Category: навіна дня

Дзень у гісторыі: 18 верасня. Станіслаў Шушкевіч стаў старшынём Вярхоўнага Савету. Нарадзіўся шахматыст, падпісант ліста з патрабаваннем прызнаць несапраўднымі выбары 2020 году Андрэй Жыгалка. Памёр рэстаўратар музычных інструментаў Уладзімір Пузыня. Створана ЦРУ.

Навіна ад

1771 год. Нарадзіўся Алаіз Лянкевіч.

Святар, педагог. Выкладаў у Мсціслаўскім і Магілёўскім езуіцкіх калегіумах.

Працаваў друкаром і прэфектам у Полацкай друкарні.

1803 год. Нарадзіўся Леан Людвік Сапега.

Палітык і грамадскі дзеяч.

Патомны член аўстрыйскай Палаты Паноў, першы маршалак Галіцкага Сейма.

Быў адным з кіраўнікоў паўстання 1830-1831 гадоў.

1947 год. У ЗША створана Цэнтральнае разведвальнае ўпраўленне (ЦРУ, Central Intelligence Agency).

Агенцтва Федэральнага ўраду. Галоўная функцыя ЦРУ – збор і аналіз інфармацыі аб дзейнасці замежных урадаў, арганізацыяў і грамадзян.

ЦРУ – асноўны орган знешняй разведкі ЗША.

1975 год. Нарадзіўся Канстанцін Лукашык.

Спартсмен.

Заслужаны майстар спорту па кулявой стральбе.

Чэмпіён свету сярод юніёраў, Алімпійскіх гульняў 1992 году.

1985 год. Нарадзіўся Андрэй Жыгалка.

Шахматыст, гросмайстар.

У 1999-2005 гадах прадстаўляў Беларусь на чэмпіянатах свету і чэмпіянатах Еўропы сярод моладзі ў розных узроставых групах. Двойчы ўваходзіў у нацыянальную юнацкую зборную на Алімпійскіх гульнях, удзельнічаў у класічных алімпійскіх турнірах.

Падпісант адкрытага ліста прадстаўнікоў спартыўнай галіны з патрабаваннем прызнаць несапраўднымі прэзідэнцкія выбары 2020 году.

1991 год. Станіслаў Шушкевіч абраны старшынём Вярхоўнага Савету ХІІ склікання.

На наступны дзень па яго абранні парламент надаў бела-чырвона-беламу сцягу і гербу «Пагоня» статус дзяржаўных сімвалаў і прыняў новую назву краіны – Рэспубліка Беларусь.

Шушкевіч – адзін з трох удзельнікаў падпісання Белавежскага пагаднення, якое юрыдычна замацавала распад СССР.

Быў прыхільнікам нейтралітэту Беларусі і вываду з тэрыторыі краіны ядзернай зброі, і ў гэтым меў падтрымку Вярхоўнага Савету. Беларусь стала першай краінай, якая добраахвотна і без усялякіх умоваў адмовілася ад ядзернай зброі.

У 1994 годзе на выбарах балатаваўся на пасаду Прэзідэнта Беларусі, але саступіў у першым туры. У 1995 годзе абраны дэпутатам Вярхоўнага Савету Беларусі 13 склікання. У 1998 годзе аднавіў Беларускую сацыял-дэмакратычную Грамаду. Кіраваў гэтай партыяй да лістапада 2018 году пасля чаго застаўся яе ганаровым старшынёй.

Памёр 3 мая 2022 году.

1992 год. Памёр Ян Скрыган.

Пісьменнік, паэт, навеліст, нарысіст, публіцыст і крытык.

Член літаратурных аб’яднанняў «Маладняк» і «Літаратурна-мастацкая камуна».

Рэпрэсаваны савецкімі карнымі органамі ў 1936 і 1949 гадах. Пакаранне адбываў у Сібіры.

Працаваў рэдактарам у Дзяржаўным выдавецтве БССР, у часопісе «Полымя», у «Беларускай савецкай энцыклапедыі».

Адзін з першапраходцаў беларускага нарыса як новага літаратурнага жанру.

Аўтар вершаў, апавяданняў, аповесцяў, зборнікаў нарысаў, успамінаў, партрэтаў, нататак і артыкулаў па праблемах літаратурнага майстэрства і культуры мовы

Пераклаў на беларускую мову кнігі і асобныя творы рускіх, украінскіх, літоўскіх, латышскіх, эстонскіх пісьменнікаў.

2012 год. Памёр Уладзімір Пузыня.

Музыка, майстар-рэстаўратар нацыянальных музычных інструментаў, педагог.

Стваральнік музею беларускіх музычных старажытных інструментаў «Беларуская хатка».

Вырабляў беларускія народныя музычныя інструменты.

