Тут былі пахаваныя некалькі тысяч яўрэяў, вязняў магілёўскага гета.
Конкурс эскізных праектаў памятнага знака “ахвярам генацыду беларускага народа” быў абвешчаны Міністэрствам культуры Беларусі. Усяго выбрана шэсць лакацый, дзе можа быць узведзены памятны знак ахвярам Другой Сусветнай вайны, якіх у апошнія гады ў Беларусі прынята абагульваць у паняцце “генацыд беларускага народа”.
Месцы для ўзвядзення памятнага знаку вызначаныя ў кожным рэгіёне краіны. У Брэсцкай вобласці гэта месца паблізу ад урочышча Стасіна Столінскага раёна. У Віцебскай – тэрыторыя, прылеглая да дома № 7 па вул. Крылова ў Віцебску. У Гомельскай – каля населенага пункта Чэнкі. У Гарадзенскай гэта мемарыяльны комплекс у мікрараёне Фолюш. У Магілёўскай вобласці гэта мае быць мемарыяльны комплекс у Палыкавічах.
Масавае пахаванне ахвяр Другой Сусветнай вайны было выяўленае ў Палыкавічах у канцы 1940-х гадоў. Усяго тут было знойдзена 950 ям-пахаванняў.
Даследчыкі адзначаюць, што пачынаючы з жніўня і да канца 1941 года ў Палыкавічах было расстраляна каля 4 800 яўрэяў з магілёўскага гета. Пра гэта гаворыцца ў кнізе “Памяць” горада Магілёва. У Палыкавічах, у кіламетры ад шашы Магілёў-Орша знаходзіўся роў натуральнага паходжання, у якім нацысты і паліцаі некалькі дзён забівалі яўрэяў і туды ж скідалі целы вязняў гета, прывезеныя з горада “душагубкамі”.
Магілёў.media адзначлі ў свой час, што ў Беларусі так і не існуе ўцямнага адказу на пытанне, што разумецца ў юрыдычным сэнсе пад тэрмінам «беларускі народ»?
Толькі што прызначаны старшыня магілёўскага гарвыканкама пачаў сваю дзейнасць з агучвання праблем, якія кінуліся яму ў вочы і даўно патрабуюць вырашэння. Пасля іх абмеркавання ён загадаў навесці парадак, “закасаць рукавы” і да канца кастрычніка праводзіць суботнікі.
Так часцяком бывае, што новы начальнік яшчэ мае смеласць казаць пра праблемы, тым больш што засталіся яны яму ад былога кіраўніка. А былога хаця б ускосна пакрытыкаваць – гэта ж мілая справа. Да таго ж свежы позірк сапраўды дазваляе пабачыць тое, да чаго “старое” вока ўжо прызвычаілася.
Можа таму Аляксандр Студнеў пачаў сваю дзейнасць са шматзначнага слогана «Навядзі ў сябе парадак, і парадак цябе захавае». Новы слоган ён прамовіў на пашыранай нарадзе гарадскога актыву, і яго ўжо піараць афіцыйныя гарадскія рэсурсы і патрабуючы вырашэння застарэлых праблем.
Першачарговыя магілёўскія праблемы вачамі новага мэра
Сярод мноства працоўных пытанняў на нарадзе актыву пераважала тэма добраўпарадкавання і навядзення парадку, пра што піша Веснік Магілёва.
Недобраўпарадкаванасць тэрыторыі пасля завяршэння земляных работ. Па даручэнні Аляксандра Студнева аддзел жылёва-камунальнай гаспадаркі гарвыканкама правёў рэйд па месцах, дзе праводзіліся земляныя працы для правядзення будаўніча-мантажных работ. Было праманіторана 33 аб’екты, і на многіх выяўлены парушэнні. Недзе падрадчык не ўклаўся ў адведзеныя тэрміны, недзе няякасна добраўпарадкаваў тэрыторыю пасля завяршэння работ. Прычым непарадкі знаходзілі нават побач з цэнтральнымі гарадскімі магістралямі.
У гэтым пытанні, адзначыў Аляксандр Студнёў, неабходна аператыўна наводзіць парадак, узмацніць жорсткі кантроль за падрадчыкамі з боку ўпраўлення камунальных прадпрыемстваў і даў два тыдні на прыбіранне недапрацовак.
Нічога новага Студнеў не адкрыў. Амаль кожны раз пасля земляных работ гараджане бачаць або непрыбранае смецце, або крывыя тратуары ці зямлю замест асфальту… Добра, што ў чарговы раз на гэта звернута ўвага, і нейкі час будаўнікі будуць больш ахайнымі.
