З 1 студзеня 2023 года Харватыя стане дваццатай краінай, якая ўводзіць у сваё грашовае абарачэнне еўра.
Такое рашэнне было прынята харвацкім парламентам у чэрвені 2022 года.
Пераход на еўра для гэтай еўрапейскай краіны, якая неўзабаве ўвойдзе ў Шэнгенскую зону, з’яўляецца лагічным крокам, таму што на адзіную валюту еўразоны тут прыпадае палова ўсіх банкаўскіх дэпазітаў і 60% усіх крэдытаў – гэта больш, чым у любой краіне па-за еўразонай.
Уступленне Харватыі ў зону еўра стане сімвалічным стымулам для еўрапейскага адзінства, паколькі Расія спрабуе падарваць яе сваёй вайной супраць Украіны.
– Гэта вотум даверу да зоны еўра, і Харватыя безумоўна выйграе ад шчыта еўра – заявіла прэзідэнт Еўрапейскага цэнтральнага банка Крысцін Лагард.
Эксперты ўпэўнены, што пераход з харвацкай куны на еўра павінен прынесці карысць нацыянальнай эканоміцы, паколькі наяўнасць адзінай валютнай зоны ў краіне з 4-мільённым насельніцтвам зробіць яе больш прывабнай для замежных інвестыцый і матывуе знешні гандаль і амаль 70% турызму.
– Харватыя – гэта краіна, якая атрымае найбольшы прыбытак ад уступлення ў еўразону, паколькі гэта ліквідуе валютную рызыку, якая ў Харватыі самая высокая. – адзначыў кіраўнік Цэнтральнага банка Харватыі Барыс Вуйчыч.
Паводле яго слоў, Харватыя мае валютныя рэзервы ў памеры 27 мільярдаў еўра – гэта 40% валавага ўнутранага прадукта краіны. Пры гэтым прыбытковасць 10-гадовых дзяржаўных аблігацый Харватыі склала каля 3,5%, што ніжэй, чым у Італіі і Грэцыі, і крыху вышэй, чым у Іспаніі, хоць краіна яшчэ не далучылася да еўра. Гэта значыць, як адзначыў Вуйчыч, ёсць вялікі эфект даверу.
Ён прызнаў рызыку таго, што харвацкія спажыўцы будуць абвінавачваць менавіта еўра ў высокай інфляцыі, якая ў мінулым месяцы дасягнула 13,5%.
Каб павысіць празрыстасць цэнаўтварэння, магазіны ў Харватыі з верасня наступнага года павінны адлюстроўваць кошт тавараў як у кунах, так і ў еўра, і будуць рабіць гэта да канца 2023 года. Прадпрыемствам пагражаюць штрафамі, калі яны паспрабуюць скарыстацца проста павышэннем коштаў.
Міжнародны дзень абароны секс-працаўніц ад гвалту і жорсткасці(International Day to End Violence Against Sex Workers, з 2003 года) закліканы звярнуць увагу грамадства на праблемы, звязаныя з жорсткасцю і гвалтам, якім нярэдка падвяргаюцца работнікі сферы сэксуальных паслуг.
Абыякавасць да праблем работнікаў гэтай сферы выклікана своеасаблівай філасофіяй “яны самі выбралі свой лёс і атрымалі па заслугах”. Прыкладам падобнага ханжаскага светапогляду, можна прывесці некаторыя выказванні на інтэрнэт-парталах нават пасля пажару ў клубе расійскай Пермі, сутнасць якіх зводзілася да таго, што “нармальныя людзі па начных клубах не ходзяць”.
У Еўрапейскім саюзе Міжнародны камітэт па правах сэкс-работнікаў, з 2005 года выкарыстоўвае чырвоны парасон як сімвал супраціўлення дыскрымінацыі сэкс-работнікаў. Традыцыйнымі сталі «Маршы чырвоных парасонаў».
Дзень беларускага кіно.
У гэты дзень у 1924 годзе было ўтворана прафесійнае аб’яднанне беларускіх кінематаграфістаў і фатографаў “Белдзяржкіно”, якое было перайменавана ў “Савецкая Беларусь”. Дзейнічала да пераезда ў Мінск у 1939 годзе ў Ленінградзе. Першым фільмам аб’яднання стала драма “Лясная быль” (1926) – аб гісторыі барацьбы беларусаў з палякамі. Фільм зняў ураджэнец Полацка, заснавальнік беларускага кіно рэжысёр Юрый Тарыч.
У даваенны час на студыі створаны некалькі дзясяткаў мастацкіх фільмаў, у тым ліку “Кастусь Каліноўскі” (1928), “Гатэль “Савой” (1930), “Палескія рабінзоны” (1935).
