Чытачы mogilev.media даслалі ў рэдакцыю кароткі ўрывак з відэа, знятага падчас пралёту “шахеда” ўчора вечарам у Магілёве ў раёне ліфтавага завода. На роліку выразна чуваць характэрны гук беспілотніка-камікадзэ, але сам ён застаўся нябачны ў кадры з-за цемры. У цэнтры кадра можна пазнаць вежу “Магілёўліфтмаша”. Светлая кропка, якая мятляецца ў верхняй частцы кадра – верагодна, гэта блік на фотакамеры. Як паведамляюць сведкі, арыентуючыся па гуку, дрон ляцеў ва ўсходнім кірунку. Відэа было знята 11 сакавіка ў 22:32.
Баявы дрон, які па гуку нагадвае расійскія “шахеды”, некалькі хвілін таму быў заўважаны ў небе над Магілёвам. Чытачы mogilev.media паведамляюць, што ляцеў ён на ўсход. Нашым карэспандэнтам былі прадэманстраваныя кадры палёту, якія мы не можам тут размясціць з прычын бяспекі. Верагодна, што ў хуткім часе з’явіцца больш інфармацыі.
Старшыня Магілёўскага гарвыканкама Аляксандр Студнеў быў прызначаны на пасаду міністра архітэктуры і будаўніцтва. Пасаду магілёўскага кіраўніка гарвыканкама ён займаў пачынаючы з кастрычніка 2022 года, замяніўшы на гэтым месцы Уладзіміра Цумарава.
Аляксандр Студнеў стаў магілёўскім “мэрам” у перыяд узмацнення рэпрэсій супраць тых прадстаўнікоў беларускага народа, якія асудзілі фальсіфікацыі на прэзідэнцкіх выбарах і міліцэйскі гвалт у 2020 годзе. У час жорсткага грамадскага супрацьстаяння Цумараў выказваў адыёзныя заклікі ў падтрымку рэпрэсій, сцвярджаючы, што сілавікоў, якія падаўляюць волю беларускага народа, трэба прыраўняць да ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны.
Аляксандр Студнёў нарадзіўся ў Магілёве, яму 50 гадоў, жанаты, мае дзве дачкі.
Па адукацыі будаўнік – скончыў Беларускую дзяржаўную політэхнічную акадэмію. Таксама вучыўся ў Акадэміі кіравання.
Працаваў майстрам у СУ-76 будтрэста № 12. Пэўны час быў намеснікам старшыні Магілёўскага гарадскога выканаўчага камітэта па пытаннях горадабудаўніцтва і архітэктуры, а потым старшынёй камітэта па архітэктуры і будаўніцтве Магілёўскага аблвыканкама. Узначальваў затым РУП “Белбудцэнтр” – буйное шматпрофільнае прадпрыемства, якое ажыццяўляе цэлы шэраг будаўнічых паслуг.
Год таму сям’я Пад’ялоўскіх з Магілёва даведаліся пра жахлівы дыягназ іх сына Арцёма – смяротнае генэтычнае захворванне міяпація Дзюшэна. Пры гэтай хваробе мышцы паступова адміраюць і гэты працэс незваротны, калі да пэўнага ўзросту дзіцёнку не зрабіць укол ін’екцыяй, што з’яўляецца зараз самым дарагім лекавым сродкам на свеце.
Гісторыю сям’і расказвае Onliner. Міяпація Дзюшэна, гэта смяротнае захворванне, якое перадаецца ад маці сыну. Хлопчыкі ў першыя два гады нічым не адрозніваюцца ад астатніх, але бліжэй да 4 гадоў у іх пачынаецца паражэнне тканяў мышц. Ім становіцца цяжэй скокаць і бегаць, яны не могуць падняцца з ляжачага палажэння звычайным спосабам. У 9-13 гадоў ім ужо патрэбная інвалідная каляска. Каля 20 гадоў звычайна наступае смерць. Пра такі дыягназ у іх чатырохгадовага сына Арцёма магілёўская сям’я Пад’ялоўскіх даведалася ў мінулым лютым.
