Category: навіна дня

Дзень у гісторыі: 9 верасня. Адкрыццё беларускіх настаўніцкіх курсаў у Мінску. Памёр заснавальнік беларускага прафесійнага тэатру Ігнат Буйніцкі. Расстраляны паўстанец Ігнат Будзіловіч. Аб’яднаныя калоніі Амерыкі перайменавалі ў ЗША. Міжнародны дзень прыгажосці

Навіна ад

Міжнародны дзень прыгажосці.

Адзначаецца з 1995 году з ініцыятывы Міжнароднага камітэту эстэтыкі і касметалогіі СІДЭСКА.

У 1946 годзе касметолагі і эксперты прыгажосці вырашылі абʼяднацца ў сусветную арганізацыю, якая б давала рады праблемам і ставіла задачы ўкаранення распрацовак касметалогіі. Так зʼявіўся камітэт СІДЭСКА.

У 1995 годзе арганізацыя пастанавіла адзначаць Сусветны дзень прыгажосці 9 верасня.

1776 год. Абʼяднаныя калоніі Амерыкі перайменавалі ў ЗША.

Кантынентальны кангрэс зацвердзіў новую назву краіны.

У Дэкларацыі Незалежнасці ўпершыню была выкарыстана назва «Злучаныя Штаты».

Лічыцца, што ідэя была прапанавана Томасам Пэйнам, грамадскім і палітычным дзеячам ЗША і Вялікай Брытаніі. Такая форма і карацейшая – «Штаты» – ужываліся ў пратаколах Кантынентальнага кангрэса.

1863 год. Расстраляны Ігнат Будзіловіч.

Удзельнік паўстання 1863–1864 гадоў.

Разам з Людвікам Звяждоўскім арганізоўваў паўстанцкія атрады на Магілёўшчыне.

Пад псеўданімамі Каткоў і Ян Піховіч узначаліў аршанскі атрад.

У канцы красавіка 1863 году атрад быў разбіты расійскімі войскамі, а камандзір быў арыштаваны. Расстралялі яго ў Воршы.

1917 год. Памёр Ігнат Буйніцкі.

Беларускі актор, рэжысёр, тэатральны дзеяч, дудар.

Заснавальнік беларускага прафесійнага тэатру, удзельнік літаратурнага жыцця, «Першай беларускай вечарынкі ў Вільні», заснавальнік «Першай беларускай трупы» або «Тэатру Ігната Буйніцкага», з якім гастраляваў па Беларусі, у Пецярбургу, Варшаве.

Ініцыятар стварэння прафесійнага тэатру ў Мінску.

У гонар Буйніцкага названы вуліцы ў Мінску, Маладзечне, Глыбокім.

1918 год. Адкрыты беларускія настаўніцкія курсы.

У Мінску іх стварыў Сакратарыят асветы Беларускай Народнай Рэспублікі. Працавалі да 15 мая 1919.

Рыхтавалі настаўнікаў для беларускіх пачатковых школ.

3 замацаваннем савецкай улады і абвяшчэннем БССР перайшлі пад кіраванне Народнага камісарыяту асветы. Рэарганізаваныя ў 1-я Мінскія беларускія педагагічныя курсы пры Мінскім Беларускім педагагічным інстытуце.

1958 год. Нарадзілася Міра Лукша.

Беларуская пісьменніца.

Працуе ў беларускім тыднёвіку «Ніва», што выдаецца ў Польшчы. Член Беларускага літаратурнага аб’яднання «Белавежа», Саюзу беларускіх пісьменнікаў.

Аўтар кніг прозы, паэзіі – філасофскі роздум над лёсам беларускай вёскі, пра яе сучасныя праблемы і хваляванні, аб сакавітай народнай мове

1961 год. Нарадзіўся Андрэй Вядзернікаў.

Каратыст, заснавальнік і кіраўнік International karate association of Belarus.

Майстар баявых мастацтваў, інструктар Беларускага Савету «Дынама».

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Вайна ва Ўкраіне. Расія атакавала Харкаў і забіла дваіх жыхароў

Навіна ад

Горад расійскія войскі абсталялі раніцай. Удары былі нанесеныя адразу па некалькіх раёнах.

