Атрыманне геральдычнага сімвала Горкамі адбылося 27 жніўня 1867 года. Гэтаму папярэднічала ператварэнне паселішча ў павятовы цэнтр, што юрыдычна было замацавана 28 снежня 1861 года.
Дагэтуль Горкі былі толькі казённым мястэчкам, а павятовы цэнтр знаходзіўся ў Копысі, з якога ў Горкі і былі пераведзены павятовы суд з дваранскай аптэкай, павятовае казначэйства, паштовая кантора, гарадская бальніца, канцылярыя і іншыя ўстановы.
Важна адзначыць, што першы варыянт гарадскога сімвала быў распрацаваны яшчэ ў 1862 годзе, аднак ён не быў зацверджаны. Другі варыянт гарадскога сімвала атрымаўся ўдалым, пазнавальным і сэнсава звязаным з асаблівасцямі месца.
На эмблеме Горак выяўлены тры горкі, яікя адлюстроўваюць халмісты ланшафт горада і ваколіц. У сваю чаргу зялёныя калоссі, што вырастаюць з гор, абазначаюць паселішча як цэнтр развітога земляробства. Сапраўды ў гэты час Горкі ператварыліся ў цэнтр сельскагаспадарчай адукацыі, бо ў 1840 годзе была адкрыта земляробчая школа, якая ў 1848 г. была ператворана ў земляробчы інстытут. Аднак шчыт герба горада на той час падзяляўся на дзве часткі, дзе адну займаў сучасны сімвал Горак, а другую герб Магілёўскай губерні. Боль за тое, тагачасны герб з двух частак быў аздоблены вежай з трыма зубцамі.
Вось як гэта выглядала – на прыкладзе іншых гарадоў і мястэчак Магілёўшчыны
На працягу часу герб горада панёс некаторыя змяненні:знікла вежа з зубцамі і герб Магілёўскай губерні, аднак самая галоўная эмблема засталася і менавіта яна сімвалізуе цяперашнія Горкі.
Навучэнцаў і настаўнікаў сустракалі прыказкамі і прымаўкамі пра хлеб, бульбу, сала і іншую ежу, рэцэптамі страў беларускай кухні, якія пасля ўсе змаглі пакаштаваць у сталовай.
Школьныя павары пастараліся, каб зрабіць шэраг страў звязаных з народнай кухняй. На сняданак яны прыгаваталі бутэрброд “Купалле”, на абед – крупеню, салат «Агеньчык», дранікі, калбаскі па-магілёўску, а на полудзень – бабку, узвар з сухафруктаў, кісель з яблык.
Гэтая падзея адбылася ў сценах чавускай сярэдняй школы №1. У холе першага паверха школьнага будынку была зладжана сустрэча-прэзентацыя «Прывiтанне – запрашэнне» для навучэнцаў у стылі беларускіх традыцый, з музычным суправаджэннем у стылізаваных народных касцюмах. Падчас мерапрыемства была асветніцкая частка, дзе ўсіх прысутных пазнаёмілі з асаблівасцямі беларускай кухні, з спосабамі апрацоўкі і прыгатавання прадуктаў і страў рознага кшталту.
Акрамя музычна-забаўляльнай і асветніцкай часткі ў Дзень беларускай кухні навучэнцам раздавалі анкеты “Мая любімая беларуская страва”. Між іншым частымі адказамі чавускіх школьнікаў былі бабка, дранікі, бліны і калдуны. Заканчэнне гастранамічнага свята ў сценах установы адукацыі адзначылася правядзеннем інтэрв’ю «Беларуская кухня для мяне…» для навучэнцаў старэйшых класаў і маніторынгам «Пустая талерка» сярод школьнікаў малодшых класаў.
Натуральна, што падобныя мерапрыемствы вельмі важныя, асабліва ў школах, каб нагадаць навучэнцам пра іх карані, асабліва на фоне заціскання і згортвання ўсяго нацыянальнага афіцыйнай уладай у Беларусі.
Далёка не ва ўсіх жыхароў раённых цэнтраў Магілёўшчыны, а тым больш вяскоўцаў, ёсць магчымасць наведаць з дзецьмі рэзідэнцыю Дзеда Мароза ў Белавежскай пушчы.
