Рэканструкцыя печы праводзіцца на падставе фотаздымка, дзе яна трапіла ў адлюстраванне ў люстэрку – самы першы кадр. Зараз адбываюцца актыўныя рэстаўрацыйныя працы ў палацы Булгакаў у вёсцы Жылічы Кіраўскага раёна.
Відэа: mogilev.media з выкарыстаннем фотаздымкаў Тэлеграм-канала aktahon
Праверка крамы высветліла, што ў продажы знаходзіліся 12 найменняў каўбасных вырабаў і мясных паўфабрыкатаў са скончанымі тэрмінамі прыдатнасці да 71 сутак. Пры гэтым 19 найменняў – кандытарскія вырабы, рыба – без неабходнай маркіроўкі, а таксама без дакументаў аб іх набыцці і якасці.
На мяса птушкі гандлёвая надбаўка была завышана на 5%. На большчым дваццаці відах тавараў, якія прапаноўваліся пакупнікам, адсутнічалі цэннікі. Цяпер праца крамы прыпыненая.
Фота: КДК
1667 год. Дзень Андрусаўскага замірэння.
Скончылася самая стратная ў гісторыі Беларусі вайна паміж Масковіяй і Рэччу Паспалітай 1654-1667 гадоў, у якой загінуў кожны другі жыхар на нашых землях.
Дамова была падпісана тэрмінам на 13,5 гадоў. Пагадненне было заключана ў вёсцы Андрусава на мяжы Мсціслаўскага і Смаленскага ваяводстваў.
Да Масквы перайшлі Смаленскае ваяводства, Северская зямля з Чарнігавам і Старадубам, Левабярэжная Ўкраіна. За землі Левабярэжнай Украіны Масковія сплаціла 1 000 000 злотых.
Кіеў быў перададзены Масковіі на 2 гады, але так і не быў вернуты, у 1686 годзе Масква за яго сплаціла 146 000 рублёў.
Запарожская Сеч апынулася пад агульным пратэктаратам. Гэта развеяла спадзевы запарожцаў на стварэнне ўласнай дзяржавы, і казацкі гетман Пятро Дарашэнка пачаў шукаць дапамогі ў туркаў.
1820 год. Эдвард Брансфілд адкрыў Антарктыду і аб’явіў яе тэрыторыяй Вялікабрытаніі.
Гэта адкрыццё аспрэчваецца рускімі – 28 студзеня экспедыцыя Ф.Белінсгаўзена і М.Лазарава заўважыла пакрытую лёдам сушу.
У 1820-1840-х гадах найбольшы ўнёсак у вывучэнне Антарктыды зрабілі француз Дзюмон-Дзюрвіль, брытанцы Дж. Уэдэл і Дж. Рос.
На сёння Аргенціна, Аўстралія, Вялікабрытанія, Германія, Нарвегія, Новая Зеландыя, Францыя, Чылі маюць свае сектары ў Антарктыдзе.
Тут існуе больш за 100 антарктычных станцый, у тым ліку беларуская – Гара Вячэрняя. Беларус В. Карпюк зафіксаваў у 1983 годзе на станцыі “Усход” самую нізкую тэмпературу на планеце: – 89,2 °C, а А. Гайдашоў у 1989 годзе на станцыі “Ленінградская” самы моцны вецер на Зямлі – 78 м/сек.
Антарктыдзе прысвоены інтэрнэт-дамен верхняга ўзроўню.aq і тэлефонны прэфікс +672, тут дзейнічаюць два банкаматы, на некаторых станцыях нараджаюцца дзеці.
1833 год. Нарадзіўся Апалінар Гараўскі.
Беларускі мастак. Брат мастакоў Іпаліта і Гілярыя Гараўскіх. Акадэмік жывапісу.
Вучыўся ў Брэст-Літоўскім кадэцкім корпусе, Пецярбургскай акадэміі мастацтваў, у студыях у Жэневе, Дзюсельдорфе, Рыме, Парыжы ў вядомых еўрапейскіх майстроў.
Жыў у мястэчку Свіслач і маёнтку Уборкі (зараз – Пухавіцкі раён), у набытым маёнтку Кірылавічы пад Пецярбургам.
Многа вандраваў па Беларусі, Украіне, Расіі і рабіў эцюды, замалёўкі.
Супрацоўнічаў з заснавальнікам Траццякоўскай галерэі П. Траццяковым.
Майстар пейзажу. У Беларусі напісаў свае лепшыя палотны, у тым ліку «Від дубовага гая на беразе ракі Свіслач непадалёк ад Бабруйска», «Вечар у Мінскай губерні», «Рака Свіслач», «Пераход статка праз Бярэзіну ў наваколлі Бабруйска перад дажджом».
Цікавіўся народнымі тыпамі, што праявілася ў карцінах «Старая, якая моліцца», «Селянін». Напісаў мноства партрэтаў, сярод якіх вылучаюцца партрэты М. Глінкі, М. Бенуа, Ф. Бруні, А. Глазунова, А. Даргамыжскага, прадстаўнікоў царскага дома і іншыя.