Іграў на беларускіх музычных інструментах у канцэртных праграмах, фэстах народнай творчасці.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Навіны пабрацімаў. Кіраўнік Мікалаеўскай вобласці заклікае жыхароў эвакуявацца

Навіна ад

Кіраўнік абласной ваеннай адміністрацыі Віталій Кім раіць жыхарам вобласці, якія не дапамагаюць войску і не занятыя працай, пакінуць яе.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.

Сітуацыя ў Мікалаеўскай вобласці застаецца напружанай. Прыфрантавы рэгіён расійскія войскі штодня абстрэльваюць.

images.unian.net

Уначы 17 верасня яны зноў атакавалі Мікалаеў. Параненымі аказаліся дзевяць чалавек. Пашкоджаныя жылыя дамы, паведаміў мэр гораду Аляксандр Сянкевіч.

«Паводле папярэдніх дадзеных, 9 чалавек атрымалі раненні рознай ступені, чацвёра з іх да гэтага часу перабываюць у больніцы”, – адзначыў ён.

Старшыня абласнога савету Ганна Замазеева напісала ў тэлеграм-канале, што ў выніку абстрэлу паселішчаў рэгіёну загінуў адзін чалавек.

«У цэлым па стане на сённяшнюю раніцу ў шпіталях Мікалаева перабываюць 626 грамадзян, якія пацярпелі ад атак акупантаў на Мікалаеўшчыну. Яшчэ 85 пацярпелых лечацца амбулаторна», – паведаміла яна.

images.unian.net

Па словах кіраўніка абласной ваеннай адміністрацыі Віталія Кіма, вострай праблемай для Мікалаева застаецца нястача чыстай вады. Па ўсім горадзе можна ўбачыць людзей, якія стаяць у чарзе па ваду, адзначае ён.

«Раю ўсім, у каго ёсць праца і ён можа дапамагчы вайскоўцам, працаваць разам і дапамагаць салдатам перамагаць. Калі працы няма, трэба пакінуць гэты раён», – кажа кіраўнік абласной ваеннай адміністрацыі, якога цытуе  інфармацыйная агенцтва «УНІАН».

У сярэдзіне красавіка з-за баявых дзеянняў паблізу Мікалаева быў пашкоджаны водаправод, які падаваў ваду ў горад з Дняпра.

klymenko-time.com

З 13 мая аднавілася водазабеспячэнне жылых дамоў, аднак вада падавалася з Днепра-Бугскага ліману, яна прыдатная толькі для бытавых патрэбаў.

i.lb.ua

У канцы жніўня ў Мікалаеве з-за аварыі на водазаборы з Днепра-Бугскага ліману поўнасцю спынена падача вады.

У пачатку верасня Віталь Кім заяўляў, што праблемы з пітной вадой немагчыма вырашыць бліжэйшым часам. Найхутчэйшы спосаб яе развязання – гэта дэакупацыя Херсонскай вобласці і аднаўленне водаправоду з Дняпра.

Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.

31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.

Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.

Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.

Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».

Дзень у гісторыі: 17 верасня. Савецкі Саюз атакаваў Польшчу. Нарадзіўся пісьменнік Максім Танк, палітык Генадзь Карпенка, журналіст Сяргей Дубавец. Памерлі: мастак Віктар Маркавец і пісьменнік Васіль Гарбацэвіч. Прынята Канстытуцыя ЗША

Навіна ад

1939 год. Савецкі Саюз атакаваў Польшчу.

Польшча з 1 верасня ў адзіночку баранілася ад гітлераўскай Германіі. Уварванне савецкага войска прыспешыла паразу Польшчы.

Савецкі Саюз і гітлераўская Германія былі хаўруснікамі. 23 жніўня 1939 гэтыя дзве краіны падпісалі пагадненне, якое падзяліла сферы ўплыву ў сумежных краінах. Усё, што знаходзілася паміж Рэйхам і СССР, было падзелена. Гэты пакт развязаў Другую сусветную вайну.

У 1939 годзе ўсходнія тэрыторыі Польшчы заняла Чырвоная Армія і ўслед за ёю прыйшлі падраздзяленні савецкіх карных органаў, якія распачалі тэрор супраць насельніцтва.

Дзве часткі Беларусі ў выніку захопу краю Савецкім Саюзам аб’яднаналіся. Іх падзел быў узаконены Рыжскай дамоваю 1921 году. Да Польшчы адышла тады заходняя Беларусь, а Ўсходняй яе часткаю завалодала Савецкая Расія.

У выніку вайны 1939 году аб’янаная Беларусь павялічылася да 226 тысяч кв. км, а колькасць насельніцтва склала больш да 10,3 мільёны чалавек.

Рэжым Лукашэнкі ўварванне Савецкага Саюзу ў Польшчу выкарыстоўвае ў прапагандысцкіх мэтах. Для 17 верасня ідэолагамі прыдуманы Дзень народнага адзінства. Да 2021 годзе 17 верасня быў толькі ў назвах вуліц некаторых беларускіх гарадоў.

