Category: Палітыка і грамадства

Дзень у гісторыі: 21 жніўня. Пражская вясна, у Чэхаславакію ўварваліся савецкія войскі. Нарадзіўся Макар Паслядовіч, які пераклаў на беларускую «Тараса Бульбу» і «Спартака». Міжнародны дзень памяці ахвярам тэрарызму

Навіна ад

Міжнародны дзень памяці ахвяр тэрарызму. 

Адзначаецца з 2017 году і заснаваны Генеральнай Асамблеяй ААН, каб ахвяры тэрарызму маглі мець падтрымку і адстойваць свае правы.

1860 год. Памёр Канут Русецкі.

Мастак.

Займаўся аднаўленнем Віленскага кафедральнага сабора, кансервацыяй карцін у капліцы Святога Казіміра, маляваў для многіх касцёлаў абразы. Пісаў замалёўкі пейзажаў Белавежскай пушчы, ваколіц Навагрудка, Ашмяншчыны.

330 яго твораў захоўваецца ў Літоўскім мастацкім музеі, Вільнюскай мастацкай галерэі, 3 вялікіх карціны – у кафедральным саборы св. Станіслава і св. Уладзіслава ў Вільнюсе, але значная частка твораў прапала.

На карціне «Літоўка з вербамі», якая экспануецца ў доме-музеі Ваньковічаў, дзяўчына ў беларускім нацыянальным строі з «пальмамі віленскімі» на фоне віленскага касцёлу св. Міхала.

1906 год. Нарадзіўся Макар Паслядовіч.

Пісьменнік і перакладчык.

Аўтар зборнікаў апавяданняў на ваенную тэматыку, раманаў, кніг для дзяцей, дакументальных і гумарыстычных апавяданняў, літаратурных пародый, п’есаў.

Перакладаў на беларускую мову творы ўкраінскіх, польскіх, рускіх пісьменнікаў. Сярод іх «Тарас Бульба» Мікалая Гогаля і «Спартак» Рафаэла Джаваньёлі.

Яго імем названа вуліца ў Мар’інай Горцы.

1908 год. Нарадзіўся Міхаіл Ельяшэвіч.

Фізік, акадэмік, заслужаны дзеяч навук Беларусі.

Займаўся праблемамі спектраскапіі, фізікі плазмы, квантавай фізікі. Распрацаваў асновы тэорыі ваганняў і вагальных спектраў мнагаатамных малекул.

1915 год. У Магілёве асела стаўка расійскага самадзержцы Мікалая ІІ.

Тады заходняя частка Беларусі была тэатрам ваенных дзеянняў І сусветнай вайны, а ўсходняя прыфрантавой тэрыторыяй, дзе перабывала шмат бежанцаў.

Расійскія ўлады абралі Магілёў для стаўкі галоўнакамандуючага, бо ён быў па-за фронтам і недалёка ад яго. Заставалася ў горадзе да 25 лютага 1918 году.

1931 год. Нарадзілася Юлія Канэ.

Літаратуразнаўца, перакладчыца.

Аўтар шматлікіх кніг, у тым ліку па творчасці Янкі Брыля.

Перакладала на беларускую з рускай, армянскай і ідыш.

Суўкладальнік тома Шолам-Алейхема для серыі «Скарбы сусветнай літаратуры».

 

1968 год. «Пражская вясна».

Уварванне войскаў краінаў Варшаўскай Дамовы, на чале з Савецкім Саюзам, у Чэхаславакію, каб не дапусціць перамогі Пражскай вясны – працэсу ліберальна-дэмакратычных рэформаў, абвешчаных мясцовым лідарам кампартыі Аляксандрам Дубчакам. 

Грамадзяне выйшлі бараніць краіну. 72 чалавекі загінулі, сотні былі параненыя. У 1969 годзе ў Празе студэнты Ян Палах і Ян Заіц з інтэрвалам у месяц падпалілі сябе на знак пратэсту супраць савецкай акупацыі. У 1969 Аляксандра Дубчака на пасадзе Генеральнага сакратара ЦК КПЧ змяніў савецкі стаўленік Густаў Гусак.

1979 год. Памёр Генадзь Кляўко.

Паэт, перакладчык, дзіцячы празаік, журналіст.

