Падключана абаграванне аб’ектаў сацыяльнай сферы, астатнія чакаюць да кастрычніка. Сярэднесутачная тэмпература трымалася ніжэй за +10 градусаў на працягу пяці дзён. Пагэтаму ў медыцынскіх, лячэбна-прафілактычных установах, школах, дзіцячых садках, музеях, бібліятэках, дзяржаўных архівах і арганізацыях, якія аказваюць сацыяльныя паслугі, ацяпленне ў Магілёве пачалі ўключаць 20 верасня.
Калі сярэднесутачная тэмпература павысіцца больш чым да +10 градусаў, гэтыя ўстановы будуць пераведзеныя ў рэжым прапальвання. Наконт падключэння ацяплення на аб’ектах жылога фонда, прадпрыемствах і іншых установах, першы намеснік міністра ЖКГ Генадзь Трубіла у сваім інтэрв’ю БелТА паведаміў: – Не будзем загадваць. Але я спадзяюся, традыцыйна недзе пасля 1 кастрычніка. Спадзяюся яшчэ на цёплую восень.
1991 год. Вярхоўны Савет БССР зацвердзіў назву беларускай дзяржавы – Рэспубліка Беларусь і яе дзяржаўныя сімвалы: бел-чырвона-белы сцяг ды герб «Пагоня».
Бел-чырвона-белы сцяг – быў дзяржаўным да 7 чэрвеня 1995 года.
У беларусаў даўняя традыцыя выкарыстання чырвонага і белага колераў у арнаменце. Іх спалучэнне і стала асноваю для бел-чырвона-белага сцягу.
«Пагоня» – спачатку была асабістым гербам Уладзіслава Ягайлы, пазней – роду Гедзімінавічаў. Атрымаў дзяржаўны статус у Вялікім Княстве Літоўскім пры Вітаўце.
«Пагоня» была дзяржаўным гербам Беларускай Народнай Рэспублікі ў 1918-1919 гадах і Рэспублікі Беларусь да 7 чэрвеня 1995 года.
Бел-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня» былі замененыя на цяперашнія ў выніку рэферэндуму, праведзенага ў 1995 годзе з ініцыятывы Лукашэнкі.
14 мая 2007 года Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь надаў гербу «Пагоня» статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасці.
1551 год. Нарадзіўся Генрых III Валуа.
Герцаг Анжуйскі, кароль польскі і вялікі князь літоўскі, кароль Францыі (1575-1589).
Прабыў польскім каралём і вялікім князем менш за 4 месяцы: 24 лютага 1574 года быў каранаваны, а па смерці 30 мая французскага караля тайна выехаў з Кракава.
У Францыі Генрыха абралі каралём пад імем Генрыха III.
У Рэч Паспалітую ён не вярнуўся, але да канца жыцця карыстаўся тытулам караля польскага і вялікага князя літоўскага.
1730 год. Каранацыя Жыровіцкага абраза Маці Божай папскімі каронамі.
Шануецца праваслаўнай і грэка-каталіцкай цэрквамі як цудатворны абраз.
Знаходзіцца ў Жыровіцкім Свята-Успенскім мужчынскім манастыры. Свята Жыровіцкай Божай Маці адзначаецца 7 мая.
Абраз з’явіўся ў Жыровіцах у 1470 году
1797 год. Нарадзіўся Януар Сухадольскі.
Жывапісец-баталіст.
Удзельнічаў у руска-іранскай вайне (1826-1828), быў пры штабе фельдмаршала Івана Паскевіча. На яго заказ напісаў цыкл карцін, прысвечаных кампаніі.
Удзельнік паўстання 1830-1831 гадоў.
Частка яго карцін захоўваецца ў карпаратыўнай калекцыі “Белгазпрамбанка” ў Мінску, у Гомельскім краязнаўчым музеі.
1952 год. У Мінску пусцілі тралейбус.
Першая лінія звязала пасажырскі вакзал з Круглай плошчай.
Цяпер працягласць тралейбусных лініяў у сталіцы – каля 190 км, 62 маршруты, 4 тралейбусныя паркі, каля 1000 тралейбусаў.
Тралейбусамі перавозіцца блізу 27 % пасажыраў гораду.
1938 год. Памёр Браніслаў Туронак.
Грамадскі дзеяч у Заходняй Беларусі за часамі Міжваеннай Польшчы.
Доктар лекарскіх навук. Папулярызатар аховы здароўя. Аўтар брашуры «Гігіена ўзгадавання дзіцяці» (1929).
Працаваў у месячніку «Наш шлях», газеце «Крыніца», Беларускім таварыстве дапамогі пацярпелым ад вайны, Беларускім сялянскім саюзе, Беларускім інстытуце гаспадаркі і культуры.
Зазнаў пераслед польскіх уладаў за грамадскую дзейнасць.
