Маленькие трагедии занятости на Могилевщине

Инвестиции не помогают – количество занятых в экономике сокращается на десятки процентов.

За годы минувшей пятилетки в экономику и социальную сферу Могилевской области было направлено 8,4 млрд. рублей инвестиций в основной капитал.  В частности, в 2021 году за счет всех источников финансирования использовано свыше 2 млрд. рублей, на 2022 год запланировано использовать 2,5 млрд. рублей. Казалось бы, при таких масштабах инвестиций занятость трудоспособного населения области должна расти практически во всех районах и, особенно, в таких городах, как Могилев и Бобруйск – основных поглотителях инвестиций.

Увы, с 2015 года занятость по области сократилась на 34,1 тысяч человек с 471,8 до 437,7 тыс. чел. (-7,8 %). Не минула чаша сия как организации государственной собственности – здесь “минус” 16,2 тыс. чел. (-8,7 %), так и частной – “минус” 19,9 тыс. чел.(-8,3 %). Не в меньшей мере пострадали в том числе работники негосударственных юридических лиц с государственным участием – “минус” 29,5 тыс. чел. (-33,8 %). 

“Лучом” солнца в данном случае может показаться ситуация на начало 2022 года в организациях иностранной собственности, + 2 тыс. человек (+15 %).

Трагизм ситуации еще и в том, что возможности трудоустройства ухудшаются из года в год. Как ни парадоксально, но доля трудоспособного населения по Могилевской области за анализируемый период возросла в целом на 0,4 %, при этом городского населения доля увеличилась на 0,1 %, сельского – на 0,8 %. 

Произошло данное изменение за счет уменьшения численности населения старше трудоспособного возраста на 1 % по области: городское население уменьшилось в этой возрастной группе на 0,8 %, сельское – на 0,4 %.

Кстати, уровень занятости по области на 01.01.2022 года увеличился только в одном районе – Могилевском (на 2 тыс. человек или 0,9 %). Истоки данной ситуации нужно, пожалуй, искать в 1990-х годах, когда к управлению районом пришла команда, ориентированная на развитие частной собственности.

Увы, санкционное давление в отношении Беларуси в нынешнем году коснулось многих организаций всех форм собственности.  В этом плане в Могилеве наиболее пострадавшей оказалась фирма с иностранным капиталом ИООО “ВМГ Индустри” (1895 работников) – ей пришлось сократить 305 занятых на производстве или 16 %. 

Уволенным работникам было предложено перейти на работу в ОАО “Могилевдрев” (еще недавно предприятие еле выживало с его примитивным производством), ОАО “Могилевлифтмаш”, городскую больницу скорой помощи и на мусороперерабатывающий завод. Ситуацию с помощью городских властей “разрулили”. 

Работники ликвидированного ОАО “Агросервис” нашли себе работу на мясокомбинате и в булочной комании”Домочай”. В Бобруйске ЗАО “Легпромразвитие” отказалось от услуг 77 специалистов, переведя их на “простой” за 2/3 тарифного оклада.

Вызывает определенное недоумение проблемы такого “раскрученного” предприятия как ИООО “ВМГ Индустри”, которое имело большой внешний рынок. И вдруг его работников трудоустраивают на “Могилевдрев”, ситуация на котором давно уже стала синонимом неэффективности и бесполезности для экономики Могилеве. 

Похоже, что мебельщики на пути к возрождению ситуации 1990-х годов, когда их продукция раскупалась не только в Беларуси, но ей были рады в российских городах. Сегодня “Могилевдрев” как пример остальным предприятиям-бедолагам своей предприимчивостью, оперативностью в поиске ниш на внешнем рынке и стабильностью в занятости своих работников. И как гарантия их уверенности в своем будущем – без малых и больших трагедий в экономике семей.

Пустыни наступают на плодородные земли сразу нескольких районов области

Барханы могилевской экономики – комментарий специалиста.

