Гістарычны будынак першай магілёўскай электрастанцыі быў узведзены ў 1900-х, прастаяў вайну, а цяпер пайшоў пад знос.
Будынак першай электрастанцыі ў Магілёве быў узведзены ў 1900-х гадах, а сама станцыя была запушчаная ў эксплуатацыю 7 лютага 1910 года. Пабудова доўгі час была часткова закінутая, з выбітымі вокнамі, аднак захоўвала цэласнасць канструкцыі. Раней яго адмовіліся прызнаваць гісторыка-культурнай каштоўнасцю – пісалі mogilev.media тры гады таму, але нядаўна раптам пафарбавалі.
Пра планы гарадскіх уладаў знесці гістарычны будынак заяўлялася яшчэ год таму. На яго месцы будзе ўзводзіцца шараговы жылы дом. Цяпер жа працы па зносе будынка ўжо пачаліся – паведамілі падпісчыкі суполкі “Магілёў – горад, які быў…” у Facebook.
У чэрвені 2024 года Магілёўскі гарвыканкам правёў грамадскае абмеркаванне праекта рэканструкцыі будынка першай магілёўскай электрастанцыі, размешчанага каля гандлёвага цэнтра “Мацярык”. Першапачаткова планавалася цалкам знесці гістарычную пабудову і ўзвесці на яе месцы шэры пяціпавярховік – пісалі mogilev.media.
Праект быў, аднак, адхілены па фармальнай прычыне адсутнасці парковачных месцаў – паведамляе тэлеграм-канал “Спадчына”. Зараз жа на аб’екце пачаліся працы – дом фарбуюць у ружовы колер, піша інфармацыйны рэсурс Магілёўскага гарвыканкама.
Верагодна, гэта звязана з імкненнем палепшыць агульны выгляд будынка, і не звязана напрамую з яго магчымым далейшым лёсам.
На яго месцы можа з’явіцца невыразны шматкватэрны дом, але абмеркаванне яшчэ не завяршылася.
Будынак першай магілёўскай электрастанцыі размяшчаецца на 2-ім Крутым завулку, каля гандлёвага цэнтра “Мацярык” і галоўнага аддзялення “Тэхнабанка”. Электрастанцыя была пабудаваная яшчэ ў 1900-я гады, а ў 1930-х яе памяшканні пераробліваліся пад жылыя кватэры. Зараз гэты дом пустуе.
У 2022 годзе актывіст Уладзіслаў Чаховіч падрыхтаваў прапанову аб наданні будынку статуса гісторыка-культурнай каштоўнасці. Дакументацыя, з якой ён звярнуўся ў магілёўскі абласны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны склала 43 старонкі з дэтальным абгрунтаваннем і вялікім ілюстрацыйным корпусам. Абласны савет, аднак, прапанову адхіліў – пісалі mogilev.media.
Цяпер Магілёўскі гарвыканкам правёў грамадскае абмеркаванне “рэканструкцыі” будынка, якая прадугледжвае поўны знос электрастанцыі і ўзвядзенне на яе месцы шараговага шасціпавярховіка, пазбаўленага якіх-небудзь эстэтычных пераваг.
“Улічваючы размяшчэнне ў самым цэнтры горада мы прадказвалі, што закінутаму будынку пагражае знос пад офісны гмах ці элітнае жыллё. – каментуюе сітуацыю з будынкам першай магілёўскай электрастанцыі аўтар тэлеграм-канала “Спадчына – Але замест элітнага жылля – звычайная калгасная каробка без якіх-небудзь пробліскаў архітэктуры.”
Па выніках грамадскага абмеркавання аб’екта, камісія гарвыканкама прыняла рашэнне адправіць праект на дапрацоўку – аказалася, што не вытрыманая норма па колькасці парковачных месцаў. Таксама плануецца правесці паўторнае грамадскае абмеркаванне што да архітэктурна-планіровачнай канцэпцыі аб’екта.
Магілёўскі абласны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны адмовіў у прысваенні ахоўнага статусу першай магілёўскай электрастанцыі па 2-м Крутым завулку – піша Тэлеграм-канал “Спадчына”.
Адмова тлумачыцца тым, што “ў выніку ўздзеяння фактараў прыроднага паходжання страчаны адметныя духоўныя і мастацкія вартасці, якія б абумовілі наданне яму статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. Пагоршаны тэхнічны стан і ўмовы ўспрымання аб’екта.”
Насамрэч будынак нават пасля перабудовы 1930-х гадоў у жытло захаваў увесь свой эклектычны дэкор – не згаджаецца з пастановай магілёўскіх функцыянераў заяўнік Уладзіслаў Чаховіч – што з’яўляецца незвычайнай цікавосткай само па сабе, але галоўнай яго вартасцю з’яўляецца не архітэктура, а дакументальнае сведчанне індустрыяльнага развіцця горада і рэгіёна. Ну і ў крытэрыях надання ахоўнага статусу адсутнічаюць хоць якія згадкі пра тэхнічны стан, тым больш што будынак хоць і адселены, не мае відавочных страт.
Варта адзначыць, што дакументацыя, з якой Уладзіслаў Чаховіч звярнуўся ў магілёўскі абласны савет па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны склала 43 старонкі з дэтальным абгрунтаваннем і вялікім ілюстрацыйным корпусам.
Першая магілёўская электрастанцыя была запушчаная 7 лютага 1910 года. Першапачаткова яна працавала ад дызельнага рухавіка з магутнасцю генератара пастаяннага току і давала напругу ў 90 кВт. Да канца 1920-х гадоў яна ўжо вырабляла пераменны ток а агульная колькасць рабочых на станцыі складала амаль 50 чалавек. Яе будынак захаваўся ў Магілёве з мінімальнымі зменамі, якія адбыліся пасля пераводу дома ў жылы фонд у 1930-х гадах. Зараз будынак нежылы, але тут знаходзіцца шэраг офісных памяшканняў.
