В Могилеве в эти дни находится ковчег с частицей мощей святителя Тихона. Однако из информации об этом на сайте Могилевской епархии БПЦ невозможно узнать, чем же отличился при жизни этот человек и почему был причислен к лику святых.
“6 апреля 2025 года от Донского монастыря в Москве началось принесение ковчега с мощами святителя Тихона, Патриарха Московского и всея Руси, которое охватит 90 крупных городов России и Беларуси, и завершится 9 октября. Событие приурочено к 100-летию со дня кончины святителя († 7 апреля 1925 года)” – сообщает официальный портал БПЦ.
Согласно графику, поклониться мощам исповедника Тихона можно 13-15 апреля в Свято-Никольском женском монастыре Могилева.
Чем же прославился святитель Тихон? Исходя из того, что написано на сайте Могилевской епархии, найти ответ на этот вопрос невозможно. “Его Патриаршее служение выпало на самый трагичный момент в истории государства – октябрьские события 1917 года и последовавшую затем гражданскую войну” – это все, что считают важным сообщить верующим могилевские церковные начальники.
Впрочем, их руководство в Минске недалеко ушло в донесении информации пастве о том, что же очень важное совершил Патриарх Тихон, что 9 октября 1989 года был прославлен Архиерейским собором Русской православной церкви.
“Оставаясь на Патриаршем престоле до самой своей кончины 7 апреля 1925 года, Святейший Патриарх Тихон неоднократно подвергался уголовным преследованиям, арестам и покушениям” – очень скромно и малопонятно сообщается на сайте БПЦ. Кто и за что преследовал Патриарха Тихона, читая такие сообщения, мы никак не узнаем.
Антисоветский подвиг и провластное раскаяние
“В Могилев привезли мощи какого-то там святого” – такой вывод можно было бы сделать после прочтения вышеупомянутых сообщений церковных сайтов.
Но правда, слава Богу, не боится нынешних наследников большевистских нехристей, под дудку которых пляшут многие белорусские высшие церковные чины.
“В послании от 19 января (1 февраля) 1918 г. он обличил безбожную власть, воздвигшую гонения на Церковь, анафематствовал «извергов рода человеческого», творивших кровавые расправы, и призвал всех верующих к защите оскорбляемой Церкви: «А вы противостаньте им силою веры вашей, вашего властного всенародного вопля… А если нужно будет и пострадать за дело Христово, зовем вас, возлюбленные чада Церкви, зовем вас на эти страдания вместе с собою…»
21 июля 1918 г. в слове, сказанном после чтения Евангелия в Казанском соборе на Красной площади, осудил расстрел царя Николая II и то, что «Исполнительный комитет одобрил это и признал законным».
“Личной проповедью и твердым исповеданием христианской правды, неустанной борьбой с врагами Церкви Патриарх вызвал ненависть представителей новой власти, постоянно преследовавшей его. Жизнь Его Святейшества все время была под угрозой: на него трижды совершались покушения, тем не менее он выезжал для совершения богослужений в различных храмах Москвы и за ее пределами”.
Однако и в этом биографическом описании мы не найдем информации о том, что в большевики выбили-таки из Патриарха Тихона раскаяния в его антисоветской деятельности. Об этом говорится в его заявлении от 16 июня 1923 года в Верховный суд РСФСР с ходатайством об изменении меры пресечения:
“Будучи воспитан в монархическом обществе и находясь до самого ареста под влиянием антисоветских лиц, я действительно был настроен к Советской власти враждебно, причем враждебность из пассивного состояния временами переходила к активным действиям. Как то: обращение по поводу Брестского мира в 1918, анафематствование в том же году власти и наконец воззвание против декрета об изъятии церковных ценностей в 1922.
Все мои антисоветские действия за немногими неточностями изложены в обвинительном Заключении Верховного Суда. Признавая правильность решения Суда о привлечении меня к ответственности по указанным в обвинительном заключении статьям уголовного кодекса за антисоветскую деятельность, я раскаиваюсь в этих проступках против государственного строя и прошу Верховный Суд изменить мне меру пресечения, то есть освободить меня из под стражи.
При этом я заявляю Верховному Суду, что я отныне Советской власти не враг. Я окончательно и решительно отмежевываюсь как от зарубежной, так и внутренней монархическо-белогвардейской контрреволюции”.
Вот такая историческая правда, которую замалчивают сегодняшние церковные начальники в Беларуси.
Міжнародны дзень музеяў (International Museum Day, з 1977 года). Ноч музеяў.
