Category: навіна дня

Навіны пабрацімаў. Расіяне працягваюць руйнаваць Мікалаеўскую вобласць – ёсць пацярпелыя

Навіна ад

За прамінулы дзень у Мікалаеўскай вобласці ад расійскіх абстрэлаў загінуў мужчына і параненая жанчына.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці

26 жніўня, расіяне атакавалі рэактыўнымі снарадамі сістэмы залпавага агню «Смерч» прылеглыя да Мікалаева пасёлкі. Там загінуў 50-гадовы мужчына. Разбураныя жылыя дамы. Гаспадыня аднаго з іх цудам уратавала жыццё, але атрымала раненні.

fakty.ua

У ноч з 26 на 27 жніўня быў атакаваны Мікалаеўскі раён рэактыўнымі сістэмамі залпавага агню «Ураган» і «Град». Пашкоджаны будынак сельскай школы. Абышлося без ахвяраў. Па абласным цэнтры таксама стралялі, але снарады выбухнулі на адкрытай мясцовасці.

n-region.org

У шпіталях Мікалаева перабываюць 270 грамадзян, якія пацярпелі ад расійскіх атак на Мікалаеўшчыну. Яшчэ 96 пацярпелым лечацца амбулаторна, піша старшыня абласнога савету Ганна Замазеева.

Па стане на 27 жніўня, з пачатку расійскага ўварвання ў Мікалаеўскай вобласці часткова або цалкам пашкоджаныя 10 тысяч грамадзянскіх аб’ектаў.

З іх 6466 жылых дамоў, 67 медычных і 331 навучальная ўстановы.

Акрамя таго, знішчана 149 устаноў культуры, 117 абʼектаў прамысловых прадпрыемстваў, 1550 абʼектаў жыццезабеспячэння і 1320 іншых абʼектаў неваеннага прызначэння, паведамляе выданне «NV».

n-region.org

Паводле аператыўнага камандавання «Поўдзень» «абстаноўка ў аперацыйнай зоне на паўднёвабукскім напрамку застаецца стабільна напружанай, але кантралюецца сіламі абароны. Расіяне вядуць баявыя дзеянні на займанай мяжы абароны без змянення складу і палажэння падраздзяленняў», піша выданне «Новости N».

Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.

31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.

Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.

Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.

Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».

 

Дзень у гісторыі: 27 жніўня. Будучы кароль Рэчы Паспалітай Уладзіслаў Ваза стаў маскоўскім царом. Памерлі: фалькларыст Уладзіслаў Вярыга, тэатральны рэжысёр Міхаіл Співак, пісьменнік Язэп Зазека. Саветы расстралялі археолагаў Аляксандра Ляўданскага і Сяргея Дубінскага. Пабачыла свет Кніга рэкордаў Гінэса

Навіна ад

1610 год. Уладзіслаў ІV Ваза абраны маскоўскімі баярамі маскоўскім царом.

Ён перамог Масковію ў Смаленскай вайне, адваяваў Смаленск і прымусіў маскоўцаў адмовіцца ад прэтэнзіяў на землі, якія адышлі Рэчы Паспалітай.

У 1613 адмовіўся ад Маскоўскага, а ў 1635 шведскага стальцоў.

Cтаў Каралём польскім і Вялікім князем літоўскім (1632-1648).

1916 год. Памёр Уладзіслаў Вярыга.

Філосаф, этнограф. Збіральнік беларускага фальклору. Доктар філасофіі.

Запісаў і апублікаваў народныя песні, казкі Лідскага павету.

 

1937 год. Расстраляны савецкімі органамі Аляксандр Ляўданскі

Гісторык і археолаг. Закладаў асновы беларускай археалогіі.

Зрабіў класіфікацыю гарадзішчаў жалезнага веку, першым выказаў думку, што гарадзішчы культуры штрыхаванай керамікі ў Цэнтральнай Беларусі належалі балтам.

Даследаваў шматлікія гарады, Пелагееўскае гарадзішча ў Магілёве.

Абвінавачаны ў «шпіянажы на карысць выведкі буржуазнай Польшчы» і расстраляны. Рэабілітаваны ў 1958 годзе.

1937 год. Расстраляны Сяргей Дубінскі.

Археолаг і гісторык.