А ў 2023 годзе Кіраванне па санітарным наглядзе за якасцю харчовых прадуктаў і медыкаментаў ЗША (FDA) ухваліла прэпарат геннай тэрапіі міяпаціі Дзюшэна пад назвай “Элевідыс” (Elevidys). Ён прызначаны для аднаразовага ўвядзення да таго як у арганізме адбудуцца незваротныя змены ў тканіне. З яго дапамогай можна ўкараніць у арганізм пацыента здаровы ген, дзякуючы якому бялок, які адказвае за функцыянаванне цягліц, пачне працаваць паўнавартасна. Але зрабіць гэта неабходна да таго, як хлопчыку споўніцца 6 гадоў. На набыццё прэпарата, такім чынам, Пад’ялоўскім адводзілася каля года, бо некалькі месяцаў яшчэ займае падрыхтоўка пацыента да ўвода прэпарата.
Элевідыс на сённяшні дзень з’яўляецца самым дарагім лекавым сродкам у свеце. Адна яго ін’екцыя каштуе 2,9 мільёны долараў. У мінулым красавіку сям’я абвясціла пра збор сродкаў. Гэтае рашэнне далося бацькам нялёгка, сума за лячэнне здавалася ім немагчымай.
– Але адзін наш знаёмы сказаў: «Уявіце: у Беларусі 5 млн працуючых людзей. Калі кожны адмовіцца ўсяго ад аднаго кубка кавы на вашу карысць, вы зможаце сабраць усю суму». І я пачала думаць: а раптам гэта і праўда магчыма? – расказала выданню маці Арцёма Пад’ялоўскага Алена.
І як сёння стала вядома, самы вялікі дабрачынны збор у гісторыі Беларусі закрылі паспяхова – цяпер сям’я Пад’ялоўскіх мае неабходную суму для замовы і транспарціроўкі прэпарата а таксама на працяглы курс лекавання ў Арабскіх Эміратах.
Трынаццаць раёнаў Магілёўскай вобласці з дваццаці аднаго былі прызнаныя неспрыяльнымі для вядзення сельскай гаспадаркі ў 2025-2029 гадах. Такія даныя былі апублікаваныя на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале.
У пералік неспрыяльных трапілі 65 з 118 раёнаў Беларусі. У Магілёўскай вобласці неспрыяльнымі для сельскай гаспадаркі прызнаныя Бялыніцкі, Бабруйскі, Быхаўскі, Глускі, Касцюковіцкі, Клімавіцкі, Клічаўскі, Краснапольскі, Магілёўскі, Слаўгарадскі, Хоцімскі, Чавускі, Чэрыкаўскі раёны.
Яшчэ горш сітуацыя ў Гомельскай вобласці – тут неспрыяльнымі апынуліся ўсе раёны за выключэннем Жлобінскага. Да неспрыяльных тэрыторый таксакма аднесеная значная частка Віцебскай вобласці — усе раёны, акрамя Аршанскага, Дубровенскага, Полацкага, Талачынскага і Шаркаўшчынскага.
Неспрыяльныя для сельскай гаспадаркі раёны – такія, дзе праз прыродна-кліматычныя, глебавыя, экалагічныя і сацыяльна-эканамічныя паказнікі немагчымая арганізацыя высокарэнтабельнай вытворчасці. Сельскагаспадарчыя арганізацыі ў такіх раёнах атрымліваюць даплаты з мясцовых бюджэтаў на вырабленую прадукцыю.
Сёння раптоўна пайшоў з жыцця Аляксандр Сілкоў – адзін з лідараў магілёўскага дэмакратычнага руху. Інфармацыя пра смерць 55-гадовага актывіста з’явілася ў сацыяльных сетках, і неўзабаве яе пацвердзіла родная пляменніца Аляксандра на яго старонцы ў Facebook.
Аляксандр Сілкоў быў актыўным удзельнікам дэмакратычнага руху ў Магілёўскім рэгіёне, а ініцыятыва па маніторынгу за выбарачным працэсам, якой ён кіраваў, ахоплівала ўсю Беларусь.
“Алесь быў адным з самых аптымістычных, бадзёрых і пазітыўных людзей” – дзеляцца сваімі ўражаннямі пра раптоўную смерць палітыка яго блізкія і сябры. “Алесь шчыра верыў у дэмакратычную будучыню Беларусі, быў з тых, хто падтрымліваў словам і справай сяброў і паплечнікаў.”
