Выплата пенсій і дапамогі прадугледжана асобным указам.
У Міністэрства працы і сацыяльнай абароны паведамілі, што грамадзяне Украіны, якія прыбылі ў Беларусь, змогуць атрымліваць у нашай краіне пенсіі і дапамогі на дзяцей.
Такая магчымасць прадугледжана палажэннямі ўказа №326 ад 14 верасня 2022 года.
Грамадзянам Украіны “прадастаўлена права на прызначэнне пенсій і дапамог на дзяцей без прадстаўлення дакументаў, якія пацвярджаюць неатрыманне гэтых выплат на тэрыторыі Украіны” – дадалі ў Мінпрацы.
Пенсіі будуць прызначацца грамадзянам Украіны, якія перасяліліся ў Беларусь на пастаяннае жыхарства на падставе ідэнтыфікацыйнай карты ці пашпарта.
Каб атрымаць станоўчае рашэнне аб прызначэнні пенсіі, украінскім уцекачам трэба звярнуцца ва ўпраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы рэгістрацыі.
Каб атрымаць дапамогу на дзяцей, украінскім сем’ям з дзецьмі, якія прыехалі ў нашу краіну на часовае або пастаяннае пражыванне, трэба прадставіць наступныя дакументы: дазвол на часовае пражыванне; від на жыхарства; пасведчанні аб нараджэнні дзіцяці, аб заключэнні шлюбу і іншыя.
Дапамога будзе прызначацца па месцы працы, вучобы (у дзённай форме) або ў органе па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы рэгістрацыі.
Пры гэтым украінцам, якія маюць дазвол на часовае пражыванне, дапамога будзе прызначацца толькі пры ўмове іх працаўладкавання.
Праезд у грамадскім транспарце будзе бясплатным. У шматлікіх краінах свету.
День без машыны ў еўрапейскіх краінах звычайна праводзіцца ў нядзелю, якая набліжаная да даты 22 верасня. У гэты дзень арганізуюцца мерапрыемствы, закліканыя папулярызаваць здаровы лад жыцця і індывідуальную мабільнасць. Таксама адмове ад аўтамабіля спрыяе правядзенне ў гэты дзень у гарадах фестываляў і народных гулянняў, якія абмяжоўваюць рух транспарту па цэнтральных вуліцах.
Ініцыятыва правядзення Дня без аўто сягае ў 1950-1970-я гады, калі ў свеце абвастрыўся паліўны крызіс. Адмову ад асабістага транспарта спантанна ажыццяўлялі ў розных муніцыпалітэтах і краінах. Перы заклік да сістэматычнага правядзення падобнага дня прагучаў на канферэнцыі “International Ciudades Accesibles” у Іспаніі ў 1994 годзе, а з 2000 года краіны Еўразвязу павялічылі мерапрыемства да цэлага тыдня, які праводзіцца пад лозунгам “новай мабільнасці”. У гэты час насельніцтву прапануюцца альтэрнатыўныя віды транспарту альбо спосабы перамяшчэння па горадзе – пешыя прагулкі, паездкі на ровары альбо ролікавых каньках. Таксама ў гэты перыяд арганізуецца бясплатны праезд на грамадскім транспарце.
Беларусь упершыню спрычынілася да гэтай акцыі ў 2008 годзе. Звычайна ў нашай краіне мерапрыемства абмяжоўваецца заклікамі і сацыяльнай рэкламай. У Мінску 22 верасня праводзілася таксама акцыя па бясплатным праездзе ў грамадскім транспарце аўтаўладальнікам – у 2017 годзе. У якасці праязнога дакумента маглі выступаць правы кіроўцы, альбо тэхпашпарт на аўтамабіль.
Дзяржаўны дзеяч, палкоўнік, адзін з кіраўнікоў паўстання 1794 года.
Пасол Вальнага Сойму ад Ашмянскага павета. У 1794 годзе ўвайшоў у склад Найвышэйшай Літоўскай Рады.
Пасля паўстання эміграваў у Вену.
