Гэты дзень у гісторыі: 16 красавіка

16 красавіка 1113 года  памёр тураўскі князь Святаполк ІІ (1050-1113) з роду Рурыкавічаў.

16 красавіка 1794 года Якуб Ясінскі ўзначаліў змаганне з расійскімі войскамі ў ВКЛ.

16 красавіка 1891 года нарадзіўся Язэп Варонка (1891-1952), першы старшыня Народнага сакратарыята БНР.

16 красавіка 1917 года Магілёўская арганізацыя РСДРП заявіла аб падтрымцы Часовага ўрада.

16 красавіка 1931 года зафіксаваны самы позні пачатак вясновага разводдзя на Дняпры ў Магілёве за ўвесь час гідралагічных назіранняў.

16 красавіка 1934 года ў СССР уведзена ганаровае званне Герой Савецкага Саюза. Героямі сталі 494 беларусы. Першымі Героямі сталі (31.12.1936) мінчук М. Сяліцкі і палачанін П. Купрыянаў. Першым Двойчы Героем у СССР стаў лётчык-беларус С. Грыцавец. Першымі ў Магілёўскай вобласці Героямі Савецкага Саюза сталі магілёўцы О. Шміт (1937), І. Нядзвецкі (1940). Двойчы Героямі сталі ўраджэнцы Крычаўскага раёна І. Гусакоўскі, Глускага – С. Шутаў, Горацкага – І. Якубоўскі.

16 красавіка 1935 года нарадзіўся  пісьменнік і педагог Анатоль Клышка (1935-2021), аўтар “Буквара” (1969, перапрацоўка 1997), які выкарыстоўваўся ў школах да 2021/2022 нав. года.

16 красавіка 1940 года памёр Адам Багдановіч (1862-1940), этнограф, фальклярыст, мэмуарыст, бацька паэта Максіма Багдановіча.

16 красавіка 1945 года пачалася Берлінская наступальная аперацыя.

16 красавіка 1947 года амерыканец Бэрнард Барух увёў паняцце “Халодная вайна” для азначэння дачыненьняў паміж СССР і ЗША.

16 красавіка 1971 года нарадзілася  Наталля Зверава, самая паспяховая беларуская тэнісістка часоў СССР.

16 красавіка 1985 года памёр Андрэй Мядзведзеў (1897-1985), глебазнавец, член-карэспандэнт АН БССР, акадэмік АСГН БССР. Працаваў прафесарам, загадчыкам кафедры, дэканам у Горацкай акадэміі, якую скончыў. У 1930-я гг. сумяшчальнік кафедры фізічнай геаграфіі Магілёўскага педінстытута.

У красавіку 1992 года выйшаў першы нумар сямейнага штомесячнага часопіса “Гаспадыня”. Мае наклад 80000 паасобнікаў, аб’ём 48 старонак.

16 красавіка 1999 года пачаў дзейнасць першы сотавы аператар стандарту GSM у Беларусі – “Мабільная лічбавая сувязь” (з 2019 – А1).

16 красавіка 2003 года адбылося падпісанне Афінскага трактату па далучэнні да ЕС новых членаў. У 2004 г. далучыліся Латвія, Літва, Польшча, Чэхія, Венгрыя, Славакія, Славенія, Эстонія,  Кіпр, Мальта.

16 красавіка 2009 года ў магілёўскім СК “Алімпіец” адчынілася выстава-ярмарка прадукцыі прадпрыемстваў вобласці з мэтай пошуку новых партнераў і прыцягненя інвестыцый.

16 красавіка 2012 года адчыніўся новы корпус магілёўскага абласного онкадыспансера.

16 красавіка 2022 года праводзіцца Рэспубліканскі суботнік.

Гэты дзень у гісторыі: 15 красавіка

15 красавіка — Дзень экалагічных ведаў.

15 красавіка — Міжнародны дзень культуры.

15 красавіка — Сусветны дзень мастацтва.

15 красавіка 1432 года Вялікі князь літоўскі Жыгімонт  аднавіў дзяржаўную унію з Польшчай, скасаваную Свідрыгайлам.

15 красавіка 1589 года Крыштап Мікалай Радзівіл стаў гетманам ВКЛ.

