Складывается впечатление, что высказывания Лукашенко о евреях и Гитлере, это не досадные оговорки, а вполне последовательная позиция – мнение.
Еще в 1995 году, подготавливая изменение Конституции под себя любимого, Лукашенко в интервью немецкой газете «Handelsblatt» принялся расхваливать хороший немецкий порядок, который, по его мнению, достиг апогея при Гитлере.
Даже немцы были от такого высказывание в шоке. Из интервью этот нацистский тезис был вырезан, а журналист Маркус Циннер, который беседовал с Лукашенко, следующим образом объяснил решение редакции: высказывание господина Лукашенко действительно имело место в интервью. Но наша редакция приняла решение эти высказывания не публиковать и, в частности, по той причине, чтобы не предоставлять крупную национальную немецкую ежедневную газету в качестве трибуны для подобного рода тезисов.
Ну, тут дело понятное: Александру Григорьевичу срочно требовалось превратить Беларусь в один большой колхоз и, из посредственного председателя «Городца» стать агрофюрером целой страны.
2007-й год. На одной из своих пресс-конференций человек, тщательно скрывающий свою родословную по линии отца, заявляет: «…если вы были в Бобруйске, вы видели, в каком состоянии город? Страшно было зайти, свинушник был. Это в основном еврейский был город, вы знаете, как евреи относятся к месту, где они живут. Посмотрите в Израиле, я вот был. Я ни в коем случае не хочу их обидеть, но они не очень заботятся, чтобы подстрижена трава была, как в Москве, у россиян, белорусов…».
Разразился международный скандал. Лукашенко пришлось вертеться, как ужу на сковородке. Мол, в стенограмму пресс-конференции оскорбительное для евреев высказывание не было занесено и так далее. Обычные для профессионального лгуна штучки-дрючки.
А что происходит сейчас, когда Лукашенко, в очередной раз захватил власть, совершив антигосударственный переворот?
С одной стороны, по заданию узурпатора, белорусская прокуратура возбуждает все новые дела о геноциде белорусского народа, а с другой, белорусским политзаключенным нашивают на робы желтые бирки.
Ничего не напоминает? Разве не такого же цвета звезды нашивали на свою одежду евреи по приказу гитлеровцев? Скажете, совпадение? Не слишком ли много этих совпадений-случайностей? Считается, что если их больше трех, то это уже привычка.
А у Лукашенко их гораздо больше.
Сегодня по всей Беларуси, с пяти утра гудят триммеры – чтобы скашивать траву, не уподобляясь евреям. Вся полнота власти сосредоточена в руках возможного внука черносотенца и антисемита Стефана Фенцика.
Мечты пересидента сбылись, но подъема национального самосознания (в его интепретации) почему-то не наступает. Наоборот, белорусы стыдятся того, что допустили к власти субъекта, ненавидящего свой народ.
Так что даже уподобиться Гитлеру у Лукашенко не получилось. Возможно из-за того, что времена уже не те, возможно потому, что усы слишком длинные, а возможно потому, что лузер, даже с короной на голове, все равно остается лузером.
Міжнародны дзень джазу (International Jazz Day, з 2011 года).
Упершыню слова “джаз” было выкарастана ў друку 2 красавіка 1912 года, а ў 1917 годзе амерыканскі часопіс “Literary Digest” аўтарытэтна тлумачыў, што “джаз – гэта музыка, якая прымушае людзей трэсціся, скакаць і курчыцца”.
Дзень устаноўлены Генеральнай канферэнцыяй ЮНЕСКА. Мэта святкавання Дня – павышэнне ступені інфармаванасці міжнароднай грамадскасці аб педагагічнай ролі джаза як сілы, якая садзейнічае міру, адзінству, дыялогу і пашырэнню кантактаў паміж людзьмі.