Перакладаў на беларускую мову творы замежных пісьменнікаў.

Аўтар шэрагу зборнікаў вершаў, паэм, гумарыстычных вершаў і мініяцюр, дзіцячых вершаў.

Працаваў адказным сакратаром гумарыстычнага часопісу «Вожык», намеснікам галоўнага рэдактара часопісу «Полымя».

2019 год. Памёр Леанід Дайнека.

Адзін з найлепшых беларускіх гістарычных пісьменнікаў.

Аўтар гістарычных раманаў пра часы Полацкага княства і Вялікага княства Літоўскага «Меч князя Вячкі», «След ваўкалака», «Жалезныя жалуды», «Назаві сына Канстанцінам». Зборнікаў вершаў. Некаторыя вершы пакладзены на музыку.

Працаваў у часопісе «Маладосць», выдавецтве «Мастацкая літаратура».

Заснавальнік фірмаў «Пасад» і «БелПі» (брэнд «Крамбамбуля» і іншыя).

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

Пракуратура ўгледзела ў сельскай гаспадарцы сістэмныя парушэнні і за тыдзень арыштавала 6 аграрнікаў

Навіна ад

Ім інкрымінуюць хабарніцтва і іншыя злачынствы.

Пракуроры каардынуюць усе кантрольныя органы, якія выяўляюць і выкараняюць сістэмныя парушэнні ў аграпрамысловым комплексе. Заяўляецца, што мэта дзейнасці – павысіць эфектыўнасць працы сельскай гаспадаркі. Такую задачу ім паставіў Лукашэнка.

“Толькі за апошні тыдзень за атрыманне хабару і іншыя злачынствы арыштаваныя шэсць кіраўнікоў сельгаспрадпрыемстваў” – кажа намеснік начальніка аддзелу па наглядзе за выкананнем правоў і свабод грамадзян Генпракуратуры Павел Елісееў.

Пракурорскія работнікі ў выніку праверак выкрываюць шматлікія факты безгаспадарчасці, нядбайнасці, бяздзейнасці, крадзяжоў, перавышэнні службовых паўнамоцтваў, піша БелТА.

Пракуратура ўбачыла, што службовымі падлогамі займаюцца кіраўнікі і матэрыяльна адказныя асобы прадпрыемстваў, супрацоўнікі ветэрынарнай службы і органы выканаўчай улады. Кіраўнікі прадпрыемстваў неналежным чынам дбаюць аб захаванасці буйной рагатай жывёлы, паліўных рэсурсаў і тэхнікі, псаванні ўраджаю, утойванні рэальных праблем.

Спёка не сыходзіць. Купацца ў магілёўскі вадаёмах забаронена

Навіна ад

Спецыялісты санітарна-эпідэміялагічнай службы выявілі, што вада ў магілёўскіх вадаёмах, на якіх размешчаныя папулярныя ў гараджанаў пляжы, не адпавядае гігіенічным нарматывам па мікрабіялагічным і санітарна-хімічным паказчыкам.

Рэспубліканскі цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя піша, што мясцовай уладзе рэкамендавана забараніць купанне дзяцей, дарослых, а таксама заняткі воднымі відамі спорту ў магілёўскіх асяродках адпачынку:

– на гарадскім пляжы на Дняпры;

– на пляжы на Дняпры ля пасёлку Палыкавічы;

– на пляжы Пячэрскага вадасховішча;

– на пляжы Грабянеўскага вадасховішча.

Падобная, як у Магілёве сітуацыя ў некаторых іншых мясцінах вобласці.

– У Бабруйску на гарадскім пляжы на Бярэзіне;

– У Бабруйску на пляжы «Санаторый імя Леніна» на Бярэзіне;

– У Шклове на гарадскім пляжы, размешчаным паблізу “Лядовай арэны”;

– У Чавусах на пляжы на рацэ Бася, што на вуліцы Верхнеялаўскай;

– У Кіраўску на возеры “Селішча”.

Рэспубліканскі цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя інфармуе  аб змяненні сітуацыі  з вадаёмамі на сваёй інтэрактыўнай карце.