У Магілёве пяць гадоў таму пачаў працаваць хімічны гігант “Омск Карбон” – адзінае ў Беларусі прадпрыемства, якое займаецца вытворчасцю тэхнічнага вугляроду. Завод яшчэ на стадыі будаўніцтва выклікаў абурэнне мясцовых актывістаў і сумныя прагнозы ад эколагаў. Гэтыя прагнозы, магчыма, пачынаюць спраўджвацца – калi глядзець на спадарожнікавыя фотаздымкi, то можна заўважыць, што вакол завода пачынае распаўзацца чорная пляма. Mogilev.media расказвае, што гэта за прадпрыемства і чым можа быць небяспечным для Магілёва.
Тэхнічны вуглерод выкарыстоўваецца ў хімічнай прамысловасці ўжо больш за сто гадоў. Упершыню дадаваць сажу ў якасці ўзмацняльніка гумы прапанаваў амерыканскі хімік Джордж Оэнслагер яшчэ ў 1912 годзе. З таго часу перспектывы гэтай галіны прамысловасці толькі пашыраюцца – сажу дабаўляюць і ў колы аўтамабіляў і ў падэшвы чаравікоў, а сусветнае спажыванне тэхнічнага вуглероду наблізілася ў нашы дні да 19,2 метрычных тон у год.
На прасторы былога СССР галоўнымі прадпрыемствамі па вырабе тэхнічнага вуглероду былі “Омсктэхвуглерод”, які запрацаваў яшчэ ў часы Другой Сусветнай вайны і завод у Валгаградзе, якія пакрывалі практычна ўсе патрэбы сацыялістычнай эканомікі. З развалам СССР абодва прадпрыемствы трапілі ў адны прыватныя рукі і зараз на 100% належаць кампаніі Омсккарбон Груп Лімітэд, зарэгістраванай на Кіпры.
У пачатку 2010-х гадоў кіраўніцтва кіпрскай кампаніі прапанавала адкрыць новае прадпрыемства па вырабе тэхнічнага вуглероду ў Магілёве, на пляцоўцы свабоднай эканамічнай зоны. Інтарэс інвестара быў цалкам зразумелы – спажыванне гэтай сажы па ўсім свеце толькі расце, а магілёўская лакацыя нашмат зручнейшая па лагістыцы, чым Валгаград ці Омск. Зацікаўленым у новым паспяховым прадпрыемстве было і кіраўніцтва Магілёўскага рэгіёна. А вось яўна не зацікаўленай аказалася адна катэгорыя грамадзян, ад якой у Беларусі часцей за ўсё мала што залежыць – гэта насельніцтва самаго рэгіёна. Хоць, напэўна, не ўсё, а толькі тое, што хвалюецца праблемамі экалагічнай бяспекі. Але пра гэта – пазней.
Вытворчасць тэхнічнага вуглерода на прадпрыемстве “Омск Карбон” у Магілёве пачалася ў снежні 2019 года. Сам завод быў запраектаваны ў 2014 годзе. Менавіта тады ў чыстым полі пад Магілёвам адбылася ўрачыстая цырымонія закладкі “капсулы часу” на месцы будаўнічай пляцоўкі.
На фота ў сярэдзіне – старшыня Магілёўскага аблвыканкама ў 2014 годзе Пётр Руднік. Тагачасны старшыня гарвыканкама Уладзімір Цумараў – з рыдлёўкай. Фота: mogilevnews.by
Адразу пасля абвяшчэння ў прэсе пра пачатак будаўніцтва, пачалася хваля абурэння экаактывістаў – і так загружаны хімічнымі прадпрыемствамі ўчастак Свабоднай эканамічнай зоны “Магілёў” ператвараўся ў рэальную праблему для жыхароў усяго Задняпроўя. Знізіць градус трывожнасці спрабуе дзяржаўная прэса, і спосаб для гэтага выбралі даволі просты – пераконваць чытача, што ніякай пагрозы прадпрыемства не нясе.
Зараз “Омск Карбон Магілёў” з выгляду “нагадвае касмадром і ўжо сапраўды не асацыюецца ў недасведчаных з вытворчасцю тэхнічнага вугляроду” – віртуозна абмінае вострыя вуглы выданне “СБ. Беларусь сегодня”, публікуючы пра хімічнага гіганта пад Магілёвам чарговы вялікі матэрыял. Ну, альбо вось яшчэ элегантны пасаж:
“Да вугляродных прадуктаў адносіцца, напрыклад, сажа. У адрозненне ад яе, тэхнічны вуглярод – гэта разумны прадукт(…) У Магілёве яго выпускаюць у зачыненых цыліндрычных праточных рэактарах: экалагічна і бяспечна”.
