Як і заўсёды, у праграме этнафестываля – рэканструкцыя паганскіх рытуалаў, канцэрт, касцёр.
Свята раннесярэднявечнай культуры адбудзецца на Замкавай гары паселішча Радамля Чавускага раёна 27 ліпеня. Гэта будзе ўжо адзінаццаты этгафестываль, прысвечаны дахрысціянскай мінуўшчыне славян Магілёўскага рэгіёна. Мерапрыемства пачнецца ў 17.00 і завяршыцца каля 22.00 – перадаюць “Магілёўскія ведамасці”. Звычайна для гасцей фестываля арганізуюцца дадатковыя аўтобусныя рэйсы з Чавус.
Гасцей чакаюць тэатралізаваныя дзеянні з удзелам клубаў гістарычнай рэканструкцыі, звязаныя з побытам племя радзімічаў, абрады, рытуалы, здабыча жывога агню. А таксама тэматычны канцэрт “Ад мінулага ды сучаснага” з удзелам фальклорных ансамбляў Магілёўскай вобласці, конкурс “Радзіміцкія забавы”, работа музея пад адкрытым небам, выставы, выставы-продажы ўмельцаў, майстроў і рамеснікаў, інтэрактыўныя зоны, атракцыёны ў духу ранняга сярэднявечча.
Дзякуючы ДНК-тэсту, судовыя эксперты змаглі ідэнтыфікаваць чалавека, які трапіў у магілёўскую псіхіятрычную бальніцу яшчэ ў канцы 1990-х гадоў. Пра гэты выключны выпадак паведамляе прэс-служба Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз.
Больш за дваццаць гадоў таму ў псіхіятрычную бальніцу ў Магілёве паступіў малады мужчына без якіх-небудзь дакументаў, які назваў даволі сціслыя звесткі пра сябе – прозвішча, імя і год нараджэння, як пасля аказалася, не праўдзівымі. Іншыя звесткі, у тым ліку месцажыхарства, у сілу свайго псіхічнага здароўя, пацыент паведаміць не змог. Прынятыя спробы вышуку сваякоў поспеху не мелі.
У 2024 годзе ў пацыента адабралі ўзор букальнага эпітэлія і змясцілі яго генатып на ўлік даных ДНК Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз. Пры праверцы па базе высветлілася, што яго генетычныя характарыстыкі адпавядаюць генетычным характарыстыкам жыхара Віцебскай вобласці, 1945 года нараджэння. Гэта сведчыла аб тым, што пацыент бальніцы і выяўлены грамадзянін магчыма з’яўляюцца сваякамі першага парадку (біялагічны бацька і сын).
Пацвердзіць або выключыць сваяцтва мужчын магла б генетычная экспертыза, аднак жыхар Віцебскай вобласці памёр 9 гадоў таму, у той час як у яго засталіся дзеці, якія жывуць у Віцебскай вобласці. Стала вядома, што адзін з дзяцей у іх сям’і, які пакутаваў на псіхічнае захворванне, знік без вестак у 1998 годзе.
Для правядзення судовай генетычнай экспертызы былі адабраны біялагічныя ўзоры ў 40-гадовага сына памерлага мужчыны 1945 года нараджэння. Па выніках было ўстаноўлена, што пацыент псіхіятрычнага шпіталя і 40-гадовы жыхар Віцебскай вобласці з высокай ступенню верагоднасці з’яўляюцца біялагічнымі сваякамі па мужчынскай лініі, у тым ліку могуць з’яўляцца роднымі братамі.
Такім чынам, вынікі экспертызы дапамаглі не толькі ўстанавіць асобу пацыента бальніцы – ім аказаўся ўраджэнец Віцебскай вобласці, 1973 года нараджэння, але адыгралі вельмі важную ролю ў далейшым жыцці мужчыны. Праз 25 гадоў чалавек зноў здабыў сям’ю – сваякі забралі яго з лякарні дадому.