15 красавіка 1684 года нарадзілася Кацярына I (Марта Скаўронская, 1684-1727),  расійская імператрыца. Прайшла шлях да прастола больш казачны, чым Папялушка. Існуюць звесткі, што Скаўронскія (Скаўрашчукі) паходзілі з-пад Мінска. Бацька Марты Самуіл Скаўрашчук быў прыгонным селянінам і ад прыгнёту ўцёк ва ўладанні шведаў.

15 красавіка 1783 года ўтворана каталіцкая Магілёўская архідыяцэзія, якая ў свой час была самай вялікай па плошчы, ёй падпарадкоўваліся ўсе каталікі Расійскай імперыі.

15 красавіка 1847 года памёр Станіслаў Юндзіл (1761-1847), прыродазнавец, адзін з першых даследчыкаў расліннага і жывёльнага свету Беларусі.

15 красавіка 1852 года памёр Тадэвуш Тышкевіч (1774-1852), дзяржаўны і ваенны дзеяч ВКЛ, кіраўнік Часовага ўраду Літвы падчас паўстання 1830-1831 гадоў.

15 красавіка 1855 года Канстанцін Вераніцын завяршыў паэму “Тарас на Парнасе”.

15 красавіка 1896 года  ў Афінах завяршыліся першыя з часоў Антычнасці Алімпійскія гульні.

15 красавіка 1917 года выдадзены апошні нумар губернскай газеты «Могилевский вестник» (1906-1917).

15 красавіка 1919 года Магілёўскі павятовы ваенкамат у перыяд 1-15 красавіка зарэгістраваў 117 добраахвотнікаў у Чырвоную Армію. У павеце плошчай 3010 кв.вёрст пражывала каля 120 тыс. чалавек.

15 красавіка 1940 года ў мінскай турме памёр Язэп Лагіновіч (1894-1940), дзеяч заходнебеларускага нацыянальнага руху, удзельнік Слуцкага паўстання.

15 красавіка 1958 года  нарадзіўся Леанід Маракоў (1958-2016), пісьменнік, журналіст, гісторык, энцыкляпэдыст, даследчык рэпрэсій савецкіх уладаў на Беларусі.

15 красавіка 2010 года памёр Алег Елізараў (1869-2010), беларускі мастак-авангардыст. Апошняя яго карціна “Адзінокае неба” набыта сузаснавальнікам карпарацыі “Майкрасофт” Стывам Бламерам.

15 красавіка 2015 года памёр Уладзімір Содаль (1937-2015), беларускі літаратуразнавец, краязнавец, удзельнік устаноўчага сходу БНФ, ТБМ, падпісант ліста ў ЦК КПСС аб гаротным стане беларускай мовы. Неаднаразова затрымліваўся і збіваўся сілавікамі за сваі палітычныя погляды.

15 красавіка 2015 года ў Магілёве каля Дома ветэранаў закладзены яблыневы сад – 21 дрэва – па колькасці вайсковых часцей і злучэнняў, якія атрымалі найменне Магілёўскіх пад час Вялікай Айчыннай вайны.

Гэты дзень у гісторыі: 14 красавіка

14 красавіка Міжнародны дзень рэк. У Беларусі каля 21 тысячы рэк.

14 красавіка 1282 да н.э. паводле Бібліі ад гуку труб абрынуліся муры Іерыхона.

14 красавіка 1101 года памёр князь полацкі (1044-1068, 1071-1101), вялікі князь кіеўскі (1068-1069) Усяслаў Брачыслававіч Чарадзей (1029-1101), пры якім быў пабудаваны Полацкі Сафійскі сабор, адзін з герояў «Слова пра паход Ігараў» і ўсходнеславянскага фальклору. Княжыў 54 гады— самы працяглы перыяд кіравання дзяржавай у гісторыі Беларусі.

14 красавіка 1347 года ў Вільні павешаны Антон (Кругляц), адзін з трох праваслаўных пакутнікаў (Антон, Іван, Яўстах), выхадцаў з беларускіх зямель, з дворскай дружыны князя Альгерда.

14 красавіка 1432 года пачаў валадарыць Жыгімонт Кейстутавіч (1365-1440), вялікі князь літоўскі, брат Вітаўта.

14 красавіка 1570 года лютэране, кальвіністы і мараўскія браты (гусіты) Рэчы Паспалітай заключылі Сандамірскае пагадненне.