Пагэтаму ў некаторых раёнах вырашылі зрабіць часовыя рэзідэнцыі для таго, каб падарыць дзеткам святочны і добры настрой напярэдадні і падчас калядных святаў. Натуральна, што дабрацца да такой сядзібы Дзеда Мароза, не выязджаючы за межы раёна, значна прасцей.
Зусім нядаўна пачала прымаць маленькіх гасцей сядзіба Дзеда Мароза “Лясная казка” ў вёсцы Гусарка Клімавіцкага раёна. Адкрылася сядзіба казачнага персанажа тэатралізаваным прадстаўленнем “Грынч – выкрадальнік Новага года”, якое было паказана першым наведвальнікам рэзідэнцыі: выхаванцам дзіцячага садка “Сонейка” і навучэнцам пачатковых класаў раённай гімназіі. Тэатральныя прадстаўленні, якія ладзяцца Клімавіцкім цэнтрам дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі, будуць праводзіцца да Новага года. Плануецца, што ў гасцях у мясцовага Дзеда Мароза пабудуць каля 400 хлопчыкаў і дзяўчынак з усяго Клімавіцкага раёна.
Яшчэ адна рэзідэнцыя Дзеда Мароза з’явілася ў Дрыбінскім раёне. Размясцілася яна побач з Грамячай крыніцай каля аграгарадка Расна. На тэрыторыі рэзідэнцыі ёсць домік для прыёму гасцей, ёлка, якая ўпрыгожана гірляндамі і мішурой. Хлопчыкаў і дзяўчынак на ёй сустракаюць казачныя персанажы, якія дзякуючы фантазіі арганізатараў – супрацоўнікаў культуры і адукацыі – ствараюць дзеткам атмасферу сапраўднага свята.
Маленькія наведвальнікі разам са сваімі бацькамі могуць паўдзельнічаць ў займальных інтэрактыўных гульнях, здзейсніць падарожжа па рэзідэнцыі, а самыя смелыя могуць адправіць пісьмо са сваімі запаветнымі марамі галоўнаму Дзеду Марозу краіны.
20 снежня 1522 года Вялікі князь Літоўскі Жыгімонт І даў дазвол князю Юрыю Гальшанскаму-Дубравіцкаму на заснаванне мястэчка Глуск-Дубравіцкі.
Сам Глуск быў вядомы з XIV стагоддзя, калі ў 1396 годзе Вялікі князь літоўскі Вітаўт перадаў Глуск і Глускую воласць у валоданне князя Івана Гальшанскага. Сёння гэтае месца называюць вёска Гарадок, яна размешчана ў 18 км ад сучаснага Глуска.
У 1522 годзе Юрый Гальшанскі-Дубравіцкі пабудаваў драўляны замак з абарончым валам, драўлянымі вежамі, уздымным мостам над глыбокім ярам на высокім беразе ракі Пціч. Так быў закладзены новы сучасны Глуск, якому Вялікі князь ВКЛ і кароль Польшчы Жыгімонт II Аўгуст у 1525 г. даў грамату на правядзенне кірмашу ў горадзе, што паскорыла тэмпы развіцця паселішча.
Глуск-Дубравіцкі з’яўляецца на картах з XVI стагоддзя. Так, Глуск ёсць на карце Еўропы 1555 года нямецкага картографа Каспара Фопеля, на карце ВКЛ 1613 года Томаша Макоўскага.
Па звестках кнігі “Памяць. Глускі раён”, у 1551 годзе ў Глуску налічвалася 124 дамы. Цэнтральная вуліца называлася Вялікая. Яна мела ўмацаванне і адны вароты – Слуцкую браму. У той час побач з замкам стаялі дом на падклецці, канюшня, свіран, камора, пякарня, кухня, лазня. На рынку, які размяшчаўся каля Пцічы, знаходзілася карчма і 12 крам.
У дамове 1571 года паміж князямі Заслаўскімі і Настассяй Чартарыйскай аб падзеле маёнтка Глуск названы некаторыя размешчаныя тут пабудовы: драўляны замак з трыма вежамі і 34 гароднямі (гародня – гэта прамавугольны зруб з бярвення ці брусоў, тып абарончага збудавання ў Х – ХVІІІ стст.). На замкавым дзядзінцы стаялі чатыры свірны, дом на падклецці з дзвюма святліцамі, каморай і сенцамі ды іншыя збудаванні.
