На сайце гарвыканкама бабруйчанам афіцыйна прапанавана прыдумаць турыстычны брэнд Бабруйска. Ранейшыя спробы чыноўнікаў ставарыць паспяховы лагатып і слоган горада не былі паспяховымі.
Лагатып – гэта графічны знак, эмблема альбо сімвал, які пакажа ўнікальнасць, індывідуальнасць Бабруйска для павелічэння пазнавальнасці і распазнавальнасці ў грамадстве.
Слоган – гэта кароткі эмацыйны выраз, дэвіз, лозунг, які ўмацуе імідж і прастымулюе інтарэс да Бабруйска і можа выкарыстоўвацца для турыстычнай рэкламы горада.
Бабруйчан просяць ёмка і сцісла паказаць самабытнасць, каларытнасць, унікальнасць і каштоўнасць горада і гараджан, іх культуры і гісторыі.
Пра ўзнагароды пераможцам нічога не паведамляецца.
Вядома, што 12 верасня Уладзімера Цумарава на працоўным месцы не было. У гарвыканкаме ўдалося высветліць, што яго кіраўнік на бальнічным.
У прыватных гутарках чыноўнікі кажуць, што, нібыта, пытанне аб зняцці Цумарава са старшынёўства ўжо вырашанае і яму знойдзеная замена. Гарвыканкам аддадуць пад кіраўніцтва Аляксандра Студнева, які цяпер узначальвае Бабруйскі гарвыканкам. Самаго Цумарава адправяць на кіроўную пасаду ў прафсаюз.
На сайце Магілёўскага гарвыканкаму на старонцы старшыні застаецца фотаздымак Цумарава і назва ягонай пасады. Больш інфармацыі няма.
Уладзімер Цумараў узначаліў Магілёўскі гарвыканкам у 2013 годзе. Ён гадаванец яшчэ савецкай бюракратычнай сістэмы. Пачынаў шлях службоўцы з камсамолу. У незалежнай Беларусі застаўся ва ўладных структурах. Дзесяць гадоў кіраваў Ленінскім раёнам Магілёва. З гэтай пасады пайшоў на старшынёўства ў Магілёўскі гарвыканкам.
Цумараў нарадзіўся ў Бялыніцкім раёне. Ён скончыў Магілёўскі політэхнічны тэхнікум і Магілёўскі машынабудаўнічы інстытут. У 2002 годзе — Расійскую акадэмію дзяржаўнай службы пры Прэзідэнце Расійскай Федэрацыі.
Ад дрэваў пазбаўляюцца ўздоўж праезнай часткі вуліцы Піянерскай. Гэта адна з самых загружаных гарадскіх магістраляў цэнтры Магілёва. На ёй дазволены праезд транзітнага буйнатанажнага транспарту.
Як паведамілі Магілёў.media чытачы, з выгляду здаровыя дрэвы спілоўваюць і тут жа вывозяць. Працы вядуцца ў аўральным рэжыме. Камлі распілоўваюць на месцы, а галлё крышаць на шчапу. Работнікі адмаўляюцца гаварыць, чаму пазбаўляюць цэнтар гораду ад патрэбных яму раслін.
Па словах адной з незадаволеных гараджанак, у гарвыканкаме з такімі пытаннямі просяць звяртацца пісьмова. Яна кажа, што цяпер гэта рабіць небяспечна, бо “потым саму ніхто не абароніць”.
Гэта выклікана змяншэннем колькасці выхаванцаў дзіцячых садкоў і асабліва тое характэрна для Кастрычніцкага раёну, адзначаюць чыноўнікі. Пакуль гаворка пра аптымізацыю адной такой установы.
Са слоў чыноўнікаў вынікае, што ўстановы дашкольнай адукацыі ў горадзе размешчаныя непрапарцыянальна іх запатрабаванасці.
Паводле начальніцы ўпраўлення па адукацыі Магілёўскага гарвыканкаму Ірыны Рыбаковай, у новых мікрараёнах гораду дзіцячых садкоў бракуе.
