Ужо 10 год запар у аграгарадок Радамля аматары старажытнай культуры з’яжджаюцца, каб згадаць часы летапісных Радзімічаў. Сёлетні этнафэст парадаваў наведвальнікаў тэатралізаванымі дзеяннямі з удзелам клубаў гістарычнай рэканструкцыі, абрадамі, рытуаламі, здабычай жывога агню і паказальнымі баямі рэканструктараў.
Радамля – паселішча ў Чавускім раёне. Лічыцца, што яно тысячу гадоў таму было адным з радавых цэнтраў славянскага саюзу радзімічаў, якое адыграла важную ролю ў фармаванні беларусаў. Сведка тых даўніх стагоддзяў – помнік археалогіі Радамльскае замчышча.
Этнафестываль «У госці да радзімічаў» упершыню адбыўся ў 2014 годзе.
Праваахоўнікі Магілёўшчыны знайшлі больш за 3,5 кг сінтэтыкі ў двух братоў – 40-гадовага і 34-гадовага жыхароў Бабруйска, а таксама 31-гадовай жыхаркі Магілёва. Пра гэта паведамляе Пракуратура Магілёўскай вобласці.
Падчас вобшуку па месцы жыхарства бабруйчан праваахоўнікі знайшлі і канфіскавалі больш за 3,5 кг асабліва небяспечных псіхатропаў – 4-СМС, МДМА і альфа-PVP, якія прызначаліся для далейшага збыту дробнымі партыямі праз іншых наркакур’ераў. Адным з такіх распаўсюджвальнікаў аказалася магіляўчанка.
Жанчына забрала партыю псіхатропаў, пакінутых некалькімі днямі раней братамі ў тайніку ў Магілёўскім раёне. Зрабіўшы некалькі “закладак”, яна была затрымана на месцы злачынства. У яе знойдзена і канфіскавана 20 грамаў забароненых рэчываў.
Адзін з самых загадкавых і інтрыгоўных музейных экспанатаў Беларусі, велізарны коўш-братчына з роспісамі, якія некаторыя тлумачаць праз паганскую астралогію, паходзіць з Прапойска – высветліў навуковец Станіслаў Чавус.
У экспазіцыі Музея беларускага народнага мастацтва ў Раўбічах пад Мінскам, што ўваходзіць у структуру Нацыянальнага мастацкага музея, захоўваецца ўнікальны экспанат – коўш-братчына выраблены з цэльнага кавалку дрэва.
Унутры коўш мае абстрактны раслінны роспіс, а знешнія сценкі распісаныя дванаццацю выявамі жывёлаў і сцэн палявання. У фонды Нацыянальнага мастацкага музея прадмет патрапіў з Гародні, з мясцовага музея яшчэ ў 1950-х гадах. Архаічнасць роспісаў на знешняй сценцы, іх сімвалічная колькасць – 12, як і знакаў задыяка – а таксама гарадзенскае паходжанне сфарміравалі вакол артэфакта арэол загадкавай балцкай паганскай святыні астралагічнага характару.
“Звярыны задыяк”
Літоўскі даследчык, спецыяліст па этнаастраноміі Ёнас Вайшкунас прысвяціў кнігу і шмат публікацый каўшу-браціне з Раўбіч, выказаўшы меркаванне, што выяўленыя на ім фігуры могуць з’яўляцца астралагічнымі знакамі. Ён звязаў іх з 12-цю старажытнабалцкімі знакамі задыяку, прычым аднім з ключавых аргументаў на гэтую карысць ён называў блізкасць месца знаходкі, Гродна, да Літвы.
На рэсурсах, прысвечаных этанаастраноміі і славянска-балцкаму паганству можна знайсці шмат публікацый, прысвечаных каўшу-браціне. Нярэдка даюцца прамыя паралелі выяўленых на каўшы фігур са знакамі задыяка, а час паходжання артэфакта адносяць ажно да ІХ – ХІІ стагоддзяў.
Аднак, яшчэ ў 1980-х гадах беларускай даследчыцай Ірынай Паньшынай у артыкуле “Ладдзя на хвалях часу” была выказана думка, што коўш-братчына з мінскага музея і з верагодным гарадзенскім паходжаннем надзіва блізка супадае з артэфактам са збораў Магілёўскага гісторыка-археалагічнага музея, які быў навукова апісаны яшчэ ў канцы ХІХ стагоддзя.