1590 год. Лідзе нададзенае магдэбургскае права і герб.

Горад вядомы з 1323 года будаўніцтвам мясцовага замка.

Стотысячны горад з развітай прамысловасцю. Цэнтр турызму нацыянальнага значэння.

1784 год. У Нясвіжы паказалі оперу «Агатка, або Прыезд пана».

Паставіў яе кіраўнік нясвіжскай капэлы Ян Голанд. Дырыжыраваў Джаакіна Альберціні, а лібрэта да оперы напісаў князь Мацей Радзівіл.

Адна з першых опер, створаных і пастаўленых у Беларусі ў XVIII стагоддзі.

Напісаная з нагоды прыезду ў Нясвіж караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

Мела асаблівую вядомасць і больш за 40 год не сыходзіла са сцэны тэатраў Рэчы Паспалітай.

1774 год. Нарадзіўся Тадэвуш Тышкевіч.

Дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага княства Літоўскага.

Падчас паўстання 1794 года быў ад’ютантам Якуба Ясінскага, кіраваў атрадам у Вільні. Удзельнік абароны Прагі (прадмесце Варшавы).

За ўдзел у Аўстра-французскай вайне 1809 года ўзнагароджаны ордэнам «Віртуці Мілітары».

У вайну 1812 ваяваў на баку французаў, генерал кавалерыйскай брыгады, удзельнічаў у баях пад Мірам, Смаленскам, у Барадзінскай бітве.

Падчас паўстання 1830–1831 гадоў узначаліў Часовы паўстанцкі ўрад Літвы, на чале паўстанцкіх войск штурмаваў Вільню.

Памёр у Парыжы.

1787 год. Прынята Канстытуцыя ЗША.

Прынята Канстытуцыйным канвентам у Філадэльфіі.

Канстытуцыя ЗША – самы кароткі ў свеце асноўны закон.

Мае прэамбулу і 7 артыкулаў, і з некаторымі змяненнямі (27 паправак) дзейнічае па сёння.

1898 год. Нарадзіўся Павел Крынчык.

Беларускі дзеяч у міжваеннай Польшчы, публіцыст.

Удзельнік Таварыства беларускай школы, член яе Галоўнай управы.

Адзін з арганізатараў і член Галоўнага сакратарыята клуба «Змаганне».

За грамадскую дзейнасць арыштоўваўся польскімі і савецкімі ўладамі.

Вязень Калымскіх лагераў.

1907 год. Нарадзіўся Сяргей Дзяргай.

Паэт і перакладчык.

Працаваў у часопісах «Полымя», «Вожык»

Аўтар 9 зборнікаў паэзіі.

Перакладаў на беларускую мову творы замежных літаратараў.

Савецкімі карнымі органамі арыштоўваўся ў 1935 годзе. За «антысавецкую агітацыю» асуджана да 3 гадоў папраўчых лагераў. У 1939 годзе зноў арыштаваны і высланы ў Казахстан.

Пахаваны на Паўночных могілках Мінску. Рэабілітаваны ў 1992 годзе.

1912 год. Нарадзіўся Максім Танк (Яўген Скурко).

Класік беларускай літаратуры.

Не прымаў сацыялістычны рэалізм. Не цураўся бел-чырвона-белага сцяга, падтрымліваў мову і нацыянальную сімволіку, выступіў супраць вынікаў рэферэндуму 1995 года.

Многія вершы паэта пакладзены на музыку, перакладзеныя на іншыя мовы.

Яго імя нададзена Беларускаму дзяржаўнаму педагагічнаму ўніверсітэту, Мінскаму педагагічнаму каледжу, Сваткаўскай школе, што ў Мядзельскім раёне, і Мядзельскай раённай бібліятэцы.

У Мядзеле стаіць помнік пісьменніку.

1949 год. Нарадзіўся Генадзь Карпенка.

Навуковец і палітык.

На пасадзе старшыні Маладзечанскага гарвыканкаму (1991-1994) правёў дэсаветызацыю гарадской тапанімікі, эканамічныя пераўтварэнні, ініцыяваў правядзенне музычнага і тэатральнага фестываляў, стварэнне футбольнага клубу.

Быўшы намесніка Старшыні Вярхоўнага Савету кіраваў спробай імпічменту Лукашэнкі.

Памёр 6 красавіка 1999 года ў шпіталі.

1959 год. Нарадзіўся Сяргей Дубавец.

Журналіст, літаратар.

Пісаў для газет «Люстра дзён», слонімскай «Набойні», талакоўскага «Бурачок», бюлетэня Таварыства маладых літаратараў «Тутэйшыя» – «Кантроль», газеты «Навіны БНФ».

Рэдактар газеты «Свабода», галоўны рэдактар «Нашай Нівы».

