Зараз у Літве больш за 50 000 беларусаў. Літва ўваходзіць у ТОП-3 самых папулярных лакацый для беларускіх айцішнікаў.
За мінулы год штат ІТ-кампаній з беларускімі каранямі, якія зарэгістраваны ў Літве, вырас больш як у 3 разы, паведамляе devby.io .
Сёння ў суседняй краіне зарэгістравана 30 кампаній з беларускімі каранямі. У іх занята больш за 4 700 супрацоўнікаў, а яшчэ год назад іх было менш за 1 500.
Самы вялікі штат у EPAM. За год адбыўся рост супрацоўнікаў у 450%. Асабліва інтэнсіўна каманда расла ў чэрвені-ліпені 2022 года – на 750 чалавек за два месяцы.
EPAM працуе ў Вільні і Каўнасе. Зараз адкрыта яшчэ больш за 100 вакансій на працу.
За 1-3 кварталы 2022 года EPAM увайшоў у ТОП-3 ІТ-бізнэсаў у Літве па суме выплачаных падаткаў – больш за 6 000 000 еўра.
Каманда літоўскага офіса Wargaming за мінулы вырасла на 250% да 988 спецыялістаў. Асабліва інтэнсіўны рост адбыўся пасля нападу Расіі на Ўкраіну – у красавіку-жніўні, з 450 да 900 спецыялістаў, за кошт супрацоўнікаў мінскага офіса, пасля таго як кампанія закрыла бізнес у Беларусі.
У офіс патрабуецца яшчэ 50 спецыялістаў. Wargaming таксама у тройцы лідараў па суме выплачаных падаткаў: за 3 кварталы 5 200 000 еўра.
Штат распрацоўшчыка гульняў Melsoft з красавіка 2022 года вырас у 4,3 раза да 320 супрацоўнікаў.
Вытворца лічбавай оптыкі Yukon Advanced Optics Worldwide павялічыў свой штат у Літве да 275 чалавек і увайшоў у ТОП-5 па колькасці супрацоўнікаў сярод кампаній з беларускімі каранямі.
Распрацоўшчык дадатку для жаночага здароўя Flo (Flo Health) павялічыў за год свой штат у Вільні і Каўнасе з 70 чалавек да 245 супрацоўнікаў (400%).
Значны рост штатаў паказалі і такія кампаніі з беларускімі каранямі, як ITAG LT, Softeq Development (у 5 разоў), Coherent Solutions (у 3 разы), Gurtam (у 2,5 разы), EIS Group Lietuva (130%) і іншыя.
Усе тыя сумы, якія ў выглядзе падаткаў кампаніі з беларускімі каранямі пералічваюць у літоўскі бюджэт, адпаведна не атрымлівае беларускі бюджэт, а значную частку ганарараў і заробкаў супрацоўнікі пакідаюць у літоўскіх гандлёвых сетках.
Category: У Свеце
Дзень у гісторыі. 21 студзеня. Дзень абдымкаў і Швейцарскай гвардыі. Нарадзіўся гісторык Адам Кіркор. Пакараны Емяльян Пугачоў, памёрлі археолаг Ісак Сербаў і Уладзімір Ленін
Міжнародны дзень абдымкаў (International Hug Day, з 1986 года).
З абдымкаў пачынаецца жыццё чалавека – бо першае, што робіць маці пасля з’яўлення свайго дзіцяці на свет – абдымае яго і прыкладвае да грудзей. Абдымкі суправаджаюць нас на працягу ўсяго жыццёвага шляху – абдымаюцца закаханыя, муж і жонка, сябры, сваякі. Абдымаюцца, вітаючы адно аднаго, выказваючы свае пачуцці. Абдымкі – сімвал блізкасці і кахання.
Ёсць версія, што ў 1970-я гады нейкі юнак Хуан прыляцеў у Сіднэй. Маладога чалавека ніхто не сустрэў, і гэты факт засмуціў яго. Яму было самотна і сумна. Страціўшы надзею, ён зрабіў плакат “Абдымкі бясплатна” і стаў каля аэрапорта. Аўстралійцы са здзіўленнем спачатку глядзелі на юнака. Але жанчына, якая падышла да яго, сказала, што яна засталася зусім адна і мае патрэбу ў абдымках…
Пра гэтую падзею даведаліся і студэнты, якія выступілі заснавальнікамі новага свята. Так у Аўстраліі зарадзіўся рух абдымкаў. А з 1986 года свята стала адзначацца і ў Амерыцы, потым традыцыя абдымкаў разышлася па свеце.
Увогуле, Дзень абдымкаў адзначаецца 4 разы на год: 21 студзеня, 15 і 22 ліпеня, 4 снежня, але ж дата 21 студзеня – найболей папулярная.
На думку навукоўцаў, штодзённыя абдымкі ад 3 да 7 разоў умацоўваюць імунную сістэму і псіхіку, а больш за 8 разоў – дазваляюць чалавеку здабыць поўнае шчасце.
Дзень інжынерных войск Беларусі.
Чамусьці свята звязваецца з ўтварэннем рускай «Школы пушкарскага прыказа», якую 21 студзеня 1701 года заснаваў Пётр І.
Армія Вялікага Княства Літоўскага і да гэтай даты мела свае інжынерныя войскі і аддзелы. Менавіта пабудова пантоннага маста з вінных бочак дапамагла Канстанціну Астрожскаму пераправіцца цераз Днепр і разграміць маскоўцаў у славутай бітве пад Воршай.
Сёння дыплом беларускага воіна-інжынера можна атрымаць у Ваеннай акадэміі і на ваенна-тэхнічным факультэце БНТУ. Інжынерных частак ва Ўзброеных Сілах краіны досыць багата: 7-ы Торуньскі інжынерны полк у Барысаве, 557-ы полк Заходняга камандавання, 2-я інжынерная брыгада ў Мінску, 189 інжынерны полк у Гродна, 188 інжынерна-сапёрны батальён у Магілёве.
1506 год. Утворана войска Ватыкана – Швейцарская гвардыя. Найстарэйшае войска на планеце.
Утворана па распараджэнні рымскага папы Юлія II. Папа запрасіў на службу палкоўніка П’ера дэ Эрнштайна, які прывёў з сабой полк у паўтары сотні вялізных, светлавалосых, барадатых салдат.
Служба ў гвардыі працягваецца ад двух гадоў. Акрамя прыгожай знешнасці і фізічных даных, суіскальнік павінен мець вышэйшую адукацыю, рост не меней за 174 см, узрост не старэйшы за 25 гадоў, быць чыстакроўным швейцарцам і быць каталіком.
Гвардыя складаецца з 117 гвардзейцаў: 97 алебардыстаў і 7 сяржантаў. Камандуе войскам капітан папскіх гвардзейцаў са сваімі 4 афіцэрамі – дзейнымі афіцэрамі швейцарскай арміі.
Форма швейцарскіх гвардзейцаў вельмі каларытная – шлемы ўпрыгожаны ружовымі плюмажамі, а на камзолах чаргуюцца жоўтыя і сінія палосы. Распрацоўка дызайну формы належыць Мікеланджэла і Рафаэлю.
1775 год. У Маскве пакараны смерцю праз чвартаванне Емяльян Пугачоў.
Данскі казак, кіраўнік сялянскага паўстання 1773-1775 гадоў.
Удзельнік Сямігадовай 1756-1763 і руска-турэцкай 1768-1774 гадоў войнаў. На пачатку 1772 года быў ва ўцёках у старавераў у Ветцы на Гомельшчыне, ёсць непацверджаныя даныя аб знаходжанні і на тэрыторыі Хоцімшчыны.
У верасні 1773 года абвясціў сябе імператарам Пятром III. Выступаў з утапічнай ідэяй «справядлівага» казацка-сялянскага царства. Паказаў вялікія арганізатарскія і ваенныя здольнасці. Пасля паражэння ад урадавых войск схоплены 19 верасня 1774 года.
1818 год. У Мсціслаўскім павеце нарадзіўся Адам Кіркор.
Беларускі гісторык, этнограф, археолаг, публіцыст, выдавец.
Вучыўся у Магілёўскай, Віленскай гімназіях.
Выдаваў альманахі «Radegast», «Pamiętnik umysłowy», «Teka Wileńska», «Na dziś» i «Teka Krakowska», газеты «Kurier Wileński», пецярбургскую «Новое время» (1868-1871), рэдагаваў “Памятные книжки Виленской губернии”, навуковыя і мастацкія кнігі ва ўласнай віленскай друкарні.
Праводзіў археалагічныя раскопкі ў Беларусі і Літве, даследаваў каля 1 000 курганоў. Аўтар 3 тома «Маляўнічая Расія» («Літоўскае Палессе» і «Беларускае Палессе», 1882).
Член Віленскай археалагічнай камісіі, кіраўнік Віленскага музея старажытнасцяў, член-карэспандэнт Імператарскага археалагічнага таварыства, член Рускага геаграфічнага таварыства.