«На жаль, 2 мужчыны ва ўзросце 21 і 65 гадоў загінулі. Пацярпелі 5 чалавек. Двое з іх – 49-гадовы мужчына і 21-гадовая жанчына – у цяжкім стане. Стан яшчэ трох пацыентаў лекары ацэньваюць як сярэдні, гэта мужчыны 31, 52 і 53 гадоў», – паведаміў старшыня абласной ваеннай адміністрацыі Алег Сінягубаў.

Па яго словах, у выніку ракетнага абстрэлу Індустрыяльнага раёну Харкава пашкоджаны адміністрацыйны будынак. Яшчэ адна ракета ўпала ў зямлю побач.

Па Харкаву стралялі і ноччу. Адна з ракет трапіла ў аб’ект крытычна важны для жыццезабеспячэння гораду. Пацэлілі снарады і ў адно з мясцовых прадпрыемстваў, паведаміў мэр Харкава Ігар Церахаў.

Напярэдадні адна з ракет выбухнула ў горадзе Змееве ля больніцы. Абышлося без пацярпелых.

 

Дзень у гісторыі: 8 верасня. Міжнародны дзень салідарнасці журналістаў. Перамога беларусаў над маскоўцамі на Крапівеньскім полі пад Воршай. Спалены Магілёў. Адкрыты Музей беларускага кнігадрукавання

Навіна ад

Міжнародны дзень салідарнасці журналістаў.

Адзначаецца ад 1958 году. Заснаваны рашэннем IV кангрэсу Міжнароднай арганізацыі журналістаў у памяць аб чэшскім журналісце Юліусе Фучыку, якога 8 верасня 1943 году забілі гітлераўцы.

У Беларусі ў няволі 26 журналістаў.

1514 год. Дзень беларускай вайсковай славы.

У бітве пад Воршай войскі Вялікага Княства Літоўскага ўзначаленыя Канстанцінам Астрожскім разбілі 80-тысячную армію Маскоўскай дзяржавы.

Гэта быў фрагмент у працяглай вайне, якая трывала ад 1512 да 1522 году. Перамога пад Воршай, аднак, стала адметнай падзеяй для найноўшай гісторыі Беларусі. Кожную яе гадавіну, нягледзячы на пагрозы пераследу на Крапівеньскае поле, прыязджала немалая грамада беларусаў. Яна застаецца крыніцаю гонару за подзвіг продкаў.

8 верасня 1992 году на Плошчы Незалежнасці ў Мінску беларусы-афіцэры прысягнулі на вернасць Беларусі.

1708 год. Спалены Магілёў.

Падпаліць горад загадаў маскоўскі цар Пётр І.

27 верасня 1708 году быў абрабаваны і спалены Віцебск.

Пасля пажару Магілёў аднавіўся ад заняпаду толькі праз 130 гадоў.

1844 год. Выдадзеная кніга «Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях» Яна Баршчэўскага.

У «Шляхціцы Завальні» аўтар падае адметнасці нацыянальнага характару беларуса, яго светапогляду. У ім закранаюцца пытанні, звязаныя з беларускай нацыянальнай думкай. У творы робіцца спроба геаграфічнага апісання краю, яго гісторыі і эканамічнага стану.

1873 год. Памёр Яўстафій Тышкевіч.

Археолаг, гісторык, этнограф і краязнаўца.

Член шэрагу навуковых таварыстваў, акадэміяў Даніі, Швецыі, Брытаніі.

Вывучаў курганы, гарадзішчы і замчышчы Беларусі.

Заснаваў Віленскую археалагічную камісію, Віленскі музей старажытнасцяў.

Пакінуў па сабе работы археалагічнага і краязнаўчага характару.

У памяць аб Тышкевічы ў 2022 годзе ля Акадэміі навук устаноўлены помнік.

1904 год. Нарадзіўся Афанасій (Антон Мартас).

Епіскап Віцебскі і Полацкі, дзеяч беларускага нацыянальнага руху, гісторык царквы.

Удзельнік Усебеларускага царкоўнага сабору 1942 году, на якім была абвешчана аўтакефалія Беларускай праваслаўнай царквы.

У 1946 годзе далучыўся да Рускай замежнай праваслаўнай царквы, архіепіскап у Аргенціне, у Аўстраліі (архіепіскап Сіднейскі і Новазеландскі).

1922 год. Нарадзіўся Альгерд Малішэўскі.

