Апошнія восем гадоў былі самымі гарачымі за ўсю гісторыю назіранняў, заявіла 6 лістапада Сусветная метэаралагічная арганізацыя ў дакладзе на адкрыцці штогадовай канферэнцыі ААН па змене клімату ў Шарм-Эль-Шэйху, Егіпет.
«Экстрэмальная спякота, засуха і разбуральныя паводкі закранулі мільёны людзей і прычынілі мільярдныя страты ў гэтым годзе. Відавочныя прыкметы і наступствы змены клімату становяцца ўсё больш драматычнымі» – сказана ў публікацыі.
На думку экспертаў Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі, у 2022 годзе сярэдняя глабальная тэмпература будзе прыкладна на 1,15 градуса вышэй за сярэднюю тэмпературу даіндустрыяльнага перыяду 1850-1900 гадоў.
Верагодна, бягучы год зойме 5-6-е месца ў спісе самых гарачых за гісторыю назіранняў, аднак “толькі пытанне часу, калі настане яшчэ адзін самы цёплы год”.
Вучоныя канстатуюць, што з 1993 года хуткасць павышэння ўзроўню мора падвоілася, а са студзеня 2020 года ўзровень мора вырас амаль на 10 міліметраў. Раставанне леднікоў у Альпах у 2022 годзе стала рэкордным: на гэта паўплывалі нізкае снежнае покрыва ў канцы зімы, неаднаразовае выпадзенне пылу з Сахары і працяглыя і інтэнсіўныя хвалі цяпла.
“Упершыню ў гісторыі нават у самых высокіх пунктах вымярэнняў снег не перажыў летні сезон, і таму не адбылося назапашвання свежага лёду” – гаворыцца ў публікацыі.
Найбольш пакутуюць тыя, хто невінаваты.
Канцэнтрацыі асноўных парніковых газаў працягваюць расці і дасягнулі рэкордных узроўняў. Для многіх леднікоў кропка незвароту ўжо пройдзеная, і раставанне будзе працягвацца сотні, калі не тысячы гадоў, што будзе мець сур’ёзныя наступствы для воднай бяспекі.
У Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі нагадалі прыклады экстрэмальнага надвор’я ў 2022 годзе: засуху ва Усходняй Афрыцы, рэкордныя дажджы і паводкі ў Пакістане, серыю разбуральных цыклонаў на Мадагаскары і ў Паўднёвай Афрыцы, экстрэмальную спякоту ў Еўропе.
Паводка ў Пакістане
«Занадта часта больш за ўсё пакутуюць тыя, хто менш за ўсё адказны за змяненне клімату, як мы бачылі на прыкладзе жудаснай паводкі ў Пакістане і смяротнай працяглай засухі на Афрыканскім Рогу. Але нават добра падрыхтаваныя супольнасці сёлета пацярпелі ад экстрэмальных з’яў, пра што сведчаць зацяжныя хвалі цяпла і засуха ў значнай частцы Еўропы і паўднёвага Кітая» – сказаў прафесар Таалас.
Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш назваў даклад “хронікай кліматычнага хаосу” і заклікаў удзельнікаў канферэнцыі ў Шарм-Эль-Шэйху “адказаць на сігнал трывогі ад планеты дзеяннем – амбіцыйным і рэальным дзеяннем у галіне клімату”.
У праграму канферэнцыі 2022 года ўпершыню было афіцыйна ўключана абмеркаванне механізму кампенсацый страт ад змен клімату для краін, якія развіваюцца – гэта адбылося ў выніку «інтэнсіўных перамоваў», паведамляе BBC News. Як піша Reuters, у папярэднія гады развітыя краіны перашкаджалі правядзенню афіцыйных абмеркаванняў; яшчэ нават на канферэнцыі 2021 года ЗША і ЕЗ заблакавалі стварэнне такога фонду.
Цыклон “Батсірай” на Мадагаскары
Кліматычныя змены ў Беларусі.
З другой паловы 1970-х гадоў хуткасць росту тэмпературы ў краіне склала 0,6 градуса за 10 гадоў. Гэтыя лічбы ў 3,5 раза перавышаюць хуткасць росту па ўсім зямным шары і практычна ў 2 разы перавышаюць хуткасць росту тэмпературы паветра над сушай паўночнага паўшар’я” – распавядаюць спецыялісты Белгідрамету.
З канца 1980-х гадоў змяненне тэмпературы паветра праяўлялася ў росце зімовых тэмператур. Аднак з другой паловы 1990-х і пачатку 2000-х гадоў пачалі расці тэмпературы і летняга перыяду, адзначаецца рост колькасці гарачых дзён з тэмпературай паветра плюс 25 градусаў і вышэй. У цэлым растуць максімумы тэмператур, змяняецца працягласць сезонаў года – павялічваецца працягласць лета і скарачаецца зіма. Таксама павялічваецца працягласць вегетацыйнага перыяду і скарачаецца ацяпляльны перыяд.
Што да змены характару выпадзення ападкаў на тэрыторыі Беларусі, то ў халодны перыяд года іх сума расце, а ў асобныя месяцы цёплага перыяду года – скарачаецца. Такія тэндэнцыі адзначаюцца ў чэрвені, жніўні і верасні, што разам з ростам тэмпературы паветра прыводзіць да павелічэння засушлівых умоў.
У будучыні, тэмпературы паветра будуць расці і да канца стагоддзя на тэрыторыі Беларусі сярэднегадавыя тэмпературы паветра могуць дасягаць адзнакі плюс 10-12 градусаў. Акрамя гэтага, у перыяд паміж 2020 і 2040 гадамі тэмпература паветра па ўсёй Зямлі павысіцца на 1,5 градуса. Так, змены клімату паўплываюць на навакольнае асяроддзе, галіны эканомікі і здароўе насельніцтва.
На думку спецыялістаў Белгідрамета, важна ўдзяляць вялікую ўвагу ацэнцы рызык ад змянення клімату, распрацоўваць стратэгіі па адаптацыі эканомікі, навакольнага асяроддзя і насельніцтва.
