На цёплы перыяд года рашэннямі адміністрацый раёнаў і гарадоў Магілёўскай вобласці вызначана 61 месца адпачынку каля водных аб’ектаў з арганізацыяй купання – паведамляе Магілёўскі абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя. Для параўнання: у 2022 годзе такіх месцаў было 50.
Сярод дадаткова абсталяваных 11 месцаў адпачынку з арганізацыяй купання значацца наступныя.
Сажалкі ў раёне Брады ў Магілёве, у в. Ольніца Глускага, в. Красуліна Глускага, «Мікалаеўскія сажалкі» Круглянскага, у в.Путнікі Шклоўскага раёнаў, па вуліцы Казлоўскай у г. Асіповічы. Участак прыбярэжнай зоны заліва Дняпро ў раёне магілёўскай вуліцы Фаціна. На Чыгірынскім вадасховішчы каля в. Падлужжа Кіраўскага раёна. Палужскае вадасховішча каля в. Дзярновая Краснапольскага раёна. Пляж на р.Бясядзь «Ластаўка» ў раёне вуліцы Берагавой у г.п.Хоцімск. Вадасховішча Рудэя, Чавускі раён.
Па стане на 31 мая дазволы на працу пляжаў падпісаны на 55 зон рэкрэацыі: 6 – у Бялыніцкім раёне, 5 – у Магілёве, па 4 – у Бабруйску, Горацкім, Быхаўскім, Касцюковіцкім раёнах, па 3 – у Крычаўскім, Чэрыкаўскім, па 2 –у Магілёўскім, Глускім, Дрыбінскім, Кіраўскім, Клімавіцкім, Круглянскім, Мсціслаўскім, Хоцімскім, Шклоўскім, па 1 – у Бабруйскім, Клічаўскім, Асіповіцкім, Чавускім раёнах.
У купальны сезон, з 1 чэрвеня, установамі дзяржсаннагляду ўведзены штотыднёвы адбор пробаў вады з вадаёмаў з мэтай лабараторнага кантролю якасці вады. Інфармацыя аб выніках праведзеных даследаванняў будзе размяшчацца на сайтах цэнтраў гігіены і эпідэміялогіі.
1917 год. У Мінску завяршыў працу З’езд Беларускіх нацыянальных арганізацыяў.
Працаваў 7-9 красавіка. На ім былі створаны Беларускі Нацыянальны Камітэт (БНК) і прынята яго праграма, якая падтрымала Часовы ўрад Расіі і агучвала патрабаванне ўвядзення аўтаноміі Беларусі ў складзе фэдэрацыйнай Расіі, палітычнае і культурнае адраджэнне беларускага народу.
З’езд быў скліканы з ініцыятывы менскага беларускага Нацыянальнага камітэта на чале з Р. Скірмунтам, і прадстаўнікоў менскага аддзелу Беларускай сацыялістычнай грамадына чале з А. Смолічам.
Асновай тэрыторыі аўтаномнай Беларусі вызначаліся пяць губерняў: Віленская, Гарадзенская, Менская, Віцебская і Магілёўская.
У БНК былі выбраны 18 членаў, у тым ліку з Магілёўшчыны А. Смоліч, М. Кахановіч,Л. Дубейкаўскі.
Быў абраны і прэзідыум БНК: Р. Скірмунт (старшыня), П. Аляксюк (намеснік), У. Фальскі (намеснік), Л. Заяц (скарбнік), Б. Тарашкевіч (пісар-сакратар).
Фота. Раман Скірмунт.
1921 год. Нарадзіўся Валянцін Фацін.
Камбат 139 стралковай дывізіі. За гераізм пры вызваленні Лупалава, Магілёва капітан Фацін атрымаў званне Героя Савецкага Саюза. Загінуў пад Гродна 17 ліпеня 1944 года. Пахаваны ў горадзе Скідзель Гродзенскай вобласці. У Магілёве ўсталавяна мемарыяльная шыльда, вуліца ў Задняпроўі носіць яго імя.
У ноч на 28 чэрвеня 1944 года з батальёнам ён на падручных сродках пераправіўся на правы бераг ракі каля Буйніч, хуткімі тэмпамі ўвайшоў у Магілёў. Убачыўшы савецкіх салдат, гітлераўцы вырашылі, што яны акружаны і пачалі здавацца ў палон групамі. Капітан Фацін, усталяваўшы месца размяшчэння штаба нямецкай дывізіі, якая трымала абарону на гэтым участку фронту, з двума байцамі адправіўся туды і пераканаў камандаванне ворага здацца ў палон. У выніку батальён захапіў 18 гармат, 200 аўтамашын, 500 гітлераўцаў і штаб 12-й пяхотнай дывізіі разам з камдзівам генерал-лейтэнантам Бамлерам, начальнікам магілёўскага гарнізона генерал-маёрам Эмерсдорфам і 35 афіцэраў.