Студыя аднавіла сваю працу ў 1946 годе і атрымала сваю сучасную назву – “Беларусьфільм”. Выпускае фільмы мастацкія і тэлевізійныя ігравыя, хранікальна-дакументальныя і навукова-папулярныя, анімацыйныя.
Многія фільмы студыі атрымалі шырокае прызнанне і адзначаны прэміямі на міжнародных кінафестывалях.
У складзе «Беларусьфільма» працуюць творчыя аб’яднанні «Летапіс», «Тэлефільм», майстэрня анімацыйных фільмаў. Пры «Беларусьфільме» працуе Тэатр-студыя кінаакцёра.
Варвары, Барбары (народны каляндар). «Мікола і Варвара ноч урвалі».
Кліча Варвару Спірыдон (25 снежня): “Ты б, Варвара, дня наддала!»
Варвара не прымусіць доўга чакаць, з ледзяной імглой, з сонечнай ніткай да Спірыдона на парог, а з парога – ды ў чырвоны кут.
Зорнае неба – да халадоў, да цяпла – цьмянае, сляпое.
На Барбару заход чырвоны – дзень будзе ясны, заход у аблоках – чакай снягі.
На Барбару зіма дарогу заварыць, масты замасціць.
Трашчыць Варуха, беражы нос і вуха.
Варвара масціць, Сава цвікі вострыць, Мікола прыбівае.
Да гэтага дня становіцца як быццам крыху святлей, і бабулькі кажуць: “Варвара ад ночы ўкрала, ды да дня дадала”.
1790 год. У Мексіцы знойдзены вялізны базальтавы дыск з легендарным ацтэкскім календаром.
Ён быў знойдзены пры раскопках гісторыкам Антоніа дэ Леон-і-Гама. Мае дыяметр 3,66 м, вагу 24 тоны.
У цэнтры дыска з разьбянымі выявамі намалявана аблічча бога Сонца Танатыу. Навуковец ведаў пра дыск толькі па апісаннях у старажытных дакументах. Калі ён апублікаваў аб гэтым паведамленне, іспанскае духавенства высмеяла даследчыка. Служыцелі царквы былі ўпэўненыя, што камень – проста ахвярны алтар, а складаныя малюнкі і арнаменты – чыста дэкаратыўныя.
Гіпотэза вучонага падцвердзілася толькі праз 20 гадоў, калі ў Мексіку прыбыў Гумбальта. Ён не толькі пацвердзіў меркаванне Леон-і-Гама аб тым, што восем трыкутнікаў-“прамянёў”, якія ідуць ад цэнтра, азначаюць дзяленне часовых адзінак, але і выявіў шмат сімвалаў, якімі ацтэкі пазначалі свае 18-дзённыя месяцы. Аснову ацтэкскага календара складаў 52-гадовы цыкл – спалучэнне 260-дзённай рытуальнай паслядоўнасці, якая складалася з камбінацыі тыднёвага (13 дзён) і месячнага (20 дзён) цыклаў, з сонечным або 3 дзённым годам (18-20-дзённых месяцаў і 5 так званых нешчаслівых дзён). Цяпер Камень Сонца захоўваецца ў музеі антрапалогіі.
1908 год. Адбыўся Гудагайскі землятрус.
Пра гэта здарэнне напісаў невядомы аўтар у “Нашай Ніве” ў студзені 1909 года: “17 снежня а пятай гадзіне зрання, яшчэ было цёмна, жонку арандатара фальварку Сяржанты разбудзіў страшэнны гром. Звінела шкло ў вокнах і здалося гаспадыні, што падае дом. Але ўсё сціхла. Хутка прыбег гаспадар, што быў пры скаціне ў хляве, і таксама расказаў, што і ён чуў гул: быццам бы гром праляцеў па небе, і зямля задрыжэла, і жывёлы падалі на калені. Выбегшы з хлява, ён убачыў недалёка быццам роў глыбокі, куторы цягнуўся, мусіць, з вярсту ўздоўж з Поўначы на Паўднёвы Усход.
Думаюць, што гэта водгалас таго страшэннага трасення зямлі, што зруйнавала ў Італіі некалькі вялікіх гарадоў і без ліку вёсак. Гэты землятрус, як кажуць, адазваўся ў некалькіх месцах Віленскай губерні”.
У раёне землятрусу ў 2013-2020 гадах пабудавана Беларуская АЭС.
1889 год. Нарадзіўся Даніла Васілеўскі.
Беларускі краязнавец, гісторык, літаратуразнавец, педагог.
Актыўны прыхільнік беларусізацыі. Арганізатар Віцебскага губернскага бюро краязнаўства, намеснік старшыні Аршанскага акруговага таварыства краязнаўства, заснавальні і рэдактар зборніка «Аршаншчына» (1926). Член Аршанскай філіі “Маладняка”
З 1930 года пачаў выкладаць у Магілёўскім педінстытуце, першы дэкан геаграфічнага факультэта. Удзельнік раскопак верхнепалеалітычнай стаянкі Бердыж.