Масон. Вялікі майстар Вялікай ложы Беларусі.

Аўтар шматлікіх твораў, прадмоў да кніг.

Узнагароджаны медалямі Літвы, імя Алеся Адамовіча Беларускага ПЭН-цэнтру, 100 гадоў БНР.

Лаўрэат многіх літаратурных прэміяў.

1985 год. Памёр Васіль Гарбацэвіч.

Адзін з заснавальнікаў беларускай савецкай драматургіі.

Выкладаў беларускую мову і літаратуру ў Магілёўскім педагагічным тэхнікуме (1924-1929).

Арганізатар і кіраўнік Магілёўскай філіі «Маладняка» (1925–1928).

Аўтар шматлікіх п’ес, якія ставіліся беларускімі тэатрамі.

Аўтар успамінаў пра сустрэчы з Максімам Багдановічам у Яраслаўлі.

2013 год. Памёр Віктар Маркавец.

Беларускі мастак-жывапісец.

Быў удзельнікам дысідэнцкай групы беларускай інтэлігенцыі «На Паддашку». Быў сябрам незалежнай суполкі мастакоў «Пагоня».

У яго творчай майстэрні ладзіліся першыя паседжанні Сойму БНФ «Адраджэньне».

Рэканструяваў партрэты знаных дзеячаў беларускай гісторыі і культуры. Аўтар серыі работ, прысвечаных Кастусю Каліноўскаму.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Вайна ва Ўкраіне. У вызваленым ад расійскіх войск Ізюме эксгумуюць целы жыхароў з масавага пахавання (жудасныя фота)

Навіна ад

Масавае пахаванне знойдзена ў лесе паблізу Ізюму. Мяркуюць, што ў ім закапана звыш 400 цел. Колькасць загінулых у Ізюме наагул можна сягаць пад тысячу.

Прэзідэнт Уладзімір Зяленскі абнародаваў фота з месца масавага пахавання ўкраінцаў, перадае інфармацыйнае агенцтва «УНІАН».

«Гэта павінен бачыць увесь свет. Свет, у якім не павінна быць жорсткасці і тэрарызму. І імя гэтаму – Расія. На месцы масавага пахавання ў Ізюме знойдзена больш за 400 цел. З прыкметамі катаванняў, якія загінулі ў выніку ракетных абстрэлаў, дзеці, вайскоўцы», – адзначае Зяленскі.

Дарадца міністра ўнутраных спраў Украіны Антон Герашчанка, што ў Ізюме колькасць загінулых за час акупацыі можа набліжацца да 1 тысячы чалавек. Паводле яго нямала загінулых застаецца пад заваламі дамоў.

Ізюм, горад у Харкаўскай вобласці, знаходзіўся пад расійскай акупацыяй з сакавіка. Вызвалілі яго 11 верасня і тады ж над цэнтрам гораду быў вывешаны ўкраінскі сцяг. 14 жніўня ва ўрачыстым уздыманні сцягу ўдзельнічаў і Ўладзімір Зяленскі.

Да поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Ўкраіну ў Ізюме жыло больш за 45 тысяч чалавек.

фота: images.unian.net

Навіны пабрацімаў. Як дзятва Днепрапятроўшчыны дапамагае ўкраінскаму войску

Навіна ад

Дзеці-валанцёры прыфрантавога рэгіёну прадаюць самаробныя цукеркі, ладзяць вулічныя канцэрты, гуляюць з мінакамі ў шашкі.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.

Пра дзяцей, якія дапамагаюць вайскоўцам перамагаць. зьбіраючы на іх патрэбы грошы, піша выданне Sobitie. Магілёў.media падае матэрыял калегаў з Украіны ў скароце.

7-гадовая Саламея з Дняпра.

Збірае грошы іграючы на жалейцы. У яе рэпертуары гімн Украіны, «Червона каліна» і іншыя ўкраінскія мелодыі. Дзяўчыне мінакі ахвяравалі больш за 150 тысяч грыўнаў. Гэтыя сродкі пайшлі на набыццё неабходнага для вайскоўцаў рыштунку: бронекамізэлек, шаломаў, цеплавізараў, аптэчак, насілак, тэрмакоўдраў.

Саламея з маці вырабляе і прадае патрыятычныя ўпрыгожванні. Выгаданыя сродкі адпраўляюцца таксама Ўзброеным Сілам.

10-гадовая Міраслава з Каменскага.

Зарабляе на патрэбы арміі гуляючы з мінакі ў шашкі. Дзяўчынка далучыла да валанцёрства двух сяброў. Разам, яны сабралі больш за 20 тысяч грыўнаў. Іх аддалі на рамонт ваеннага аўтамабіля, мацаванні шаломаў і набыццё дрону.

Міраслава – чэмпіёнка Украіны па шашках. Перамогу здабыла на турніры, які праходзіў у Херсоне. 23 лютага яна вярнулася дадому з узнагародай, а на наступны дзень пачалася поўнамаштабная вайна.