У 1628 годзе ў Глуску была пабудавана праваслаўная царква, крыху пазней – касцёл бернардзінцаў. У 1638 годзе ў мястэчку ўжо было 14 вуліц і 331 зямельны ўчастак, дзве царквы ўніяцкія, трэцяя – праваслаўная. Жылі ў мястэчку пераважна мяшчане, слугі феадала, яго падданыя, многія з іх паходзілі з сялян. Сярод мяшчан былі даволі багатыя гандляры, рамеснікі, якія мелі вялікія зямельныя надзелы.
У XVI – XVIII стагоддзях ўладальнікамі Глуска і замка былі князі Гальшанскія, Чартарыйскія, Палубінскія, Радзівілы, Юдыцкія. Замак існаваў да канца 18 стагоддзя.
Так распачалася гісторыя Глуска на яго сённяшнім месцы.
Mogilev.media продолжает знакомить вас с воспоминаниями одного из организаторов, творческих вдохновителей блистательного театрального действия “M@rt-контакт”. От которого могилевчанам, похоже, только и остались – воспоминания. Субъективные заметки бывшего главного режиссера Могилевского областного драмтеатра Владимира Петровича мы нашли в его небольшом и уютном блоге, и с любезного разрешения автора решили опубликовать без изменений и с сохранением авторского стиля для наших уважаемых читателей. Предыдущий выпуск Субъективных заметок вы можете найти здесь.
Часть 7.
“M.@rt-контакт” Субъективные заметки.
То, что изложено ниже, моё видение ситуации и моя правда.
Немаловажной составляющей Молодёжного театрального форума “M.@rt-контакт”, было его открытие и закрытие. Каждый фестиваль старался сделать открытие и закрытие максимально праздничными и запоминающимися. Вот и мы стали думать, накидывать варианты. Исходили из того, что форум заявлен как молодёжный, значит, на открытии должны были быть только молодые актёры. Ведущих мы тоже определили из молодёжи. Решили одеть их в рваные джинсы, кеды и майки с логотипом фестиваля.
Первым, написавшим сценарий открытия фестиваля, стал режиссёр нашего театра, Виктор Куржалов. Со свойственной ему скрупулезностью Виктор вгрызался в огромный объём сухой информации, систематизировал её, доводил до ума, приводил в удобоваримый для потенциального зрителя вид.
Надо сказать, что придуманный им “скелет” открытия форума не менялся из года в год, только обрастал новым “мясом”. Тем не менее, информации было много: нужно было назвать театры, участвующие в основной программе, познакомить со специальной программой (мастер-классы, встречи с режиссёрами, “молодая режиссура”), а также представить жюри фестиваля, гостей, спонсоров… Это был огромный объём текста.
Задавала ритм всему этому довольно скучному перечислению специально подобранная музыка, которая своим звучанием не давала отвлечься от произносимой со сцены информации, и конечно, энергия молодых актёров, увлеченно и с огоньком выполняющих поставленные перед ними задачи. Никто не был забыт, никто не был обижен. А со временем это стало фишкой нашего фестиваля и его неотъемлемой частью.
Мне тоже два раза пришлось придумывать открытие и закрытие форума. Искались и находились необычные ходы. Насколько они “заходили” зрителю об этом может сказать только сам зритель. Но мы старались).
Очень креативно подошла к открытию фестиваля, возглавлявшая тогда театр, Екатерина Аверкова. Артисты, занятые в представлении открытия и закрытия, придумали себе характеры и вместе с Екатериной подобрали одежду соответствующую их персонажу. Получилась компания очень милых “сущностей”, которые говорили только на им понятном языке. Они были везде: в фойе, в гардеробе, зале, на улице, в буфете, в зрительном зале. Прекрасен был их облик, поведение (у каждого индивидуальное и неповторимое), их взаимодействие со зрителем.
Случилось так, что спектакль на основной сцене в драмтеатре по каким-то причинам задержался, а другой спектакль, в театре кукол, не мог начаться, из-за отсутствия жюри и критиков, которые досматривали спектакль в драмтеатре. Две “сущности” в фойе кукольного театра, заполненном пришедшим на спектакль зрителем, в исполении Елены Кривонос и Алексея Цибина в течении часа разыгрывали импровизационное представление. Это было смешно, трогательно и очень театрально. Артисты спасали ситуацию, заполнив собой создавшуюся паузу. Это был чистейшей воды интерактив и это было круто.