З Аляксандрам Ляўданскім закладаў асновы беларускай археалогіі.

Даследаваў помнікі ранняга жалезнага веку і сярэднявечча Беларусі, у тым ліку Магілёўшчыны, гарадзішча Банцараўшчына.

Аўтар першых археалагічных карт Магілёўскай вобласці, Беларусі, першай бібліяграфіі па археалогіі Беларусі і сумежных краін.

У 1930 года арыштаваны савецкімі органамі па справе «Саюзу вызвалення Беларусі», але быў вызвалены.

У 1937 годзе абвінавачаны ў шпіёнскай дзейнасці на карысць Польшчы і расстраляны.

Рэабілітаваны ў 1958 годзе.

1955 год. Выйшла Кнігі рэкордаў Гінеса.

Даведачнік са звесткамі аб унікальных з’явах, выдатных дасягненнях, сусветных рэкордах, курʼёзах.

У 1951 годзе дырэктар ірландскай піваварнай кампаніі «Артур Гінэс, сын і К» вырашыў збіраць інфармацыю пра ўсякія нестандартныя рэкорды і выдаць з імі кнігу.

Кніга атрымала сваю назву ў гонар вядомай піваварні.

Сёння «Кніга рэкордаў Гінэса» выдаецца штогод накладам пад 90 мільёнаў экзэмпляраў на 40 мовах.

Хто трапляюць на старонкі сусветнай «Кнігі рэкордаў Гінэса» матэрыяльнай узнагароджання не атрымлівае.

1971 год. Памёр Міхаіл Співак.

Тэатральны рэжысёр. Працаваў у Дзяржаўным рускім тэатры імя Максіма Горкага ў Мінску.

Майстар манументальных сцэнічных палотнаў, масавых сцэн, скульптурнай распрацоўкі мізансцэн.

1977 год. Памёр Язэп Зазека.

Пісьменнік, навуковец, педагог.

Кандыдат філалагічных навук.

Працаваў у Мінскім, Адэскім педагагічных інстытутах, Беларускім дзяржаўным універсітэце.

Аўтар кніг апавяданняў, нарысаў, артыкулаў пра беларускі фальклор.

Укладальнік зборнікаў партызанскай творчасці.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Дзень у гісторыі: 26 жніўня. Рэфармаванне беларускай мовы і з’яўлянне «наркамаўкі». Нарадзілася паэтка Таццяна Сапач. Памерлі: літаратар Алесь Разанаў, гісторык Мікалай Улашчык

Навіна ад

1933 год. Рэфармавалі беларускую мову.

Канец перыяду савецкай беларусізацыі.

Урад савецкай Беларусі прыняў пастанову «Пра змены і спрашчэнне беларускага правапісу».

Рэформа беларускага правапісу 1933 году– штучнае, ненатуральнае і прымусовае набліжэнне беларускай моўнай нормы да расійскай ва ўмовах жорсткага тэрору савецкіх уладаў без грамадскага і навуковага абмеркавання.

Прымусовае рэфармаванне мовы прывяла да суіснавання двух правапісаў. 

«Наркамаўку» навязалі беларусам у БССР, а традыцыйны класічны правапіс «Тарашкевіцу» захавалі беларусы замежжа. 

«Тарашкевіца» вярнулася была ў незалежную Беларусь. На ёй выдавалі газеты і кнігі. Па прыходзе да ўлады Лукашэнкі беларусаў сталі пераследаваць да публічнае выкарыстанне «ненарматыўнага правапісу» з “мяккімі знакамі”.

1962 год. Нарадзілася Таццяна Сапач (у замужжы – Дубавец).

Журналістка, паэтэса.

Удзельніца нацыянальна-культурніцкага і дэмакратычнага руху.

На радыёстанцыі «Беларуская маладзёжная» стварыла праграму «Альбаросіка», якая хутка адгукалася на тагачасныя змены ў грамадстве і імкнулася паскараць іх.

20 гадоў рыхтавала беларускую тэлепраграму «Віленскі сшытак» у Літве, супрацоўнічала з Радыё Свабода і радыёстанцыяй «Балтыйскія хвалі».

Займалася арганізацыяй беларускіх набажэнстваў у віленскай царкве Святога Мікалая.