Арыштаваны 9 снежня 1936 года прама на рабочым месцы пры студэнтах і выкладчыках. Высланы на Поўнач.
Аўтар артыкулаў у часопісах «Маладняк», «Наш край», «Працы навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі», газетах.
Даследаваў гісторыю рэвалюцыйнага руху, беларускай літаратуры XIX стагоддзя, беларускага кнігадрукавання, развіцця мясцовай прэсы, краязнаўчыя, гістарычныя, этнаграфічныя і сацыяльна-эканамічныя праблемы.
Апошнія гады жыў у Феадосіі, дзе і памёр 28 снежня 1963 года.
1919 год. Канец свету, якога многія чакалі не адбыўся.
Сейсмолаг і метэаролаг з Сан-Францыска Альберт Порта ўпершыню прадказаў на гэты дзень канец свету ў сувязі з так званым парадам планет, калі шэсць планет Сонечнай сістэмы павінны былі выстраіцца па ўмоўнай прамой лініі.
Паводле прадказальніка, магутная магнітная віхура павінна была выклікаць выбліскі на Сонцы, у полымі якіх згарыць усё жывое на Зямлі. Па ўсім свеце была адзначана масавая істэрыя і шматлікія самагубствы.
1934 год. Праз 16 дзён пасля забойства С.М. Кірава, ленінградскі завод “Чырвоны пуцілавец” перайменаваны ў Кіраўскі. Пачалася чарада перайменаванняў па ўсяму СССР.
У Магілёве і раённых цэнтрах з’явіліся вуліцы Кірава, магілёўскі паселак імя Кірава, на тэрыторыі якога ў 1935 годзе пачаў працаваць завод імя Кірава, Качарычы перайменаваная ў пасёлак Кірава – сённяшні горад Кіраўск і раённы цэнтр Магілёўскай вобласці.
1926 год. У СССР пачаўся Першы Ўсесаюзны перапіс насельніцтва.
У перапісным лістку акрамя губерні, вобласці, акругі стаяла і такая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка як кантон.
Згодна з перапісам насельніцтва БССР склала 4 мільёны 986 тысяч чалавек. У гарадах жыла 848 000 (17%), у сельскай мясцовасці – 4 138 000 (83%).
Насельніцтва па гарадах і мястэчках (тысяч чалавек), якія зараз уваходзяць у склад Магілёўскай вобласці:
Бабруйск – 51,3,
Магілёў – 50,2,
Быхаў – 11,9,
Мсціслаў – 8,0,
Шклоў – 7,4,
Клімавічы – 7,0,
Горкі – 6,7,
Чавусы – 5,8,
Крычаў – 5,6,
Чэрыкаў – 5,0,
Асіповічы – 4,0,
Глуск – 4,0,
Прапойск (Слаўгарад) – 3,7,
Краснаполле – 3,5,
Хоцімск – 2,9,
Касцюковічы – 2,7,
Бялынічы – 2,4,
Клічаў – 1,7,
Круглае – 1,6,
Дрыбін – 0,9.
1936 год. НарадзіўсяФранцыск I (Хорхе Марыё Бергольё).
266-ы Папа рымскі. Першы ў гісторыі папа з Новага Свету і першы за больш за 1200 гадоў папа не з Еўропы, першы папа-езуіт. Абраны 13 сакавіка 2013 года.
Нарадзіўся ў Буэнас-Айрэсе. Па адукацыі хімік-тэхнолаг. Вольна размаўляе на іспанскай, італьянскай і нямецкай мовах. У 1969 годзе пасвечаны ў святары. У 2011 годзе стаў арцыбіскупам Буэнас-Айрэса.
У лютым 2016 года Францыск сустрэўся з Патрыярхам Маскоўскім і ўсяе Русі Кірылам. Такога ўзроўню сустрэча стала першай за ўсю гісторыю цэркваў.
1970 год. Званне Ганаровы грамадзянін Магілёва нададзена заслужанай настаўніцы Алене Казлоўскай, Героям Савецкага Саюза генерал-маёру Мікалаю Каралёву, генерал-лейтэнанту Дзмітрыю Смірнову.
А. Казлоўская (1897-1978) скончыла магілёўскі педінстытут, працавала да 1974 года ў школах горада.
Мікалай Каралёў (1906-1972) – ураджэнец в. Амінавічы (зараз Асіповіцкі раён), адзін з арганізатараў і кіраўнікоў партызанскага руху на тэрыторыі Магілёўскай вобласці ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Яго імем названа вуліца ў Магілёве, на доме па Першамайскай, 67, дзе ён жыў, устаноўлена мемарыяльная дошка.
Смірноў Дзмітрый (1901-1975) камандзір 121-га стралковага корпуса 50-й арміі, які вызваляў Магілёў, Шклоў, Быхаў.