У 1863 годзе прыцягваўся да следства ў сувязі з удзелам у паўстанні яго жонкі А. Маеўскай, на варшаўскай кватэры якой хаваўся кіраўнік паўстанцкага ўрада Р. Траўгут.
Памёр 23 лістапада 1886 года.
1886 год. Нарадзіўся Аляксей Туранкоў.
Беларускі кампазітар. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР. Вязень ГУЛАГу.
У 1941-1944 гадах супрацоўнік Выдавецтва школьных падручнікаў і літаратуры для моладзі ў Мінску і выдавецтва К. Езавітава ў Рызе.
Адзін з пачынальнікаў жанраў масавай песні, хору, раманса ў беларускай музыцы. Аўтар некалькіх опер, у тым ліку «Кветка шчасця» (лібрэта В. Барысевіч, П. Броўкі і П. Глебкі), музыкі да многіх драматычных спектакляў («Пінская шляхта» і іншых) і кінафільмаў. Аўтар апрацоўкі беларускіх народных песень.
Памёр 27 верасня 1958 года.
1923 год. Нарадзіўся Аркадзь Астрамецкі.
Беларускі цымбаліст, народны артыст.
Кіраваў групай цымбалістаў Беларускага дзяржаўнага народнага аркестра (Нацыянальны акадэмічны народны аркестр імя І. Жыновіча), быў яго канцэртмайстрам, салістам Беларускай дзяржаўнай філармоніі, выкладчыкам музычнай школы пры Беларускай дзяржаўнай кансерваторыі.
Яго рэпертуар складалі творы беларускіх аўтараў, пералажэнні інструментальных п’ес кампазітараў-класікаў.
Манера выканання А. Астрамецкага вылучалася артыстызмам, яркай выразнасцю, вобразнасцю, рамантычнай узнёсласцю, шырокай палітрай фарбаў. У 1979 годзе ў зале Беларускай дзяржаўнай філармоніі адбыўся першы ў гісторыі цымбалаў сольны канцэрт у двух аддзяленнях у выкананні А. Астрамецкага.
Творчасць артыста была шырока вядома па-за межамі СССР: ён гастраляваў у больш чым 20 краінах свету.
1924 год. Памёр Уладзімір Ульянаў (Ленін).
Расійскі камуністычны тэарэтык, арганізатар і кіраўнік Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Расіі, першы кіраўнік Савецкай дзяржавы.
Нягледзячы на тое, што Ленін ніяк не звязаны з Беларуссю, што беларускія дзеці амаль нічога не ведаюць пра яго, і па сёння назвы Ленінская, Леніна, Уллянаўская, Ільіч, Ільічоўка пануюць у тапаніміцы гарадоў і вёсак краіны, яго імя прысутнічае ў назвах буйных прадпрыемстваў і навучальных устаноў, у назвах гарадскіх раёнаў Мінска, Бабруйска, Брэста, Гродна, Магілёва, практычна ва ўсіх больш ці менш буйных пасяленнях стаяць помнікі ў яго гонар – іх 240 на Беларусі.
Цікава, што самы першы помнік Леніну, драўляны, яшчэ пры жыцці “правадыра”, у 1922 годзе быў устаноўлены ў сённяшнім райцэнтры – у Краснополлі.
А пад Іванава Брэсцкай вобласці захавалася лесанасаджэнне ў выглядзе слова ЛЕНІН – са 150 000 дрэў.
1928 год. У в. Антонаўка Чавускага раёна нарадзіўся Іван Аношкін.
Беларускі пісьменнік
Скончыў гістарычны факультэт Магілеўскага педінстытута. Працаваў ў газетах Бранскай, Брэсцкай абласцей, у чэрыкаўскай раёнцы «Сацыялістычная перамога», у абласной «Магілёўская праўда».
Аўтар 3 зборнікаў апавяданняў і гумарэсак, 5 аповесцей і апавяданняў, кніг для дзяцей «Навічок», «Алёнчын сакрэт», «Антонаў ясень».
Памёр 3 лютага 2013 года ў Магілёве.
1938 год. Памёр у ГУЛАГу Янка Туміловіч.
Беларускі паэт.
Скончыў БДУ. Працаваў выкладчыкам гісторыі, у рэдакцыях часопісаў. Член літаб’яднання «Маладняк», адзін з заснавальнікаў «Пралетарска-сялянскай беларускай літаратурнай суполкі» («Пробліск»).
Аўтар вершаў – узораў пралеткультаўскага рамантызму.
Аўтар паэмы «Ульянаў–Ленін». З 1930 года яго публікацыі зніклі са старонак перыядычнага друку.
Арыштаваны ў 1936 годзе, прыгавораны да 7 гадоў лагераў. Памёр у лагеры пад Уладзівастокам.
1943 год. Памёр ураджэнец в. Кульшыцы (зараз – Слаўгарадскі раён) Ісак Сербаў.
Беларускі этнограф, фалькларыст, адзін з заснавальнікаў сучаснай беларускай археалогіі, краязнавец, фатограф, Правадзейны член геаграфічнага таварыства і Інстытута беларускай культуры.
У Кульшыцах існавала традыцыя даваць беларускім немаўлятам біблейскія імёны.
Настаўнічаў у шматлікіх месцах, уключаючы Вільню, Мінск, Хоцімск.
У 1910-1913 гадах арганізаваў этнаграфічную экспедыцыю геаграфічнага таварыства па вывучэнню творчасці і матэрыяльнай культуры беларусаў. Узначальваў работы па збору і ахове помнікаў, кафедру этнаграфіі БДУ.
Сабраў багатыя калекцыі народнага аддзення, мастацтва, на падставе якіх быў выдадзены альбом “Беларускае народнае мастацтва” (1951).
Першым ў краіне сабраў вялізную фотатэку з фіксаваннем тыпаў адзення на Палессі, жытла, гаспадарчых пабудоў, рамесных вырабаў.
1978 год. Памёр Алесь Салавей (Альфрэд Радзюк, Альберт Кадняк).
Беларускі паэт.
У Дзяржынскай школе вучыўся разам з вядомым у будучым гісторыкам М. Ермаловічам.
Працаваў у рэдакцыі лагойскай раённай газеты «Чырвоная Лагойшчына», падчас вайны – у рэдакцыі мінскай «Беларускай газеты», рыжскай «Новы шлях».
У 1944 годзе выехаў на Захад. У Празе сустракаўся з Ларысай Геніюш. Удзельнічаў у выданні газеты «Зь беларускага жыцьця» і часопіса «Пагоня», вёў вялікую перапіску з беларусамі ў Нямеччыне.
У 1949 годзе пераехаў у Аўстралію. Член Згуртавання беларусаў у Вікторыі, Беларускага цэнтральнага камітэта ў Вікторыі, беларускай секцыі радыё 3ZZ у Мельбурне.
Аўтар вершаў, кнігі паэзіі «Мае песні», вершаў-мініяцюр, паэм, зборнікаў паэзіі.
Месца хрышчэння Хрыста на рацэ Іардан будзе пераўтворана ў грандыёзны цэнтр турызму
Улады Іарданіі абвясцілі аб вылучэнні 100 мільёнаў долараў на будаўніцтва новага грандыёзнага комплексу для паломнікаў на меркаваным месца хрышчэння Ісуса Хрыста.
Іарданія, як паведамляе BBC, мае намер на гэтыя сродкі пабудаваць найбуйнейшы міжканфесійны цэнтр у рэгіёне, з улікам таго, што рака Іардан і яго даліна маюць вялікае рэлігійнае значэнне не толькі для хрысціян, але і для габрэяў, і для мусульман. У плане – прыцягнуць мільён хрысціянскіх паломнікаў да 2030 года ў Эль-Махтас (у літаральным перакладзе “апусканне”, што эквівалентна тэрміну “хрышчэнне”).
Богаяўленне
Вадохрышча – Богаяўленне – Хрышчэнне Госпада – гэта вялікае хрысціянскае свята, якое адзначаецца 19 студзеня. Для ўсходніх (праваслаўных) хрысціян свята Богаяўлення гэта дзень, калі Ісус Хрыстос быў ахрышчаны прарокам Іаанам у водах Іардану, а для католікаў гэта яшчэ і памяць пра наведванне дзіцяці Ісуса мудрацамі Ўсходу (свята трох каралёў).
Месца хрышчэння Хрыста, таксама вядомае як Віфанія Заіарданская, з’яўляецца аб’ектам Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Яно размешчана ў дзевяці кіламетрах на поўнач ад Мёртвага мора, самай нізкай кропкі Зямлі. Тут археолагі выявілі будынкі рымскага і візантыйскага перыяду, у тым ліку цэрквы, капліцы, манастыр, пячоры, дзе жылі пустыннікі, купальню, у якой праводзіліся хрышчэнні.
За апошнія 20 гадоў Эль Махтас наведалі шматлікія царкоўныя лідары з усяго свету. І Ізраіль, і Іарданія хацелі б, каб большасць турыстаў і паломнікаў трапілі на іх бок ракі.