1958 год. Нарадзіўся Ігар Цішын.
Мастак, жыве і працуе ў Бельгіі.
Яго творам уласцівыя рысы адмовы ад традыцыйных формаў мастацтва, гратэск, алагізм.
Першым у постсавецкай беларускай культуры адкрыў новы патэнцыял партызанскай тэматыкі.
У іранічным вобразе партызана – ляснога жыхара-падпольшчыка, які хаваецца ўнутры любой сістэмы – новая беларуская культуралогія шукае шлях да нацыянальнай ідэнтычнасці.
2004 год. Памёр Рыгор (Гірша) Рэлес.
Яўрэйскі пісьменнік і паэт.
Пісаў на ідыш і беларускай і рускай мовах.
Працаваў выкладчыкам рускай мовы і літаратуры ў сярэдніх і вячэрніх школах, выкладаў ідыш.
Друкаваў свае творы ў газетах і часопісах.
Аўтар вершаў, аповесцяў, зборнікаў прозы.
2005 год. Памёр Алесь Лабанок.
Заслужаны артыст Беларусі.
Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут. З 1969 году працаваў у Беларускім нацыянальным драматычным акадэмічным тэатры імя Якуба Коласа.
2020 год. У Мінску і іншых гарадах адбыліся жаночая пратэстная акцыя «Бліскучы марш», а таксама «Дзень сцяга, марш раёнаў».
Удзельніцы былі апранутыя ў адзенне з бліскаўкамі.
«Дзень сцяга, марш раёнаў», прымеркаваная да надання Вярхоўным Саветам бел-чырвона-беламу сцягу і гербу «Пагоня» статусу дзяржаўных сімвалаў незалежнай Беларусі.
Было схоплена сілавікамі блізу 400 чалавек.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
Скульптураў са львамі ў Магілёве становіцца ўсё больш. Іх вобразы часам здзіўляюць. Гараджане пра мясцовых львоў гавораць рознае: нехта захапляецца, нехта ганіць. Разам з тым, яны ўжо неад’емная частка магілёўскіх краявідаў. Урэшце, калі сканчаюцца аргументы наконт справядлівасці «прысабечвання» Магілёвам львоў ёсць твор Янкі Купалы – «Магіла льва».
Невялікі ролік ад Магілёў.media дазваляе разглядзець скульптуры чатырох львоў на дняпроўскім мосце. Вядома ж, разам з імі пабачым і гарадское наваколле.
Магілёў.media працягвае прагулкі па вядомых мясцінах гораду. Мы стараемся паказаць у сваіх відэазамалёўках хараство магілёўскіх краявідаў. Яны дапамагаюць адпачыць ад будзённасці, акунуцца ў свет гісторыі роднага гораду і, магчыма, угледзець будучыню.
Чытачы Магілёў.media дасылаюць фотаздымкі з тым, як адзначаюць у Магілёве Дзень народнага адзінства. Найперш яны звяртаюць увагу на тое, што прадаецца ў разгорнутых паветках. На думку чытачоў, выбар тавараў ілюструе, што адзінай канцэпцыі адзначэння «прыдуманага свята» не існуе.
Чытачы пішуць, што найбольш іх уразіла падрыхтаваная да Дня народнага адзінства прадукцыя мясцовага прадпрыемства «Дамачай». Да 17 верасня хлебапёкі нагатавалі пернікаў з беларускай і расійскай атрыбутыкай.
«Як увязваюцца расійскія сімвалы з беларускім народным адзінствам, незразумела», – дзівіцца аўтары допісаў.
Яны дапускаюць, што рамеснікам улады загадалі прадаваць вырабы ў цэнтры гораду. Апоўдні на месцах імпрэзаў людзей было вобмаль. Горад, нібы, вымер, а рамеснікі са сваім таварам сумавалі, пішуць у Магілёў.media чытачы.
«Людзі заканчваюць працы на дачах, надвор’е добрае. Так ужо павялося, што свята ўспрымаецца ў нас святам, калі выхадны», – адзначана ў адным з допісаў.
Дзень народнага адзінства ідэолагі рэжыму Лукашэнкі прыдумалі ў адказ на масавыя пратэсты 2020 году. Упершыню яго адзначылі ў 2021 годзе. Яго святкаванне складалася з імпрэзаў дзяржаўных структураў і праўладных грамадскіх арганізацыяў. Сярод іншага яно ўключыла ў сябе правядзенне флэшмобаў з дзяржаўнай сімволікай. Сёлетнія імпрэзы больш маштабныя.
У Магілёве ў 2021 годзе пляцоўку, дзе збіраліся годам раней пратэстоўцы, гарвыканкам назваў Плошчай адзінства. На ёй улады праводзяць дзяржаўныя мерапрыемствы.
