Tag: температура

Прагноз на люты – невялікія маразы, нязначныя ападкі, тэмпературы ад 0 да -6º

Навіна ад

Папярэдні доўгатэрміновы прагноз надвор’я.

Шматлікія мадэлі надвор’я на люты сведчаць пра тое, што месяц будзе з марозным надвор’ем, у сярэднім ад 0 да -6ºС, у асобныя дні ад -3 да +2 ºС, самыя мінімальныя начныя тэмпературы могуць дасягнуць адзнакі -9 -12 ºС. Большая частка дзён месяца будуць пахмурнымі, з невялікімі ападкамі. 

Люты – апошні месяц зімы. У народзе яго называюць па-рознаму, часцей «люцень», паколькі бываюць яшчэ ў гэты час лютыя маразы. А яшчэ “Люты – ілгун: адзін бок грэе, другі студзіць”. Існуе прымаўка: “Люты – месяц люты, пытаецца: як абуты?”.

У гэтым апошнім каляндарным зімовым месяцы хутчэй расце паўдзённая вышыня сонца, падаўжаецца дзень, з ім расце і сонечная радыяцыя, тэмпература паветра. Але месяц застаецца пахмурным. У сярэднім сонца закрыта аблокамі 16 дзён, бывае і 23. Ясных дзён мінімум 2, максімум – 7.

Сярэдняя тэмпература лютага на 0,7ºС вышэйшая за студзеньскую і складае ў Магілёве -6,9ºС, у Бабруйску -6,8º. Самая нізкая тэмпература лютага на Магілёўшчыне ў Горках -7,8ºС. 

Адзін раз на 33 гады сярэдняя тэмпература лютага ніжэй за -15ºС. У лютым 1940 года адзначаны абсалютны мінімум сярэднемесячных тэмператур у вобласці  -19ºС. 

Пад уплывам Атлантыкі і патокаў міжземнаморскіх паветраных мас з Балкан часта фарміруецца цёплае лютаўскае надвор’е.

Так, у 1990 годзе сярэдняя тэмпература лютага склала +1,7 ºС, што было на 8,6 º вышэй за норму. У гэтым жа годзе быў адзначаны і самы высокі абсалютны максімум лютаўскіх тэмператур: у Магілёве +12,9º, Бабруйску +14,9º. 

Амплітуда крайніх тэмператур складае амаль 52ºС, сярэдніх 21º – усё гэта вынік “свавольства” цыркуляцыйных працэсаў.

Паўднёвыя сцены дамоў, схілы дахаў добра праграваюцца і нават у марознае надвоор’е назіраецца капёж. Нездарма месяц называюць “бакагрэй”, “бакі грэй”, бо сонейка пачынае прыпякаць.

У лютым выпадае невялікая колькасць ападкаў – 32-35 мм, але характэрна іх вялікая зменлівасць. У 1890 годзе у Магілёве выпала толькі 1 мм, а у 1926 годзе – 81 мм.

У лютым пераважаюць вятры паўднёвых напрамкаў, у сярэднем хуткасцю 4,1 м/с. У гэтым месяцы да паловы дзён могуць быць з мяцеліцамі.

Прыкметы аб надвор’і ў лютым.

У пачатку лютага цёпла, растае снег – да добрага ўраджаю.

Калі люты халодны – да спрыяльнага лета.

Люты халодны і сухі – жнівень гарачы.

Люты цёплы – да халоднай вясны.

Яркія зоркі ў лютым – да марозу, цьмяныя – да адлігі.

Калі люты выдасца дажджлівым, то такімі ж можна чакаць вясну і лета.

Пагодлівы люты прадвесціць засуху летам.

Моцныя маразы – да кароткай зімы.

У канцы лютага шмат доўгіх ледзяшоў – да доўгай вясны.

Чым халадней апошні тыдзень лютага, тым цяплей будзе ў сакавіку.

Гром у лютым – да моцных вятроў.