1994 год. Памёр Сяргей Новік-Пяюн.

Паэт, празаік.

Удзельнік нацыянальна-культурнага руху ў Заходняй Беларусі. Тройчы арыштоўваўся польскімі ўладамі, сядзеў у турме.

Працаваў дырэктарам Слонімскага краязнаўчага музею.

Пад час Другой сусветнай вайны за сувязь з партызанамі адпраўлены ў лагер смерці Калдычэва.

У 1944 годзе арыштаваны чэкістамі і апраўлены на 10 гадоў на Калыму.

Пісаў на беларускай, рускай, польскай мовах і на эсперанта.

Аўтар двух вершаваных зборнікаў. Некаторыя песні на яго творы лічацца народнымі, найбольш вядомыя з іх «Зорачкі» і «Над Шчарай» («Слонімскі вальс»).

1994 год. Памёр Мікалай Улашчык.

Гісторык, археограф, этнограф, краязнавец, літаратар.

Працаваў навуковым супрацоўнікам Інстытуту гісторыі АН СССР.

Аўтар навуковых прац па гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, па праблемах летапісання, крыніцазнаўства і археаграфіі.

Рэдагаваў два тамы беларуска-літоўскіх летапісаў.

Адшукаў і апісаў “Ленінградскі” і “Краснаярскі” спісы «Хронікі літоўскай і жамойцкай».

Арыштоўваўся савецкімі органамі ў 1930, 1932, 1941, 1950 гадах. Адпраўлены быў у сібірскія лагеры.

У Старых Дарогах яму стаіць помнік.

2001 год. Памёр Валерый Маслюк.

Рэжысёр, актор, драматург, паэт.

Галоўны рэжысёр Магілёўскага абласнога тэатру, Рускага драматычнага тэатру імя Горкага, рэжысёр-пастаноўшчык, дырэктар драматычнага тэатру імя Якуба Коласа.

Аўтар тэатральных пастановак і п’есаў.

2006 год. Памёр Іван Чыгрын.

Літаратуразнавец, паэт, крытык.

Працаваў у Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР.

Аўтар літаратурна-крытычных артыкулаў. Даследаваў станаўленне беларускай прозы, творчасць абʼяднанняў «Маладняка», «Узвышша», а таксама гісторыю беларускай савецкай літаратуры.

2021 год. Памёр Алесь Разанаў.

Пісьменнік і перакладчык.

Паэт-наватар, аўтар новых паэтычных формаў, новых жанраў, стваральнік новай паэтыкі.

У 1968 годзе стаў адным з арганізатараў збірання подпісаў пад лістом у ЦК КПБ з патрабаваннем вярнуць беларускамоўнае навучанне ў БДУ. Пасля гэтага і наведвання Ларысы Геніюш, выключаны з БДУ.

Член Беларускага ПЭН-цэнтра.

Аўтар шматлікіх паэтычных зборнікаў, некаторыя з якіх лічацца этапнымі для беларускай паэзіі.

Перакладаў з літоўскай, латышскай, грузінскай, балгарскай, сербскахарвацкай, чэшскай, англійскай моваў.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Дзень у гісторыі: 25 жніўня. Беларусь стала незалежнай дзяржавай. Нарадзіліся: пісьменнік Уладзімір Арлоў, друкар Сімяон Полацкі. Памерлі: дзеяч беларускай эміграцыі Вацлаў Пануцэвіч, фізік, праціўнік будаўніцтва ў Беларусі АЭС Васіль Несцярэнка

Навіна ад

1991 год. Вярхоўны Савет БССР надаў Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце статус канстытуцыйнага закону.

Гэтым самым Беларусь афіцыйна абвясціла сябе незалежнай дзяржавай.

Сведкамі падзеі былі тысячы беларусаў, якія прыйшлі да Дому ўраду, на заклік апазіцыйнай францыі Вярхоўнага савету.

Пад ціскам апазіцыі камуністычная большасць, па правале ў Маскве путчу, пагадзілася з прапановамі апазіцыі. Сярод якіх былі абвяшчэнне незалежнасці, пытанне аб адказнасці кіраўніцтва Вярхоўнага Савету за бяздзеянне ў дні путчу, аб забароне КПБ-КПСС, аб стварэнні ўласнага войска.