Беларускі мовазнавец. Доктар філалагічных навук, прафесар.
Скончыў Віленскі ўніверсітэт і працаваў у ім.
Першы даследчык помнікаў старога беларускага пісьменства, якія ўзніклі на тэрыторыі Літвы.
Даследаваў помнікі татарска-мусульманскай пісьменнасці на беларускай мове. Аўтар кнігі «Беларускія тэксты, пісаныя арабскім пісьмом, і іх графіка-арфаграфічная сістэма».
Антановічам выяўлены 24 вядомыя і невядомыя дагэтуль татарсія рукапісы XVII – пачатку XX стагоддзяў, з іх 10 хамаілаў (дапаможнікаў дзеля служыцеляў рэлігійнага культу), 8 кітабаў, тэфсіры, тэджвід, беларуска-турэцкі слоўнік 1836 года.
Вучоны пакінуў багатую навуковую бібліятэку і многа каштоўных навуковых матэрыялаў – усё гэта захоўваецца ў Віленскім універсітэце.
БАС – беларуская грамадская арганізацыя студэнтаў у Польшчы, якая займаецца грамадска-культурнай, асветнай, выдавецкай, турысцкай дзейнасцю. Заснавана ў 1988 годзе.
Гурткі БАС дзейнічаюць у ВНУ Беластока, Варшавы, Гданьска, Любліна, Ольштына, адзін у ЗША. На некамерцыйнай аснове каля мястэчка Гарадок Беластоцкага павета з 1990 да 2019 года праводзіўся штогадовы фестываль беларускай альтэрнатыўнай і рок-музыкі «Басовішча».
Беларускі пісьменнік і літаратуразнавец. Акадэмік, доктар філалагічных навук, прафесар. Заслужаны дзеяч навукі. Лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларусі, Дзяржаўнай прэміі імя Якуба Коласа.
У гады Вялікай Айчыннай вайны ўдзельнік камсамольскага падполля, партызан, удзельнічаў у вызваленні Васілевічаў, ваяваў у складзе Чырвонай Арміі.
Працаваў ў газетах, часопісе «Маладосць», загадчыкам кафедры беларускай літаратуры БДУ, дырэктарам Інстытута літаратуры імя Я. Купалы АН БССР, віцэ-прэзідэнт АН БССР, Старшынём Вярхоўнага Савета БССР (1985-1990).
Аўтар апавяданняў, каля 20 кніг апавяданняў, аповесцей, раманаў, п’ес, Збора твораў у 6 тамах, літаратуразнаўчых прац пра творчасць Якуба Коласа, пісьменнікаў-дэмакратаў, Янкі Купалы і іншых.
2008 год Міністэрства юстыцыі Беларусі выдала пасведчанне аб рэгістрацыі Руху «За свабоду».
Аб’яднанне грамадзян Беларусі для сумеснай рэалізацыі грамадзянскіх, сацыяльных, культурных і іншых правоў было заснавана ў 2006 годзе пасля прэзідэнцкіх выбараў кандыдатам у прэзідэнты ад аб’яднаных дэмакратычных сіл А. Мілінкевічам. 19 лістапада 2021 года Вярхоўны суд Беларусі пазбавіў рух «За свабоду» рэгістрацыі.
Стратэгічнымі мэтамі аб’яднання былі свабодныя выбары ў краіне, абарона незалежнасці, давядзенне ўзроўню жыцця ў Беларусі да еўрапейскіх стандартаў, з канчатковай мэтай інтэграцыі ў ЕС.
А. Мілінкевіч
2015 год. Памёр ураджэнец Полацка Барыс Супруновіч (1933–2015).
Савецкі і расійскі вучоны, кандыдат геаграфічных навук, прафесар.
Працаваў дэканам, прафесарам Маскоўскага фінансавага інстытута.
Аўтар падручнікаў “Эканоміка прадпрыемства”, “Знешнеэканамічная дзейнасць”, “Расія ў сучаснай сусветнай гаспадарцы. Энцыклапедыя рынкавай гаспадаркі”, “Міжнародныя эканамічныя адносіны”.
Памёр 17 снежня 2015 года ў Маскве.
У яго гонар у Фінансавым універсітэце існуе аўдыторыя яго імя.
Дзень святога апостала Андрэя Першазванага (праваслаўны каляндар).
Святы апостал Андрэй родам з Віфсаіды Галілейскай. Стаў першым вучнем Хрыста і першым вызнаў Яго Збаўцам, прывёў да Хрыста свайго старэйшага брата Сымона, будучага апостала Пятра.
Паводле паданняў Андрэй з пропаведзямі прайшоў Малую Азію, Фракію, Македонію, Скіфію, Прычарнамор’е, прайшоў па Дняпры – да месца, дзе цяпер Кіеў і паставіў крыж на кіеўскіх гарах, потым пайшоў да будучага Ноўгарада праз сучасныя беларускія землі.