Творы мастака знаходзіцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, калекцыі Белгазпрамбанка, музеі «Выратаваныя мастацкія каштоўнасці», Рускім музеі, Траццякоўскай галерэі, у галерэях, музеях Іркуцка, Мурама, Стаўрапаля, Пензы, у Крапіўніцкім (Україна) і іншых.
Памёр 28 сакавіка 1900 года ў шпіталі ў Пецярбургу.
1895 год. У в. Мышкавічы (цяпер – Кіраўскі раён) нарадзіўся Кірыла Арлоўскі.
Беларускі дзяржаўны і гаспадарчы дзеяч. Герой Савецкага Саюза, Герой Сацыялістычнай Працы – з такімі званнямі толькі два беларусы, яшчэ П. Машэраў. Кандыдат у члены ЦК КПСС. Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР і СССР.
Удзельнік Першай сусветнай вайны, камандзір партызанскіх атрадаў, якія змагаліся з германскімі (1918), польскімі (1920) войскамі, удзельнік баёў супраць войск Булак-Балаховіча.
У 1922-1925 гадах учыняў дыверсіі ў Заходняй Беларусі. Служыў у ДПУ-НКУС, удзельнічаў у грамадзянскай вайне ў Іспаніі (1936-1939), барацьбе кітайцаў супраць японскай агрэсіі (1940-1942), арганізатар партызанскага руху ў Беларусі (1942-1944).
У 1944-1968 гадах узначальваў калгас «Рассвет» Кіраўскага раёна, які быў вядомым па сваіх эканамічных паказчыках ва ўсім СССР.
Памёр 13 студзеня 1968 года.
Яго імя прысвоена калгасу «Рассвет», санаторыю, Кіраўскай СШ № 2, Магілёўскаму агралесатэхнічнаму каледжу ў Буйнічах, вуліцам у Бабруйску, Ганцавічах, Кіраўску, Клецку, Ляхавічах, Магілёве, Буйнічах. На радзіме ўстаноўлены бюст.
1899 год. Нарадзіўся Міхась Лынькоў.
Народны пісьменнік БССР, Акадэмік АН БССР.
Працаваў у бабруйскай акруговай газеце «Камуніст», арганізатар і кіраўнік Бабруйскага філіяла «Маладняка». Працаваў старшынёй праўлення Саюза пісьменнікаў БССР, дырэктарам Інстытута літаратуры, мовы і мастацтва АН БССР.
Аўтар шматлікіх зборнікаў прозы, нататкаў, апавяданняў, нарысаў, раманаў, Збораў твораў у 4-х і ў 8 тамах.
Дзяцям вядомы па кнігах «Пра смелага ваяку Мішку і яго слаўных таварышаў», «Міколка-паравоз» і іншых.
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1968) за раман «Векапомныя дні».
Памёр 21 верасня 1975 года.
Яго імя носяць школа ў Лёзненскім раёне і вуліца ў Мінску.
1902 год. У маёнтку Скубейкава (зараз у складзе в. Дварэц Глускага раёна) нарадзіўся Сцяпан Шутаў.
Удзельнік грамадзянскай і Другой Сусветнай войнаў. Двойчы Герой Савецкага Саюза – адзін з 7 беларусаў і адзін з 3-х ураджэнцаў Магілеўшчыны разам з І. Якубоўскім і І. Гусакоўскім.
На службе ў войску з 1924 года. Да вайны камандаваў танкавым батальёнам.
Ваяваў на Заходнім, Волхаўскім, Варонежскім, 1-м і 2-м Украінскіх франтах, удзельнічаў у бітве пад Масквой, на Курскай Дузе, фарсіраваў Дняпро, вызваляў Кіеў, герой Яска-Кішынёўскай апэрацыі.
Службу скончыў намеснікам камандзіра механізаванага корпуса пасля цяжкага ранення ў Трансільванскіх Альпах і ампутацыі рукі ў верасні 1944 года.
Памёр 17 красавіка 1963 года ў Кіеве.
Бронзавы бюст усталяваны ў 1949 годзе на радзіме – в. Дварэц Глускага раёна, у 1970-х са згоды сям’і бюст перанесены ў цэнтральны парк Глуска, ягоным імем названы вуліцы ў Маскве, Кіеве, Асіповічах, Бабруйску, Глуску, в. Сіманавічы Бабруйскага раёна, школа ў Глускім раёне.
1916 год. Памёр ураджэнец Мазыра Эдуард Каверскі.
Расійскі ваенны дзеяч, генерал ад інфантэрыі, картограф, пад кіраўніцтвам якога ўпершыню была складзена карта Азіяцкай часткі Расійскай Імперыі, фундатар касцёла святога Аляксея ў Івянцы.
Член-заснавальнік Рускага астранамічнага таварыства, член Пецярбургскага мінералагічнага, Рускага геаграфічнага таварыства – памочнік старшыні Аддзялення геаграфічнай матэматыкі. Удастоены Малога залатога медаля Геаграфічнага таварыства за складанне карт. Начальнік Трыянгуляцыі Заходняй памежнай прасторы.
Пахаванне ў г. Івянец у крыпце касцёла Св. Аляксея. У 2022 годзе каля касцёла ўсталявана мемарыяльная дошка.