По итогам работы Могилевщины за 9 месяцев 2022 года валовый региональный продукт снизился на 2,7 %. Намного хуже уровня предыдущего года сработали промышленность, строительство и торговля. И только производство сельскохозяйственной продукции в области “на коне”, + 4,1 % к соответствующему уровню 2021 года. При этом урожай зерна увеличился на 18,5 %, кормов произвели на 12,5 % больше, кормов из трав на 11,4 %. Тем не менее, по большинству показателей Могилевская область занимает аутсайдерские позиции в стране.

Как мы знаем, по итогам уборочной кампании 2022 года в четырех районах области получили урожайность зерновых менее 20 ц/га. Отметим, что естественное плодородие сельхозугодий позволяет в нашей местности получать по 19 ц/га за счет содержания гумуса и за счет выпадающего в виде осадков 150 кг азота на каждый гектар и питательных веществ от разложения растительных остатков предшественников. Конечно, главенствующую роль играет содержание в почве гумуса, положительную динамику которого определяют вносимые органические удобрения, структура посевов в пользу многолетних трав и минимальная обработка почвы. Так что первейшая задача земледельцев состоит в наращивании плодородия и эффективном его использовании. 

С эффективностью как раз и проблема: почвы с очень низким (менее 1 %) и низким (1.01 – 1,50 %) содержанием гумуса составляют 17 % от посевных площадей, на которых получить приемлемый урожай невозможно. Эти площади рациональнее отдать лесному хозяйству с их возможностями извлечения пользы, пусть и в долгосрочной перспективе. Более того, например в Глусском районе потери гумуса в последние годы составили 0,16 %, в Климовичском и Бобруйском районах – 0,09 %, в Кировском и Осиповичском – 0,06 %. Не потому ли в целом по Могилевской области мы наблюдаем факт деградации почвы?

В буквальном смысле в результате водной и ветровой эрозии пустыня наступает на поля, деревни и города в Хотимском районе на востоке, в Глусском – на западе, Мстиславском – на севере, Быховском в центре области. Затронули процессы опустынивания даже самый “плодородный” район – Круглянский. В Мстиславском районе, например, эродировано более 50 % всех сельхозугодий и 60 % пахотных земель. Конкретно, ветровая эрозия характерна для Глусского, Кличевского, Краснопольского и Хотимского районов.

Причины в большинстве случаев характерны для всего сельского хозяйства республики: сведение лесов (ау, горе-маркетологи), перевыпас скота, интенсивная обработка почвы. Именно из-за этого возникают подвижные пески, на территории области стали часто наблюдаться песчаные бури.

Почему же не обращают внимания соответствующие службы на опасные явления в природе в целом? Во-первых, (не будем ставить акцент на чиновников-временщиков) мало кто обращает внимание на тот факт, что по уровню плодородия Могилевская область не так уж и бедна. Если в целом по республике показатель урожайности составляет в среднем 29,4, то в Могилевской области – 31,8. 

И республиканским органам управления пора бы уже и спросить за низкий уровень производства с горе-управленцев! В первую очередь, с руководства самого “плодородного” района области – Круглянского с показателем 38,1. Район проваливает все что можно и нельзя как в растениеводстве, так и в животноводстве. Внимание прессы и начальства сосредоточено на критике (во всяком случае делается акцент на показатели) районов юго-востока области. При этом не обращая внимания на показатели балльности почвы. А ведь худший по плодородию в области Климовичский район (26), которому “навязали” строительство свиноводческого репродуктора. Чувствуется, что придет время, и этот свиной хомут повесят на кормовую базу района и этим окончательно его добьют. Чуть лучше ситуация в Костюковичском (28,3) и Хотимском (28,6) районах по уровню плодородия, но принципиально данный “разрыв” с Климовичами значения не имеет.

Второе, на что хотелось бы обратить внимание – тяготение к “лакировке” действительности. Возьмем все тот же Климовичский район: на 1 октября 2022 года район намолотил 27 694 тонны зерна или на 1 817 тонн больше уровня 2021 года (“Зямля і людзі” ад 12 кастрычніка 2022 г.). Но уже через 2 недели (“Сельская газета” от 27 октября 2022 г) начальник райсельхозпрода Климовичского райисполкома Артем Свириденко заявил, что в текущем году собрали зерна меньше, чем в прошлом, концентратов не хватает, одна надежда на областные структуры.