Праект комплексу
Агульны план новага комплексу плошчай 1,4 квадратных кіламетры, які будзе пабудаваны побач з аб’ектам ЮНЕСКА, быў прадстаўлены асабіста каралём Іарданіі Абдулой.
Аўтары праекта сыходзяць з таго што гэта трэцяе самае важнае месца на Зямлі ў хрысціянстве, таму цалкам недарэчна скажаць альбо парушаць яго сутнасць. З самага пачатку дызайнеры вырашылі адмовіцца ад будаўніцтва сучасных гатэляў і ператварэння святога месца ў нейкі тэматычны забаўляльны парк.
Замест 5-зоркавых гатэляў турысты і пілігрымы будуць жыць у глэмпінгу, які будзе візуальна нагадваць гістарычныя пабудовы 2000-гадовай даўніны. У рэстаранах і закусачных стравы будуць падрыхтаваны з экалагічна чыстых прадуктаў мясцовай вытворчасці. Усе кабелі для камунікацыі будуць схаваны пад зямлёй.
Большая частка комплексу будзе зарэзервавана для сельскай гаспадаркі і запаведніка птушак. Аўтары праекта ўжо звярнуліся да Каралеўскага батанічнага саду ў Лондане з просьбай дапамагчы ім вярнуць на гэтую тэрыторыю некаторыя расліны, якія згаданыя ў Бібліі.
Рэалізацыя праекту можа паслужыць годным прыкладам культурнага абмену і міжканфесійнай гармоніі ў рэгіёне, дзе часта ўзнікаюць канфлікты.
Фота: BBC
Ва ўзросце 118 гадоў памерла самая старажытная жыхарка планеты
Французская сястра-манашка Андрэ (у свеце Люсіль Рандон), якая лічылася самай старажытнай жыхаром планеты, памерла ў сне ў доме састарэлых у Тулоне.
Сястра Андрэ нарадзілася на поўдні Францыі ў 1904 годзе, калі Расійская імперыя прайграла вайну Японіі. Яна перажыла дзве сусветныя вайны. За яе жыццё змянілася два дзясяткі прэзідэнтаў Францыі.
Сястра Андрэ нарадзілася ў сям’і пратэстантаў, але пазней перайшла да каталіцызму, таму ва ўзросце 26 гадоў ёй давялося праходзць нанава абрад хрышчэння. Большую частку свайго жыцця яна прысвяціла царкве, узяўшы на сябе пострыг у 1944 годзе.
Хаця ў канцы свайго жыцця сястра Андрэ амаль страціла зрок і была прыкавана да інваліднай каляскі, яна працягвала клапаціцца пра іншых пажылых людзей, якія часцяком былі значна маладзейшыя за яе.
У свой час сястра Андрэ лічылася самым пажылым жыхаром Еўропы, але ў красавіку мінулага года яна трапіла ў кнігу рэкордаў Гінеса і як найстарэйшы чалавек на Зямлі – пасля смерці 119-гадовай японкі Кане Танака. У 2021 годзе яна стала самым старым пацыентам, які вылечыўся ад Covid.
Дзень у гісторыі. 19 студзеня. Вадохрышча. Першы магілёўскі тралейбус і апошні “Фольксваген-жук”. Нарадзіліся падарожнік Міхал Урончанка, “Ляпіс” Сяргей Міхалок. Памёр краязнавец Міхаіл Без-Карніловіч
Вадохрышча, або Багаяўленне. Апошняе свята каляднага цыкла (з 7 па 19 студзеня).
“Святое Хрышчэнне – Калядам прашчэнне”. У гэты дзень, які гістарычна звязваюць з хрэсьбінамі Ісуса Хрыста, людзі асвячалі ваду.
Адно з самых старажытных святаў хрысціянскай Царквы, адносіцца да часоў апосталаў. Старажытная назва свята – “Епіфанія” – з’ява, або “Тэафанія” – Багаяўленне, таксама яго называлі “свята Свету”. Бо Бог прыходзіць у свет у гэты дзень, каб явіць свету Святло.
Само слова “хрысціць” на мове арыгінала азначае “апускаць” (грэц. βάπτιση – “апусканне ў ваду”).
У памяць аб тым, што Хрыстос сваім Вадохрышчам асвяціў ваду, напярэдадні свята вада асвячаецца ў храмах, у само свята Богаяўлення – у рэках або іншых месцах, дзе бяруць ваду. Для подступу да вады напярэдадні свята мужчыны выразаюць у лёдзе вялікую палонку ў выглядзе крыжа – Іардань, а сам ледзяны крыж усталёўваюць побач. Над ракой каля крыжа адбываецца абрад Іарданскага водаасвячэння. Вакол палонкі, святары і мясцовыя жыхары здзяйсняюць хрэсны ход, служаць малебен і, тым самым, асвячаюць ваду. Асвечаная вада лічыцца гаючай.
Лічыцца, што Вадохрышчанская вада змывае ўсе грахі, таму на Вадохрышча людзі тры разы з галавой апускаюцца ў ваду. Гэтак жа лічыцца, што ў вадохрышчанскую ноч вада прыходзіць у рух, як бы, у памяць аб Хрышчэнні Ісуса Хрыста. І сіла вады становіцца цудадзейнай. З боскай дапамогай вады – вылечваліся хворыя, ваду давалі піць дзецям. У старажытнасці народ верыў, што на Богаяўленне свеціць сонца, а ў вадохрышчанскую ноч адкрываецца неба, што сімвалізуе адкрытыя зносіны з Богам.
Дзень ратавальніка Беларусі (з 2000 года).
Палажэнне аб Міністэрстве па надзвычайных сітуацыях (МНС) было зацвероджана ў гэты дзень у 1999 годзе.
МНС створана ў 1994 годзе на базе атрада службы выратавання – Рэспубліканскага спецатрада па правядзенні першачарговых аварыйна-выратавальных работ, які бярэ пачатак з 1991 года.
МНС выконвае шырокі спектр работ – гэта ліквідацыя пажараў, наступстваў стыхійных бедстваў, аварый на сістэмах жызнезабеспячэння, ратаванне людзей на вадзе і іншае.
Беларуская служба выратавання сёння – гэта каля 1 000 баявых падраздзяленняў, на ўзбраенні якіх знаходзіцца больш за 6 000 адзінак тэхнікі.
Сёння ў структуры МНС функцыянуюць 17 спецыяльных службаў, у тым ліку службы пажаратушэння і аварыйна-выратавальных работ, хімічнай і радыяцыйнай бяспекі, інжынерных работ, вадалазная, медыцынская, выбухатэхнічная, авіяцыйная, пошукава-выратавальная, парашутна-дэсантная, пантонная і іншыя.
Дзень Магілёўскага географа.
У 1934 годзе адчынены кафедра фізічнай геаграфіі і геаграфічны факультэт Магілёўскага педінстытута.
Першым дэканам і загадчыкам кафедры стаў Даніла Васілеўскі.
На геаграфічным факультэце працавалі дактары навук, прафесары, знакамітыя ў свеце і Еўропе географы, падарожнікі Г. Шэнберг, П. Бардакоў, М. Баднарскі, М. Мікалаеў, М. Самбікін, А. Мядзведзеў, А. Гожаў, Б. Бажэнаў, І. Сілініч, Б. Нешатаеў, С. Сідор, Р. Дулаева, М. Звераў, М. Клюкін, Ю. Шчарбакоў, Б. Крубіч-Лебедзеў, М. Плоткін, планавалася і праца ў даваенны час Аркадзя Смоліча.
Праз 25 гадоў, у гэты ж дзень у 1959 годзе зарэгістраваны першы ў Беларусі абласны аддзел Беларускага геаграфічнага таварыства. Першым старшынёй стаў Мікалай Нешатаеў, вучоным сакратаром – Пятро Лярскі.
1630 год. Памёр Яўстах Валовіч.
Дзяржаўны і рэлігійны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мецэнат і бібліяфіл. Вялікі пісар, падканцлер вялікі літоўскі, біскуп віленскі. Удзельнік пасольства Рэчы Паспалітай да Папы рымскага і іншых пасольстваў.
У час яго біскупства пабудавана 26 касцёлаў, галоўным чынам на тэрыторыі сучаснай Заходняй Беларусі.
Шчодры мецэнат. Спрыяў утварэнню ў складзе Віленскай акадэміі факультэтаў права і медыцыны. Заснаваў на ўласныя сродкі лякарню Святых Нікадзіма і Язафата ў Вільні.
Уладальнік каштоўнай асабістай бібліятэкі. Асобныя кнігі з яго збору захоўваюцца ў бібліятэках Віленскага ўніверсітэту, Акадэміі навук Літвы і іншых бібліятэках.
1656 год. Памёр Казімір Леў Сапега.
Вялікалітоўскі дзяржаўны і грамадскі дзеяч. Каралеўскі сакратар і пісар вялікі літоўскі, маршалак дворны літоўскі, падканцлер літоўскі, адміністратар Берасцейскай эканоміі.