Мастак-жывапісец, педагог.

Пісаў карціны ва ўсіх жанрах станковага жывапісу.

Выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы, настаўнік шматлікіх сучасных мастакоў.

1938 год. Нарадзіўся Анатоль Грачанікаў

Паэт і перакладчык.

Галоўны рэдактар часопісаў «Вясёлка», «Бярозка», «Маладосць».

Аўтар зборнікаў паэзіі, кніг сатыры і гумару, а таксама твораў для дзяцей.

Пераклаў на беларускую творы замежных літаратараў.

1990 год. Адкрыты Музей беларускага кнігадрукавання.

Падзея адбылася ў Полацку падчас святкавання 500-годдзя з дня нараджэння Францыска Скарыны.

Музей месціцца ў будынку былой Брацкай школы Богаяўленскага манастыра, помніка архітэктуры XVIII стагоддзя.

У 1994 годзе на базе некалькіх выставачных залаў быў створаны Музей-бібліятэка Сімяона Полацкага.

Найвялікшую частку музейных экспанатаў складаюць кнігі, у тым ліку рарытэты «Евангелле вучыцельнае» (1595), Геранім Фалецкі «12 прамоў» (1558), «Мінея агульная» (1628).

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Вайна ва Ўкраіне. Масавая гібель дэльфінаў у Чорным моры з-за ўзброенай агрэсіі Расіі – пачата расследаванне па факце экацыду

Навіна ад

Ад пачатку ўзброенай агрэсіі Расіі супраць Украіны на пляжах Адэсы выяўлена вялікая колькасць мёртвых марскіх сысуноў. Праўдападобна, што прычына іх гібелі – выкарыстанне расіянамі гідраакустычных прыбораў на ваенных караблях. Рэхалоты выдаюць магутныя гукі, якія негатыўна ўплываюць на здароўе жывёл.

Па ініцыятыве пракуратуры праведзены экспертызы і ўскрыцці марскіх свіней і дэльфінаў, знойдзеных мёртвымі на ўзбярэжжах, піша тэлеграм-канал «Офіс Генерального прокурора»

Паводле яго ўзятыя зрэзы будуць адпраўлены на даследаванні ў Падуанскі ўніверсітэт (Італія), а таксама на асобнае даследаванне структуры ўнутранага вуха сысуноў у Гановерскі ўніверсітэт (Германія).

Пракуратурай рыхтуюцца запыты аб аказанні міжнароднай прававой дапамогі ў Балгарыю, Турцыю і Румынію для ўстанаўлення аналагічных выпадкаў гібелі дэльфінаў.

Адэскай абласной пракуратурай распачала крымінальную вытворчасць па факце экацыду.

Дзень у гісторыі: 7 верасня. Паставілі помнік літары «Ў». Нарадзіліся: дзяячка БНР Палута Бадунова і палітык Віктар Ганчар. Станіслаў Аўгуст Панятоўскі абраны каралём польскім і вялікім князем літоўскім

Навіна ад

Міжнародны дзень знішчэння ваеннай цацкі.

Адзначаецца ад 1988 году з ініцыятывы Сусветнай асацыяцыі дапамогі сіротам і дзецям, пазбаўленым бацькоўскай апекі.

З ідэяй прапаноўваць дзецям абмяняць «ваенныя» цацкі на іншыя не звязаныя з вайной, гэта арганізацыя выступіла ў 1987 годзе. У яе знайшліся прыхільнікі, якія сталі штогод праводзіць акцыі па адмове ад ваенных забавак.

Сусветны дзень знішчэння ваеннай цацкі – гэта, найперш, нагода падумаць аб тым, якімі цацкамі і ўва што гуляюць дзеці.

1764 год. Станіслаў Аўгуст Панятоўскі абраны каралём польскім і вялікім князем літоўскім.

Пры ім Рэч Паспалітая знікла з палітычнай карты Еўропы. Тэрыторыя краіны была падзеленая між Расіяй, Прусіяй і Аўстра-Венгрыяй.

У кастрычніку 1795 году па апошнім падзеле Рэчы Паспалітай Станіслаў Панятоўскі выракся каралеўскай пасады.

1885 год. Нарадзілася Палута Бадунова.

Дзяячка беларускага нацыянальнага руху, настаўніца.