Да и что говорить о бедолагах востока Могилевщины, если даже передовой Шкловский район по итогам 9 месяцев не выполнил доведенный прогнозный показатель по валовой продукции в сельхозорганизациях и в хозяйствах всех категорий. Так что не лакировкой нужно заниматься, а реальными делами. Нужно наконец-то разобраться с самой коррупциогенной культурой области – с кукурузой. Где правоохранительные органы? Семена закупаются за валюту, почвообработка, ядохимикаты с валютным налетом на импорт части из них. А потом посевы попадают под заморозки и превращаются в бумагу, а зерно под дожди и становится источником “включения” в рацион скота плесени. 

Только сушка зерна кукурузы сводит в ноль экономическую составляющую возделывания! Но дело даже не в этом – урожайность кукурузы на зеленую массу составляет 232 (!) ц/га, в то время как урожайность многолетних трав, где превалирует клевер – 250 ц/га. Что же это за вредительство такое! Не забудем, что в Беларуси практикуется худший вариант кормления – концентратно-силосный! Кстати, технология возделывания кукурузы такова, что при монокультуре мы вскоре увидим активные барханы в нехарактерных для них районах.

(продолжение следует)

Па ўсёй Беларусі праблемы з картамі Visa. Сцвярджаюць, што часовыя. Абноўлена

Праблема можа закрануць кліентаў Беларусбанка, Белінвестбанка, Белаграпрамбанка, Парытэтбанка, БПС-Сбербанка, БНБ-Банка, БТА Банка, Банка «Рашэнне», Франсабанка, Цэптэрбанка.

«Банкаўскі працэсінгавы цэнтр» паведаміў, што канал сувязі з міжнароднай аплатнай сістэмай Visa часова аказаўся недаступным. У сувязі з гэтым магчымыя адмовы ў абслугоўванні кліентаў па картах гэтай міжнароднай аплатнай сістэмы.

Паведамляецца, што спецыялістамі прыкладаюцца сумесныя намаганні для аднаўлення канала сувязі ў максімальна сціснутыя тэрміны.

Як паведамляюць у Беларускім працэсінгавым цэнтры, карткі Visa ў Беларусі зноўку запрацавалі.

 

Жыццё глыбінкі. Адрамантуйце дарогі, калонкі і прыпынак для аўталаўкі

Гэта звыклы набор праблемаў для аддаленых паселішчаў Магілёўскай вобласці. Сяляне агучваюць іх на кожнай сустрэчы з прадстаўнікамі ўлады, а тыя абяцаюць даць рады. Праблемы, аднак, зрэдку вырашаюцца.

Днямі да жыхароў вёскі Картыжы, што ў Мсціслаўскім раёне, наведаліся міліцыя, пажарныя і старшыня Ракшынскага сельсавету. Кожны з іх расказваў пра тое, як зрабіць жыццё на вёсцы бяспечным і дабротным.

 

Ад Картыжоў да Мсціслава тры дзясяткі кіламетраў. Да Ракшына, дзе сельсавет, з дзясятак.

Насельніцтва Картыжоў 11 чалавек, пераважна пенсіянеры. Сяляне заклапочаныя станам вясковай дарогі, неадрамантаванымі водаразборнымі калонкамі і прыпынкам для аўталаўкі. Сваю незадаволенасць людзі агучылі візіцёрам.

«Нас асабліва хвалюе стан дарогі ў вёсцы. Улетку, калі суха, па ёй можна прайсці, але як толькі ідзе дождж, праехаць да аддаленых дамоў не можа аўтамабіль хуткай дапамогі» – пераказвае нараканні вяскоўцаў інтэрнэт-рэсурс «Mstlife».

Узнятыя вяскоўцамі праблемы, паабяцалі госці, узятыя на кантроль.

Па словах старшыні сельсавету «сустрэчы з жыхарамі аддаленых вёсак дазваляюць даведацца, што іх хвалюе, асабіста абгаварыць шляхі вырашэння праблем, якія ўзнікаюць».