Джаз узнік у канцы XIX–пачатку XX стагоддзя ў ЗША як сінтэз афрыканскай і еўрапейскай музычных культур і да гэтага часу застаецца унікальнай формай музычнага мастацтва, якая аб’ядноўвае расы і нацыянальнасці і сцірае мяжы паміж людзьмі і дзяржавамі. Асноўныя рысы джаза – галоўная роля рытму, меладычныя акцэнты, якія спараджаюць адчуванне хвалепадобнага руху, імправізацыйны пачатак.
Сусветны дзень пародненых гарадоў (World Day of United Сities).
Праводзіцца ў апошнюю нядзелю красавіка па рашэнні Сусветнай федэрацыі пародненых гарадоў (World Federation of United Cities), заснаванай у 1957 годзе.
Сусветная федэрацыя пародненых гарадоў – міжнародная няўрадавая арганізацыя, мэтай якой было – умацаванне дружалюбных сувязяў паміж гарадамі розных дзяржаў. Аб’ядноўвала звыш 3 500 гарадоў больш за 160 краін свету.
Магілёў мае 19 гарадоў-пабрацімаў і 26 гарадоў-партнёраў.
З пачаткам уварвання Расіі ва Украіну, пабрацімскія адносіны з Магілёвам скасавалі літоўская Клайпеда і ўкраінскі Мікалаеў.
311 год. Кіраўнік Усходняй Рымскай імперыі, ганіцель хрысціян Галерый падпісаў эдыкт, які ўпершыню дазволіў насельніцтву адкрыта вызнаваць хрысціянства.
Галерый доўгі час з’яўляўся адным з самых перакананых і паслядоўных супернікаў хрысціянства ў рымскай гісторыі. Ён браў удзел у пераследах хрысціян, якія пачаліся ў 303 годзе (першы эдыкт супраць хрысціян – 23 лютага 303 года).
Галерый “памяняў” свае перакананні з-за хваробы, верагодна, спадзяючыся на “удзячнасць у адказ” Бога хрысціян. Але спадзяванні яго не спраўдзіліся: праз некалькі дзён пасля падпісання эдыкта ён памёр.
1881 год. Нарадзіўся Янка Журба (Іван Івашын, 1881–1964).
Беларускі паэт, этнограф, друкаваўся ў газеце “Наша ніва”, пераклаў на беларускую мову раман Ф. Дастаеўскага “Бедныя людзі”.
Настаўнічаў ва Украіне, Беларусі, Расіі, працаваў у навукова-педагагічнай камісіі Наркамасветы БССР, інспектарам Бабруйскага, Калінінскага (Клімавічы) акруговых аддзелаў народнай асветы (1923–1927), выкладчыкам Чэрыкаўскай сямігодкі, Магілёўскага медвучылішча (1927–1934), супрацоўнікам Інстытута мовазнаўства АН БССР, настаўнікам спеваў у Чашніцкім раёне.
Апошнія гады жыцця правёў у в. Слабада пад Полацкам, у Полацку ў сваякоў і манашак зачыненага Свята-Еўфрасінеўскага манастыра, у доме састарэлых.
Пахаваны на полацкіх Ксавер’еўскіх могілках.
Аўтар этнаграфічных нарысаў, вершаў 5 зборнікаў паэзіі, 3 кніг вершаў для дзяцей. У 1950 выйшлі Выбраныя творы. У яго гонар названы вуліцы ў Полацку, Магілёве, некаторых іншых гарадах.
1900 год. Гавайскія астравы, якія былі анэксіраваны ЗША ў 1898 годзе, атрымалі статус самакіраванай тэрыторыі.
Калі прэзідэнт ЗША У. Мак-Кінлі падпісаў “дагавор” аб анэксіі Гавайскіх астравоў, мясцоваму насельніцтву ўдалося сарваць яго ўступленне ў сілу, прад’явіўшы 38 000 подпісаў пад петыцыяй пратэсту. У выніку, анэксія была зацверджана толькі прыняццем у абедзвюх палатах Кангрэса адпаведнай «рэзалюцыі Ньюлэндса» 4 ліпеня 1898 года.
