У Беларусі рыхтуюць новыя абмежаванні для гульнявога бізнесу — з прапановай Лукашэнкі аб мараторыі на гульню ў пазыку і правам сям’і блакаваць доступ для лудамана. Але пакуль дзяржаўныя мужы разважаюць пра «этычнасць», у маім родным Магілёве расце пакаленне дзяцей, якія вучацца падлічваць шанцы не на матэматыцы, а на слотах.
Мае суседзі — звычайная сям’я: бацька працуе на будоўлі, маці — санітаркай, трое дзяцей. Яны ніколі не сядзелі ў «Гранд Казіно» і не гулялі ў покер па выходных. Аднак іх старэйшы сын, падлетак з гарачымі вачыма і моднымі красоўкамі, апошні год уцякае з заняткаў, каб круціць слоты на тэлефоне. Гуляе на грошы з-пад бацькоўскага матраца.
У чым тут праблема? У тым, што хтосьці страціў меру? Ці ў тым, што «меру» ўжо даўно страцілі тыя, хто вырашыў ператварыць нашу краіну ў казіно пад адкрытым небам?
На нядаўняй нарадзе Лукашэнка загаварыў пра неабходнасць жорсткага кантролю: маўляў, гульня — для заможных, не для дзяцей, і наогул — сям’я павінна мець магчымасць выцягнуць залежнага родзіча з лудаманскага кола. Усё гэта выглядае, як спроба навесці парадак. Але парадку не будзе, калі ты пачынаеш з канца, забыўшыся, як гэта ўсё пачалося.
Гульнявы бізнес у Беларусі — не вынік нашай эканамічнай палітыкі, а следства расійскай забароны. Як толькі ў Расіі закрылі казіно, у нас з’явіліся «вітрыны», што гатовыя сустрэць кожнага госця — галоўнае, каб ён прыехаў з поўным кашальком. Беларусы ж — толькі фон, статысты і ахвяры, калі што. Бо асноўныя грошы круцяцца вакол замежнікаў, якія шукаюць аддушыну ў нашай юрысдыкцыі.
У Магілёве ўсё пачалося з некалькіх залаў. Цяпер — можна сустрэць казіно на кожным кроку. Мы называем гэта «бізнесам», хоць ведаем: ствараецца не дабаўленая вартасць, а дабаўленыя праблемы — сямейныя, псіхалагічныя, маральныя.
Я не супраць свабоды выбару — дарослы чалавек мае права распараджацца сваімі грашыма. Але калі казіно пачынаюць цынічна паляваць на залежных, на падлеткаў, на тых, хто ўжо «на дне» — гэта ўжо не бізнес, а эксплуатацыя чалавечай слабасці.
Мой сябар, які працуе псіхолагам у гарадской паліклініцы, кажа: запытаў на тэрапію ад лудаманіі стала болей. Але ўсё роўна гэта — адзінкі. Большасць маўчыць, сароміцца, гарыць унутры. Іх сем’і маўчаць. Суседзі — таксама.
Увядзенне мараторыя на гульню ў доўг — слушна. Але гэта як абмяркоўваць эстэтыку пажару, пакуль гарыць дом. Сам факт, што ў Беларусі дагэтуль не існуе якаснай сістэмы дзяржаўнай псіхалагічнай падтрымкі для залежных ад азартных гульняў — ганьба для «сацыяльна арыентаванай дзяржавы».
Таксама застаецца адкрытым пытанне, чаму беларускія банкі дагэтуль праводзяць транзакцыі для замежных платформ. Праз гэтыя «дзіркі» кожны школьнік можа за 10 хвілін «падключыцца» да гульні, якая скончыцца дрэнна. А кантроль, пра які гаворыць Лукашэнка — гэта ўжо пасля трагедыі, як заўсёды.
Вось што думаецца. Калі вы прынялі гэты бізнес у дом, калі дазволілі яму пусціць карані на нашай зямлі, то будзьце гатовыя адказваць. А не рабіць выгляд, што тут усё «этычна» і «пад кантролем». Бо пакуль дарослыя гуляюць у цені, дзеці — губляюць будучыню.
Якуб Ясінскі
Фота: Tripadvisor