У гэты дзень музеі ва ўсім свеце адчыняюць свае дзверы для ўсіх жадаючых, цалкам бясплатна і з радасцю паказваючы свае выставачныя залы, новыя экспанаты. Да свята прымеркаваны адкрыцці новых выставак, фестываляў, у музеях арганізуюцца тэматычныя лекцыі, экскурсіі, навуковыя чытанні, спецыяльныя заняткі з дзецьмі, праходзяць музейна-тэатральныя паказы.
У свята ў музеях заўсёды шмат наведвальнікаў. Акрамя Міжнароднага дня музеяў праходзіць яшчэ адно свята – Ноч музеяў.
Дзень памяці ахвяр дэпартацыі народаў Крыма.
Устаноўлены Вярхоўным Саветам Крыма ў 1994 годзе.
18 мая 1944 гады ў Сярэднюю Азію з Крыму быў адпраўлены першы эшэлон крымскіх татараў, грэкаў, балгараў, немцаў, армян і іншых народаў, якія насялялі Крым. Іх дэпартацыя праводзілася па незаконных абвінавачваннях органамі ўлады СССР у «масавым дэзерцірстве» з Чырвонай Арміі, а таксама ў супрацоўніцтве з нямецкімі акупацыйнымі войскамі падчас Вялікай Айчыннай вайны і ўдзеле крымскіх татараў у калабарацыянісцкіх фармаваннях.
Да 20 мая было выселена больш за 180 000 чалавек. Па канчатковых дадзеных, з Крыма было дэпартавана звыш 200 000 крымскіх татараў. Затым, у маі-чэрвені 1944 года, з тэрыторыі паўвострава дэпартавалі яшчэ грэкаў, балгараў, армян, немцаў, італьянцаў, румынаў.
Мемарыяльны комплекс ахвярам дэпартацыі ў пасёлку Сірэнь.
1792 год. Войскі Расіі ўварваліся на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з мэтаю скасавання Канстытуцыі 3 мая.
На гэты момант армія Рэчы Паспалітай павінна была налічваць 100 000, але не дасягла нават і 70 000, з якіх баяздольных было толькі 56 000, астатнія – ненавучаныя рэкруты. Пяхоты і кавалерыі было 40 000 і 30 000 адпаведна, пры 200 гарматах. Гэта была даволі значная сіла, але войскі былі раскіданы на велізарных прасторах краіны, і не змаглі дзейнічаць эфэктыўна. Больш таго, 18 000 салдат прускага дапаможнага корпуса не прыбылі з прычыны здрады прускага саюзніка.
Камандуючым арміяй быў прызначаны каралеўскі пляменнік, малады князь Юзэф Панятоўскі. Пры фармаванні арміі яму дапамагалі генералы: А. Касцюшка, М. Вяльгорскі і Ю. Заёнчак. Як потым высветлілася, найбольшую вартасць на поле бою ў польска-літоўскім войску мела пяхота і артылерыя, а хутка сфармаваныя групы нацыянальнай кавалерыі лёгка прыходзілі ў паніку.
Армія расійскіх акупантаў была падзелена на дзве часткі: беларуская армія – 32 000 пяхоты генерала М. Крачэтнікава, 64 000 у Малдаўскай арміі ветэранаў нядаўняй вайны з Асманскай імперыяй пад камандаваннем М. Кахоўскага. Першая шла ў Літву, а другая на Падолле і Валынь.
Пяхота Кароннага корпуса.
1868 год. Нарадзіўся Мікалай ІІ (1868-1918).
Расійскі імператар, палкоўнік, адмірал брытанскага флота і фельдмаршал брытанскай арміі, святы ў РПЦ. У 1915-1917 гадах жыў у Магілёве пры Стаўцы.
Атрымаў грунтоўную хатнюю адукацыю. Служыў афіцэрам у Праабражэнскім палку.
Стаў імператарам у 1894 годзе.
Панаванне Мікалая II было адзначана эканамічным развіццём Расіі. Праведзены грашовая рэформа, першы ўсеагульны перапіс насельніцтва, уведзены заканадаўчая Дзяржаўная Дума, Савет міністраў, краіна ўступіла ў вайсковы блок Антанта. За ініцыятыву па скліканні Гаагскай канфэрэнцыі быў намінаваны на Нобелеўскую прэмію міру ў 1901 годзе. Разам з тым павялічваўся рост сацыяльна-палітычных супярэчнасцяў, рэвалюцыйнага руху (адбыліся дзве рэвалюцыі), Расія прайграла руска-японскую вайну, уступіла ў І Сусветную.