14 красавіка 1669 года згодна з Андрусаўскім замірэннем Масква мусіла вярнуць Кіеў Рэчы Паспалітай, але маскавіты адмовіліся прытрымлівацца дамовы.

14 красавіка 1885 года нарадзіўся Сымон Рак-Міхайлоўскі (1885- 1938), беларускі грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст, педагог, сябра Рады БНР, Аўтар музыкі на словы М. Багдановіча «Зорка Венера». Рэпрэсаваны.

14 красавіка 1900 года ў Парыжы пачалася Сусветная выстава. Як і раней, на ёй былі прадстаўлены беларускія дасягненні. Графіня Патоцкая за калекцыю якаснага насення атрымала Гран-пры. Начальнік Палескіх чыгунак С. Міхін прадставіў палепшаныя вагоны, асабістую дрэзіну, пнеўмапад’ёмнікі, пнеўмабур. Гран-пры атрымаў начальнік тэлеграфа Палескіх чыгунак Андэрс за свой электрычны семафорапаўтарыцель. Натоўпы стаялі каля пудзіла белавежскага зубра. Залатую медаль прывёз у Горкі мясцовы аптэкар Казімір Паздзерскі за вынайдзены ім цуда-крэм ад вяснушак, за якім утвараліся чэргі ў аптэках не толькі Магілёўшчыны, але і па ўсёй Еўропе.

14 красавіка 1910 года ў в. Стары Дзедзін (зараз Клімавіцкі раён) нарадзіўся Алесь Пруднікаў (1910-1941), беларускі паэт, стрыечны брат пісьменніка Паўла Пруднікава.

14 красавіка 1918 года на з’ездзе саветаў заходніх губерняў Расіі прынята рашэнне аб стварэнні Заходняй вобласці ў складзе Віцебскай, Магілёўскай і Смаленскай губерняў з цэнтрам у Смаленску. З’езд адмовіўся прызнаць права беларускага народа на самавызначэнне.

14 красавіка 1923 года ў Вільні скончыўся з’езд педагогаў беларускіх гімназій.

14 красавіка 1941 года ў г. Лідзе нарадзілася Поля Ракса, польская актрыса, Маруся-“Аганёк” у серыяле (1966-1970) “Чатыры танкісты і сабака”.

14 красавіка 1988 года ў Варшаве  адбыўся заснавальніцкі сход Беларускага аб’яднання беларускіх студэнтаў.

14 красавіка 1988 года падпісаны Жэнеўскія дамовы аб палітычным урэгуляванні вакол Аўганістана паміж СССР, ЗША, Аўганістанам і Пакістанам.

14 красавіка 2021 года памёр пісьменнік і педагог Анатоль Клышка (1935-2021), аўтар “Буквара” (1969, перапрацоўка 1997), які выкарыстоўваўся ў школах да 2021/2022 нав. года.

‌Гэты дзень у гісторыі: 13 красавіка

13 красавіка – Дзень каранцыі абраза Бялыніцкай Маці Божай.

13 красавіка – Сусветны Дзень рок-н-ролу.

13 красавіка 1655 года пад час руска-польскай вайны 1654-1667 гг., войскам ВКЛ не ўдалося пры штурме «меньшага вала» авалодаць Магілёвам.

13 красавіка·1756 года Папа Рымскі падпісаў булу аб каранацыі абраза Бялыніцкай Маці Божай.

13 красавіка 1881 года ў Пецярбургу рэвалюцыянэр-нарадаволец, ураджэнец сённяшняга Клічаўскага раёна Ігнат Грынявіцкі бомбай забіў расейскага цара Аляксандра II і загінуў пры тым сам.

13 красавіка 1934 года скончылася аперацыі па выратаванні чалюскінцаў, якіх ўзначальваў ураджэнец Магілёва О. Шміт. Летчыкамі былі выратаваны ўсе 104 удзельнікі дрэйфу на ільдзіне.

13 красавіка 1940 года адбыўся Другі этап сталінскай дэпартацыі з Заходняй Беларусі асоб, абвінавачаных у “адданасці польскаму ўраду і падрыхтоўцы ваенных дзеянняў супраць СССР”; 24 тысячы чалавек вывезена ў Сібір і Казахстан.

13 красавіка 1941 года быў заключаны савецка-японскі пакт аб нейтралітэце. Пакт ануляваны СССР ў жніўні 1945 г., пасля чаго пачаўся ўзброены канфлікт з Японіяй з 9 жніўня па 2 верасня 1945 г.