Сёння раніцай каля 08:40 гадзін па беларускім часе ў небе над Беларуссю быў заўважаны расійскі беспілотнік-камікадзе тыпу “Шахед”. Ён зайшоў у паветраную прастору нашай краіны з боку Жытомірскай вобласці Украіны, накіраваўся ў бок Нароўлі, а потым рушыў на Бабруйск – паведамляе “Беларускі Гаюн”.
Маніторвнгавы канал адзначыў, што раніцай у небе над Гомельскай і Магілёўскай вобласцю Беларусі ляталі знішчальнік Су-30 ваенна-паветраных сілаў Беларусі і верталёт Мі-24 ВПС РБ, якія былі ўзняты з аэрадромаў «Баранавічы» і «Мачулішчы».
Раней ужо некалькі разоў з’яўляліся паведамленні пра тое, што атакуючы Украіну, расійскія беспілотнікі залятаюць у паветраную прастору Беларусі. У адным выпадку такі дрон праляцеў над Беларуссю каля 350 кіламетраў, дасягнуўшы Віцебска.
Абноўлена:
“Беларускі Гаюн” размясціў абноўленую інфармацыю пра пралёт дрона над Магілёўскім рэгіёнам. З графіка можна зрабіць выснову, што лятальны апарат пасля Бабруйска ўзяў кірунак на Быхаў, потым развярнуўся ў бок Беразіна і накіраваўся на Магілёў. Над абласным цэнтрам, як паведамляецца, баыла заўважана вынішчальная авіяцыя.
Поле з дзікай канопляй праваахоўнікі выявілі на тэрыторыі горада Бабруйска – паведамляе прэс-служба УУС аблвыканкама. Як высветлілася, агульная маса забароненай расліны дасягнула трох з паловай тон. Усе парасткі былі знішчаныя камунальнымі службамі.
Образовательные учреждения Шкловщины погрузились в истерию культа личности Лукашенко.
Кризис семидесяти лет у Лукашенко усугубляется еще и кризисом тридцати лет пребывания у власти. Берега уже не видит не только сам пересидент, но и его пропагандисты, ухватившиеся за благодатную и хорошо оплачиваемую тему возвеличивания личности своего хозяина.
Одиннадцать школ Шкловского района и девяносто школ по всей стране наперегонки стараются слепить из фигуры посредственного председателя колхоза монументальную скульптуру всеобщего благодетеля,пишет ведомственный сайт Могилевского облисполкома
Дело доходит до откровенного маразма. В Александрийской СШ, например, «созданы медиаресурсы, в которых отражен созидательный вклад Главы государства в развитие малой родины» с «акцентом на личный пример патриотизма нашего лидера».
Досконально изучен «вклад в Победу, труженицы тыла Татьяны Николаевны Карпеченко (классный руководитель Александра Григорьевича Лукашенко), которая удостоена медали «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 годов». На основе этой исследовательской работы по теме «Война и судьба» создан лэпбук «Живая летопись войны»…».
Всех, пожалуй, перещеголяла учитель английского языка, создательница интерактивной карты «Колыбель детства» и игры-путешествия «Дорогами Первого» Елена Киреева.
На ее карту нанесены Копысь, Александрия, Александрийская СШ и, конечно же Трофимова криница.
По мнению Киреевой «александрийцы верят в ее целебную силу и с особым трепетом относятся к источнику. Они с гордостью рассказывают, как с ним связана семейная история их выдающегося земляка и, обязательно подчеркивают: это место, с детства им любимое, он собственноручно обустраивал вместе с сыновьями».
Не забыт и пивной фестиваль в Александрии. Он, как выясняется, является «истоком хрустальной чистоты».
Так и хочется добавить: и непорочного зачатия.
А вообще, в возвеличивании никому неизвестного родника, прослеживается четкая аналогия с Библией.
Вспомним историю Моисея, который своим посохом пробил в скале дорогу для родника, напоившего измученных жаждой спутников ветхозаветного патриарха.
А еще следует помнить о том, что Моисей согрешил, присвоив авторство этого чуда себе и был наказан тем, что так никогда и не увидел землю обетованную.
Похожая участь может ожидать как самого Лукашенко, так и «педагогов-новаторов», получивших за свои «лукашенковские изыскания» «…диплом I степени на XX Республиканской выставке научно-методической литературы…».