1921 год. Нарадзіўся Іван Шамякін.
Беларускі сцэнарыст, драматург, грамадскі дзеяч, Народны пісьменнік. Герой Сацыялістычнай Працы. Акадэмік.
Старшыня Вярхоўнага Савета БССР (1971-1985). Галоўны рэдактар выдавецтва «Беларуская савецкая энцыклапедыя» (1980-1992).
Аўтар многіх раманаў, п’ес, кніг апавяданняў і аповесцей, кніг публіцыстычных і літаратурна-крытычных артыкулаў.
Некаторыя з іх былі інсцэніраваны на «Беларусьфільме», ставіліся ў тэатрах, уключаны ў школьную праграму па беларускай літаратуры.
У яго гонар названы Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт, Кармянская бібліятэка, усталяваны мемарыяльныя дошкі ў Мінску, у аграгарадку Карма Добрушскага раёна, бюст і помнік у Карме і Добрушы, зняты дакументальныя фільмы.
Памёр 14 кастрычніка 2004 года.
1922 год. У Мінску быў створаны Інстытут беларускай культуры (ІБК), які ў 1928 годзе рэарганізуюць у Беларускую акадэмію навук.
ІБК, Інбелкульт – першая ў Беларусі вышэйшая шматгаліновая навукова-дасьледчая ўстанова. Створана на базе Навукова-тэрміналагічнай камісіі Наркамасветы БССР.
Мусіў мець у сваім складзе 7 секцый, аднак былі створаны толькі дзве: этнолага-лінгвістычная (са слоўнікавай, тэрміналагічнай і літаратурна-даследчай камісіяй) і прыродазнаўчая (з геолага-глебазнаўчай камісіяй).
У распрацоўцы першага статуту ІБК удзельнічалі У. Пічэта, Я. Карскі, Зм. Жылуновіч, Язэп Дыла. Першы старшыня – С. Некрашэвіч (1922-1924), першыя супрацоўнікі: У. Чаржынскі (сакратар ІБК), М. Азбукін, М. Байкоў, Л. Більдзюкевіч, М. Грамыка, М. Гуткоўскі, К. Міцкевіч (Якуб Колас), І. Луцэвіч (Янка Купала), Ч. Родзевіч і іншыя.
Фота: Будынак ІБК.
1925 года. Заснаваны першы беларускі запаведнік – Бярэзінскі.
Створаны пастановай СНК БССР як Дзяржаўны паляўнічы запаведнік з мэтай аховы дзікіх жывёл і птушак, і асабліва баброў, на плошчы 43 345 дзесяцін (60 000 га). Зараз Бярэзінскі біясферны запаведнік – вялікі комплекс хваёвых лясоў, якія перамяжаюцца з верхавымі і нізіннымі балотамі і поймамі рэк.
Тут захаваліся ўнікальныя ў Еўропе балотныя масівы агульнай плошчай 50 700 га.
Бабры, дзеля аховы якіх быў заснаваны запаведнік, у 2005 годзе былі выключаны з новай рэдакцыі Чырвонай кнігі Беларусі.
У Бабруйску ў 2006 годзе ўстаноўлены помнік бабру.
1935 год. Нарадзіўся Эрнст Ляўкоў.
Беларускі геолаг, краязнавец. Доктар геолага-мінералагічных навук, прафесар, Член-карэспандэнт Пятроўскай акадэміі навук і мастацтваў, Міжнароднай акадэміі навук Еўразіі.
Даследаваў рэгіянальную геалогію, рэльеф і карысныя выкапні, пытанні сейсмабяспекі тэрыторыі Беларусі. Звярнуў увагу на важную ролю тапанімікі пры рэканструкцыі гістарычнага мінулага.
Вывучаў культавыя камяні, рэлікты язычніцтва ў сучасных пакланеннях і ахвяраваннях каменю, напісаў кнігу «Маўклівыя сведкі мінуўшчыны».
З яго ўдзелам былі ўпершыню распрацаваны неатэктанічная карта і карта неатэктанічнага раянавання Беларусі, створаны Парк валуноў у Мінску.
Памёр 13 верасня 1996 года.
Савет Міністраў вызначыў пералік арганізацый і інвестыцыйных праектаў па будаўніцтве, рэканструкцыі малочнатаварных комплексаў – паведамляецца на Нацыянальным прававым інтэрнет-партале.
У кожнай вобласці будзе рэалізавана па 10 інвестыцыйных праектаў. З 10 праектаў на тэрыторыі Магілёўскай вобласці 2 будуць рэалізаваныя ў Бабруйскім раёне, 3 – у Кіраўскім, 4 – у Магілёўскім раёне.
Вось і ў новым 2023 годзе кіраўнік аддзела спорту і турызму абласнога выканаўчага камітэта Сяргей Новікаў парадаваў светлымі перспектывамі будаўніцтва новых спартыўных аб’ектаў жыхароў Магілёўшчыны. Патрапіла ў спіс і шматпакутная бабруйская база веславання. Што праўда, а што летуценне – добра бачна на яе прыкладзе.