Пакутніцкую смерць прыняў у Патрасе. Тыран горада, язычнік Эгеат загадаў не прыбіваць рук і ног яго да крыжа, а прывязаць іх. Крыж меў форму літары “Х” і атрымаў назву “Андрэеўскі крыж”.
У 357 годзе мошчы святога апостала Андрэя Першазванага перанесены ў Канстанцінопаль у храм Святых Апосталаў, у 1208 годзе перавезены ў Італію і змешчаны ў кафедральным храме ў Амальфі.
У даўніну на Андрэя слухалі ваду: раніцай ішлі на раку, рабілі палонку, перш чым зачэрпнуць вады, апускаліся на калені на край палонкі, дакраналіся вухам да лёду і слухалі:
Калі шумная вада, то трэба чакаць завеі, сцюжы.
Калі ціхая вада на Андрэеў дзень, то зіма будзе ціхай, добрай.
У гэты дзень ў 304 годзе забіта пасля асляплення за веру ў Хрыста пакутніца з Сіракузаў – Святая Люсія, (286-304).
Апрача гэтага, існуе легенда, што нейкая Люсія жыла ў Сярэднявеччы і была жонкай шведскага рыбака. Аднойчы яе муж адправіўся ў мора, але разгулялася бура. Нячыстая сіла, якая гуляла па Зямлі ў гэтую ноч, пагасіла маяк, і тады Люсія выйшла на высокую скалу з ліхтаром, каб асвятляць любімаму дарогу да прычала. Чэрці раззлаваліся, напалі на дзяўчыну і адрэзалі ёй галаву. Але нават пасля смерці яе прывід стаяў на скале з ліхтаром.
У дзень святой Люсіі ў Стакгольме і Хельсінкі праходзяць цырымоніі выбараў і каранацыі Люсіі, якую ўпрыгожваюць у белую сукенку і апранаюць вянок з запаленых свечак, пасля чаго пачынаецца ўрачыстае карнавальнае шэсце дзяцей. У кожнай школе таксама выбіраюць сваю Люсію і ладзяць святы са спевамі традыцыйных гімнаў.
Фота: Святочная працэсія ў гонар Св. Люсіі, Швецыя, 2007
1581 год. У вёсцы Ківерава Гара каля Яма Запольнага, у 80 км ад Пскова, пачаліся руска-польскія перамовы.
У студзені 1582 года было заключана 10-гадовае Ям-Запольскае перамір’е з Рэччу Паспалітай. Маскоўская дзяржава адмаўлялася ад Лівоніі і беларускіх земляў.
1826 год. Пайшоў з жыцця Станіслаў Богуш-Сестранцэвіч.
Беларускі рэлігійны дзеяч, літаратар, навуковец. Дзядзька В. Дуніна-Марцінкевіча.
У 1773 годзе стаў біскупам Беларускай дыяцэзіі, у 1780 – Магілёўскай архідыяцэзіі, з 1782 – архібіскупам Магілёўскім. З 1798 года – мітрапаліт усіх рымска-каталіцкіх касцёлаў у Расійскай імперыі. Спачуваў паўстанню 1794 года.
У Магілёве заснаваў друкарню, тэатр, бровар, суконную фабрыку, аранжарэю ў Буйнічах. Пабудаваў касцёл Святога Станіслава ў в. Маляцічы (зараз – Крычаўскі раён).
Аўтар вершаў, казанняў, паэм. Апекаваў навуцы. Старшыня Вольнага эканамічнага таварыства, прэзідэнт (1813) Імператарскай Акадэміі навук.
Адзін з заснавальнікаў ідэалогіі заходнерусізму. Аўтар «Граматыкі літоўскай» са слоўнікам (пад «літоўскай мовай», мусіць, мелася на ўвазе беларуская)
Захапляўся помнікамі старажытнасці, збіраў манускрыпты. Аўтар «Гісторыі Таўрыды», «Гісторыі сарматаў і славян».
У Магілёве захаваўся будынак былога палаца Сестранцэвіча (вул. Ленінская, 25). У Пецярбургу ўстаноўлены мармуровы бюст.
Пахаваны ў Пецярбургу ў пабудаваным ім касцёле Св. Станіслава.
Вядомая польская мастачка. Працавала на Гродзеншчыне. Дачка скульптара Вінцэнта Балзукевіча, сястра мастакоў Баляслава і Юзафа Балзукевічаў.
Працавала ў жанрах партрэта і пейзажа, кветкавым нацюрморце, пісала інтэр’еры архітэктурных помнікаў, займалася рэлігійным жывапісам, роспісам касцёлаў (“Помнік Тызенгаўзу ў фарным касцёле ў Гродне”, «Сакрыстыя ў касцёле бэрнардынаў у Вільні”).