У чэрвені 2023 года ў часопісе “Роднае слова” выйшаў артыкул вядучага навуковага супрацоўніка аддзела старажытнабеларускага мастацтва Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь Станіслава Чавуса, прысвечаны паходжанню артэфакта.
Аналізуючы дакументацыю, з якой суправаджаўся музейны прадмет падчас перадачы з адной установы ў іншую, даследчык рэканструяваў увесь пакручасты шлях незвычайнага каўша.
Спадчына прапойскага выпівохі-калекцыянера?
Станіслаў Чавус прыйшоў да высновы, што помнік упершыню паяўляецца ў музейных зборах у ХІХ стагоддзі і паходзіць з царквы ў Прапойску, дзе выкарыстоўваўся для захавання святой вады, а таксама што з ім звязана легенда пра ахвяраванне яго царом Аляксеем Міхайлавічам. Адсюль ён быў перададзены ў магілёўскі музей – пасля таго, як у каўшы ўтварылася дзірка і яго немагчыма было больш выкарыстоўваць па прызначэнні.
У “XIX ст. ён паступіў у збор Магілёўскага гісторыка-этнаграфічнага музея, а ў 1918 г. дэманстраваўся на выставе беларускага мастацтва ў Мінску, арганізаванай А. Іпелем. – піша Чавус – У час Першай сусветнай вайны артэфакт быў схаваны, пасля выпадкова знойдзены і перададзены ў калекцыю Беларускага дзяржаўнага музея. У час Другой сусветнай вайны вывозіўся ў Германію, потым з Музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, дзе канцэнтраваліся музейныя прадметы ў пасляваенны час, коўш быў перададзены ў Гродзенскі дзяржаўны гісторыка-археалагічны музей.”
Што да паходжання каўша, адкуль і калі ён паявіўся ў прапойскай царкве – дыскусія разгарэлася на старонцы Станіслава Чавуса ў Facebook. Хтосьці ўспомніў пра знакамітага прапойскага выпівоху і калекцыянера Дзмітрыя Яншына, які па-эпікурэйску жыў у Прапойску ў ХІХ стагоддзі і які мог раздабыць артэфакт дзе заўгодна. Хтосьці звязвае яго з традыцыямі рускай Поўначы ці Паволжа. Але галоўная выснова ў каментатараў – цяпер ёсць умовы для больш дакладнага вызначэння лёсу і паходжання загадкавага помніка.
12 ліпеня 2023 года завяршылася шматгадовая эпапея з банкруцтвам “Магілёўсаюздрука”, пра якое пісалі mogilev.media і якое пакінула жыхароў рэгіёна без шапікаў са свежай прэсай. Усюды па Магілёўшчыне зачыніліся не толькі кіёскі, але часам – адзіныя друкарні на ўвесь горад, як, напрыклад, у Крычаве. У Бабруйску каля 50 шапікаў перасталі працаваць яшчэ ў мінулым годзе.
Але пачынаючы з чэрвеня гэтага года ў Бабруйску, Магілёве і Шклове сталі зноў працаваць некаторыя шапікі. У Бабруйску – два раней зачыненыя кіёскі, але цяпер ужо не пад вывескай “Магілёўсаюздрук”, а – “БелДрук”. Бабруйскія пры гэтым знаходзяцца ў падпарадкаванні Гомелскага філіяла “Белсаюздрука” – піша “Камерцыйны кур’ер”. Шклоўскія – ў падпарадкаванні Віцебскага філіяла.
У Бабруйску зараз працуюць два шапікі. Адзін знаходзіцца на вуліцы 50 гадоў ВЛКСМ, другі – на праспекце Будаўнікоў, побач з прыпынкам грамадскага транспарту каля гарадской паліклінікі №7. У найбліжэйшыя дні ў Бабруйску будзе адкрыты яшчэ адзін павільён “БелДрук” на вуліцы Ванцэці. Усяго ж да канца года плануецца, што бабруйчане змогуць набываць неабходныя тавары ў пяці павільёнах “БелДрук”, размешчаных у розных раёнах горада.
У Магілёве працуюць каля дзесяці, і ў іх, выглядае – мінскае падпарадкаванне. Графік развіцця адноўленай сеткі газетных кіёскаў на Магілёўшчыне можна пабачыць на сайце “БелДрука”.