Расце злачыннасць, у сельскай гаспадарцы нядбайнасць. Жыццё глыбінкі вачыма пракурора

Навіна ад

У Чэрыкаўскім раёне колькасць зарэгістраваных злачынстваў, у параўнанні з аналагічным перыядам 2021 года ўзрасла з 46 да 63. У сельскай гаспадарцы дохне жывёла, антысанітарыя, нядбайнасць, парушэнні працоўнай дысцыпліны.

Асноўнымі прычынамі пагаршэння крымінагеннай сітуацыі ў раёне называюць “незанятасць грамадска карыснай працай асобаў, якія ўчынілі злачынствы, іх нежаданне ўставаць на шлях выпраўлення і перавыхавання, злоўжыванне спіртнымі напоямі, недахопы прафілактычнай працы мясцовымі органамі выканаўчай улады і кіравання”.

З інтэрв’ю пракурора раёну Аляксандра Маісеева інтэрнэт-рэсурсу Cherikovnews вынікае, што ў крымінальнай статыстыцы пераважаюць цяжкія злачынствы, а таксама гвалт на сямейна-бытавой глебе.

У Чэрыкаўскім раёне жыве блізу 14 тысяч чалавек. Нямала тутэйшых мясцін пацярпела ад наступстваў аварыі на чарнобыльскай АЭС і абязлюджаныя. Буйных прамысловых прадпрыемстваў у раёне няма. Мясцовае насельніцтва працуе ў сельскіх гаспадарках, камунальных арганізацыях, установах сацыяльнага сервісу ды прыватных структурах. Нямала людзей выяжджае на заробкі ў Расію.

У структуры мясцовай эканомікі дамінуюць сельгаспрадпрыемствы. Паводле пракурора Аляксандра Маісеева, на тутэйшых «жывёлагадоўчых фермах і малочнатаварных комплексах неаднаразова выяўляліся факты антысанітарыі, адсутнасці рэгулярнай дэзынфекцыі, а таксама іншыя шматлікія парушэнні, якія садзейнічаюць непрадукцыйнаму выбыццю жывёлы, зніжэнню прадукцыйнасці асноўнага статка».

На механізаваных дварах зарэгістраваны факты нядбайнага стаўлення работнікаў і службовых асоб да выканання працоўных абавязкаў, а таксама парушэнні тэхналагічных патрабаванняў і ў пастаноўцы сельскагаспадарчай тэхнікі на працяглае захоўванне.

Пракурор канстатуе, што ў 2022 годзе выяўляліся сістэмныя парушэнні, якія паўтараюцца з году ў год і недахопы вытворча-тэхналагічнай, выканальніцкай, працоўнай дысцыпліны, утрымання вытворчых будынкаў, абсталявання і прыстасаванняў, а таксама неналежныя ўмовы працы работнікаў.

фота: udf.name

Дзень у гісторыі: 18 жніўня. Нарадзіліся: Макар Краўцоў, аўтар словаў гімну «Мы выйдзем шчыльнымі радамі» ды Алесь Марціновіч, укладальнік шматтомнай гісторыі Беларусі ў асобах. Гадавіна найбуйнейшай аўтааварыі ў Беларусі. У Магілёве паставілі помнік Тарасу Шаўчэнку

Навіна ад

1848 год. Нарадзіўся Іпаліт Корвін-Мілеўскі.

Грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст, доктар права.

Трымаўся ідэалаў, якія дэкларавалі «краёўцы». Гэта палітычная плынь першага дваццацігоддзя XX стагоддзя ў Беларусі і Літве, дзеячы якой – пераважна карэннае каталіцкае і польскамоўнае заможнае дваранства – сумяшчалі ў сваёй праграме аўтанамісцкія ліберальныя і інтэрнацыянальныя лозунгі. Пазней трансфармавалася ў ідэю дзяржаўнай самастойнасці зямель былога Вялікага Княства Літоўскага.

Корвін-Мілеўскі вядомы як падарожнік і заснавальнік віленскай газеты «Літоўскі кур’ер».

1891 год. Нарадзіўся Макар Краўцоў (Касцевіч).

Дзеяч нацыянальна-вызваленчага руху, паэт, публіцыст, перакладчык.

Аўтар слоў гімну Беларускай Народнай Рэспублікі «Мы выйдзем шчыльнымі радамі». Удзельнік Усебеларускага з’езду, сябра Рады БНР.