Творы захоўваюцца ў музейных зборах Вільні, Варшавы, Коўна, у касцёлах Гродна.
Яе творы належаць розным напрамкам жывапісу: з мадэрністычнай дэкаратыўнасцю, сімвалічныя сваім містычным настроем, вытанчаныя па малюнку і каларыце сецэсійны абраз «Святы Губерт» і рэалістычныя партрэты Антонія Вівульскага і Вінцэнта Сляндзінскага.
Беларуская оперная і канцэртная спявачка (мецца-сапрана).
Скончыла Беларускую кансерваторыю.
У 1939-1941 гадах салістка Дзяржаўнага тэатра оперы і балета Беларусі, стварыла вобразы ў нацыянальных спектаклях «Міхась Падгорны» Я. Цікоцкага (Матка), «Кветка шчасця» А. Туранкова (Ведзьма), а таксама ў класічных операх.
Пад час акупацыі працавала ў Мінскім гарадскім тэатры, у 1943 годзе выканала партыю Свацці ў оперы «Лясное возера» М. Шчаглова-Куліковіча.
3 чэрвеня 1944 года на эміграцыі ў Германіі, працавала ў тэатральнай групе «Жыве Беларусь» (пазней – Беларускі тэатр эстрады). З 1954 года – сакратар, дыктар беларускай рэдакцыі радыё «Свабода». Запісала некалькі грампласцінак.
У 1950-1954 гадах жыла ў ЗША: канцэртная спявачка, адна з актывістак і кіраўнікоў беларускага жаночага руху.
Дзеяч беларускай эміграцыі, праваслаўны святар, публіцыст, педагог.
Актыўна ўдзельнічаў у Мінскім царкоўным саборы (1942), які абвясціў аўтакефалію Беларускай праваслаўнай царквы.
У нямецкім Рэгенсбургу арганізаваў беларускі праваслаўны прыход, пабудаваў царкву Ефрасінні Полацкай, быў дырэктарам Беларускай гімназіі імя Янкі Купалы.
Настаяцель беларускай парафіі ў Саўт-Рыверы.
Памёр 8 жніўня 1976 года ў Беларускім адпачынкавым цэнтры «Бэлэр-Менск» каля Глен-Спэй, штат Нью-Ёрк. Пахаваны на беларускіх могілках у Саўт-Рыверы.
Прадстаўнікі партый сацыялістаў-рэвалюцыянераў і сацыялістаў-федэралістаў абвінавацілі сацыял-дэмакратычнае кіраўніцтва Рады БНР у згодніцтве і супрацоўніцтве з польскімі акупацыйнымі ўладамі. У выніку бальшыня Рады (50 чалавек) засталася дзейнічаць пад неафіцыйнай назвай Народная рада БНР на чале з абраным старшынёй П. Крэчэўскім, а меншыня (37 чалавек) выйшла з яе складу і на наступны дзень, 14 снежня, сфарміравала Найвышэйшую раду БНР на чале з Язэпам Лёсікам. Польскія ўлады прызналі апошнюю, аднак мала лічыліся з ёй. У чэрвені 1920 года Найвышэйшая рада патрабавала ад Польшчы прызнаць незалежнасць БНР.
Скончыў юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта, удзельнік Першай сусветнай вайны (штабс-капітан).
Член прэзідыума І Усебеларускага з’езда ад вайскоўцаў-беларусаў, міністр юстыцыі і фінансаў у Народным сакратарыяце – першым урадзе БНР, дыпламатычны прадстаўнік урада БНР у Кіеве, Адэсе, Берліне.
Арыштаваны ў 1932 годзе, асуджаны да 5 гадоў і этапаваны ў Свірскі канцлагер. Зноў арыштаваны ў 1936, асуджаны да 5 гадоў зняволення.
2007 год. Падпісаны Лісабонскі дагавор аб унясенні змяненняў у Дагавор аб Еўрапейскім саюзе і Дагавор аб заснаванні Еўрапейскай супольнасці.
Міжнародны дагавор, падпісаны на саміце ЕС у манастыры іеранімітаў ў Лісабоне.
Закліканы замяніць сабой Канстытуцыю ЕС, якая не ўступіла ў сілу, і ўнесці змены ў дзеючыя пагадненні аб Еўрапейскім саюзе ў мэтах рэфармавання сістэмы кіравання ЕС.
Умовы, у якіх апынулася Беларусь, яны лічаць «найцяжэйшымі». На іх погляд «Беларусь, «дэ факта», апынулася пад расійскай ідэалагічнай і вайсковай акупацыяй» і ў цяперашні час беларуская нацыя стаіць «перад лёсавызначальным выклікам».