17 ліпеня каля трэцяй гадзіны ночы адбыўся новы выбух на Крымскім мосце. За тыдзень да гэтага расійскае Міністэрства абароны абвяшчала, што армія Украіны спрабавала атакаваць мост ракетамі С-200. Спікер Галоўнага упраўлення выведкі Украіны Андрэй Юсаў адмовіўся каментаваць падзеі, што адбыліся на мосце, абмежаваўшыся напамінам, што “Крымскі мост – гэта канструкцыя залішняя”.
Украінскія СМІ са спасылкай на свае крыніцы ў ваенных ведамствах заявілі, што атака была здзейснена Службай бяспекі Украіны сумесна з Ваенна-марскімі сіламі.
У выніку выбуху адзін пашкоджаны пралёт Крымскага моста асеў на 50 см (у бок Керчы), іншы пралёт (у бок Тамані) разбураны. Таксама ад выбуху пацярпела сям’я з Белгарадскай вобласці – маці і бацька загінулі на месцы, раненні атрымала іх 14-гадовая дачка. Загінуўшыя – сямейная пара Кулік з Новага Аскола: 40-гадовы Аляксей і 36-гадовая Наталля.
Паводле асноўнай версіі, якую агучваюць расійскія СІМ, Крымскі мост атрымаў пашкоджанні з-за атакі украінскіх надводных беспілотнікаў. На падставе фота- і відэаматэрыялаў, заяўляецца, што выбух сапраўды адбыўся пад мастом, з-за чаго канструкцыю падкінула на апоры.
Некаторыя расійскія блогеры сцвярджаюць, што атака надводнымі беспілотнікамі ажыццяўлялася з боку Азоўскага мора.
Сёння раніцай стала вядома, што вялікая калона ПВК “Вагнер” з 60 аўтамашын у суправаджэнні аўтамабіляў беларускага ДАІ перасяклі расійска-беларускую мяжу і рушылі праз Рагачоў і Бабруйск у бок Асіповіч. Мяркуецца, што канечнай кропкай маршрута стане лагер у пасёлку Цэль Асіповіцкага раёна. У калоне заўважаны пікапы, фуры, “буханкі” і мінімум тры аўтобусы для перавозкі людзей.
Учора Міністэрства абароны Беларусі паведаміла пра тое, байцы “Вагнера” ўдзельнічаюць у падрыхтоўцы вайскоўцаў падраздзяленняў тэрытарыяльных войскаў у ходзе заняткаў пад Асіповічамі. Назіральнікамі называлася лічба ў 200 чалавек “вагнераўцаў”, што ўжо знаходзіліся на той момант у Беларусі. Таксаама Мінабароны выступіла з заявай, што распрацаваная дарожная карта супрацоўніцтва ведамства з ПВК “Вагнер” па перадачы баявога вопыту.
13 ліпеня ўчынак сямнаццацігадовай дзяўчыны з горада Горкі шырока разляцеўся па СМІ. Паведамляецца, што дзяўчына выклала ролікі у сваім Тэлеграм-канале, і з іх можна было зразумець, што яна забіла хатнюю жывёлу, а потым зварыла яе галаву.
Пазней стала вядома што кот, відаць, не быў ёю забіты, а знойдзены мёртвым. Гэта, аднак, мала паўплывала на шок, выкліканы абыходжаннем з парэшткамі. Таксама скандальнасці навіне дабаўляла знешнасць дзяўчыны з Горак, апранутай і з макіяжам у стылістыцы субкультуры готаў.
У СМІ агучваюцца версіі, што падобны ўчынак быў здзейснены для хайпа. Дзяўчына паведаміла праваахоўнікам, што збіралася выкарыстаць чэрап у аздабленні свайго пакоя, а расчляненне цела патлумачыла “даследчыцкімі мэтамі”, быццам бы яна хоча стаць доктарам ці ветэрынарам.
Нам удалося знайсці адзін падобны ўчынак у масавай культуры ў апошнія гады, і прычым звязана гэта было зусім не з містычным ці вядзьмарскім рытуалам, як меркавалася першапачаткова.
Вядомая амерыканская рэп-спявачка Азілія Бэнкс агаломшыла публіку ў 2021 годзе фотаздымкамі свайго выкапанага (так, ён памёр у папярэднім, 2020 годзе, быў пахаваны, а потым выкапаны Азіліяй) ката Люцыфера. Таксама спявачка паведаміла, што зварыла яго галаву і размясціла ў своеасаблівым алтары разам з іншымі прадметамі, на першы погляд выпадковымі – бутэлькай шампанскага, стодоларавай банкнотай, паўлінымі пер’ямі і г.д.