З 1901 па 1902 год першым старшынёй сената Гавайскіх выспаў быў ураджэнец Магілёва, рэвалюцыянер-народнік Мікалай Судзілоўскі-Русель (1850–1930), вядомы таксама пад імем Каўка Лукіні, які за час знаходжання на пасадзе паспеў правесці рэформы ў падтрымку канакоў, але не змог супрацьстаяць уплыву ЗША і быў пазбаўлены амерыканскага грамадзянства за антыамерыканскую дзейнасць.
У 1959 годзе Гавайскія астравы сталі 50-м штатам ЗША.
1930 год. У кітайскім Шанхаі памёр магілёвец Мікалай Судзілоўскі (1850–1930).
Урач, прыродазнавец, рэвалюцыянер, удзельнік грамадcка-палітычных рухаў у Еўропе, ЗША, Японіі, Кітаі, падарожнік-географ, этнограф. Прэзідэнт Сената Гавайскіх астравоў.
Адкрыў шэраг астравоў цэнтральнай часткі Ціхага акіяна, пакінуў каштоўныя геаграфічныя апісанні Гаваяў і Філіпінаў.
Доктар, з імем якога звязаныя пэўныя дасягненні ў хірургіі, тэорыі туберкулёзу і іншых хвароб. Яму належаць некалькі важных прац па медыцыне. Быў таксама членам Амерыканскага таварыства генетыкаў, некалькіх навуковых таварыстваў Японіі і Кітая.
Валодаў васьмю еўрапейскімі мовамі, а таксама японскай і кітайскай. У гонар вучонага ў Магілёве названа вуліца.
1901 год. У Пінску нарадзіўся амерыканскі эканаміст Сайман (Сямён) Сміт Кузнец (1901–1985).
Нобелеўскі лаўрэат, аўтар паняцця “валавы ўнутраны прадукт”. Доктар філасофіі. Член Нацыянальнай Акадэміі навук ЗША.
Вучыўся ў Харкаве, скончыў Калумбійскі ўніверсітэт. Працаваў у Нацыянальным бюро эканамічных даследаванняў, прафесарам універсітэтаў штата Пенсільванія, Дж. Гопкінса, Гарвардскага, старшынёй камітэта па эканамічным росце пры ўрадзе ЗША, эканамічным саветнікам урадаў Кітая, Японіі, Індыі, Тайваня і Ізраіля. Прэзідэнт Амерыканскай статыстычнай, Амерыканскай эканамічнай асацыяцый.
Адкрыў 20-гадовы перыяд ваганняў хуткага і павольнага эканамічнага росту (цыкл Кузнеца, 1930), залежнасць паміж няроўнасцю даходаў і эканамічным ростам краін, якія развіваюцца (крывая Кузнеца). Адным з першых раскрыў ролю капіталаўкладанняў у чалавечы фактар як аснову сучаснага эканамічнага росту.
Яго імя ў 2013 годзе прысвоена Харкаўскаму нацыянальнаму эканамічнаму ўніверсітэту.
1910 год. Па шляху ў Полацк, з Кіева ў Магілёў па Дняпры прыбыў параход “Галавачоў” з машчамі Еўфрасінні Полацкай.
Рака з машчамі знаходзілася да 2 мая ў кафедральным Іосіфаўскім саборы, дзе праводзіліся літургіі і службы. Магілёў наведала 75 000 вернікаў.
1921 год. Уступіла ў дзеянне Рыжская мірная дамова паміж Польшчай і Савецкай Расіяй, якая падзяліла Беларусь на дзве часткі. Абмен ратыфікацыйнымі граматамі адбыўся ў Мінску.
Дамова бакамі была падпісана 18 сакавіка 1921 года.
