Сёння – гадавіна трагедыі на Дубравенцы, вядомай як “Магілёўскае цунамі”

10 красавіка 1942 года ў Магілёве адбылася незвычайная тэхнагенная катастрофа, аналагаў якой у гісторыі Белрусі больш не вядома. Патоп на невялічкай Дубравенцы забраў жыцці соцень магілёўцаў, вынішчыў дзясяткі дамоў у Магілёве.

Прычыны трагедыі на Дубравенцы і сама хада падзеяў зараз добра вядомыя даследчыкам, а сама катастрофа шырока асветленая ў СМІ. Зусім не так абстаялі справы яшчэ з пару дзясяткаў гадоў таму – пра “Магілёўскае цунамі” ведала толькі жменька спецыялістаў, а ў самім горадзе нічога не нагадвала пра патоп 1942 года і яго ахвяр.

 

У чэрвені 2022 года памяць пра “цунамі” ў Магілёве нарэшце была адзначаная ў гарадской прасторы – высілкамі магілёўскага актывіста Ігара Бадзькова, пры дапамозе гісторыкаў і краязнаўцаў Аляксея Бацюкова і Алега Лісоўскаага на месцы трагедыі была пастаўленая інфармацыйная таблічка.

“Магілёўскае цунамі” здарылася падчас Другой Сусветнай вайны. У чэрвені-ліпені 1941 года пры адступленні з Магілёва савецкія войскі падарвалі чыгуначны насып на Дубравенцы і ён прасеў, фактычна спыніўшы раку. Паводкавыя воды сабраліся за насыпам у агромністае возера, якое падчас адлігі 10 красавіка 1942 года прарвала насып.

Як выглядаў насып у 1942 годзе – фота з калекцыі Алега Давіда Лісоўскага

Люльку несла па плыні, а з яе даносіўся дзіцячы плач

“Першапачатковы вал вады з ільдзінамі дасягаў 15 метраў. – узгадваў катастрофу магілёвец Т. Крываносаў, відавочца падзей – Вада змятала ўсё на сваім шляху, над горадам падняўся страшэнны шум і грукат. Я пачуў яго дома (Ленінская, 27) і адразу накіраваўся за людзьмі, якія беглі, да Дубравенкі ў раён гарадскога парка. Адсюль адкрылася страшная карціна – мутная, карычневая вада заліла ўсю пойму Дубравенкі, у тым ліку і Быхаўскі рынак.”

Адразу пасля патопа ў гарадской прэсе паявілася нататка, у якой называлася прыблізная колькасць ахвяр у 2 000 чалавек. Сучасныя даследчыкі схіляюцца да ацэнкі ў некалькі соцень чалавек. Большасць з іх трапілі пад смяротны вал вады ў дамах, што стаялі абапал Дубравенкі і ў даліне ракі Струшні. Людзі гінулі, калі вада паглынала іх на вуліцы, затаплівала да самай столі іх дамы, калі лледзяныя глыбы разбівалі сцены. Сярод ахвяр апынулася шмат дзяцей – відавочцы распавядалі пра люльку з немаўляткам, якую несла па плыні, а з яе даносіўся дзіцячы плач.

Прычына трагедыі, як цяпер мяркуюць навукоўцы, палягала ў тым, што папсаваны падрывам чыгуначны насып увесь канец 1941-га года і ў пачатку 1942-га быў неабходны нямецкаму камандаванню для транспарціроўкі грузў па чыгунцы. Пагэтаму яны не дазвалялі гарадскому кіраўніцтву правесці своечасовыя рамонтныя работы. 

Трэба адзначыць, што гарадскія ўлады папярэджвалі жыхароў дамоў на Дубравенцы пра небяспеку загадзя. 

“Тапельцаў збіралі на берагах Дняпра і дастаўлялі іх у гандлёвы павільён на Быхаўскім рынку. – распавядаў іншы відавочца, Е. Кавалькоў – Тут былі жанчыны, мужчыны, малечы ў пялёнках. Даліна Дубравенкі непазнавальна памяняла свой выгляд – скразная пустыня сярод высокіх берагоў і глыбы блакітнага лёду, што таялі пад прамянямі веснавога сонца.