Тэма гарадскога асвятлення – яшчэ адно пытанне, якое патрабуе ўзмацнення ўвагі. Мэр упэўнены, што Магілёў недастаткова асветлены ў цёмную пару сутак. Кожны ліхтар, які ўсталяваны ў горадзе, павінен гарэць. Прадпрыемству “Гарсвятло” даручана дадаткова прапрацаваць пытанне і зрабіць усё магчымае, каб Магілёў адпавядаў свайму статусу абластнога цэнтра.
Абмеркаванне транспартнай праблемы таксама прайшло пад знакам навядзення парадку. Аляксандр Студнеў запатрабаваў ад кіраўнікоў прадпрыемстваў грамадскага транспарту ўзмацніць кантроль за выкананнем санітарных норм. Аўтобусы і тралейбусы не павінны выходзіць у рэйс бруднымі. У адваротным выпадку яны проста будуць здымацца з ліній, а вінаватыя будуць пакараныя – заверыў гарадскі галава.
Маніторынг цэн – самая актуальная сёння тэма. Тут, на думку Аляксандра Студнева, патрэбная адказная праца кожнага на сваім месцы і канкрэтная праца з людзьмі. Для прадстаўнікоў улады і кіраўнікоў прадпрыемстваў гэта мусіць быць галоўным прынцыпам.
Шляхі вырашэння праблем.
Новы кіраўнік Магілёва нічога арыгінальнага прыдумваць не стаў. Ён заклікаў прадстаўнікоў мясцовых уладаў і дырэктарскага корпуса горада навесці нарэшце парадак. А ўжо потым на ўсялякі выпадак папярэдзіў, што ранейшыя заслугі ўлічвацца не будуць – пачынаць трэба з чыстага аркуша.
Яшчэ Аляксандр Студнеў выказаў падзяку магілёўцам, якія ў мінулую суботу прынялі ўдзел у добраўпарадкаванні і навядзенні парадку. Але гэтага, на ягоную думку, аказалася мала. Падчас нарады было прынятае рашэнне ў наступную суботу, 15 кастрычніка, правесці паўторныя раённыя суботнікі, а агульнагарадскі суботнік арганізаваць яшчэ праз тыдзень, 22 кастрычніка.
Народные песни вязью вплетались в художественное пространство – мы побывали на открытии выставки в галерее Андрея Воробьева.
Много писать, созидать, экспериментировать, удел отважных… И когда в одном человеке не только эти качества, то это мощный движущий, созидательный, элемент, которому не важны пределы быта.
Метания между фломастером и мелком не пугают, а наоборот заставляют удивиться буйству созидания.
Спящие коты и город, рыбы, которые смешивают реальность в краски. Зритель теряется, в массе поиска перста божьего художника.
Как на правду, я заметил обиду наших (моих) друзей, что надо закончить какие-то госучреждения, чтобы закаракбаться на Олимп, который очень призрачный и потому не совсем недостижимый. А надо?
Оставим взгляд на работы зрителю, ведь кроме работ и нас есть особое волшебство Натальи Руссиян
Когда зрители ходили и рассматривали работы, несколько человек встали полукругом и запели, это тоже Наталья Руссиан. Народные песни вязью вплетались в окружающее пространство.
Наталья Руссиян – в центре
Выставка работает в галерее Андрея Воробьева, по проспекту Мира (возле набережной Дубравенки и спортивной школы по стрельбе из лука). Посетить выставку можно бесплатно, в будние дни и в рабочее время.
58-гадовы кіроўца таксі не прапусціў жанчыну на пераходзе па вуліцы Лепяшынскага, каля Зорнай плошчы – паведамляе Тэлеграм-канал прэс-службы абласнога УУС. Жанчына з траўмамі дастаўленая ў лякарню.
У гэты дзень полацкі ўніяцкі архіяпіскап Язафат Кунцэвіч прыбыў да Магілёва з намерам зачыніць праваслаўныя цэрквы. Магістрат адмовіўся падпарадкавацца ўніяцкай мітраполіі. Пры набліжэнні Кунцэвіча месцічы замкнулі браму і ўсталявалі на гарадзкім вале гарматы.
Кунцэвіч выехаў у Варшаву да вялікага князя літоўскага Жыгімонта Вазы, які 22 сакавіка 1619 года выдаў унівэрсал аб выраку на смерць 20 удзельнікаў выступленьня і накладанні на месцічаў спагнаньня.
Смяротны прысуд не быў выкананы, затрымаўшыся ў юрыдычных калізіях і гасціннасці магілёўцаў што да каралеўскіх паслоў.
1621 год. Войска Рэчы Паспалітай з быхаўскім графам Янам Каралем Хадкевічам на чале перамагло асманскую армію Асмана II у бітве пад Хоцінам.
Бітва цягнулася з2 верасня па 9 кастрычніка.
Войскі Рэчы Паспалітай і ўкраінскага казацтва мелі толькі 58 тысяч чалавек, а Атаманскай імперыі – каля 200 тысяч.