Член рэвізійнай камісіі Цэнтральнай Рады беларускіх арганізацый у Мінску, намесніца старшыні Народнай Рады Беларускай Народнай Рэспублікі.

У лістападзе 1925 году Бадунова з Польшчы перабіраецца ў савецкую Беларусь. У 1937 годзе яе абвінавачваюць у антысавецкай дзейнасці. Спачатку адпраўляюць на 10 гадоў у лагеры, а ў 1938-ым расстрэльваюць.

Рэабілітаваная 21 чэрвеня 1989 году.

1919 год. Нарадзіўся Алесь Асіпенка.

Пісьменнік, сцэнарыст.

Працаваў галоўным рэдактарам часопісу «Маладосць», штотыднёвіка «Літаратура і мастацтва», сцэнарнага аддзелу «Беларусьфільм».

Аўтар раманаў, апавяданняў і аповесцяў, сцэнарыяў мастацкіх фільмаў.

8 год. Нарадзіўся Віктар Ганчар.

Палітык, правазнаўца.

Падчас прэзідэнцкіх выбараў 1994 году ўвайшоў у выбарчы штаб кандыдата Аляксандра Лукашэнкі. Па яго перамозе быў прызначаны намеснікам прэм’ер-міністра. З гэтай пасады яго звольніў Лукашэнкам.

Ганчар уступіў у Аб’яднаную грамадзянскую партыю. У 1995-ым абраны дэпутатам Вярхоўнага Савету 13-га склікання і стаў старшынёй Цэнтральнай выбарчай камісіі.

Не прызнаў вынікі рэферэндуму 1996 году і Лукашэнка зняў яго сваім указам з пасады старшыні ЦВК.

16 верасня 1999 году Віктар Ганчар знік у Мінску, разам са сваім сябрам – бізнесменам Анатолем Красоўскім.

1989 год. Памёр Анатоль Трус.

Актор. Народны артыст Беларусі.

Служыў у драматычным тэатры імя Якуба Коласа, выконваў ролі ў спектаклях «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы, «Несцерка» Віталя Вольскага.

З 1943 году здымаўся ў кіно.

У яго гонар у Віцебску ўсталявана мемарыяльная дошка.

2003 год. Паставілі помнік літары «Ў».

Падзея адбылася ў Полацку на «Дзень беларускага пісьменства».

На помніку верш Рыгора Барадуліна «Ад Еўфрасінні, ад Скарыны, ад Полацка пачаўся свет».

2011 год. Загінуў у авіякатастрофе хакеіст Руслан Салей.

Першым з беларускіх гульцоў дайшоў да фіналу Кубка Стэнлі.

Гулец амерыканскіх «Анахайм Майці Дакс», «Фларыда Пантэрз», «Каларада Эвеланш», «Дэтройт Рэд Уінгз», яраслаўскага «Лакаматыва».

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў.

 

«Вы неверагодныя людзі». Вызваленая журналістка Дар’я Чульцова падзякавала за падтрымку

Навіна ад

Дар’ю Чульцову вызвалілі з Гомельскай калоніі 3 жніўня. 5 жніўня яна апублікавала відэазварот на сваёй старонцы ў Інстаграме.

«Хачу сказаць вялікі дзякуй, што пісалі і не забывалі. Хто піша цяпер. Даруйце, што не магу адказаць. Гэта дужа цяжка. Проста хачу ўсім сказаць дзякуй», кажа журналіста.

«Дагэтуль не магу паверыць, што адбываецца з Кацяй (журналістка Андрэева, Бухвалава, ММ). Спадзяюся, што ўсё хутка падыдзе да канца, – адзначае яна. – Вы неверагодныя людзі. Столькі падтрымкі. Не думала ніколі ў жыцці, што ў мяне будзе такая падтрымка. Дзякуй усім вялікі».

Журналісту Дар’ю Чульцову ўтрымлівалі за кратамі з 15 лістапада 2020 году. Разам з каляжанкай Кацярынай Андрэевай (Бухвалавай) яе зняволілі ў кватэры, дзе яны хаваліся пасля разгону пратэсту на «плошчы Перамен» у Мінску. Журналісткі вялі стрым падчас асвятлення акцыі памяці Рамана Бандарэнкі.

