1615 год. Памёр Бенедыкт Война.
Рэлігійны і дзяржаўны дзеяч Вялікага княства Літоўскага.
Сакратар караля і вялікага князя Стэфана Баторыя. Пробашч троцкі, адміністратар Віленскай дыяцэзіі, біскуп віленскі.
Правёў паўторную кананізацыю Святога Казіміра – каралевіча польскага і вялікага княжыча літоўскага, патрона Вільні і Гродзенскага біскупства, апякуна Вялікага Княства Літоўскага.
wikimedia.org
1856 год. У ссылцы памёр Рамуальд Падбярэскі.
Беларускі выдавец, публіцыст, краязнавец і фалькларыст.
Перакладаў на польскую мову рускія байкі для часопіса «Athenaeum».
Выдаваў літаратурна-навуковыя альманахі «Rocznik Literacki» і «Pamіetnik naukowo-literacki», выдаў зборнікі Т. Лада-Заблоцкага «Паэзія» і «Дыярыуш» С. Бельскага.
Аўтар прадмовы «Беларусь і Ян Баршчэўскі» да кнігі «Шляхціц Завальня…» Я. Баршчэўскага.
Блізкі сябар Т. Шаўчэнкі.
За публіцыстычную дзейнасць арыштаваны ў 1850 годзе і сасланы ў Архангельскую губерню.
wikimedia.org
1870 год. Нарадзіўся Іван Бунін.
Рускі пісьменнік, паэт, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры 1933 года. Яго род вядзе свой пачатак ад літвіна Сімяона Бункоўскага.
Памёр 8 лістапада 1953 года ў Парыжы. Пахаваны на могілках Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа.
У студзені 2010 года ў выдавецтве І. Логвінава выйшла буйное 486-старонкавае выданне твораў Буніна на беларускай мове ў перакладзе Андрэя Каляды.
Кнігу склалі 75 апавяданняў, 3 аповесці, раман «Жыццё Арсеньева» і іншыя матэрыялы.
Вершы Буніна перакладалі на беларускую мову Рыгор Бярозкін, Пётр Макарэвіч, Рыгор Сітніца.
wikimedia.org
1895 год. Крушэнне на вакзале Манпарнас – адно з самых вядомых у гісторыі.
Пасажырскі цягнік, не здолеўшы затармазіць на ўхіле, выбіў шляхавы ўпор, выехаў на перон вакзала, прабіў сцяну будынка і зваліўся з вышыні на вуліцу.
Распаўсюджаныя фатаграфіі паравоза, які выпаў, і згадванне ў шэрагу твораў мастацтва, зрабілі яго адным з самых вядомых чыгуначных здарэнняў.
tunnel.ru
1918 год. Нарадзіўся Алесь Бажко.
Беларускі пісьменнік, перакладчык. Заслужаны работнік культуры.
Закончыў музычны інстытут імя С. Манюшкі ў Навагрудку.
Удзельнічаў у стварэнні першых фарміраванняў Войска Польскага на тэрыторыі СССР.
Быў членам нелегальнай падпольнай арганізацыі “Саюз вызвалення Беларусі”, але неўзабаве быў перавербаваны КДБ.
Працаваў ў розных газетах, часопісах, дырэктарам Літаратурнага музея Янкі Купалы, у Міністэрстве культуры БССР.
Аўтар многіх аповесцяў, зборніка нарысаў і памфлетаў, кніг аповесцей, паэм, зборнікаў вершаў.
Перакладаў з польскай і славацкай моў.
nashi-lyudi.by
1937 год. НКУС быў расстраляны Фларыян Ждановіч.
Беларускі акцёр і рэжысёр, тэатральны дзеяч, адзін з заснавальнікаў беларускага прафесійнага тэатра.
Адзін са стваральнікаў і кіраўнік Першага таварыства драмы і камедыі, Беларускага дзяржаўнага тэатра (цяпер Купалаўскі, 1920).
Зрабіў першыя пастаноўкі беларускай драматургічнай класікі, паводле твораў Я. Купалы, Я. Коласа, Ф. Аляхновіча, У. Галубка, К. Каганца, К. Буйло і іншых.