Дэкларацыю аб суверэнітэце Беларусі Вярхоўны Савет прыняў 27 ліпеня 1990 году. Гэты дзень стаў Днём незалежнасці Беларусі. У 1995-ым Лукашэнка, якога годам раней выбралі прэзідэнтам, на ініцыяваным ім рэферэндуме змяніў дату Дня незалежнасці, а таксама дзяржаўную сімволіку краіны.

1680 год. Памёр Сімяон Полацкі (Самуіл Пятроўскі-Сітняновіч).

Дзеяч, пісьменнік, энцыклапедыст-асветнік.

Аўтар вершаў, п’есаў, падручнікаў, філасофскіх твораў.

Скончыў Кіева-Магілянскую, Віленскую езуіцкую акадэміі. Выкладаў у брацкай школе ў Полацку.

Лічыў, што сапраўдны цар – той, хто дбае аб грамадзянах, думае пра іх патрэбы. Тыран – рабуе і крыўдзіць падданых.

У Полацку з 1994 года працуе Музей-бібліятэка Сімяона Полацкага. Пастаўлены яму помнік.


1780 год. Нарадзіўся Ігнат Анацэвіч.

Гісторык і педагог, прафесар Віленскага ўніверсітэту.

Адзін са стваральнікаў нацыянальнай беларускай гістарыяграфіі.

Стваральнік першага спецыялізаванага ўніверсітэцкага курсу па мінуламу беларускага і літоўскага народаў.

Стварыў цэласную карціну гісторыі Вялікага Княства Літоўскага, склаў перыядызацыю гісторыі ад 1009 да 1569 гадоў ды распрацаваў класіфікацыю гістарычных крыніц.

1932 год. Нарадзіўся Пятрусь Макаль.

Пісьменнік, паэт, драматург, перакладчык.

Аўтар блізу 20 зборнікаў паэзіі, кніг для дзяцей, вершаваных п’есаў паводле фальклорных матываў. Іх ставілі ў тэатры юнага гледача і іншых тэатрах.

Яго творы перакладзены на многія мовы.


1953 год. Нарадзіўся Уладзімір Арлоў.

Пісьменнік, паэт, гісторык.

Майстар гістарычнай прозы, іранічны эсэіст.

Адзін з найбольш папулярных, прадуктыўных (каля 70 кніг) і тытулаваных (з дзясятак літаратурных і выдавецкіх прэміяў) сучасных літаратараў.

Яго творы перакладзены на дзясяткі моваў. Ягонае эсэ «Незалежнасць – гэта…» перакладзенае больш, чым на 25 моваў. Яно напісанае ў 1990-ым.

Ён аўтар вядомых кніг «Дзесяць вякоў беларускай гісторыі» (у суаўтарстве з гісторыкам Генадзем Сагановічам), «Айчына: маляўнічая гісторыя. Ад Рагнеды да Касцюшкі».

Аўтар сцэнарыяў навукова-дакументальных фільмаў «Еўфрасіння Полацкая», «Полацкія лабірынты», «Сімяон Полацкі» і іншых.


1991 год. Памёр Вацлаў Пануцэвіч (Папуцэвіч).

Гісторык, дзеяч беларускай эміграцыі.

Адзін з арганізатараў «руху маладых адраджэнцаў» у Заходняй Беларусі.

У ЗША ўзначальваў Задзіночанне беларускіх скаўтаў на чужыне, Беларуска-амерыканскае каталіцкае таварыства, выдаваў каталіцкія часопісы.

Апрацоўваў і выдаваў казкі, чытанкі, пераклаў на беларускую мову літургію Іаана Залатавуста, «Падарожжа Гулівера…» Джонатана Свіфта.

Даследчык гісторыі Літвы і Беларусі, беларускага скаўтынгу, вышэйшых школ Беларусі, Беларускай Аўтакефальнай Праваслаўнай Царквы.


2008 год. Памёр Васіль Несцярэнка.

Фізыік, спецыяліст у галіне ядзернай энергетыкі і радыяцыйнай бяспекі.

Аўтар больш за 300 навуковых працаў і 320 вынаходніцтваў.

Праціўнік пабудовы АЭС у Беларусі.