Дзень народнага адзінства ўвязаны з уварваннем Савецкага Саюзу ў Польшчу ў 1939 годзе. Польшча тады з 1 верасня баранілася ад гітлераўскай Нямеччыны, якая атакавала яе з Захаду. Савецкі Саюз ударыў праз 17 дзён з Усходу.
Савецкі Саюз і гітлераўская Германія былі хаўруснікамі. 23 жніўня 1939 гэтыя дзве краіны падпісалі пагадненне, якое падзяліла сферы ўплыву ў сумежных краінах. Усё, што знаходзілася паміж Рэйхам і СССР, было падзелена. Гэты пакт развязаў Другую сусветную вайну.
Дзве часткі Беларусі ў выніку захопу ўсходніх земляў Польшчы аб’яднаналіся. Іх падзел быў узаконены Рыжскай дамоваю 1921 году. Да Польшчы адышла тады заходняя Беларусь, а Ўсходняй яе часткаю завалодала Савецкая Расія.
У 1939-ым услед за Чырвонай арміяй на новыя тэрыторыі прыйшлі падраздзяленні савецкіх карных органаў, якія распачалі тэрор супраць насельніцтва.
Традиционная культура белорусских деревень постепенно исчезает вместе с ее носителями. Мы поговорили с авторками проекта низовой этнографии Šukańnie (Шуканне): Полиной, Алиной и Александрой о том, почему они организовали экспедицию по белорусским деревням и как превратили собранные материалы в арт-лабораторию и выставку.
Девушки говорят о себе как о сообществе городских энтузиасток, которые ощущают особую связь с деревней, ее жителями и культурой. Участницы творческой группы уже давно ездят вместе в экспедиции, теперь они решили привезти находки в город, чтобы как можно больше людей узнали про жизнь деревень и даже, возможно, сами отправились в этнографические поездки.
«С помощью этого проекта мы пытаемся разобраться, зачем нам, городским жителям, идентифицировать себя через традиционную культуру и понять есть ли ей место в городской современной среде», – говорит Алина.
Полина охарактеризовала этот проект как “телепорт в теплые руки бабушки”, когда все было легко и беззаботно. По ее словам, искренность и любовь помогают многим проходить сложные жизненные этапы, побуждают интересоваться историей и культурой своей страны и доказывают, что нет ничего невозможного.
Экспедиции в Косаричи и Вэлямичи
По словам авторок проекта, в экспедиции они обычно отправляются спонтанно и без ожиданий какого-то конкретного результата, но в этот раз важно было снять хороший видеоматериал для фестиваля. Поэтому было принято решение поехать в деревню Косаричи в Могилевской области, где они бывали раньше. Там и познакомились с бабой Волей и бабой Верой. В Косаричах также живет единомышленник девушек Андрей Уфимцев, который выкупил здание бывшего сельского клуба и реконструировал его. Теперь там в соседский центр с коворкингом, кинозалом, библиотекой. Поскольку место уже знакомое и было понятно, куда и к кому идти, не нужно было тратить время на разведку и удалось заснять разные планы деревни и интервью с бабушками.
Слева: интервьюирование бабушки Воли из деревни Косаричи Могилевской области Справа: архивные фотографии бабушки Веры. Фото: авторы проекта низовой этнографии Šukańnie.
А вот с экспедицией во вторую деревню получилась история, которая показывает «всю суть нашего белорусского менталитета», как говорит Алина. Девушки нашли инстаграм деревни Вэлямичи, что в Полесье, его ведет девушка Саша, которая родом из этой деревни. Авторки проекта написали ей в директ. Выяснилось, что Саша переехала в Польшу, но дала контакт своего отца – Владимира Яковлевича, который был готов принять их у себя. Так стало ясно, что надо ехать. В Вэлямичах они узнали, что в эту деревню десятилетиями приезжали этнографы из разных стран для сбора уникальной полесской культуры. Там девушкам удалось взять интервью у 94-летней Марыи Мусееуны, которая рассказала про деревенский быт, плетение лаптей, гуканье весны, свадьбу и рецепты.
«Больше всего во время экспедиции нас впечатлило гостеприимство людей. Оно так близко и понятно на всех уровнях, наша адметнасць. А также было удивительно, какая разная Беларусь может быть в культурном плане. Но главное, мы еще раз убедились, что у нас осталось мало, слишком мало времени, чтобы успеть поговорить с настоящими носителями традиционной культуры, осовременивается», – говорит Александра.
Фестиваль “Šukańnie”
Помимо экспедиции девушки также организовали фестиваль в Вильнюсе. Он состоял из арт-лаборатории, фотовыставки, аудиоэкспозиции, выставки материальных объектов и видеоарта. Идея была в том, чтобы даже те, у кого нет никакой эмоциональной связи с белорусской деревней, могли пропустить ее через себя. “Мы размышляли о том, как сейчас говорить о наследии деревень и поняли, что будет здорово использовать перформативные практики и фестиваль. Мы хотели, чтобы наши мероприятия становились местом, где встречаются люди, объединенные деревенской тематикой. Связь может строится на опыте пребывания в деревне или просто на интересе к традиционной культуре,” – говорит Алина.