Зразумела, што ў чытача пасля гэтых словаў можа з’явіцца ўражанне, што выкіды з прадпрыемства “Омск Карбон” – гэта ніякая не сажа. А сам завод нейкім чынам здолеў усе свае тэхналагічныя працэсы памясціць умоўна кажучы ў “вакуум”, з якога нічога не прарываецца вонкі і не пагражае жыхарам бліжэйшых населеных пунктаў.
Вакол “Омск Карбон Магілёў” з’явілася цёмная пляма?
Вось так выглядала тэрыторыя завода “Омск Карбон Магілёў” у самы першы год яго працы – у 2019-ым. Спадарожнікавы здымак узяты з платформы Yandex maps.
А вось так выглядаў той жа самы ўчастак у 2024 годзе – усяго пасля чатырох гадоў працы. Спадарожнікавы здымак узяты з платформы Google maps. І адразу заўважым – гэта не цень ад воблака.
Вось тут, для нагляднасці, мы сабралі храналогію будаўніцтва прадпрыемства, зафіксаваную на спадарожнікавых здымках ад розных пастаўшчыкаў, пачынаючы з 2014 года па 2024. Напрыканцы можна добра пабачыць, што вакол “Омск Карбона” пачала фарміравацца цёмная пляма ад выкідаў сажы, якую зараз у дзяржаўнай прэсе пачалі рэтушаваць пад слова-замяняльнік “тэхнічны вуглерод”.
Сажа ці не сажа?
Часам для наймення тэхнічнага вугляроду ўжываюць тэрмін “сажа”, што з’яўляецца недакладным – з першых слоў паведамляе нам у профільным артыкуле расійскамоўная Вікіпедыя, маючы на ўвазе, што слова “сажа” варта ўжываць толькі да такіх прадуктаў згарання, якія здабываюцца некантралявана.
Іншага прынцыпу прытрымліваюцца складальнікі англамоўнай, ці нямецкамоўнай, ці іспанамоўнай Вікіпедый і ўсіх астатніх. Тут усе вугляродзістыя прадукты гарэння – гэта “сажа”, альбо “carbon black”, незалежна ад таго, якім спосабам яны атрыманыя – у печы, на вогнішчы, альбо ў рэактары. Таму што розніцы паміж выкідамі няма – гэта такая самая копаць, і яе ўздзеянне на арганізм асабліва не залежыць ад філалагічных нюансаў словаўжывання. Наогул, складаецца ўражанне, што ў расійскамоўным сектары самага папулярнага энцыклапедычнага рэсурса планеты не проста так падкрэсліваецца развядзенне тэхнічнай сажы і сажы натуральнай.
Таму што сажа, адназначна – гэта канцэраген. Нават кароткачасовае ўздзеянне высокіх канцэнтрацый сажы для чалавека патэнцыйна можа выклікаць пашкоджанне верхніх дыхальных шляхоў. Тут слова патэнцыйна выдзелена невыпадкова – справа ў тым, што ўсе даследванні пра канцэрагеннасць сажы праводзіліся толькі на жывёлах. І яны прадэманстравалі значнае павелічэнне захворвання на рак лёгкіх у падвопытных пацукоў.
Даследаванні праводзіліся і наконт уздзеяння гэтага канцэрагену на чалавечы арганізм – але ўжо не вопыты, а назіранні. Так, вынікі двух даследаванняў, у Вялікабрытаніі і ў Германіі (тут аналізаваліся супрацоўнікі завода Kalscheuren у ваколіцах Кёльна), паказалі павышаную смяротнасць ад раку лёгкіх. Што праўда, падобнае назіранне ў ЗША такой залежнасці не прадэманстравала. Вывучэнне гэтага пытання працягваецца.
Яблык ад яблыні
А вось тое, што нас, верагодна, чакае ў далёкай перспектыве. Паглядзіце, як выглядае тэрыторыя завода, аналагічнага “Омск Карбону”. Гэта матчыннае прадпрыемства “ОмскТэхвуглерод”, адпаведна, у горадзе Омску, пасля 80 гадоў працы.