13 красавіка 1943 года германскае радыё паведаміла аб тым, што ў лесе Катынь пад Смаленскам знойдзены астанкі 4143 польскіх афіцэраў, якія былі знішчаны Савецкай арміяй. У 2007 годзе польскі кінарэжысёр Анджэй Вайда зняў пра гэтыя падзеі фільм, заснаваны на сведчаннях відавочцаў тых трагічных падзей. Ахвярай злачынства быў і бацька рэжысёра.

13 красавіка 1990 года ТАСС надрукавала паведамленне аб прызнанні СССР адказнасці НКУС за трагедыю ў Катынскім лесе. На сёння ў Расіі імкнуцца да рэвізіі гэтага паведамлення і перагляду гісторыі пытання.

13 красавіка 1991 года ўтвораны Мінска-Магілёўская каталіцкая архідыяцэзія і Гродзенская дыяцэзія. Архібіскупам і мітрапалітам Мінска-Магілёўскім стаў Казімір Свёнтак (1914-2011).

13 красавіка 1993 года Нацыянальны банк Беларуси дазволіў камерцыйным  банкам прадаваць валюту насельніцтву.

13 красавіка 1995 года пастановай Вярхоўнага Савета Беларуси заснаваны Ордэн Францыска Скарыны.

13 красавіка 2009 года Нацыянальная бібліятэка передала Магілёўскай абласной бібліятэцы імя У. Леніна каля 40 рарытэтных кніг па гісторыі Магілёўскай губерні ХІХ-пач. ХХ стст.

фота з адкрытых крыніц 

Гэты дзень у гісторыі: 11 красавіка

11 красавіка 1927 года прынята Канстытуцыя БССР, другая (першая ў 1919) з чатырох (прынімаліся яшчэ ў 1937 і 1978), паводле якой дзяржаўнымі мовамі прызнаны беларуская, руская, польская і ідыш.

11 красавіка 1936 года нарадзілася Івонка Сурвіла, мовазнавец, мастак, старшыня (з 1997) Рады Беларускай Народнай Рэспублікі.

11 красавіка 1937 года ў магілёўскай псіхлячэбніцы загінуў Цішка Гартны (Зміцер Жылуновіч, 1887-1937), кіраўнік ураду ССРБ (1919), беларускі пісьменнік, паэт, перакладчык, Акадэмік АН БССР, рэпрэсаваны. Пахаваны на ўскрайку Пячэрскага лесапарку ў Магілёве. Тут яму пастаўлены сціплы помнік (11.04.1989). Рэабілітаваны ў 1955 г., цалкам (палітычна) рэабілітаваны ў 1987 г.

11 красавіка 1941 года ўтварылася Магілёўская дырэкцыя радыётрансляцыйных сетак.

11 красавіка 1942 года нямецка-фашысцкія захопнікі знічтожылі ўсіх мужчын в. Люціна Клічаўскагна раёна.

11 красавіка 1951 года нарадзіўся архіепіскап Магілёўскі і Амсціслаўскі (з 2002 года) Сафроній (Юшчук).

11 красавіка 1968 года ў Магілёве нарадзіўся Андрэй Мельнікаў (1968-1988), Герой Савецкага Саюза, загінуў у Афганістане. У Магілёве яго імем названа вуліца, СШ №28, у музеі вайсковай часці экспануецца яго кулямёт. На магіле на Польскіх могілках усталяваны помнік з бронзавым бюстам.

11 красавіка 1995 года дэпутаты Апазыцыі БНФ у парламенце Беларусі абвясцілі галадоўку, пратэстуючы супраць ініцыянаванага А. Лукашэнкам рэферэндуму па змене дзяржаўнай сімволікі і статусу беларускае мовы. Уначы 12 красавіка людзі ў чорных масках (падраздзяленне КДБ «Альфа») збілі дэпутатаў і выцягнулі іх з будынка.

11 красавіка 2011 года адбыўся выбух у мінскім метрапалітэне на станцыі «Кастрычніцкая».

11 красавіка Міжнародны дзень вызваленьня вязьняў канцэнтрацыйных лягераў.

11 красавіка Сусветны дзень барацьбы з хваробай Паркінсона.