Совсем по-другому обстояло дело с закрытием фестиваля. Да, в конце звучали слова “Закрытие фестиваля” сопровождавшиеся выстрелом больших хлопушек с конфетти и серпантином, но даже придуманное и отрепетированное, оно не могло реализоваться по не зависящим от нас причинам.
Дело в том, что закрытие должно было состояться после просмотра последнего спектакля, плюс ещё совещание членов жюри и их обсуждение и оценки только что отсмотренного спектакля, награждение лауреатов, вручение Гран-при, выступление молодёжного жюри, и в довесок ко всему, 27 марта – Международный день театра!!!
У всех участников к тому времени в глазах отчётливо читался прощальный банкет, а у остальных поход в ночной клуб “Cuba”, чтобы отметить закрытие фестиваля и профессиональный праздник. Да и у зрителя, после просмотра двух-трёх часового спектакля смотреть ещё на какое-то действо уже не было сил. Короче, закрытие всегда из-за этого комкалось, все старались быстрее всё закончить и наконец-то выдохнуть и сбросить напряжение. И надо сказать это неплохо удавалось, но это тема отдельной главы…
Раскопкі дрэнажнай і каналізацыйнай сістэмы антычнага тэатра Калізей дазволілі прыадкрыць таямніцу харчавання гледачоў падчас прадстаўленняў і баёў гладыятараў на арэне. Упершыню былі знойдзены парэшткі піцы, якую смакавалі на трыбунах старажытныя рымляне.
Як паведаміла агенцтва Reuters, раскопкі праводзіліся ў паўднёвым калектары, які быў заблакаваны і не выкарыстоўваўся з 523 г. да н.э., калі Калізей прыйшоў у заняпад і перастаў быць арэнай.
Паколькі старажытная сістэма каналізацыі была забітая смеццем і зямлёй, а вада не ўвайшла туды, многія рэчы былі некранутымі альбо заставаліся ў добрым стане. Але каб атрымаць іх, археолагам прыйшлося выкарыстоўваць дыстанцыйных робатаў.
У сістэме дрэнажу арэны было сярод іншага знойдзена насенне інжыра, вінаграду, вішань, ажыны і дыні, а таксама сляды маслін і грэцкіх арэхаў. Адкрылі і парэшткі страў, якія, верагодна, былі прататыпам сучаснай піцы. Прынамсі ўсё ўказвае на гэта. Як мяркуюць вучоныя, усе стравы былі падрыхтаваны проста на трыбунах на імправізаваным барбекю.
Акрамя таго, у дрэнажнай сістэме былі знойдзены рэшткі жывёл, якія выкарыстоўваліся ў бітвах і розных гульнях на арэне: косці мядзведзяў, львоў і ягуараў, а таксама сабак, сярод якіх былі нават таксы.
Сярод іншых знаходак – больш за 50 бронзавых манет канца рымскага перыяду, а таксама срэбная манета каля 170 года нашай эры, адчаканеная ў гонар дзесяцігоддзя праўлення імператара Марка Аўрэліўса.
“Такія знаходкі даюць нам уяўленне пра вопыт і звычкі тых, хто прыходзіў сюды на доўгія прадстаўленні” – сказаў Альфонсіна Русо, дырэктар археалагічнага парку Калізея.
Рашэннем Магілёўскага аблвыканкама статус гістарычнага цэнтра Бабруйска павысіўся да ўзроўню нерухомай гісторыка-культурнай каштоўнасці трэцяй катэгорыі. Ён забяспечвае не толькі захаванасць аб’ектаў, але і доступ да іх спецыялістам і грамадзянам.
Будынкі, як паведамляе сайт Bobrlife, размешчаныя паміж цэнтральным рынкам і тэатрам. Іх поўны спіс можна знайсці на старонцы выдання.
Уладальнікі і арандатары гістарычных будынкаў Бабруйска ў адпаведнасці з артыкулам 75 Кодэкса Рэспублікі Беларусь па культуры павінны падпісаць абавязацельствы па іх ахове да 27 снежня 2022 года.
Гэта выданне – шмадгатовае даследаванне аўтаркі, дзе праз гісторыю двух дваранскіх
родаў адлюстроўваецца мінулае мястэчка і сённяшняга раённага цэнтра Кіраўска.