Фота з калекцыі Алега Давіда Лісоўскага.

Да +15°С, воблачна, з цёплымі дажджамі – надвор’е на наступны тыдзень

На новы рабочы тыдзень у Магілёўскай вобласці сіноптыкі прагназуюць у асноўным воблачнае з праясненнямі цёплае з дажджамі надвор’е.

На пачатку другой дэкады красавіка будзе цёпла: удзень да +8 +15°С, уноч да +5 +7°С. 

Працягласць дня з панядзелка да пятніцы вырасце яшчэ на 17 хвілін і дасягне амаль 14 гадзін. Ужо ў канцы працоўнага тыдня сонца ўзыдзе а 6:02, зойдзе а 19:59. 

Сінаптычны прагноз на панядзелак, 10 красавіка. У ноч з нядзелі на панядзелак +3  +5°С, месцамі да +6°С, раніцай і ўвечары да +9 +10°С, у дзённыя гадзіны паветра прагрэецца да +15°С, месцамі да +17°С. На працягу сутак будзе пахмурна, месцамі з праясненнямі неба. У другой палове дня прагназуецца дождж. Вятры з рання да вечара будуць мяняць свой напрамак з паўночна ўсходняга на усходні і на паўднёва ўсходні, хуткасць да 2-3 м/с, пры парывах да 4-5 м/с. Геамагнітнае поле неустойлівае. Убываючы месяц.

У аўторак, 11 красавіка, надвор’е абяцае быць пахмурным з прясненнямі, але, галоўным чынам, без ападкаў. Будуць панаваць паўднёва ўсходнія і паўднёвыя вятры хуткасцю 2-4 м/с, пры парывах да 5-6 м/с. Уноч да+5°С, раніцай каля +8  +9°С, днём тэмпература падрасце  да 14°С, а месцамі і да +16°С. К вечару слупок тэрмометра усталюецца на рысцы не ніжэй за +10°С.

У сярэдзіне рабочага тыдня, 12 красавіка, прагназуецца пахмурнае надвор’е, пераважна  з дажджамі. Начныя і ранішнія тэмпературы да +6°С, удзень і ўвечары да  +8°С. На працягу сутак прагназуецца прыток паветраных мас з  ўсходу, хуткасць вятроў да 3-4 м/с.

У чацвер (у праваслаўных вернікаў – “чысты”), 13 красавіка, сіноптыкі прагназуюць пахмурнае надвор’е з дажджом, месцамі з праясненнем у другой палове дня. Вецер памяняе свой напрамак на паўночна-заходні. Хуткасць ветра да 2-4 м/с. Ноччу і ўранні да +7°С, на працягу другой паловы дня тэмпература паветра складзе +14  +15°С. Убываючы месяц.

У апошні дзень працоўнага тыдня, 14 красавіка, па папярэдняму прагнозу будзем чакаць у асноўным воблачнае з праясненнямі надвор’е з панаваннем паўднёвых вятроў хуткасцю 2-3 м/с. Уноч і ў ранішнія гадзіны да +6 °С, удзень і ўвечары да +15°С, месцамі да +16  +17°С. Убываючы месяц.

Фота з адкрытых крыніц

Праваслаўныя вернікі адзначаюць Вербніцу – фота

Сёння праваслаўныя вернікі святкуюць Уваход Гасподні ў Ерусалім. Свята яшчэ называюць  Вербніца, Вербная або Пальмавая нядзеля. 

У нас пальма не расце, таму замест яе галінак выкарыстоўваюць галінкі вярбы. Расквітнелымі вясною галінкамі вернікі ўслаўляюць Збавіцеля як Пераможцу смерці. Сёння – апошняя нядзеля перад Вялікаднем.

Святкаваньне Ўваходу Гасподняга ў Ерусалім распачалося ў старажытныя часы і прысвечана ўспаміну вядомай эвангельскай падзеі, калі Ісус Хрыстос прыйшоў у горад для прыняцця пакут і смерці на Крыжы.

Mogilev.media пабывалі на святкаванні Вербнай нядзелі на тэрыторыі Кафедральнага Сабора Праабражэння Гасподняга па вуліцы Габраўскай.