 

Гэты дзень у гісторыі: 10 красавіка

10 красавіка – Пальмавая нядзеля (Вербная нядзеля) у беларускіх каталікоў.

10 красавіка – Міжнародны дзень вызвалення былых вязняў канцлагераў.

10 сакавіка – Міжнародны Дзень брата і сястры.

10 сакавіка – Міжнародны дзень руху  Супраціву.

10 сакавіка – Дзень супрацьпаветранай абароны.

10 сакавіка 1762 года кароль Аўгуст III надаў Шклову Магдебургскае права, зацвердзіў герб і пячатку. Гарадская пячатка мела зверху Пагоню, знізу – гарадскі герб.

10 красавіка 1831 года паўстанцы разбілі расійскія войскі ў бітвах пад Іганямі і Даманіцамі.

10 сакавіка 1833 года дзень нараджэння запалак. Да рэвалюцыі на Беларусі працавала 10 запалкавых фабрык, напярэдадні II Сусветнай вайны БССР вырабляла 26% запалак СССР. У 2017 г. у музеі Дома культуры аг Аўсянка Горацкага раёна адчыныліся экспазіцыя запалак – сваю калекцыю з 7300 карабкоў запалак перадаў мясцовы ветэрынар Канстанцін Станкевіч.

10 сакавіка 1864 года быў арыштаваны Рамуальд Траўгут, адзін з лідараў Нацыянальна-вызвольнага паўстання.

10 сакавіка 1900 года ў в. Малая Багацькаўка Амсціслаўскага павета (зараз – раён) нарадзіўся Гаўрыла Гарэцкі (1900-1988), геолаг, географ, эканаміст, адзін з заснавальнікаў (1928) НАНБ, доктар геолага-мінералагічных навук. Магілёву бракуе вуліцы ў гонар знакамітага ўраджэнца.

10 сакавіка 1912 года адбылося сутыкненне лайнера «Тытанік» з айсбэргам. 1500 з 2200 пасажыраў загінулі, у т.л. жыхары Беларусі. Газета “Минское слово” 11 мая 1912 года надрукавала спіс загінуўшых: Сымон Літман, Зельман Злакоўскі, Гары Корн, Сымон Вайсман, Якоб Кук, Лезлі Гелінскі, Насан Гольдшміт, Іосіф Мурдлін, Вульф Спектар, Абрам Гермед, Самсон Абельсон, Самуіл Грынберг, Зяліна Кантар, Польнер Ушер, Абе Віллер і Іосіф Антвіла.

10 сакавіка 1931 года ў Менску адбыліся суды над прадстаўнікамі беларускай інтэлігенцыі, якіх абвінавачвалі ў антысавецкай дзейнасьці. Сярод засуджаных на 5 гадоў высылкі ў расійскую глыбінку — пісьменьнік Максім Гарэцкі, паэт Уладзімер Дубоўка, літаратуразнаўца Ўладзімер Чаржынскі, гісторык Мікола Ўлашчык і інш.

10 сакавіка 1942 года ў Магілёве адбыўся патоп на рацэ Дубравенцы, праз які загінулі 2 тысячы чалавек, разбурана каля 100 будынкаў.

10 сакавіка 1952 года нарадзіўся амерыканскі кінаакцёр Стывен Сігал (70 гадоў), продкі якога па бацькоўскай лініі паходзяць з Мінска і Бабруйска.

10 красавіка 1965 года нарадзіўся Сяржук Вітушка, беларускі грамадзка-палітычны дзяяч, кіраўнік «Талакі».

10 сакавіка 1998 года адбыўся ўстаноўчы з’езд таварыства “Ахова птушак Беларусі”, якое зачынена Вярхоўным судом ў 2022 годзе.

10 сакавіка 2010 года адбылася авіякатастрофа пад Смаленскам. Польскі самалёт, які выконваў рэйс у Смаленск для наведвання ўрадавай дэлегацыяй катыньскага мемарыяла, пацярпеў крушэнне, у выніку чаго загінулі ўсе 89 пасажыраў, уключая прэзыдэнт Польшчы Леха Качыньскага, прадстаўнікоў польскай палітычнай і вайсковай эліты, а такжа 7 членаў экіпажа.

10 красавіка 2019 года ў Чэрыкаве адбылося жудаснае забойства 47-гадовай мясцовай настаўніцы, падпалена яе хата.