Кніга даследчыцы Веры Міцкевіч пад назвай “Сядзіба Качэрычы: шляхамі Ланеўскіх-Ваўкоў, фон Гоераў і іх нашчадкаў” выйшла невялікім накладам у сто асобнікаў на беларускай і рускай мовах і з’яўляецца незвычайным падарожжам, дзе змешчана ўсяго патроху – гісторыя, літаратура, шмат асоб і адкрыццяў пра іх.
Асобная ўвага ў выданні акцэнтуецца на асобе Надзеі Тэфі – вядомай расійскай пісьменніцы-гумарысткі (1872-1952), якая па матчынай лініі паходзіла з двух дваранскіх родаў, што валодалі Качэрычамі.
Выданне вартае ўвагі, асабліва для тых хто цікавіцца гісторыяй мястэчак Магілёўшчыны і лёсамі шляхецкіх родаў, а таксама тым, каму неабыякавая гісторыя ўласнай малой радзімы. Не варта забываць, што Вера Міцкевіч не проста даследчыца, а яшчэ і ўнучка народнага паэта Беларусі Якуба Коласа.
Дарэчы, ад былой сядзібы Качэрычы нічога не захавалася, аднак застаўся маляўнічы парк, па якім гуляюць жыхары ўжо сучаснага Кіраўска.
Mogilev.media продолжает знакомить вас с воспоминаниями одного из организаторов, творческих вдохновителей блистательного театрального действия “M@rt-контакт”. От которого могилевчанам, похоже, только и остались – воспоминания. Субъективные заметки бывшего главного режиссера Могилевского областного драмтеатра Владимира Петровича мы нашли в его небольшом и уютном блоге PetrovichVlad, и с любезного разрешения автора решили опубликовать без изменений и с сохранением авторского стиля для наших уважаемых читателей. Предыдущий выпуск Субъективных заметок вы можете найти здесь.
“M.@rt-контакт” Субъективные заметки.
То, что изложено ниже, моё видение ситуации и моя правда.
Зритель.
Как я уже писал, одной из причин появления Молодёжного театрального форума “М.@rt-контакт” в Могилёве, было желание показать жителям города разнообразие театрального искусства.
В 1990-х годах театр во всех смыслах переживал не лучшие времена. Здание требовало ремонта, и власти не нашли ничего лучшего, как снести театр и на его месте построить новый. Сколько сил и нервов пришлось потратить, чтобы отстоять это уникальное здание. В итоге, театр стал на долгий девятилетний капитальный ремонт, а нам предложили переехать в здание Политпроса.
Здание казённое, безликое во всех смыслах, нисколько не приспособленное под театр. Нам не разрешали лишний гвоздь вбить, а надо было оборудовать сцену, звук, свет.
Всё это делалось осторожно, маленькими шажками, при том что большими шагами от нас стал уходить зритель. Иногда на сцене было больше людей, чем зрителей в зале.
Не раз нам приходилось играть спектакли на шесть-восемь зрителей, которые вразнобой сидели в зале, рассчитанном на пятьсот человек. Это было не только у нас, это происходило на всём постсоветском пространстве. Зритель из театра ушёл, занятый выживанием, или открывшимися новыми возможностями.
В 2000 году нам вернули театр, поменялось руководство и мы с удвоенной силой и упорством стали осваивать театральное пространство Беларуси и не только…
На постановки приглашались режиссёры со своим видением театра, своей эстетикой. Мы пробовали экспериментировать жанрами, активно работали с залом, подключали зрителя к происходящему на сцене, выдёргивая его из привычной зоны комфорта…
У нас появился красивый, глубокий, пластический спектакль “Она и я”, поставленный режиссёром Виктором Куржаловым. Хулиганский спектакль-капустник “Все пьесы Шекспира” поставил польский режиссёр Яцек Пацоха…
Кто-то воспринимал это нормально, а кто-то уходил, громко хлопнув при этом дверью. Возмущенный зритель не ленился писать в соответствующие инстанции, говоря, что увиденное к театру не имеет никакого отношения.
И вот в городе появился фестиваль, на котором представлены пластические спектакли, спектакли без слов, в синтезе с куклами, зрителем, с видео, с компьютерной графикой, улицей, малой сценой, фойе, да хоть телефонной будкой…
Уникальность театра в том, что он впитывает смежные искусства, новаторские технологии, адаптирует их, пропускает через себя, являя их зрителю уже в новом качестве. Иногда это вызывает недоумение, шокирует, но в конечном итоге, приводит в восторг и заканчивается нескончаемыми аплодисментами и криками “браво”.