Займаўся ўпарадкаваннем архіву Кароны. Удзельнічаў у заключэнні выгаднага для Рэчы Паспалітай Палянаўскага мірнага дагавора (1634).
Браў удзел у вайне з казакамі ва Украіне (1648-1653), заключэнні Збораўскага пагаднення, бітве пад Берастэчкам.
У вайну Расіі з Рэччу Паспалітай (1654-1667) выставіў уласны полк. Восенню 1655 года пад Берасцем каардынаваў баявыя дзеянні супраць маскоўскіх і шведскіх войскаў.
Дамогся ад караля прывілеяў на магдэбургскае права і кірмашы для сваіх мястэчак, у тым ліку для Бялынічаў.
1802 год. Нарадзіўся Міхал Урончанка.
Геадэзіст, картограф, усходазнаўца, кадравы разведчык, генерал-маёр, генерал-губернатар Тыфліса, першы падарожнік па Малой Азіі, аўтар паняцця меандраванне, літаратар, паліглот, першы перакладчык на рускую мову Т. Мура, У. Шэкспіра, Дж. Байрана, А Міцкевіча і іншых.
Адзін з 17 заснавальнікаў Рускага геаграфічнага таварыства. Старшыня Камітэта па адукацыі яўрэяў.
Яго імя значыцца на мемарыяльнай дошцы ў гонар найлепшых выпускнікоў Магілёўскай гімназіі.
Сябар А.Пушкіна, Н. Языкава, А. Міцкевіча.
Правёў топагеадэзічныя здымкі ў Бесарабіі, на Балканах, у Беларусі, Малой Азіі, на Каўказе, у Прычарнамор’і, Цэнтральнай Расіі, у Наварасійскім краі і Паволжы.
Памёр 26 лістапада 1855 г. у Харкаве.
Яго імя ўшанавана ў Балгарыі, Турцыі, Расіі, Беларусі (у Магілёве – толькі на дошцы гімназіі; пры гэтым няма ні бюста, ні помніка, ні вуліцы яго імя).
1862 год. Памёр Міхаіл Без-Карніловіч.
Беларускі тапограф і статыстык, гісторык, этнограф, краязнавец, генерал-маёр. Брат дзекабрыста Аляксандра Карніловіча.
Карніловіч стаў Без-Карніловічам у выніку бюракратычнай памылкі.
Праводзіў тапаграфічнае і ваенна-статыстычнае вывучэнне Мінскай, Віцебскай і іншых губерняў, Беластоцкай акругі. Збіраў звесткі аб беларускіх старажытнасцях.
Аўтар ваенна-статыстычнага агляду Віцебскай губерніі, кнігі «Гістарычныя звесткі пра выдатныя мясціны на Беларусі…» (1855).
Тэрыторыю Беларусі абмяжоўваў Віцебскай i Магілёўскай губернямі, астатнія землі называў Літвой. Беларусамі лічыў нашчадкаў крывічоў, гаварыў пра беларусаў як пра асобны народ.
Імкнуўся вывучаць гісторыю асобных гарадоў або мясцовасцей у непарыўнай сувязі з агульнадзяржаўнай і агульнаеўрапейскай гісторыяй.
1900 год. У Мінску нарадзіўся Віктар Баркоўскі.
Мовазнавец, прафесар, доктар філалагічных навук, акадэмік АН СССР, Берлінскай акадэміі навук, ганаровы доктар філасофіі ГДР, член-карэспандэнт Акадэміі навук і літаратуры ў Майнцы (ФРГ). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР.
Спецыяліст па гістарычным сінтаксісе рускай і беларускай моў, наўгародскіх берасцяных граматах, рускай дыялекталогіі.
З яго імем звязана развіццё даследаванняў у галіне параўнальна-гістарычнага сінтаксісу рускай і – шырэй – усходнеславянскіх моў. У гэтай галіне ён выступіў як даследчык, аўтар шырока вядомых прац, як арганізатар кірунку параўнальна-гістарычных даследаванняў усходнеславянскіх моў.
Пасля грамадзянскай вайны займаў пасады памочніка начальніка аддзела ўпраўлення вышэйшымі марскімі вучэбнымі ўстановамі, памочніка начальніка аддзела Штаба камандуючага марскімі сіламі РСФСР. Зяць акадэміка Яўхіма Карскага.
У 1930-1950 гады працаваў у шэрагу педінстытутаў і ўніверсітэтаў, у тым ліку, у першай палове 1930-х гадоў у Магілёўскім педінстытуце, дзе займаўся пытаннямі рэформы беларускага правапісу.
Аўтар прац па гісторыі вывучэння беларускай мовы, аналізу спадчыны Я. Карскага.
Памёр 26 студзеня 1982 года ў Маскве.
1910 год. Нарадзіўся Іван Ушакоў.
Беларускі тэатральны мастак. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Скончыў Віцебскі мастацкі тэхнікум. Працаваў у Беларускім тэатры імя Янкі Купалы, у тым ліку ў якасці галоўнага мастака.
У афармленні спектакляў шырока выкарыстоўваў выразныя сродкі жывапісу, сэнсавы і эмацыйны акцэнт рабіў на пейзажы. Стварыў дэкарацыі да спектакляў «Пагібель воўка» Э. Самуйлёнка, «Фландрыя» Э. Сарду, «Ірынка» К. Чорнага, «Хлопец з нашага горада» К. Сіманава.
Памёр 26 жніўня 1966 года.
1931 год. Нарадзілася Наталля Паплаўская.
Беларуская мастачка. Скончыла Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут.
Працавала ў станковай, кніжнай графіцы, у тэхніцы акварэлі (цыкл «Помнікі гісторыі і культуры Беларусі»), літаграфіі (серыі «Палессе», «Героі беларускіх казак»), афорта, лінагравюры. Шмат працуе над афармленнем дзіцячай кнігі, школьных падручнікаў.
Яе работы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі, Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі, фондах Саюза Мастакоў, Міністэрства культуры Расіі, аб’яднанні «Цэнтральны дом мастака» у Маскве, мастацкім музеі г. Магілёва, галерэях Аполе і Варшавы, прыватных калекцыях Беларусі, Расіі і Еўропы.
1944 год. Загінуў Мікола Чарнецкі.
Беларускі публіцыст, педагог, палітычны дзеяч. Доктар філасофіі.
Актывіст Грамады беларускай моладзі ў Гродне, студэнцкіх арганізацый у Празе, Пражскім універсітэце, Беларускага (Крывіцкага) культурнага таварыства імя Ф. Скарыны, член пражскага бюро Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў.
У 1929-1944 гадах працаваў у Заходняй Беларусі: выкладчык беларускіх гімназій у Радашковічах і Клецку, сурэдактар віленскага часопіса «Золак», дырэктар школы ў в. Крынкі, кіраўніком асветы Крынкаўскага раёна пры Саветах.
Арыштаваны НКУС, уцёк з-пад арышту. Падчас вайны працаваў у Беларускім нацыянальным камітэце ў Беластоку.
Па-зверску забіты польскімі тэрарыстамі. Пахаваны на Праваслаўных могілках у Беластоку.
1970 год. Пуск першага тралейбуса ў Магілёве.
Першыя тралейбусы паехалі па маршруце чыгуначны вакзал – завод імя Куйбышава.
Зараз у Магілёве працягласць тралейбусных ліній складае каля 81 км.
Плануецца будаўніцтва новых ліній, у тым ліку да мікрараёна “Спадарожнік”, у жылы раён “Казіміраўка”.
1972 год. Нарадзіўся Сяргей Міхалок.
Беларускі спявак, аўтар музыкі і тэкстаў, акцёр. У 1990-2014 гадах вакаліст і галоўны ідэолаг гурта “Ляпіс Трубяцкі”, з 2014 года — вакаліст гурта “Brutto”.
Супрацоўнічаў з тэатрам «Бамбукі», гуртом «Крамбамбуля», працаваў арт-дырэктарам ў клубе «Аддис-Абеба», разам з Аляксеем «Хацонам» Хацкевічам удзельнічаў у комік-дуэце «Саша і Сірожа», сузаснавальнік творчага аб’яднання «Дети солнца».
У 2011 годзе за смелыя выказванні ў адрас уладаў, за асуджэнне за разгон акцыі пратэсту 19 снежня 2010 года, «Ляпіс Трубяцкі» трапіў у «чорны спіс» творчых калектываў.
Жыве ва Украіне з 2014 года. Заслужаны артыст Украіны (2020).
На фоне ўварвання Расіі ва Украіну ў 2022 годзе, аднавіў дзейнасць у групе “Ляпіс Трубяцкі” і запусціў тур па Еўропе і Паўночнай Амерыцы ў падтрымку ўкраінскага боку.
1978 год. У Германіі выпушчаны апошні аўтамабмль “фольксваген-жук”, Volkswagen Käfer.
Ён выпускаўся з 1938 года. Гэта самы масавы аўтамабіль у гісторыі. Усяго было выраблена 21 529 464 аўтамабіля. На зборачным канвееры аўтамабіль быў заменены мадэллю “Гольф”.