Эпоха «позднего Брежнева», в которую вступила сегодняшняя Беларусь, наверняка ведь закончится так, как в СССР.
Тогда-то и выяснится, что и вода в упомянутой кринице, и вся жизнь беларусов при Лукашенко была “максимально горькой”.
Настаў час, калі чыстая пітная вада становіцца дасягальнай у Магілёўскім рэгіёне толькі для жыхароў гарадоў і перспектыўных населеных пунктаў. Пра натуральную чысціню крынічнай вады, якую мы страцілі – лонгрыд mogilev.media.
Мы стаім на плошчы Славы ў Магілёве. Ліпень 2024 года. Пад нагамі няроўныя шэрагі шчарбатай гранітнай пліткі, на самой плошчы ідзе падрыхтоўка сцэны да чарговага ўрачыстага мерапрыемства. Змарнелыя работнікі абліваюцца потам – нягледзячы на воблачнае надвор’е, стаіць задуха.
Калісьці на плошчы Славы пачынаўся інтрыгоўны веламаршрут па ўсёй Магілёўшчыне – “Край жыватворных крыніц”. Нават не проста маршрут, а турыстычны кластар, які аб’ядноўваў экалагічныя лакацыі ў некалькіх раёнах вобласці, а таксама аграсядзібы, гістарычныя знакамітасці, музеі і рамесніцкія цэнтры ў адзіны “зялёны” ланцужок.
Ідэя гэтага маршрута, што распрацоўваўся яшчэ з 2013 года камандай актывістаў на чале з журналістам дзяржаўнага інфармацыйнага агенцтва Сяргеем Кулягіным, заключалася ў тым, каб рэпрэзентаваць унікальную адметнасць Магілёўскага рэгіёна – яго багацце на прыродныя крыніцы. На прадстаўленні праекта, памятаю, Сяргей Кулягін падкрэсліваў, што такой шчыльнасці глыбокаводных крыніц няма нідзе ў іншых рэгіёнах Беларусі. І сапраўдная перліна ў іх шэрагу – гэта, канечне, знакамітая Блакітная крыніца ў Слаўгарадскім раёне з самым магутным патокам узыходзячага тыпу на ўсёй Цэнтральна-Еўрапейскай раўніне.
Замест падарожжа па крыніцах – туры ў Казахстан
Праект, дарэчы, быў даволі паспяховым. Ім карысталіся велаактывісты, арганізаваныя турыстычныя групы, адзінкавыя аматары пастаральных падарожжаў. Старт маршруту задавала інфармацыйная таблічка, замацаваная на агароджы магілёўскай ратушы. Зараз яна ўжо дэмантаваная, рухавік праекта Сяргей Кулягін пераехаў жыць і працаваць у Мінск, сайт “Краю жыватворных крыніц” прадае аздараўляльныя туры ў Казахстан а актыўнасць на маршруце пакрысе заглухла.
Інфармацыйная таблічка з маршрутам праекта “Край жыватворных крыніц”, замацаваная на парэнчах перад магілёўскай ратушай на плошчы Славы. Фота архіўнае.
І вельмі шкада – не буду хаваць, ад ідэі гэтага маршруту, яго тэматычнага напаўнення патыхала сапраўднай крынічнай свежасцю. Магілёўшчына ўспрымалася як носьбіт чагосьці натуральнага, прыроднага, чыстага, што ўжо так цяжка сустрэць у сучасным свеце.
Памятаю, як наведваючы розныя куткі Магілёўшчыны, мы з сям’ёй часта шукалі на мапах адзнакі пра мясцовыя крынічкі і стараліся набраць там вады на ўсю далёкую дарогу падчас летняй спёкі. Канечне, гэта не тое каб на нас паўплываў праект “Края жыватворных крыніц” – гаворка пра тое, што сама тэма падобнага маршруту вельмі добрая, яна лёгка ўспрымаецца і запатрабаваная сярод падарожнікаў.
