Школ стала менш на 40%, школьнікаў на 36%, па колькасці студэнтаў Беларусь упала з першай дзясяткі ў пяты дзясятак.
Магілёўскае абласное ўпраўленнем статыстыкі апублікавала дадзеныя па стане адукацыі ў вобласці на пачатак 2022/2023 навучальнага года.
На гэты момант у вобласці працавала 465 устаноў дашкольнай адукацыі. Гэта мінус 2,3% у параўнанні з дадзенымі 2020 года і мінус 21% да ўзроўню 2000 года. Колькасць дзяцей (39,7 тысяч) у гэтых установах у параўнанні з 2020 годам скарацілася на 8,5%, а калі параўноўваць з 2000 годам – на 12,7%.
На сёння ў вобласці працуе 365 устаноў агульнай сярэдняй адукацыі (скарачэнне ў параўнанні з 2000 годам на 40%) з колькасцю навучэнцаў 118 тыс. чалавек, што азначае падзенне ў параўнанні з 2000 годам на 36,6%.
Атэстат аб агульнай сярэдняй адукацыі ў 2022 годзе атрымалі 6,2 тысячы выпускнікоў школ. Гэта ў 2 разы менш, чым у 2022 годзе было выпушчана спецыялістаў у нашых прафтэхліцэях, каледжах, ВНУ. Верагодна, збольшага, такая сітуацыя і тлумачыць увядзенне паслабленняў пры паступленні ў ВНУ.
У вобласці функцыянавала 26 устаноў прафесійна-тэхнічнай адукацыі (да 2000 года падзенне на 27,7%) з 7,7 тысячамі навучэнцаў (падзенне на 60%).
Атрыманне сярэдняй спецыяльнай адукацыі ў вобласці забяспечвае 31 установа, колькасць навучэнцаў у іх 11,6 тысяч (менш на 37%, чым у 2000 годзе).
У пяці ВНУ вобласці на першай ступені вышэйшай адукацыі навучаліся 18,7 тысяч студэнтаў (менш на 17%, чым у 2020 годзе і на 55%, чым у 2010 годзе, калі іх было 41,1 тысяча).
Беларусь мела на 10 000 насельніцтва наступную колькасць студэнтаў: у 2010/2011 годзе – 467,12 чалавек, у 2011/2012 годзе – 470,75 і знаходзілася ў першай дзесятцы краін па гэтым паказчыку. Для параўнання, Аўстралія – 720, ЗША – 580, Новая Зеландыя – 560, Казахстан, Фінляндыя – 530, Данія – 520, Нідэрланды – 500.
Цяпер жа Беларусь перасунулася ў 5 дзясятак – у 2022 годзе ў разліку на 10 000 чалавек насельніцтва вобласці прыпадае 193 студэнты.
Замест чатырох сертыфікатаў цяпер будзе тры. Плюс абавязковы дакумент – характарыстыка са школы. Выглядае, што так міністэрства будзе зацягваць школьнікаў у БРСМ і атрымае інструмент для ціску на настаўнікаў, школьнікаў, бацькоў.
На мінулым тыдні адбылася нарада беларускіх урадоўцаў, на якой падымалася пытанне пра змены і навацыі ва ўступнай кампаніі ў ВНУ з наступнага года. Заяўляецца, што падрыхтоўка змен вялася з прыцягненнем шырокага кола спецыялістаў, грамадскасці, бо тэма адукацыі так ці інакш закранае вялізную колькасць людзей. Толькі ў 2023 годзе ў Беларусі будзе каля 54 000 выпускнікоў, якім важна даведацца пра правілы прыёму ў ВНУ і зрабіць лёсавызначальны для сябе выбар.
Тры сертыфікаты замест чатырох
Неабходна здаваць два абавязковыя цэнтралізаваныя экзамены (ЦЭ) і адзін экзамен па прадмеце (ЦТ) на выбар для ўніверсітэта, у які вызначыўся паступаць абітурыент. Усяго патрабуецца тры сертыфікаты, і ўсяго школьніку дадуць толькі тры спробы.