Арт-лаборатория в Вильнюсе
Участники “Шукання” могли быть и зрителями, и перформерами в рамках арт-лаборатории. Было две рабочих группы: одна сконцентрировалась на телесных практиках и теме деревенского быта, другая — работала с текстом, геймификацией и темой ритуала. Группы работали в течение дня со своими кураторами и одной из эксперток. Сначала участники и участницы лаборатории (15 человек) просмотрели интервью с бабушками, которое было снято во время июньских экспедиций. Затем все участники разделились на две рабочие группы: первая работала с телесными практиками, вторая – с текстом.
Телесная группа работала с телом, разбирала элементы и действия, характерные для деревенского быта (жать жниво, подоить корову, заготовить травы). Вместе они выстроили повествовательную линию, которая затем вылилась в перформанс.
Процесс работы одной из групп. Фото: Юля Савич
Вторая группа работала с писательскими практиками на тему правил и табу: выстраивала нарратив истории, а затем представила результаты в формате интерактивной читки, где зрители сами выбирали дальнейшие шаги главных героев. Во время работы участники снова обращались к интервью, чтобы узнать этнографические моменты (из чего раньше состоял день, как молодые знакомились, какими ритуалами сопровождалась свадьба) и прочувствовать эмоции (смутак по времени, которое прошло, печаль из-за того, что из деревень все больше уезжают). Вечером состоялся показ, на который пришли зрители, и онлайн-трансляция для тех, кто не смог присоединиться.
Показ работы одной из групп. Фото: Юля Савич
Лаборатория собрала вокруг себя тех, кто интересуются традиционной культурой, и тех, у кого есть личная связь с деревней. В каком-то смысле Šukańnie стало способом дотронуться до Беларуси для тех, кто сейчас не там. Среди результатов лаборатории два перформанса, но что важнее – это новые связи, эмоции, чувства и опыт.
Выставка с размышлениями
Выставка состояла из фотосерии “Зарослыми сцежками” Анны Костюкевич, звуковой инсталляции “Пачутае” Екатерины Д. и Александры М., инсталляции “Адорвенне” Рамука Янотава и видеоарта “Позирк” Яны Веренчук, который был снят во время экспедиций.
Фотовыставка “Зарослыми сцежками” Анны Костюкевич. Фото: Юля Савич
На фестивале Анна представила фотопроект “Зарослымі сцежкамі”. Он посвящен теме оставленности, заброшенности. Необитаемые дома в деревнях выдает высокая нескошенная трава у входа, а за дверью – предметы быта, часто устаревшие, вышедшие из употребления. Именно такие кадры особенно ценны для Анны, работа над выставкой вылилась для нее в размышления о корнях, увядании скарбаў и памяти и преобразовалась в проект о личном осмыслении семейного наследия. Фотографии проявлены и напечатаны ручной оптической печатью, Анна работает с пленкой, и для нее очень важен такой долгий и личный процесс взаимодействия с объектом.
“Хотелось привезти частичку фестиваля домой в родной Минск, но все равно так здорово было увидеть неабыякавых людей, чувствовать и проживать это единение. Самое теплое послевкусие от фэста – это чувство о том, как важно любить и эту любовь разделять”, – говорит Анна.
К моменту знакомства с девушками авторка видеоарта “Позирк” Яна Веремчук уже размышляла о съёмке документального фильма о белорусской деревне. Поэтому она присоединилась к команде в обеих экспедициях и отвечала за съёмки. “Повзрослев, я поняла, что белорусская культура, – это не стыдно. Это то, что является одним пазлом в моей картине мира, во мне. Я хотела передать это ощущение другим, кто сомневается в этом, или тем, кто мало знаком с белорусской культурой. Был подъём в 4 утра и вылазки в поле, чтобы словить рассвет, съёмки нашей природы, интерьеров. И конечно, не без походов на речку, местную дискотеку, катания на лодке!” – рассказывает Яна.
Саша из Вэлямичей, благодаря инстаграму которой девушки поехали в эту деревню, приехала на фестиваль из Польши. “Я не магу паехаць дадому, але на вёску моцна хацелася, там у і паехала, каб неяк зьменшыць сваю тугу. Я ехала на перформанс нічога не чакаючы. То бок, я проста аддалася працэсу. Пра вёску сваю я шмат чаго ведаю і люблю яе, было прыемна ўбачыць яе вачыма дзяўчат,” – рассказывает Александра.