Мокры снег, завіруха, вятры прагназуюцца на пачатку наступнага тыдня

Навіна ад

Умовы надвор’я ў Магілёўскай вобласці хутка пагоршацца.

Паводле прагнозу сіноптыкаў, у пачатку наступнага тыдня – напрыканцы студзеня ў Магілёўскай вобласці ўмовы надвор’я пагоршацца. Пры захаванні воблачнага надвор’я, чакаецца парывісты вецер, завіруха, наліпанне мокрага снегу. 

30 студзеня, у панядзелак,  ноччу месцамі, днём у многіх раёнах прагназуюцца ападкі ў выглядзе снега, мокрага снега, днём снега з дажджом і ўзмацненне ветру парывамі да 15-20 м/с.

Месцамі мяцеліца, наліпанне мокрага снегу, галалёд, на дарогах галалёдзіца. Тэмпература ўначы 0 -5°С, днём ад -3 да +2°С.

31 студзеня, у аўторак, на большай частцы тэрыторыі чакаецца снег, мокры снег. Месцамі слабая мяцеліца, наліпанне мокрага снега, на дарогах галалёдзіца. Тэмпература паветра на працягу сутак захаваецца ў інтэрвале -3 +2°С.

У першы дзень апошняга каляндарнага зімовага месяца 1 лютага, серада, прагназуецца месцамі кароткачасовыя ападкі: снег, мокры снег. На асобных участках дарог захаваецца галалёдзіца. Тэмпература ўначы ад -2 да -9°С, днём ад -4 да +1°С.

Камфортныя тэмпературы, але пераважна пахмурна. Прагноз надвор’я на выходныя

Навіна ад

27 студзеня, у пятніцу, на большай частцы тэрыторыі Магілёўскай вобласці прагназуецца воблачнае надвор’е, месцамі з праясненнямі, з адмоўнымі тэмпературамі, блізкімі да 0°С і невялікімі ападкамі. Тэмпература ноччу да -2  -5°С, удзень да 0  -1°С. На дарогах захаваецца галаледзіца. Даўжыня дня ўжо складае 8:35, ён павялічыўся ў Магілеве на 1 гадзіну і 11 хвілін, але сонца і святла не хапае.

На працягу дня будуць панаваць паўднёва-заходнія вятры, у асноўным, невялікай хуткасцю да 1-2 м/с.

Снежнае покрыва на палях практычна адсутнічае або вышыня яго не перавышае 1-4 см, у асобных паўночна-заходніх раёнах 8-9 см. Больш значны мерзлы пласт таўшчынёй 10-29 см захоўваецца толькі ва ўсходняй частцы Віцебскай і на паўночным усходзе Магілёўскай вобласці – паведамляе Белгідрамет. 

Народныя прыметы на 27 студзеня:

Белыя аблокі абяцаюць мароз.

Калі дрэвы пакрыліся шэраню – быць цяплу.

Калі ў марозны дзень пайшоў снег – да пацяплення.

28 студзеня, у суботу, прагназуецца воблачнае надвор’е, магчыма праясненне. Ападкі малаверагодны. Тэмпература ноччу да -4°С, удзень да -1°С. Месцамі туман, слабы галалёд. Вецер усходне-заходні, хуткасцю да 4 м/с.

Павел па народнаму календару.

Калі на Паўла вецер – год будзе волкі (вільготны).

Зорная ноч абяцае добры ўраджай ільну.

Калі зоркі моцна блішчаць – быць марозу, а калі зоркі цьмяныя, то будзе цёпла. Калі з поўначы паказаліся хмары, то адлігі не чакай.

Снежны буран днём на Паўла прадвесціць моцны мароз ноччу.

Дзень ведзьмакоў. У даўніну лічылася, што ў гэты дзень ведзьмакі могуць перадаваць вучням свае здольнасці, у тым ліку для ўздзейнічання на надвор’е.