1810 год. Нарадзіўся Плацыд Янкоўскі.
Пісьменнік, перакладчык, уніяцкі і праваслаўны святар.
Валодаў 10 мовамі.
З сялянамі размаўляў па-беларуску.
Аўтар аповесцяў, апавяданняў, гумарэсак, краязнаўчых, біяграфічных нарысаў, якія былі папулярнымі ў Беларусі і Літве.
У 2006 у Беларусі ўпершыню выдадзены яго «Записки сельского священника», дзе сабраныя нарысы і ўспаміны з апошняга перыяду жыцця.
1903 год. Нарадзілася Наталля Арсеннева.
Паэтэса, перакладчыца, драматург.
Дзеяч беларускай эміграцыі ў ЗША.
Была рэпрэсаваная савецкімі карнымі органамі.
На верш Арсеньевай «Малітва» кампазітар Мікола Равенскі напісаў музыку. Першыя радкі твору далі назву магілёўскаму фестывалю хрысціянскай духоўнай музыкі – «Магутны Божа».
У 1995 годзе гэты твор прапаноўвалі зрабіць дзяржаўным гімнам Беларусі.
1943 год. Нарадзілася Ніна Мацяш.
Паэтэса і перакладчыца.
Аўтарка зборнікаў паэзіі, перакладаў, казак, п’ес для тэатру лялек «Прыгоды трох парасят», «Крок у бессмяротнасць», тэлесцэнарыяў пра творчасць В. Бялыніцкага-Бірулі «Пясняр роднай прыроды» і Р. Кента «Гэта я, госпадзі».
Перакладала з нямецкай, польскай, французскай.
1945 год. Адкрыты для наведнікаў Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы.
Прысвечаны жыццю і творчасці класіка беларускай літаратуры Янкі Купалы.
Заснаваны ў 1944 годзе.
Мае філіялы ў вёсках Харужанцы, Вязынка, Ляўкі і Яхімоўшчына.
Адзін са старэйшых літаратурных музеяў Беларусі, які даследуе, збірае і інтэрпрэтуе літаратурную спадчыну класіка беларускай літаратуры.
Збіральнікам музейных рэліквіяў, стваральнікам установы і першым дырэктарам музеяў была жонка Янкі Купалы – Уладзіслава Луцэвіч, заслужаны дзеяч культуры Беларусі.
1950 год. Пачала выходзіць газета «Беларус».
Выдаецца ў Нью-Ёрку Беларуска-амерыканскім задзіночаннем.
Газета падае матэрыялы з жыцця беларускай эміграцыі, аналітычныя карэспандэнцыі пра становішча на Беларусі, нарысы па беларускай гісторыі, творы беларускіх пісьменнікаў-эмігрантаў, успаміны.
Распаўсюджваецца ў ЗША, Канадзе, Вялікай Брытаніі, Аўстраліі, Польшчы, Беларусі.
1959 год. Нарадзіўся Яўген Паплаўскі.
Кампазітар, педагог.
Ініцыятар Мінскага Міжнароднага фестывалю сучаснай камернай музыкі суарганізатараў і дырэктар нацыянальнага тэатральна-канцэртнага аб’яднання «Беларуская капэла», музычны рэдактар Беларускага інстытуту праблем культуры.
Стыпендыят Польскага Урада, працаваў у Гданьскай Акадэміі музыкі імя Станіслава Манюшкі над творам для сімфанічнага аркестра «Барбара Радзівіл» і на Студыі электраакустычнай музыкі Акадэміі музыкі ў Кракаве над уласным творчым праектам.
Аўтар кантаты «Бацькаўшчына» на вершы Ніла Гілевіча, Ларысы Геніюш, сімфанічных твораў «Quo vadis?», «Lux aetema» памяці Францыска Скарыны, «Барбара Радзівіл», канцэрта «Мой ціхі дом» на вершы Янкі Купалы, Якуба Коласа, Ларысы Геніюш, вакальных цыклаў на вершы Алеся Гаруна, Максіма Багдановіча.
2021 год. Памерла Валянціна Петрачкова.