Зараз “Жукі” выпускаюць у Мексіцы і Бразіліі.
У 2021 годзе дызайн “Жука” без адпаведнага дазволу быў скапіяваны кітайскай кампаніяй “Great Wall” і прадстаўлены ў якасці ўласнага канцэпта кампактнага хэтчбэка.
На Australian Open беларускі афіцыйны сцяг забаранілі з-за расіян
Пасля інцыдэнту ў першы дзень адкрытага чэмпіяната Аўстраліі па тэнісе арганізатары забаранілі сцяг Беларусі з-за паводзін балельшчыкаў Расіі.
У чэмпіянаце Аўстраліі расіяне і беларусы прымаюць удзел “на ўмовах нейтралітэту” – без указання краіны, а таксама без сцяга і гімна. А вось заўзятарам з Беларусі і Расіі першапачаткова было дазволена прыносіць сцягі, але пры ўмове, што не будзе парушэнняў і правакацый.
У першы ж дзень турніру расійскі сцяг з’явіўся на трыбунах падчас матчу паміж расіянкай Камілай Рахімавай і ўкраінкай Кацярынай Байндль. Украінскія фанаты сцвярджаюць, што ўкраінскую тэнісістку правакавалі і дражнілі, пасля чаго яны выклікалі ахоўніка і паліцыю. Расійскія заўзятары даказваюць, што проста падтрымлівалі суайчынніцу.
Амбасадар Украіны ў Аўстраліі заклікаў арганізатараў выконваць умовы нейтральнага сцяга для расіян і беларусаў. А некаторыя ўкраінскія тэнісісты заявілі, што не будуць паціскаць руку спартсменам з Расіі і Беларусі, калі яны рашуча не асудзілі дзеянні сваіх урадаў, а простай фармулёўкі “мы не хочам вайны” недастаткова. Бо такая фармулёўка двухсэнсоўная, яна не асуджае агрэсара і сцвярджае, што ўкраінцы таксама нібыта хочуць вайны.
Пасля інцыдэнту татальная забарона на выкарыстанне сцягоў Расіі і Беларусі адразу ўступіла ў сілу – кажуць арганізатары турніру.
Падзенне верталёта на дзіцячы садок пад Кіевам – загінула кіраўніцтва МУС, а ўсяго 18 чалавек, трое з іх дзеці
Раніцай 18 студзены ў горадзе Бравары пад Кіевам адбылася катастрофа з верталётам міністэрства па надзвычайных сітуацыях.
Ён упаў на дзіцячы садок, у якім знаходзіліся выхаванцы і дарослыя. Паводле апошняй інфармацыі ў выніку катастрофы загінулі 9 чалавек, што знаходзіліся ў верталёце, і яшчэ 9 чалавек, якія знаходзіліся на зямлі – трое з іх дзеці.
У верталёце знаходзіўся міністр унутраных спраў Украіны Дзяніс Манастырскі, яго першы намеснік і дзяржаўны сакратар службы – паведаміў на сваёй старонцы кіраўнік Нацпаліцыі Украіны Ігар Кліменка.
Дзяніс Манастырскі вяртаўся з Чарнігава, дзе сустракаўся з нацгвардзейцамі, якія праявілі асабістую мужнасць і адвагу пры выкананні воінскага абавязку пры адбіцці і стрымліванні ўзброенай агрэсіі Расійскай Федэрацыі.
Фота з адкрытых крыніц.
Дзень у гісторыі. 18 студзеня. Віленска-Радамская унія. Дэманстрацыя аэробуса A380. Нарадзіліся архітэктар Іосіф Лангбард, матэматык Лявон Більдзюкевіч, герой Монтэ-Касіна Пётр Сыч, перакладчык “Бібліі” Васіль Сёмуха
Вадохрышчанскі вечар, вечар перад Багаяўленнем, Галодная куцця, Вадзяная каляда, Вадохрышчанская каляда.
Вечар напярэдадні Вадохрышча. У гэты дзень успамінаецца хрышчэнне Ісуса Хрыста Іаанам Прадцечам (Хрысціцелем) у рацэ Іардан.
Па традыцыі ўся сям’я збіраецца за святочным сталом. Пачынаць трапезу можна толькі, калі ў небе з’явіцца першая зорка. Спачатку чытаюць малітву, а затым спрабуюць святочныя посныя пачастункі. Пасля ўрачыстай трапезы хрысціяне адпраўляюцца ў храмы. Апоўначы, з надыходам свята Вадохрышча, праводзіцца вялікае асвячэнне вады. Звычайна людзі прыносяць крыху святой вады дадому, каб акрапіць ёю жыллё.
Вадохрышча таксама называецца і Богаяўленнем, бо ў гэты дзень Бог явіў Сябе свету ў трох асобах Свайго Бажаства: Бог Сын – Ісус Хрыстос прымаў хрышчэнне ў Іардане, Дух Святы сышоў на Яго ў выглядзе голуба, Бог Айцец засведчыў Ісуса Хрыста голасам з неба.
Вадохрышчанскі вечар з’яўляецца завяршэннем Калядных свят. Заканчваюць гадаць, варажыць, калядаваць.
1401 год. У Вільні вялікі князь Вітаўт выдаў першыя акты Віленска-Радамскай уніі.
Заключана ў Вільні і ратыфікавана Кароннай Радай у Радаме. Па ўмовах уніі ВКЛ заставалася самастойнай дзяржавай у саюзе з Польшчай. Пажыццёва перадавалася кіраўніцтва ВКЛ вялікаму князю Вітаўту з захаваннем вярхоўнай улады Ягайлы. Пасля смерці Вітаўта ўлада пераходзіла да Ягайлы ці яго законных нашчадкаў.
Бакі дамовіліся пра супольны саюз для ўзаемнай абароны, што дазволіла Вітаўту зладзіць наступ супраць крыжакоў. У канчатковым выніку супольныя дзеянні літоўска-польскага хаўрусу дазволілі атрымаць вырашальную перамогу над Тэўтонскім Ордэнам у Грунвальдскай бітве.
1892 год. Нарадзіўся Іосіф Лангбард.
Беларускі савецкі архітэктар. Заслужаны дзеяч мастацтваў і архітэктуры БССР. Доктар архітэктуры, прафесар.
Адзін з выдатных архітэктараў Еўропы ХХ стагоддзя, чыя мастацкая спадчына аказвае значны ўплыў на развіццё сучаснай архітэктуры. Яго архітэктурныя шэдэўры ў вялізнай ступені паўплывалі на фарміраванне аблічча Мінска, Магілёва і з’яўляюцца пярлінамі беларускага дойлідства.
Яго асноўныя працы ў Беларусі: Мінскія Дзяржаўны тэатр оперы і балета, Дом урада БССР, Дом афіцэраў, галоўны корпус акадэміі навук, у Магілёве – Дом Саветаў. Акрамя гэтага – будынкі ў Кіеве, Ленінградзе, Маскве, Кастраме.
Адзін з аўтараў схемы генплана паваеннага Гомеля і эскіза планіроўкі Мінска.
У 1938 годзе меркавалася па яго планах пабудаваць хмарчос на магілёўскай плошчы Славы (тады Савецкай): старыя храмы знеслі, а гмах не пабудавалі. Засталіся ў эскізах і лангбардаўскі Драматычны тэатр і яго ж манументальны новы будынак ЦК КПБ(б) для Магілёва.
Прафесар Акадэміі мастацтваў у Ленінградзе.
Памёр 3 студзеня 1951 года.
1895 год. Нарадзіўся Лявон (Леонт) Більдзюкевіч.
Беларускі педагог, матэматык, грамадскі дзеяч.
Скончыў Мінскую гімназію, Кіеўскія ўніверсітэт і камерцыйны інстытут.
Друкаваў апавяданні ў газеце «Наша ніва», уваходзіў у кіеўскі беларускі культурна-асветны гурток «Зорка».
Загадваў Мінскай школай сляпых, дзе ў 1919 годзе перавёў навучанне на беларускую мову. Член Часовага Беларускага нацыянальнага камітэта, Беларускай школьнай рады Міншчыны.
Выкладаў у Мінскай беларускай гімназіі, Бабруйскім, Рагачоўскім педтэхнікумах, у Беларускім політэхнічным інстытуце, БДУ, працаваў у Інстытуце торфу БССР.
Член Тэрміналагічнай камісіі Інбелкульта, удзельнічаў у апрацоўцы беларускай навуковай тэрміналогіі па матэматыцы, касмаграфіі і фізіцы. Пераклаў на беларускую мову шэраг падручнікаў па матэматыцы.
У 1938 годзе арыштаваны ДПУ, высланы ў лагер на Калыму, дзе і загінуў 18 жніўня 1942 года.
1903 год. Нарадзіўся Аляксандр Фурсенка.
Беларускі навуковец-палеантолаг. Член-карэспандэнт Акадэміі навук, доктар геолага-мінералагічных навук, прафесар.