На развітанне для сялянаў артысты раённага Цэнтру культуры і народнай творчасці зладзілі канцэрт. А траім мясцовым жыхарам уручылі лісты падзякі за падтрыманне парадку на сваёй тэрыторыі.

Картыжы – вёска з 250-гадовай гісторыяй. Упершыню яна згадваецца ў 1756 годзе як паселішча Мсціслаўскага ваяводства Вялікага княства Літоўскага.

У 1910 годзе ў вёсцы было 43 двары і пражывала 266 чалавек (123 мужчыны і 143 жанчыны). Паводле перапісу 2009 году, у Картыжах засталося 23 чалавекі. За наступныя 13 гадоў вяскоўцаў паменела ўдвая.

фота: mstlife.by

Навіны пабрацімаў. Прадпрыемствы Латгаліі заклапочаныя дарагоўляй энерганосьбітаў, адсутнасцю пэўнасці з пастаўкамі газу і наагул перспектывамі, на якія ўплывае вайна ва Ўкраіне

Гэта засведчыла апытанне мясцовых прадпрыемстваў, чый гадавы абарот складае не менш за два мільёны еўра.


Пішам, як вайна ва Ўкраіне ўплывае на жыццё еўрапейскіх гарадоў, якія маюць партнёрскія дачыненні з гарадамі Магілёўскай вобласці.


У латышскім рэгіёне Латгалія тамтэйшы Даўгаўпілс «сябруе» з Бабруйскам, а Краслава – горад пабрацім Горак.

Электраэнэргія

Кіраўнікі прадпрыемстваў з Латгаліі адзначаюць, што цэны на электраэнергію сталі расці яшчэ да вайны ва Ўкраіне.

«У студзені мінулага году кошт аднаго мегавата складаў 16 еўра, а ў гэтым годзе – ужо больш за 100 еўра. Павелічэнне амаль у сем разоў. У нас спажыванне высокае, і гэта аб’ёмныя і вялікія сумы» – наракае кіраўніцтва Даўгаўпілскага лакаматыва рамонтнага заводу.

Гэтае прадпрыемства адно з найбольш пацярпелых у Латвіі ад наступстваў вайны ва Ўкраіне. Яно згубіла «долю рынку ва Ўкраіне і Расеі». Украінскі партнёр, якому былі зробленыя лакаматывы, не можа расплаціцца, праз накладзены Нацбанкам Украіны мараторый на валютныя аперацыі за мяжу. Завод вымушаны быў звольніць частку працоўнага калектыву і цяпер шукае, як пераадолець узніклыя праблемы.

Рост цэнаў на электраэнергію адбіваецца на сабекошце прадукцыі. На некаторых прадпрыемствах Латгаліі прадукцыя стала даражэй на 10 працэнтаў, піша інтэрнэт-выданне «Наш горад».

Даступнасць прыроднага газу

Прадпрымальнікі занепакоеныя даступнасцю прыроднага газу. У вялікіх аб’ёмах ён патрэбны, напрыклад, Даўгаўпілскаму хлебазаводу – Latvijas maiznieks. Дагавор на яго пастаўку заключаны да канца году.

grani.lv

Паводле кіраўніка Латгальскага цэнтру прадпрымальніцтва Андрыса Куцынса дамовы на пастаўку газу заключаюцца на кароткі тэрмін, і немагчыма зразумець, якое будзе ўмяшанне дзяржавы ў сферу бізнесу са скарачэннем гэтых энергарэсурсаў.

«Я разумею, што перамовы ідуць, але чым яны скончацца, незразумела», – адзначае ён.

Згубленыя рынкі…

Прадпрыемствы мясцовай спецыяльнай эканамічнай зоны, аналага беларускіх Свабодых эканамічных зон, згубілі свае рынкі ў Беларусі і Расіі.