У Магілёўскім рэгіёне сёлета пачнуць распрацоўваць праекты будаўніцтва трох новых басейнаў: у Кіраўску, Круглым і Слаўгарадзе. Акрамя таго, у гэтым годзе будзе завершана абсталяванне басейна ў Хоцімску – паабяцаў Новікаў.
У чарговы раз чыноўнік паабяцаў таксама і распрацоўку дакументацыі будаўніцтва сучаснага комплекаў бабруйскай базы па веславанню і фітнэс-цэнтру.
Чакае абнаўлення і стайня цэнтра Алімпійскага рэзерву для коннага спорту і сучаснага пяціборства. Тут адбудзецца рэканструкцыя памяшканняў для ўтрымання коняў.
Акрамя таго, у Магілёве ў гэтым годзе пройдзе рэканструкцыя ў зале мастацкай гімнастыкі.
Кідаецца ў вочы маламаштабнасць і малалікасць новых спартыўных будоўляў. Да таго ж, з усіх абяцаных для вобласці аб’ектаў, рэальна працы ўжо ідуць толькі ў Палацы гімнастыкі ў Магілёве. Там толькі што былі перанесены тэрміны адкрыцця новага басейна, пра што пісалі mogilev.media. Усё астатняе – выглядае як пражэкты.
Чытаючы інтэрв’ю чыноўнікаў трэба разумець, што яны абавязаны паказваць станоўчую дынаміку ў развіцці той галіны, за якую яны адказваюць. Таму яны вельмі часта вымушаны паказваць не рэальныя дасягненні, а запланаваныя. Апошнімі гадамі яны, каб напрасткі не трапляцца на хлусні, часцей пішуць пра распрацоўку праектаў ці нават проста дакументацыі пэўных аб’ектаў і ствараюць у жыхароў вобласці ўражанне руху наперад. А ў рэальнасці праекты распрацоўваюцца шмат гадоў і часцяком увогуле не рэалізуюцца. Характэрны прыкад – бабруйская база веславання.
Пра праекты мінулага стагоддзя па развіццю веславання ў горадзе не варта згадваць у кароткім артыкуле, але дастаткова сказаць, што ўжо з 2005 года аб’ект знаходзіцца пад кантролем у адміністрацыі прэзідэнта. Упершыню размовы пра будаўніцтва базы веславання ў Бабруйску набылі канкрэтыку ў красавіку 2010 года.
А ў сакавіку 2013 года прадстаўнікі выканаўчага камітэта горада Бабруйска пазнаёміліся з праектам базы веславання, якую пабудавалі ў Гомелі. У цэлым праект іх задаволіў, і яго пачалі абмяркоўваць з дызайнерамі. Засмучалі толькі адсутнасць трэнажорнай залы і пытанні пра выдаткі на будаўніцтва.
Сама база ўяўляла сабой двухпавярховы будынак з гарышчам і трыма элінгамі. У той жа час яго будаўніцтва каштавала 20 мільярдаў рублёў, што адпавядала выдаткам на рэканструкцыю Бабрускага раддому.
У 2013 годзе праект быў адпраўлены на экспертызу і быў ужо заснаваны на праекце дзвюх існуючых баз веславання ў Жлобіне і Мазыры, як больш эканамічных. У чэрвені 2014 года Венгрыя была гатовая вылучыць крэдыт для Бабруйска на будаўніцтва базы веславання.
Новую базу веславання планавалася размясціць на вуліцы Талстога ў раёне санаторыя імя Леніна. Пляцоўка – выдатная. Прастора, пад’езд, спуск да вады. На праекце база выглядала як сціплы палац. Тут прадугледжана ўсё толькі самае неабходнае – гардэроб, залы агульнафізічнай і спецыяльнай падрыхтоўкі, элінгі для захоўвання лодак і памяшканне для іх рамонту. А таксама пакой адпачынку, трэнерскія і масажныя кабінеты, пяць раздзявальняў з цывілізаванымі шафамі і душавымі кабінамі.
У 2015 годзе дызайн і ацэнка дакументацыі базы былі гатовая, але канкурэнцыю яму складала будаўніцтва падобнай базы ў Магілёве. У выніку барацьбы двух гарадоў за новую базу, яна не была завершана ў Магілёве (перапрафілявана ў ФАК на Фаціна) і не пабудавана ў Бабруйску.
У 2021 годзе ўсё паўтарылася амаль па таму ж сцэнару, што было ў 2013 годзе. У выніку была паабяцана будоўля ў 2022-2023 гадах.
І вось у 2023 годзе зноў ідуць размовы пра распрацоўку праекту базы.
Беларускія чыноўнікі ўмеюць планаваць будаўніцтва амбітных праектаў і распрацоўваць іх праекты дзесяцігоддзямі.
Трэба ўлічваць, што функцыянеры распрацоўваюць праекты не толькі для ўтварэння прыгожай карцінкі развіцця спартыўнай базы вобласці. На праектах можна добра зарабляць. Справа ў тым, што калі на працягу трох гадоў распрацаваны праект не здзяйсняецца, то трэба прымаць новы праект і адпаведна выдаткоўваць грошы на гэта. А праектны складнік у агульным кошце любога беларускага аб’екта самы высокі ў Еўропе. Можа быць ён і самы высокі ў свеце, але дакладных дадзеных па ўсіх краінах проста няма.
