Гісторык расказаў у Дудзя, як Манэргейма ледзь не забілі ў Магілёве

“Я стаю на тым самым пероне, дзе яшчэ не высахла кроў майго галоўнакамандуючага” – напісаў пра перабыванне ў Магілёве нацыянальны герой Фінляндыі Карл Густаў Манэргейм.

На канале Юрыя Дудзя выйшаў ролік з гісторыкам і вядучым падкаста “Закат империи” Андрэем Аксёнавым. У ім расійскі гісторык расказаў пра эпізод, калі ў Магілёве, на чыгуначным вакзале ледзь не абарвалося жыццё вайскоўца рускай арміі, падданага Вялікага княства Фінляндскага Карла Густава Манэргейма.

На момант Кастрычніцкай рэвалюцыі Манэргейм быў у Адэсе, з’яўляючыся  генерал-лейтэнантам рускай арміі, што ўдзельнічаў у Першай Сусветнай вайне. Лютаўскую рэвалюцыю, якая адбылася напярэдадні і пераследвала ідэі дэмакратызацыі грамадства, Карл Густаў Манэргейм сустрэў з натхненнем. Рэвалюцыя ж бальшавікоў выклікала ў яго непрыняцце і фінскі военачальнік першым часам імкнуўся аб’яднаць людзей дзеля супраціўлення Чырвонай арміі. Аднак, да свайго вялікага здзіўлення і расчаравання, сярод атачэння ён пераважна сустэў толькі скаргі на немагчымасць супрацьстаяць бальшавікам.

Будучы падданым Вялікага княства Фінляндскага, якое ў гэты час якраз абвясціла пра сваю незалежнасць, Манэргейм вырашыў вяртацца на радзіму. Шлях яго праходзіў па чыгунцы, праз горад Магілёў, дзе ў гэты час размяшчалася Стаўка Вярхоўнага галоўнакамандавання. 

У час падарожжа Манэргейма якраз адбыліся самыя драматычныя падзеі ў гісторыі Стаўкі. Сюды прыбыў прапаршчык Крыленка, прызначаны бальшавікамі ў якасці новага галоўнакамандуючага. Папярэдняга кіраўніка Стаўкі, генерала Духоніна, рэвалюцыйныя матросы забілі на пероне магілёўскага чыгуначнага вакзала, калі ён прыйшоў з візітам да Крыленкі. духонін забойства

Забойства Духоніна – панарама ў Магілёўскім абласным краязнаўчым музеі“Я стаю на тым самым пероне, дзе яшчэ не высахла кроў майго галоўнакамандуючага” – прыводзіць успаміны Манэргейма Андрэй Аксёнаў. І вакол будучага фінскага нацыянальнага героя ў гэты час было шмат рэвалюцыйных салдат, якія маглі ў любы момант паўтарыць з ім тое, што было зроблена з Духоніным. “А ён – гвардзейскі афіцэр, у яго выпраўка.” – тлумачыць пагрозу гісторык – “І яго могуць проста за гэта забіць. І там было некалькі момантаў, калі ён знаходзіцца літаральна на грані таго, што яго заб’юць”.

Фота: mannerheim-museo.fi

У Фінляндыі дэмантавалі помнік, падораны Савецкім Саюзам і які не стаў для фінаў родным

Статуя «Мір ува ўсім свеце» стаяла ў Хельсінкі. У 1989 годзе помнік вышынёю ў 6,5 метры Фінляндыі падарыла Масква. У адказ сталіца гэтай скандынаўскай краіны перадала Маскве скульптуру «Дзеці свету», якая цяпер знаходзіцца ў парку Дружбы на Ленінградскай шашы.

Падарунак Савецкага Саюзу ўзнялі з дапамогай тросаў і пераставілі на баржу. Яго перададуць мясцоваму мастацкаму музею. Далейшы лёс манумента вырашыць кіраўніцтва Хельсінкі і Хельсінкскі мастацкі музей, піша выданне “YLE”.

Паводле яго, пачынаючы з 1990 году, калі манумент быў прадстаўлены грамадскасці, ён выклікаў шмат дыскусіяў.

Статуя моцна пацярпела, калі ў 1991 годзе трое студэнтаў аблілі яе смалой і пер’ем. Сваёй акцыяй маладзёны хацелі адзначыць, што падарунак з Савецкага Саюзу не мусіць стаяць у Хельсінках.

Была спроба падарваць «Мір ва ўсім свеце» з дапамогай газавага балона ў 2010-ым.

Грамадская дыскусія аб неабходнасці статуі абвастрылася па поўнамаштабным нападзе Расіі на Ўкраіну.

Увесну на пастаменце статуі зʼявіўся надпіс «Ува ўсім свеце», а ў чалавечых руках фігур скульптуры былі прымацаваныя ўкраінскія сцягі.

фота з рэсурсу: yle.fi