Удзельнік ліквідацыі наступстваў катастрофы на ЧАЭС, дамагаўся выселіць людзей з зоны радыусам 100 км ад атамнай станцыі.

Дырэктар Інстытуту ядзернай энергетыкі АН БССР, незалежнага беларускага інстытуту радыяцыйнай бяспекі «Белрад».

За сваю дзейнасць быў звольнены з працы і зазнаў пагрозы ад КДБ. Страшылі адправіць у псіхіятрычную лякарню.


2019 год. Памёр Пятро Васючэнка.

Літаратуразнаўца.

Працаваў загадчыкам кафедры беларускай мовы і літаратуры Мінскага лінгвістычнага ўніверсітэту.

Даследчык сучаснай беларускай драматургіі, спадчыны Янкі Купалы.

Аўтар літаратурна-крытычных работ, даведніка «Вялікія пісьменнікі XX стагоддзя», кніг прозы.

Яго творы перакладзены на еўрапейскія мовы.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.

 

Дзень у гісторыі: 24 жніўня. Дзень незалежнасці Украіны. Нарадзіліся: Янка Чарапук, Янка Раманоўскі, Ядвіга Грыгаровіч, Вячаслаў Яноўскі. Масавы рэлігійны гвалт у «Барталамееўскую ноч»

Навіна ад

1991 год. Дзень незалежнасці Ўкраіны і 182-гі дзень поўнамаштабнай вайны Расіі супраць яе.

Вярхоўная Рада Савецкай Украіны прыняла Акт аб сваёй незалежнасці.

24 лютага 2022 году Ўкрану атакавала Расія. Пачалася поўнамаштабная агрэсіі, якая трывае дагэтуль.

Ад расійскіх абстрэлаў загінула больш за 5 тысяч цывільнага насельніцтва. Блізу 10 мільёнаў украінцаў сталі бежанцамі. Разбураныя гарады і інфраструктура. Зафіксаваныя злачынствы расійскіх салдат супраць мірнага насельніцтва.

Сёлета не будзе парада ўкраінскай арміі. У цэнтры Кіева пакажуць «расійскую ваенную тэхніку», якую ўкраінскія вайскоўцы адбілі ў расіян за час вайны.

1572 год. Масавы рэлігійны гвалт гугенотаў у Францыі, учынены каталікамі (Барталамееўская ноч).

Загінула ад 5 да 30 тысячаў чалавек.

1896 год. Нарадзіўся Янка Чарапук (Янка Змагар).

Грамадска-палітычны дзеяч, дыпламат.

Стваральнік пецярбургскай культурна-асветнай арганізацыі «Вольныя беларусы». Член Рады Беларускай Народнай Рэспублікі

3 1922 года актыўны дзеяч беларускай дыяспары ў ЗША. Адзін з арганізатараў Беларуска-амерыканскай нацыянальнай рады.

1928 год. Нарадзіўся Янка Раманоўскі.

Мастак.

Аўтар партрэтаў вядомых беларускіх пісьменнікаў.

Першы беларускі мастак, які асвоіў новую тэхніку – афорт, і першы, хто стаў пісаць партрэты бацькоў, блізкіх сваякоў, сяброў Янкі Купалы, яго мастацкай спадчыны, купалаўскіх мясцін.

Рэдагаваў часопіс «Маладосць».

1946 год. Ядвіга Грыгаровіч.

Вучоны-педагог, дзяржаўны дзеяч. Доктар педагагічных навук, прафесар.

Ганаровы прафесар Сілезскага ўніверсітэту.

Працавала ў НДІ педагогікі, рэктарам Беларускага ўніверсітэту культуры.

Даследчыца праблем эстэтычнага выхавання моладзі, прафесійнай падрыхтоўкі студэнтаў да сацыякультурнай дзейнасці.

1957 год. Нарадзіўся Вячаслаў Яноўскі.

Баксёр. Ганаровы грамадзянін Віцебску.

Алімпійскі чэмпіён 1988 году.

За прафесійную кар’еру ў боксе мае 30 перамог, 1 нічыю і 1 паразу.

У 1998-2000 гадах быў прэзідэнтам Федэрацыі бокса Беларусі.

Яго імя прысвоена віцебскім баксёрскаму клубу і залі бокса.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.

