Раскопкі дрэнажнай і каналізацыйнай сістэмы антычнага тэатра Калізей дазволілі прыадкрыць таямніцу харчавання гледачоў падчас прадстаўленняў і баёў гладыятараў на арэне. Упершыню былі знойдзены парэшткі піцы, якую смакавалі на трыбунах старажытныя рымляне.
Як паведаміла агенцтва Reuters, раскопкі праводзіліся ў паўднёвым калектары, які быў заблакаваны і не выкарыстоўваўся з 523 г. да н.э., калі Калізей прыйшоў у заняпад і перастаў быць арэнай.
Паколькі старажытная сістэма каналізацыі была забітая смеццем і зямлёй, а вада не ўвайшла туды, многія рэчы былі некранутымі альбо заставаліся ў добрым стане. Але каб атрымаць іх, археолагам прыйшлося выкарыстоўваць дыстанцыйных робатаў.
У сістэме дрэнажу арэны было сярод іншага знойдзена насенне інжыра, вінаграду, вішань, ажыны і дыні, а таксама сляды маслін і грэцкіх арэхаў. Адкрылі і парэшткі страў, якія, верагодна, былі прататыпам сучаснай піцы. Прынамсі ўсё ўказвае на гэта. Як мяркуюць вучоныя, усе стравы былі падрыхтаваны проста на трыбунах на імправізаваным барбекю.
Акрамя таго, у дрэнажнай сістэме былі знойдзены рэшткі жывёл, якія выкарыстоўваліся ў бітвах і розных гульнях на арэне: косці мядзведзяў, львоў і ягуараў, а таксама сабак, сярод якіх былі нават таксы.
Сярод іншых знаходак – больш за 50 бронзавых манет канца рымскага перыяду, а таксама срэбная манета каля 170 года нашай эры, адчаканеная ў гонар дзесяцігоддзя праўлення імператара Марка Аўрэліўса.
“Такія знаходкі даюць нам уяўленне пра вопыт і звычкі тых, хто прыходзіў сюды на доўгія прадстаўленні” – сказаў Альфонсіна Русо, дырэктар археалагічнага парку Калізея.
Беларускі палітычны дзеяч, член Рады Беларускай Народнай Рэспублікі.
Член кіраўніцтва Беларускай сацыялістычнай грамады, Вялікай беларускай рады і Цэнтральнай беларускай вайсковай рады, намеснік старшыні Беларускага нацыянальнага камітэта.
Адзін з ініцыятараў абвяшчэння Беларускай Народнай Рэспублікі, член Рады БНР.
З восені 1920 года ў Варшаве ўзначальваў Беларускі палітычны камітэт. Падтрымліваў ваенныя дзеянні С. Булак-Балаховіча супраць бальшавікоў.
У 1920-я гады займаўся адвакацкай практыкай у Навагрудку, дзе быў віцэ-старшынём управы Таварыства беларускай школы. Далейшы лёс невядомы.
Першае літаратурнае аб’яднанне Беларусі ў 1923-1928 гадах.
Узнікла як гурток маладых паэтаў пры часопісе «Маладняк».
Мела філіі ў Маскве, Віцебску, Магілёве, Мінску, Бабруйску, Барысаве, Гомелі, Клімавічах («Калінінская філія»), Оршы, Полацку, Слуцку, Смаленску, Ленінградзе, Празе, Рызе і шматлікія студыі і гурткі ў многіх гарадах і мястэчках. Аб’яднанне складалася з нацыянальных секцый рускіх, польскіх, яўрэйскіх, літоўскіх пісьменнікаў.
У розныя гады арганізацыю ўзначальвалі М. Чарот, А. Вольны, У. Дубоўка, П. Галавач. Выдаваўся часопіс «Маладняк». Многія філіялы мелі ўласныя часопісы, альманахі. З мая 1925 года аб’яднанне выдавала на свае сродкі бібліятэчку твораў сваіх сяброў (выйшла каля 60 кніг).
У 1928 годзе аб’яднанне было рэарганізавана ў Беларускую асацыяцыю пралетарскіхпісьменнікаў(1928-1932).
Савецкі пісьменнік, паэт, празаік і журналіст. Герой Сацыялістычнай Працы. Лаўрэат Ленінскай і шасці Дзяржаўных прэмій.