Даследчык творчасці Янкі Купалы, Якуба Коласа, Максіма Багдановіча ды аўтар успамінаў пра сучаснікаў, дзеячаў нацыянальна-вызвольнага руху.

У канцы 1939 г. арыштаваны савецкімі органамі і паводле некаторых сведчанняў, закатаваны ў савецкай турме ў Беластоку.

1912 год. Нарадзіўся Давыд Генін.

Мастак-акварэліст, марыніст, майстар індустрыяльнага пейзажу.

Працаваў у Дзяржаўным выдавецтве савецкай Беларусі. Ён аўтар шматлікіх акварэляў. Сярод іх знакамітыя “Новы Мінск”, “Краявіды Беларусі”. А таксама – паштовак з выявамі вуліц беларускіх гарадоў.

1946 год. Нарадзіўся Алесь Марціновіч.

Пісьменнік, крытык, літаратуразнаўца.

Аўтар больш трох дзясяткаў кніг. Сярод іх выданняў па гісторыі для дзяцей: «Святая Еўфрасіння», «Златавуст з Турава», «Сімяон, сын Полацку», «Як Гурка ворагаў граміў».

Марціновіч займаўся літаратуразнаўчымі даследаваннямі. 

Вяршыняй творчасці з’яўляецца шматтомная гісторыя Беларусі ў асобах. Упершыню ў беларускай літаратуры праз жанр мастацка-дакументальных твораў прасочаны лёсы больш чым 300 знакамітых суайчыннікаў.

1954 год. Нарадзіўся Алесь Ксёндзаў.

Мастак-жывапісец, графік. Прафесар Беларускай дзяржаўнай Акадэміі мастацтваў.

Творы мастака захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, Траццякоўскай галерэі, калекцыі «Дойчэ-Банка» ў Лейпцыгу, у прыватных зборах Беларусі і замежжа.

1966 год. Нарадзілася Алена Брава.

Журналістка, празаік.

Аўтар зборнікаў паэзіі, прозы, шматлікіх апавяданняў, аповесцяў, раманаў. Асобныя творы перакладаліся на нямецкую, польскую мовы.

Лаўрэат літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес» за кнігу «Каменданцкі час для ластавак», міжнароднай літаратурнай прэміі «Silver Bullet» выдавецтва «Franc-Tireur USA».

1991 год. Адбылася найбуйнейшая аўтамабільная аварыя.

Пад Мінскам, аўтобус прабіў жалезную агароджу, вылецеў з масту і ўпаў дахам на чыгуначнае палатно. 17 турыстаў з 28 загінулі. Прычынай аварыі названа тэхнічная няспраўнасць аўтобуса.

2005 год. У Магілёве паставілі помнік класіку ўкраінскай літаратуры Тарасу Шаўчэнку.

Стаіць на ўзбярэжжы Дняпра.

Адкрыты напярэдадні 14 гадавіны незалежнасці Украіны з ініцыятывы мясцовай украінскай грамады. 

Ідэю падтрымала пасольства Украіны ў Рэспубліцы Беларусь, а таксама гандлёва-эканамічнай місія пры ўкраінскім дыпламатычным прадстаўніцтве.

У 2015 годзе невядомыя пашкодзілі былі помнік. Актывісты ўкраінскай нацыянальнай суполкі «Дніпро» звярнуліся ў міліцыю, але ці выкрылі вандалаў, невядома.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

У магілёўскім парку, які заклалі ўлады, паміраюць апошнія старыя вязы (фота)

Навіна ад

Дрэвы не вытрымалі апантанага ўпарадкавання тутэйшай мясціны Падміколля, зацеянага гарадскімі ўладамі. Па заяве Лукашэнкі, што Магілёву «не хапае лоску» гарвыканкам узяўся ствараць тут парк. Старыя дрэвы спачатку пілавалі, а тыя, што засталіся – сталі засыхаць. Нядаўна пад адным з дрэваў паставілі таблічку з надпісам «Дрэва падзякі» і абвязалі яго стужкамі.

Лукашэнка сваю незадаволенасць неўпарадкаванасцю гораду выказаў у 2016 годзе. Ад таго часу ў Падміколлі і трываюць працы. Тут узвялі пампезную лесвіцу, а днямі на глядзельнай пляцоўцы пры ёй паставілі помнік праваслаўнаму святару Георгію Каніскаму, супярэчлівай асобай беларускай гісторыі.