20 жніўня 2000 года праслаўлены ў ліку святых Рускай праваслаўнай царквы.
1888 год. Нарадзілася беларуска Ганна Барысевіч (1888-2007).
Адна з сусветных доўгажыхарак, якая пражыла 118 гадоў і 281 дзень.
Праз спазненне не была занесеная ў Кнігу рэкордаў Гінэса як найстарэйшы чалавек у свеце.
У 2007 годзе афіцыйны сусветны рэкорд даўгалецця прызналі за 114-гадовай жыхаркай Японіі, тым часам як Ганне Барысевіч было больш за 118.
У 2007 годзе яе імя было ўнесена ў Кнігу рэкордаў Расіі, СНД і краін Балтыі «Дзіва».
1906 год. У Пецярбургу заснавана беларуская выдавецкая суполка “Загляне сонца і ў наша аконца” (1906-1914).
Паўстала з ініцыятывы выкладчыка Пецярбурскага ўніверсітэта, беларуса Б. Эпімах-Шыпілы.
Выдадзена 38 кніг кірыліцай і лацінкай агульным накладам больш за 100 000 асобнікаў. Сярод іх першыя падручнікі на беларускай мове «Беларуская чытанка, ці Першае чытанне для дзетак беларусаў» Каруся Каганца, «Першае чытанне для дзетак беларусаў» Цёткі, творы Янкі Купалы і Якуба Коласа, В. Дунін-Марцінкевіча, Ф.Багушэвіча, пераклад паэмы «Пан Тадэвуш» А. Міцкевіча. Быў выпушчаны альманах «Маладая Беларусь».
1910 год. Памерла Эліза Ажэшка (1841-1910).
Папулярная ў свой час беларуская польскамоўная пісьменніца, грамадская дзеячка і педагог эпохі пазітывізму.
Яе празаічныя творы інсцэніраваліся, перакладаліся на беларускую мову і напачатку XX стагоддзя ставіліся на сцэнах шматлікіх беларускіх гарадоў. Блізка сябравала з Ф. Багушэвічам.
Адукацыю атрымала ў Варшаўскім пансіёне. Аказвала дапамогу ўдзельнікам паўстання 1863 года.
Аўтар апавяданняў, раманаў, у тым ліку на тэмы грамадскай эмансіпацыі і барацьбы жанчын за грамадскія правы. Шырокае прызнанне прынеслі раман «Мэір Эзофавіч», апавяданні зборніка «З розных сфер», апавяданні з жыцця беларускіх сялян «Нізіны» і іншыя.
Шмат падарожнічала па Беларусі, сабрала 228 назваў раслін. Усім беларускім назвам за дапамогай знаёмага батаніка яна дала лацінскія адпаведнікі. Шмат назваў раслін, пададзеных Ажэшкай, не фіксуюць іншыя беларускія слоўнікі.
У доме ў Гродна, дзе апошнія гады жыцця яна жыла створаны дом-музей. Яе імем названа вуліца ў Гродна, на якой усталяваны помнік.
1920 год. Нарадзіўся Ян Павал II (Караль Вайтыла, 1920-2005).
264-ы Рымскі Папа, першы пантыфік-славянін і першы папа, які не паходзіў з Італіі, за апошнія больш як 450 гадоў. Святы. Меў вялікую цікавасць да Беларусі, стварыў паўнавартасную каталіцкую структуру ў Беларусі.
Па працягласці свайго пантыфікату ён саступае толькі Апосталу Пятру і Папу Пію IX (1846-1878).
Аўтар прац па праблемах хрысціянскай філасофіі чалавека, шматлікіх энцыклік, вершаў, паэм, п’ес.
Яго верш «Юдэйская пустыня» пераклала на беларускую мову Х. Лялько.
Стаў першым пантыфікам у гісторыі, які пачаў звяртацца да беларускіх вернікаў па-беларуску ў сваіх святочных віншаваннях з нагоды Вялікадня і Нараджэння Хрыстовага, а таксама падчас сустрэч з дэлегацыямі беларусаў.
Святому прысвечаны шматлікія помнікі ў многіх каталіцкіх краінах. У 2013 годзе ў Магілёве на тэрыторыі касцёла Небаўзяцця Панны Марыі і Святога Станіслава ўстаноўлена скульптура.
1940 год. Нарадзіўся Ян Чыквін (1940-2022).
