускага друку, 120 і 125-годдзю з дня нараджэння Янкi Купалы i Якуба Коласа.
Намаляваў графічную серыю партрэтаў землякоў-адраджэнцаў 1920–1930-х гадоў: К. Езавітаў, А. Бярозка, А. Калубовіч, А. Смоліч, В. Захарка, В. Ластоўскі, Р. Астроўскі, Я. Кіпель.
2022 год. Распачата фармаванне беларускага нацыянальнага палка «Пагоня» ў складзе Узброеных Сіл Украіны.
Ён сфарміраваны на базе атрада «Пагоня», які браў удзел у баях на усходзе Украіны ў 2014–2022 гадах.
Ва Украіне дзейнічае некалькі беларускіх груп, якія ваююць супраць расійскіх войскаў, у тым ліку полк імя Кастуся Каліноўскага.
Пачаўся доўгачаканы рамонт дарожкі, якая праз парк вядзе ад вуліцы Крупскай да школы № 40 і прыйшла ў заняпад ад няправільнай эксплуатацыі. Шматпакутны парк унутры мікрараёна Саломенка горада Магілёва мясцовыя ўлады ніяк не могуць прывесці ў парадак, хаця мясцовыя дэпутаты абяцалі гэта перад кожнымі выбарамі пачынаючы з канца 1990-х гадоў.
Парк утварыўся ў выніку забудовы шматпавярховымі будынкамі тэрыторыі вакол хваёвых лесапасадак у канцы 1970 – 1980-х гадоў. Тады ж яшчэ савецкай вялікай пліткай ад магістральнай вуліцы Крупскай праклалі дарожку да школы нумар 40.
З таго часу дарожка з трох плітачных нітак паціху занепадала, яле якасць савецкага бетону аказалася такой трывалай, што да апошніх гадоў заставалася здавальняючай. І раптам у апошнія гады дарожка рэальна ўспучылася, стала паўкруглай, пліткі пачалі распаўзацца ў бакі.
Прычына аказалася банальнай – тэрыторыю лесапасадак некалькі гадоў таму перадалі зелянгасу. Калі раней тэрыторыю вакол яе чысцілі навучэнцы і работнікі школ, то цяпер – так званыя “зялёныя” – зелянгасаўцы. А яны пачалі прымяняць цяжкую тэхніку, якая націскаючы на крайнія пліткі зрабіла з плоскай дарожкі паўкруглую. Хадзіць па дарожцы стала непрыемна і нават небяспечна. Жыхары пачалі скардзіцца.
І вось цяпер зелянгасаўцы выпраўляюць свае ўласныя памылкі пры эксплуатацыі пешаходнай дарожцы. Кладуць яны праўда нанава тую самую савецкую плітку толькі не ў тры, а ў два рады.
Але калі і далей прымяняць цяжкую беларускую спецтэхніку, то адрамантаваная дарожка можа зноў сапсавацца. А мініатурных заходніх машын у нашых дзяржаўных камунальных прадпрыемстваў папросту няма.