Людское мора ўсё папаўняецца новымі чалавечымі рэкамі. Толькі калі гэтага сабора візуальна нашых грамадзян больш, чым на першамайскіх афіцыйных дэманстрацыях. Людзі ўсе лагодныя, з добрым настроем, адкрытымі сэрцамі, з усмешкамі на тварах. Яны віншуюць са святам і тых каго ведаюць і зусім невядомых ім людзей.  

На уваходзе да царквы утвараюцца заторы.

З жадаючых асвяцьць вярбу ўтвараюцца колы вакол сабора. Пасля асвячэння склад людскіх колаў хутка мяняецца.

Выйсці з тэрыторыі храма так жа складана, як і зайсці. На перекрыжаванні Пушкінскага праспекта і Габраўскай магутныя людскія патокі сустракаюцца. Патокі рэгулююцца ДПС.

Фота mogilev.media

Віншаванне Генеральнага вікарыя Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі біскупа Аляксандра Яшэўскага з Вялікднём

Партал catholic.by размясціў Велікодныя віншаванні ад усіх іерархаў каталіцкай царквы ў Беларусі. Mogilev.media далучаецца да віншаванняў хрысціянам лацінскага абраду і перадае словы Генеральнага вікарыя Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі біскупа Аляксандра Яшэўскага SDB.

 

“Кожны год Вялікдзень прыносіць кожнаму з нас нешта асаблівае. Не падобнае да таго, што было ў мінулым годзе. Кожны год сэрца наша па-рознаму асэнсоўвае смерць і ўваскрасенне Езуса Хрыста. Мы ўсе пакліканы паглыбляць свой удзел у гэтым надзвычайным свяце. І менавіта таму касцёл святкуе Вялікдзень кожны год, дапамагаючы нам увайсці ў жыццё нашага Пана і абнавіцца, адкалоўшы ад сябе чарговы кавалачак старога чалавека. 

Вось і вучні, якія некалькі разоў чулі ад Езуса пра яго смерць і ўваскрасенне, не маглі прыняць і паверыць у тое, што настаўнік памірае. І не ўспомнілі слоў аб уваскрасенні, пакуль ён сам, прыйшоўшы да іх, не нагадаў. Аднак Хрыстус, нягледзячы на гэта, уваскрос. І ён кліча нас раздзяліць з ім яго радасць, якой у яго так шмат. 

Дык давайце ж зараз, не разважаючы пра тое, наколькі мы гатовыя, і калі мы пачалі спрабаваць жыць з Богам – узрадуемся яго ўваскрасенню. Ён прынёс нам новае жыццё, жыццё без смерці, і працягвае яго ў сваіх руках. Няхай радасць нашая будзе адказам на гэты дар, і няхай яна прамяніцца, прыцягваючы да Хрыста іншых.

Хрыстус уваскрос, сапраўды уваскрос, Алілюя!”

Фота: mogilev.media

Рэканструцыя Камсамольскай у Магілёве – паглядзелі плюсы і мінусы

Будайнічыя працы ў цэнтры Магілёва змянілі звычайны рытм тысяч гараджан, але людзі разумеюць, што трэба пачакаць. А пакуль назіраюць за працай рабочых, вызначаюць плюсы і мінусы рэканструкцыі.

Устанаўліваюцца гранітныя бардзюры. Многія лічаць, што гэта плюс.

Вельмі вузкі тратуар, каля 1 метра насупраць прыпынка “Каледж мастацтваў”. Выглядае, што гэта значны мінус.

Праца кіпіць і ў дождж. Гэта плюс. Некаторыя жыхары лічаць, што калі б рэканструкцыя шла у некалькі рабочых змен, то рамонтныя работы можна было б завяршыць значна раней.

Укладка рознакаляровай тратуарнай пліткі. Тратуар у гэтым месцы ўжо дастаткова шырокі. Гэта, зразумела, плюс.

На участку ад Ленінскай да Першамайскай пачаліся бетонныя працы. Потым на бетон пакладуць асфальт. Гэта плюс.

Ужо стаяць новыя бетонныя слупы. Значыць яны паказваюць на мяжу праезднай часткі і тратуараў. Тут шырыня тратуараў захаваецца. Гэта плюс.