Беларускі паэт, гісторык літаратуры, перакладчык, доктар гуманітарных навук, прафесар, грамадскі дзеяч Польшчы, прэзідэнт Беларускага Літаратурнага Таварыства «Белавежа».
Скончыў Варшаўскі ўніверсітэт. Працаваўу Варшаўскім, Беластоцкім універсітэтах.
Член Польскага таварыства русістаў, Саюза польскіх пісьменнікаў, Міжнароднай асацыяцыі беларусістаў, беларускага ПЭН-цэнтра. Быў рэдактарам выдавецкай серыі “Бібліятэка Беларускага літаратурнага аб’яднаньня «Белавежа»”, часопіса «Тэрмапілы».
Узнагароджаны медалём Францішка Скарыны.
Памёр 14 лістапада 2022 года.
1958 год. Нарадзіўся Ян Максімюк.
Беларускі перакладчык, крытык, літаратар на Беласточчыне.
Скончыў Варшаўскі ўніверсітэт. Працаваў настаўнікам, інструктарам і сакратаром Беларускага грамадска-культурнага таварыства ў Беластоку, журналістам «Нівы», перакладчыкам у амерыканскай амбасадзе ў Варшаве.
Перакладае беларускую літаратуру на польскую мову і сусветную літаратуру на беларускую мову. Пераклаў «Уліса» Джойса. Стварае слоўнік падляскай мовы. Вядзе сайт прысвечаны папулярызацыі і кадыфікацыі падляскай мікрамовы. Рэдагаваў літаратурна-мастацкі часопіс «Правінцыя» (Беласток).
З 1998 году жыве ў Празе. Супрацоўнічае з «Радыё Свабода». Разам з С. Шупам заснаваў інтэрнэт-праект Літаратура.орг.
1972 год. Нарадзіўся Аляксандр Кулінковіч (1972-2018).
Беларускі рок-музыка, заснавальнік і лідар гурта “Neuro Dubel”.
Працаваў у моладзевых выданнях. Аўтар вершаў, музыкі. Браў удзел у некаторых запісах і канцэртах гурта «Крамбамбуля».
Памёр 3 жніўня 2018 года. У дзень смерці «Нейра Дзюбель» павінен быў выступаць на фэстывалі «Рок за баброў».
1977 год. У Польшчы памёр Андрэй Блажэвіч (Вангін, 1895-1977).
Беларускі акцёр, вядучы акцёр трупы У. Галубка – Беларускага дзяржаўнага вандроўнага тэатра. Выступаў у характарных ролях.
Бываў на гастролях у Магілёве.
Арыштаваны НКУС у 1937 годзе. Па Другой сусветнай вайне выехаў у Польшчы. Удзельнічаў у аматарскіх спектаклях на Памор’і.
З 1968 году дажываў у доме састарэлых у Гдыні. Наведваў беларускі клуб у Гданьску.
Увесну 1977 году знік з дому састарэлых Гдыні. Толькі праз 25 гадоў высветлілася, з прычыны пагаршэння здароўя яго перавезлі ў Гнеў – у адпаведны дом. Там пасля 19 дзён памёр.
Дзякуючы гданьскім беларусам яго магіла была адшуканая. На ёй усталяваны помнік з граніту.
Акцёры трупы У. Галубка.
1995 год. Памёр ураджэнец в. Малыя Бортнікі Бабруйскага раёна Іван Балыка (1937-1995).
Беларускі савецкі вайсковы дзеяч, генерал-маёр.
Скончыў ваеннае вучылішча, акадэмію бранятанкавых войск Генеральнага штаба. Служыў у Беларускай ваеннай акрузе, групе савецкіх войск у Германіі, у Забайкаллі, быў ваенным саветнікам у В’етнаме, Емене. Апошнія гады жыцця пражываў у в. Малыя Бортнікі.
Чын малебнага спеву на выпадак пошуку працы быў зацверджаны Святым Смнодам праваслаўнай царквы – паведамляе афіцыйны сайт РПЦ. Тэкст малітвы ўтрымлівае цытаты з Евангелія, а таксама словы: “Ныне смиренно молим Тя: даждь рабу Твоему сему (имярек) делание благо, во еже вся полезная творити ему во славу Твою и ко благу дома своего и прияти плод достоин трудов своих. О рабе Божием, (имярек) взыскующем еже делание себе богоугодное обрести, Господу помолимся. О еже обрести рабу сему делание свое и во славу Божию совершити е, Господу помолимся.”
Поўны тэкст малебнага спеву займае некалькі старонак і размешчаны таксама на афіцыйным сайце Рускай Праваслаўнай царквы.