8-гадовага Ігара з Дняпра.

Хлопчык прадае мінакам ледзянцы. Іх ён гатуе разам з бацькам. Цукерак Ігар прадаў на больш чым 17 тысяч грыўнаў. Частка сабраных сродкаў перададзена «Арміі дронаў», астатняе – у дабрачынныя фонды.

Бацька хлопчыка кажа, што падчас вучобы сын пераймаўся, як ён будзе прадаваць прысмакі. Аднак, 1-2 гадзіны ў дзень ён вымяркоўвае для валанцёрства.

Школьнік Эрык збіраў грошы на паездку ў Егіпет. Замест пуцёўкі на курорт хлопчык ахвяраваў вайскоўцам 3000 грыўнаў.

8-гадовы Цімафей на сплеценых сваімі рукамі бранзалетах зарабіў для салдат больш за 25 тысяч грыўнаў.

Каменскае – горад у Днепрапятроўскай вобласці. Пабрацім Бабруйску ад 2000 году. Горад абласнога падпарадкавання ў Днепрапятроўскай вобласці. Насельніцтва 250 тысяч чалавек. Да вайны культурны абмен між гарадамі пабрацімамі бабруйскія чыноўнікі лічылі актыўным.

фота: sobitie.com.ua

Дзень у гісторыі: 16 верасня. Гадавіна знікнення Віктара Ганчара і Анатоля Красоўскага. Нарадзіліся: дзеячы беларускага руху Браніслаў Эпімах-Шыпіла, Антон Баліцкі ды кінарэжысёр Віктар Дашук. Памёр дзеяч беларускага руху ў міжваеннай Польшчы Сяргей Паўловіч. Міжнародны дзень аховы азонавага слою

Навіна ад

Міжнародны дзень аховы азонавага слою.

Адзначаецца ад 1994 году з ініцыятывы Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў.

16 верасня 1987 года 36 краін падпісалі дакумент, згодна з якім краіны-ўдзельніцы меліся абмежаваць і цалкам спыніць вытворчасць азонаразбуральных рэчываў. У 1994-ым 16 верасня абвясцілі Днём аховы азонавага слою.

Азонавы слой Зямлі мае таўшчыню 5 сантыметраў і паглынае біялагічна актыўнае сонечнае выпраменьванне і інфрачырвоныя хвалі, забяспечвае ўмовы для існавання ўсіх жывых арганізмаў.

У сучасным свеце назіраецца рэзкае падзенне зместу азону ў зямной атмасферы, ствараюцца «азонавыя дзіркі».

Згодна з графікам паэтапнай адмовы ад азонаразбуральных рэчываў развітыя краіны павінны спыніць іх выкарыстанне да 2030 году, а ўсе астатнія – да 2040.

1668 год. Кароль польскі і вялікі князь літоўскі Ян Казімір Ваза адрокся ад гаспадарання ў краі.

Ён – апошні кароль і вялікі князь з дынастыі Вазаў.

У час яго панавання адбыліся разбуральныя войны з Маскоўскай дзяржавай, казакамі, Швецыяй.

Пры ім былі страчана Прусія, Смаленскае ваяводства, Кіеў і левабярэжная Украіна.

Агульны гаспадарчы заняпад дзяржавы, няўдачы ў войнах, аслабленне міжнароднага становішча, напружаныя адносіны з магнатамі і шляхтай прывялі да адрачэння яго ад трону і эміграцыі ў Францыю.

1697 год. Аўгуст Моцны стаў каралём польскім і вялікім князем літоўскім.

Курфюрст саксонскі. Быў каралём польскім і вялікім князем літоўскім у 1697-1706 і 1709-1733 гадах.

Як саюзнік Пятра I, уцягнуў Рэч Паспалітую ў Паўночную вайну, што прывяло да баявых дзеянняў на тэрыторыі краіны, вялікіх страт беларускага насельніцтва, заняпаду краіны.

Пры ім пачалося актыўнае ўмяшанне Расіі, Прусіі, Аўстрыі і Францыі ва ўнутраныя справы, над краінай была ўстаноўлена пратэкцыя Расіі.

Была максімальна абмежавана колькасць войскаў – Польшчы да 18 тысяч і ВКЛ да 6 тысяч.

Кароль больш клапаціўся пра развіццё Саксоніі, і Рэч Паспалітую падпарадкоўваў гэтым мэтам.

1781 год. Рускім Сенатам зацверджаны новы герб Магілёва «яздзец на кані ў чырвоным полі».

Магілёў вярнуў сабе герб з элементам былога дзяржаўнага герба «Пагоня».

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай, у 1772-1781 гадах, выява «Пагоні» на гарадскім гербе расійскай уладаю была замененая двухгаловым арлом.