«Добраўпарадкаванне» Падміколля прывяло да аслаблення тутэйшых вязаў. Будаўнікі пракладалі ходнікі падсякаючы іх каранёвую сістэму, што прывяло да засыхання дрэваў.

У 2017 годзе заяўлялася, што ў выніку «упарадкавання» 40 працэнтаў тутэйшых вязаў пазасыхала. А перспектывы для выжывання астатніх былі сумнымі.

«Тут было ўнікальнае насаджэнне вязаў на плошчы 3 гектары. Нідзе ў Беларусі, акрамя як на Падмікольлі, не было такога памеру чыста вязавых насаджэнняў. І мы змаглі іх пахаваць» – казала адна з абаронцаў мясціны чыноўніку гарвыканкаму, які наведаўся на Падмікольле пасля зваротаў неабыякавых жыхароў абласнога цэнтру.

Замест старых дрэваў высаджваюцца алеі саджанцаў, якія не хутка стануць дрэвамі.

Краязнаўцы, пабачыўшы, што дзеецца ў Падмікольлі, зрабілі высновы аб адсутнасці канцэптуальнага бачання ў чыноўнікаў, якім мусіць быць парк. Паводле іх, працы пачаліся без узгаднення з Міністэрствам культуры, у той час як мясціна мае ахоўны статус, уваходзячы ў межы гістарычнага цэнтру гораду.

Незважаючы на гэта, Падміколле ўпарадкоўвалі экскаватарамі, якімі метадычна знішчалі ня толькі дрэвы, але падмуркі старой забудовы. Як сцвярджаюць рупліўцы магілёўскай даўніны, на Падмікольлі здаўна сялілася гарадская знаць. Тут выяўлена вялікая канцэнтрацыя сядзібных дамоў 18–19 стагоддзя. Яны захаваліся на ўзроўні цокальнага паверху ці падмурку. Усе яны сталі ахвярамі «упарадкавання». 

Дзень у гісторыі: 17 жніўня. Падпісанне Кейданскай уніі. Пабачыў свет першы нумар часопісу «Наша гісторыя». Бальшавіцкая Расія не дамовіліся з Польшчаю пра дзяржаўную мяжу, якая праходзіла па Беларусі

Навіна ад

1655 год. Падпісаная Кейданская унія.

Яе ўдзельнікамі з аднаго боку былі ўплывовыя саслоўі Вялікага Княства Літоўскага, ачоленыя вялікім гетманам Янушам Радзівілам, а з другога – кароль Швецыі Карл X. Літоўская магнатэрыя спадзявалася, што ў выніку падпісання ўніі будзе ўтвораная канфедэрацыя Швецыі і Вялікага Княства Літоўскага.

Тады на абшарах Вялікага Княства трывала спусташальная вайна, якую распачалі маскоўцы. Кейданскага ўнія была спробаю ўратаваць краіну ад патопу. Польшча не змагла абараніць Вялікае княства ад маскоўцаў. Неўзабаве і сама была атакаваная Швецыяй.

Большасць магнатаў і шляхты Вялікага Княства Літоўскага не падтрымалі новы саюз. Іх не задавальняла ліквідацыя выбараў караля і патрабаванне Швецыі ваяваць супраць Польшчы.

Фактычна, унія спыніла сваё дзеянне са смерцю Януша Радзівіла, у тым жа 1655 годзе. Мяркуюць, што яго атруцілі.

1857 год. Нарадзіўся Ян Цепляк.

Каталіцкі царкоўны дзеяч Беларусі.

Старшыня Рымска-каталіцкай духоўнай калегіі, генеральны вікарый Магілёўскай архідыяцэзіі, апостальскі адміністратар Мінскай дыяцэзіі.

За абарону правоў касцёлу быў арыштаваны савецкімі ўладамі і зняволены. У 1923 годзе засуджаны да смяротнага пакарання, якое пазней замянілі на 10 гадоў пазбаўлення волі. У 1924 дэпартаваны ў Латвію, адкуль выехаў у Польшчу, потым у Рым.