Спачатку Чульцову і Андрэеву асудзілі на 7 дзён адміністрацыйнага арышту за «удзел у несанкцыянаванай акцыі і непадпарадкаванні». Потым абвінавацілі ў арганізацыі і падрыхтоўцы дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак. 18 лютага 2021 году ім прысудзілі па 2 гады пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму.

ichef.bbci.co.uk

Зьняволеную журналістку Кацярыну Андрэеву (Бухвалаву) асудзілі паўторна. Яе абвінавацілі ў «арганізацыі і падрыхтоўцы дзеянняў, што груба парушаюць грамадскі парадак, альбо актыўны ўдзел у іх» ды «здраду дзяржаве». Ёй прысудзілі 8 гадоў і 3 месяцы ў калоніі узмоцненага рэжыму.

Праваабарончай супольнасцю Чульцова і Андрэева былі прызнаныя палітзняволенымі.

Дар’я Чульцова са Шклову. У зняволенні, 20 лютага адзначыла 25-годдзе.

Журналістыку Дар’я ўпадабала ў старшых класах. Скончыла факультэт журналістыкі Магілёўскага ўніверсітэту імя Куляшова. Працавала ў мясцовым інтэрнэт-выданні «Могилёв. Онлайн».

У 2019 годзе пачала супрацоўнічаць з тэлеканалам «Б….т». Яна разумела, што супрацоўніцтва з ім стане нагодай для пераследу і рэпрэсіяў. У Магілёве яе двойчы штрафавалі за працу без акрэдытацыі.

У верасні 2020 году перабралася ў сталіцу і там пачала рабіць яго аператаркай. Пра ейны арышт родным стала вядома з смс-паведамлення праваабаронцаў.

Навіны пабрацімаў. Расія абстраляла Мікалаеўскую вобласць. Загінула 8-гадовае дзіця

Навіна ад

Акрамя таго, 7 чалавек параненыя, з іх – трое дзеці.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.

Мікалаеў расійскія войскі атакавалі ўначы. Горад зазнаў масіраваны ракетны абстрэл. Пашкоджаныя тры медычныя ўстановы, дзве навучальныя ўстановы, музей і жылыя дамы.

Абстраляныя былі і паселішчы Мікалаеўскай вобласці. Там зафіксаваныя пашкоджанні жылых дамоў і гаспадарчых будынкаў. У выніку абстрэлаў узніклі пажары.

«Толькі за ўчорашні дзень у Мікалаеўскай вобласці ў выніку баявых дзеянняў пацярпелі 7 чалавек. Сярод пацярпелых 3 дзяцей – усе з аскепкавымі раненнямі. На жаль, ёсць і загінулыя – 8-гадовае дзіця», – паведаміла  старшыня абласнога савету Ганна Замазеева.

Яна піша, што ўсе пацярпелыя дастаўлены ў медычныя ўстановы, ім аказваецца неабходная дапамога.

«На сённяшнюю раніцу ў шпіталях Мікалаева перабывае 579 грамадзян, якія пацярпелі ад нападаў акупантаў на Мікалаеўшчыну», – дадае яна.

Паводле папярэдніх дадзеных, расійскія войскі білі па Мікалаеўшчыне ракетамі С-300. Іх абломкі адшуканыя каля аднаго з будынкаў, удакладняе інфармацыйнае агенцтва «УНІАН».

Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.

31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.

Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.

Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.

Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».

Дзень у гісторыі: 3 верасня. Нарадзіўся пісьменнік і грамадскі дзеяч Алесь Адамовіч. Магілёўцы здалі маскоўцам горад, а праз 7 гадоў узнялі паўстанне супраць іх. Памерлі каталіцкі святар, руплівец беларушчыны Пётр Татарыновіч і дзеяч беларускага руху ў міжваеннай Польшчы Міхась Васілёк

Навіна ад

1654 год. Жыхары Магілёва здалі горад маскоўкаму войску і палку Канстанціна Паклонскага.

Трыма месяцамі раней шматтысячнае войска Вялікая Княства Маскоўскага атакавала беларускія землі. Вайна доўжылася 13 гадоў і прынесла вялізныя страты беларускай гаспадарцы, загінула шмат людзей. Край абязлюдзіў і на доўгія гады заняпаў. Багата рамеснікаў нападнікі палонам вывезелі ў Масковію. Вайну 1654-1667 гадоў называюць Патопам.