Была пацверджана “незалежнасць” БССР. Мяжа ўстанаўлівалася значна далей на усход ад «лініі Керзана». Да Польшчы адыходзіла Заходняя Беларусь, тэрыторыя якой складала 113 тысяч квадратных кіламетраў з насельніцтвам 4,6 мільёна чалавек.
Польшча абавязвалася прадаставіць беларусам, рускім і ўкраінцам усе правы, якія забяспечвалі б свабоднае развіццё культуры, мовы і веравызнання. Такія ж правы прадастаўляліся палякам на тэрыторыі РСФСР, БССР і УССР.
Дагавор быў ратыфікаваны Прэзідыумам Усерасійскага ЦВК 14 красавіка 1921 года, Ю. Пілсудскім на падставе паўнамоцтваў, дадзеных сеймам, – 16 красавіка 1921, ЦВК УССР – 17 красавіка 1921 года. Усходнюю граніцу Польшчы, вызначаную дагаворам, дзяржавы Антанты афіцыйна прызналі толькі ў 1923 годзе.
1945 год. У сваім бункеры ў Берліне скончыў жыццё самагубствам Адольф Гітлер.
Гітлер разам са сваёй жонкай Евай Браўн паміж 15:26 і 15:30 скончыў жыццё самагубствам, папярэдне забіў любімага сабаку Блондзі.
У савецкай гістарыяграфіі зацвердзіўся пункт гледжання, што Гітлер прыняў яд (цыяністы калій). Аднак, паводле сведчанняў відавочцаў, ён застрэліўся. Існуе таксама версія, паводле якой Гітлер, узяўшы ў рот і раскусіўшы ампулу з ядам, адначасова стрэліў у сябе з пісталета.
1945 год. Савецкія воіны ўзнялі Сцяг Перамогі над рэйхстагам у Берліне.
У 14:25 байцы роты старшага сяржанта С’янава з баямі прарваліся па лесвіцы и дасягнулі купала рэйхстага.
Лейтэнант А. Бераст, чырвонаармеец М. Ягораў і малодшы сяржант М. Кантарыя ўстанавілі сцяг: над будынкам германскага парламента ўзвіўся сцяг СССР.
Усе трое былі прадстаўлены камандаваннем да звання Герой Савецкага Саюза, аднак украінец А. Бераст быў выкраслены з узнагароднага спісу і афіцыйнай версіі ўзняцця сцяга Перамогі.
1961 год. У ноч з 30 красавіка на 1 мая на савецкай антарктычнай станцыі “Новалазараўская” урач Леанід Рагозаў сам сабе зрабіў аперыцыю па выдаленні апендыкса.
Падчас аперацыі яму асістыраваў ураджэнец в. Сенькаўка Клімавіцкага раёна, палярны гідраметэаролаг Фёдар Кабат (1921–1995).
1994 год. Набыла сілу Канстытуцыя Беларусі, прынятая 15 сакавіка.
У Беларусі дзейнічае Канстытуцыя 1994 года са змяненнямі і дапаўненнямі, прынятымі на рэспубліканскіх рэферэндумах 1996 і 2004 гадоў. Яна з’яўляецца першай у гісторыі суверэннай рэспублікі і пятай Канстытуцыяй Беларусі, прынятай пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 года.
Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь была прынята 15 сакавіка 1994 года на 13-й сесіі Вярхоўнага Савета 12-га склікання.
Асноўная мэта свята – прыцягненне ўвагі грамадскасці да рацыянальнага выкарыстання энергарэсурсаў
Дзень энергазберажэння – гэта выдатная нагода яшчэ раз пагаварыць аб энергаэфектыўных тэхналогіях, аб важнасці выкарыстання аднаўляльных крыніц энергіі, аб спосабах энергазберажэння дома і ў офісе. А лепш не толькі пагаварыць, але і прымяніць атрыманыя веды на практыцы: напрыклад, не пакідаць электрапрыборы, уключанымі ў рэжыме чакання, замяніць лямпачкі ў кватэры на энергазберагальныя, выключаць ваду падчас чысткі зубоў, карыстацца душам замест ванны і г.д. і меры рэсурсазберажэння – адмовіцца ад пластыкавых упаковак, асобна збіраць і перапрацоўваць адыходы.