29 студзеня, у нядзелю, захаваецца воблачнае з праясненнямі надвор’е. Пераважна без ападкаў. Начныя тэмпературы складуць -4 -6°С, днём слупок тэрмометра падымецца не вышэй -2°С. Месцамі туман, слабы галалёд, на дарогах галалёдзіца. Вецер паўднёва-заходні, хуткасцю да 5 м/с.

Ў даўніну казалі: які ў гэты дзень мароз – такая і летняя спякота.

У панядзелак, 30 студзеня, узмацніцца вецер, хуткасць да 7-9 м/с, пры парывах да 10-12 м/с. Прагназуецца снег, завіруха.

Магілёўшчына плыве з-за адлігі. Надвор’е на выходныя

Навіна ад

20 студзеня, у пятніцу, на большай частцы тэрыторыі Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць воблачнае надвор’е з плюсавымі тэмпературамі і ападкамі. Тэмпература ноччу да +1°С, удзень +2 +4°С. Дажджы на працягу дня. 

Месцамі туман, слабы галалёд, на дарогах галалёдзіца. На працягу дня вятры будуць мяняць свой накірунак з паўднёвага на паўночны, з паўднёва-заходняга на паўночна-заходні. Хуткасць ветра да 2-4 м/с.

Пад уплывам ападкаў працягнецца дэградацыя снежнага покрыва.

Рэкі выходзяць за берагі

У сувязі з дажджамі на ўсім працягу Бярэзіны, Сожа, на Дняпры на ўчастку Магілёў – Жлобін назіраецца няпоўны ледастаў і ледастаў з палонкамі. Павялічыліся прасторы з адкрытай воднай паверхняй, лёд пацямнеў і растае на месцы.

На рэках назіраецца рост узроўняў вады. На прытоку Сожа рацэ Проня каля вёскі Ляцягі ўзровень вады на 24 см перавышае небяспечную высокую адзнаку. Узровень вады блізкі да небяспечна высокай адзнакі назіраецца на  Бярэзіне каля Бабруйска.

21 студзеня, у суботу, прагназуецца воблачнае надвор’е, пераважна без ападкаў. Тэмпература ноччу да +1°С, удзень да +2С. Месцамі туман, слабы галалёд. Вецер пераважна усходняга напрамку хуткасцю да 7 м/с.

Амяльян

У народзе Амяльян. У большай частцы выпадкаў на гэты дзень былі снежныя завірухі, снегапады.

Калі на Амяльяна паўднёвы вецер, то лета навальнічным будзе.

Ясны дзень абяцае засушлівае лета.

Сусветны дзень снега

22 студзеня, у нядзелю, захаваецца воблачнае надвор’е. Пераважна без ападкаў. Начныя тэмпературы складуць 0 -1°С, днём слупок тэрмометра дасягне адзнак +2 +3°С. Месцамі туман, слабы галалёд, на дарогах галалёдзіца. Вецер усходні, паўнёва-усходні хуткасцю да 5 м/с.

У апошнюю нядзелю студзеня з 2012 года святкуецца Сусветны дзень снега (World Snow Day), дзень зімовых відаў спорту. Але ў гэтым годзе свята пройдзе без снега. У сувязі з гэтым, раённае спартыўнае свята “Касцюковіцкая лыжня — 2023” пераносіцца на іншы час.

Народныя прыкметы

Калі хатняя жывёла, выпушчаная на двор, імкнецца вярнуцца ў хлеў – быць снегу і холаду.

Ясны дзень абяцае добры ўраджай.

Надвор’е дня характарызуе ўвесь верасень.

Але студзень, па ўсіх прагнозах, павінен выйсці на свае шматгадовыя сярэднія тэмпературныя паказчыкі.

Ужо з панядзелка, 23 студзеня, пачнецца плаўнае ўстойлівае паніжэнне тэмператур, пахмурнае надвор’е зменіцца на яснае.