Художник и дизайнер Рамук Янотаў представил на фестивале инсталляцию Adorvieni, собранную из предметов, найденных во время экспедиции. Вот как он сам описывает ее смысл: “Аўтэнтычныя артэфакты, вынятыя з прасторы і змешчаныя ў чорнай актавай зале, губляюць свае утылітарнае значэнне і пертвараюцца ў ледзь не галерэйныя экспанаты. Адсюль паходзіць і назва інсталяцыі: Адорвені – гэта тое, што адарвалі, вынялі, аддзёрлі, як быццам расліну ад яе каранёў.”
Ещё в начале работы было решено, что на фестивале будет несколько элементов – перфоманс-лаборатория, аудио и видео- инсталляции, фотовыставка и обязательно часть с артефактами. Роман с Полиной поехали искать кусочки деревни, которые можно было бы взять и перенести в пространство фестиваля, сохранив притом их аутентичность. Искали довольно долго, но когда наткнулись на окна – мгновенно всё сложилось. «Вокны самое ўжо ёсць парталы, дазваляючыя зазірнуць у чужое жыццё, у нашым выпадку – гарадскім жыхарам у вясковыя дамы. Спачатку была ідэя аздобіць іх нечым дадатковым, фіранкамі ці праекцыяй далявіду, але калі яны вышыхаваліся ў кампазіцыю і занялі свае месца на чорным муры насупраць сцэны, стала відавочна, што нічога больш і не трэба. Ніжэйшыя вокны былі размешчнаыя на ўзроўні чалавечага твару, і ў гледачоў была магчымасць зазірнуць у вакно, але замест краявіду, яны быццам глядзеліся ў люстэрка, якое пытала, а ці мы самі не адорвені у пэўным сэнсе?»”, – говорит Рамук.
И еще один объект, который Роман сделал для фестиваля, — два гигантских колоса, которые стали украшением главной сцены. Их гротескный размер напоминает зрителю, что красота и совершенство, которые мы ищем в произведениях искусства, скрыты в обычных вещах, которые нас окружают. Кстати, колосья сохранились и скоро будут установлены в Вильнюсе как арт-объект.
«На мой погляд, фэст атрымаўся ўдалы. Я спадзяюся на працяг, і ведаю, што ўжо нешта рыхтуецца. Буду рады зноў папрацаваць з Шуканнем і яго камандай, і вельмі хачу далучыцца да іх ў паўнавартасную экспедыцыю ў Беларусі», – говорит Роман.
Будущее проекта
“После фестиваля впервые подумала, вау, я действительно сделала что-то важное, и во мне и моей крошечной жизни есть смысл. Так что дальше – точно больше. Хотя наша команда разбросана по всему миру, я думаю, мы все равно продолжим делать оффлайн мероприятия, а также осуществлять работу проекта через Инстаграм”, – рассказывает Полина.
У девушек много-много идей, энтузиазма и желания дальше ездить в экспедиции. Уже точно решено провести оффлайн-встречи в Минске и мини-кэмп в одной деревне. Также в планах организовывать совместные этнографические поездки, так как многие хотят присоединиться.
Ксенія Палаш кінула жыццё ў сталіцы і перабралася ў мясцовую вёску Коханаўка. Як яна апавядае ў сваім відэа, з сям’ёю пераехала ў сельскую мясцовасць, пачуўшы заклікі «аб малой радзіме і, што трэба падымаць сяло».
Пражыўшы ў Коханаўцы два гады жанчына сутыкнулася з праблемамі, якім не змагла даць рады ўлада, таму яна наважылася звярнуцца да Лукашэнкі.
У Ксеніі Палаш тры пытанні: каб ёй далі лішак зямлі, не закрывалі ў аграгарадку дзіцячы садок ды правялі высакахуткасны інтэрнэт.
Не даюць зямлю нават у арэнду, «бо яна калгасная». А вяскоўка дужа прасіла.
Па словах Ксеніі Палаш, у 2016 годзе «яны сталі шукаць сабе жытло ў Мінскай вобласці». Паводле жанчыны, у 2018-ым, пачуўшы анансаванні году Малой радзімы, яе зацікавіла адна з праграмаў.
Да 2020 году яна чакала пакуль праграму аформяць «па закону», але пачалася пандэмія каранавірусу і ў «Мінску стала не магчыма знаходзіцца». Тады, кажа Ксенія, удалося падшукаць дом у Коханаўцы. Па яе словах, цэлы год сям’я займалася ўпарадкаваннем пляцоўкі пад гаспадарку.
Спробы разжыцца лішкам зямлі не далі плёну. Жанчына звярталася ў адпаведныя дзяржаўныя ўстановы. Уладальнік поля, якое побач, гатовы арандаваць гектар зямлі, але толькі юрыдычнай асобе.