Войска Рэчы Паспалітай абаранялася пяхотай на земляных валах табара, і выкарыстоўвала контратакі конніцай, асабліва гусарыяй, пад агнявым прыкрыццём з валоў.
Запасы ў табары вычэрпваліся і вядома легенда, што ў дзень падпісання перамір’я 9 кастрычніка ў табары не было ані харчу, ані фуражу, і заставалася толькі адна бочка пораху.
Наступствы перамогі мелі вялікае міжнароднае значэнне. Турцыя адмовілася ад планаў заваёвы Еўропы, аслабла султанская ўлада.
Быхаўскі граф Ян Караль Хадкевіч, які камандаваў войскамі Рэчы Паспалітай, памёр падчас бітвы.
1708 год. У ходзе Паўночнай вайны рускія войскі ў бітве пры Лясной пад Прапойскам (зараз Слаўгарад) упершыню перамаглі шведаў.
Па словах Пятра I бітва пад Лясной – «маці Палтаўскай бітвы». Палтаўская бітва адбылася роўна праз 9 месяцаў.
З нагоды падзеі, у аграгарадку Лясная адбываецца штогадовая акцыя “Лясная – месца воінскай славы”.
Пра святочныя мерапрыемствы ў гэтым годзе чытайце ў матэрыяле Магілёў.media.
1780 год. Сфармаваўся Вялікі ўраган 1780 года.
Самы смяротны ўраган Атлантыкі за ўсю гісторыю назірання.
“9 кастрычніка 1920 г… заняў Вільню не польскі генэрал Жалігоўскі, а літвін Жалігоўскі. Мараю гэтага апошняга было жыць сярод суайчыньнікаў на літоўскай зямлі.
Я не вылучаў сярод іх ні палякаў, ні русінаў, ні жмудзінаў. Будучы літвінам, я ніколі не пераставаў быць палякам. Два гэтыя паняцці звязаныя між сабою. Яны ўзаемна дапаўняюць адно другое”.
12 кастрычніка 1920 года Л. Жалігоўскі абвясціў аб стварэнні асобнай дзяржавы – Сярэдняй Літвы.
Працаваў першым сакратаром ЦК ЛКСМБ, намесніка старшыні КДБ, міністрам МУС (1960-1965), старшынёй Савету міністраў БССР (1978-1983), амбасадарам СССР у Польшчы.
На пасадзе старшыні Дзяржкамітэту СССР па тэлебачанні і радыёвяшчанні (1985-1989) спрыяў дэмакратызацыі дзяржаўных СМІ.
Адзін з заснавальнікаў беларускага хрысціянскага руху, каталіцкі святар. Служыў у розных парафіях на беларускіх землях, у тым ліку ў Магілёве.
У 1922 годзе арыштаваны савецкімі ўладамі, асуджаны на 5 гадоў турмы. У 1924 годзе ў выніку абмену палітычнымі вязнямі выехаў у Польшчу.
Праваднік беларусізацыі касцёла. Пераклаў на беларускую мову некаторыя часткі Новага Запавету.
Адыграў вялікую ролю ў лёсе ксяндза Адама Станкевіча і яго беларускай нацыянальнай свядомасці.
1940 год. А 6:30 падчас налёту нямецкай авіяцыі на Ліверпуль нарадзіўся Джон Ленан.
Брытанскі рок-музыкант, спявак, кампазітар, гітарыст, піяніст, паэт, акцёр, грамадскі дзеяч, мастак, пісьменнік.
Заснавальнік і ўдзельнік гурта «The Beatles». Адзін з найбольш папулярных музыкантаў XX стагоддзя.
Быў забіты ў 1980 годзе.
1976 год. У Нью-Ёрку памёр Павал Пракапеня.
Беларускі, польскі і расейскі оперны спявак, бас-барытон.
Да вайны спяваў разам з вядомыі артыстамі Янам Кяпурам, Ежы Сямёнавым, гастраляваў у родным Навагрудку.
У Польскім Войску У. Андэрса быў артыстам ансамбля Карпацкай брыгады. Пасля вайны жыў у ЗША.
Аб’ездзіў з канцэртамі паўсвету, але ў Польшчу, Беларусь шлях яму быў зачынены.
У песенным рэпертуары прадстаўлены польскія, беларускія, расійскія народныя песні. У 1943 зняўся ў дакумэнтальным фільме «Шатландская мазурка».
1977 год. Першы раз паляцеў у космас ураджэнец Беларусі Уладзімір Кавалёнак.
Двойчы Герой Савецкага Саюза. Генерал-палкоўнік авіяцыі, кандыдат тэхнічных навук.
Палёт цягнуўся з 9 па 11 кастрычніка, 2 дні 44 хвіліны і 45 секунд, на касмічным караблі «Саюз-25».