На Галодную Куццю і Вадохрышча адліга, тэмпература да +7°С. Дажджы

Навіна ад

Любаты і замілавання ад пацяплення мы, аднак, не адчуем.

18 студзеня, у сераду, перад Вадохрышчам, на большай частцы тэрыторыі Магілёўскай вобласці прагназуецца воблачнае надвор’е з плюсавымі тэмпературамі. 

Тэмпература ноччу  -2 +3°С, удзень +2 +7°С. Але жыхары вобласці не адчуюць любаты і радасці ад гэтага падвышэння тэмпературы, ад адлігі. Будзе вельмі некамфортна – нізкія аблокі, на працягу дня ападкі – мокры снег раніцой і дождж на працягу дня. 

Месцамі туман, слабы галалёд, на дарогах галалёдзіца. З прычыны супрацьстаяння розных барычных сістэм будзе месцамі ўзмацненне ветра. Вецер паўднёва-ўсходні хуткасцю да 10 м/с, месцамі да 11-15 м/с.

Народныя прыкметы

Калі ў гэты дзень мяцеліца, снег або пазёмка – быць ураджаю

Калі снег пагне сукі на дрэвах, будзе добры ўраджай, пчолы стануць добра раіцца

Мала снегу на галінах дрэў – летам ні грыбоў, ні ягад не шукай

Калі ў вадохрышчанскі вечар зоркі блішчаць і гараць, то старыя прадказвалі ўрадлівасць ягнят, тады яны казалі: “Яркі зоркі спародзяць белыя яркі”.

Калі ў гэты дзень будзе мяцеліца – тое ж самае будзе і на Масленіцу

Калі моцныя паўднёвыя вятры – будзе лета навальнічнае.

Калі раніцай ідзе снег, то ўраджай хлеба будзе добры.

На Галодную куццю быў снег – уродзіцца грэчка.

Чыстае неба ў Вадохрышчанскую ноч, быць добраму ўраджаю гароху.

Калі на небасхіле поўны месяц на Вадохрышчанскую куццю – да вялікага разліву рэк.

Калі шмат брэшуць сабакі, то будзе ў лесе шмат дзічыны і звера.

 

19 студзеня, чацвер, захаваецца прыкладна такое ж надвор’е, як і напярэдадні.. “Вадохрышчанскіх марозаў” не будзе. У ноч чакаецца тэмпература да -1   +4°С, днём слупок тэрмометра падымецца да +1  +6°С. На працягу дня пройдзе дождж. Вецер паўднёва-заходні хуткасцю 4-9 м/с, ноччу пры парывах да 14 м/с.

Прыметы на Вадохрышчанскі вечар, Галодную Куццю

На Вадохрышча прыпадалі самыя вялікія маразы, пасля якіх зіма паступова пачынала паварочваць на лета. У народзе казалі : “Трэшчы не трэшчы, прыйшлі вадахрэшчы – не к Ражству, а к Пятру”. Маўляў, большых маразоў ужо не будзе.

Прыкметы на Вадохрышча

На Вадохрышча вельмі сцюдзёна – у жніво вельмі горача

Калі воблачнае неба, то хлеб на вясну ўрадзіцца, а яснае – чакаць неўраджайнага года.

Цеплыня, адліга, смуга, снег, іней – спрыяльныя для будучыні ўраджая: “На Вадохрышча дзень цёплы – хлеб будзе цёмны (высокі)”.

Яснае і добрае надвор’е ў дзень прадвесціць засуху і ўраджай гароху, пахмурнае і снежнае – багаты ўраджай, асабліва на грэчку; мяцеліца – пчолы добра будуць раіцца.

Калі неба паўсюль будзе пахмурнае, дык усякаму хлебу род; калі ж толькі на адным усходнім баку – добра ўродзіцца жыта; на заходняй – авёс; на паўднёвай – проса; на паўночнай – грэчка.

“На Вадохрышча снег шматкамі, завіруха – да ўраджаю, ясны дзень – да неўраджаю”.