У Варшаве актывісты грамадскіх і партыйных арганізацыяў, якія назвалі сябе «беларускімі нацыянал-дэмакратамі», заявілі аб намеры правесці «аб’яднаўчы Кангрэс» і паставілі стварыць працоўную групы для яго падрыхтоўкі.
У прэс-рэлізе ўдзельнікі «Міждыяспарная сустрэчы грамадскіх актывістаў» адзначылі, што «сама ідэя неабходнасці яднання была безумоўна падтрыманая. Але шляхі па яе дасягненні і арганізацыйныя формы былі прапанаваныя розныя».
«Было прынятае рашэнне засяродзіцца на вызначэнні каштоўнаснай платформы будучага аб’яднання, і дакладным акрэсленні ідэалагічнай ідэнтычнасці яго ўдзельнікаў», – адзначана ў прэс-рэлізе.
У сваім маніфесце актывісты адзначылі, што «Беларусь, «дэ факта», апынулася пад расійскай ідэалагічнай і вайсковай акупацыяй» і ў цяперашні час беларуская нацыя стаіць «перад лёсавызначальным выклікам», ці захавае яна сваю суверэннасць, ці «знікне ў шэрасці «русского мира».
Яны настойваюць, што « у найцяжэйшых умовах пазітыўны сцэнар для Беларусі і беларускай нацыі – цалкам рэальны».
На іхную думку «яго грунтам ёсць прынцыповыя пазіцыі, якія павінны аб’яднаць пераважную большасць беларускага грамадства: падтрымка незалежнасці Беларусі, еўраатлантычны выбар, беларуская нацыянальная дэмакратычная дзяржава, вяршэнства права, нацыянальнае адраджэнне, нацыянальная салідарнасць, правы і свабоды чалавека.
Удзельнікі сустрэчы звярнуліся да ўладаў краінаў Еўрапейскага Саюзу і Украіны «аб недапушчальнасці дыскрымінацыі беларусаў па прыкмеце грамадзянства».
Яны даводзяць, што «рэжым Лукашэнкі страціў сваю легітымнасць яшчэ ў 1996 годзе, калі гвалтам, парушаючы Канстытуцыю і законы Рэспублікі Беларусь падмяў пад сабе ўсе галіны ўлады і прысвоіў сабе дыктатарскія паўнамоцтвы». Канчаткова ж «згубіў усе прыкметы легальнасці і легітымнасці ў 2020 годзе, калі чарговы раз сфальсіфікаваўшы выбары, з выключным гвалтам і жорсткасцю падавіў народнае паўстанне беларусаў».
«Дапамажыце і падтрымайце нашае змаганне за свабоду. Беларусы, што больш за чвэрць стагоддзя церпяць ад злачынстваў дыктатуры, не павінны быць дыскрымінаваныя ў вольным свеце», – заклікаюць еўрапейцаў і ўкраінцаў група беларускіх актывістаў.
Яны заклікалі «беларускую дыяспару трымацца беларушчыны і супрацьстаяць асіміляцыйным тэндэнцыям».
Такія дадзеныя за тры летнія месяцы падае Дэпартамент паліцыі і памежнай аховы Эстоніі.
«95 адсоткаў выпадкаў дэпартацыі – гэта калі замежнік уяўляў пагрозу грамадскаму парадку і бяспецы. Як правіла, у замежнікаў няма і/ці скончылася падстава для знаходжання ў краіне», – даводзіць прэс-сакратар ведамства Брыта Сеп.
Па яе словах, астатнія пяць працэнтаў былі высланы па іншых прычынах, як, напрыклад, адмова ў міжнароднай абароне або адмова ў прадстаўленні віду на жыхарства, пішавыданне Postimees.
Акрамя беларусаў з Эстоніі высылалі і не ўпускалі на яе тэрыторыю расіян. 99 чалавек былі дэпартаваныя і 582 адмоўлена ў наведванні краіны.
Раней, краіны Балтыі дамовіліся істотна абмежаваць перасячэнне межаў грамадзянамі Расіі, у тым ліку тых, у каго ёсць шэнгенскія візы, даводзіў міністр замежных справаў Латвіі Эдгар Рынкевіч.
Паводле яго, рашэнні будуць прыняты ўрадамі краін Балтыі згодна з працэдурамі нацыянальнага заканадаўства, і набудуць моц адначасова.
Да мінулага тыдня латвійская мытня зафіксавала 1339 магчымых парушэнняў па абыходзе санкцый, уведзеных у дачыненні да Расіі і Беларусі. Узбудзіла 32 крымінальныя справы.
Сярод найбольш класічных метадаў абыходжання санкцый – указанне мытных кодаў, адрозных ад тых, якія мусяць быць задэклараваныя.
