Tag: ученые

Трапічныя лясы кампенсуюць толькі чвэрць выкідаў вугляроду

Навіна ад

Даследаванне супрацоўнікаў Брыстольскага ўніверсітэта, апублікаванае ў часопісе Nature паказала, што дэградаваныя пад ўздзеяннем чалавечай дзейнасці і другасныя лясы (выгадаваныя з нуля) штогод паглынаюць каля 107 мільёнаў тон вугляроду. Такія вынікі заснаваны на спадарожнікавых назіраннях за трыма арэаламі найбуйнейшых трапічных лясоў свету. 

Навукоўцы падлічылі, што зараз такія лясы кампенсуюць каля 26% ад усіх выкідаў вугляроду. Яны таксама выявілі, што ў адрозненні ад трапічных лясоў Амазоніі і Цэнтральнай Афрыкай, лясы на інданезійскім востраве Барнэа нашмат больш эфектыўна скарачаюць выкіды вугляроду.  Наяўнасць вялікай колькасці балот, клімат і навакольнае асяроддзе на Барнэа спрыяюць таму, каб вуглярод паглынаўся там прыкладна на 50% хутчэй, чым у іншых рэгіёнах.

Даследчыкі адзначаюць, што траціна з тых лясоў, якія пацярпелі ад высечкі або пажару – потым так і не былі адноўлены, што яшчэ раз падкрэслівае ўразлівасць трапічных дрэў.

Вядома, што павялічэнне аб’емаў выкідаў вуглякіслага газа спрыяе пацяпленню клімата. Агульныя выкіды вуглякіслага газу ў 2022 годзе ўзраслі на 1% у параўнанні з 2021-м.

У цэлым вугляроднае забруджванне, хоць і працягвае павялічвацца, расце не такімі хуткімі тэмпамі, як 10-15 гадоў таму. Але навукоўцы выказваюць сумнеў у тым, што чалавецтву удасца стрымаць пацяпленне ў межах 1,5 градуса вышэй за даіндустрыяльныя значэнні. 

Фота з адкрытых крыніц

У цэнтры ядра Зямлі выявілі іншае міні-ядро

Навіна ад

Навукоўцы не маглі зрабіць гэтага раней з прычыны цяжкасцей вывучэння гэтай часткі планеты.

Даследчыкіі Аўстралійскага нацыянальнага ўніверсітэта апублікавалі ў часопісе Nature Communications працу аб «рэху», якое адбілася ад зямнога ядра. Сейсмічныя Р-хвалі, якія ідуць пад кутам у 50 градусаў да восі вярчэння Зямлі, апынуліся на 4% больш павольнымі, чым падобныя хвалі пад іншымі кутамі.

Такія слабыя “адбіткі” прывялі да ўзнікнення гіпотэзы, што ў цэнтры ядра Зямлі існуе ядро дыяметрам удвая меншае – каля 1300 кіламетраў. Складаецца гэтае міні-ядро з жалеза. 

Паколькі сейсмічныя назіранні даступныя навукоўцам толькі на Зямлі, вывучэнне ўнутраных структур планет вельмі важна для разумення эвалюцыі і ўнутранай будовы іншых нябесных целаў.

На гэты момант навукоўцы лічаць, што сучаснае ядро нашай планеты сфармавалася не адразу. Зыходна аднастайны хімічны склад Зямлі стаў мяняцца з часам: тады цяжэйшыя элементы (жалеза і нікель) апусціліся да яе цэнтра, а лягчэйшыя (сілікаты, з якіх складзена мантыя і частка зямной кары) атрымалі з цэнтра планеты шмат лёгкіх мінералаў. Сярод іх і тыя, што ўтрымлівалі нямала вады.

Нядаўна навукоўцы заявілі аб змене кірунку вярчэння ядра Зямлі і даўжыні дня.

NASA зрабіла рэнтген Сонца. Здымак паказаў самыя гарачыя кропкі

Навіна ад

Даследаванне можа наблізіць навукоўцаў да разгадкі галоўнай загадкі зоркі.