На даручэнне Рымскага папы Пія XI ў 1925 годзе выехаў у ЗША для візітацыі польскіх парафій. Там атрымаў паведамленне аб прызначэнні на віленскую мітраполію, але напярэдадні ўрачыстага прыняцця кафедры памёр.

1907 год. Нарадзіўся Здзіслаў Стома.

Актор тэатру і кіно. Народны артыст савецкай Беларусі

У яго акторскім даробку – каля 500 роляў. Асаблівай вышыні дасягнуў у стварэнні нацыянальных беларускіх вобразаў. Іграў ролю Быкоўскага ў Купалавай «Паўлінцы»

1920 год. Пачаліся перамовы аб міры паміж бальшавіцкай Расіяй і Другой Рэччу Паспалітай (Польшчаю).

Праходзілі перамовы ў Мінску.

Расія дамагалася ад палякаў прызнаць мяжу між краінамі па лініі Керзона (па гэтай лініі, з невялікімі адхіленнямі, праходзіць цяперашняя мяжа між Беларуссю і Польшчай, яе зацвердзілі ў 1947 годзе).

Саветы патрабавалі ад Польшчы скарачэння ўзброеных сілаў. Польская дэлегацыя не прыняла такіх умоваў і пакінула перамовы.

Неўзабаве бальшавіцкая Расія атакавала Польшчу, але няўдала. Польскія войскі адагналі бальшавікоў, а пазней мяжа прайшла пасярэдзіне Беларусі.

1934 год. Створаны Бяроза-Картузскі канцэнтрацыйны лагер.

У ім утрымлівалі «асобаў, якія ствараюць пагрозу бяспецы, спакою і грамадскаму парадку» у Польшчы.

У лагеры дазвалялася ўтрымліваць людзей да трох месяцаў без суда, выключна па адміністрацыйным рашэнні паліцыі або кіраўніка ваяводства.

Сярод нявольнікаў лагеру было шмат актывістаў беларускіх арганізацыяў.

2018 год. Выйшаў першы нумар часопісу «Наша гісторыя».

Выдаўцом гістарычнага навукова-папулярнага ілюстраванага штомесячнага выдання выступіла рэдакцыя інтэрнэт-партала «Наша Ніва».

Першы нумар выйшаў 17 жніўня 2018 года. Наклад быў раскуплены за некалькі дзён, таму быў дадрукаваны дадатковы наклад.

У 2021 гаду распаўсюд часопісу спынілі «Белсаюздрук», «Белкніга», «Акадэмкніга», «Белпошта».

8 ліпеня 2021 году арыштавалі Андрэя Дынько, які быў галоўным рэдактарам выдання. Праваабарончай супольнасцю прызнаны палітычным вязнем.  21 ліпеня 2021 году вызвалены.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

На Яўрэйскіх могілках талака – інвентарызуюць і аднаўляюць помнікі – фота, відэа

Навіна ад

Шматгадовую ініцыятыву магілёўскай яўрэйскай грамады па аднаўленні яўрэйскіх могілак у Магілёве падтрымалі актывісты міжнароднага цэнтра «Сэфер». Для правядзення даследчых прац і інвентарызацыі помнікаў у горад прыехалі даследчыкі з Санкт-Пецярбурга, Мінска, Масквы, Краснадара.

Яўрэйскія могілкі з’яўляюцца аднымі з самых насычаных старажытнымі помнікамі, мацэвамі – так у яўрэйскай культуры называецца каменнае надмагілле. 

Яны вядомыя з 1809 года. На ім захаваліся сотні помнікаў-мацэваў з надпісамі на іўрыце, вытанчанай разьбой у камяні, вершаванымі эпітафіямі. Яўрэйскія могілкі 

знаходзіцца на вуліцы Ольчынскай, па суседзтву з Машэкаўскімі могілкамі, на якіх хаваюць гараджан-хрысціян. 

фота: Актывісты Цэнтра «Сэфер» на яўрэйскіх могілках у Магілёве

На працягу дзесяцігоддзяў Яўрэйскія могілкі разбураліся і зарасталі хмызамі. Актывісты яўрэйскай грамады ўзяліся за іх аднаўленне у пачатку 2000-х. За апошнія гады яны адкрылі велічэзны масіў гістарычных пахаванняў, аналагаў якому па мастацкіх якасцях і па колькасці помнікаў больш няма ў Беларусі.