Аблокі апоўдні – да добрай будучыні ўраджаю. Калі ноч будзе зорнай – урадзяцца гарох і ягады. “На Вадохрышча шмат зорак – чырвоных ягад будзе шмат і чарніц”.

“Хрышчэнне пад поўны месяц – быць вялікай вадзе”

“Калі ў гэты дзень палонка поўная – быць вялікаму разліву рэк”.

20 студзеня, у пятніцу, прагназуецца воблачнае надвор’е, з ападкамі і днём і ноччу – дождж. У асобных раёнах слабы туман і галалёд, на дорогах галаледзіца. Тэмпературныя паказчыкі захаваюцца на ўзроўні 19 студзеня: ад -1  +4°С уноч да +1  +6°С у дзень. Вецер памяняе свой напрамак на паўночна-усходні, усходні. Хуткасць ветра 4-5, месцамі да 7-9 м/с. Месцамі туман.

Тэмпературы блізкія да 0°С, мокры снег прагназуецца на выходныя і на наступным тыдні ў Магілёўскай вобласці

Навіна ад

Разбуральных  вятроў, як год назад, не прагназуецца.

У пятніцу, 13 студзеня, па прагнозах сіноптыкаў, умовы надвор’я вызначае вільготная паветраная маса, што працягвае паступаць з тэрыторыі Украіны з вятрамі паўднёвага напрамку. Атмасферны ціск будзе слаба зніжацца. Чакаецца воблачнае з праясненнямі надвор’е. Па большасці раёнаў без ападкаў. На асобных участках дарог галаледзіца. Вецер паўднёвы 5-10 м/с, местамі пры парывах да 12 м/с. Тэмпература паветра ў Магілёве  -4 -6°С. Днем па вобласці  ад -3 да +1°С, у абласным цэнтры  0 -2°С.

У суботу, на Стары Новы год , 14 студзеня прагназуецца  воблачнае надвор’е, месцамі ападкі у выглядзе снега, мокрага снега. Вецер паўднёва-заходні хуткасцю да 3 м/с, месцамі да 9 м/с. Начныя тэмпературы паветра да -2  -4°С, дзённыя каля 0°С.

Нагадаем, што год назад, 14 студзеня 2022 года вецер у Магілёўскай вобласці разганяўся да 30 м/с, а гэта 108 км/г, у выніку чаго спыняліся цягнікі, парушаўся рух аўтатранспарту, праца некаторых прадпрыемстваў і ўстаноў. Былі пашкоджаны дахі амаль 200 жылых дамоў, 518 сельскагаспадарчых і амаль 60 іншых аб’ектаў, у Чавускім раёне пашкоджана 42 га лесу, павалены дрэвы ўздоўж многіх аўтатрас, на вуліцах населеных пунктаў, траўміраваны два чалавекі. Усяго падчас стыхіі ў вобласці адключалася электразабеспячэнне ў 469 населеных пунктах.

У нядзелю, 15 студзеня захаваецца воблачнае надвор,е, з прытокам паўднёвых паветраных мас павысяцца начныя тэмпературы до -2  0°С, дзённыя – да 0  +1°С, месцамі да +3°С.  Перапады ціску прывядуць да узмацнення хуткасці ветра да 8 м/с, месцамі да 10 м/с. Месцамі чакаецца снег.

Па папярэдняму прагнозу (больш дакладныя прагнозы на 1-3 сутак), на пачатку наступнага тыдня захаваецца вільготнае пахмурнае надвор’е з тэмпературамі блізкімі да 0°С

16 студзеня, панядзелак, на большай частцы тэрыторыі вобласці магчымы ападкі – мокры снег, дождж. У асобных раёнах туман, слабы галалёд, на дарогах галалёдзіца. Тэмпература паветра на працягу сутак -2 +3°С.

17-18 студзеня, аўторак-серада, на большай частцы тэрыторыі ападкі. Месцамі туман, слабы галалёд, на дарогах галалёдзіца. Тэмпература ноччу -2 +3°С, удзень  0  +5°С.