Дарэчы, калі б кіраўніцтва холдынга пажадала перакласці назву прадпрыемства цалкам на славянскія мовы, то магілёўскі завод называўся б “Омск Сажа”. Але гэта лірычнае адступленне.
Што кажуць спецыялісты
“Омск Карбон” функцыянуе ў Магілёве ўжо пяць гадоў. Лагічна будзе задацца пытаннем, як рэгіструецца яго ўздзеянне на навакольнае асяроддзе адпаведнымі маніторынгавымі службамі за ўвесь гэты час. Mogilev.media атрымалася ўзяць каментарый ад спецыяліста ў дадзенай галіне. Па зразумелых прычынах, мы не можам называць асобу суразмоўцы, адзначым толькі, што гэта дзейсны супрацоўнік у сферы экалагічнага маніторынга.
Спачатку крыху пра тое, як ажыццяўляецца падобны маніторынг. Для гэтага вядзецца журнал уліку выкідаў забруджвальных рэчываў у атмасферу са стацыянарных крыніц, дадзеныя з якога павінны адпавядаць устаноўленым дзяржавай нарматывам. Прычым гэтыя дадзеныя рэгіструюцца як самім прадпрыемствам, так і дзяржаўным цэнтрам маніторынга. Груба кажучы, у трубе прадпрыемства стаяць два датчыкі – адзін дзяржаўны, другі ад самаго завода.
Адпаведна, калі назіраецца перавышэнне нарматываў, альбо разыходжанне ў дадзеных, то пачынае прымяняцца адпаведнае прыродаахоўнае заканадаўства – так бы мовіць, уключаюцца механізмы пакарання і ліквідацыі негатыўных фактараў.
На “Омск Карбоне” афіцыйна зарэгістравана пяць крыніц выкідаў забруджвальных рэчываў. Зноў, па-просту кажучы, гэта пяць труб. Менавіта яны і знаходзяцца пад кантролем з боку сістэм маніторынга. На ўсіх трубах усталяваныя датчыкі вымярэння шкодных выкідаў – як вышэй казалася, ад самаго прадпрыемства і ад цэнтра маніторынга. Ёсць, праўда, яшчэ і шостая труба, пабудаваная пад наступнае павелічэнне магутнасцяў, але яе мы можам смела ігнараваць, таму што ў яе нават інвентарнага нумару яшчэ няма.
Наш суразмоўца адзначае, што рэгістраваліся выпадкі, калі паказчыкі з датчыкаў не счытваліся, і ў выніку інфармацыя ў сістэму маніторынга не паступала. Але мы можам гэтую заўвагу праігнараваць – парушэнне было выяўлена і выпраўлена. На агульную сітуацыю гэта мала ўплывае. Важна іншае.
Дык вось. Уласна кажучы, калі мы хочам знайсці адказ на пытанне – які ж вынік даюць паказанні па ўзроўні выкідаў “Омск Карбона”, то тут нас і чакае галоўнае расчараванне на мяжы са збянтэжанасцю. Гэта закрытая інфармацыя. Адкрытых дадзеных няма.
Тая інфармацыя, што даецца ў публічны доступ (і з якой маглі б пазнаёміцца спецыялісты-эколагі) падаецца ва ўмоўна адкрытым фармаце. Гэта значыць, што паказанні па ўзроўні выкідаў асноўнага забруджвальніка з завода, аксіда вуглярода, даюцца не ў абсалютных лічбах, а ў працэнтах. Больш дакладная статыстыка мае грыф “Для службовага карыстання”, а інфармацыя пра агульныя аб’ёмы выкідаў з’яўляецца закрытай.
Ну, альбо вось яшчэ адзін прыём ад віртуозаў статыстыкі – кожны год прадпрыемства падае ў дзяржаўныя службы папярэднюю інфармацыю пра ўзровень выкідаў, які плануецца ажыццявіць. А па выніках года публікуецца інфармацыя не пра тое, колькі ў выніку было гэтых выкідаў у аб’ёме, а пра тое – выканаў завод гэты заяўлены план, ці не, не справіўся.