Ідзе мантаж пліт перакрыцця каналізацыйных люкаў. Як мы ведаем з многіх іншых прыкладаў у горадзе, не так важна наяўнасць ліўнёўкі, важна, каб яна працавала пасля рэканструкцыі. Таму, пакуль без ацэнкі.

Пад’езд да прыпынку грамадскага транспарта. Верагодна, шырыня праяздной часткі не вельмі пашырыцца. Гэта яшчэ адзін плюс.

Нагадаем, што з Камсамольскай немаведама куды падзелася дарэвалюцыйная (магчыма) брукаванка. Пагэтаму яшчэ адну адзнаку пакуль варта прыхаваць на потым, а пакуль што 5 плюсаў на 1 мінус пры двох нявызначаных адзнаках.

Фота: mogilev.media

Настала любімая пара Вітольда Бялыніцкага-Бірулі – паглядзіце

Топкая, нотная вясна была любімай парой у славутага мастака, ураджэнца Магілёўшчыны Бялыніцкага-Бірулі. 

Час, калі яшчэ не прачнуліся яркія фарбы, калі туманна-бляклыя пейзажы толькі пачынаюць ажываць – дарыў натхненне найбуйнейшаму беларускаму мастаку прыроды, народжанаму ў Крынках пад Бялынічамі, Вітольду Каэтанавічу Бялыніцкаму-Бірулі. 

Мяккая, някідкая прыгажосць беларускай прыроды з прастатой матываў і спакойнымі фарбамі была галоўнай тэмай мастака. 

Азірніцеся – зараз у смузе хмарнага неба і ў прадчаканні яркіх красак вясны хаваецца натуральная і крохкая прыгажосць, пабачыць якую можа кожны з нас, а ацаніць – толькі абраныя.

Могилевчанин про ремонт на Комсомольской улице – “Возникает вопрос”

Публикуем размышления могилевчанина про самую острую проблему ранней весны 2023 года. 

Ещё недавно Беларусь славилась своими дорогами. Можно дискутировать над словом “славилась”, но тем не менее, посещавшие раньше Беларусь гости отмечали хорошие дороги. И местами они действительно были неплохи. 

Например, дорога от Пашкова до площади Ленина к приезду то ли Путина, то ли Медведева, приобрела вполне цивилизованный вид. Правда, на несколько месяцев это стало для той части города головной болью автомобилистов. Но это большой кусок дороги, пришлось потерпеть. 

Теперь же, для укладки дороги, на несколько месяцев закрыли 200 метров улицы Комсомольской, в центре города. 

Наблюдения дилетанта

Раньше, для замены старого покрытия, пригоняли спецтехнику,  срезался слой старого асфальта, шла обработка, укладывалась сетка (не всегда) и заливался новый асфальт. 

Теперь же сняли всё покрытие, вывезли его с хорошим слоя грунта, навезли нового песка, щебня и… работам не видно конца.  

Возникает вопрос, где процесс укладки асфальта правильный – когда срезали, обработали, залили, или – когда разворотили до основания, и всё сделали с нуля? 

И ожидать ли нам, что так же будут укладывать и на других проблемных участках?

За последнее время только ленивый не высказался о дорогах в городе Могилёве. О дворовых территориях вообще молчу, там без мата не проедешь. При чём мат слышен не только из уст заядлых водил, но и из уст представительниц прекрасного пола. 

Проклятия несутся не только на головы дорожных служб, но и на представителей городской власти. 

Отдельная песня, это наличие люков на проезжей части. Наверное, там они должны быть – теплотрассы, коммуникации и т.д. Но они должны быть заподлицо с дорожным покрытием, а не торчать бугром или осевшей ямой. 

Пример – поворот с улицы Лазаренко на Космонавтов, до проспекта Мира. На небольшом участке дороги внушительное количество просевших люков, которые пытаются объехать водители, чтобы не влететь колесом, при этом создавая аварийную ситуацию на дороге. 

Это тянется годами. Почему их не выравнивают по отношению к полотну дороги? Ведь есть же видеролики, как с этим справляются немцы. Ах да, нету специальной техники, как и немцев. Вероятно, где-то думают – “ездили же вы годами, и ещё поездите…”

p.s. Впечатление. Если бы не небольшая ширина улицы Комсомольской (то ещё название), то можно подумать, что строят взлётную полосу стратегического значения.