«Больш за 400 хлопчыкаў і дзяўчынак, якія пражываюць у мікрараёнах Спадарожнік-2, Казіміраўка, Стасава-Грышына, – кажа яна, – вымушаныя наведваць сады ў іншых мікрараёнах».
Па словах Рыбаковай, пытанне знаходзіцца на асаблівым кантролі мясцовых органаў улады, піша «Веснік Магілёва».
Дзіцячы садок, які збіраюцца аптымізаваць, чыноўнікі на «гарадскім педсавеце» не назвалі.
«На жаль, 2021 год адзначаны змяншэннем колькасці выхаванцаў дзіцячых садкоў, асабліва гэта тычыцца Кастрычніцкага раёну», канстатуе Ірына Рыбакова.
І такіх дамоў па горадзе не адна сотня, але ў камунальных арганізацыяў бракуе спецыялістаў, здольных рамантаваць дахі.
Сёлета ва Ўпраўленне камунальных прадпрыемстваў Магілёва паступіла 330 зваротаў з пытаннямі рамонту дахаў у жылых шматкватэрных дамах. У гарвыканкаме абяцаюць улучыць праблемныя шматпавярхоўкі ў графік рамонту і перагледзець фінансаванне.
«Ёсць рэзерв сродкаў, якія могуць быць накіраваны на рамонт дахавых пакрыццяў», – заяўляе намеснік старшыні гарвыканкаму Андрэй Кіблоў.
Тым часам, у камунальных прадпрыемствах наракаюць, што ў іх праблемы са спецыялістамі, здольнымі выконваць дахавыя працы. Паводле камунальнікаў гэта «дастаткова працаёмкі працэс, які патрабуе пэўных кампетэнцыяў», пішаБелта.
Пра тое, што гараджане абураныя дзіравымі дахамі і адсутнасцю іх рамонту паведаміў старшыня гарадской адміністрацыі Ўладзімір Цумараў. Па яго словах, падобныя скаргі ён чуў ад людзей і падчас «прамой тэлефоннай лініі».
«Большая частка такіх зваротаў паступіла падчас ліўневых дажджоў, якія прыпалі на чэрвень», – даводзіў падначаленым чыноўнік.
Каб пазбегнуць масавай незадаволенасці праблемай у будучыні, ён патрабуе, пакуль пагода, «нарасціць працу па рамонце дахаў» .
«Нельга расцягваць тэрміны, потым пойдуць дажджы – і зноў будзе шквал зваротаў”, – засцерагае Цумараў падначаленых і патрабуе звароты па дахах «закрыць».
На працу начных крамаў і «пастаянны шум ад кампаній у той час, калі нармальныя людзі павінны бачыць сны», паскардзілася Ўладзіміру Цумараву жыхарка абласнога цэнтру. Газета магілёўскага гарвыканкаму «Веснік Магілёва» назвала праблему «больш глабальнай», чым барацьба з прусакамі ў адным з дамоў аддаленага мікрараёну.
Кіраўнік гарадской вертыкалі на скаргу гараджанкі на «начнікі» адрэагаваў, што ведае, хто ходзіць у крамы ў начны час.
«Гуляе моладзевая кампанія, весяліцца, жадае працягваць. Ну, не малако і хлеб яны ў гэтых крамах купляюць. Шумяць, ствараюць праблемы для жыхароў суседніх дамоў. Лічу, даўно трэба прымаць рашэнне, што начнога гандлю менавіта ў магазінах не можа быць. Для гэтага ёсць прадпрыемствы грамадскага харчавання. Трэба наводзіць парадак з начным гандлем», – выказаўся чыноўнік, якога цытуе «Веснік Магілёва».
Як будзе вырашацца праблема «з начным гандлем», пакуль невядома. Выданне гарвыканкаму разам з тым у назве публікацыі аб гутарцы Цумарава з насельніцтвам па тэлефоне, перспектыву “начнікоў” абазначыла канкрэтна: «Начны гандаль у крамах трэба спыняць».