Не ў апошнюю чаргу гэткі “добры імідж” крынічнай вады звязаны з традыцыйнымі ўяўленнямі беларусаў, паводле якіх яна лічылася максімальна карыснай, бясшкоднай і чыстай. Яе пілі ў сырым выглядзе, гатавалі ежу, умывалі дзяцей. Але, як і многія іншыя іміджы, гэты імідж ужо даўно і безнадзейна састарэў.
Крыніца з каплічкай у Быхаўскім раёне Магілёўскай вобласці. Фота: mogilev.media
Даследаванне школьніцы паказала небяспеку крынічнай вады
Палыкавіцкая крыніца пад Магілёвам – адно з самых папулярных месцаў для паломніцтва жыхароў абласнога цэнтра. Кожны дзень, што ўлетку што зімой, у буднія ці ў выходныя, спускаючыся да крынічкі па крутой лесвіцы каля прыгожай царквы з чырвонай цэглы, вы сустрэнеце некалькі чалавек з бутэлькамі, напоўненымі вадой. Беларуская служба “Радыё Свабода” нават уключыла Палыкавіцкую крыніцу ў свой рэйтынг ТОП-10 беларускіх крыніц, на якіх абавязкова трэба пабываць кожнаму.
Наведвальнікі на Палыкавіцкай крыніцы. Фота архіўнае, з адкрытых крыніц.
Мы пабывалі – і не адзін раз – не толькі на самой крыніцы, але таксама і на сайце санітарнай службы Магілёўскага раёна, якая сцвярджае – вада з Палыкавіцкай крыніцы небяспечная для здароўя. І не толькі яна.
Крыніца ў аграгарадку Ліпень Асіповіцкага раёна з даўніх часоў лічылася цудадзейнай. “Шмат гадоў яе лічылі святой, – піша газета “Асіповіцкі край”. – Крынічнай вадой дабраслаўлялі падарожнікаў, што адпраўляліся ў далёкую дарогу, акраплялі хату і маладых, нованароджаных купалі толькі ў гэтай вадзе. У ноч пасля Вадохрышчанскай куцці па сцяжынцы праз глыбокія сумёты да крыніцы прыходзілі вяскоўцы, каб набраць цудадзейнай вады. З аднаўленнем працы мясцовай царквы гэтая традыцыя зноў стала папулярнай.”
Школьніца Ліпеньскай сярэдняй школы Наталля Лісіца два гады праводзіла даследаванне экалагічнага стану крыніцы. Пробы вады, накіраваныя ў лабараторыю раённага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі паказалі перавышэнне колькасці нітратаў і хларыд-іёнаў у вадзе – 65,0 мг/дм3 пры дапушчальнай норме 45,0 мг/дм3. А гэта значыць, што вада непрыдатная для піцця. Праўда, расліны паліваць ёю можна.
Наталля Лісіца каля крынічкі ў аграгарадку Ліпень. Фота: “Асіповіцкі край”.
Адзін з прыпынкаў на маршруце “Краю жыватворных крыніц” – аграсядзіба “Гайшын парк” у Слаўгарадскім раёне, зусім недалка ад Блакітнай крыніцы, на процілеглым беразе ракі Сож. У 2016 годзе тут адкрылі цэлы цэнтр прыцягнення турыстаў “Гайшын парк” –паведамляла БелТА. «Вёсачка размешчана ў адным з самых маляўнічых месцаў Слаўгарадскага раёна – на высокім беразе Сожа, – гаворыцца ў публікацыі. – Да таго ж яна акружаная некранутымі лясамі – рай для паляўнічых і рыбаловаў. Побач самае папулярнае месца паломніцтва беларусаў і замежных гасцей – помнік прыроды рэспубліканскага значэння “Блакітная крыніца”.»
На публікацыю адрэагавалі эколагі – а нічога, што гэта радыяцыйная зона з узроўнем забруджвання ў 15 кюры/км на 1986 год? Ну, з радыцыяй – гэта іншая тэма. А як тут справы з чысцінёй вады? Утрыманне нітратаў у пітной вадзе па выніках даследавання двух вясковых калодзежаў паказвае 100 міліграм на літр, пры норме, нагадаем, у 45.