Настасся (народны каляндар, праваслаўныя).
“Настуся стрыжэ авечкі”. Пастухі ў гэты дзень гасцявалі па сялянскіх хатах. Сяляне дзякавалі ім добрымі словамі і добрымі сталамі за тое, што збераглі авечак.
З гэтага дня пачыналася стрыжка авечак.
Лічыцца, што на Настассю мядзведзь кладзецца ў бярлогу.
Свята млынароў.
Марцін (народны каляндар, каталікі).
“Марцін святы – губіцель гагаты”.
З даўніх часоў на свята прынята рэзаць гусей ды адзначаць дзень рознымі стравамі, печанай ці смажанай гуссю – “птушкай Марціна”.
Калісьці дзень быў адным з самых прыкметных у каталіцкім календары (урачыстасьці доўжыліся тры дні, з 10 па 12), а сам Марцін – адным з самых улюбёных святых з агульнаеўрапейскім культам.
У праваслаўнай традыцыі гэтага святога называюць Марцінам Міласэрным і адзначаюць ягоную памяць 13 лютага.
Рымскі легіянер Марцін (імя ў гонар Бога вайны Марса) хрысціўся, стаў пачынальнікам гальскага (пазней французскага) манаства. Яго супраць волі гараджане абралі біскупам горада Тур.
Народная традыцыя сцвярджае, што Марцін спачатку здолеў уцячы ад сваіх надакучлівых прыхільнікаў і схавацца ў гусятніку, але колішнія выратавальнікі Рыму выдалі яго сваім гергетаннем.
Марцін – святы патрон Францыі. 700 населеных пунктаў Францыі, больш за 3 600 французскіх парафіяў носяць ягонае імя.
У Рэчы Паспалітай яму было прысвечана больш за 200 касцёлаў.
Да 2005 года Чавусы мелі герб з выявай Св. Марціна, які быў нададзены ў 1634 годзе разам з Магдэбургскім правам.
1673 год. Пад час Хоцінскай бітвы ў страшэнную завіруху аб’яднанае польска-літоўскае войска Яна Сабескага разграміла 35-тысячную асманскую армію Гусейна-пашы, якая месцілася ў Хоцінскай крэпасці.
У гэтай бітве кароль і вялікі князь Ян Сабескі паспяхова выкарыстаў ракеты. Ракеты былі вынайдзены ўраджэнцам Магілёўшчыны генерал-лейтэнантам Казімірам Семяновічам (1600-1651).
На выяве – К. Семяновіч, wikimedia.org
1714 год. Нарадзіўся Марцін Матушэвіч. Вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч, пісьменнік. Належыць да шляхты герба “Лебядзь”.
Берасцейскі кашталян.
Аўтар мемуараў «Дыярыуш майго жыцця, колькі магу памятаць» (4 тома). У іх паказаны ўнутрыпалітычныя падзеі Вялікага Княства Літоўскага, норавы і звычаі шляхты, шляхецкая ментальнасць.
Пераклаў на польскую мову «Сатыры» Гарацыя, далучыў да іх тры свае вершаваныя «Дадаткі». Пісаў вершы на польскай і лацінскай мовах.
Расійскі пісьменнік і філосаф. Паходзіў з літоўскага шляхецкага роду Дастаеўскіх герба «Радван», які меў маётак Дастоева на Піншчыне.
Вайсковы інжынер. Перакладчык «Яўгеніі Грандэ» Бальзака.
З выхадам першага свайго твора «Бедныя людзі» адразу здабыў папулярнасць.
За ўдзел у рэвалюцыйным гуртку М.Петрашэўскага арыштаваны (1849), асуджаны да пакарання смерцю, якое было заменена на катаргу ў Омску. Пасля катаргі, пераведзены радавым у лінейны сібірскі батальён.