Дрэвы не вытрымалі апантанага ўпарадкавання тутэйшай мясціны Падміколля, зацеянага гарадскімі ўладамі. Па заяве Лукашэнкі, што Магілёву «не хапае лоску» гарвыканкам узяўся ствараць тут парк. Старыя дрэвы спачатку пілавалі, а тыя, што засталіся – сталі засыхаць. Нядаўна пад адным з дрэваў паставілі таблічку з надпісам «Дрэва падзякі» і абвязалі яго стужкамі.
Лукашэнка сваю незадаволенасць неўпарадкаванасцю гораду выказаў у 2016 годзе. Ад таго часу ў Падміколлі і трываюць працы. Тут узвялі пампезную лесвіцу, а днямі на глядзельнай пляцоўцы пры ёй паставілі помнік праваслаўнаму святару Георгію Каніскаму, супярэчлівай асобай беларускай гісторыі.
«Добраўпарадкаванне» Падміколля прывяло да аслаблення тутэйшых вязаў. Будаўнікі пракладалі ходнікі падсякаючы іх каранёвую сістэму, што прывяло да засыхання дрэваў.
У 2017 годзе заяўлялася, што ў выніку «упарадкавання» 40 працэнтаў тутэйшых вязаў пазасыхала. А перспектывы для выжывання астатніх былі сумнымі.
«Тут было ўнікальнае насаджэнне вязаў на плошчы 3 гектары. Нідзе ў Беларусі, акрамя як на Падмікольлі, не было такога памеру чыста вязавых насаджэнняў. І мы змаглі іх пахаваць» – казала адна з абаронцаў мясціны чыноўніку гарвыканкаму, які наведаўся на Падмікольле пасля зваротаў неабыякавых жыхароў абласнога цэнтру.
Замест старых дрэваў высаджваюцца алеі саджанцаў, якія не хутка стануць дрэвамі.
Краязнаўцы, пабачыўшы, што дзеецца ў Падмікольлі, зрабілі высновы аб адсутнасці канцэптуальнага бачання ў чыноўнікаў, якім мусіць быць парк. Паводле іх, працы пачаліся без узгаднення з Міністэрствам культуры, у той час як мясціна мае ахоўны статус, уваходзячы ў межы гістарычнага цэнтру гораду.
Незважаючы на гэта, Падміколле ўпарадкоўвалі экскаватарамі, якімі метадычна знішчалі ня толькі дрэвы, але падмуркі старой забудовы. Як сцвярджаюць рупліўцы магілёўскай даўніны, на Падмікольлі здаўна сялілася гарадская знаць. Тут выяўлена вялікая канцэнтрацыя сядзібных дамоў 18–19 стагоддзя. Яны захаваліся на ўзроўні цокальнага паверху ці падмурку. Усе яны сталі ахвярамі «упарадкавання».
У адкрыцці помніка ўдзельнічалі асобы апранутыя ў казацкае. На чорных майках было напісана, што яны нібыта прадстаўнікі «беларускага казацтва».
Помнік Каніскаму паставілі на глядзельнай пляцоўцы побач з лесвіцай, якая вядзе ў Падмікольскі парк. На адкрыцьцё прыйшлі кіраўнікі гораду і аблвыканкаму. Мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін ўзнагародзіў Уладзімера Цумарава і Анатолія Ісачанку мэдалямі “святителя Георгия Конисского”.
На адкрыцьцё помніка сабралася вялікая грамада людзей, якія называлі сябе праваслаўнымі. Па іх словах Каніскі вялікі дзеяч і святы. Некаторыя адзначалі, што ён “абараніў Белую Русь ад каталікоў”.
Урачыстасць праходзіла побач з плошчай Арджанікідзэ. Яе ў 2016 годзе ўлады з ініцыятывы праваслаўных актывістаў хацелі пераназваць у гонар Каніскага. Тады было абвешчана грамадскае абмеркаванне, якое разгарнула палеміку ў беларускім інтэрнэце. Яно і выявіла неадназначнае стаўленне да святара, як гістарычнай асобы.
На епіскапскае служэнне ў Беларусь Каніскага запрасілі з Украіны ў 1755 годзе. Магілёўскай епархіяй ён кіраваў на зломе эпохаў у другой палове 18 стагоддзя. Падзеі таго часу прывялі да знікнення з палітычнай карты Еўропы Рэчы Паспалітай.