Аднак, не будзем нагнятаць страху. Проста яшчэ раз зарэгіструем той факт, з якога пачалі, і той, якім варта закончыць – на спадарожнікавых здымках, стала ўжо заўважная характэрная цёмная пляма вакол завода “ОмскКарбон”, а інфармацыя пра аб’ёмы адкідаў з прадпрыемстваў засакрэчаная.
Чорная пляцоўка і зімой і летам
Мы не здарма цягам усяго матэрыяла ўзгадваем і параўноўваем омскае прадпрыемства тэхнічнага вуглероду, з якога ўсё пачалося. Расійскія эколагі, маючы вопыі шматгадовых назіранняў за гэтым хімічным гігантам, заяўлялі прама – завод з’яўляецца непасрэднай крыніцай экалагічнага забруджвання, што б ні казалі пра адрозненне “тэхнічнага вуглерода” ад “сажы”.
Кожны год, зімой і летам тэрыторыя омскага прадпрыемства чорная ад сажы. Часам выкіды чорных аблокаў можна пабачыць непасрэдна назіраючы за заводам.
Акрамя выкідаў сажы, экалагічную небяспеку нясуць таксама самі тэхналагічныя працэсы працы з сыравінай. Вось, напрыклад, якія высновы наконт небяспекі прадпрыемства робіць омскі навуковец В. Шопін у сваёй дысертацыі на званне кандыдата навук:
Пра тое, якiя непрыемнасцi можа прынесці “Омск Карбон” Магілёву, незалежная прэса пісала якраз перад самым адкрыццём завода – поўны архіўны матэрыял чытайце цалкам тут: “Какую беду может принести “Омск Карбон” Могилеву. Расследование.“. Што ж, з гэтай прэсай разабраліся – разграмілі рэдакцыю, пасадзілі журналістаў. Цяпер “СБ – Беларусь сёння” пераконвае публіку, што завода баяцца не трэба. Памятаеце: “нагадвае касмадром і ўжо сапраўды не асацыюецца ў недасведчаных з вытворчасцю тэхнічнага вугляроду”.
Не успела «Советская Белоруссия» похвалить предприятие в поселке Годылево, как через неделю одного из героев репортажа привлекли к суду за «экстремизм». Читайте нашу зарисовку о заброшенной могилевской глубинке, и вечном эхе 2020 года.
Не везет ябатькам с кадрами, фатально не везет. Что ни ворюга и взяточник,то обязательно верный лукашист. Что ни хороший специалист – обязательно «экстремист».
И не тенденция это уже, а социальный закон, над которым стоит задуматься всем нынешним строителям «светлого будущего» Беларуси.
Недавно газета администрации Лукашенко похвалила быховский торфобрикетный завод за успехи в модернизации предприятия и перевыполнение производственных планов, а уже через неделю в быховском суде рассматривали «экстремистское» дело начальника планово-экономического сектора завода Константина Деменкова, героя публикации «СБ».
Начальник планового экономического сектора Константин Деменков.
Константин Михайлович проработал на предприятии больше двадцати лет и хорошо помнит все взлеты и падения единственного в области добытчика и переработчика торфа.
Еще в начале 1950-х, в болоте Годылево, давшем название деревне, геологи нашли богатейшие залежи торфа.
Во времена СССР, когда все остальные сельские населенные пункты Быховщины именовались деревнями, Годылево, неподалеку от которого располагался завод, стало городским поселком.
Здесь выросли невиданные по тем временам двухэтажные дома, появилась соответствующая инфраструктура и кипела жизнь.
В упадок Годылево начало приходить после аварии на ЧАЭС. Само по себе, копание в земле района, который больше других регионов Могилевщины пострадал от чернобыльской катастрофы, было делом опасным.
В то время жителям Быховщины выплачивали «гробовые» и число желающих добывать торф резко уменьшилось. Не помогли отмена доплат и объявление загрязненных земель «чистыми».
Поселок Годылево, расположенный у автострады Санкт-Петербург – Одесса, пугал проезжающих по шоссе, забитыми фанерой окнами двухэтажек и запустением.
Да и само торфопредприятие «Днепровское» выглядело как декорация к фильму ужасов «Сайлент-Хилл» – полузаросшие травой узкоколейки, усыпанные торфяной пылью цеха, рабочие в грязных робах.