– У рамках школьнай праграмы абітурыент здасць цэнтралізаваны экзамен па рускай ці беларускай мове, атрымае адзнаку і сертыфікат. Пасля здасць экзамен па прадмеце на выбар – і таксама атрымае сертыфікат. Атрымліваецца, ужо два сертыфікаты. І пасля, у тэрмін асноўнага ЦТ, здасць яшчэ адзін прадмет на выбар для ўніверсітэта, у які вызначыўся паступаць, — і атрымае трэці сертыфікат. – распавёў на нарадзе міністр адукацыі Андрэй Іванец
Залічэнне ва ўніверсітэты будзе праводзіцца з улікам трох сертыфікатаў і сярэдняга бала атэстата.
Раней абітурыент меў права здаваць чатыры дысцыпліны, што дазваляла яму падстроіцца пад мінімальны прапускны бал на розных спецыяльнасцях у розных ВНУ. Менавіта гэтая магчымасць выбару для абітурыента і стала мішэнню чыноўнікаў ад адукацыі.
– Тут мы бачым рашэнне задачы спыніць беганіну паміж ВНУ. Калі раней была прадугледжана магчымасць здачы чатырох ЦТ, і, умоўна кажучы, малады чалавек мог выбраць спецыяльнасць ад лірыка да фізіка. Сёння, калі мы пакідаем фармат здачы двух ЦЭ і аднаго ЦТ, мы дакладна упэўнены, што малады чалавек выбірае той напрамак, з якім хоча звязаць сваё далейшае жыццё. – падкрэсліў міністр.
Наш каментарый
Здача ўступных экзаменаў у ВНУ, як сусветная практыка, існавала ў нас і да пачатку 2000-х гадоў і была заменена ЦТ пад лозунгамі барацьбы з экзаменатарамі-карупцыянерамі.
Большасць выкладчыкаў выказваюцца, што цяпер замест чатырох прадметаў у школе, абітурыенты будуць вывучаць толькі тры, астатнія іх не будуць цікавіць. А сярэдні бал атэстата “падмалююць”. Вось толькі ці ўзрасце ад ўсяго гэтага агульны ўзровень адукаванасці сучасных маладых беларусаў? Без ведаў дакладных навук, замежных моў?
Характарыстыка са школы ўключана ў пералік абавязковых дакументаў для паступлення абітурыента.
Важнай навацыяй уступнай кампаніі 2023 года міністр назваў увядзенне характарыстыкі вучня, якая па ўстаноўленай форме будзе выдавацца ўстановай адукацыі – школай або каледжам.
Характарыстыка, паводле слоў міністра, будзе адлюстроўваць “не толькі і не столькі паспяховасць, а асабістыя якасці маладога чалавека, удзел у рабоце грамадскіх аб’яднанняў (піянеры, БРСМ), у акцыях патрыятычнай накіраванасці”.
Наш каментарый
Выглядае, што гэта робіцца для яшчэ большага ціску на псіхіку школьнікаў, якім цяпер і дома і ў школе будуць пагражаць за любую самастойнасць думкі і наяўнасць пазіцыі дрэннай характарыстыкай.
Нават у самым лепшым варыянце, выдача ў школах характарыстык абітурыенту – савецкі атавізм і чарговая перастрахоўка. Калі што не так з абітурыентам – спытаюць са школы, з настаўнікаў, з дырэктара і класнага кіраўніка.
Месца правядзення цэнтралізаваных экзаменаў.
Міністэрства адукацыі прапануе праводзіць цэнтралізаваны экзамен па-за межамі школ. У буйных гарадах і раёнах ужо вызначаны месцы для гэтага. Прымаць экзамен будуць у аўдыторыях каледжаў і ўніверсітэтаў. Паколькі не ў кожным населеным пункце ёсць гэтыя навучальныя ўстановы, частку школьнікаў давядзецца падвозіць для здачы экзамену ў іншыя раёны або гарады.
Паводле слоў Андрэя Іванца, па краіне вызначаны 93 пункты для здачы цэнтралізаванага экзамену. Некаторыя з іх будуць дзейнічаць як міжраённыя.
Падрыхтоўкай заданняў і праверкай работ будзе займацца Рэспубліканскі інстытут кантролю ведаў.
Тэрміны ўступнай кампаніі.