 

Дзень у гісторыі: 23 жніўня. «Балтыйскі шлях». Пакт «Молатава-Рыбентропа». Нарадзіўся паэт Пімен Панчанка. Памёр журналіст Алесь Ліпай

Навіна ад

Міжнародны дзень памяці ахвяраў гандлю людзьмі і яе ліквідацыі.

Адзначаецца з ініцыятывы Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў з 1998 года.

23 жніўня 1791 году адбылося найбуйнейшае паўстанне рабоў на востраве Сан-Дамінга, сучасным Гаіці, які ў той час быў французскай калоніяй. 

Гэта падзея паклала пачатак выкаранення рабства. На 150-й сесіі выканаўчага савету ЮНЕСКА было прапанавана адзначаць яе штогод.

Дата пачатку паўстання і стала Міжнародным днём памяці ахвяр гандлю людзьмі і яго ліквідацыі.

1633 год. Крычаву было нададзенае Магдэбургскае права.

Горад атрымаў герб: «у чырвоным полі залаты крыж, побач з якім срэбны меч».

Прывілей на самакіраванне надаў Крычаву кароль і вялікі князь Уладзіслаў Ваза.

Крычаў упершыню згадваецца ў 1136 годзе.

Цяпер 26 тысячны горад – вялікі прамысловы цэнтр на ўсходзе Магілёўшчыны.

1847 год. Памёр Ян Чачот.

Паэт, фалькларыст, мовазнавец.

Выдаў 6 зборнікаў аўтэнтычных беларускіх народных песень у перакладзе на польскую мову і ў арыгінале.

Упершыню паставіў пытанне аб прынцыпах будучага «крывіцкага» правапісу, зрабіў спробу ўнармавання беларускай граматыкі.

Беларускую мову называў «славянакрывіцкай мовай», шырока выкарыстоўваў выраз «Белая Русь».

За ўдзел у таемных студэнцкіх гуртках трапіў пад пераслед расійскіх уладаў. Быў высланы ў Сібір. У Беларусь вярнуўся толькі праз 9 гадоў.

1895 год. Памёр Міхал Андрыёлі.

Ілюстратар і мастак.

Удзельнік паўстання 1863-1864 гадоў. За яго трапіў у ссылку.

Ілюстраваў варшаўскія часопісы, падручнікі гісторыі, даведнікі.

Аўтар кампазіцыяў «Гедымін будуе Віленскі замак», «Смерць Кейстута», партрэтаў, помнікаў архітэктуры.

1917 год. Нарадзіўся Пімен Панчанка.

Народны паэт Беларусі.

Аўтар 31 зборніка паэзіі, кніг, літаратурна-крытычных артыкулаў, а таксама перакладаў твораў замежных літаратараў.

Пімена Панчанку называюць выкрывальнікам савецкай бюракратыі.

1938 год. Нарадзіўся Мікола Сташкевіч.

Гісторык.

Даследчык гісторыі беларускага нацыянальна-вызваленчага руху, палітычных партый і грамадскіх рухаў Беларусі XIX-XX стагоддзяў, станаўлення і развіцця беларускай дзяржаўнасці ў XX стагоддзі.

1939 год: Паміж Гітлераўскай Германіяй і СССР падпісаны дагавор аб ненападзенні.

У гісторыі вядомы, як пакт «Молатава і Рыбентропа».

У тайным пратаколе да яго быў зацверджаны падзел Усходняй Еўропы. Да сфераў інтарэсаў СССР адносіліся Фінляндыя, Эстонія, Латвія, Літва, усходняя Польшча, Бесарабія.

1989 год. «Балтыйскі шлях».

2 мільёны грамадзян Латвіі, Літвы, Эстоніі, узяўшыся за рукі, сталі ўздоўж дарогі Вільнюс-Талін. Яе працягласць – 600 км.

«Балтыйскі шлях» быў арганізаваны ў 50-ю гадавіну падпісання Пакту «Молатава–Рыбентропа». 

Акцыяй рэспублікі савецкай Прыбалтыкі заявілі аб імкненні да аднаўлення дзяржаўнага суверэнітэту. Праз два гады гэта стала рэальнасцю.

1954 год. Памёр Васіль Русак.