Аўтар многіх вядомых твораў, у тым ліку «Злачынства і пакаранне», «Ідыёт», «Браты Карамазавы».
Фрыдрых Ніцшэ прызнаваў, што Дастаеўскі адзіны, хто здолеў яму растлумачыць, што такое чалавечая псіхалогія.
Беларускі мастак. Працаваў пераважна ў галіне жывапіснага пейзажу.
У час Вялікай Айчыннай вайны немцамі ўзнагароджаны «Мэдалём для Ўсходу» за ўдзел у мастацкай выставе.
Арыштаваны 16 снежня 1944 года, асуджаны да лагераў, але ўжо ў жніўні 1945 года быў вызвалены.
Найбольш вядомыя і запамінальныя яго творы «Над Свіслаччу», «Сафійскі сабор у Полацку», «Горад над Дзвіной», «Стары Віцебск», «Богаяўленскі сабор у Полацку» і іншыя.
Яго творы знаходзяцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Беларускім саюзе мастакоў, Віцебскім краязнаўчым музэі, мэрыі Масквы.
Памёр 19 красавіка 1991 года.
1918 год. У Камп’енскім лесе заключана перамір’е паміж Германіяй, з аднаго боку, і Францыяй, Вялікабрытаніяй, ЗША і іншымі краінамі антыгерманскай кааліцыі – з другога.
Завяршэнне Першай сусветнай вайны паражэннем Германіі.
Падпісанне адбылося ў чыгуначным вагоне маршала Фердынанда Фоша у Камп’енскім лесе, у французскай Пікардыі, недалёка ад горада Камп’ен і за 70 км на поўнач ад Парыжа.
У 5:10 раніцы было падпісана пагадненне. Перамір’е набыло моц у 11:00. Быў дадзены 101 залп – апошнія залпы Першай сусветнай вайны. Канчатковыя вынікі вайны падвёў Версальскі мірны дагавор.
Мінула без малога 22 гады, і 22 чэрвеня 1940 года Гітлер прымусіў пераможаных французаў падпісаць капітуляцыю ў тым жа чыгуначным вагоне-салоне і ў тым жа Камп’енскім лесе.
tunnel.ru
1923 год. Успыхнуў першы ў свеце Вечны агонь над магілай невядомага салдата каля падножжа парыжскай Трыўмфальнай аркі.
Прымеркаваны да 5-й гадавіны заканчэння Першай сусветнай вайны. Яго запаліў міністр абароны Андрэ Мажыно.
Гэты Вечны агонь стаў першым у свеце “дзяржаўным” мемарыяльным агнём пасля таго, як у 391 годзе па распараджэнні візантыйскага імператара Феадосія I, хрысціяніна, было згашана культавае вогнішча, якое стагоддзямі гарэла ў рымскім храме багіні хатняга агменю Весты. Пазней такія аформленыя помнікі з’явіліся ў мностве гарадоў – Рыме, Амстэрдаме, Вашынгтоне, Маскве, Пецярбургу, Сафіі, Магілёве.
Беларускі гідрабіёлаг. Член-карэспандэнт Акадэміі Навук СССР, акадэмік, Прэзідэнт Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі (1992-1997).
Доктар біялагічных навук, прафесар.
Скончыў БДУ. Працаваў на Севастопальскай біялагічнай станцыі АН СССР, у Інстытуце біялогіі паўднёвых мораў АН УССР, у Аддзеле заалогіі і паразіталогіі АН БССР, дырэктарам Інстытута заалогіі АН БССР
Аўтар прац па першаснай і другаснай прадукцыі вадаёмаў, экалагічнай фізіялогіі, харчаванню, дыханню, росту і балансу энергіі водных беспазваночных, ахове прыроды і навакольнага асяроддзя.
Беларускі літаратуразнавец і крытык. Доктар філалагічных навук, прафесар.