Уступная кампанія пачнецца ў лютым-сакавіку 2023 года, калі пройдуць універсітэцкія і рэспубліканскія этапы прадметных алімпіяд, пераможцы якіх у выніку атрымаюць права на залічэнне ў ВНУ без выпрабаванняў. Адпаведна, у гэты часавы перыяд будзе праведзена іх залічэнне ў ВНУ.
Далей з 14 па 21 мая, да заканчэння навучальнага года, пройдуць цэнтралізаваныя экзамены.
з 1 па 12 чэрвеня можна будзе прайсці сумоўе і ўнутраны экзамен у ВНУ абітурыентам, у якіх ёсць мэтавае накіраванне.
«Напрамую падаецца заява на мэтавае, і для такіх абітурыентаў вывешваецца графік экзаменаў. Праграма гэтых сумоўяў і экзаменаў будзе апублікавана на сайце Міністэрства адукацыі да Новага года, можна будзе рыхтавацца. Ну, і вы ж разумееце, што канкрэтна той заказчык, у якога вы ўзялі мэтавае накіраванне, забярэ вас працаваць да сябе на пяць гадоў», — рэзюмаваў міністр.
Экзамен на мэтавае навучанне здаецца ў вуснай форме.
– Такім чынам мы зможам убачыць будучых медыкаў (плануем каля 50 працэнтаў медыкаў прыняць на мэтавую форму падрыхтоўкі), педагогаў (парадку 20-25 працэнтаў), спецыялістаў, якія будуць сыходзіць у сельскую гаспадарку. – падкрэсліў Андрэй Іванец.
Паводле яго слоў, да гэтага часу па выніках сумоўя прымалі выпускнікоў педагагічных, аграрных, фізкультурных класаў. Іх было прынята каля 1000 чалавек у 2022-м.
Выпускнікі Нацыянальнага дзіцячага тэхнапарку, якія праходзяць шматстадыйны адбор, змогуць пайсці вучыцца ў ВНУ па адпаведным профілі на падставе рэкамендацыі наглядальнай рады парка.
Неабавязковы экзамен у форме цэнтралізаванага тэсціравання, які патрэбны выпускнікам для паступлення ў профільную ВНУ, можна будзе здаць пасля 12 чэрвеня. Далей залічэнне ў ВНУ пройдзе ў тыя ж тэрміны, што і ў мінулым годзе.
Наш каментарый
Відавочна, што гэта робіцца для таго, каб зацягнуць абітурыентаў у тыя ВНУ, якія выпускаюць спецыялістаў у найбольш праблемныя сферы, і каб гэты спецыяліст потым гарантавана адпрацоўваў пяць гадоў. Вусны экзамен замест ЦТ, гэта практычна гарантыя паступлення, улічваючы хранічны недабор паступаючых.
Апублікаваць выніковы дакумент па ўсіх новоўвядзеннях для ўсеагульнага азнаямлення плануецца да канца 2022 года.
Не стае студэнтаў на бюджэтным і платным навучанні. Бракуе навучэнцаў ва ўстановах сярэдняй спецыяльнай адукацыі.
Не выканалі плану прыёму на платнае навучанне 4 дзяржаўныя ўстановы вышэйшай адукацыі і 1 прыватная. Недабор сягнуў 337 чалавек. 32 месцы засталіся вакантнымі ў 2 установах сярэдняй спецыяльнай адукацыі вобласці, піша рэсурс «Golk.by», спасылаючыся на звесткі Камітэту дзяржаўнага кантролю.
Паводле іх, кантрольныя лічбы прыёму на навучанне за кошт сродкаў бюджэту не выканалі 2 дзяржаўныя ўстановы вышэйшай адукацыі. Недабор у цэлым склаў 86 чалавек. 75 чалавек недабрала 1 установа сярэдняй спецыяльнай адукацыі вобласці.
Ва ўступных іспытах у 5 дзяржаўных установах вышэйшай адукацыі Магілёўскай вобласці на бюджэтныя формы навучання (вочную і завочную) узялі ўдзел 3147 абітурыентаў пры плане набору 2548 чалавек, на 1161 платнае месца прэтэндавалі 913 чалавек.