Ксенія напісала ў адміністрацыю Лукашэнкі. Адтуль зварот накіравалі ў Асіповіцкі райвыканкам. Мясцовыя чыноўнікі адпісалі, што яе пытанне адправілі ў Магілёўскую землеўпарадкавальную службу. Жанчына кажа, што цягам трох месяцаў з райвыканкаму ёй не адказваюць.
Паўторны ліст, кажа Ксенія, з адміністрацыі Лукашэнкі адправілі ў Магілёўскі аблвыканкам. Той адпісаў, што яна не можа разлічваць на лішні кавалак зямлі.
«Звярнуцца больш няма да каго!», – канстатуе Ксенія Палаш.
Яна кажа, што ў яе толькі 18 сотках зямлі і на іх яна не можа весці паўнавартасную сельскую гаспадарку.
Зачыняюць дзіцячы садок, а каб дабрацца да новага «транспартныя зносіны адсутнічаюць».
Ксенія Палаш цвердзіць, што ў аграгарадку Карытнае, які побач з Коханаўкай, закрываюць дзіцячы садок. Па яе словах, каб дабрацца ў новы, які, як яна мяркуе, будзе ў пасёлку Глуша, дзе і школа, трэба больш за чатыры гадзіны. Ехаць у Глушу трэба праз Бабруйск, бо іншай дарогі няма. Але, ставіць пытанне вяскоўка, як вярнуцца назад?
«Ладна ў мяне ёсць машына, – адказвае яна і зноў пытаецца. – Але, як быць людзям, якія жывуць у аграгарадку Карытнае? У іх няма машын, але дзеці ёсць!».
Паводле яе, закрыццё садка вялікая праблема, бо мясцовыя губляюць і працоўныя месцы.
«Мы знішчым вёску адназначна, – настойвае аўтарка відэа. – Яе і так замала засталося. У нашай вёсцы толькі дзесяць чалавек. У аграгарадку больш. Як прыедзе моладзь? Калі яна не зможа дзіця аддаць у садок?».
Адсутнічае «добры інтэрнэт», бо з яго дапамогай «можна падключыць сістэму «разумны дом», а з ёю лягчэй упраўляцца з гаспадаркай.
Ксенія Палаш тлумачыць, што праблема ў вёсцы з высакахуткасным інтэрнэтам. Яна дзівіцца, што яго няма, калі «мы ўсё жывём у 21 стагоддзі».
Па яе словах, «за 400 мэтраў ад дому ёсць лінія «Белтэлекаму». Адтуль адпісалі, што правесці лініі няма тэхнічнай магчымасці.
«Мне хацелася б чытаць навіны з праўдзівых крыніцаў, камунікаваць з сябрамі, глядзець фільмы і навучацца чамусьці новаму. І вядома, мець «разумны дом», каб можна было б птушку карміць і паіць», – тлумачыць гаспадыня гаспадаркі.
Падсумоўваючы свой аповед Ксенія Палаш адзначае, што прыехалі ў вёску, бо «пачулі заклікі аб малой радзіме, што трэба падымаць сяло».
«У нас тут дзясятак жылых дамоў. А вёска ўсё пусцее і пусцее. Дужа балюча і крыўдна глядзець на тое, што мы маглі б нешта змяніць, але мы не можам», – падкрэслівае Ксенія Палаш у звароце да Лукашэнкі.
Зніжэнне рэальных заробкаў у Беларусі назіраецца з сёлетняга сакавіка. Пры гэтым у краіне ёсць раёны, дзе гэта зніжэнне найбольш дынамічнае, пішарэсурс Banki24.by.
Паводле яго, у Магілёўскай вобласці рэальны заробак у ліпені найбольш упаў у Хоцімскім, Магілёўскім і Касцюковіцкім раёнах. У Хоцімскім раёне ён знізіўся да аналагічнага перыяду 2021 году на 11,7%, у Магілёўскім – на 10,3%, у Касцюковіцкім – на 9,1%.
Падобная дынаміка назіраецца ў суседняй Віцебскай вобласці. Тут рэальны заробак у ліпені больш за ўсё ўпаў у Расонскім, Талачынскім і Докшыцкім раёнах. У Расонскім раёне ён знізіўся на 10,2%, у Талачынскім – на 9,3%, у Докшыцкім – на 8,5%.
Banki24.by адзначае, што рэальная зарплата за сакавік па краіне ўпала да супастаўнага месяца 2021 году на 0, 7%, за красавік – на 4, 5%, за май – на 5, 7%, за чэрвень – на 4, 2%, за ліпень – на 5,9 працэнта.
Такім чынам, канстатуе выданне, працэс зніжэння рэальных заробкаў у Беларусі доўжыцца ўжо 5 месяцаў. За гэты час рэальныя заробкі не раслі да аналагічнага леташняга перыяду ні ў адной вобласці. Таксама змяншэнне рэальнага заробку паказваў і Мінск.