Актрыса.
Усё жыццё аддала служэнню ў Беларускаму тэатру імя Якуба Коласа.
Мела больш дзясятка роляў у тэатральных пастаноўках, мастацкіх фільмы «У жніўні 44-га», «Белыя адзенні», «Плач перапёлкі», «Паляванне на апошняга жураўля», «Знак бяды», «Новая зямля», «Палеская хроніка», «Людзі на балоце».
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, медыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго.
Алена Лазарчык
Асуджаная да 8 гадоў калоніі агульнага рэжыму.
Паводле праваабаронцаў, працэс над актывісткай «Еўрапейскай Беларусі» быў закрытым. На ім старшыняваў суддзя Павел Клімаў.
Лазарчык вінавацілі ў «абразе Лукашэнкі», «стварэнні экстрэмісцкага фармавання або ўдзеле ў ім», «распальванні варожасці ці варажнечы», «актыўных дзеяннях, якія груба парушалі грамадскі парадак».
22 ліпеня КДБ унёс Лазарчык у «спіс тэрарыстаў».
Праваабарончая супольнасць яна прызнала палітзняволенай.
Васіль Дземідовіч
Асуджаны да 6 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму, штрафу ў 1600 рублёў.
Ён абавязаны сплаціць «пацярпелым» кампенсацыю маральнай шкоды ў памеры 32 000 рублёў.
Паводле праваабаронцаў, 70-гадовага пенсіянера абвінавацілі ў “абразах прадстаўніка ўлады, суддзі, Лукашэнкі і арганізацыі масавых беспарадках”.
Нагодай для крымінальнага пераследу сталі каментары ў сацыяльных сетках.
На працэсе старшыняваў суддзя Ленінскага суду Гродна Юрый Казакевіч.
Сяргея Бабко
Асуджаны да 2 гадоў калоніі агульнага рэжыму.
Нагодай для крымінальнага пераследу сталі каментары ў сацыяльных сетках.
Паводле праваабаронцаў, яго абвінавацілі ў “абразе Лукашэнкі” і “абразе прадстаўніка ўлады”.
Праваабарончай супольнасцю ён прызнаны палітзняволеным. Яго затрыманы сёлета 26 мая. Спачатку ўтрымлівалі ў жодзінскім следчым ізалятары, а затым перавялі ў мінскае СІЗА-1.
Яўген Юнцэвіч
Затрыманы.
Праваабаронцы даведаліся пра зняволенне Юнцэвіча з «пакаяльнага відэа», апублікаванага на праўладных тэлеграм-каналах.
Праваабаронцы дапускаюць, што нагодаю для зняволення стала рэгістрацыя Юнцэвіча ў плане “Перамога” і распаўсюджванне ім “экстрэмісцкіх матэрыялаў”.
Віктар Жаркевіч
Адпушчаны па адбыванні 13 дзён адміністрацыйнага арышту.
Паводле праваабаронцаў, яго схапілі 5 верасня ў Мінску. На наступны дзень праўладныя тэлеграм-каналы апублікавалі відэа, на якім Жаркевіч трымае ў руках дзверы ад халадзільніка з налепленымі на іх стыкерамі. На галаве ў яго была будаўнічая каска з “Пагоняю”, рукі скутыя кайданкамі.
Віктару Жаркевічу 49 гадоў і ён вядомы як адзін з найстарэйшых у краіне панкаў.
Ігар Банцар
Адпушчаны па адбыванні адміністрацыйнага арышту.
Праваабаронцы пішуць, што ў няволі яго ўтрымлівалі 45 дзён. Па словах блізкіх ён “перабывае ў цяжкім маральным і фізічным стане”.
Нагодай для пераследу стала, паводле сілавікоў, распаўсюджванне “экстрэмісцкіх матэрыялаў”.
Намеснік Генеральнага пракурора Аляксей Стук сярод такіх краінаў згадаў Латвію, Літву, Польшчу, Грэцыю. Іхныя адмовы ў выдачы грамадзянаў Беларусі службовец лічыць «неабгрунтаванымі». Незадаволенасць такой сітуацыяй службоўца выказаў у інтэрв’ю «Народнай газеце».