Настаўнічала ў Шклоўскім раёне, працавала гідам-перакладчыкам польскай мовы ў «Спадарожніку», у штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», часопісе «Полымя», дацэнтам БДПУ імя М. Танка, прафесарам БДУ, загадчыцай кафедры беларускай філалогіі і сусветнай літаратуры ўніверсітэта культуры і мастацтваў.
Вывучае працэсы фармавання новай беларускай літаратуры, сучасныя літаратурныя працэсы на Беларусі ў еўрапейскім кантэксце.
1975 год. ПамёрПётр Савачкін. Беларускі гісторык. Дэкан гістарычнага факультэта БДУ (1955-1973).
Кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Даследаваў гісторыю ўстанаўлення савецкай улады ў заходніх абласцях Беларусі.
Працаваў загадчыкам кафедры, намеснікам дырэктара Мінскай школы прафруху ВЦСПС (1950-1955), загадчыкам кафедры гісторыі СССР і дэканам гістарычнага факультэта БДУ.
У Беларусі процьма мемарыялаў, якія сведчаць, што прынесла з сабою на тутэйшыя землі вайна. Мільёны ахвяр, скалечанае ўспрыняцце навакольнага свету. Адсюль у генах беларуса ўкаранёная думка «абы вайны не было».
Час ад часу ген абачлівасці засынае і тады беларускую натуру працінае шаленства бяспамяцтва. На парады, прымеркаваныя да гадавінаў перамог у вайсковых дзеях, выходзяць добраахвотна апранутыя ў ваеннае беларусы.
За паўсотні кіламетраў ад Магілёва знаходзіцца вёска Боркі – месца адной з найжахлівых трагедый мірных жыхароў.
Улетку 1942 года, у наваколлі паселішча, на шашы Бабруйск – Магілёў, партызаны рэгулярна ладзілі дыверсіі супраць гітлераўцаў. Пасля адной з іх 15 чэрвеня 1942 года ў вёску быў накіраваны атрад штурмбанфюрэра СС Оскара Паўля Дырлевангера. Нацысты знішчылі блізу 2000 мясцовых жыхароў і спалілі 6 вёсак. Па вайне Боркі адрадзілі, а суседнія пасяленні засталіся ў гісторыі.
Цяпер на ўскрайку Борак стаіць пафасны мемарыял «Памяці спаленых вёсак». Большасць мемарыяльных надпісаў выканана на рускай мове – на мове, якой наўрацці добра валодалі самі ахвяры. Па руску падзеныя і ўспаміны выжылых вяскоўцаў. Пра беларускую мову стваральнікі мэмарыялу не забыліся. Ёю дублюецца агульная інфармацыя пра мэмарыял і тое, што адбывалася з беларускімі вёскамі пад акупацыяй нацыстаў.
Мемарыял часта наведваюць арганізаваныя групы турыстаў, ды зрэдку тут спыняюцца падарожныя адзіночкі. На гадавіну трагедыі сюды на жалобны мітынг звозяць дэлегацыі чыноўнікаў, прадстаўнікоў працоўных калектываў ды школьнікаў. Гучаць антываенныя прамовы і згадваюцца поспехі ў эканоміцы мірнай Беларусі. Сумнае назіранне, але каля падножжа тутэйшых помнікаў не заўважна, каб штодня запальваліся свечкі, ці ўскладаліся букеты з толькі сарваных кветак. Звычайная карціна – звыкла стаяць пластмасавыя запыленыя вянкі.
Некалі на месцы мемарыялу стаяў сціплы манумент, узведзены ў 1964 годзе. Цяпер ён на вясковых могілках. Помнік не ўпісаўся ў пафас велічы.
Як будзеце ехаць бабруйскай шашою, не прамініце наведаць Боркі і памянуць забітых нацыстамі беларусаў.
wikimedia.org
wikimedia.org
csl.bas-net.by