Працаваў ва Усесаюзным геолагаразведачным інстытуце, загадчыкам лабараторый Інстытута геалагічных навук АН БССР, Інстытута геалогіі і геафізікі Сібірскага аддзялення АН СССР, прафесарам, загадчыкам кафедры БДУ.
Аўтар прац па мікропалеанталогіі і стратыграфіі.
Правёў палеанталагічныя вывучэнні даантрапагенавых парод у Беларусі, удзельнічаў у складанні геалагічных карт тэрыторыі рэспублікі.
Памёр 30 верасня 1975 года.
1912 год. Нарадзіўся Пётр Сыч.
Беларускі пісьменнік, журналіст «Радыё Свабода», мемуарыст, герой Монтэ-Касіна.
Трапіў у савецкі палон як польскі жаўнер, вязень турмаў НКУС, лагера ў Комі. У 1942 г. патрапіў у армію генерала У. Андэрса. Паручнікам прымаў удзел у шматлікіх баях, у тым ліку пад Монтэ-Касіна.
Актыўны дзеяч эмігранцкіх арганізацый Вялікабрытаніі, ФРГ, супрацоўнік часопіса «Беларус на чужыне», радыё «Свабода», член Рады БНР. Аўтар мемуараў пра Монтэ-Касіна.
Памёр 20 чэрвеня 1963 года ў Мюнхене.
1936 год. Нарадзіўся Васіль Сёмуха.
Вядомы беларускі перакладчык з еўрапейскіх моў.
Працаваў рэдактарам у дзяржаўным выдавецтве, выкладчыкам нямецкай мовы ў школе, БДУ, у газэце «Літаратура і мастацтва», у выдавецтва «Мастацкая літаратура», у гуманітарным ліцэі.
У 1967 годзе напісаў запыт міністру замежных справаў Гурыновічу, спытаўшы, ці можа ён патрабаваць ад ураду Германіі кампенсацыі за страчаную маёмасць, каб выдаць пераклад «Фаўста». Выключаны з Саюзу пісьменьнікаў БССР з фармулёўкай: «…за зносіны з замежнымі пасольствамі і спробу выдаць „Фаўста“ ў Мюнхене». Супраць выключэння галасаваў толькі Васіль Вітка.
Акрамя перакладаў класікаў, рабіў пераклады для драматычных тэатраў і да музычных твораў. Супрацоўнічаў з кіраўніком «Беларускай капэлы» Віктарам Скарабагатавым. Пераклаў лібрэта да опер Радзівіла «Фаўст», «Маргер» Горскага, «Страшны двор» Манюшкі.
Пераклаў на беларускую мову «Найвышэйшую песню Саламонаву», «Новы Запавет. Псалтыр». Яго пераклад «Бібліі» выкарыстоўваецца ў набажэнствах розных беларускіх хрысціянскіх цэркваў.
Памёр 3 лютага 2019 года.
1984 год. Памёр Панцеляймон Панамарэнка.
Беларускі і савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч, генерал-лейтэнант. Старшыня Савета Міністраў БССР (1944-1948), начальнік Цэнтральнага штаба партызанскага руху (1942-1944).
Як Першы сакратар ЦК КПБ (1938-1947) даваў згоду на арышт і асуджэнне дзяржаўных і партыйных работнікаў, з 15 верасня па 15 лістапада 1938 года ў якасці ўдзельніка «тройкі» НКУС вынес 4650 расстрэльных выракаў.
Ён у справаздачы І. Сталіну 1938 года «О Белорусском языке, литературе и писателях» абражаў культуру і мову, фактычна падпісваў смяротны прысуд літаратурным дзеячам, абвінаваціўшы іх у «контррэвалюцыйнай нацыяналістычнай працы, ідэйна кіраваных заўсёды дзясяткам прафашысцкіх пісьменнікаў, у тым ліку Янкам Купалам і Якубам Коласам.
Член Ваеннага савета Беларускай ваеннай акругі, сукіраўнік войск, што ўвайшлі на тэрыторыю Заходняй Беларусі. Пераканаў Сталіна ў далучэнні Палесся з Брэстам і Пінскам да БССР.
Пасля вызвалення БССР Сталін прапанаваў перадаць РСФСР Полацкую вобласць, але яе адстаяў Панамарэнка.
Пасля ад’езду з Беларусі працаваў міністрам нарыхтовак, культуры СССР, быў членам Палітбюро ЦК КПСС, першы сакратаром ЦК Кампартыі Казахстана, амбасадарам у Польшчы, Індыі і Непале, Нідэрландах.
2005 год. Упершыню афіцыйна паказаны публіцы аэробус A380.
Найбуйнешы авіялайнер у гісторыі.
У паказе ў французскай Тулузе, дзе вядзецца зборка самалёта, узяла ўдзел больш за 5 000 чалавек, кіраўнікі Вялікабрытаніі, Францыі, Германіі і Іспаніі.
Максімальная колькасць пасажыраў – 840, максімальная далёкасць палёту 15 000 км. Кошт аднаго самалёта складае да 500 мільёнаў долараў.
Беларусь не мае ніводнага такога самалёта.
2008 год. Памерла Яўгенія Мальчэўская.
Беларуская паэтэса.
Скончыла Бабруйскі тэхнікум гумавай прамысловасці, філалагічны факультэт БДУ. Працавала рабочай на Бабруйскім заводзе гумавых вырабаў, у бабруйскай газеце «Камуніст», чашніцкай «Чырвоны прамень», у абласных выданнях «Віцебскі рабочы», «Выбар», у газеце «Белорусская нива», настаўнічала у Чэрвеньскім раёне, Талачыне, Віцебску.
Яе першыя вершы з’явіліся ў 1969 годзе ў газеце «Магілёўская праўда». Суаўтар паэтычных зборнікаў, аўтар паэтычнага цыкла «Святло асенняе зярнят», зборнікаў, кніг, апавяданняў.
Насельніцтва Кітая ўпершыню за доўгі час пачало скарачацца – з-за дзесяцігоддзяў “палітыкі аднаго дзіця”
Упершыню за 60 гадоў колькасць кітайцаў пачала скарачацца – на 850 000 чалавек за 2022 год.
«Эпоха адмоўнага росту насельніцтва» Кітая наступіла пасля гістарычнага падзення колькасці людзей упершыню з 1961 года – піша The Guardian. Даследчыкі мяркуюць, што цяпер краіну чакае доўгі перыяд зніжэння кольксці насельніцтва і яго старэння ў выніку спрацоўвання дэмаграфічнай бомбы запаволенага руху.
Дзесяцігоддзі “палітыкі аднаго дзіцёнка”, якая заключалася ў прымусовым стрымліванні сямей у іх жаданні мець дзяцей больш за аднаго, а таксама рост кошту сучаснага жыцця прывялі да таго, што пары не схільныя да вялікіх сем’яў. У выніку, на канец 2022 года ў краіне было зарэгістравана 1,41175 мільярда чалавек у параўнанні з 1,41260 мільярда годам раней, паведаміла Нацыянальнае бюро статыстыкі – што на 850 000 менш.
Эпоха адмоўнага росту
Выступаючы напярэдадні апублікавання дадзеных, Цай Фан, намеснік старшыні Камітэта па сельскай гаспадарцы і сельскіх справах Усекітайскага сходу народных прадстаўнікоў, заявіў, што насельніцтва Кітая дасягнула свайго піку ў 2022 годзе, а гэта значна раней, чым чакалася. «Эксперты ў галіне народанасельніцтва і эканомікі прагназуюць, што да 2022 года або не пазней за 2023 год наша краіна ўвойдзе ў эпоху адмоўнага росту насельніцтва» – сказаў Цай.
Урад Кітая на працягу некалькіх гадоў спрабуе заахвоціць людзей нараджаць больш дзяцей і прадухіліць насоўванне дэмаграфічнага крызіса, выкліканага старэннем насельніцтва. Новая палітыка накіравана на паслабленне фінансавага і сацыяльнага цяжару пры выхаванні дзяцей або на актыўнае стымуляванне нараджэння дзяцей праз субсідыі і падатковыя льготы. Некаторыя правінцыі або гарады абвясцілі грашовыя выплаты бацькам, якія маюць другое ці трэцяе дзіця. На мінулым тыдні горад Шэньчжэнь абвясціў аб фінансавых стымулах, якія складаюць 37 500 юаняў (5 550 долараў) для сям’і з трыма дзецьмі.
Прыйдзецца паляпшаць адносіны з Захадам
І Фусянь, даследчык акушэрства і гінекалогіі з Універсітэта Вісконсіна-Мэдысан і эксперт па зменах насельніцтва Кітая, сказаў, што зніжэнне колькасці насельніцтва адбылося амаль на дзесяць гадоў раней, чым прагназавалі ўрад краіны і Арганізацыя Аб’яднаных Нацый.
– Гэта азначае, што рэальны дэмаграфічны крызіс у Кітаі выходзіць за межы ўяўлення і што ўся мінулая эканамічная, сацыяльная, абаронная і знешняя палітыка Кітая грунтавалася на памылковых дэмаграфічных дадзеных – напісаў І ў сваім Twitter.