Маскоўцы былі абазнаныя ў канфесійных праблемах Літвы і ўмела схілялі праваслаўнае насельніцтва краю на свой бок.

На пазіцыю пераважна праваслаўнага жыхарства Магілёва паўплываў і розгалас, пра тое, што твораць маскоўцы з гарадамі, якія бароняцца. На той момант быў акупаваны Полацк. Абложаны Смаленск.

Магілёў за здраду пазбавілі магдэбургскага права, але новая ўлада пакінула гараджанам некаторыя вольнасці. Ад іх не патрабавалася хадзіць на вайну, іх не маглі высяляць у іншыя гарады, гарадскія двары вызвалілі ад ваеннага пастою. Пры гэтым каталіцкаму насельніцтву і яўрэям забаранялася жыць у горадзе.

1 лютага 1661 году магілёўцы ўзнялі паўстанне і выбілі маскоўскі гарнізон. Гораду ўлады Рэчы Паспалітай вярнулі магдэбургскае права і даравалі новы герб. Са зменамі, ён застаецца сімвалам Магілёва дагэтуль.

1731 год. Нарадзіўся Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч.

Каталіцкі святар, архіепіскап магілёўскі, навуковец, пісьменнік.

З 1798 года – мітрапаліт усіх рымска-каталіцкіх касцёлаў у Расійскай імперыі. Спачуваў паўстанню 1794 года.

У Магілёве заснаваў друкарню, тэатр, бровар, суконную фабрыку, аранжарэю ў Буйнічах.

Аўтар вершаў, казанняў, паэм. Старшыня Вольнага эканамічнага таварыства, прэзідэнт Імператарскай Акадэміі навук.

Адзін з заснавальнікаў ідэалогіі заходнерусізму.

Аўтар «Граматыкі літоўскай» са слоўнікам (пад «літоўскай мовай», мусіць, мелася на ўвазе беларуская).

1915 год. Нарадзіўся Барыс Райскі.

Дырыжор. Заслужаны артыст Беларусі.

Працаваў галоўным дырыжорам аркестраў Мінскага цырка, беларускага тэлебачання і радыё.

Пад яго кіраўніцтвам зроблены фондавыя запісы опер «Кастусь Каліноўскі», «У пушчах Палесся», «Зорка Венера» і іншыя, радыёоперы, музыкі балетаў, камедый «Паўлінка» і «Несцерка».

Быў рэпрэсаваны ў 1950 годзе і 4 гады адбыўся ў лагерах. Вызвалілі ў 1954 годзе.

1927 год. Нарадзіўся Алесь Адамовіч.

Беларускі пісьменнік і грамадскі дзеяч.

Доктар філалагічных навук, прафесар, член-карэспандэнт Акадэміі навук БССР.

Дырэктар Усесаюзнага НДІ кінематаграфіі, сустаршыня Міжнароднага фонду «Дапамога ахвярам Чарнобыля».

Народны дэпутат СССР. Удзельнік працы Сойму Беларускага Народнага Фронту.

Адамовіч не прымаў савецкага погляду на Другую сусветную вайну. Трымаўся таго, што вайна для беларуса – была «вайною пад стрэхамі».

Ягоныя творы экранізаваныя. Сярод іх «Вайна пад стрэхамі», «Сыны сыходзяць у бой».

У 1985 годзе на кінастудыі «Беларусьфільм» Элем Клімаў паставіў мастацкі фільм «Ідзі і глядзі», у аснове якога творы «Хатынская аповесць» і «Карнікі».

У пасёлку Глуша Бабруйскага раёну, дзе прайшло дзяцінства пісьменніка, імем пісьменніка названая вуліца, у 2018 адкрыты арт-аб’ект – «Прыпынак Адамовіча», а ў 2019 пастаўлены бюст.

1960 год. Памёр Міхась Васілёк.

Паэт. Арганізатар гурткоў Таварыства беларускай школы, дзеяч вызвольнага руху ў Заходняй Беларусі.

Першы надрукаваны зборнік лірыкі «Шум баравы» быў канфіскаваны польскімі ўладамі, канфіскаваны і знішчаны быў і рукапіс другога зборніка.

Аўтар некалькіх кніг паэзіі.

У яго гонар названа вуліца ў Гродна, на якой стаяў дом паэта.