1859 год. Нарадзіўся Браніслаў Эпімах-Шыпіла.

Дзеяч беларускага нацыянальнага руху, выдавец, фалькларыст, мовазнаўца.

Валодаў больш чым 20 мовамі

Ачольваў беларускі культурны рух у Пецярбургу, прымаў удзел у стварэнні беларускага выдавецтва «Загляне сонца і ў наша аконца».

Абгрунтоўваў правы беларускага народу на самастойнае нацыянальнае развіццё.

Працаваў старшынёй камісіі Інстытуту беларускай культуры па складанні слоўніка жывой беларускай мовы.

Складальнік унікальнай рукапіснай хрэстаматыі беларускай літаратуры.

Арыштаваны савецкімі карнымі органамі ў 1930 годзе па справе «Саюза вызвалення Беларусі». Утрымліваўся ў няволі два месяцы. Вымушаны быў з’ехаць з Мінску. Асеў у Ленінградзе (цяпер Санкт-Пецярбург, Расія), дзе і памёр.

1891 год. Нарадзіўся Антон Баліцкі.

Дзяржаўны дзеяч, публіцыст.

Народны камісар асветы савецкай Беларусі, адзін з актыўных дзеячаў палітыкі беларусізацыі.

Удзельнічаў у распрацоўцы і стварэнні сістэмы сярэдняй і вышэйшай адукацыі.

Аўтар артыкулаў па пытаннях нацыянальнай і культурнай палітыкі.

Правадзейны сябра Інстытуту беларускай культуры, старшыня секцыі беларускай мовы і літаратуры.

Двойчы арыштоўваўся савецкімі карнымі органамі. Расстраляны ў 1937 годзе.

1931 год. Нарадзіўся Пётр Лысенка.

Археолаг, даследчык культуры дрыгавічоў і Тураўскай зямлі.

Вывучаў курганы і старажытныя гарады краіны.

Вынікам яго даследаванняў сталі адкрыццё археалагічнага музею «Бярэсце» і Тураўскі археалагічны музей-павільён.

Аўтар манаграфіяў і звыш 150 навуковых артыкулаў.

Працяглы час быў старшынём палявога камітэту Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

1938 год. Нарадзіўся Віктар Дашук.

Кінарэжысёр-дакументаліст.

Паводле яго сцэнарыяў, знята больш 80 твораў, у тым ліку «Василь Быков. Восхождение», «Витебское дело», забароненых у Беларусі «Ночь длинных ножей», «Репортаж из клетки для кроликов».

Зняў фільмы паводле твораў Алеся Адамовіча «Я з вогненнай вёскі» і Святланы Алексіевіч «У войны не женское лицо».

1940 год. Памёр Сяргей Паўловіч.

Публіцыст, грамадскі і культурны дзеяч, дырэктар Віленскай беларускай гімназіі.

Адзін з кіраўнікоў Таварыства беларускай школы.

Аўтар школьных падручнікаў і вучэбных дапаможнікаў.

Аўтар прац па самаадукацыі і хатнім выхаванні, культурна-асветнай рабоце, рэлігійнай адукацыі.

Арыштоўваўся польскімі ўладамі ў 1930 і 1933 гадах.

Выдавец дзіцячага часопісу «Снапок».

1967 год. 70-годдзе Магілёва.

Адзначалі два дні – 16-17 верасня.

У горадзе з’явіўся сквер 700-годдзя Магілёва перад кінатэатрам «Космас».

1999 год. Знікненне апазіцыйнага палітыка Віктара Ганчара і прадпрымальніка Анатоля Красоўскага.

На меркаваным месцы знікнення былі знойдзеныя аскепкі шкла аўтамабіля Красоўскага і кроў зніклых.

У студзені 2003 года пракуратура Мінска прыпыніла расследаванне крымінальнай справы па факце знікнення Ганчара і Красоўскага.

У снежні 2019 года Deutsche Welle выпусціла дакументальны фільм, у якім былы супрацоўнік спецпадраздзялення МУС Беларусі Юрый Гараўскі кажа, што менавіта яго падраздзяленне арыштавала, вывезла і забіла Захаранку, а пазней Ганчара і Красоўскага.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Дзень у гісторыі: 15 верасня. Нарадзіўся вайсковец, удзельнік беларускага руху Канстанцін Аляксееўскі. Памёр паэт, публіцыст Уладзіслаў Сыракомля. Расстраляны партыйны, дзяржаўны дзеяч савецкай Беларусі Аляксандр Адамовіч. Міжнародны дзень дэмакратыі і Дзень бібліятэк Беларусі

Навіна ад

Міжнародны дзень дэмакратыі.

Адзначаецца ад 2007 году і заснаваны Генеральнай асамблеяй ААН для пашырэння і падтрымкі прынцыпаў дэмакратыі.