– Дэмаграфічныя і эканамічныя перспектывы Кітая значна больш змрочныя, чым чакалася. Кітаю давядзецца прайсці стратэгічнае скарачэнне і скарэктаваць сваю сацыяльную, эканамічную, абаронную і знешнюю палітыку. Кітай будзе паляпшаць адносіны з Захадам.
Ніхто не хоча жаніцца і нават закахацца
У мінулым годзе каэфіцыент нараджальнасці ў Кітаі склаў 6,77 нараджэнняў на 1000 чалавек, знізіўшыся з паказчыка 7,52 нараджэння ў 2021 годзе, што азначае самы нізкі ўзровень нараджальнасці за ўсю гісторыю. У рэальных лічбах у 2022 годзе было зарэгістравана на мільён менш нараджэнняў дзетак у параўнанні з агульным паказчыкам папярэдняга года (10,62 мільёна). У краіне таксама зарэгістраваны самы высокі ўзровень смяротнасці з 1976 года – зарэгістраваны 7,37 смерці на 1000 чалавек у параўнанні з паказчыкам 7,18 смерцяў у 2021 годзе.
Цай Фан на гэты конт сказаў, што сацыяльная палітыка Кітая павінна быць скарэкціравана, уключаючы догляд за састарэлымі і пенсіі, нацыянальны фінансавы цяжар, які ў будучыні пагоршыцца і паўплывае на эканамічны рост Кітая.
У Інтэрнэце некаторыя кітайцы не былі здзіўлены гэтай заявай, адзначаючы, што сацыяльны ціск, які абумовіў нізкую нараджальнасць, усё яшчэ захоўваецца.
«Цэны на жыллё, сацыяльнае забеспячэнне, адукацыя, ахова здароўя – прычыны, па якіх людзі не могуць дазволіць сабе мець дзяцей» – сказаў адзін з каментатараў на Weibo.
«Хто цяпер наважваецца нараджаць дзяцей, цэны на жыллё такія дарагія, ніхто не хоча жаніцца і нават закахацца, не кажучы ўжо пра дзяцей» – сказаў іншы.
Фота ілюстрацыйнае, з адкрытых крыніц.
Дзень у гісторыі. 17 студзеня. Адкрыўся Беларускі музычны тэатр. Нарадзіліся кароль Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, мастак Антон Бархаткоў, празаік Андрэй Федарэнка. Памёр Чэслаў Немен
Марк (праваслаўны каляндар).
Дзень памяці аднаго з чацвярых евангелістаў, аўтара Евангелля ад Марка.
Марк-евангеліст уключаецца ў лік апосталаў ад сямідзесяці і атаясамліваецца з Маркам-Янам, вучнем апостала Пятра.
Яму прыпісваецца роля заснавальніка александрыйскай царквы, якая пазней стала адным з найважнейшых біскупскіх пасадаў.
Мошчы Марка былі ў 829 годзе вывезены з Александрыі ў Венецыю, дзе для іх быў пабудаваны Сабор Святога Марка. Святы Марк – апякун Венецыі. Сімвалам святога Марка з’яўляецца крылаты леў.
Сабор 70-ці апосталаў
Перад апошняй пропаведдзю ў Галілеі Гасподзь абраў 70 апосталаў, каб яны па двое пайшлі ў галілейскія гарады і падрыхтавалі іх да прыходу Хрыста. Місія 70-ці, у адрозненне ад служэння 12-ці апосталаў, была часовай. 70 апосталаў – гэта апосталы («веснікі») у самым агульным сэнсе.
1377 год. Рэзідэнцыяй Папы Рымскага становіцца Ватыкан.
Папа Рыгор XI разам з 13 кардыналамі ўрачыста ўехаў у Вечны горад. З 1309 па 1377 год цэнтрам Рымскай каталіцкай царквы быў Латэранскі палац у французскім Авіньёне. Французскія каралі ўплывалі на прадстаяцеляў. Гэты перыяд называюць “авіньёнскім паланеннем пап”.
У антычнасці тэрыторыя Ватыкана была не заселена, бо ў Старажытным Рыме гэтае месца лічылася святым. У 326 годзе, пасля прыходу хрысціянства, над магілай святога Пятра была ўзведзена базіліка Канстанціна і з таго часу гэтае месца стала засяляцца.
Папская дзяржава, якая ўтварылася ў сярэдзіне VIII стагоддзя, ахапіла большую частку Апенінскага паўвострава, але ў 1870 годзе была ліквідавана Італьянскім каралеўствам.
Ватыкан зараз – самы маленькі горад-дзяржава плошчай усяго 44 га. У сучасным выглядзе існуе з 11 лютага 1929 года на падставе заключаных урадам Беніта Мусаліні Латэранскіх пагадненняў. “Дзяржава ў дзяржаве” знаходзіцца ў Рыме на пагорку Монтэ-Ватыкана, мае свой сцяг, гімн, урад, Акадэмію навук, манету, паштовую сувязь, уласную газету і радыёстанцыю, войска, грамадзян – каля 1 000 святароў.
Над будынкамі Ватыкана працавалі вялікія архітэктары, скульптары, мастакі. Напрыклад, у будаўніцтве Сабора Святога Пятра, які можа змясціць 10 000 чалавек, удзельнічаў Мікеланджэла.
1732 год. Нарадзіўся Станіслаў Аўгуст Панятоўскі. Аўгуст IV.
Апошні кароль Рэчы Паспалітай і вялікі князь літоўскі (1764-1795).
Вакол сябе згуртаваў магнатаў і шляхту, якія прагнулі адраджэння дзяржавы.
Праводзіў эканамічныя рэформы: адчыняліся мануфактуры, будаваліся каналы, наладжваліся кірмашы, падтрымліваўся гандаль.
Вальны сойм прыняў рашэнне аб ураўнаванні правоў дысідэнтаў. Нязгодная каталіцкая шляхта стварыла Барскую канфедэрацыю і пачала рокаш. Паўстанне канфедэратаў было падаўлена ў 1771 годзе расійскімі войскамі.
Пасля першага падзелу краіны ў 1772 годзе рэформы працягваліся – была прынята Канстытуцыя, створана Адукацыйная камісія.
24 сакавіка 1794 года пачалося патрыятычнае паўстанне пад кіраўніцівам Т. Касцюшкі, у выніку падаўлення якога ў 1795 года адбыўся трэці падзел Рэчы Паспалітай, якая з гэтага часу спыніла існаванне.
Станіслаў Аўгуст выракся стальца. Памёр у 1798 годзе ў Санкт-Пецярбургу, дзе і быў пахаваны.
У 1938 годзе быў перанесены на радзіму ў пахавальню воўчынскага касцёла Святога Станіслава, у 1994 – у варшаўскі кафедральны касцёл.
1773 год. Джэймс Кук перасёк Паўднёвы палярны круг.
Да брытанскіх караблёў “Рэзалюшн” і “Эдвенчур” гэтага не рабіла ніводнае судна. Кук меў мэту знайсці Вялікі Паўднёвы кантынент. З ім было нямала навукоўцаў, якія пасля ўнеслі вялікі ўклад у вывучэнне і даследаванне паўднёвых шырот.
Кук праплыў праз Паўднёвы палярны круг, але з-за льдоў яму прыйшлося вярнуцца назад. Ён нанёс на карту шэраг невядомых астравоў на поўдні Ціхага акіяна, такіх як Новая Каледонія, Сандвічавы астравы, Паўднёвая Георгія і Норфалк. Назіранні і падрабязныя справаздачы вялікага даследніка сталі асновай для шматлікіх экспедыцый.
1904 год. Нарадзіўся Аляксандр Якімовіч.
Беларускі дзіцячы пісьменнік. Заслужаны дзеяч культуры. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР.
Працаваў у рэдакцыях часопісаў «Беларускі піянер», «Іскры Ільіча», «Бярозка», Дзяржаўным выдавецтве, быў сябрам літаратурнага аб’яднання «Маладняк».
Аўтар вершаў, кніг вершаў. Пісаў пераважна для дзяцей: аўтар 25 кніг, зборнікаў апавяданняў, аповесцей, казак.
У яго апрацоўцы выйшла шмат беларускіх казак як асобнымі выданнямі, так і зборнікамі.
Суаўтар «Чытанкі» для 2-га класа, аўтар падручніка для 2-га класа «Роднае слова», кніг для чытання «Слухай – запамінай: Азбука ў вершах і малюнках», «Звяры нашых лясоў».
Пераклаў на беларускую мову асобныя творы рускіх, украінскіх, еўрапейскіх аўтараў.
Памёр 15 студзеня 1979 года.
1917 год. У в. Шчаглоўка Касцюковіцкага раёна нарадзіўся Антон Бархаткоў.
Беларускі савецкі мастак-жывапісец. Заслужаны дзеяч мастацтваў.
Прымаў удзел у арганізацыі і правядзенні першай выстаўкі беларускага мастацтва ў Маскве, прысвечанай 25-годдзю ўтварэння БССР, у арганізацыі Дзяржаўнага мастацкага музея БССР.