Напрыклад, у Еўразвяз нельга ўвозіць драўніну, а драўляныя канструкцыі можна. Бізнэсмены з Беларусі спрабуюць старыя шпалы і цвікі задэклараваць як будаўнічыя канструкцыі. Бутэлькі з алкаголем у форме скрыпкі ў дакумэнтах назваюць кухонным начыннем, пішапартал LSM.lv.
Паводле кіраўніка Латвійскай асацыяцыі лагістыкі Нормунда Круміньша, навіны з расійскай інфармацыйнай прасторы сведчаць, што многія заходнія брэнды, якія пакінулі Расію адразу пасля пачатку вайны ва Ўкраіне, вярнуліся на паліцы крамаў. А Казахстан выдзяляецца як адна з краін, якую Расія можа выкарыстоўваць для абыходу санкцый. Абедзьве дзяржавы знаходзяцца ў адным мытным саюзе.
«Расійскай кампаніі нескладана заснаваць, напрыклад, кампанію ў Казахстане, якая закупляе тавары ў легальнага дылера, а далей – бо гэта мытны саюз, унутраных межаў у прынцыпе не існуе – далей гэтыя тавары з’яўляюцца на паліцах Расіі” – тлумачыць Нормунд Круміньш.
Паводле статыстыкі латвійскай чыгункі доля казахстанскіх грузаў у чыгуначных перавозках значна павялічылася – з 0,4% летась да 25% сёлета. Вугаль з Казахстану замяняе расійскі вугаль, але відавочна, што калі б гэты паток быў не выгадны Расіі, яго б ужо закрылі, адзначае LSM.lv.
Казахстан, Узбекістан, Кіргізія, Сербія, Турцыя і афрыканскія краіны, якія не ўводзілі санкцыі супраць Расіі, згадваюцца Службаў фінансавай разведкі Латвіі сярод юрысдыкцыяў, у якія, і, з якіх павялічыўся аб’ём плацяжоў з моманту ўвядзення санкцый.
Служба фінансавай разведкі ў супрацоўніцтве з іншымі ўстановамі і найбуйнымі банкамі фіксуе найболей тыповыя выпадкі, якія сігналізуюць аб абыходзе санкцыяў.
Паводле намесніка начальніка аддзелу стратэгічнага аналізу Службы фінансавай разведкі Паўліса Ільянкова «найчасцей гэта віды новых плацёжных сэрвісаў, якія менш празрыстыя – тыя ж віртуальныя валюты».
Еўрапейскі савет прадставіў Украіне статус кандыдата на членства ў Еўрапейскім Саюзе.
Статус кандыдата атрымала і Малдова.
Пра тое ўвечары 23 чэрвеня паведаміў прэзідэнт Еўрасаюзу Шарль Мішель у сваім канале ў Twitter.
Палітык павіншаваў прэзідэнта Украіны Уладзімера Зяленскага і прэзідэнта Малдовы Майю Сандру, перадала інфармацыйнае агенцтва «УНІАН».
28 лютага, пасля поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну Расіі, Уладзімер Зяленскі падпісаў заява на ўступленне краіны ў Еўрасаюз.
Такі ж статус імкнуліся атрымаць Малдова і Грузія.
У чэрвені прэзідэнт Еўракамісіі Урсула фон дэр Ляйен рэкамендавала Еўрасавету прадставіць Украіне статус кандыдата.
23 чэрвеня Еўрапарлямент ухваліў рэзалюцыю аб наданні ўкраінскай дзяржаве і Малдове статусу кандыдатаў на ўступленне ў Еўрасаюз. Рашэнне названае гістарычным.
Кіеў мае даць рады пытанням, завязаным з вяршэнствам закону, правасуддзем і барацьбой з карупцыяй.
Пра тое, што Ўкраіне Еўракамісія рэкамендавала надаць статус кандыдата на ўступленне ў Еўрасаюз паведаміла яе старшыня Урсула фон дэр Ляен.
Украіна падала заяўку на ўступленне ў ЕС амаль адразу, як пачалося поўнамаштабнае расійскае ўварванне. Следам за ёй з тым жа звярнуліся Грузія і Малдова.
На саміце, які запланаваны на 23-24 чэрвеня лідары краін ЕС абмяркуюць статус Украіны. У выпадку яго прысваення, каб стаць паўнавартасным чальцом саюзу, краіне давядзецца правесці мноства рэформаў для адпаведнасці крытэрыям, а затым атрымаць ухваленне ад усіх 27 краін блоку.
Запрет вступает в силу с 0:00 16 апреля и касается автомобилей и тягачей, зарегистрированных в Евросоюзе.
Запрет не распространяется на транспортные средства, которые проследуют через определенные пункты пропуска в специально установленные места для осуществления грузовых операций и перецепки.
Новые правила до 23 апреля не будут распространяться на транспорт, который въехал в нашу страну до 16 апреля.
Также по-прежнему без ограничений сможет следовать транспорт, перевозящий почтовые отправления и живых.
.jpg)