Дэмакратыя належыць да ўніверсальных і фундаментальных чалавечых каштоўнасцяў і прынцыпаў Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў. Дэмакратыі маюць агульныя рысы, але адзінай мадэлі ў свеце няма.

Дзень бібліятэк Беларусі.

Адзначаецца ад 2001 году, а нагодаю стала гадавіна заснавання Нацыянальнай бібліятэкі ў 1922 годзе.

У Нацыянальнай бібліятэцы даступна больш за 9 мільёнаў кніг і 3 мільёны перыядычных друкаваных выданняў.У бібліятэцы захоўваецца каля 70 тысяч рэдкіх старадрукаў, а таксама рукапісаў.

1855 год. Нарадзіўся Канстанцін Аляксееўскі.

Вайсковы дзеяч.

Удзельнік беларускага нацыянальнага руху пачатку XX стагоддзя.

У 1917 годзе ў Выбаргу далучыўся да арганізацыі матросаў-беларусаў Балтыйскага флоту.

Выбраны ў склад Савету старэйшын на Першым Усебеларускім з’ездзе, на якім заклікаў «адрадзіць беларускую дзяржаву», выступіў у абарону бел-чырвона-белага сцяга.

У 1918 годзе запрошаны Радай БНР у Менск для фармавання беларускай нацыянальнай арміі. Далейшы лёс невядомы.

1862 год. Памёр Уладзіслаў Сыракомля (Людвік Кандратовіч).

Паэт, публіцыст этнограф.

Падарожнік па Беларусі, Літве, Польшчы.

Творчасць Сыракомлі адметная палымяным патрыятызмам, глыбокім веданнем гісторыі Бацькаўшчыны, асаблівасцяў нацыянальнай псіхалогіі беларусаў.

Яго імем названа вуліцы ў Нясвіжы, Мінску, Варшаве.

1898 год. Нарадзіўся Мікалай Кавязін.

Рэжысёр, педагог, мастак, тэатральны дзеяч.

Арганізатар і мастацкі кіраўнік тэатру юнага гледача, мастацкі кіраўнік абласных драматычных тэатраў: Палескага імя Янкі Купалы (Мазыр), Бабруйскага, Гродзенскага.

Николай Ковязин фотография

1929 год. Нарадзіўся Арлен Кашкурэвіч.

Беларускі мастак у галіне станковай і кніжнай графікі. Народны мастак Беларусі. Заслужаны дзеяч мастацтваў.

Аўтар дзясятка серый ілюстрацыяў да кніг.

1937 год. Расстраляны Аляксандр Адамовіч.

Партыйны і дзяржаўны дзеяч.

Намеснік народнага камісара земляробства БССР.

Працаваў на дзяржаўных і партыйных пасадах, у тым ліку ў Бабруйску, Клімавічах.

Загадваў аддзелам друку ЦК КП(б)Б, быў намеснікам рэдактара газеты «Беларуская вёска».

Арыштаваны ў 1930 года па сфабрыкаванай справе «Саюзу вызвалення Беларусі» і асуджаны да 10 гадоў папраўча-працоўных работ. Пакаранне адбываў спачатку ў Салавецкім, затым у Беламорска-Балтыйскім лагерах.

У 1935 годзе, быўшы зняволеным, зноў арыштаваны і асуджаны да 7 гадоў папраўча-працоўных работ.

У 1937 года прыгавораны за «антысавецкую агітацыю» да расстрэлу.

Рэабілітаваны ў 1988 годзе.

1971 год. Створана арганізацыі «Грынпіс» («Greenpeace»).

Найвядомейшая незалежная некамерцыйная міжнародная грамадская экалагічная арганізацыя.

Паўстала ў канадскім Ванкуверы для вырашэння глабальных экалагічных праблем.

Грынпіс дзеіць на ахвяраванні прыхільнікаў і прынцыпова не прымае фінансавую дапамогу ад дзяржаўных структур, палітычных партый або бізнесу.

Грынпіс вядомы сваімі акцыямі, нацэленымі на прыцягненне ўвагі СМІ да экалагічных праблем.

Імкнецца пабываць на месцы экалагічных здарэнняў і даць незалежную інфармацыю.

Офісы прадстаўніцтваў «Грынпіс» працуюць у большасці еўрапейскіх краін. У Беларусі прадстаўніцтва няма.

 

У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў

 

Вайна ва Ўкраіне. У Крывым Рогу расійскія войскі атакавалі гідратэхнічныя збудаванні і транспартную інфраструктуру

Навіна ад

Горад у Днепрапятроўскай вобласці абстралялі 7 ракетамі.

Паводле кіраўніка абласной ваеннай адміністрацыі Валянціна Разнічэнкі, ракеты пацэлілі па аб’ектах крытычнай і транспартнай інфраструктуры. Сурʼёзныя пашкоджанні зазналі гідратэхнічныя збудаванні.