Абапіраўся на практыку папярэднікаў і традыцыі беларускага народнага тэатра, імкнуўся да жыццёвай дакладнасці і праўдзівасці, шырока выкарыстоўваў у пастаноўках народную музыку, спевы.
Перакладаў на беларускую з польскай, рускай і ўкраінскай моў.
Арыштаваны ДПУ у 1930 годзе. Вязень ГУЛАГу.
Яго дачка – Ірына Ждановіч – актрыса, Народная артыстка БССР.
wikimedia.org
1938 год. Упершыню ў гісторыі вынаходнікам Чэстэрам Карлсанам зроблена ксеракопія.
За сваё вынаходства ён пасля атрымаў ад кампаніі “Ксеракс” 150 мільёнаў даляраў (100 мільёнаў ён выдаткаваў на дабрачыннасць).
У 1949 году ў продаж паступілі першыя мадэлі капіравальнага апарата кампаніі «Халоід».
Тэхналогію назвалі “ксераграфія” – ад грэчаскіх “ксерас” (“сухі”) і “графе” (“пішу”).
“Халоід” з 1958 года стала называцца “Халоід Ксеракс” ці проста “Ксеракс” (Xerox).
tunnel.ru
2018 год. Памёр Фёдар Клімчук.
Беларускі мовазнавец, дыялектолаг, гісторык. Кандыдат філалагічных навук.
Узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй у складзе аўтарскага калектыву за цыкл прац «Лексічны атлас беларускіх народных гаворак» у 5-ці тамах.
Асноўныя накірункі навуковай дзейнасці: дыялекталогія, лінгвагеаграфія, лексікаграфія, тапаніміка, міжмоўныя і міжэтнічныя кантакты, сацыялінгвістыка, фальклор, этнаграфія, этналінгвістыка.
Старшыня «Заходнепалескага навукова-краязнаўчага таварыства „Загароддзе“.
Выдаў пераклад «Новага Запавету» на заходнепалескім дыялекце.
wikimedia.org
1988 год. Адбылося святкаванне 100-годдзя Магілёўскага абласнога драматычнага тэатру. Выбар даты незразумелы.
28 траўня 1886 года адбылося першае паседжанне будаўнічага камітэта па будаўніцтве Магілёўскага драмтэатра, 14 траўня 1888 года цалкам скончаны будынак тэатра.
15 траўня, у дзень святкавання свяшчэннага каранавання Іх Імператарскіх Вялікасцей, у гарадскім тэатры адбыўся першы аматарскі спектакль, на які многія жадаючыя не змаглі патрапіць з-за хуткага распродажу ўсіх білетаў.
На святкаванні ззялі ордэнамі віцэ-губернатар, гарадскі галава, мясцовыя багацеі. Архітэктар П. Камбураў, майстры-будаўнікі былі ў натоўпе, як і малады мастак Чарнышоў, які выконваў пры пабудове тэатра ўсе жывапісныя працы. Не было сярод тых, хто адкрываў тэатр, і мастака Трэніна, які напісаў заслону і дэкарацыю.
Пра гэту знамянальную падзею ў культурным жыцці горада ўжо 17 траўня 1888 г. пісалі “Магілёўскія губернскія ведамасці”.
25 верасня 1888 года антрэпрызай Г.Дзеркача (Любімаў) адкрыўся зімовы тэатральны сезон.
Чырвоная цагляная пабудова Магілёўскага тэатра са складанай кампазіцыяй лічыцца адной з найпрыгажэйшых у горадзе. Помнік архітэктуры псеўдарускага стылю.
Тэатр пабудаваны на месцы былых абарончых умацаванняў сярэднявечнага Магілёва, на месцы Каралеўскай брамы. Яго будавалі на ахвяраванні жыхароў усёй губерніі.
Сцены тэатра памятаюць імператара Мікалая II, кіраўніка Часовага ўрада А. Керанскага, адмірала А. Калчака, шматлікіх царскіх генералаў, класікаў літаратуры Якуба Коласа і Янкі Купалы. На сцэне тэатра выступалі В.Камісаржэўская, С.Рахманінаў.
У 1985 годзе магілёўская грамадскасць абараніла тэатр, не дапусціўшы яго разбурэння. Пасля рэканструкцыі ў студзені 2001 года тэатр зноў адчыніў свае дзверы для гледачоў.