Удзельнік баёў на Халхін-Голе. У гады Вялікай Айчыннай вайны карэспандэнтам “Чырвонай Зоркі” неаднаразова выязджаў на фронт.
Аўтар паэм, вершаў “Чакай мяне”, “Ты памятаеш, Алёша, дарогі Смаленшчыны”, трылогіі “Жывыя і мёртвыя”.
Быў у Магілёве і на Буйніцкім полі 12-13 ліпеня 1941 года ў размяшчэнні 388 палка С. Куцепава. Пра гераізм абаронцаў Магілёва апублікаваў артыкул “Гарачы дзень”, напісаў у рамане “Жывыя і мёртвыя”.
Памёр 28 жніўня 1979 года. Яго імем названа вуліца ў Магілёве, прах развеяны на Буйніцкім полі 8 верасня 1979 года.
На адкрыцці мемарыяльнага знака на Буйніцкім полі ў гонар Сіманава 25 лістапада 1980 года прысутнічала дэлегацыя беларускіх пісьменнікаў: Васіль Быкаў, Ніл Гілевіч, Аляксей Пысін. Камень-валун (15 тон), на якім высечана прозвішча-аўтограф пісьменніка быў выбраны роднымі Сіманава на тэрыторыі музея валуноў у Мінску. На ім устаноўлена мемарыяльная дошка са словамі: «… Усё жыццё ён памятаў гэтае поле бою 1941 г. і завяшчаў развеяць тут свой прах».
Беларускі паэт, перакладчык, дзіцячы празаік, журналіст.
Працаваў адказным сакратаром часопіса «Вожык», намеснікам галоўнага рэдактара часопіса «Полымя».
Аўтар шэрагу зборнікаў вершаў, паэм, гумарыстычных вершаў і мініяцюр, дзіцячых вершаў. Перакладаў на беларускую мову творы пісьменнікаў народаў СССР, у тым ліку паўднёва-асецінскай паэзіі.
Памёр 21 жніўня 1979 года.
nashi-lyudi.by
1936 год. Нарадзілася ЛюдмілаКазлоўская.
Беларускі эканоміка-географ. Доктар эканамічных навук, прафесар.
Вядомы вучоны ў галіне рэгіянальнай эканомікі, размяшчэння прадукцыйных сіл, распрацоўкі рэгіянальных доўгатэрміновых праграм сацыяльна-эканамічнага развіцця і навукова-тэхнічнага прагрэсу.
Правяла арыгінальнае сістэмнае даследаванне па тэорыі і методыцы ацэнкі ўзроўню і эфектыўнасці тэрытарыяльнай канцэнтрацыі прамысловасці.
Выканала першыя ў краіне даследаванні па эканоміцы аховы навакольнага асяроддзя і па ацэнцы якасці асяроддзя як кампанента ўмоў жыццядзейнасці насельніцтва.
Аўтар і суаўтар каля 200 навуковых прац, у тым ліку 24 манаграфіі.
Падрыхтавала 9 кандыдатаў эканамічных, дактароў геаграфічных навук.
Памерла 17 лістапада 2020 году.
1941 год. Нарадзіўся Сямён Будзькоў.
Географ, прафесар.
Працаваў у Інстытуце геаграфіі Сібіры і Далёкага Усходу Сібірскага аддзялення АН СССР, у Іркуцкім, Цюменскім, Гомельскім, Ульянаўскім універсітэтах.
Даследчык Сібіры, Паволжа, Беларусі.
Аўтар больш за 500 навуковых і больш за 1200 навукова-папулярных артыкулаў.
Памёр 22 сакавіка 1998 года.
1943 год. У Тэгеране адкрылася канферэнцыя кіраўнікоў трох саюзных дзяржаў антыгітлераўскай кааліцыі.
На першай канферэнцыі “Вялікай Тройкі” (28 лістапада – 1 снежня) за час Другой сусветнай вайны сабраліся кіраўнікі СССР Іосіф Сталін, ЗША Франклін Рузвельт, прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі Ўінстан Чэрчыль.
На канферэнцыі быў вырашаны шэраг пытанняў вайны і міру: тэрмін адкрыцця саюзнікамі другога фронта ў Францыі (травень 1944), прадастаўлення незалежнасці Ірану, рашэнне польскага пытання, пачатку вайны СССР з Японіяй пасля разгрому нацысцкай Германіі, перадачы Кёнігсберга СССР. Была зроблена заяўка, што пасляваенны свет будзе кіравацца чатырма дзяржавамі – СССР, ЗША, Вялікабрытаніяй, Францыяй, якія будуць дзейнічаюць пад эгідай новай міжнароднай арганізацыі.