Вось так прыманне амбіцыйных, але не падмацаваных фінансамі праектаў, такіх як база веславання ў Бабруйску, стварае карцінку клопату пра спорт і здароўе грамадзян, а насамрэч марнуе як народныя грошы, так і энергію людзей.
Фота: nlb.by
Міністэрства абароны Беларусі паведаміла, што 8 студзеня ў нашу краіну прыбыла авіяцыйнае абсталяванне аэракасмічных сіл Расіі. Яно базуецца на ўсіх аэрадромах і навучальных пляцоўках ваенна-паветраных сіл і сіл супрацьпаветранай абароны Ўзброеных сіл Беларусі. Частка самалётаў знаходзілася на ваенным аэрадроме ў горадзе Бабруйску.
Ваенныя камісарыяты просяць не баяцца ваенных самалётаў у небе і распавесці знаёмым, што гэта планаванае палётнае тактычнае вучэнне авіяцыйных падраздзяленняў узброеных сіл Рэспублікі Беларусь і Расійскай федэрацыі, якое адбудзецца з 16 студзеня па 1 лютага.
Найперш самалёты будуць назірацца над Асіповіцкім, Глускім, Кіраўскім, Бабруйскім раёнах.
Фота ілюстрацыйнае, з адкрытых крыніц.
Найперш дзякуючы нямецкім партнёрам, якія ў 1990-2000-я гады біліся ў сцяну неразумення беларускіх чыноўнікаў даказваючы, што ніхто не змог прыдумаць лепшую форму выхавання маладога пакалення, чым сям’я. Немцы будавалі першыя сямейныя дамы ў нашай краіне і ў апошняе дзесяцігоддзе адбыўся пералом. Паступова ў краіне перашлі ад дагляду дзяцей-сірот у вялікіх дамах інтэрнатах да іх выхавання ў дамах сямейнага тыпу.
Вось і на вуліцы Кірава ў Кіраўску ў новым і прыгожым доме бацькі-выхавацелі будуць жыць з чатырма дзецьмі, двое з якіх з’яўляюцца прыёмнымі.
Званне “бацькі-выхавацелі” з’яўляецца афіцыйнай пасадай Алы і Зміцера. Яны, як і іншыя бацькі-выхавацелі праходзяць спецыяльнае навучанне, шматлікія курсы, атрымоўваюць пасведчанне на прафесійную прыдатнасць.
Значнай падзеяй ўвядзенне такога шэраговага па інвестыцыях аб’екта стала толькі таму, што ў 2022 годзе ў Магілеўскім рэгіёне было пабудавана ўсяго два такія дамы – у Глускім і Кіраўскім раёне.
Навагодняя прыгажуня заняла сваё традыцыйнае месца яшчэ ў пачатку снежня, але падрыхтоўка да сустрэчы зімовых святаў зацягнулася. І вось нарэшце ўсё гатова да адкрыцця. Пачатак 21 снежня ў 17.30.
А ў кіраўскім магазіне “Універмаг” ужо размешчана прыгажуня-ёлка, якая здольная здзейсніць жаданне дзетак – выхаванцаў прыёмных сямей і дзіцячых дамоў сямейнага тыпу. Кожны можа выбраць пісьмо з ёлкі, якое напісана хлопчыкамі і дзяўчынкамі, набыць у магазіне падарунак і пакінуць яго дзіцяці-аўтару ў чароўным куфэрку Дзеда Мароза. Пры жаданні ўзамен можна ўзяць сувенір, які вырабілі дзіцячымі рукамі.
19 снежня ў 15:45 у Кіраўскім раёне на трасе Магілёў-Бабруйск 22-гадовы жыхар Асіповічаў, кіруючы аўтамабілем Renault, пры асляпленні сонцам не знізіў хуткасць і сутыкнуўся з аўтамабілем Niva, які спыніўся на ўзбочыне – піша Тэлеграм-канал абласнога УУС.
У выніку 20-гадовы пасажыр “Нівы” атрымаў траўмы і быў шпіталізаваны.
Фота: Прэс-служба Магілёўскага абласнога УУС
Міжнародны дзень абароны секс-працаўніц ад гвалту і жорсткасці (International Day to End Violence Against Sex Workers, з 2003 года) закліканы звярнуць увагу грамадства на праблемы, звязаныя з жорсткасцю і гвалтам, якім нярэдка падвяргаюцца работнікі сферы сэксуальных паслуг.
Абыякавасць да праблем работнікаў гэтай сферы выклікана своеасаблівай філасофіяй “яны самі выбралі свой лёс і атрымалі па заслугах”. Прыкладам падобнага ханжаскага светапогляду, можна прывесці некаторыя выказванні на інтэрнэт-парталах нават пасля пажару ў клубе расійскай Пермі, сутнасць якіх зводзілася да таго, што “нармальныя людзі па начных клубах не ходзяць”.