Крыніца: Мапа праекта “Чыстыя воды” Магілёўскага экалагічнага таварыства “ЭНДА” (дадзеныя па Магілёўскай вобласці за 2021 г.)
Некаторыя эколагі ў падобных выпадках перасцерагаюць, што “піць ваду з крыніц не проста нельга, а нават небяспечна. У тым ліку выкарыстоўваць яе для мыцця рук і твару”. Але, ладна, мы тут трохі нагнятаем. Гэта была перасцярога ад пермскіх эколагаў, актуальная, адпаведна, што да крыніц гэтага краю. А што ў нас?
10 000 калодзежаў – брудныя
Пра праблему пітной вады ў Магілёўскім рэгіёне мы размаўляем з эколагам і грамадскім актывістам Андрэем Паўлавічам (імя змененае з прычын бяспекі) з абласнога цэнтра. Перад сваім палітычным звальненнем з адной навуковай установы спецыяліст шмат гадоў прысвяціў даследаванню гэтай тэмы. Агульныя высновы такія.
Вада з падземных крыніц на Магілёўшчыне сапраўды праблемная. Забруджанымі з’яўляецца каля 10 000 калодзежаў па ўсёй вобласці, а гэта каля адной трэцяй часткі ад усіх. Больш дакладную раскладку па раёнах можна пабачыць вось на гэтай мапе, створанай энтузіястамі. А вось на гэтай – сітуацыю па Беларусі наогул. Але трэба ўлічваць, што якасць вады з падземных крыніц мае сезонны характар, а таксама залежыць ад таго, ці не размешчаны калодзеж у непасрэднай блізкасці ад якой-небудзь фермы, як, напрыклад, у Вільчыцах.
Якасць вады ў калодзежах па Магілёўскай вобласці.
Сезоннае хістанне такое – падчас вясновай паводкі, калі з палёў вымываюцца ўгнаенні і трапляюць у грунтовыя воды, павышаецца ўзровень нітратаў. Летам, калі вёскі Магілёўшчыны атакуюць арміі дачнікаў са сваімі натуральнымі патрэбамі, адразу пачынаецца ўсплеск утрымання нітрытаў.
Таксама неабходна прымаць да ўвагі глыбіню залягання рэзервуара, што сілкуе крыніцу. Калі падземны басейн залягае на глыбіні каля 100 метраў і размешчаны паміж слаямі зямлі з водатрывалымі якасцямі, то такая крыніца будзе абароненая ад любых знешніх фактараў. Такая вада – самая чыстая і карысная. Калі ж глыбіня басейна складае некалькі дзясяткаў метраў і менш, то павышаецца верагоднасць забруджвання вады ў выніку дзейнасці чалавека. Адпаведна, для шараговага карыстальніка тут узнікае асноўная праблема – а як зразумець, з якой крыніцай ён мае справу ў кожным канкрэтным выпадку? Адказ на гэта можа даць толькі спецыяльнае – а лепш нават сістэматычнае – даследаванне.
Якая сiтуацыя з вадаправоднай вадой – норм
А вось вадаправодная вада на Магілёўшчыне адпавядае ўсім нарматывам. Канечне, у большасці выпадкаў. Часам у раённых цэнтрах і вясковых населеных пунктах вадаканал не можа забяспечыць прыстойную якасць вады па аб’ектыўных прычынах – вядуцца працы па замене старых труб, як у Асіповічах, дзе пасля запуску новай станцыі абезжалезвання на некалькі месяцаў забаранілі карыстацца вадой для піцця і прыгатавання ежы. Не ва ўсіх населеных пунктах яшчэ ўсталяваныя гэтыя станцыі абезжалезвання вады. Але працэс пабудовы такіх станцый ідзе з магутнымі тэмпамі.