Паводле яго, Латвія адмовіла ў задавальненні хадайніцтва аб выдачы «аднаго з беглых для прыцягнення да крымінальнай адказнасці за атрыманне хабараў і выгод маёмаснага характару ў асабліва буйным памеры».
Па словах Аляксея Стука, Латвія «адмовіла ў задавальненні хадайніцтва больш чым праз 4 месяцы па надуманых падставах». Латвійскі бок патлумачыў, што запыт аб выдачы мае на мэце пакараць асобу з-за яе расавай прыналежнасці, рэлігійных поглядаў, нацыянальнасці або палітычных перакананняў.
Грэцыя не адказвае на падобны запыт са студзеня 2022 году, кажа Стук. Літва ж адмовіла выдаць грамадзянку Беларусі «без указання канкрэтных прычынаў і матываў».
Аляксей Стук незадаволены і стаўленнем Польшчы да запытаў з Беларусі. Паводле яго, гэта краіна адмоўна адказала на запыт аб выдачы «аднаго са стваральнікаў тэлеграм-каналу, інфармацыйная прадукцыя якога прызнана экстрэмісцкімі матэрыяламі» больш чым праз год.
«Гэта наўпроставае сведчанне прадузятасці некаторых дзяржаў у разглядзе беларускіх запытаў аб выдачы асоб, – лічыць Аляксей Стук. – Як следства, не забяспечваецца належнае міжнароднае ўзаемадзеянне ў барацьбе са злачыннасцю і не рэалізуецца адзін з асноўных прынцыпаў крымінальнага права – няўхільнасць адказнасці за ўчыненае супрацьпраўнае дзеянне».
Ведамства зняпраўджвае звесткі «шэрагу інфармацыйных рэсурсаў» аб увядзенні забароны для беларусаў, якія маюць шэнгенскія візы. Тым часам, у Літве не выключаюць, што такія захады могуць быць уведзеныя.
“Па стане на сённяшні дзень (19 верасня), у МЗС Беларусі няма ніякай афіцыйнай пацвярджальнай інфармацыі на гэты конт”, – заявілі ў прэс-службе МЗС Беларусі, піша БелТА.
Паводле выдання, раней шэраг інфармацыйных рэсурсаў распаўсюдзіў інфармацыю, што Эстонія, Латвія, Літва і Польшча ўводзяць забарону на ўезд грамадзян Расіі і Беларусі з шэнгенскімі візамі, выдадзенымі ў іншых дзяржавах ЕС.
Адно з расійскіх інфармацыйных агенцтваў апублікавала такую інфармацыю, спасылаючыся на МЗС Эстоніі.
«Разам з тым карэспандэнту БЕЛТА на сайце МЗС Эстоніі не ўдалося знайсці пацвярджэння, каб гэта забарона датычылася і грамадзян Беларусі. У адной з публікацый гаворка толькі аб тым, што Эстонія разам з Латвіяй, Літвой і Польшчай забароніць уезд праз знешнюю мяжу для грамадзян Расіі, якія маюць кароткатэрміновую шэнгенскую візу. У Эстоніі забарона на ўезд уступае ў сілу з 19 верасня», гаворыцца ў публікацыі БелТА.
З 19 верасня ў краінах Балтыі і Польшчы набывала моц забарона на ўезд расійскіх турыстаў з шэнгенскімі візамі праз знешнія межы Еўрапейскага саюзу. У Літве загаварылі аб падобных захадах адносна беларусаў, пісаў Магілёў.media.
Забарона на ўезд грамадзян Расіі, звязаны з вайной ва Ўкраіне.
Міністарка ўнутраных справаў Літвы Агне Білатайце даводзіць, што цяпер вырашаюць пытанне, ці не прыняць падобнае рашэнне адносна беларусаў.