28 лістапада 1943 год. Тэгеран. Злева направа: І. Сталін, Ф.Дз. Рузвельт, У. Чэрчыль, tunnel.ru
1943 год. Аператыўная зводка Саўінфармбюро.
Паміж рэкамі Сож і Дняпро, на паўночным захадзе ад Гомеля, Чырвоная Армія, працягваючы развіваць паспяховае наступленне, авалодала раённым цэнтрам горадам Буда Кашалёва, заняла больш за 150 іншых населеных пунктаў: Жабін, Скартынь, Яцкаўшчына, Глыбочыца, Мацевічы, Ліпінічы, Шарыбаўка, Кашалёў, Патапаўка, Маразовічы, Жытанеж, Нядойка, Старая Буда, Чабатовічы, Хоўхла, Чорнае, чыгуначныя станцыі Буда Кашалёўская, Шарыбаўка.
У раёне ніжняй плыні ракі Бярэзіна занялі 24 населеныя пункты, сярод іх Жырхоўка, Нова-Маркавічы, Зломнае, Шацілкі, Ліпнікі, Гомза, Чарнін, Гароховішчы, Пружынішча, В’юнішча.
У раёне ніжняй плыні ракі Прыпяць войскі занялі населеныя пункты Чарноўшчына, Слабодка, Новы і Стары Ломыш, Грыдні, Вербавічы, Рудня Смалягоўская.
Беларускі ваенны лётчык першага класа, падпалкоўнік, першы Герой Беларусі.
Загінуў 23 мая 1996 года пры выкананні вучэбна-трэніровачнага палёту, спрабуючы адвесці самалёт, які страціў кіраванне і падаў, ад населенага пункта.
Лётчык атрымаў загад катапульціравацца, але ў гэты час самалёт знаходзіўся над вёскамі Арабаўшчына і Вялікае Гацішча, і Карват да апошняга спрабаваў адвесці самалёт у 24 тоны і з 4 тонамі паліваўбок.
У гонар героя ў Брэсце і Мінску названы вуліцы і школы, у Баранавічах – сквер, у Брэсце ўсталяваны памятная дошка і помнік, у Баранавічах на базе 61-й авіябазы адчынены музей Карвата.
wikimedia.org
1999 год. Памёр Яўген Шыпіла.
Беларускі акцёр. Народны артыст.
Усё жыццё прысвяціў служэнню Нацыянальнаму акадэмічнаму драматычнаму тэатру імя Якуба Коласа
Найбольш значныя ролі стварыў у беларускім нацыянальным рэпертуары: дзед Курыла («Сымон-музыка» паводле Я. Коласа), Іван Швед («Таблетку пад язык» А. Макаёнка), Несцерка («Несцерка» B. Вольскага) і іншыя.
Сыграў дзясяткі роляў у класічным і сучасным рэпертуары па творах А. Чэхава, М. Гогаля, У. Шэкспіра, B. Шукшына, Б. Васільева, C. Мрожака, Ж. Ануя і іншых.
Здымаўся ў кіно, у тым ліку ў такіх стужках як “Будулай, якога не чакаюць”, “Маці ўрагану”, “Новая зямля”.
Беларускі дызайнер, мастак, арт-крытык і мастацтвазнаўца.
Стаяў ля вытокаў школы беларускай мастацкай крытыкі.
З яго імем у значнай ступені звязаны пад’ём беларускага мастацтвазнаўства і выхад беларускай мастацкай крытыкі на міжнародную арэну.
Аднім з першых у Беларусі займаўся пытаннямі тэхнічнай эстэтыкі і дызайна, публікаваўся ў буйных савецкіх і замежных выданнях.
Манаграфіі, альбомы і каталогі прысвечаны дэкаратыўна-прыкладному мастацтву, вядомым беларускім мастакам.
Выканаў унікальныя аб’ёмна-прасторавыя светлавыя кампазіцыі ў санаторыях «Беларусь» (Сочы, Місхор), пансіянаце «Сосны» (Нарач), Магілёўскім мастацкім музеі імя. П. Масленікава, Заслаўскім гісторыка-культурным музеі-запаведніку і іншых.
bis.nlb.by
2018 год. Будслаўскі фэст уключаны ЮНЕСКА ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны чалавецтва.