«Папярэдне абышлося без пацярпелых. Некалькі раёнаў Крывога Рога засталіся без вады. Працуюць МНС і ратавальнікі, якія ліквідаваць наступствы разбурэнняў», – піша Валянцін Разнічэнка.

Начальнік ваеннай адміністрацыі гораду Аляксандр Вілкул паведамляе, што ў Крывым Рогу ўжо пачалі падаваць ваду  насельніцтву. Ён заклікае гараджанаў захоўваць спакой і запэўнівае, што сітуацыя кантралюецца.

Паводле яго, расійскія войскі ўдарылі па адным з абʼектаў гідратэхнічнай інфраструктуры гораду.

«Мы разумеем, што рабіць. Падача вады насельніцтву ўжо пачалася. Калі да вас вада не дайшла, то дойдзе бліжэйшым часам», – адзначае ён.

Інфармацыйная агенцтва «УНІАН» паведамляе, што па Крывым Рогу ракетны ўдар быў нанесены а 17 гадзіне. Выданне, спасылаючыся на тэлеграм-каналы, піша, што ракеты  пашкодзілі дамбу Карачуноўскага вадасховішча. У выніку, у рацэ Інгулец рэзка павысіўся ўзровень вады.

 

Вайна ва Ўкраіне. У вызвалены ад расійскіх войск Ізюм наведаўся прэзідэнт Уладзімір Зяленскі

Навіна ад

Ізюм, горад у Харкаўскай вобласці, знаходзіўся пад расійскай акупацыяй з сакавіка. Вызвалілі яго 11 верасня і тады ж над цэнтрам гораду быў вывешаны украінскі сцяг.

14 верасня прэзідэнт Зяленскі ўзяў удзел ва ўрачыстым узняцці сцягу ў вызваленым украінскімі дэсантнікамі Ізюме. Разам з Зяленскім горад наведалі прадстаўнікі Міністэрства абароны, паведамляе інфармацыйнае агенцтва «УНІАН».

Паводле выдання ў Харкаўскай вобласці вызваленыя больш за 40 паселішчаў.

Міністэрства абароны Расіі прызнала, што расійскія войскі адступаюць з рэгіёну.

Навіны пабрацімаў. Мікалаеў зазнаў масіраваны абстрэл. Загінулі мірныя жыхары

Навіна ад

Расійскія войскі па горадзе стралялі ўначы. Ахвярамі сталі двое мірных жыхароў. Шасцёра параненыя.

Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.

Кіраўнік абласной ваеннай адміністрацыі Віталій Кім паведаміў, што Мікалаеў расійскія войскі атакавалі ракетамі С-300 адразу па першай гадзіне ночы. Пашкоджаныя навучальная ўстанова, аб’екты інфраструктуры і жылыя дамы. Снарады выбухнулі на тэрыторыі прадпрыемстваў, дзе адбыўся пажар.

 focus.ua

«Паводле папярэдніх дадзеных, два чалавекі загінулі, трое атрымалі раненні, траім грамадзянам аказана амбулаторная дапамога. Падрабязная інфармацыя ўдакладняецца», – піша Віталій Кім у сваім тэлеграм-кагнале.

focus.ua

Мэр Мікалаева Аляксандр Сянкевіч дадае, што на месцы абстрэлу працуюць аварыйныя брыгады і супрацоўнікі камунальных службаў.

Зазналі абстрэл паселішчы і ў вобласці. Там зафіксаваныя разбурэнні жылых і гаспадарчых збудаванняў.

Паводле старшыні абласнога савету Ганны Замазеевай, у шпіталях Мікалаева перабываюць 708 грамадзян, якія пацярпелі ад расійскіх атак на Мікалаеўскую вобласць. Яшчэ 92 пацярпелыя атрымліваюць амбулаторнае лячэнне.

Пабрацімства Мікалаева з Магілёвам было замацаванае дамовай у 2009 годзе.

31 мая 2022 году мэр украінскага гораду заявіў, што Пагадненне аб пабрацімстве з Магілёвам скасаванае і выказаў спадзеў, што яно будзе адноўленае, калі Беларусь стане свабоднай.

Магілёў. media працягвае сачыць за жыццём Мікалаева, нягледзячы на спыненне партнёрскіх сувязяў з Магілёвам.

Мікалаеў месціцца за 65 кіламетраў ад Чорнага мора. Да вайны ў ім жыло 490 тысяч чалавек. Траціна з іх вымушана была пакінуць горад. Паводле Генштабу Узброеных сіл Украіны Мікалаеў адзін з асноўных кірункаў наступу расіян.

Яго рэгулярна абстрэльваюць, знішчаючы гарадскую інфраструктуру і змушаючы мясцовую ўладу капітуляваць. Прэзідэнт Украіны Уладзімер Зяленскі прысвоіў Мікалаеву ганаровае званне «Горад-герой».