Фота выклікала вялікі розгалас – рэпершу западозрылі ў вядзьмарскіх рытуалах, паяданні цела свайго хатняга гадаванца. Пазней спявачка патлумачыла, чаму яна выкапала труп ката – і гэта быў не дзіўны кулінарны эксперымент ці містычны рытуал. Аказалася, яна хацела зрабіць з чэрапа ката ўпрыгожванне.
– Як вы маглі падумаць, што я стану есці мёртвую котку, – напісала Азілія Бэнкс у Інстаграме – калі я ледзь магу з’есці мёртвую карову? Гэта называецца таксідэрміяй… Дзякуючы ёй паляўнічыя вешаюць на сцены аленевыя галавы. Вы, хлопцы, паводзіце сябе як расісты, і гэта вельмі не падобна на ідэалы black lives matter.
Паводле яе слоў, у рондалі з астанкамі жывёлы быў наліты не булён, як меркавалі карыстальнікі сацсетак, а раствор перакісу для ачысткі касцей.
Пакуль няясна, ці ведала падлетак з Горак пра імпазантны ўчынак амерыканскай спявачкі, але гэтага нельга выключаць.
Сёння стала вядома пра смерць палітвязня, знакамітага беларускага мастака Алеся Пушкіна. Ён памёр у рэанімацыі, а абставіны смерці застаюцца невысветленымі. Інфармацыю пра яго смерць размясціла жонка палітзняволенага ў сваім Facebook, а пазней яе пацвердзілі ў гродзенскай турме №1. Жонка Пушкіна напісала, што ён памёр “уначы ў рэанімацыі пры нявысветленых абставінах”. Яму было 57 гадоў.
Алесь Пушкін – вядомы беларускі жывапісец-нонканфарміст, тэатральны мастак, перформер, арт-куратар. Пушкіна затрымалі 30 сакавіка 2021 года. Праз год суд прысудзіў яго да пяці гадоў калоніі строгага рэжыму па абвінавачванні ў “распальванні варожасці” і “здзеку з дзяржсімвалаў”.
Алесь Пушкін – ветэран вайны ў Афганістане. Пачынаючы з часоў Перабудовы ён займаўся арт-перформансамі і яркімі палітычнымі акцыямі. У маладосці, паралельна з вучобай і працай у Віцебску, ажыццяўляў рэстаўрацыю і абнаўленне храмавых роспісаў у магілёўскім Касцёле Святога Станіслава. У цяперашні час некаторыя фрэскі выдалены па палітычных матывах. Героямі роспісу выступалі многія вядомыя беларускія палітычныя і царкоўныя дзеячы.
Сёння Аляксандр Лукашэнка наведвае “Магілёўліфтмаш”. Тут ён будзе знаёміцца з інвестыцыйным праектамі і рэалізацыяй праграмы імпартазамяшчэння – паведамляе БелТА.
Пралятаючы на верталёце над горадам па шляху да прадпрыемства Лукашэнка звярнуў увагу на неўпарадкаваныя вытворчыя тэрыторыі і захопленасць на будоўлях. Кіраўніцтва горада і вобласці атрымалі даручэнне навесці парадак на працягу года, піша агенцтва БелТА.
Былы палітычны зняволены ў магілёўскай турме, блогер Аляксандр Кабанаў напісаў у сваім Facebook пра забойства адным з вязняў гэтай установы другога. Нібыта адбылося гэта пры дапамозе так званай “мойкі” – самаробнага нажа, зробленага з ляза аднаразовай брытвы. Паводле Кабанава, “зняволены Ч-а адрэзаў галаву зняволенаму Б-чу. Адрэзаў сярод белага дня, мойкай.” Ахвяру Кабанаў ахарактарызаваў як правакатара.
У каментарах пад пастом блогера разгарнулася дыскусія пра мажлівасць такога забойства, з адразаннем галавы. У адказ на недаверлівыя каментарыі Кабанаў удакладніў, што “мойку знайшлі ў хрыбетніку. Я не бяруся сцвярджаць, што галаву цалкам аддзялілі ад цела, мяне там не было.” Паводле Кабанава, забойства адбылося месяц таму.
Таксама ён паведаміў, што атрымаў інфармацыю “ад сваёй праверанай крыніцы” і гэта “толькі тая частка, якую” ён можа агучыць. Ніякага старонняга пацвярджэння гэтага факта няма.