 

Цэнтр «Сэфер» на яўрэйскіх могілках дэтальна фіксуе кожны выяўлены помнік. Рэгіструецца яго матэрыял, наяўнасць надпісаў і эстэтычных, рэлігійных элементаў. На падставе сабранага матэрыялу даследчыкі цэнтру зрабяць пераклад усіх тэкстаў і выдадуць альбом, прысвечаны яўрэйскім могілкам у Магілёве.

Даследніцкія працы пачаліся 15 жніўня і ўжо далі плён. У глыбіні могілак выяўленыя дзясяткі не ўлічаных раней мацэваў. Іх лёс склаўся прыкра – многія з іх былі зрынутыя і раскіданыя новымі «насельнікамі» – людзьмі, што атрымалі ўчасткі пад захаванне ў 1970-х – 1980-х гадах.

Да аднаўлення Яўрэйскіх могілак далучыліся актывісты з каманды «Віра», якая займаецца падняццем і аднаўленнем занядбаных помнікаў на іншых гістарычных могілках Магілёва. Яны аднавілі адну з абрынутых мацэваў, якую раней немагчыма было падняць без спецыялізаванага абсталявання.

На Магілёўшчыне амаль усе дзіцячыя атракцыёны траўманебяспечныя, сведчаць вынікі праверкі

Навіна ад

Год таму праз нядбайства ўладальніка такога атракцыёну на фестывалі «Аляксандрыя сустракае сяброў», які наведвае Лукашэнка, пацярпелі 7 чалавек. Рэгламент з патрабаваннямі эксплуатацыі такіх забавак увялі толькі ў 2015 годзе, хаця атракцыёны ўжо былі.

Сёлета з 15 суб’ектаў гаспадарання, што ажыццяўляюць эксплуатацыю надзіманых атракцыёнаў і немеханізаваных батутаў, у 14 выяўлены парушэнні. 

 

За паўторныя парушэнні 5 з іх прыцягнуты да адміністрацыйнай адказнасці. Па выніках маніторынгу суб’ектам гаспадарання выдадзены прадпісанні аб забароне аказання паслуг і рэкамендацыі. Парушэнні выяўляліся ад пачатку летняга перыяду.

Парушэнні ў эксплуатацыі атракцыёнаў

Пра тое паведамляе Магілёўская абласная інспекцыя дзяржаўнага нагляду

за выкананнем патрабаванняў тэхнічных рэгламентаў і стандартаў і дзяржаўнага метралагічнага нагляду Дзяржаўнага камітэту па стандартызацыі.

Ведамства пералічвае выяўленыя хібы абсталявання:

– мацаванне атракцыёнаў не адпавядае ўстаноўленым патрабаванням;

– зона вакол абсталявання не вызвалена ад перашкод, якія могуць траўмаваць дзяцей;

– у зоне падзення адсутнічае ўдарапаглынальнае пакрыццё;

– у гульнявай зоне знаходзяцца токаводныя часткі абсталявання;

– агароджы адсутнічаюць альбо ў поўнай меры не выконваюць сваіх функцыяў;

– канструкцыя гульнявога абсталявання не адпавядае нормам бяспекі. Абсталяванне прызначанае для 15 і больш карыстальнікаў не мае дадатковага выйсця;

– на гульнявым абсталяванні адсутнічае неабходная маркіроўка;

– адсутнічае належны кантроль і тэхнічнае абслугоўванне абсталявання.

Акрамя таго, пішуць інспектары, устаноўлены факты эксплуатацыі абсталявання, якое не прайшло працэдуру ацэнкі адпаведнасці (адсутнічалі дэкларацыі аб адпаведнасці).

Мела месца наяўнасць дэкларацый аб адпаведнасці прынятых на падставе пратаколаў выпрабаванняў, выдадзеных не акрэдытаванымі арганізацыямі.

Ведамства заклікае бацькоў: не пакідайце без увагі сваіх дзяцей і паклапаціцеся аб іх бяспецы.