1931 год. Нарадзіўся Вадзім Свірыдаў.
Беларускі хімік, акадэмік АН БССР. Доктар хімічных навук, прафесар. Заслужаны дзеяч навукі.
Скончыў БДУ. Працаваў загадчыкам кафедры і дырэктарам Навукова-даследчага інстытута фізіка-хімічных праблем.
Асноўныя працы – па фотахіміі неарганічных сістэм, хіміі фатаграфічных працэсаў, хіміі цвёрдага цела.
Устанавіў заканамернасці тэрмічнага раскладання, фатолізу і радыёлізу цвёрдых соляў металаў, фотахімічных ператварэнняў на паверхні цвёрдых цел у водным асяроддзі, фарміравання ультрадысперсных складаных аксідаў з сумесна абложаных гідраксідаў металаў.
Аўтар больш за 450 навуковых прац, у тым ліку 3 манаграфій і 4 навучальных дапаможнікаў, больш за 120 вынаходніцтваў.
Памёр 12 красавіка 2002 года.
1932 год. Памёр Стэфан Макрэцкі (1862–1932).
Ураджэнец Лідчыны, рускі і польскі вайсковец, генерал, палітычны дзеяч Сярэдняй Літвы.
Служыў у расійскім войску. Палкоўнікам удзельнічаў у І Сусветнай вайне. У чыне генерала, стаў адным з арганізатараў Саюзу вайсковых палякаў (1917).
У 1919–1920 на камандных пасадах у польскім войску, камандаваў корпусам войск Сярэдняй Літвы, паплечнік генерала Л. Жалігоўскага. Быў выканаўцам абавязкаў старшыні Часовай урадавай камісіі Сярэдняй Літвы.
У 1922-1925 гадах на службе ў Войску Польскім.
1934 год. Нарадзіўся Леанід Асядоўскі.
Беларускі жывапісец.
Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут. Выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы, у Беларускім тэатральна-мастацкім інстытуце.
Працаваў у станковым жывапісе ў жанрах фігуратыўнай карціны, партрэта, пейзажа. У творчасці пераважалі гісторыка-рэвалюцыйная тэматыка і тэмы сучаснасці. Сярод твораў: «Хай заўжды будзе сонца», «Нафта беларуская ёсць!», «Дажынкі», «Балада пра маці», партрэты «Партрэт маладога вучонага», «Пачынальнікі беларускай музыкі», пейзажы і іншыя.
Аўтар дыярам «Мінскі „кацёл“» для музея Вялікай Айчыннай вайны, «Бой пад Міласлававічамі» для Клімавіцкага краязнаўчага музея.
Памёр 12 лютага 1990 года.
Л. Асядоўскі. Бой пад Міласлававічамі.
1946 год. У нямецкім Рэгенсбургу адноўлена Беларускае літаратурнае згуртаванне «Шыпшына».
Арганізацыя была створана 9 студзеня 1945 года. На сходзе былі Н. Арсеннева, Ю. Віцьбіч, У. Сядура, У. Клішэвіч, Т. Лебяда, А. Салавей, М. Цэлеш, А. Чэмер, В. Таполя, Л. Случчанін, Я. Золак. Разгарнуць дзейнасць не давялося з-за ваенных падзей.
Аднаўляльнікамі “Шыпшыны” сталі Ю. Віцьбіч, Н.Арсеннева, Я. Золак і М. Сяднёў. Хутка яно аб’яднала амаль усіх паэтаў і пісьменнікаў на эміграцыі. Галінка шыпшыны з кветкамі і калючкамі стала сімвалам-эмблемай арганізацыі, а верш У. Дубоўкі «О, Беларусь, мая шыпшына» — паэтычным маніфестам.
Таварыства выдавала аднайменны часопіс. Выйшла 9 нумароў, у якіх друкаваліся 30 сябраў таварыства і 34 пісьменнікі, якія жылі ў Беларусі. Рэдактарам быў Ю.Віцьбіч.
Таварыства спыніла дзейнасць у 1950 годзе з выхадам апошняга нумара часопіса.
1959 год. У Ленінградзе памёр Мікола Аляхновіч (1903–1959).
Беларускі літаратурны крытык.
Скончыў Барысаўскую мужчынскую гімназію, БДУ. Настаўнічаў, кіраваў Барысаўскай філіяй «Маладняка», працаваў у Інстытуце літаратуры і мастацтва АН БССР, выкладаў у Мінскім педінстытуце.
У 1936 годзе быў рэпрэсаваны, адбываў ссылку на Калыме.
Аўтар артыкулаў і рэцэнзій пра творчасць А. Александровіча, М. Багдановіча, М. Зарэцкага, Якуба Коласа, Р. Мурашкі, П. Труса, Я. Скрыгана, А. Пушкіна, М. Горкага і іншых.
1970 год. Стыхійны моладзевы мітынг у Мінску разагнаны міліцыяй і ўнутранымі войскамі.
Несанкцыянаваны мітынг з элементамі непадпарадкавання ўладам быў справакаваны забойствам 7 красавіка хіпі, 18-гадовага Вячаслава Максакова.
Пасля пахавання Максакава, моладзь стала стыхійна збірацца вакол месца забойства. Па розных ацэнках, іх колькасць дасягала 100-500 чалавек, сярод іх былі прадстаўнікі мінскага музычнага андэрграўнду.
Калі байцы ўнутраных войскаў пажадалі разарваць жывы ланцуг моладзі, паміж імі і хіпі ўспыхнула бойка. Супрацьстаянне доўжылася каля гадзіны. Шэраг хіпі быў затрыманы і потым выключаны з навучальных устаноў.
Хіпі ў Мінску. Фота ілюстрацыйнае.
1972 год. У Магілёве на Машэкаўскіх могілках пахавалі Мікалая Каралёва (Караля, 1906–1972).
Герой Савецкага Саюза, генерал-маёр, Ганаровы грамадзянін Магілёва. Ураджэнец в. Амінавічы Асіповіцкага раёна. Адзін з кіраўнікоў савецкага партызанскага руху ў Магілёўскай вобласці, камандзір 1-й Асіповіцкай партызанскай брыгады, Асіповіцкай ваенна-аператыўнай групы.
Працаваў старшынёй Магілёўскага гарвыканкама (1944–1953), першым сакратаром Хоцімскага райкама КПБ (1953–1957).
У Магілёве яго імем названы мост праз Дняпро. На доме па магілёўскай вуліцы Першамайская, 67, дзе ён жыў, устаноўлены дзве мемарыяльныя шыльды, у в. Амінавічы – бюст. Вуліцы ў яго гонар носяць у Магілёве, Асіповічах, Хоцімску, у вёсках Масток Магілёўскага і Вярхі Асіповіцкага раёнаў. У СШ № 33 Магілёва ладзіцца турнір па вольнай барацьбе яго памяці.
2016 год. Памёр Зміцер Саўка (1965–2016).
Беларускі мовазнавец.
Скончыў філалагічны факультэт БДУ. Браў удзел у моладзевым грамадскім аб’яднанні «Беларуская Майстроўня» (1979–1984).
Выкладаў у Мінскім педагагічным інстытуце замежных моў, працаваў на “Белсат”.
Па запрашэнні Вітаўта Кіпеля вучыўся ў ЗША, занатоўваў успаміны амерыканскіх беларусаў. Аўтар і суаўтар прац «Беларускія слоўнікі й энцыкляпэдыі. Бібліяграфія», «Беларуская цывілізацыя ў Амэрыцы», «Беларускі клясычны правапіс».
Адзін з яго дзядоў паходзіў са Свіслачы Асіповіцкага раёна
Туристическая привлекательность Беларуси и Могилевщины в частности переживает упадок после 2020 года – наш анализ.
В 2022 году в Могилевской области туристической деятельностью занимались 83 организации, их услугами воспользовалось 18,4 тысяч организованных туристов и 84,5 тысяч экскурсантов – приводит статистику Белстат.
3,4 туриста в день
Количество туристических организаций в области в 2000-2020 годах росло с 20 до 93, их доля в стране увеличивалась с 4,8 до 6,9%. В настоящее же время их количество опустилось на уровень 2013 года (в 2015 году было 89). Одна организация за год в среднем обслужила 1230 человек, или 3,4 человека в день.
Казалось бы, прекрасные показатели: каждый 10-й житель области куда-то выезжал, путешествовал. Но официальная статистика не приводит качественного состава туристов и экскурсантов. Среди 84,5 тысячи экскурсантов, вероятно 75-80%, составляют школьники, еще 10-20% работники по путевкам профсоюзов, а среди экскурсантов – львиная доля российских туристов.
Несмотря на достаточно хорошо развитую сеть гостиниц, агроусадеб, зарубежные гости не спешат в страну. По данным Министерства по налогам и сборам, в 2022 году 3043 агроусадьбы посетило 19,3 тысячи человек (3,4% общего потока), то есть среднестатистическая агроусадьба за год обслужила 6,3 человека, или полчеловека в месяц.
Вся Беларусь принимает туристов меньше, чем население Бобруйска
С 2005 по 2018 годы поток зарубежных туристов в Беларуси рос с 91 тысячи до более 300 тысяч. Для сравнения: Греция обслужила 24 миллиона туристов и получила доходы от туризма на 14 миллиардов евро; Латвия – 6,8 миллионов, в Польше одна только Варшава – 8,5 миллионов, Вильнюс – 1 миллион. Затем, в 2020 году поток туристов в нашу страну упал до 81 тысячи, в прошлом 2022 году вырос до 143 тысяч на более чем 9 миллионов населения.
Численность интуристов в Могилевской области в 2005-2020 годах росла с 700 человек до 2 500 человек, а доля от республиканского показателя составляла с 1,0 до 3,1%. Сколько их было, из каких стран в 2022 году статистика не сообщает.
Количество жителей Могилевской области, выезжавших в туристические поездки за рубеж в разы превышало количество въездных туристов. Пик выездов пришелся на благополучный в финансовом отношении для большинства белорусов 2010 год – с территории области выбыло в туристические поездки 29,1 тысяч человек, затем началось падение: 2015 год – 24,2, 2020 год – 11,3 тысячи (3-4% от всех выезжавших жителей страны). Участие в туристических поездках является важным показателем наличия свободных финансов у населения, их экономического благополучия.
Всемирный экологический форум (ВЭФ) оценивает туристическую конкурентоспособность по 14 критериям: качество нормативной базы, регулирующей развитие туризма; экологическая устойчивость; безопасность; качество системы здравоохранения и уровень гигиены; приоритетность туризма и путешествий; транспортная, туристическая, телекоммуникационная инфраструктура; ценовая конкурентоспособность в сфере путешествий и туризма; человеческие ресурсы; близость для путешествий и туризма; природно-ресурсный потенциал; культурные ресурсы.
По этим показателям в мире лидируют Швейцария, Австрия, ФРГ, Австралия, Испания, Великобритания, США, Швеция, Канада, Франция. А вот Беларусь в этом списке ВЭФ отсутствует.
Основная проблема белорусского туризма в том, что мало расписывать красоты, говорить о богатой истории, европейских традициях, безвизовости для многих гостей, сравнительной дешевизне товаров и услуг, хороших дорогах, придорожном сервисе, наличии туалетов и гостиниц. Здесь иные принципы.
99% туристов, посетивших Могилевскую область и получивших положительные эмоции в целом, все же указывают на основные проблемы: туалеты, плохое состояние дорог, особенно в зимнее время. Недостаточность, а то и полное отсутствие удобных парковок для туристических автобусов по пути турмаршрутов. Неработающие по выходным банки, недостаточное отражение могилевской истории, культуры, природы в сувенирной продукции. Скованность экскурсоводов при ответах на вопросы, которые не предусмотрены утвержденным “в верхах” текстом экскурсии.
Негативные черты национального туризма, справочно:
О Беларуси мало кто знает, а если кто и знает, то в основном получает плохие новости, особенно за последние 2-3 года.
Властные структуры ведут себя так, как-будто бы весь мир сам должен заставить своих граждан ехать в Беларусь.
Историко-культурное наследие часто рассматривается чиновниками как отягощение и помеха, а не как предмет гордости и объект защиты.
По нормативной базе в сфере туризма страна занимает 80-90-е места по привлекательности для бизнеса. Качество делового климата и инфраструктура – еще хуже.
По индексу человеческого, культурного и природно-ресурсного потенциалов для развития туризма – дальше за 100-е место.
В стране наблюдается сравнительно большое количество ДТП с участием людей, животных.
Отмечается грубость, неуважение на дорогах, недоброжелательность пограничников, таможенников, других представителей силовых ведомств.
Действует ограничение на приобретение собственности иностранцами и многое другое.
Грамадская суполка «Дабрачыннасць» – гэта прытулак для бадзяжных і кінутых жывёлаў. Яе заснавальнікі пішуць, што «рахункі пустыя, ежу купляць няма за што, аплачваць гаспадарчыя выдаткі мы не можам».
«Жывёлы асуджаныя! Мы молім, падтрымайце нас! Не дапусціце высялення 80 сабак з перабывання! Не дапусціце голаду ў прытулку» гаворыцца ў звароце арганізацыі на яе старонцы «Укантакце».
«Дабрачыннасць» – недзяржаўная ўстанова, паўсталая з ініцыятывы невялікай групы людзей. Арганізацыя юрыдычна зарэгістраваная.
Прытулак не мае дзяржаўнага фінансавання. Ён арандуе больш за 11 сотак зямельнай дзялянкі, на якой размешчаныя вальеры. Яго дзейнасць трымаецца на працы валанцёраў, якія не маюць заробкаў.
У прытулку стэрылізуюць як бадзяжных, так і свойскіх жывёлаў. Акрамя прыгляду за гадаванцамі валанцёры займаюцца асветніцкай і агітацыйнай дзейнасцю. Праводзяць урокі дабрачыннасці ў школах, акцыі, экскурсіі.