У Еўрапейскім саюзе Міжнародны камітэт па правах сэкс-работнікаў, з 2005 года выкарыстоўвае чырвоны парасон як сімвал супраціўлення дыскрымінацыі сэкс-работнікаў. Традыцыйнымі сталі «Маршы чырвоных парасонаў».
Дзень беларускага кіно.
У гэты дзень у 1924 годзе было ўтворана прафесійнае аб’яднанне беларускіх кінематаграфістаў і фатографаў “Белдзяржкіно”, якое было перайменавана ў “Савецкая Беларусь”. Дзейнічала да пераезда ў Мінск у 1939 годзе ў Ленінградзе. Першым фільмам аб’яднання стала драма “Лясная быль” (1926) – аб гісторыі барацьбы беларусаў з палякамі. Фільм зняў ураджэнец Полацка, заснавальнік беларускага кіно рэжысёр Юрый Тарыч.
У даваенны час на студыі створаны некалькі дзясяткаў мастацкіх фільмаў, у тым ліку “Кастусь Каліноўскі” (1928), “Гатэль “Савой” (1930), “Палескія рабінзоны” (1935).
Студыя аднавіла сваю працу ў 1946 годе і атрымала сваю сучасную назву – “Беларусьфільм”. Выпускае фільмы мастацкія і тэлевізійныя ігравыя, хранікальна-дакументальныя і навукова-папулярныя, анімацыйныя.
Многія фільмы студыі атрымалі шырокае прызнанне і адзначаны прэміямі на міжнародных кінафестывалях.
У складзе «Беларусьфільма» працуюць творчыя аб’яднанні «Летапіс», «Тэлефільм», майстэрня анімацыйных фільмаў. Пры «Беларусьфільме» працуе Тэатр-студыя кінаакцёра.
Варвары, Барбары (народны каляндар). «Мікола і Варвара ноч урвалі».
Кліча Варвару Спірыдон (25 снежня): “Ты б, Варвара, дня наддала!»
Варвара не прымусіць доўга чакаць, з ледзяной імглой, з сонечнай ніткай да Спірыдона на парог, а з парога – ды ў чырвоны кут.
Зорнае неба – да халадоў, да цяпла – цьмянае, сляпое.
На Барбару заход чырвоны – дзень будзе ясны, заход у аблоках – чакай снягі.
На Барбару зіма дарогу заварыць, масты замасціць.
Трашчыць Варуха, беражы нос і вуха.
Варвара масціць, Сава цвікі вострыць, Мікола прыбівае.
Да гэтага дня становіцца як быццам крыху святлей, і бабулькі кажуць: “Варвара ад ночы ўкрала, ды да дня дадала”.
1790 год. У Мексіцы знойдзены вялізны базальтавы дыск з легендарным ацтэкскім календаром.
Ён быў знойдзены пры раскопках гісторыкам Антоніа дэ Леон-і-Гама. Мае дыяметр 3,66 м, вагу 24 тоны.
У цэнтры дыска з разьбянымі выявамі намалявана аблічча бога Сонца Танатыу. Навуковец ведаў пра дыск толькі па апісаннях у старажытных дакументах. Калі ён апублікаваў аб гэтым паведамленне, іспанскае духавенства высмеяла даследчыка. Служыцелі царквы былі ўпэўненыя, што камень – проста ахвярны алтар, а складаныя малюнкі і арнаменты – чыста дэкаратыўныя.
Гіпотэза вучонага падцвердзілася толькі праз 20 гадоў, калі ў Мексіку прыбыў Гумбальта. Ён не толькі пацвердзіў меркаванне Леон-і-Гама аб тым, што восем трыкутнікаў-“прамянёў”, якія ідуць ад цэнтра, азначаюць дзяленне часовых адзінак, але і выявіў шмат сімвалаў, якімі ацтэкі пазначалі свае 18-дзённыя месяцы. Аснову ацтэкскага календара складаў 52-гадовы цыкл – спалучэнне 260-дзённай рытуальнай паслядоўнасці, якая складалася з камбінацыі тыднёвага (13 дзён) і месячнага (20 дзён) цыклаў, з сонечным або 3 дзённым годам (18-20-дзённых месяцаў і 5 так званых нешчаслівых дзён). Цяпер Камень Сонца захоўваецца ў музеі антрапалогіі.
1908 год. Адбыўся Гудагайскі землятрус.
Пра гэта здарэнне напісаў невядомы аўтар у “Нашай Ніве” ў студзені 1909 года: “17 снежня а пятай гадзіне зрання, яшчэ было цёмна, жонку арандатара фальварку Сяржанты разбудзіў страшэнны гром. Звінела шкло ў вокнах і здалося гаспадыні, што падае дом. Але ўсё сціхла. Хутка прыбег гаспадар, што быў пры скаціне ў хляве, і таксама расказаў, што і ён чуў гул: быццам бы гром праляцеў па небе, і зямля задрыжэла, і жывёлы падалі на калені. Выбегшы з хлява, ён убачыў недалёка быццам роў глыбокі, куторы цягнуўся, мусіць, з вярсту ўздоўж з Поўначы на Паўднёвы Усход.