Па словах кіраўніцы прамысловага асяродка Крысты Фрэйберг, пачатак вайны ва Ўкраіны стаў «ударам» для 20 кампаніяў, якія працуюць на пляцоўках эканамічнай зоны.

cdn.u.media

“Былі заблакаваныя ланцужкі паставак для некаторых нашых прадпрыемстваў, якія мелі вялікую долю экспарту непасрэдна на Ўсходзе – ў Расіі і Беларусі. Але не толькі сыравіна, але і кліенты, і экспарт важныя. Некаторыя нашы кампаніі экспартавалі амаль 90% у гэтыя краіны, і ў гэтым выпадку ўвесь экспартны ланцужок спыніўся”, – тлумачыць Фрэйберг.

Нявызначанасць будучыні

Прадпрымальнікі Латгаліі занепакоеныя нявызначанасцю ў будучыні, заўважае выданне «Наш горад».

Паводле кіраўніка Латгальскага цэнтру прадпрымальніцтва Куцінса вайна ва Ўкраіне «стане выпрабаваннем для латгальскіх прадпрыемстваў, каб утрымацца на плыву і адаптавацца да інфляцыйных умоў».

visitdaugavpils.lv

«Прадпрымальнікі занепакоеныя невядомасцю, што будзе праз месяц, два, тры, у наступным годзе… Гэта таксама стварае добрую глебу для рознага роду меркаванняў, не заснаваных на лічбах. Але гэта няведанне – боязь планавання і ў доўгатэрміновай перспектыве» – даводзіць ён.

Энергетычная бяспека і даступнасць прадпрыемствам патрэбны для таго, каб мець магчымасць планаваць і развівацца, але, хутчэй за ўсё, як неафіцыйна заяўляюць самі бізнесмены, вялікая яснасць адносна рэальнай будучыні зʼявіцца толькі пасля запланаваных на пачатак кастрычніка выбараў у парлямент краіны, калі стане вядомы склад новага ўрада, падсумоўвае выданне “Наш горад”.

Прагноз: лішак рублёў і валюты ў беларускіх банках прывядзе да абвалу працэнтаў па дэпазітах

У чэрвені тое прывяло да зніжэння працэнтаў па дэпазітах насельніцтву і прадпрыемстваў. А ў ліпені–жніўні можа выклікаць абвал ставак. Юрыдычныя асобы гэта ўжо адчулі.

Рублі…

Фізічным асобам пашанцавала больш, бо банкі не наважыліся істотна скарачаць працэнты па іх укладах, хоць і пачалі зніжаць іх, дзеліцца высновамі рэсурс Select.by.

Ён нагадвае: сярэдняя стаўка па новых кароткатэрміновых укладах насельніцтва ў чэрвені апусцілася да 17, 12% з 18, 02% у траўні. Па новых доўгатэрміновых укладах стаўка ўпала да 20, 21% з 20, 71%.

Паводле дадзеных Нацыянальнага банку для юрыдычных асобаў, сярэдняя стаўка па іх новых дэпазітах на тэрмін да 1 года скарацілася ў чэрвені да 8, 83% з 11, 85% у траўні. Па доўгатэрміновых укладах аналагічная стаўка ўпала да 9, 18% з 14, 46%.

Валюта…

Select.by адзначае: у сегменце валютных дэпазітаў і крэдытаў у чэрвені назіралася прыкладна тая ж карціна, што і з рублёвымі.

У банках у чэрвені ўзнік лішак валютнай ліквіднасці, у сувязі з чым яны пачалі зніжаць працэнты па ўкладах, але пры гэтым павялічылі працэнты па крэдытах, якія ў Беларусі выдаюцца толькі юрыдычным асобам.

Нягледзячы на некаторае зніжэнне кошту доларавых рэсурсаў на ўнутраным рынку, камерцыйныя банкі ў чэрвені значна павялічылі працэнты па крэдытах у доларах.

Сярэдняя стаўка па новых крэдытах на тэрмін да 1 года ўзнялася да 9, 73% гадавых з 8, 42% у траўні. Па доўгатэрміновых крэдытах аналагічныя працэнты павялічыліся да 10,62 працэнта з 9,58 працэнта.

Гэта можа азначаць, выснуе рэсурс Select.by, што банкі лічаць рызыкі крэдытавання ў доларах высокімі. Яны апасаюцца ўзнікнення праблем з разлікамі ў доларах з-за санкцый.