“У межах дзяржаўнай інвестыцыйнай праграмы на 2024 год, зацверджанай указам №119 ад 29 сакавіка 2024 года ў Магілёўскай вобласці на будаўніцтва станцый абезжалезвання выдзелена сродкаў рэспубліканскага бюджэта на 2,3 мільярды рублёў. – пастаўленым голасам выкладчыка зачытвае нам афіцыйныя дадзеныя Андрэй Паўлавіч – Дзяржаўнай праграмай “Камфортнае жыллё і спрыяльнае асяроддзе” на 2021-2025 гады, зацверджанай Саветам міністраў 28.01.2021 г. №50 мэтавы паказчык забеспячэння насельніцтва вадой пітной якасці па выніках 2024 года ў Магілёўскай вобласці павінен скласці 99,1%. Па стане на 30 чэрвеня 2024 года – гэта значыць, тут даюцца зусім свежыя дадзеныя – гэты паказчык складае 96,0%. Для дасягнення пастаўленай задачы да канца 2024 года будзе завершана будаўніцтва 47 станцый абезжалезвання.”
Купляйце бутэлькамі
У гэты самы час у Краснапольскім раёне падвялі вынікі экалагічнага праекта “Інклюзіўны падыход да захавання навакольнага асяроддзя”. “Адна з самых кранальных ініцыятыў, – напісала пра гэты праект мясцовая газета “Чырвоны сцяг”. – “Чыстая вада для хвароб бяда”, рэалізаваная на тэрыторыі Мхініцкага сельскага савета. У жыхароў пазначанага сельсавета ёсць вялікая праблема – востры недахоп якаснай чыстай пітной вады.”
Адзінымі крыніцамі вады ў аддаленых і маланаселеных пунктах Мхініцкага сельсавета служаць шахтавыя калодзежы – гаворыцца ў паведамленні – вада ў якіх, згодна з пратаколамі даследавання раённага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі, з’яўляецца тэхнічнай і не прыдатнай для піцця. Пенсіянеры, якія пражываюць у вёсках Ячная Буда, Буглаі, Глыбаў, Горкі, дзе адсутнічае цэнтральнае водазабеспячэнне, у большасці выпадкаў выкарыстоўваюць бутыляваную ваду. “Вынік ініцыятывы парадаваў: 16 пажылых грамадзян, двое з якіх інваліды 1 групы, забяспечаны збанамі з фільтрамі, а гэта значыць, чыстай пітной вадой.”
Актывісты ініцыятывы “Інклюзіўны падыход да захавання навакольнага асяроддзя” абмяркоўваюць вынікі праекта ў Краснапольскім раённым моладзевым цэнтры «Міраж». Фота: “Чырвоны сцяг”.
Насельніцтва Магілёўшчыны на 96 працэнтаў забяспечана чыстай пітной вадой паводле статыстыкі – узгадваем мы ў размове з Андрэем Паўлавічам – а для таго, каб забяспечыць вадой жыхароў адразу некалькіх вёсак Краснапольскага раёна, ім купляюць фільтры актывісты экалагічнай ініцыятывы? Як гэта разумець?
Усё вельмі проста – супакойвае нас суразмоўца. Станцыі абезжалезвання, як і цэнтралізаваны вадаправод, абсталёўваюцца зараз толькі там, дзе гэта перспектыўна. Напрыклад, у аграгарадках, у тых вёсках, якія застаюцца больш-менш люднымі. Зразумела, што тымі населенымі пунктамі, дзе зараз пражывае адзін-два чалавекі, ніхто займацца не будзе.
Вось такі прыклад. На трасе паміж Шкловам і Александрыяй, якая далей ідзе на Барань, што на Віцебшчыне, таксама была вялікая праблема з чыстай вадой. Для насельніцтва малых вёсак арганізавалі падвоз вады цыстэрнамі. Некаторы час гэта ратавала старых, але ўсё роўна было занадта затратна для дзяржавы. У выніку падвоз вады спынілі, і канстатавалі вельмі просты выхад з сітуацыі – “купляйце ваду бутэлькамі”.
Не ў лепшым стане і дачныя пасёлкі, а таксама вёскі вакол буйных гарадоў, у якіх большасць дамоў выкупленая гарадскімі пад дачы. Афіцыйна тут будзе прапісана адзін-два чалавекі,хоць рэальна круглы год могуць жыць нашмат больш. Таму месца будзе лічыцца бесперспектыўным з усімі наступствамі, а недасягальнасць чыстай пітной вады будзе ўкладвацца ў тыя самыя 0,9% насельніцтва Магілёўскай вобласці, якія застануцца незабяспечанымі ёй і пасля рэалізацыі праграмы “Камфортнае жыллё і спрыяльнае асяроддзе”.