Думаюць, што гэта водгалас таго страшэннага трасення зямлі, што зруйнавала ў Італіі некалькі вялікіх гарадоў і без ліку вёсак. Гэты землятрус, як кажуць, адазваўся ў некалькіх месцах Віленскай губерні”.
У раёне землятрусу ў 2013-2020 гадах пабудавана Беларуская АЭС.
1889 год. Нарадзіўся Даніла Васілеўскі.
Беларускі краязнавец, гісторык, літаратуразнавец, педагог.
Актыўны прыхільнік беларусізацыі. Арганізатар Віцебскага губернскага бюро краязнаўства, намеснік старшыні Аршанскага акруговага таварыства краязнаўства, заснавальні і рэдактар зборніка «Аршаншчына» (1926). Член Аршанскай філіі “Маладняка”
З 1930 года пачаў выкладаць у Магілёўскім педінстытуце, першы дэкан геаграфічнага факультэта. Удзельнік раскопак верхнепалеалітычнай стаянкі Бердыж.
Арыштаваны 9 снежня 1936 года прама на рабочым месцы пры студэнтах і выкладчыках. Высланы на Поўнач.
Аўтар артыкулаў у часопісах «Маладняк», «Наш край», «Працы навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі», газетах.
Даследаваў гісторыю рэвалюцыйнага руху, беларускай літаратуры XIX стагоддзя, беларускага кнігадрукавання, развіцця мясцовай прэсы, краязнаўчыя, гістарычныя, этнаграфічныя і сацыяльна-эканамічныя праблемы.
Апошнія гады жыў у Феадосіі, дзе і памёр 28 снежня 1963 года.
1919 год. Канец свету, якога многія чакалі не адбыўся.
Сейсмолаг і метэаролаг з Сан-Францыска Альберт Порта ўпершыню прадказаў на гэты дзень канец свету ў сувязі з так званым парадам планет, калі шэсць планет Сонечнай сістэмы павінны былі выстраіцца па ўмоўнай прамой лініі.
Паводле прадказальніка, магутная магнітная віхура павінна была выклікаць выбліскі на Сонцы, у полымі якіх згарыць усё жывое на Зямлі. Па ўсім свеце была адзначана масавая істэрыя і шматлікія самагубствы.
1934 год. Праз 16 дзён пасля забойства С.М. Кірава, ленінградскі завод “Чырвоны пуцілавец” перайменаваны ў Кіраўскі. Пачалася чарада перайменаванняў па ўсяму СССР.
У Магілёве і раённых цэнтрах з’явіліся вуліцы Кірава, магілёўскі паселак імя Кірава, на тэрыторыі якога ў 1935 годзе пачаў працаваць завод імя Кірава, Качарычы перайменаваная ў пасёлак Кірава – сённяшні горад Кіраўск і раённы цэнтр Магілёўскай вобласці.
1926 год. У СССР пачаўся Першы Ўсесаюзны перапіс насельніцтва.
У перапісным лістку акрамя губерні, вобласці, акругі стаяла і такая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка як кантон.
Згодна з перапісам насельніцтва БССР склала 4 мільёны 986 тысяч чалавек. У гарадах жыла 848 000 (17%), у сельскай мясцовасці – 4 138 000 (83%).
Насельніцтва па гарадах і мястэчках (тысяч чалавек), якія зараз уваходзяць у склад Магілёўскай вобласці:
Бабруйск – 51,3,
Магілёў – 50,2,
Быхаў – 11,9,
Мсціслаў – 8,0,
Шклоў – 7,4,
Клімавічы – 7,0,
Горкі – 6,7,
Чавусы – 5,8,
Крычаў – 5,6,
Чэрыкаў – 5,0,
Асіповічы – 4,0,
Глуск – 4,0,
Прапойск (Слаўгарад) – 3,7,
Краснаполле – 3,5,
Хоцімск – 2,9,
Касцюковічы – 2,7,
Бялынічы – 2,4,
Клічаў – 1,7,
Круглае – 1,6,
Дрыбін – 0,9.
1936 год. Нарадзіўся Францыск I (Хорхе Марыё Бергольё).
266-ы Папа рымскі. Першы ў гісторыі папа з Новага Свету і першы за больш за 1200 гадоў папа не з Еўропы, першы папа-езуіт. Абраны 13 сакавіка 2013 года.
Нарадзіўся ў Буэнас-Айрэсе. Па адукацыі хімік-тэхнолаг. Вольна размаўляе на іспанскай, італьянскай і нямецкай мовах. У 1969 годзе пасвечаны ў святары. У 2011 годзе стаў арцыбіскупам Буэнас-Айрэса.
У лютым 2016 года Францыск сустрэўся з Патрыярхам Маскоўскім і ўсяе Русі Кірылам. Такога ўзроўню сустрэча стала першай за ўсю гісторыю цэркваў.
.jpg)
1970 год. Званне Ганаровы грамадзянін Магілёва нададзена заслужанай настаўніцы Алене Казлоўскай, Героям Савецкага Саюза генерал-маёру Мікалаю Каралёву, генерал-лейтэнанту Дзмітрыю Смірнову.