19 і 20 студзеня захаваецца прыкладна такое ж надвор’е, але узмацняцца вятры – дасягнуць хуткасці 18-19 м/с і болей. 

Моцны вецер і завіруха чакаюцца на Магілёўшчыне таксама заўтра 11 студзеня

Навіна ад

Моцны вецер і мяцеліцу 11 студзеня прагназуюць метэаролагі.

Будзе пераважаць воблачнае надвор’е. Уначы і раніцай на большай частцы тэрыторыі выпадуць ападкі – снег, мокры снег. Месцамі чакаецца слабая мяцеліца.

Тэмпература паветра ўначы складзе да -8  -11°С.  Вецер да 5-10 м/с, пры парывах – да 14 м/с. 

Удзень пераважна ва ўсходніх раёнах чакаецца снег. У асобных раёнах слабы туман і галалёд, на дарогах месцамі галалёдзіца. Пераважна воблачнае надвор’е. Вецер паўднёва-ўсходні 5-10 м/с. Слупок тэрмометра пакажа -5  -6°С, месцамі, у асноўным па  усходнім раёнах, да 8°С.

Фота ілюстрацыйнае

68% ледавікоў планеты могуць знікнуць да 2100 года

Навіна ад

Аднак ёсць шанец запаволіць гэты працэс удвая.

Паводле даследавання, апублікаванага ў часопісе Science, міжнароднай групай навукоўцаў з ЗША, Нарвегіі, Аўстрыі, Швецыі, Канады, Францыі і Вялікабрытаніі ўстаноўлена, што плошча ледавікоў па ўсёй планеце скарачаецца ў разы хутчэй за прагназаваныя тэмпы. 

Вучоныя даследавалі 215 000 наземных ледавікоў, распрацавалі кампутарную мадэль, якая паказала, што пры захаванні цяперашніх тэндэнцый змены клімату, да 2100 года свет страціць каля 32% масы сваіх ледавікоў – або 48,5 трыльёнаў тон лёду – а 68% усіх ледавікоў поўнасцю знікне.

З прычыны таяння ледавікоў узровень Сусветнага акіяна павысіцца на 11,5 сантыметраў, што ўзмоцніць раставанне палярных ільдоў і прывядзе да затаплення сушы, на якой зараз пражывае мінімум 10 мільёнаў чалавек. У  разы скароцяцца запасы прэснай вады, павысіцца рызыка паводак і разбурэнняў ландшафтаў найвышэйшых сусветных гор, такіх як Джамалунгма.

Аднак, калі чалавецтву ўдасца спыніць глабальнае пацяпленне, зафіксаваць яго на ўзроўні 1,5 градуса Цэльсія (зараз паказчык дасягнуў адзнакі 1,1 градуса), Зямля страціць толькі 28% леднікоў.

Моцны снег, мяцеліца – прагноз надвор’я на 10 студзеня

Навіна ад

Аб неспрыяльных гідраметэаралагічных з’явах – аранжавы ўзровень небяспекі – на 10 студзеня папярэджаюць сіноптыкі Белгідрамету. 

10 студзеня па ўсходняй палове краіны, частцы Магілёўскай вобласці, чакаецца ўзмацненне паўднёва-ўсходняга ветру парывамі да 15-20 м/с, ноччу і раніцай на паўночным усходзе – моцны снег, мяцеліца.

Чакаецца воблачнае з праясненнямі надвор’е. На асобных участках дарог галалёдзіца. Тэмпература паветра днём -3..-5°C. 