Інцыдэнты з забаўкамі 

Год таму на фестывалі «Аляксандрыя сустракае сяброў», які праходзіць з удзелам Лукашэнкі, сарвала было надзіманы атракцыён. На ім у той момант забаўляліся дзеці. Па медычную дапамогу звярнуліся двое дзяцей і трое дарослых. Пазней кіраўніцтва абласнога ўпраўлення аховы здароўя ўдакладніла, што пацярпелі 7 чалавек. 

Тады паведамлялася, што атракцыён быў кепска замацаваны і яго ўзняў у паветра парыў ветру. Наведніка фестывалю, які зняў на відэа інцыдэнт і выклаў яго ў інтэрнэт, затрымалі. Пазней прызналі вінаватым у распаўсюджванні інфармацыйнай прадукцыі, уключанай у рэспубліканскі спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў, а таксама ў вырабе, выданні, захоўванні або перавозцы з мэтай распаўсюджвання такой інфармацыйнай прадукцыі.

Вядома, што да 2015 года ў Беларусі наогул не было правіл, якія рэгламентуюць эксплуатацыю надзіманых атракцыёнаў, хаця самі атракцыёны былі.

На гэты прабел звярнулі ўвагу толькі пасля няшчаснага здарэння ў Горках. Там моцны вецер перавярнуўся надзіманы атракцыён, і дзевяць дзяцей аказаліся ў больніцы. У іх былі сур’ёзныя траўмы – пераломы, удары. Самаму малодшаму з пацярпелых дзяцей на той момант было 2,5 гады.

фота ілюстрацыйныя і ўзятыя з адкрытых у інтэрнэце крыніцах

У Магілёве перапахавалі прах пісьменніка Ігара Шклярэўскага, прывезены з Расіі

Навіна ад

Месцам свайго вечнага спачыну літаратар абраў могілкі ў Магілёве. На тутэйшых Машэкаўскіх кладах пахаваныя бацькі Ігара Шклярскага. Ён завяшчаў, каб яго паклалі разам з імі. 14 жніўня ягоную волю выканалі брат і дачка пісьменніка.

«14 жніўня 2022 года назаўжды ўвойдзе ў гісторыю Магілёва, як дзень апошняга вяртання паэта Ігара Шклярэўскага на радзіму, якая была ўслаўленая ў яго вершах, і якая заўсёды ганарылася сваім вялікім сынам», – адрэагаваў на навіну аб пахаванні праху літаратара на радзіме адзін з яго знаёмцаў.

Ігар Шклярэўскі нарадзіўся ў 1938 годзе ў Бялынічах, у сям’і настаўнікаў. Дзяцінства і юнацтва правёў у Магілёве. Затым выбраўся, як кажуць ягоныя калегі, скараць маскоўскія літаратурныя вышыні, але ніколі не забываўся аб сваёй малой радзіме.

Пра Ігара Шклярэўскага пішуць, што ён належаў да пакалення шасцідзясятнікаў. На пачатку творчага шляху сутыкнуўся з цэнзурнымі забаронамі. Набор першага зборніка вершаў «Я іду!» быў рассыпаны ў друкарні і выйшаў з купюрамі.

Як паэт Шклярэўскі дэбютаваў у 1969 годзе. Ён аўтар дух дзясяткаў вершаваных кніг. Многія з іх перакладзены на італьянскую, нямецкую, польскую і нават японскую мовы. Шклярэўскі – лаўрэат некалькіх літаратурных прэміяў.

Пісаў ён таксама прозу, пераважна кароткія эсэ і апавяданні.

Шклярэўскі пакутліва перажываў трагедыю беларускай зямлі, якую прынесла ёй Чарнобыльская катастрофа. Яго намаганнямі збіраліся сродкі для пацярпелых ад Чарнобылю.

Дзяржаўную прэмію, атрыманую ў 1987 годзе, ён патраціў на высаджванне лесу ў Беларусі. Гэтак літаратар зрабіў унёсак у справу пераадолення барацьбы землякоў-беларусаў з радыяцыйным забруджваннем радзімы. Высаджаны ім лес названы «Лесам паэта Шклярэўскага».

Пра Ігара Шклярэўскага кажуць, што ён быў заўзятым гульцом, захапляўся рулеткай, картамі, більярдам і разнастайнымі латарэямі.

Памёр Ігар Шклярэўскі 7 верасня 2021 году, не адужаўшы наступстваў COVID-19.