А. Казлоўская (1897-1978) скончыла магілёўскі педінстытут, працавала да 1974 года ў школах горада.
Мікалай Каралёў (1906-1972) – ураджэнец в. Амінавічы (зараз Асіповіцкі раён), адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху на тэрыторыі Магілёўскай вобласці ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Яго імем названа вуліца ў Магілёве, на доме па Першамайскай, 67, дзе ён жыў, устаноўлена мемарыяльная дошка.
Смірноў Дзмітрый (1901-1975) камандзір 121-га стралковага корпуса 50-й арміі, які вызваляў Магілёў, Шклоў, Быхаў.
Фота: генера-маёр М. Каралёў
1980 год. Памёр Антон Антановіч.
Беларускі мовазнавец. Доктар філалагічных навук, прафесар.
Скончыў Віленскі ўніверсітэт і працаваў у ім.
Першы даследчык помнікаў старога беларускага пісьменства, якія ўзніклі на тэрыторыі Літвы.
Даследаваў помнікі татарска-мусульманскай пісьменнасці на беларускай мове. Аўтар кнігі «Беларускія тэксты, пісаныя арабскім пісьмом, і іх графіка-арфаграфічная сістэма».
Антановічам выяўлены 24 вядомыя і невядомыя дагэтуль татарсія рукапісы XVII – пачатку XX стагоддзяў, з іх 10 хамаілаў (дапаможнікаў дзеля служыцеляў рэлігійнага культу), 8 кітабаў, тэфсіры, тэджвід, беларуска-турэцкі слоўнік 1836 года.
Вучоны пакінуў багатую навуковую бібліятэку і многа каштоўных навуковых матэрыялаў – усё гэта захоўваецца ў Віленскім універсітэце.
1988 год. Адбыўся І з’езд Беларускага аб’яднання студэнтаў (БАС).
БАС – беларуская грамадская арганізацыя студэнтаў у Польшчы, якая займаецца грамадска-культурнай, асветнай, выдавецкай, турысцкай дзейнасцю. Заснавана ў 1988 годзе.
Гурткі БАС дзейнічаюць у ВНУ Беластока, Варшавы, Гданьска, Любліна, Ольштына, адзін у ЗША. На некамерцыйнай аснове каля мястэчка Гарадок Беластоцкага павета з 1990 да 2019 года праводзіўся штогадовы фестываль беларускай альтэрнатыўнай і рок-музыкі «Басовішча».
2006 год. Памёр Іван Навуменка (1926-2006).
Беларускі пісьменнік і літаратуразнавец. Акадэмік, доктар філалагічных навук, прафесар. Заслужаны дзеяч навукі. Лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларусі, Дзяржаўнай прэміі імя Якуба Коласа.
У гады Вялікай Айчыннай вайны ўдзельнік камсамольскага падполля, партызан, удзельнічаў у вызваленні Васілевічаў, ваяваў у складзе Чырвонай Арміі.
Працаваў ў газетах, часопісе «Маладосць», загадчыкам кафедры беларускай літаратуры БДУ, дырэктарам Інстытута літаратуры імя Я. Купалы АН БССР, віцэ-прэзідэнт АН БССР, Старшынём Вярхоўнага Савета БССР (1985-1990).
Аўтар апавяданняў, каля 20 кніг апавяданняў, аповесцей, раманаў, п’ес, Збора твораў у 6 тамах, літаратуразнаўчых прац пра творчасць Якуба Коласа, пісьменнікаў-дэмакратаў, Янкі Купалы і іншых.
2008 год Міністэрства юстыцыі Беларусі выдала пасведчанне аб рэгістрацыі Руху «За свабоду».
Аб’яднанне грамадзян Беларусі для сумеснай рэалізацыі грамадзянскіх, сацыяльных, культурных і іншых правоў было заснавана ў 2006 годзе пасля прэзідэнцкіх выбараў кандыдатам у прэзідэнты ад аб’яднаных дэмакратычных сіл А. Мілінкевічам. 19 лістапада 2021 года Вярхоўны суд Беларусі пазбавіў рух «За свабоду» рэгістрацыі.
Стратэгічнымі мэтамі аб’яднання былі свабодныя выбары ў краіне, абарона незалежнасці, давядзенне ўзроўню жыцця ў Беларусі да еўрапейскіх стандартаў, з канчатковай мэтай інтэграцыі ў ЕС.
2015 год. Памёр ураджэнец Полацка Барыс Супруновіч (1933–2015).
Савецкі і расійскі вучоны, кандыдат геаграфічных навук, прафесар.
Працаваў дэканам, прафесарам Маскоўскага фінансавага інстытута.
Аўтар падручнікаў “Эканоміка прадпрыемства”, “Знешнеэканамічная дзейнасць”, “Расія ў сучаснай сусветнай гаспадарцы. Энцыклапедыя рынкавай гаспадаркі”, “Міжнародныя эканамічныя адносіны”.
Памёр 17 снежня 2015 года ў Маскве.
У яго гонар у Фінансавым універсітэце існуе аўдыторыя яго імя.