фота з адкрытых крыніц 

Гэты дзень у гісторыі: 9 красавіка

9 (19) апреля 1655 года пад час руска-польскай вайны (1654-1667) магілёўчане, якія перайшлі на бок Масквы, вытрымалі аблогу войскаў гетмана Радзівіла быццам бы дзякуючы іконе Магілёўскага Богаяўленскага храма. З гэтагу часу Магілёвв-Брацкая ікона Божай Маці прызнаецца цудатворнай.

9 красавіка 1917 года ў Мінску прайшоў З’езд Беларускіх нацыянальных арганізацыяў.

9 красавіка 1921 года нарадзіўся Валянцін Фацін – камбат 139 стралковай дывізіі. За гераізм пры вызваленні Лупалава, Магілёва капітан Фацін атрымаў званне Героя Савецкага Саюза. Загінуў пад Гродна 17 ліпеня 1944 г. У Магілёве ўсталавяна мемарыяльная шыльда, вуліца ў Задняпроўі носіць яго імя.

9 красавіка 1946 года ў Міхэндорфе (Нямеччына) утварылася Беларускае літаратуранае згуртаваньне «Шыпшына».

9 красавіка 1970 года — у Мінску адбыўся стыхійны моладзевы мітынг, разагнаны міліцыяй і ўнутранымі войскамі.

9 красавіка 1972 года адбылося пахаванне Героя Савецкага Саюза, генерал-маёра, Ганаровага грамадзяніна Магілёва Мікалая Каралёва (1906-1972). Ураджэнец Асіповіцкага раёна. У 1944-1953 гг. працаваў старшынёй Магілёўскага гарвыканкама. У Магілёве яго імем названы мост праз Дняпро, вуліца. На доме (вул. Першамайская, 67), дзе ён жыў, усталявана мемарыяльная шыльда.

9 красавіка 1989 года  войскі СССР разагналі мітынг у Тбілісі, у выніку чаго 20 чалавек загінула і тысячы атрымалі раненьні

9 красавіка 2019 года ў Магілёве адбылося памятнае гашэнне спецыяльнага  канверта да 75-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

9-16 красавіка 2022 года ў 15-й раз лясгасы Магілёўскай вобласці праводзяць “Тыдзень леса”. У першым паўгоддзі 2022 года плануецца пасадзіць 3500 га лясоў.

9 красавіка 2022 года правядзенне суботніка ў Магілёве і гарадах вобласці.

фота з адкрытых крыніц 

‌ Гэты дзень у гісторыі: 7 красавіка

7 красавіка праваслаўныя вернікі адзначаюць Благавешчанне Прасвятой Багародзіцы. У гэты дзень пасланец Бога Архангел Гаўрыіл абвясціў Дзеве Марыі, што яна атрымала Боскую ласку і народзіць Сына Божага.

7 красавіка Сусветны дзень здароўя.

7 красавіка 1348 года імпэратар Святой Рымскай імперыі Карл IV заснаваў у Празе першы ў Цэнтральна-Усходняй Еўропе ўніверсітэт.

7 красавіка 1795 года— увядзеньне ў Францыі метрычнай сістэмы, якой прытрымліваюцца і ў Беларусі.

7 красавіка 1918 года ў Магілёве на Польскіх могілках адбылося пахаванне эксгумаваных цел ксяндза Святаполк-Мірскага і двух польскіх афіцэраў, якія былі расстраляны бальшавікамі 28 лютага.

7 красавіка 1926 года прынята пастанова аб увядзенні ў БССР абавязковай пачатковай адукацыі (за 4 гады вывучаўся увесь спектр прадметаў, укл. сусветную гісторыю, эканамічнаю геаграфію замежных краін).

7 красавіка 1943 года ў ЗША ўпершыню надрукавана “дзіцычая казка для дарослых” А. Сент-Экзюперы “Маленькі прынц”. У Магілёве 30 чэрвеня 2017 г. да 750-годдзя горада ўсталявана скульптура «Маленькі прынц» скульптара А. Вараб’ёва (каля пл. Адзінства).

7 красавіка 1989 года ў Нарвежскім моры пасля пажару патанула савецкая атамная субмарына АПЛК-278 «Камсамолец», якой належыць абсалютны рэкорд па глыбіні пагружэння сярод падлодак – 1020 м. З 69 членаў экіпажа загінулі 42, ут.л.  беларус капітан 3-га рангу Анатоль Іспянкоў. Імя яго пысвоена СШ № 8 г. Віцебска. У Расіі 7 красавіка – Дзень загінуўшых падводнікаў.