Нацыянальны дзеяч, выдавец.

Удзельнік Беларускага вайсковага з’езду і Першага Ўсебеларускага кангрэсу.

Старшыня з’езду Случчыны, прэзідыуму Рады Случчыны, удзельнік Слуцкага паўстання, камандзір Другога Грозаўскага палка.

Кіраўнік Пражскага Беларускага нацыянальнага камітэту, выдавец і фундатар «Biełaruski śpieŭnik», «Iskry Skaryny».

У 1945 годзе арыштаваны ў Празе савецкай контрвыведкай, асуджаны на 10 гадоў. Памёр у ГУЛАГу.

2018 год. Памёр Алесь Ліпай.

Журналіст і паэт.

Заснавальнік і кіраўнік першай у Беларусі незалежнай інфармацыйнай кампаніі БелаПАН (1991) і сайту «Беларускія навіны».

Кампанія БелаПАН разгромленая рэжымам Лукашэнкі. Ад 2021 году за кратамі трое калегаў Ліпая – Ірына Леўшына, Дзмітрый Наважылаў і Андрэй Аляксандраў.

Ліпай быў першым карэспандэнтам у Беларусі Радыё «Свабода».

Ён аўтар кніг паэзіі. У 1990-х гадах арганізаваў дастаўку ў Беларусь

звыш 1000 кніг, выдадзеных беларускай дыяспарай у Нямеччыне, і распаўсюдзіў іх па школах і бібліятэках.

У чэрвені 1996 году пад час вызвалення закладнікаў, захопленых у дзіцячым садку, узяў інтэрв’ю ў тэрарыста, адцягнуўшы тым самым ягоную ўвагу на сябе.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Напластаванні тынкоўкі прыхарошаныя фарбаю. Адрамантаваная наспех школьная агароджа стане сюрпрызам для магілёўскіх вучняў на 1 верасня

Навіна ад

Фотаздымкі з такой школьнай агароджай даслалі Магілёў.media чытачы.

«Рамонт агароджы перад першым верасня ў 11-й школе. Гэта канчатковы вынік», – напісалі  чытачы.

11 школа знаходзіцца ў Магілёве на вуліцы Мянжынскага. Гэтая гарадская мясціна ўдалечыні ад людных вуліц. Сюды рэдка наведваецца начальства.

Паводле старажылаў, агароджу перад галоўным уваходам у школу ўзвялі па Другой Сусветнай вайне. Ад таго часу яе рамантуюць. Адбіткі рамонту розных гадоў можна прасачыць па тынкоўцы. Яе напластаванні прыхарошаныя фарбаю.

Школа №11 з даўнімі традыцыямі і адна з найстарэйшых у горадзе. Яе адкрылі ў 1925 годзе, неўзабаве як Магілёў вярнула Беларусі савецкая Расія. Навучальная ўстанова, паводле старажылаў, была беларускамоўнай, бо тады ў краі трываў перыяд беларусізацыі. У цяперашнім будынку школа ад 1938 году.

 

Вайна ва Ўкраіне. 5-гадовая жыхарка Крывога Рогу сабрала для патрэб украінскага войска больш за 950 долараў

Навіна ад

Марыя Макеева пад музычнае суправаджэнне свайго старэйшага брата 9 гадзін 54 хвіліны выконвала ўкраінскія песні ў цэнтры Львова, куды дзяўчынка пераехала падчас вайны. На сабраныя грошы вайскоўцам набылі цеплавізійны прыцэл.

Нацыянальны рэестр рэкордаў Украіны прызнаў 5-гадовую жыхарку з Крывога Рога наймалодшай валанцёркай, якая сваім выступам сабрала для Ўзброеных сіл Украіны 35 тыс. 492 грыўнаў (958,685 долараў ЗША, ММ).

Па словах кіраўніцы Нацыянальнага рэестра рэкордаў Ланы Ветравай «выступленне маленькай рэкардсменкі доўжылася 9 гадзін 54 хвіліны».

Ветрава адзначае, што спачатку дзеці марылі сабраць сродкі на бронекамізэльку, але, як высветлілі бацькі, на перадавой вельмі патрэбныя былі цеплавізійныя прыцэлы.