Штогадовая ўрачыстасць у гонар ушанавання абраза Маці Божай Будслаўскай, які захоўваецца ў касцёле Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў в. Будслаў Мядзельскага раёна. Абраз славіцца шматлікімі цудамі, а Будслаў вядомы як месца яўлення вернікам Найсвяцейшай Дзевы Марыі, якое, паводле легенды, адбылося 2 ліпеня 1588 года.
У 1992 годзе адбылося першае афіцыйнае масавае паломніцтва да цудатворнай іконы Маці Божай Будслаўскай, у якім паўдзельнічала 45 груп пілігрымаў.
2 ліпеня 1998 года абраз Маці Божай Будслаўскай быў каранаваны папскімі каронамі.
У 2013 годзе ў Будславе адбылася вялікая юбілейная ўрачыстасць, прысвечаная 400-годдзю здабыцця абраза Маці Божай Будслаўскай.
Будслаўскі фэст адбываецца штогод у першую пятніцу і суботу ліпеня. Будслаў – галоўны аб’ектам паломніцтва католікаў Беларусі. Сюды прыязджаюць вернікі з розных еўрапейскіх краін. Найвялікшай павагай карыстаюцца тыя з іх, хто шлях у Будслаў пераадольвае пешшу.
11 мая 2021 года ў будынку касцёла ўзнік пажар, які знішчыў дах, моцна пашкодзіў скляпенні і іншыя будаўнічыя канструкцыі. У самім касцёле пацярпелі арганы, алтар, жывапіс. 31 снежня ўнутры касцёла прайшла імша на заканчэнне года. У 2022 годзе ў касцёле завяршылі будаўнічыя работы, 29 верасня падпісаны акт аб увядзенні ў эксплуатацыю.
На базе Магілёўскага абласнога цэнтра народнай творчасці праходзіць прэзентацыя Кіраўскага раёна.
На Тэатральнай плошчы ў канцэртнай зале “Магілёў” дзеячы культуры Кіраўскага раёна прадстаўляюць праграму-прэзентацыю творчых дасягненняў і асаблівасцяў свайго рэгіёна. Не выязджаючы з Магілёва можна паглядзець цэлы раён са знакамітым аграпрадпрыемствам імя Кірылы Арлоўскага і самым вялікім панскім палацам Беларусі.
Усё ладзіцца ў рамках праекта “Беларусь родная, музычная, народная”, які на працягу бягучага года знаёміць з поспехамі, дасягненнямі, гістарычнай спадчынай рэгіёнаў Магілёўшчыны.
Канцэртная праграма, у якой прымуць удзел калектывы мастацкай самадзейнасці раёна, пачнецца ў 17.30. Кошт квітка – 5 рублёў. Як паказвае вопыт падобных канцэртаў іншых раёнаў, на мерапрыемстве амаль заўжды бывае цікава.
Навуковая канферэнцыя «Гісторыка-культурная спадчына Падняпроўя» праходзіць у Магілёўскім абласным краязнаўчым музеі імя Раманава. Гісторыкі і краязнаўцы сабраліся з нагоды 155-годдзя заснавання першага магілёўскага музею. Падзея мае як навуковы так і ідэалагічны складнікі.
У мінулыя гады ў канферэнцыі ўдзельнічалі навукоўцы з Польшчы, Украіны, Літвы, Расіі. Цяпер жа міжнароднага статусу канферэнцыя не мае. Аднак беларускія даследчыкі, якія стала вывучаюць беларускі край, адгукнуліся на запрашэнне з радасцю.
З-за пандэміі каронавірусу падобныя канферэнцыі апошнія гады праходзілі дыстанцыйна. Цяпер сітуацыя змянілася. Навуковыя паплечнікі і адначасова супернікі сустрэліся, каб распавесці пра вынікі сваёй працы, паказаць здабыткі і даведацца пра новыя гістарычныя факты. У сценах абласнога музею пануе атмасфера таварыскай сустрэчы.
На пленарным пасяджэнні абмеркавалі гісторыю стварэння краязнаўчага музею і перспектывы музейнага будаўніцтва, стан вывучэння археалагічнай спадчыны.
Не абышлося без ідэалогіі. Адкрылася экспазіцыя «Генацыд беларускага народу».