7 красавіка 1992 года Беларусь усталявала дыпляматычныя адносіны з Латвіяй.

7 красавіка 2010 года Нацыянальны банк Беларусі ўвёў у абарачэньне памятныя манэты «Грунвальдзкая бітва. 600 год» па прапанове Таварыства беларускай мовы (зачынена ў 2021 г.) 

7 красавіка 2019 года ў Магілёве, каля парка атракцыёнаў, пад час агульнагарадскога суботніка была закладзена Алея сямейных дрэў. Удзел у закладцы прынялі 16 сямей і старшыня гарвыканкама У. Цумараў. 

Гэты дзень у гісторыі: 6 красавіка

6 красавіка – Сусветны дзень мультфільмаў. Магілёў з 1998 г. з’яўляецца сталіцай анімацыйных фільмаў, праводзіць міжнародны фестываль “Анімаёўка”. “Бацькі” фэсту – рэжысёр-аніматар “Беларусьфільм” Ігар Волчак і дырэктар “Магілёўкінавідэапракат” Андрэй Бычкоў.

6 красавіка – Міжнародны дзень спорту на карысць развіцця і міру 2013). 

6 красавіка Свята Мядзведзя Камаедзіца. Свята абуджэння прыроды, нараджэння новага лета. Лічылася, што мядзведзь прачынаецца на другі дзень пасля Камаедзіцы. 

6 красавіка 1845 года Мікалай I зацвердзіў новыя расійскія гербы шэрагу местаў і мястэчак Беларусі замест скасаваных ранейшых часоў ВКЛ. 

6 красавіка 1896 года — у Афінах адбылося ўрачыстае адкрыццё першых сучасных Алімпійскіх гульняў.

6 красавіка 1909 года амерыканец Роберт Піры ўпершыню пакарыў Паўночны полюс.

6 красавіка 1910 году нарадзіўся Барыс Кіт (1910-2018), беларуска-амерыканскі вучоны ў галіне астранаўтыкі, адзін з распрацоўшчыкаў ракетнага паліва для для касмічных караблёў “Апалон”, “Шатл”, дзяяч беларускай эміграцыі, прафесар Мэрылендскага і Гродзенскага ўніверсітэтаў, акадэмік шэрагу акадэмій. Імя Кіта замурована ў “капсулу часу” лепшых сусветных вучоных ў галіне касманаўтыкі ў сцяне амерыканскага Капітолія.

6 красавіка 1955 года пачаў выдавацца штотыднёвік “Голас Радзімы” (да 1960 – «За вяртанне на Радзіму»). Газета асвятляе жыццё беларускай эміграцыі. Да 1993 г. выдавалася «Бібліятэчка газеты «Голас Радзімы». Выдадзена больш за 150 кніг і брашур.

6 красавіка 2022 года ў 16:00 у выставачнай зале «Музей гісторыі Магілёва» адбудзецца адкрыццё выставы «Духоўная спадчына» (будзе дзейнічаць да 24 красавіка) – супольнага праекта Беларускага Саюза мастакоў, мастакоў Магілёўшчыны і музея гісторыі Магілёва. У экспазіцыі прадстаўлены: беларускія абразы XIX ст., рэлігійныя кнігі XYIII-XIX ст., нацельныя крыжы, абразкі, медальёны, жывапіс і графіка. Выстава працуе з 11 да 19 гадзін, панядзелак-аўторак – выходныя. Кошт білета: дарослы – 3 руб., дзіцячы – 1.50 руб.

6 красавіка 1664 года ў Магілёве здарыўся моцны пажар: загрэлі ратуша, царква са званіцай, гандлевыя лаўкі.

6 красавіка 1882 года магілёўскі купец Франц Лекерт атрымаў дазвол на пракладку тэлефоннай лініі ў Магілёве паміж сваёй канторай і піўзаводам у Маскоўскім прадмесці па вуліцы Шашэйнай.

6 красавіка (25 марта) 1886 года у Шлісельбургскай крэпасці памёр удзельнік замаху на Аляксандра III ураджэнец Магілёва Рыгор Ісаеў (1857-1886).