Рэальная заработная плата – гэта колькасць тавараў і паслуг, якую можна набыць на намінальную заработную плату; па сутнасці гэта пакупніцкая здольнасць намінальнай заработнай платы.
Намінальная зарплата – гэта канкрэтная грашовая сума, якую атрымлівае работнік.
На Магілёўшчыне Бабруйск – адзіны горад, дзе трымаюцца новых стандартаў утылізацыі лекавых сродкаў. У двух мясцовых паліклініках паставілі спецыяльныя кантэйнеры для пратэрмінаваных медычных прэпаратаў.
У Бабруйску два пункты для збірання пратэрмінаваных лекаў
Першы ў Бабруйску такі кантэйнер з’явіўся летась у паліклініцы № 6, а другі днямі паставілі ў паліклініцы № 7, якая абслугоўвае некалькі мікрараёнаў, піша выданне «Бобруйский курьер».
У кантэйнеры выкідваюцца таблеткі, аэразолі, мазі, кроплі. Ад прэпаратаў расліннага паходжання ды сродкаў індывідуальнай абароны пазбаўляюцца іншым спосабам.
У гарадах Магілёўскай вобласці, акрамя Бабруйску, пункты збірання пратэрмінаваных лекаў адсутнічаюць. На гарачай лініі паліклінік абласнога цэнтру, як высветлілася, нічога не ведаюць пра новыя стандарты і неабходнасць утылізацыі старых лекаў. Мясцовыя фармацэўтычныя ўстановы пакуль не займаюцца вырашэннем такога пытання.
Чаму сталі зьбіраць пратэрмінваныя лекі?
Пункты збірання лекаў сталі разгортваць, каб пазбегнуць забруджвання навакольнага асяроддзя медыкаментамі. У пробах вады і глею, узятых на ачышчальных станцыях некалькіх буйных беларускіх гарадоў, была выяўленая прысутнасць цыпрафлаксацыну, левафлаксацыну, дратаверыну, дыклафенаку, эстрадыёлу.
bobrlife.by
Забруджванне навакольнага асяроддзя фармацэўтычнымі рэчывамі – новая глабальная экалагічная пагроза. Па ўсім свеце ў вадаёмах і нават у пітной вадзе праяўляецца прысутнасць лекаў. Антыбіётыкі, нейралептыкі, гарманальныя і іншыя прэпараты трапляюць у арганізмы жывёлаў і людзей ды выклікаюць хваробы, анамальныя паводзіны, прыводзяць да бясплоддзя.
Паменшыць некантраляванае фармацэўтычнае забруджванне дапамагае асобнае збіранне пратэрмінаваных лекавых сродкаў з утылізацыяй. Такая практыка ўкаранёная ў большасці краінаў Еўропы. Сабраныя лекі спальваюць пры высокай тэмпературы, або адбываецца іх мяккая хімічная ўтылізацыя.
Хто дапамог уладзе ўбачыць праблему?
У Беларусі першы кантэйнер для збору пратэрмінаваных лекаў устанавіла грамадская арганізацыя «Цэнтр экалагічных рашэнняў» у 2018 у Мінскай гарадской паліклініцы № 40. У снежні 2019 года эколагі з дапамогай баранавіцкіх грамадскіх актывістаў запусцілі праект «Прырода без фармацэўтычных адыходаў». Намаганнямі грамадскасці за год у 18 гарадах Беларусі было ўстаноўлена больш за 30 кантэйнераў і сабрана за год больш за 400 кілаграмаў пратэрмінаваных лекаў.
encrypted-tbn0.gstatic.com
На сусветную практыку абароны прыроды і актыўнасць грамадскасці звярнула ўвагу ўлада.
З 1 верасня 2020 года набыў моц новы Тэхнічны кодэкс устаноўленай практыкі «Ахова навакольнага асяроддзя і прыродакарыстанне. Правілы абыходжання з камунальнымі адходамі». Пратэрмінаваныя лекавыя сродкі выдзелены ў асобную групу камунальных адходаў і падлягаюць асобнаму збору. Распрацоўка формы спецыяльных кантэйнераў, выдзяленне месцаў для збору і вырашэнне іншых арганізацыйных задач ускладзена на мясцовыя выканаўчыя органы ўлады і работнікаў жыллёва-камунальнай гаспадаркі.
З гаспадарчай будыніны бібліятэкары зрабілі «кніжную паліцу». На ёй размясцілі творы знакавых беларускіх літаратараў: Васіля Быкава, Рыгора Барадуліна, Максіма Багдановіча, Якуба Коласа, Янкі Купалы, Івана Мележа.
«Кожны грамадзянін проста абавязаны наведаць бібліятэку, каб узяць кнігу і ўзгадаць вядомыя радкі знакамітых беларусаў!», – заклікае мясцовая раёнка «Прысожскі край».