Вучань і прадаўжальнік традыцый В. Бялыніцкага-Бірулі. Сыны А. Бархаткова – Вітольд (у гонар Бялыніцкага-Бірулі) і Ігар – таксама сталі прафесійнымі мастакамі-рэалістамі.
Аўтар шырокавядомых карцін «Партрэт В. Бялыніцкага-Бірулі», «Ганачак», «Першая песенька», «Вясна на Нёмане», «Любімыя дубы Якуба Коласа. Мікалаеўшчына» і шматлікіх іншых. Удзельнік выставак у СССР, Бельгіі, Італіі, Нідэрландах.
Творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, музеях Магілёва, Гродна, Гомеля, Бялынічаў, Касцюковічаў, Траццякоўскай галерэі ў Маскве і іншых.
Памёр 24 сакавіка 2001 года ў Мінску.
1921 год. Памёр Аляксандр Астрамовіч.
Беларускі каталіцкі святар, паэт Андрэй Зязюля.
Скончыў каталіцкую духоўную семінарыю ў Пецярбургу, далучыўся да беларускай нацыянальнай ідэі. Служыў ксяндзом у розных мястэчках. Выступаў за беларусізацыю касцёла.
Адзін з арганізатараў і ўдзельнік з’езда беларускага каталіцкага духавенства ў Мінску (1917), сябра Хрысціянскай дэмакратычнай злучнасці.
Аўтар вершаў для газет «Наша ніва», «Biełarus», «Krynica», «Вольная Беларусь», «Świetač», «Белорусская рада», «Беларускае жыццё», зборніка паэзіі, паэм, вершаванага апавядання.
Творчасць паэта прасякнута хрысціянскім светапоглядам, у ёй дамінуе патрыятычная тэма, ідэя адраджэння Беларусі, вера ў яе лепшую будучыню.
Аўтар беларускага рэлігійнага гімна «Божа, што калісь народы…».
Збіраў народныя песні, якія разам з запісамі А. Грыневіча склалі зборнік «Беларускія песні з нотамі» (1912).
1926 год. Першы з’езд даследчыкаў беларускай археалогіі і археаграфіі распачаўся ў Менску.
Працаваў 17—18 студзеня.
Удзельнічала каля 60 дэлегатаў і гасцей. Было заслухана 12 дакладаў і паведамленняў, у тым ліку А. Ляўданскага «Некаторыя дадзеныя аб гарадзішчах Смаленскай губерні», Дз. Даўгялы «Літоўская метрыка і яе каштоўнасць для вывучэння мінуўшчыны Беларусі», М. Доўнар-Запольскага «Старыя беларускія архівы за межамі БССР», М. Мялешкі «Архіўныя справы ў БССР да сучаснага моманту», А. Спіцына «Аб сучасным стане беларускай археалогіі».
З’езд канстатаваў незадавальняючы стан старажытных помнікаў Беларусі, якія не ахоўваюцца, самавольна раскопваюцца, раскрадаюцца. Было вырашана падрыхтаваць спецыяльны законапраект аб старажытных помніках гісторыі і мастацтва.
З’езд звярнуў увагу Інбелкульта на неабходнасць звярнуцца да ўрада рэспублікі, каб вярнуць на Беларусь бібліятэкі Храптовіча і Полацкай уніяцкай семінарыі, вывезеныя ў Кіеў, бібліятэку М. Каладзеева па беларусазнаўству і гісторыі вайны 1812, якая знаходзілася ў Маскоўскім гістарычным музеі.
Фота: А. Ляўданскі
1939 год. Пачаўся Трэці Усесаюзны перапіс насельніцтва СССР.
Праводзіўся з 17 па 23 студзеня замест Перапісу 1937 года, вынікі якога былі прызнаны “дэфектнымі”. Колькасць насельніцтва СССР склала 170,6 мільёнаў чалавек, у Беларусі – 8 891,2 тысяч чалавек, у тым ліку ў Магілёўскай вобласці – 1 400 тысяч. Насельніцтва па гарадах (тысяч чалавек):
Мінск – 238,7, Віцебск – 167,4, Гомель – 139,3, Полацк – 29,6,
Асіповічы – 13,7,
Бялынічы – 3,0,
Бабруйск – 84,1,
Быхаў – 11,9,
Глуск – 5,1,
Горкі – 12,5,
Дрыбін – 1,2,
Касцюковічы – 6,1,
Кіраўск – 2,0,
Клімавічы – 9,6,
Клічаў – 3,0,
Краснаполле – 3,6,
Круглае – 1,7,
Крычаў – 16,0,
Магілёў – 99,4,
Мсціслаў – 10,5,
Прапойск– 4,7,
Хоцімск – 4,0,
Чавусы – 7,2,
Чэрыкаў – 6,4,
Шклоў – 8,1.
Вясной 1939 года Магілёў стаў «стотысячнікам». Паводле планаў переноса сталіцы з Мінска ў Магілёў, планавалася, што горад да 1950 года дасягне насельніцтва 250 тысяч чалавек, а па прагнозах на 1970 год – 500 тысяч.
1964 год. Нарадзіўся Андрэй Федарэнка.
Беларускі пісьменнік, празаік.
Працаваў рабочым, у газетах «7 дней», «Літаратура і мастацтва», на кінастудыі «Беларусьфільм», часопісах «Полымя», «Маладосць», «Дзеяслоў». Аўтар аповесцей, аповесці-фантасмагорыі, п’ес, раманаў, публіцыстычных артыкулаў і іншых прац, 12 кніг.
Яго творчасці ўласцівы псіхалагічны аналіз, гуманістычны погляд на чалавека, драматызм, элементы фантастыкі, мастацкай умоўнасці, эмацыянальнасць, спавядальнасць.
Перакладчык з беларускай мовы на рускую. Асобныя яго творы былі перакладзены на рускую, англійскую і іншыя мовы.
1971 год. Адкрыўся Беларускі дзяржаўны акадэмічны музычны тэатр.
Адзін з двух беларускіх музычных тэатраў разам з Дзяржаўным тэатрам оперы і балета Беларусі.
Адкрыўся спектаклем “Пяе «Жаўранак»” кампазітара Ю. Семянякі. У тэатры пастаўлена больш 100 спектакляў.
Будынак тэатра быў пабудаваны ў ліпені 1981 года.
2004 год. Памёр ураджэнец в. Старыя Васілішкі Шчучынскага раёна Чэслаў Немен (Выдрыцкі).
Польскі музыка.
Вучыўся ў музыкальным педвучылішчы ў Гродна. У 1962 годзе стаў удзельнікам культавага ансамбля «Niebiesko-Czarni». Псеўданім Немен – у гонар ракі Нёман.
Шырокае прызнанне прыйшло ў 1964 годзе, калі Марлен Дытрых запісала нямецкую версію яго песні «Czy mnie jeszcze pamiętasz?».
У Парыжы выступаў разам з такімі знакамітасцямі як “Spencer Davis Group”, “Kinks” і “Pretty Things”.
З 1967 года пачаў уласную кар’еру, сабраўшы групу «Akwarele» з якой у Сопаце зрабіў сенсацыю з песняй “Dziwny est ten swiat”. З «Акварэлямі» запісаў тры альбомы, правёў серыю тураў і прыняў удзел у шэрагу фестываляў.
Са сваёй чарговай камандай “Niemen” шмат гастраляваў па Еўропе, СССР, стаў удзельнікам цырымоніі адкрыцця Алімпійскіх Гульняў у Мюнхене. Запісаў 22 альбомы.
Пахаваны на Паванзкоўскіх могілках у Варшаве. Калі пачалося пахаванне, з ініцыятывы Радыётройкі, на ўсіх радыёстанцыях Польшчы загучала найбольш вядомая песня з яго рэпертуару «Дзіўны гэты свет».
У Гродна ўсталявана мемарыяльная дошка, у Старых Васілішках працуе дом-музей Немена, у Польшчы чаканіліся манеты з яго выявай (круглая, квадратная) ў 2 злоты, праводзіцца штогадовы Нацыянальны фестываль маладых талентаў “Немен нон-стоп” у Слупску.
2018 год. Памёр Уладзімір Улашчык.
Беларускі вучоны-медык, фізіятэрапеўт. Міністр аховы здароўя (1986-1990), дырэктар Інстытута фізіялогіі НАН Беларусі. Акадэмік, доктар медыцынскіх навук, прафесар. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР.
Аўтар больш за 150 вынаходак і аўтарскіх сведчанняў, двух навуковых адкрыццяў. Ім і з яго ўдзелам распрацаваны і ўкаранёны ў вытворчасць каля 50 фізіятэрапеўтычных апаратаў.
Апублікаваў больш за 800 навуковых прац, у тым ліку 50 манаграфій, падручнікаў і навучальных дапаможнікаў. Унёс значны ўклад у развіццё айчыннай фізіятэрапіі і курорталогіі.
Падрыхтаваў больш за 70 дактароў і кандыдатаў навук.