Коллективы из разных стран с восхищением говорили о нашей публике. Хотя многие были удивлены тому, что в конце спектакля зрители дружно встают и уже стоя долго не отпускают актёров аплодисментами.
Дело в том, что зритель не везде встаёт с мест, даже если спектакль очень понравился. В Германии, например, зритель не встаёт, но к аплодисментам добавляет топот ногами, таким образом показывая восхищение от увиденного.
Для меня же зритель, его мотивация прихода на тот или иной спектакль, до сих пор остаётся загадкой. Я понимаю, когда срабатывает “сарафанное радио”, имя актёра или режиссёра, название пьесы, автор… Но в остальных случаях, что?!!
Приведу пример. На втором фестивале к нам приехал театр “Приют комедианта”, из Санкт-Петербурга, со спектаклем “Pro Турандот” в постановке Андрея Могучего. Спектакль у зрителя вызвал восторг, эмоциональный подъём близкий катарсису. Это был ТЕАТР. По окончании спектакля зритель аплодисментами минут 15 не отпускал актеров с поклона…
Через некоторое время после М.@rt-контакта” к нам на гастроли приехал театр с предельно слабым спектаклем, и зритель в зале с таким же воодушевлением и экспрессией не отпускал актёров со сцены.
??? Хочется верить, что на этих спектаклях был разный зритель.
Наша профессия зависит от наличия в зрительном зале того самого зрителя, который голосует ногами, т.е своим приходом в театр и купленными билетами. Да это так. И очень бы хотелось видеть в театре зрителя думающего, тонко воспринимающего происходящее на сцене и понимающего, что театр может, и должен быть разным. Кроме, конечно, пошлого и скучного.
Украіна заклікае заходніх саюзнікаў байкатаваць культуру Расіі на час вайны, але на Захадзе з гэтай нагоды разгарнулася сур’ёзная дыскусія. Байкатаваць расійскую культуру, ці культура вышэй за войны?
Для беларусаў пытанне не менш актуальнае, бо многія дзеячы культуры і навукі, у тым ліку на Магілёўшчыне, прынялі асабістае рашэнне аб байкоце кантактаў з расійскімі калегамі з-за ўварвання арміі Расіі ва Ўкраіну.
Пазіцыя Ўкраіны: «паставіць на паўзу выкананне Чайкоўскага і іншых рускіх твораў пакуль вайна не спыніцца».
Міністр культуры Ўкраіны Аляксандр Ткачэнка заклікаў заходніх саюзнікаў краіны байкатаваць расійскую культуру да канца вайны.
У The Guardian ён напісаў, што такі «культурны байкот» не будзе азначаць «адмену Чайкоўскага», але будзе «прыпыняць выкананне яго твораў, пакуль Расія не спыніць сваё крывавае ўварванне».
Ткачэнка падкрэслівае, што вайна – гэта «цывілізацыйная бітва за культуру і гісторыю», у якой Расія актыўна «спрабуе знішчыць нашу культуру і памяць», настойваючы на тым, што ўкраінцы і рускія складаюць адзіную нацыю.
Многія дзеячы культуры ва Украіне падкрэсліваюць, што расійская дзяржава актыўна інструменталізуе сваю мастацкую спадчыну падчас канфлікту.
Напрыклад, на білбордах у акупаваным Расіяй Хэрсоне былі выявы Пушкіна з тэкстам, які згадваў пра сувязь расійскага паэта з горадам.
Дзеячы ўкраінскай культуры мовай дэкаланізацыі апісваюць працэс аддзялення сябе ад некалі дамінуючай расійскай культуры. Бо яе прасоўвалі ў той час, калі ўкраінскае мастацкае самавыяўленне падаўлялася, часам гвалтоўна, Расійскай імперыяй, а пазней і Савецкім Саюзам.
Дыскусіі ў брытанскім грамадстве гучаць так: «…мы, як саюзнікі Украіны, выступаем супраць расійскай дзяржавы, а не супраць яе народа або культуры».
«Прэзентацыя вялікіх гістарычных твораў, такіх як «Шчаўкунчык», у выкананні міжнароднага складу танцораў, павінна паслаць моцную заяву пра тое, што Чайкоўскі, які сам паходзіць з украінцаў, і яго творы звяртаюцца да ўсяго чалавецтва ў прамой і моцнай апазіцыі да вузкага і нацыяналістычнага погляду на культуру, якую прадае Крэмль» – заявіў прэс-сакратар Каралеўскага балета ў Лондане.