Фото предоставлено читателями mogilev.media

У магілеўскім супермаркеце «Марцін» прадавалі гнілыя таматы і пратэрмінаваную кулінарыю

Камітэтам дзяржкантролю Магілёўскай вобласці за грубейшыя парушэнні заканадаўства прыпынена работа гандлёвага аб’екта сеткі «Марцін» 

Як паведамляе БелТА, камітэтам дзяржкантролю былі выяўлена рэалізацыя пратэрмінаваных тавараў, у тым ліку кулінарнай прадукцыі ўласнай вытворчасці больш чым на 120 беларускіх рублёў. Акрамя таго, у продажы знаходзіліся падгнілыя таматы і звыш 30 найменняў тавараў без маркіроўкі. У спісе такіх прадуктаў – каўбасныя вырабы, мясныя паўфабрыкаты, рыбная прадукцыя і замарожаная гародніна.

У гэтым жа гандлёвым аб’екце прадстаўнікі дзяржкантролю знайшлі парушэнні заканадаўства аб маркіроўцы ўніфікаванымі кантрольнымі знакамі, парадку распрацоўкі пераліку тавараў, абавязковых да наяўнасці ў продажы. У дадатак крама завышала кошты на паўфабрыкаты з мяса птушкі.

Фота ілюстрацыйнае

Па цане магілёўскай двушкі – паглядзелі, дзе беларусам даступна купіць жыллё з відам на мора

Нават у краінах Еўрасаюза беларусам цалкам дасягальная нерухомасць на марскім узбярэжжы. Напярэдадні курортнага сезона, mogilev.media падабралі некалькі варыянтаў, дзе жыхары рэгіёна могуць дазволіць сабе кватэру па тых жа коштах, што і ў Магілёве.

Па сярэдніх коштах на квадратны метр жылой плошчы Беларусь займае 68 радок у сусветным рэйтынгу нерухомасці. Побач з нашай краінай апынуліся такія еўрапейскія дзяржавы, што маюць выхад да мора, як Албанія, Балгарыя і Боснія і Герцэгавіна. Значна ніжэй у рэйтынгу Грузія і Азербайджан, хоць за апошні год тут назіраецца значны рост коштаў на нерухомасць, але ён не вельмі крытычны.

Мы выбралі для разгляду і параўнання з магілёўскімі коштамі менавіта гэтыя краіны, таму што яны камфортныя не толькі па цэнавых дыяпазонах, але і па дасягальнасці. Калі ж для вас адлегласць не праблема, то раім прыглядзецца да такіх краін, як Эквадор, Трынідад і Табага, Мексіка – усе яны дэманструюць нізкія кошты на жыллё і адначасова маюць высокі рэйтынг па Індэксе чалавечага развіцця.

Албанія

Краіна з высокім узроўнем сацыяльнага развіцця і адначасова ў гэтую дзяржаву беларусам не патрабуецца віза пры ўмове знаходжання ў Албаніі тэрмінам да 30 дзён і не больш за 90 дзён у год.

Улічваючы, што кошт на стандартнае жыллё ў Магілёве – за аснову бярэм двушку ў спальным раёне – складаюць 30 000 – 35 000 долараў, будзем шукаць адпаведныя варыянты з відам на мора.

Двухпакаёўку за 35 000 – 36 000 долараў вы зможаце знайсці ў прыморскім горадзе Дурэс – другім па велічыні і найбольш прыцягальным па архітэктурных каштоўнасцях у Албаніі. Вось, напрыклад, двухпакаёўка за 33 тысячы еўра (35 000$), а вось за 34 тысячы (амаль 37 000$). Адна агаворка – яны знаходзяцца недалёка ад марскога ўзбярэжжа, у некалькіх хвілінах, але гэта ўсё ж не першая лінія.

Самая танная кватэра з відам на мора пацягне на 38 500 еўра (больш за 41 000$), і гэта таксама двушка.

Амаль што ў такую самую цэну прадаецца таксама аднапакаёўка з вось такім пейзажам за вакном.

Балгарыя

Самыя танныя двушкі з відам на мора ў Балгарыі пацягнулі на 44 500 і 46 000 еўра (гэта пад 50 000$) – вось і вось.