6 красавіка 1945 года званне Героя Савецкага Саюза ў другі раз нанадзена ўраджэнцу в. Вародзькаў Крычаўскага раёна Іосіфу Гусакоўскаму (1904-1995). У 1955 г. у яго гонар усталяваны бюст у Магілёве па вул. Першамайскай. Там жа размешчаны сквер Гусакоўскага.

фота з адкрытых крыніц

Гэты дзень у гісторыі: 5 красавіка

5 красавіка Міжнародны дзень маральнасці (International Day of Conscience, Пастанова 25 ліпеня 2019 г. ГА ААН).

5 красавіка Міжнародны дзень супу. Беларусь уваходзіць у дзясятку краін свету, дзе не ўяўляюць харчаванне без супу. На 1-м месцы па супаўжыванню знаходзяцца кітайцы. Супы знойдзем у рацыёне жыхароў краін Цэнтральна-Усходняй Еўропы, Усходняй Азіі, укл. Японію, Карэю, Паўднёва-Усходняй, Цэнтральнай Азіі, Каўказа. Заходнееўрапейцы ўжываюць супы ў меншай ступені, але Францыя – гастранамічная мека: лукавы, вішысуаз, кансамэ, крэм-пюрэ-суп. Вельмі папулярна першае ва Украіне, Польшчы. Шануюць супы ў Чэхіі і Бельгіі, якія гатуюцца на піве. Фінскія супы больш экзатычныя нават за японскія. Італьянцы не з’яўляюцца вялікімі фанатамі супоў, але чаго каштуюць іх мінестроне! Смузі – той жа суп, толькі з садавіны. 

5 красавіка у Расіі – Дзень рускай нацыі. Святкуецца ў гонар Лядовага пабоішча (бітва на Чудскім возеры) 1242 г. –  лакальнай бітвы наўгародцаў. У лівонцаў было 40 рыцараў, 160 слуг і наёмнікі-эсты. У Аляксандра Неўскага, зяця князя Брачыслава Полацкага, было войска ў 40 разоў большае – каля 800 чалавек. У бітве загінула 20 рыцараў і 6 патрапіла ў палон.

5 красавіка 1585 года кароль Стэфан Баторый задаволіў просьбу гараджан Магілёва і забараніў габрэям набываць землі і нерухомасць у горадзе.

5 красавіка 1697 года рускі пасол стольнік Пётр Талстой наведаў абедню ў магілёўскім Мікольскім жаночым манастыры.

5 красавіка 1766 года памёр дзяржаўны дзеяч ВКЛ і Польшчы Станіслаў Чартарыйскі.

5 красавіка 1801 года нарадзіўся адзін з лідараў паўстання 1831 года Вінцэнт Матусевіч (1831-1862).

5 красавіка 1889 года ў Друцку Магілёўскай губерні (зараз – Талочынскі раён) нарадзіўся Іосіф Кардовіч (1889-1967), адзін з кіраўнікоў партызанскага руху на Магілёўшчыне, генерал-маёр, старшыня Магілёўскага (1943-1948), Віцебскага (1949-1953) аблвыканкамаў.

5 красавіка 1914 года ў в. Пустынкі Мсціслаўскага павета (зараз – раёна) нарадзіўся Васіль Луцкін (1914-1981), выхаванец Мсціслаўскага педтэхнікума,  старшыня Магілёўскага аблвыканкама (1964-1974).

5 красавіка 1916 года ў Магілёў на асабістым цягніку прыбыла імператрыца Аляксандра Фёдараўна з дзецьмі. Са світай прыбыў і санітар – паэт Сяргей Ясенін (1895-1925). Цікава, але ў Магілёве няма вуліцы ў гонар паэта.

5 красавіка 1937 годаЦВК зацвердзіў новы малюнак гербу БССР, мадыфікацыя якога з 1995 году зяўляецца афіцыйным гербам Беларусі

5 красавіка 1990 года парламентам Беларусі дзень 26 красавіка абвешчаны Днём Чарнобыльскай трагедыі.

5 красавіка 2015 года памёр Сергіуш Плева (1940-2015), польскі грамадзкі і палітычны дзеяч, актыўны дзеяч беларускае дыяспары ў Польшчы, кааператыў, дэпутат Сейму, сенатар.

5 красавіка 2022 года адбудзецца пасяджэнне СБ ААН па Украіне.