Па ўмацаванні на беларускіх землях расійскай улады, з ініцыятывы Каніскага прымусова пачалі навяртаць у праваслаўе ўніятаў, каталікоў ды пратэстантаў. Методыку, апрабаваную на Магілёўшчыне і Мсціслаўшчыне, пазней пашырылі на ўсю Беларусь.
Паводле ўкраінскага гісторыка Яраслава Фошчана, Георгій Каніскі, трапіўшы ў Беларусь, аказаўся закладнікам часу і ўмоваў, у якіх яму давялося дзеіць. Ён прасіўся, каб яго адправілі з архіепіскапскага служэння ў Рэчы Паспалітай ва ўкраінскі манастыр. Навуковец прызнае, што цяпер у гістарыяграфіі стаўленне да дзейнасці Каніскага палярныя.
У 1992 годзе вал «Красной звезды» пераназвалі у архірэйскі вал Каніскага. Тады гэта не выклікала ў грамадстве напружання і расцэньвалася як аднаўленне гістарычнай праўды.
6 жніўня 1993 году архіепіскап Георгій Каніскі быў далучаны да ліку мясцовых святых. Ягоны вобраз намаляваны на некалькіх праваслаўных святынях Магілёва. На Архірэйскім вале стаіць крыж у яго памяць, а на будынку былога архірэйскага палацу ўсталяваная шыльда са звесткамі пра яго жыццё.
Цяперашняя ўлада Каніскага ставіць у адзін шэраг з Еўфрасінняй Полацкай і іншымі прызнанымі беларускімі дзеячамі і асветнікамі.
Сама ж Беларусь успрымаецца ў свеце, як саўдзельніца вайны, распачатай Расіяй супраць Украіны. Адбылося гвалтоўнае здушэнне грамадскага пратэсту 2020 году. А, канчатковае рашэнне аб помніку Каніскаму было прынята ў 2021-ым. Грамадскага абмеркавання, як у выпадку пераназваннем плошчы, не абвяшчалася. Летась на месцы, дзе паставілі помнік Каніскаму, паклалі капсулу з пасланнем нашчадкам.
Мармуровая стэла развалілася на часткі, калі на яе падчас навальніцы абрынулася дрэва. Тое адбылося 29 чэрвеня.
Амаль увесь прамінулы час фрагменты помніка заставаліся на зямлі. Пляцоўку падмялі, а дрэва вывезлі. Цяпер узяліся за аднаўленне.
Ім займаецца, як удалося высветліць, будаўнічае ўпраўленне пры гарвыканкаме. Кантралююць хаду прац мясцовыя ідэолагі і пракуратура.
Для таго, каб паставіць на пастамент цяжкую з мармуру стэлу камунальнікі выкарыстоўваюць круглякі з парэзаных дрэў.
У наведнікаў яўрэйскіх могілак, дзе стаіць помнік, такі метад яго аднаўлення выклікае саркастычныя ўсмешкі. Паводле іх, у 21 стагоддзі існуе вялікі выбар тэхнічных сродкаў для гэтага. Наведнікі адзначаюць: узгрувашчванне на круглякі цяжкога фрагменту помніка небяспечнае для работнікаў.
У магіле пад помнікам пахаваныя парэшткі забітых у 1941 годзе нацыстамі нявольнікаў, створанага імі ж, гета. На выгравіраваным у мармуры надпісу няма згадкі пра нацыянальнасць пахаваных. Адзначана толькі, што тут спачываюць 2 тысячы загінулых «савецкіх грамадзян».
Пасля таго, як улада распачала кампанію збірання звестак і пошуку ахвяраў генацыду беларускага народу ля помніка сталі праводзіць пафасныя імпрэзы з удзелам школьнікаў і службоўцаў. Фотаздымкі з такіх мерапрыемстваў тыражавалі праўладныя медыі. У каментарах да іх не згадвалі Халакост і нацыянальнасць забітых.