А вось па коштах, вельмі блізкіх да магілёўскіх, можна дазволіць сабе вось такую кватэру-студыю ў горадзе Ахелой альбо такую ў горадзе Сазаполь. Абедзьве па 29 900 еўра – гэта крыху больш за 32 000 долараў.

Але варта ўлічваць, што для наведвання Балгарыі беларусам патрабуецца віза.

Боснія і Герцэгавіна

Пры адносна невысокім сярэднім кошце на квадратны метра жылля ў Босніі і Герцэгавіне (1 466$ за метр у параўнанні з беларускімі 1 509$) набыць кватэру з відам на мора будзе вялікай праблемай. У краіне ўсяго адзін горад размешчаны на марскім узбярэжжы, гэта Неум, і кошты тут у разы адрозніваюцца ад сярэдніх па краіне. Нам удалося знайсці толькі аб’яву пра продаж васьмікватэрнага дома з відам на мора за 243 тысячы еўра, але з абвесткі вынікае, што гэта кошт усяго дома, і тады сярэдняя цана за кватэру набліжаецца да камфортных 30 000, але ж наўрадці кватэры ў гэтым доме прадаюцца паштучна. Адзначым, што ў суседняй Харватыі, якая выцягнулася здоўж марскога ўзбярэжжа, кошты на жыллё нашмат вышэйшыя.

Грузія

Від на мора і на горы адкрываецца з вось такога жылога комплекса ў Батумі пры цане за двухпакаёвыя кватэры за 16 500 еўра альбо крыху менша за 20 000. А гэта прыкладна на 10 000$ – 15 000$ менш за кошт кватэры ў Магілёве.

Але варта ўлічваць, што грузінскі вектар пачалі выбіраць многія расіяне і беларусы пасля рэпрэсій у нашай краіне пачынаючы з 2020 года і пасля нападу Расіі на Украіну. Пагэтаму аналітыкі назіраюць тут рост коштаў на жыллё за мінулы год на 14,3%, а бягучым прадказваюць рост у 18%. Але і пры такіх характарыстыках кошт кватэры на беразе мора ў Грузіі не толькі суадносны з банальнай магілёўскай двухпакаёўкай а нашмат меншы.

Азербайджан

Кавалачак мора можна будзе разглядзець з балкона вось гэтай двухпакаёўкі ў Баку за 53 000 азербайджанскіх маната што адпавядае крыху больш чым 31 тысячы долараў ЗША. Гэта самая танная прапанова, знойдзеная ў аб’явах па гэтай краіне з умовай наяўнасці віду на мора.

А вось такі від адкрываецца з вакон апартаментаў у Баку памерамі ў 70 квадратных метраў і коштам 80 000 еўра. Адпаведна, у вызначаным гэтымі двума пазіцыямі дыяпазоне магілёўцы могуць разлічваць на курортнае жытло ў Азербайджане.

Фота з адкрытых крыніц.

У Магілёве юнак абнёс чужы гараж праз дзірку ў даху

Магілёвец залез праз дах у чужы гараж і скраў у пенсіянера рэчы на 1100 рублёў.

Як паведаміла афіцыйны прадстаўнік Ленінскага раённага ўпраўлення ўнутраных спраў Магілёва Алена Сіманава, у міліцыю звярнуўся 87-гадовы мужчына, які расказаў, што ў яго з гаража быў выкрадзены паўпрычэп, касілка, а таксама сокавыціскалка і металічная бочка на агульную суму каля 1100 рублёў.

Следчыя высветлілі, што чужую маёмасць краў 20-гадовы хлопец, які нідзе не працуе. Больш за тое, раней ён ужо быў судзімы за крадзяжы. 

Праходзячы міма гаражнага масіва, малады чалавек звярнуў увагу на пашкоджаны дах у адным з чужых памяшканняў. Злачынца праз дах забраўся ўнутр гаража, незаўважна вынес адтуль каштоўную маёмасць, якую пасля перапрадаў на метал, а грошы патраціў на асабістыя патрэбы.

У дачыненні да фігуранта злачынства распачата крымінальная справа.

Фота ілюстрацыйнае