«Я ясна бачу, што беларускі рэжым таксама ўдзельнічае ў ваенных дзеяннях і арганізуе гібрыдныя атакі супраць Літвы, выкарыстоўваючы нелегальных мігрантаў. Я думаю, што гэта сур’ёзныя аргументы для вырашэння пытання беларусаў», – лічыць урадоўца.
Паводле Белгідрамету, у Магілёве цягам дня хмарна. Дождж, часам дужы (верагоднасць ападкаў больш за 90%). Вецер заходні, 7-12 м/с з парывамі да 17-22 м/с.
Белгідрамет папярэджвае «аб неспрыяльных гідраметэаралагічных з’явах! (аранжавы ўзровень небяспекі)».
19 верасня на большай частцы тэрыторыі краіны чакаецца ўзмацненне ветру парывамі да 15-20 м/с, у асобных раёнах па ўсходзе 21-24 м/с, па паўночным усходзе – моцныя дажджы.
У Мінску, прагназуюць сіноптыкі, узмацненне ветру парывамі да 15-20 м/с.
Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, медыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго.
Вольга Манкевіч
Затрыманая.
Паводле праваабаронцаў, Манкевіч жыве за мяжою і перыядычна наведвае Беларусь. Яе схапілі на вакзале Баранавічаў яшчэ 22 жніўня, калі яна ў чарговы раз прыехала ў адведкі радзімы.
На відэа, паказанае дзяржаўнымі каналамі, Манкевіч кажа, што ў жніўні 2020 года палічыла выбары сфальсіфікаванымі. Рабіла каментары ў сацыяльных сетках і выкладвала публікацыі на сваёй старонцы. За гэта яе і затрымалі.
Са словаў Манкевіч, ёй выстаўленае абвінавачванне ў «абразе Лукашэнкі».
Эма Сцепулёнак
Змененая мера стрымання на хатні арышт.
Праваабаронцы паведамляюць, што Сцепулёнак застаецца палітзняволенай, бо абвінавачванне з яе не знятае.
68-гадовую былую настаўніцу беларускай мовы і літаратуры з Мёраў Эму Сцепулёнак затрымалі 29 верасня 2021 года за каментар у сацыяльных сетках па «справе Зельцара». Яе вінавацяць у «абразе прадстаўніка ўлады» і «распальванні расавай, нацыянальнай, рэлігійнай ці іншай сацыяльнай варожасці ці розніцы».
Юлія Мудрэўская
19 верасня пачынаецца суд.
Паводле праваабаронцаў, галоўную рэдактарку парталу ABW.by вінавацяць ва ўдзеле ў акцыях пратэсту 2020 года. Яе схапілі тры месяцы таму.
Працэс мае адбыцца ў судзе Фрунзенскага раёну Мінска пад старшынствам суддзі Алены Бушавай.
Святар, педагог. Выкладаў у Мсціслаўскім і Магілёўскім езуіцкіх калегіумах.
Працаваў друкаром і прэфектам у Полацкай друкарні.
1803 год. Нарадзіўся Леан Людвік Сапега.
Палітык і грамадскі дзеяч.
Патомны член аўстрыйскай Палаты Паноў, першы маршалак Галіцкага Сейма.
Быў адным з кіраўнікоў паўстання 1830-1831 гадоў.
1947 год. У ЗША створана Цэнтральнае разведвальнае ўпраўленне (ЦРУ, Central Intelligence Agency).
Агенцтва Федэральнага ўраду. Галоўная функцыя ЦРУ – збор і аналіз інфармацыі аб дзейнасці замежных урадаў, арганізацыяў і грамадзян.
ЦРУ – асноўны орган знешняй разведкі ЗША.
1975 год. Нарадзіўся Канстанцін Лукашык.
Спартсмен.
Заслужаны майстар спорту па кулявой стральбе.
Чэмпіён свету сярод юніёраў, Алімпійскіх гульняў 1992 году.
1985 год. Нарадзіўся Андрэй Жыгалка.
Шахматыст, гросмайстар.