Ён таксама дадаў, што падчас вайны палітыка кампаніі заключаецца ў тым, што «мы не працуем ні з расійскімі дзяржаўнымі дзеячамі, такімі як Вялікі тэатр, ні з асобамі, якія маюць відавочную сувязь з рэжымам Пуціна ў Крамлі».
Прадстаўнік Англійскага нацыянальнага балета, які таксама ставіць спектакль «Шчаўкунчык» Чайкоўскага на гэтыя Каляды, заявіў, што, хаця кампанія «салідарная з усімі, хто пацярпеў ад уварвання Расіі ва Украіну», іх праграма будзе ісці, як планавалася.
Лонданскі сімфанічны аркестр выконвае ў Германіі праграмы Стравінскага і Рахманінава пад кіраўніцтвам сэра Саймана Рэтла. Выканаўчы дырэктар Кэтрын МакДоўэл заявіла, што яны працягваюць выконваць рускую музыку і працаваць з расійскімі артыстамі, «якія не атаясамліваюць сябе з цяперашнім кіраўніцтвам».
У праграмах Манчэстэрскага аркестра гучаць творы Стравінскага і Шастаковіча. «Хоць мы ненавідзім уварванне Пуціна ва Украіну і не выконваем музыку і не працуем з артыстамі, якія падтрымліваюць гэтую незаконную вайну, мы, як саюзнікі Украіны, выступаем супраць расійскай дзяржавы, а не супраць яе народа або культуры», – сказаў Дэвід Бутчар, кіраўнік аркестра.
Як бачна, большасць брытанскіх музыкаў не лічаць мэтазгодным адмяняць, прыпыняць або самацэнзураваць выдатную расійскую музыку, якая заслугоўвае таго, каб яе выканалі і пачулі. Пры гэтым яны відавочна дыстанцуюцца ад артыстаў, якія падтрымліваюць рэжым Пуціна і вайну Расіі ва Ўкраіне.
Пазіцыя заходніх дзеячаў культуры.
Многія дзеячы культуры саюзных Украіне дзяржаў і народаў напачатку падтрымалі заклікі да байкоту расійскай культуры, якая не змагла супрацьстаяць аўтарытарызму і імперскасці. Але такая радыкальная пазіцыя, як паказала перадкалядная афіша, адназначнай падтрымцы на Захадзе не атрымала.
У калядным сезоне “Шчаўкунчыкі” стануць “зімовай стравай” для гледачоў і будуць выкананы балетнымі трупамі ад Нью-Ёрка да Лондана, а культурныя лідары Вялікабрытаніі перасталі байкатаваць кананічныя расійскія творы.
Toby Melville/Reuters
У Венскай дзяржаўнай оперы ўсе квіткі на класічны балет “Спячая прыгажуня” на музыку Чайкоўскага па лібрэта Марыуса Петыпа ўжо прададзеныя на 21 і 23 снежня, а на 27 снежня “маленькія бясплатныя месцы яшчэ засталіся”, – гаворыцца ў афішы.
Кіраўніцтва Ла Скала не адмяніла пастаноўку Барыса Гадунова з расійскай зоркай Ілдарам Абадакавым, які тры гады таму прапанаваў адкрыць сезон 2022–2023 менавіта гэтай канкрэтнай расейскай операй. У дзень Вялікай прэм’еры 7 снежня тры дзясяткі чалавек зладзілі пікет перад тэатрам. Удзельнікаў акцыі трымалі на другім баку галоўнай плошчы, і палітыка не ўвайшла ў тэатр. Вядучыя дзеячы італьянскай культуры, палітыкі, бізнесмены 13-ць хвілін апладыравалі артыстам.
Байкатаваць расійскую культуру, ці культура вышэй за войны?
У заходнім грамадстве перамагае культура. Дзеячы культуры абвяргаюць словы расійскіх палітыкаў і прапагандыстаў пра тое, што “у сваёй русафобіі Захад пазбавіўся Чайкоўскага”.
А вось само выкананне твораў расійскіх кампазітараў на сцэнах еўрапейскіх тэатраў становіцца падставай для выказвання дзеячамі культуры сваёй пазіцыі асуджэння незаконнага ўварвання Расіі ва Ўкраіну.