“Напэўна, зусім ператанем ездзіць”
За прыкладам мы зноўку адправіліся ў госці. Дачны кааператыў “Сілікатчык” ад Магілёўскага камбіната сілікатных вырабаў знаходзіцца ў Шклоўскім раёне, хоць да яго амаль што можна даехаць з абласнога цэнтра гарадской маршруткай №8. Трэба будзе толькі поўгадзіны патраціць на дарогу па лясістым узгорку.
“Сілікатчык” размешчаны на высокім беразе Дняпра. Калодзежаў няма, але па вуліцах пасёлка сіламі самаго кааператыва ўжо даўно пракладзены саматужны водаправод. Каля кожнага дома абсталяваная невялікая калонка з кранікам, з якога можна набраць вады. Вадаправод працуе сезонна. На зіму яго перакрываюць, бо іначай палопаюцца трубы. А вось ваду з яго піць нельга, бо высокі ўзровень утрымання жалеза. Саматугам паставіць яшчэ і станцыю абезжалезвання для кааператыва – ужо за межамі магчымасцяў.
Дачніца Марыя Сцяпанаўна (імя змененае з прычын бяспекі) жыве ў пасёлку кожнае лета разам з двума ўнукамі. Часта прыяжджае дачка, маці хлопчыкаў. Праблему з вадой вялікае сямейства адчувае вельмі востра – у іх няма сваёй машыны, каб ездзіць за ёй у горад, альбо ў суседнюю вёску. Да таго ж і ў вёсцы ўсе калонкі ўжо заблакаваныя ахоўным кажухамі, так што без спецыяльнага ключа вады не набраць. А летам яе патрабуецца вельмі шмат – асабліва ў спякотныя дні, па два-тры літры на чалавека. За тыдзень на траіх гэта атрымліваецца каля 50-60 літраў. Дзе іх узяць?
Фота блізкае да ілюстрацыйнага.
Раней дапамагаў сын, які на сваёй машыне прывозіў з Магілёва па некалькі пяцілітровых каністраў праз кожныя тры-чатыры дні. Зараз ён дапамагчы ўжо не можа – прышлося з’ехаць з Беларусі. Пра прычыну Марыя Сцяпанаўна красамоўна маўчыць. І так зразумела.
Як цяпер абыходзіцца – пенсіянерка не ведае. У самым нізе гары, на якой стаіць дачны пасёлак, маецца стары калодзеж-крынічка. Вада там, здаецца, чыстая – мяркуе жанчына. Вось толькі на тое, каб схадзіць уніз, набраць, а потым вярнуцца ўверх па схіле, у старой жанчыны сыходзіць ледзь не паўдня.
“Напэўна, зусім перастанем ездзіць” – паціскае плячыма жанчына.
Не ратуе таксама і фільтр для вады. Пасля апрацоўкі ў ім, яна зусім мала мяняе свае якасці, на вуснах застаецца ўсё той жа прысмак. Усё ж, ачыстка павінна быць больш глыбокай, чым можа забяспечыць звычайны кухонны фільтр – уздыхае жанчына.
Ківаем галовамі і міжволі задумляемся – як там жыхары ў вёсках Ячная Буда, Буглаі, Глыбаў і Горкі Мхініцкага сельсавета Краснапольскага раёна.
Блакітная крыніца, Слаўгарадскі раён. Фота: mogilev.media
Днём 14 ліпеня на Магілёўшчыну абрынуўся жорсткі ўдар стыхіі. Навальніца, якая прайшла па паўднёвых рэгіёнах нашай краіны, закранула таксама некаторыя ўчасткі Магілёўшчыны. Сярод раённых цэнтраў самы моцны ўдар стыхіі адчулі на сабе жыхары Асіповіч.