У 1999-2005 гадах прадстаўляў Беларусь на чэмпіянатах свету і чэмпіянатах Еўропы сярод моладзі ў розных узроставых групах. Двойчы ўваходзіў у нацыянальную юнацкую зборную на Алімпійскіх гульнях, удзельнічаў у класічных алімпійскіх турнірах.
Падпісант адкрытага ліста прадстаўнікоў спартыўнай галіны з патрабаваннем прызнаць несапраўднымі прэзідэнцкія выбары 2020 году.
1991 год. Станіслаў Шушкевіч абраны старшынём Вярхоўнага Савету ХІІ склікання.
На наступны дзень па яго абранні парламент надаў бела-чырвона-беламу сцягу і гербу «Пагоня» статус дзяржаўных сімвалаў і прыняў новую назву краіны – Рэспубліка Беларусь.
Шушкевіч – адзін з трох удзельнікаў падпісання Белавежскага пагаднення, якое юрыдычна замацавала распад СССР.
Быў прыхільнікам нейтралітэту Беларусі і вываду з тэрыторыі краіны ядзернай зброі, і ў гэтым меў падтрымку Вярхоўнага Савету. Беларусь стала першай краінай, якая добраахвотна і без усялякіх умоваў адмовілася ад ядзернай зброі.
У 1994 годзе на выбарах балатаваўся на пасаду Прэзідэнта Беларусі, але саступіў у першым туры. У 1995 годзе абраны дэпутатам Вярхоўнага Савету Беларусі 13 склікання. У 1998 годзе аднавіў Беларускую сацыял-дэмакратычную Грамаду. Кіраваў гэтай партыяй да лістапада 2018 году пасля чаго застаўся яе ганаровым старшынёй.
Памёр 3 мая 2022 году.
1992 год. Памёр Ян Скрыган.
Пісьменнік, паэт, навеліст, нарысіст, публіцыст і крытык.
Член літаратурных аб’яднанняў «Маладняк» і «Літаратурна-мастацкая камуна».
Рэпрэсаваны савецкімі карнымі органамі ў 1936 і 1949 гадах. Пакаранне адбываў у Сібіры.
Працаваў рэдактарам у Дзяржаўным выдавецтве БССР, у часопісе «Полымя», у «Беларускай савецкай энцыклапедыі».
Адзін з першапраходцаў беларускага нарыса як новага літаратурнага жанру.
Аўтар вершаў, апавяданняў, аповесцяў, зборнікаў нарысаў, успамінаў, партрэтаў, нататак і артыкулаў па праблемах літаратурнага майстэрства і культуры мовы
Пераклаў на беларускую мову кнігі і асобныя творы рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, эстонскіх пісьменнікаў.
2012 год. Памёр Уладзімір Пузыня.
Музыка, майстар-рэстаўратар нацыянальных музычных інструментаў, педагог.
Стваральнік музею беларускіх музычных старажытных інструментаў «Беларуская хатка».
Вырабляў беларускія народныя музычныя інструменты.
Іграў на беларускіх музычных інструментах у канцэртных праграмах, фэстах народнай творчасці.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, медыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго.
Анатоль Санаценка
Асуджаны на 15 дзён адміністрацыйнага арышту.
Пра зняволенне галоўнага рэдактара анлайн-газеты «Бобруйский курьер» паведамляюць яго калегі.
Аляксандр Кандрацюк, Яўген Сысаляцін
Затрыманыя.
Праваабаронцы пішуць, што з пачатку верасня ў Інстытуце генетыкі і цыталогіі Нацыянальнай акадэміі навук адбываюцца затрыманні.
5 верасня забралі малодшага навуковага супрацоўніка інстытуту – Аляксандра Кандрацюка. Суд Першамайскага раёну Мінска адправіў яго на 13 дзён пад адміністрацыйны арышт. Пазней яго арыштавалі па абвінавачванні ў «распальванні сацыяльнай варожасці ці варажнечы».
14 верасня забралі і ўтрымліваюць у ізалятары на Акрэсціна Яўгена Сысаляціна.
Адну з супрацоўніц міліцыянты адвозілі на «гутарку» і запісалі з ёю «пакаяльнае» відэа.