Лишь в 2020-м году власти обратили внимание на предприятие. Скорее всего, не из-за сострадания к местным трудягам, а потому, что из-за разных «экономических чудес» пришлось возвращаться в прошлое и пользоваться местными видами топлива.
Предприятие прошло серьезную реконструкцию и Константин Деменков, который начинал там слесарем-ремонтником, отметил в интервью «СБ»: “раньше в брикетный цех заходили – света белого не видели. Установили систему обеспыливания – и дышится легче…”
Выходит, что такой роскошью, как система обеспыливания предприятие раньше не страдало.
Неизвестно, какой из видов «экстремизма» вменяют власти Константину Михайловичу – список их нынче практически бесконечен. Сегодня и просто сказать банальную правду в Беларуси опасно для здоровья.
Об этом, со страниц все той же «СБ», предупреждает нас неудавшийся юморист и удачливый пропагандист Муковозчик.
Вот как он, например, описывает участь тех, кто подписал петицию с предложением ввести уголовную ответственность за отрицание сталинских репрессий: «теперь представители гражданского общества работают над тем, чтобы поименно узнать каждого из двадцати подписантов, желая лично побеседовать с каждым о «рыпрессиях», о роли Сталина в истории Беларуси и еще о том, как они сами провели лето 2020 года».
Страшно, надо признать, жить в стране, где ярые сталинисты, сделавшие карьеру на создании культа личности Лукашенко, называют себя представителями гражданского общества, а работяги вроде Константина Деменкова предстают перед судом.
Предновогоднее чудо случилось у могилевских кооператоров. В роли Деда Мороза и Снегурочки выступили председатель облисполкома Анатолий Исаченко и председатель правления Белкоопсоюза Инесса Короткевич, которые вручили сертификаты на 30 автолавок для местных структур Могилевского райпо.
За тридцать лет “президентской республики” вертикальщики виртуозно научились выдавать свои проколы за достижения. Вот и массовое закрытие убыточных стационарных магазинов потребкооперации на селе и следующая из этого необходимость выкручиваться с автолавками, преподносится как некая победа.
По мнению Исаченко “сегодня передвижной магазин соответствует всем необходимым требованиям. Он может полностью удовлетворить потребности населения”. Можно себе вообразить, насколько низкими стали эти потребности, если сельчанам уже необходимо и достаточно всего лишь автолавки.
Жительница деревни Павловка Могилевского района, куда незамедлительно прибыла новая автолавка, так описывает прелести передвижного магазина: “здесь мы пришли и отоварились, потихоньку прошлись и развеялись, поговорили, здесь как бы место встреч”.
Сельские жители таким образом “развеиваются” уже в 1880 населенных пунктах Могилевщины. Им, в отличие от Исаченко и Короткевич, не нужны ни торговые центры класса “люкс”, ни кафе высшей категории обслуживания. Как говорится, скромненько и со вкусом.
Термин “автолавка” также прочно вошел в лексикон жителей могилевской глубинки, как, например неологизм “малокомплектные садики и школы”, применяемый чиновниками для маскировки демографической катастрофы. Его использовал в своей речи Анатолий Исаченко на недавней встрече с “активом” вымирающего Хотимского района.
Малокомплектные детские садики, малокомплектные магазины на колесах делают и саму жизнь могилевской провинции очень малокомплектной.
Ну, а еще одним способом развеять эту безнадегу станут очередные “выборы” главного виновника всебеларусской “малокомплектности”.
Ураджэнец Касцюковіч, 37-гадовы Артур Яфрэмаў сцвярджае, што запісацца на вайну яго прымусілі расійскія паліцэйскія, калі ён чарговы раз напіўся.
Відэа з палонным грамадзянінам Беларусі выклала 77-я асобная аэрамабільная брыгада Узброеных сілаў Украіны, заўважыла “Наша ніва”. На відэа мужчына сцвярджае, што яго падманам прымусілі падпісаць кантракт з расійскім войскам.
«Мянты мяне прынялі, давай прэсаваць. Падпісвай, тыпу, кантракт на вайну. Я першы раз, другі раз адмовіўся, трэці. Потым я зноў напіўся і мяне прэсавалі, зноў узялі. І я п’яны ўзяў і падпісаў. А потым, калі працверазеў, ужо позна было, я ўжо быў у Варонежы. Мяне туды завезлі п’янага» – заявіў Яфрэмаў.