Выдавец часопісаў, першай прыватнай грамадска-палітычнай штодзённай газеты ў Расіі, першага рускага тэатральнага альманаха.
Заснавальнік жанраў авантурнага махлярскага, фантастычнага рамана ў рускай літаратуры.
1893 год. Нарадзіўся Андрэй Мрый (Шашалевіч).
Празаік, журналіст, перакладчык.
Славуты сатырычным раманам на савецкую рэчаіснасць «Запіскі Самсона Самасуя».
Супрацоўнік часопісу «Наш край», газеты «Звязда», інспектар Цэнтральнага бюро краязнаўства, член літаратурнага аб’яднання «Узвышша».
Савецкімі органамі быў арыштаваны па «справе краснапольскіх настаўнікаў». Асуджаны ў 1934 года як «член антысавецкай контррэвалюцыйнай арганізацыі і падазроны ў шпіянажы» да 5 гадоў папраўча-працоўных лагераў і этапаваны ў Карагандзінскі лагер.
Зноў арыштаваны ў 1940 годзе за «удзел у антысавецкай арганізацыі». Асуджаны да 5 гадоў пазбаўлення волі. Этапаваны ў Комі АССР. 1 сакавіка 1943 года медычнай камісіяй прызнаны інвалідам, 23 верасня 1943 года быў вызвалены і адпраўлены дадому. Паводле некаторых звестак забіты рэцыдывістамі ў цягніку.
Рэабілітаваны ў 1957 годзе.
На ўскрайку Магілёва бульвар носіць імя Андрэя Мрыя.
1929 год. Аляксандр Флемінг прадставіў пеніцылін.
Адбылося тое на пасяджэнні Медычнага даследчага клуба пры Лонданскім універсітэце
З-за вялікіх патрэбаў у леках падчас Другой сусветнай вайны пачалася маштабная вытворчасць гэтага антыбіётыка.
Пеніцылін па патрабаванні Флемінга не быў запатэнтаваны.
Ён лічыў, што лекі, якія ратуюць людзям жыццё, не павінны служыць крыніцай даходу.
1937 год. Нарадзіўся Уладзімір Содаль.
Літаратуразнаўца, краязнаўца.
Інвалід па зроку з дзяцінства.
Працаваў на Беларускім тэлебачанні, рэдактарам асветніцкіх перадач «Роднае слова», «У кожнага была свая вайна».
Удзельнік Устаноўчых з’ездаў БНФ, ТБМ, адзін з падпісантаў творчай інтэлігенцыі ліста ў ЦК КПСС аб стане беларускай мовы ў савецкай Беларусі.
Даследчык творчасці класікаў беларускай літаратуры.
Занесены ў кнігу гонару «Рупліўцы твае, Беларусь».
1944 год. Нарадзіўся Алесь Лабанок.
Тэатральны актор.
Усё жыццё служыў у Беларускім нацыянальным драматычным акадэмічным тэатры імя Якуба Коласа, іграў ролі ў п’есах па творах Уладзіміра Караткевіча, Стэфана Жаромскага, Альберта Камю і іншых.
1958 год. Нарадзіўся Аляксандр Краўцэвіч.
Археолаг, гісторык.
Старшыня выканкаму Рады Беларускага гістарычнага таварыства, галоўны рэдактар «Гістарычнага альманаха».
Даследчык матэрыяльнай культуры Беларускага Панямоння XIV–XVII стагоддзяў.
Аўтар работ па сярэднявечнай гісторыі Беларусі, распрацоўнік канцэпцыі, што Вялікае Княства Літоўскае было біэтнічнай балта-ўсходнеславянскай дзяржавай з дамінаваннем усходнеславянскага элемента.
1996 год. Памёр Эрнст Ляўкоў.
Геолаг, краязнаўца.
Даследаваў рэгіянальную геалогію, рэльеф і карысныя выкапні, пытанні сейсмабяспекі тэрыторыі Беларусі, культавыя камяні.
Звярнуў увагу на важную ролю тапанімікі пры рэканструкцыі гістарычнага мінулага.
З яго ўдзелам былі ўпершыню распрацаваны неатэктанічная карта і карта неатэктанічнага раянавання Беларусі, створаны Парк валуноў у Мінску.
2003 год. Памёр Анатоль Багатыроў.
Кампазітар, педагог і грамадскі дзеяч.
Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі, Народны артыст Расіі і Беларусі. Лаўрэат дзяржаўных прэміяў.
Заснавальнік нацыянальнай беларускай оперы і беларускай нацыянальнай кампазітарскай школы.
Выхаваў плойму беларускіх кампазітараў.
Аўтар опер, створаных паводле твораў беларускіх пісьменнікаў і паэтаў.
У публікацыі выкарыстаныя звесткі з рэсурсу «Вікіпедыя» і іншых адкрытых у інтэрнэце крыніцаў