«Таму з дапамогай валанцёрскага фонду, які да дзіцячых сродкаў яшчэ даклаў пэўную суму, быў набыты цеплавізар INFIRAY СL35 M і перададзены нашым байцам на перадавую», – цытуе Ветраву інфармацыйнае агенцтва «УНІАН».

 

Хто яшчэ з дзяцей дапамог украінскаму войску

У Чарнігаве 8-гадовы Сяргей Мароз сабраў 64 тысячы грыўнаў (больш за 1 700 долараў ЗША, ММ) на рамонт трафейнага танка.

Ён ладзіў дабрачынныя канцэрты разам з бацькам.

Сабраныя грошы перададзеныя ў дабрачынны фонд украінскага валанцёра і тэлевядоўцы Сяргея Прытулы.

10-гадовая чэмпіёнка свету па шашках Вераніка Яжова сабрала 21 тысячу грыўнаў (700 долараў, ММ).

Грошы яна таксама перадала фонду Сяргея Прытулы.

7-гадовая Сафія Чарненка з Мікалаева сабрала для Узброеных сіл Украіны больш за тысячу долараў. 

Ейныя карціны прадаюцца на адной з інтэрнэт-платформаў у Казахстане, а таксама праз суполку «Цмок міру» ў ЗША. Грошы адразу пералічваюцца ў крыптавалюту Узброеных сіл Украіны.

Навіны пабрацімаў. Мікалеўская вобласць зноў атакаваная Расіяй. Ёсць пацярпелыя, у тым ліку дзеці

Навіна ад

У Вазнясенску параненыя 9 чалавек. З іх 4 дзяцей. Дзяўчынцы асколкам вырвала вока.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці

Паводле старшыні абласной ваеннай адміністрацыі Віталія Кіма, расійскія ракеты пацэлілі ў пяціпавярхоўку і прыватныя дамы. Атакаваны горад быў днём.

«Па стане на 13.00 (кіеўскі час, ММ) пацярпелі сем чалавек, трое з іх дзеці. Адно дзіця цяпер на аперацыі», – напісаў  Кім у сваім тэлеграм-канале.

Праз паўгадзіны кіраўнік абласной адміністрацыі звесткі абнавіў.

«У 13.30. 9 параненых, у тым ліку 4 дзяцей. З дзецьмі ўсё складана. Узрост ад 3 да 17 гадоў», напісаў ён.

Пазней дадаў, што пацярпелай падчас абстрэлу дзяўчынцы вырвала вока і яе перавозяць у Мікалаеў.

Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.

31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.

Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.

Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.

Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».

фота з рэсурсу: t.me/mykolaivskaODA, t.me/uniannet 

 

«Могілкі кіёскаў». Як выглядае вытворчая база збанкрутаванага «Магілёўсаюздруку» (відэа)

Навіна ад

Акцыянернае таварыства «Магілёўсаюздрук» само звярнулася ў Эканамічны суд Магілёўскай вобласці, каб яго прызналі банкрутам. Цяпер суд пачаў працэс конкурснай вытворчасці – працэдуры, якую выкарыстоўваюць у справе аб банкруцтве для задавальнення патрабаванняў крэдытораў.

Манапаліст продажу газетаў і іншай прадукцыі вінаваты крэдыторам 5 160 864,45 рублёў і супраць яго распачата 130 працэсаў прымусовага спагнання даўгоў,піша Магілёў.media.

Кошт маёмасці даўжніка паводле бухгалтарскага ўліку – 5 544 580,33 рублёў.

28,89% акцыяў прадпрыемства валодае дзяржава. Яны перададзены ва ўпраўленне. 65,96% акцыяў належаць 4 юрыдычным асобам. 58 асоб фізічных маюць 5,15%.

Праблемы ў арганізацыі з’явіліся некалькі гадоў таму праз нястачу грашовых сродкаў. Фінансаў не хапала, каб разлічыцца з насельніцтвам за прададзеную прадукцыю і нават аплаціць працу работнікаў. З ім спынілі супрацоўніцтва дзяржаўныя прадпрыемствы.

«Магілёўсаюздрук»спыніў продаж газетаў і іншай прадукцыі праз фінансавыя праблемы і стаў прадаваць свае кіёскі ў рэгіёне.