1978 год. Памёр Пётр Татарыновіч.

Каталіцкі святар, перакладчык, арганізатар Беларускай секцыі Ватыканскага радыё, паэт, выдавец. Доктар тэалогіі.

Прыхільнік беларусізацыі царкоўнага жыцця.

За патрыятычнае выхаванне беларускай каталіцкай моладзі пераследаваўся польскімі ўладамі.

Спрыяў пашырэнню ўніяцтва на Століншчыне.

Аўтар доктарскай дысертацыі «Святы Кірыла, біскуп Тураўскі, і ягонае духоўнае вучэнне».

Быў кіраўніком і асноўным аўтарам беларускіх перадач «Радыё Ватыкана».

Апекаваў беларусаў-католікаў у эміграцыі.

Аўтар шэрагу кніг. Перакладчык на беларускую мову, у тым ліку рамана Генрыка Сянкевіча «Quo vadis?».

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

Вайна ва Ўкраіне. Расія здольная прыцягнуць яшчэ да 350 тысяч вайскоўцаў, лічыць украінская выведка

Навіна ад

Паводле яе, кадравы голад ва ўзброеных сілах краіны-агрэсара праявіўся пасля шматлікіх чалавечых страт, якія яна зазнала яшчэ ў першыя дні вайны. 

Разам з тым, Расія не адмовілася ад намераў захапіць Данбас і яна хоча выйсці на адміністрацыйную мяжу Данецкай вобласці да 15 верасня.

Прадстаўнік Галоўнага ўпраўлення разведкі Міністэрства абароны Украіны Вадзім Скібіцкі лічыць, што «Расія мае вялікі кантынгент у Сірыі, разгалінаваную сетку ваенных баз у Арменіі і Таджыкістане, а таксама ў Нагорным Карабаху ды ў Казахстане, паведамляе інфармацыйнае агенцтва «УНІАН».

«Такім чынам, калі скласці гэта ў адзінае, то атрымліваецца 300-350 тысяч, якія Расія можа выкарыстаць у вайне супраць Украіны» – мяркуе Скібіцкі.

ichef.bbci.co.uk

Ён настойвае, што кадравы голад ва ўзброеных сілах «краіны-тэрарыста» яскрава праявіўся пасля шматлікіх людскіх страт, якія «акупанты панеслі яшчэ з першых дзён вайны».

Па яго словах, у сакавіку-красавіку расійскім кіраўніцтвам было прынята рашэнне выкарыстоўваць у баявых дзеяннях толькі вайскоўцаў, якія падпісалі з узброенымі сіламі Расіі адпаведныя кантракты. Калі істотна павялічылася колькасць загінулых і параненых вайскоўцаў, то стала менш ахвотных заключыць кантракт для праходжання ваеннай службы.

«УНІАН» нагадвае, што расіяне не адмовіліся ад намераў захапіць Данбас і цяпер яны хочуць выйсці на адміністрацыйную мяжу Данецкай вобласці да 15 верасня.

На ўсходзе Украіны ўзброеныя сілы Расіі засяродзілі асноўныя намаганні ў наступальных дзеяннях на Бахмуцкім і Аўдзееўскім напрамках. На Краматорскім і Новапаўлаўскім напрамках яны спрабуюць палепшыць тактычнае становішча. Таксама яны вядуць баі, каб не страціць лагістычныя маршруты ў Харкаўскай вобласці.

img.pravda.com

У сувязі з вялікімі стратамі, у прыватнасці, рэгулярным знішчэннем лагістычных шляхоў, Расія перакідвае праз пантоны ў Херсонскую вобласць дадатковую тэхніку і асабовы склад.

З’явілася інфармацыя, што расіяне перагрупоўваюцца і перакідваюць дадатковыя войскі на Данбас і ў Запарожскую вобласць – для аднаўлення наступу.

Дзень у гісторыі: 2 верасня. Скончылася Другая сусветная вайна. Нарадзіўся гісторык Яўген Мірановіч. Памерлі: пісьменнік, журналіст Мікола Гайдук і кампазітар, драматург Мацей Радзівіл. Суд над Маціясам Рустам, які прызямліў самалёт у цэнтры Масквы

Навіна ад

1800 год. Памёр Мацей Радзівіл.