Па праграме палёту «Саюз-25» павінен быў састыкавацца са станцыяй «Салют-6», але з-за няштатных рэжымаў работы сістэмы збліжэння стыкоўку ажыццявіць не ўдалося і палёт быў датэрмінова спынены.
1984 год. нарадзілася Валярына (Валерыя) Кустава.
Беларуская паэтэса, літаратар. Працавала ў выдавецтве «Мастацкая літаратура».
Перакладчыца з беларускай, расейскай, украінскай, польскай моў.
У лютым 2018 года ў Беларускім Доме ў Варшаве на Дзень роднай мовы правяла «Нацыянальную дыктоўку» да 100-годдзя Беларускай Народнай Рэспублікі.
У чэрвені 2021 году з прычыны пераследу з боку ўладаў пакінула Беларусь.
Путь к славе бывает разным. Полсотни горожан решили попытать счастья в соревновании по бросанию мобильных телефонов в длину.
Соревнования проходят уже в четвёртый раз. Цель соревнований – объяснить людям, что можно утилизировать различные гаджеты и электронные приборы без ущерба природе.
После регистрации участники подходили по очереди и изо всех сил бросали телефоны, был даже один антирекорд: -1 м.
Как в любом соревновании, есть проигравшие и есть победители. Всего победителей было четверо, по одному в каждой номинации.
Варвара Околопова – профессиональная копьеметальщица, первая в Беларуси до 14 лет. Результат- 24 метра.
Артём Демьянович, учащийся СШ N7. Результат- 43 метра.
Любовь Белявская, мама, находится в декретном отпуске. 31 метр
Супер победитель, Артём Марков, работает в ООО «Махина АСТ», он выигрывает уже во второй раз, сегодня его результат -71 метр.
Зрители были довольны, а победители получили призы.
Акцыя “Адновім лясы разам” пройдзе з 6 па 22 кастрычніка. Далучыцца да аднаўлення лясоў можа любы ахвочы.
Па інфармацыі намесніка кіраўніка Магілёўскага лесагаспадарчага аб’яднання Сяргея Шаха, для лесааднаўленчых работ лясгасамі вобласці падабраны больш за 400 участкаў. Аднаўляць новыя плошчы будуць асноўнымі лесаўтваральнымі пародамі: хвоя, елка, бяроза, алешына і дуб.
«Усе высадкі з нашых гадавальнікаў. Для будучай акцыі мы падрыхтавалі амаль 2,4 млн штук пасадачнага матэрыялу» – адзначыў Сяргей Шах.
Такая маштабная рэспубліканская акцыя на тэрыторыі нашага рэгіёна пройдзе ўпершыню. Рашэнне аб яе правядзенні прыняло Міністэрства лясной гаспадаркі з-за шкоды, якую атрымалі лясы вобласці вясной.
«Тады з-за ўраганных вятроў каля 350 тысяч гектараў насаджэнняў пацярпелі. Больш за ўсё дасталася Клімавіцкаму, Чавускаму, Чэрыкаўскаму і Горацкаму раёнам. Але мала проста прыбраць пашкоджаную драўніну і перапрацаваць яе. Самая галоўная задача лесаводаў – аднавіць пашкоджаныя ўраганнымі вятрамі насаджэнні» – падсумаваў Сяргей Шах.
Далучыцца да акцыі можа любы ахвочы. На сайце аб’яднання ёсць нумары тэлефонаў, звярнуўшыся па якіх, можна атрымаць усю інфармацыю, якая цікавіць. Акрамя гэтага, можна звярнуцца і ў бліжэйшае лясніцтва ці лясгас.
Аўтарская канцэпцыя дазваляе гледачу ўбачыць тое, што звычайна не трапляе ў поле зроку.
Вядомая мінская фотамастачка не першы раз выстаўляецца ў абласным цэнтры. Зараз яе выстава праходзіць у музеі В.К. Бялыніцкага-Бірулі на вуліцы Ленінскай. Яна працягнецца да 6 лістапада.
Выстава “Падарожжа да сябе” прымеркавана да 30-годдзя творчай дзейнасці Марыны Бацюковай – вядомай беларускай фотамастачкі. Яе творчасці ўласцівыя канцэптуалізм, выразная амбівалентнасць у адносінах аб’екта і наваколля. “Аўтарская канцэпцыя дазваляе гледачу ўбачыць тое, што звычайна не трапляе ў поле зроку.” – так ахарактарызавала праект мастацтвазнаўца Ханна Мур.
Загалоўным фотаздымкам магілёўскай выставы Бацюковай стаў фотаздымак, зроблены ў беларускім лесе. Павуціна, якая закрывае ўвесь кадр, сімвалічна акрэслівае рэальнасць тых часоў, якія мы перажываем – адзначыла фотамастачка на цырымоніі адкрыцці выставы.