У сваім блогу амерыканскае касмічнае агенцтва NASA падзялілася кадрамі, якія зрабіла абсерваторыя NuSTAR. Новую магчымасць для вывучэння зоркі навукоўцам даў тэлескоп цвёрдага рэнтгенаўскага дыяпазону.

Атрыманыя кадры аб’ядналі ў адзін, дзякуючы чаму спецыялістам удалося адзначыць самыя гарачыя кропкі на Сонцы.

Яны знаходзяцца ў так званай сонечнай кароне. Па словах навукоўцаў, кропкі ўтвараюцца, калі адбываецца навала нанаўспышак. Гэта такая з’ява, калі здараецца выкід цяпла, святла і часціц. Такі матэрыял больш гарачы, чым сярэдняя тэмпература кароны.

“Нават у сонечны дзень чалавечае вока не можа ўбачыць увесь свет, які выпраменьвае наша бліжэйшая зорка” – адзначылі ў NASA.

Цяпер навукоўцы спадзяюцца разгадаць з дапамогай тэлескопа NuSTAR галоўную загадку зоркі. Даследнікаў космасу хвалюе пытанне, чаму знешняя атмасфера Сонца – сонечная карона здольная дасягаць тэмпературы больш 1 000 000°С, што ў 100 разоў вышэй паказчыкаў паверхні зоркі.

За апошнія гады начное неба стала ў два разы ярчэй – з-за гэтага не бачна зорак

Навіна ад

За апошнія восем гадоў начное неба стала ў два разы ярчэй – такія дадзеныя апублікаваны супрацоўнікамі Нямецкага даследчага цэнтра геаграфічных навук у часопісе Science. І начное неба становіцца ярчэй з ашаламляльнай хуткасцю па ўсім свеце.

Самыя цьмяныя зоркі на начным небе хутка знікаюць, а візуальны шум і штучнае святло перашкаджаюць нам іх убачыць.

Такія высновы зроблены на падставе назіранняў больш за 50 000 навукоўцаў з усяго свету, якія параўналі сваё вынікі назіранняў нябесных целаў з картамі зорнага неба. Штогод, з 2011 па 2022 год яркасць павялічвалася на 10%.

Па-першае, гэтая тэндэнцыя звязана з паўсюднай усталёўкай святловыпрамяняльных дыёдаў, якія выпраменьваюць больш святла, чым лямпы напальвання. Па-другое, тысячы спадарожнікаў на нізкай калязямной арбіце адбіваюць сонечныя прамяні ў поле зроку аптычных тэлескопаў і перадаюць радыёхвалі на тых жа частотах, што і радыётэлескопы.

68% ледавікоў планеты могуць знікнуць да 2100 года

Навіна ад

Аднак ёсць шанец запаволіць гэты працэс удвая.

Паводле даследавання, апублікаванага ў часопісе Science, міжнароднай групай навукоўцаў з ЗША, Нарвегіі, Аўстрыі, Швецыі, Канады, Францыі і Вялікабрытаніі ўстаноўлена, што плошча ледавікоў па ўсёй планеце скарачаецца ў разы хутчэй за прагназаваныя тэмпы. 

Вучоныя даследавалі 215 000 наземных ледавікоў, распрацавалі кампутарную мадэль, якая паказала, што пры захаванні цяперашніх тэндэнцый змены клімату, да 2100 года свет страціць каля 32% масы сваіх ледавікоў – або 48,5 трыльёнаў тон лёду – а 68% усіх ледавікоў поўнасцю знікне.

З прычыны таяння ледавікоў узровень Сусветнага акіяна павысіцца на 11,5 сантыметраў, што ўзмоцніць раставанне палярных ільдоў і прывядзе да затаплення сушы, на якой зараз пражывае мінімум 10 мільёнаў чалавек. У  разы скароцяцца запасы прэснай вады, павысіцца рызыка паводак і разбурэнняў ландшафтаў найвышэйшых сусветных гор, такіх як Джамалунгма.

Аднак, калі чалавецтву ўдасца спыніць глабальнае пацяпленне, зафіксаваць яго на ўзроўні 1,5 градуса Цэльсія (зараз паказчык дасягнуў адзнакі 1,1 градуса), Зямля страціць толькі 28% леднікоў.