Дзяржаўны дзеяч, кампазітар, драматург.

Удзельнічаў у падрыхтоўцы паўстання 1794 года. Дараваў волю сваім сялянам, якія прымалі ўдзел у паўстанні.

Аўтар вершаў, паланэзаў, санат. Упершыню ўвасобіў тэму палявання ў жанры паланэзу.

Яго опера «Агатка, або Прыезд пана», у якой апаэтызаваныя людзі з народу, ставілася ў Нясвіжы, Варшаве, Любліне, Вільні, Львове.

1945 год. Скончылася Другая сусветная вайна.

Акт аб капітуляцыі Японія падпісала на борце лінкора ВМФ ЗША «Місуры».

Злучаныя Штаты Амерыкі ўступілі ў Другую сусветную вайну 7 снежня 1941 года па нападзе Японіі на ваенна-марскую базу Пёрл-Харбар.

Тэатр ваенных дзеянняў ЗША і Японіі ахопліваў Ціхі акіян, Індакітай і Паўднёва-Усходнюю Азію. Амерыканскія войскі былі задзейнічаныя і ў Еўропе. Узялі на сябе найбольшы цяжар у адкрыцці Другога фронту – высадцы дэсанту ў Нармандыі.

ЗША страцілі забітымі ў Другой сусветнай вайне 418 000 чалавек і 671 278 былі параненыя. Таксама 130.201 амерыканец лічыўся ваеннапалонным, з іх 116.129 чалавек вярнуліся на радзіму па вайне.

Японская імперыя ўступіла ў Другую сусветную вайну 27 верасня 1940 года, падпісаўшы Берлінскі пакт з Германіяй і Італіяй ды напаўшы на Індакітай.

Многія японскія палітыкі і ваенныя дзеячы былі асуджаныя за ваенныя злачынствы Такійскім трыбуналам і іншымі трыбуналамі саюзнікаў.

Колькасць людзей, якія загінулі ў Заходняй Азіі ў выніку бактэрыялагічнай вайны Японіі і эксперыментаў на людзях, ацэньваецца прыкладна ў 580 000 чалавек.

За час вайны Японія страціла 2,5 мільёны чалавек. Шмат японцаў загінула ў выніку ядзернага бамбавання амерыканцамі Хірасімы і Нагасакі. Атака гэтых гарадоў новым відам зброі прыспешыла капітуляцыю Японіі.

1955 год. Нарадзіўся Яўген Мірановіч.

Беларускі і польскі гісторык, грамадскі і культурны дзеяч.

Доктар гістарычных навук. Загадчык кафедры беларускай культуры Беластоцкага ўніверсітэту.

Даследуе беларуска-польскія стасункі, беларускі нацыянальны рух у Польшчы, найноўшую гісторыю Польшчы і Беларусі.

Галоўны рэдактар тыднёвіка «Ніва», рэдактар часопісу «Białoruskie Zeszyty Historyczne».

1987 год. Суд над Маціясам Рустам.

18-гадовы нямецкі спартсмен-пілот на ўласным самалёце праляцеў еўрапейскую частку Савецкага Саюзу і прызямліў самалёт у цэнтры Масквы, а потым раздаваў аўтографы.

Руста абвінавацілі ў хуліганстве, парушэнні авіяцыйнага заканадаўства, незаконным перасячэнні савецкай мяжы і прысудзілі чатыры гады пазбаўлення волі.

3 жніўня 1988 году ён вярнуўся ў ФРГ па амністыі. Руст правёў у зняволенні 432 дні.

1998 год. Памёр Мікола Гайдук.

Пісьменнік, журналіст, краязнавец, настаўнік.

Выкладчык і дырэктар беларускага ліцэю імя Браніслава Тарашкевіча ў Бельску Падляскім, працаваў у газеце «Ніва» (Беласток).

Аўтар зборніка вершаў на беларускай мове, апавяданняў, аповесцяў і гістарычных эсэ, казак.

Апублікаваў каля 600 уласных запісаў беларускіх песень з нотамі, краязнаўчы слоўнік.

Сабраў у наваколлі Белавежы і апрацаваў зборнік беларускіх народных казак, легенд і паданняў «Аб чым шуміць Белавежская пушча».

Суаўтар падручнікаў па беларускай мове для 3–8 класаў.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў