Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, медыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго.
Адам Саўко
Этапаваны ў следчы ізалятар Віцебску.
Суд Фрунзенскага раёну Мінска 1 ліпеня пакараў 19-гадовага хлопца на 5 гадоў калоніі за «ўдзел у масавых беспарадках».
Праваабарончай супольнасцю прызнаны палітвязнем.
Андрэй Мацонка
Затрыманы.
Праваабаронцы, спасылаючыся на праўладныя тэлеграм-каналы, паведамляюць, што яму інкрымінаваныя «абраза Лукашэнкі» і «незаконныя дзеянні ў адносінах да інфармацыі аб прыватным жыцці і персанальных дадзеных».
Аляксандр Захарэвіч
Адбыў няволю.
Паводле праваабаронцаў, Захарэвіча затрымалі 1 лістапада 2020 года на акцыі пратэсту і асудзілі спачатку на 9 дзён адміністрацыйнага арышту. Па іх адбыванні, яго звінавацілі ў «гвалце над супрацоўнікам органа ўнутраных спраў». Захарэвіч, нібы, наступіў на нагу міліцыянту падчас уцёкаў.
Сваёй віны ў судзе не прызнаў, але быў асуджаны на два гады пазбаўлення волі.
Уніяцкі царкоўны дзеяч Рэчы Паспалітай, Вялікага Княства Літоўскага, царкоўны гісторык.
Падтрымліваў палітыку прымірэння ўніятаў з праваслаўнымі. Ініцыятар склікання сумеснага сабору праваслаўных і ўніятаў з мэтаю стварэння адзінага рускага патрыярхату ў Рэчы Паспалітай.
Пераклаў творы Мялеція Сматрыцкага, заснаваў у Рыме сядзібу базылянаў з Беларусі і Ўкраіны.
1744 год. Памёр Васіль Вашчыла
Кіраўнік Крычаўскага паўстання 1743-1744 гадоў, вясковы войт.
У траўні 1740 года ўзначаліў узброены атрад з некалькіх сотняў сялянаў у Крычаўскім старостве, да якога пазней далучыліся сяляне з іншых мясцін.
Паўстанне было выклікана завялікімі для сялян падаткамі, якімі абклалі іх арандатары. Сяляне скардзіліся на свавольства арандатараў уладальніку зямель Гераніму Фларыяну Радзівілу, але той нічога не мяняў. Паўстанне было здушанае, а ўдзельнікаў жорстка пакаралі.
Васіль Вашчыла ўцёк за мяжу. У Кіева-Пячэрскай крэпасці захварэў і памёр.
Уладзімір Караткевіч прысвяціў Вашчыле вершаваную легенду «Вощила на горе Маяк», а паўстанню – трагедыю «Маці ўрагану», якая была экранізаваная.
1765 год. Нарадзіўся Тадэвуш Чацкі.
Гісторык, дзеяч асветы і навукі ў Вялікім Княстве Літоўскім.
Ініцыятар складання гідраграфічнай карты Польшчы і Княства.
Вывучаў гаспадарчы стан краіны і прапаноўваў праекты яе гаспадарчага развіцця: рамёстваў, гарадоў, замежнага гандлю, скасавання ўсіх абмежаванняў для яўрэяў.
Аўтар твораў па эканоміцы, гісторыі і праве, манетнай справе.
Першым пачаў даследаваць Статут Вялікага Княства Літоўскага.
Ініцыятар збірання народных песень і паданняў – крыніц вывучэння дахрысціянскай Польшчы і Літвы.
1772 год. Нарадзіўся Францішак Сапега.
Дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага.
Уладальнік мноства маёнткаў, у тым ліку на Магілёўшчыне.
Удзельнічаў у падрыхтоўцы паўстання Тадэвуша Касцюшкі. Быў яго кіраўніком у Слонімскім, Ваўкавыскім паветах і на ўсходнім Падляшшы.
Па здушэнні паўстання прысягнуў Кацярыне II, атрымаў чын тайнага саветніка, быў маршалкам шляхты Менскай губерні.
1936 год. Нарадзіўся Генадзь Бураўкін.
Паэт, дзяржаўны дзеяч.
Кіраўнік Дзяpжкaмiтэту савецкай Беларусі па тэлeбaчaннi i paдыёвяшчaннi, пacтaянны пpaдcтaўнiк Бeлapyci у ААН, нaмecнiк мiнicтpa кyльтypы і друку.
У 2000 годзе, разам з Радзімам Гарэцкім і Рыгорам Барадуліным, удзельнічаў у арганізацыі Усебеларускага з’езду за незалежнасць.
Член Беларускага ПЭН-Цэнтра.
Аўтар зборнікаў паэзіі, кніг для дзяцей, дакументальных аповесцяў, сцэнарыяў для фільмаў, літаратурна-крытычных артыкулаў.
Перакладаў на беларускую мову творы замежных літаратараў.
Укладальнік кнігі «Наш Быкаў».
На вершы паэта напісана багата песень. Сярод іх «Белы снег», «Зачараваная», «Матылі», «Малітва».
Яго «Калыханку» ведае кожны беларус.
1937 год. Нарадзіўся Іосіф Багдзевіч.
Глебазнаўца-вынаходнік.
Дырэктар Інстытуту глебазнаўства і аграхіміі.
Вызначыў спосабы пераадолення наступстваў радыеактыўнага і хімічнага іх забруджвання па аварыі на ЧАЭС.
Аўтар звыш 600 навуковых прац.
1958 год. Нарадзіўся Аляксандр Грыцанаў.
Філосаф, наймаладзейшы ў СССР кандыдат філасофскіх навук. Ім стаў у 24 гады.
Галоўны рэдактар міжнароднага праекту «Гуманітарная энцыклапедыя» Мінскай філасофскай школы, у рамках якога апублікаваныя:
– «Найноўшы філасофскі слоўнік»;
– Энцыклапедыі па філасофіі;
– «Постмадэрнізм»;
– «Гісторыя філасофіі».
Аўтар мноства навуковых артыкулаў па філасофіі, сацыялогіі, гісторыі, паліталогіі, культуралогіі, псіхалогіі і псіхааналізе.
1972 год. Нарадзіўся Зміцер Завадскі.
Журналіст, тэлевізійны аператар.
У 1994-1997 гадах быў асабістым аператарам Аляксандра Лукашэнкі. Працаваў на расійскім тэлеканале ОРТ. Здымаў сюжэты ў Чачні, калі там ішла вайна
7 ліпеня 2000 году быў скрадзены, калі накіроўваўся ў аэрапорт «Мінск-2» на аўтамабілі, каб сустракаць свайго калегу Паўла Шарамета. Аўтамабіль быў знойдзены ў аэрапорце, але самога Завадскага з тых часоў ніхто не бачыў. Знікненне Завадскага ўстала ў адзін шэраг са знікненнем апазіцыйных палітыкаў Віктара Ганчара і Юрыя Захаранкі.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.
1610 год. Уладзіслаў ІV Ваза абраны маскоўскімі баярамі маскоўскім царом.
Ён перамог Масковію ў Смаленскай вайне, адваяваў Смаленск і прымусіў маскоўцаў адмовіцца ад прэтэнзіяў на землі, якія адышлі Рэчы Паспалітай.
У 1613 адмовіўся ад Маскоўскага, а ў 1635 шведскага стальцоў.
Cтаў Каралём польскім і Вялікім князем літоўскім (1632-1648).
1916 год. Памёр Уладзіслаў Вярыга.
Філосаф, этнограф. Збіральнік беларускага фальклору. Доктар філасофіі.
Запісаў і апублікаваў народныя песні, казкі Лідскага павету.
1937 год. Расстраляны савецкімі органамі Аляксандр Ляўданскі
Гісторык і археолаг. Закладаў асновы беларускай археалогіі.
Зрабіў класіфікацыю гарадзішчаў жалезнага веку, першым выказаў думку, што гарадзішчы культуры штрыхаванай керамікі ў Цэнтральнай Беларусі належалі балтам.
Даследаваў шматлікія гарады, Пелагееўскае гарадзішча ў Магілёве.
Абвінавачаны ў «шпіянажы на карысць выведкі буржуазнай Польшчы» і расстраляны. Рэабілітаваны ў 1958 годзе.
1937 год. Расстраляны Сяргей Дубінскі.
Археолаг і гісторык.
З Аляксандрам Ляўданскім закладаў асновы беларускай археалогіі.
Даследаваў помнікі ранняга жалезнага веку і сярэднявечча Беларусі, у тым ліку Магілёўшчыны, гарадзішча Банцараўшчына.
Аўтар першых археалагічных карт Магілёўскай вобласці, Беларусі, першай бібліяграфіі па археалогіі Беларусі і сумежных краін.
У 1930 года арыштаваны савецкімі органамі па справе «Саюзу вызвалення Беларусі», але быў вызвалены.
У 1937 годзе абвінавачаны ў шпіёнскай дзейнасці на карысць Польшчы і расстраляны.
Рэабілітаваны ў 1958 годзе.
1955 год. Выйшла Кнігі рэкордаў Гінеса.
Даведачнік са звесткамі аб унікальных з’явах, выдатных дасягненнях, сусветных рэкордах, курʼёзах.
У 1951 годзе дырэктар ірландскай піваварнай кампаніі «Артур Гінэс, сын і К» вырашыў збіраць інфармацыю пра ўсякія нестандартныя рэкорды і выдаць з імі кнігу.
Кніга атрымала сваю назву ў гонар вядомай піваварні.
Сёння «Кніга рэкордаў Гінэса» выдаецца штогод накладам пад 90 мільёнаў экзэмпляраў на 40 мовах.
Хто трапляюць на старонкі сусветнай «Кнігі рэкордаў Гінэса» матэрыяльнай узнагароджання не атрымлівае.
1971 год. Памёр Міхаіл Співак.
Тэатральны рэжысёр. Працаваў у Дзяржаўным рускім тэатры імя Максіма Горкага ў Мінску.
Майстар манументальных сцэнічных палотнаў, масавых сцэн, скульптурнай распрацоўкі мізансцэн.
1977 год. Памёр Язэп Зазека.
Пісьменнік, навуковец, педагог.
Кандыдат філалагічных навук.
Працаваў у Мінскім, Адэскім педагагічных інстытутах, Беларускім дзяржаўным універсітэце.
Аўтар кніг апавяданняў, нарысаў, артыкулаў пра беларускі фальклор.
Укладальнік зборнікаў партызанскай творчасці.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, мэдыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго.
Андрэй Уткін
Асуджаны на два гады калоніі.
Праваабаронцы пішуць, што яго абвінавацілі у садзейнічанні экстрэмісцкай дзейнасці. Ён пераслаў тэлеграм-каналу, які лічыцца «экстрэмісцкім», фота з расійскай тэхнікай.
Андрэй Уткін прызнаны праваабарончай супольнасцю палітзняволеным.
Арцём Калашук
Асуджаны на 8 месяцаў калоніі агульнага рэжыму.
Паводле праваабаронцаў жыхара Магілёва Чавускі раённы суд прызнаў вінаватым «у абразе прадстаўніка ўлады», «абразе Лукашэнкі» і «абразе суддзі».
Нагодай для крымінальнага пераследу сталі каментары ў сацыяльных сетках.
Станіслаў Паўлінковіч
20 дзён утрымліваецца ў штрафным ізалятары. Туды яго адпраўляюць рэгулярна пасьля таго, як перавялі з калоніі, пішуць праваабаронцы.
Першапачаткова ён адбываў двухгадовае абмежаванне волі за знявагу суддзі ў папраўчай установе № 39 у Крупках. Туды прыбыў у сакавіку 2021 году.
29 красавіка 2022 году, па заяве адміністрацыі спецкамендатуры, суд замяніў Паўлінкавічу «хімію» на рэальнае пазбаўленне волі ў калоніі.
Паўлінковіч прызнаны праваабарончай супольнасцю палітзняволеным.
Ніна Багінская
75-гадовай удзельніцы пратэстаў, на якія яна заўжды прыходзіць з бел-чырвона-белым сцягам, суд наклаў дадатковыя абмежаванні.
Кабеце забаранілі выязджаць з Беларусі, наведваць казіно, а таксама гуляць у азартныя гульні.
Раней ёй забаранілі паляваць, кіраваць машынай і маламернымі судамі, а аператарам сувязі забаронена прадстаўляць ёй паслугі інтэрнэту, мабільнай сувязі і тэлебачання.
Паводле праваабаронцаў, у красавіку Багінскую аштрафавалі на 1600 рублёў за тое, што выйшла са сцягам у цэнтр Мінску на Дзень Волі. Штраф аплачваць яна адмовілася, што стала нагодай для накладання абмежаванняў.
Барыс Хамайда
Затрыманы.
Паводле праваабаронцаў яго забралі ў судзе, куды ён прыйшоў на працэс над журналісткай Таццянай Мацвеевай.
Хамайда на патрабаванне міліцыянта адмовіўся зняць медальён з Пагоняю. Міліцыянт Уладзіслаў Шышкавец выклікаў службовую машыну, якою Барыса Хамайду павезлі ў РАУС. Адтуль ён не выйшаў.
Елена Латушка
Затрыманая.
Яна жонка, палітзняволенага Анатоля Латушка. Паводле праваабаронцаў у ейным доме адбыўся ператрус, у рамках расследавання крымінальнай справы, распачатай за арганізацыю і падрыхтоўку дзеянняў, якія груба парушалі грамадскі парадак, або актыўны ўдзел у іх.
Фігурантаў справы Анатолія Латушку, Алену Маліноўскую ды Лілію Ананян вінавацяць у «злосным хуліганстве», «перашкодзе ажыццяўленню права на ўдзел у рэферэндуме, працы Цэнтрвыбаркаму» і «знявазе дзяржаўных сімвалаў».
Белгідрамет папярэджвае аб неспрыяльнай гідраметэаралагічнай з’яве! Абвешчаны жоўты ўзровень небяспекі.
26 жніўня ў Магілёве сіноптыкі прагназуюць невялікую воблачнасць. Без ападкаў. Тэмпература паветра +31+33°C. Вецер няўстойлівы, 3-8 м/с.
У дзённы час у многіх мясцінах краіны максімальная тэмпература паветра дасягне +30+32°С, у паўднёвых раёнах +33+34°С, у Мінску максімальная тэмпература паветра дасягне +30+32°С.
Паводле інтэрнэт-рэсурсаў, якія падаюць звесткі аб гісторыі надвор’я, найніжэйшую тэмпературу жніўня фіксавалі ў Магілёве ў 2015 годзе – +10°С.
Урад савецкай Беларусі прыняў пастанову «Пра змены і спрашчэнне беларускага правапісу».
Рэформа беларускага правапісу 1933 году– штучнае, ненатуральнае і прымусовае набліжэнне беларускай моўнай нормы да расійскай ва ўмовах жорсткага тэрору савецкіх уладаў без грамадскага і навуковага абмеркавання.
Прымусовае рэфармаванне мовы прывяла да суіснавання двух правапісаў.
«Наркамаўку» навязалі беларусам у БССР, а традыцыйны класічны правапіс «Тарашкевіцу» захавалі беларусы замежжа.
«Тарашкевіца» вярнулася была ў незалежную Беларусь. На ёй выдавалі газеты і кнігі. Па прыходзе да ўлады Лукашэнкі беларусаў сталі пераследаваць да публічнае выкарыстанне «ненарматыўнага правапісу» з “мяккімі знакамі”.
1962 год. Нарадзілася Таццяна Сапач (у замужжы – Дубавец).
Журналістка, паэтэса.
Удзельніца нацыянальна-культурніцкага і дэмакратычнага руху.
На радыёстанцыі «Беларуская маладзёжная» стварыла праграму «Альбаросіка», якая хутка адгукалася на тагачасныя змены ў грамадстве і імкнулася паскараць іх.
20 гадоў рыхтавала беларускую тэлепраграму «Віленскі сшытак» у Літве, супрацоўнічала з Радыё Свабода і радыёстанцыяй «Балтыйскія хвалі».
Займалася арганізацыяй беларускіх набажэнстваў у віленскай царкве Святога Мікалая.
1994 год. Памёр Сяргей Новік-Пяюн.
Паэт, празаік.
Удзельнік нацыянальна-культурнага руху ў Заходняй Беларусі. Тройчы арыштоўваўся польскімі ўладамі, сядзеў у турме.
Працаваў дырэктарам Слонімскага краязнаўчага музею.
Пад час Другой сусветнай вайны за сувязь з партызанамі адпраўлены ў лагер смерці Калдычэва.
У 1944 годзе арыштаваны чэкістамі і апраўлены на 10 гадоў на Калыму.
Пісаў на беларускай, рускай, польскай мовах і на эсперанта.
Аўтар двух вершаваных зборнікаў. Некаторыя песні на яго творы лічацца народнымі, найбольш вядомыя з іх «Зорачкі» і «Над Шчарай» («Слонімскі вальс»).
1994 год. Памёр Мікалай Улашчык.
Гісторык, археограф, этнограф, краязнавец, літаратар.
Працаваў навуковым супрацоўнікам Інстытуту гісторыі АН СССР.
Аўтар навуковых прац па гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, па праблемах летапісання, крыніцазнаўства і археаграфіі.
Рэдагаваў два тамы беларуска-літоўскіх летапісаў.
Адшукаў і апісаў “Ленінградскі” і “Краснаярскі” спісы «Хронікі літоўскай і жамойцкай».
Арыштоўваўся савецкімі органамі ў 1930, 1932, 1941, 1950 гадах. Адпраўлены быў у сібірскія лагеры.
У Старых Дарогах яму стаіць помнік.
2001 год. Памёр Валерый Маслюк.
Рэжысёр, актор, драматург, паэт.
Галоўны рэжысёр Магілёўскага абласнога тэатру, Рускага драматычнага тэатру імя Горкага, рэжысёр-пастаноўшчык, дырэктар драматычнага тэатру імя Якуба Коласа.
Аўтар тэатральных пастановак і п’есаў.
2006 год. Памёр Іван Чыгрын.
Літаратуразнавец, паэт, крытык.
Працаваў у Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР.
Аўтар літаратурна-крытычных артыкулаў. Даследаваў станаўленне беларускай прозы, творчасць абʼяднанняў «Маладняка», «Узвышша», а таксама гісторыю беларускай савецкай літаратуры.
2021 год. Памёр Алесь Разанаў.
Пісьменнік і перакладчык.
Паэт-наватар, аўтар новых паэтычных формаў, новых жанраў, стваральнік новай паэтыкі.
У 1968 годзе стаў адным з арганізатараў збірання подпісаў пад лістом у ЦК КПБ з патрабаваннем вярнуць беларускамоўнае навучанне ў БДУ. Пасля гэтага і наведвання Ларысы Геніюш, выключаны з БДУ.
Член Беларускага ПЭН-цэнтра.
Аўтар шматлікіх паэтычных зборнікаў, некаторыя з якіх лічацца этапнымі для беларускай паэзіі.
Перакладаў з літоўскай, латышскай, грузінскай, балгарскай, сербскахарвацкай, чэшскай, англійскай моваў.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Звесткі пра пераслед паводле праваабаронцаў, мэдыяў і родзічаў тых, хто зазнае яго.
Павел Абуховіч, Аляксей Грыцкевіч, Павел Бабчанок, Уладзімір Рабчанка, Уладзімір Прадкін, Іван Супрунчык, Віталь Гузаў, Аляксей Парэцкі, Роберт Кузняцоў, Аляксей Багдзей.
Прызнаныя палітвязнямі.
Праваабарончая супольнасць лічаць іх справы палітычна матываванымі.
На 25 жніўня ў Беларусі прызнаныя палітычнымі вязнямі 1307 чалавек.
Ілля Гольцаў
Асуджаны на 1,5 гады калоніі агульнага рэжыму.
Суддзя з Гомельскага абласнога суду Васіль Бягун прызнаў яго вінаватым у «распальванні варожасці ці варажнечы», пішуць праваабаронцы.
Міхаіл Міхута
Асуджаны на 5 гадоў «хатняй хіміі» – абмежаванне волі без накіравання ў папраўчую ўстанову адкрытага тыпу.
Чэмпіёна Еўропы і віцэ-чэмпіёна свету па гандболе суд Зэльвенскага раёну абвінаваціў у «абразе Лукашэнкі» і «паклёпе на Лукашэнку».
Паводле праваабаронцаў, справу Міхуты разглядала суддзя Люцыя Жук.
Нагодай для крымінальнага пераследу сталі каментары ў сацыяльных сетках, апублікаваныя ў 2010 годзе.
Таццяна Мацвеева
Віцебскую журналістку пасадзілі на 8 дзён адміністрацыйнага арышту.
Нагодай для пераследу сталі «аватаркі ў сацыяльных сетках», паведамляюць праваабаронцы. Іх суд кваліфікаваў, як «парушэнне парадку арганізацыі або правядзення масавых мерапрыемстваў».
Журналістку затрымалі яшчэ 29 ліпеня, але разгляд справы адкладалі.
Ілля Сілянкоў
Адбыў пакаранне і вызвалены.
Яго асудзілі на 1,5 гады «хіміі» за абразу Лукашэнкі. Іх адбываў у папраўчай установе адкрытага тыпу №9.
Як пішуць праваабаронцы, студэнт 4 курсу Гомельскага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэту 13 жніўня 2020 года расклеіў і раскідаў не менш за 17 улётак з выявай Лукашэнкі і надпісамі, якія, як палічыў суд, «прынізілі яго гонар і годнасць».
Яно высыпалася на праезную частку з незачыненага, як мае быць, кузава аўтамабіля. Да 10 гадзінаў раніцы работнікі сельгаспрадпрыемства прыбіралі збожжа з дарогі.
Здарылася гэта ў Кіраўскім раёне.
«На дарозе аказалася больш за 4 тоны збожжа, якое рассыпалася прыкладна на 2 – 2,5 кіламетры», паведамляе абласная міліцыя.
Паводле рэсурсу MOGILEVNEWS інспектар ДАІ папярэдзіў кіроўцу, каб той больш падобнага не ўчыняў. У выпадку паўтарэння такога парушэння яму пагражае штраф да 4 базавых велічыняў (128 рублёў).
фота ілюстрацыйнае з адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
У чэрвені ўрад заявіў, што Беларусь будзе выконваць знешнія даўгавыя забавязанні ў рублях, а не ў валюце, у якой размяшчаліся аблігацыі. Адпаведную пастанову прынялі Савет Міністраў і Нацыянальны банк краіны 6 красавіка 2022 «Аб часовых мерах па выкананні знешніх дзяржаўных даўгавых забавязанняў».
Неўзабаве рублямі Беларусь і разлічылася. У канцы чэрвеня яна мела выплаціць утрымальнікам еўрааблігацыяў 22,9 мільёны долараў.
Міжнароднае рэйтынгавае агенцтва Moody’s тады расцаніла рублёвыя выплаты па дзяржаўным доўгу як невыкананне краінай забавязанняў, што азначае дэфолт, нагадвае рэсурс Myfin.
Выданьне, спасылаючыся на Міністэрства фінансаў, піша, што 24 жніўня Беларусь ўноў зрабіла плацеж у рублях па працэнтах еўрааблігацыяў з тэрмінам пагашэння ў 2026 і 2031 гадах – яго сума склала 38,6 мільёнаў у эквіваленце.
Беларускі бок тлумачыў сваю пазіцыю немагчымасцю выконваць забавязанні па каштоўных паперах у замежнай валюце, бо замежная разлікова-клірынгавая інфраструктура не можа забяспечыць пераказ сродкаў утрымальнікам праз санкцыі супраць краіны.