Нечуваныя калядныя замаразкі, падобныя на сёлетнія, трыста гадоў таму падарвалі армію Карла ХІІ

Навіна ад

У 1708-1709 гадах на Еўропу абрынуліся рэкордныя за пяцьсот гадоў маразы.  У Францыі, Вялікабрытаніі гэтую пару назвалі Вялікім Марозам, Вялікай Зімой

«Віцебская хроніка» згадвае, што 7 студзеня 1709 года «на захадзе былі бачныя тры сонцы», а 19 студзеня «на поўдні былі бачныя два слупы, а сонца было пасярэдзіне». Калі ўлічыць, што 6 студзеня 1709 года пачаліся вялікія халады па ўсёй Еўропе, то таямнічыя тры сонцы над Віцебскам, Полацкам, Оршай, Магілёвам 7 студзеня – прамое сведчанне нейкага прыроднага катаклізму.

Што гэта былі за слупы, што за тры сонцы? Яны з’явіліся ў выніку праламлення сонечных прамянёў у атмасферы зямлі, з-за незвычайна нізкіх тэмператур. У нечым гэта нагадвае эфект Гало, толькі аптычная ілюзія звязана не з ледзянымі крышталікамі, а менавіта з халаднечай. Прычынай жа суворых маразоў стаў эфект на Сонцы, які назваецца “мінімум Маўндэра” – памяншэнне колькасці сонечных плям.

Зіма 1708-1709 гадоў выдалася анамальна, незвычайна халоднай ў гісторыі Еўропы, суперхалоднай за апошнія 500 гадоў. У Вялікабрытаніі гэтая зіма вядомая як Вялікі Мароз – Great Frost. Яна выклікала самы моцны спад у эканоміцы за ўвесь час існавання дзяржавы. У Францыі – Вялікая Зіма, Le Grand Hiver.

Тэмпература ў 1709 годзе, як і ў 2023 годзе, пачала падаць у ноч на 6 студзеня. Англійскі вучоны Уільям Дэрхам 10 студзеня каля Лондана зафіксаваў тэмпературу −12°C – самую нізкую, якую ён вымераў за ўвесь час сваіх назіранняў за надвор’ем. 14 студзеня яго сучаснікі з Парыжа зафіксавалі тэмпературу −15°C.

Дэрхам адзначаў, што ў тую зіму глеба прамерзла больш чым на метр. Моры, азёры і рэкі змерзлі. На палях вымерз увесь ураджай, мароз знішчыў аліўкавыя дрэвы і вінаграднікі, а ў рэках і азёрах змерзла рыба. 

У Францыі зіма нанесла асабліва вялікія страты, бо пацягнула за сабой голад, з-за якога да канца 1710 года загінулі прыкладна 600 000 чалавек. У Парыжы загінула 24 000 чалавек.

Суровая зіма стала прычынай масавай эміграцыі з Цэнтральнай Еўропы жыхароў нямецкага рэгіёна Пфальц.

Гэтай жа зімой нямецкі фізік Габрыель Фарэнгейт, апускаючы тэрмометр у талую сумесь снегу з нашатыром і паваранай соллю, прыняў надзвычайна нізкую тэмпературу ў Гданьску −17,8°C за нуль для сваёй шкалы.

Пра глабальную халадэчу ў нашым рэгіёне згадвалі многія ўдзельнікі Паўночнай вайны (1700-1721). Напрыклад, афіцэры шведскай, саксонскай, расійскай армій. 

«У 1709 годзе была лютая зіма, стаяла доўга, снягі былі невыносныя і нечувана вялікія, што не толькі звяр’ё, птаства, але і людзі на дорогах мёрзлі» – згадвае «Магілёўская хроніка».

Даследчыкі прыйшлі да высновы, што фактар амаль арктычнай зімы 1709 года ва Ўкраіне скараціў войска шведскага караля Карла XII ледзь не на траціну, што моцна паўплывала на яго паразу ад цара Пятра І у бітве пад Палтавай і прадвызначыла ўздым Расійскай дзяржавы, якая неўзабаве стала імперыяй.

На гэтай мапе можна пабачыць, на колькі градусаў халадней было зімой 1708/1709 гадоў у параўнанні з сярэднімі паказчыкамі клімата на 1971-2000 гады