Так, сапраўдная паніка пачалася ў наведвальнікаў цырка, калі ад моцнага ветра тут пачало проста рваць сам шацёр. Відэа, знятае гледачамі прадстаўлення, а таксама іншыя наступствы стыхіі на вуліцах Асіповіч і на дарогах Магілёўскай вобласці – у нашай відэападборцы.
У Асіповічах стыхія ламала дрэвы ў парку і на вуліцах. Увесь вечар 14 ліпеня і сёння раніцай у горадзе камунальныя службы і іншыя арганізацыі займаліся разборам завалаў.
На некаторых трасах рэгіёна паваленыя дрэвы заблакавалі рух транспарта. Гэта назіралася на трасе Гомель-Магілёў, на дарозе пад Чавусамі – пісалі карыстальнікі Тэлеграм-канала “ДАІ Магілёў ДПС”.
У Бабруйску пасля навальніцы заліло некалькі гарадскіх вуліц – піша “Камерцыйны кур’ер”.
Пока безумный наш султан сулит дорогу нам к острогу – на «Большой бард-рыбалке» в Чечевичах будут звучать песни Окуджавы.
В программе фестиваля «Бард-рыбалка», который пройдет 26-28 июля в деревне Чечевичи Быховского района анонсировано мероприятие «Ваше благородие госпожа Удача», которое будет посвящено 100-летию Булата Окуджавы.
Прислужники режима объявили о том, что пресекли «незаконное мероприятие неонацистов-экстремистов», а поскольку в Беларуси сегодня каждый второй и неонацист, и экстремист, то облавы прекратятся еще нескоро.
Тем поразительнее то, что на бард-рыбалке разрешат петь песни главного проповедника свободы, любви, добра и чистоты – всего того, что несовместимо с мракобесием, творящимся в нашей стране.
Думается, если Булат Шалвович был бы жив, он обязательно воспользовался авторским правом и запретил бы петь свои песни в Беларуси, превращенной в большой концлагерь.
Интересен и тот факт, что идеологи Лукашенко не нашли ничего крамольного в песнях Окуджавы.
Тут все просто: белорусские пропагандисты в большинстве своем люди невежественные и, наверное, полагают, что кроме песенок к “Приключениям Буратино” и хитов “Белого солнца пустыни” и “Белорусского вокзала” Окуджава ничего не сочинил.
А между тем, великий бард, которого называют совестью целой эпохи, исполнял вещи посильнее «Перемен» Виктора Цоя.
Что ж, пока безумный наш султан сулит дорогу нам к острогу, у гостей «Большой бард-рыбалки» появится шанс приобщиться к разумному, доброму и вечному.
Невинное желание покурить привело к тому, что житель Могилевского района дважды обокрал ферму
Возвращаясь домой в подпитии, житель Могилевского района решил заглянуть на ферму, чтобы попросить сигарету у охранника. Последнего на посту не оказалось и курильщик унес с фермы доильный аппарат,пишет «Наша Ніва».
Вор отнес добычу домой и вернулся на ферму, чтобы узнать, обнаружена ли пропажа. Охранника все еще не было, мужчина прихватил бидон и шланг к доильному аппарату. Реализовать украденное он не успел – милиция сработала четко.
Против вора возбуждено уголовное дело. Привлекут ли к ответственности вечно отсутствующего охранника, неизвестно.
Вечарам 13 ліпеня, каля 20:40 адбылася жахлівая аварыя пад Магілёвам, недалёка ад паварота на санаторый “Сосны”. На відэа, апублікаваным ДАІ бачна, як аўтамабіль Volkswagen на шалёнай хуткасці здзяйсняе абгон неўзіраючы на сустрэчныя машыны, потым губляе кіраванне і сутыкаецца з аўтамабілем Audi. На апошніх кадрах відэа можна заўвжыць, што ад удару Volkswagen разарвала на часткі – па ўзбочыне коціцца задні мост і багажнік.
У выніку аварыі загінулі два чалавекі – мужчына і дзіця, якія ехалі ў Volkswagen. Яшчэ адзін дзіцёнак і трое дарослых былі дастаўленыя ў лякарню. Абставіны здарэння высвятляюцца.
